strategia rozwoju spo*eczno-gospodarczego gminy goleniów
advertisement
STRATEGIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO GMINY GOLENIÓW DO 2015 ROKU Goleniów, grudzień 2008 roku Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Niniejsza Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku została przygotowana przez Zespół Autorski firm konsultingowych Bochiński Consulting i Prozped Consulting w składzie: 1. Aneta Soprych 2. Daniel Bochiński 3. Natalia Karpowicz 4. Łukasz Krasowski 5. Piotr Rozpędek oraz 1. Andrzeja Wojciechowskiego – Burmistrza Gminy Goleniów 2. Henryka Zajko - Przewodniczącego Rady Miejskiej w Goleniowie 3. Marzennę Budek – Radną Rady Miejskiej w Goleniowie 4. Jerzego Kowalskiego – Radnego Rady Miejskiej w Goleniowie 5. Janinę Kulczyńską – Radną Rady Miejskiej w Goleniowie 6. Ireneusza Zygmańskiego – Sekretarza Gminy Goleniów 7. Monikę Leńczuk-Janus – Dyrektora Wydziału Promocji, Rozwoju Lokalnego i Turystyki UGiM w Goleniowie 8. Andrzeja Nadobnego – Dyrektora Wydziału Architektury i Ochrony Środowiska UGiM w Goleniowie 9. Jerzego Wysockiego – Dyrektora Wydziału Gospodarki Gminnej UGiM w Goleniowie. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku została sporządzona metodą ekspercko-partnerską, w ścisłym współdziałaniu z Gminą Goleniów. Prozped Consulting Piotr Rozpędek pl. Kilińskiego 3, pokój 206 71-414 Szczecin Tel./fax. +48 91 45 01 201 w.370 Tel. kom. +602 505 839 e-mail: [email protected] www.prozped.eu Bochiński Consulting Daniel Bochiński ul. Piotrusia Pana 6 71-804 Szczecin Tel. +48 608 370 407 Tel. +608 370 407 e-mail: [email protected] www.bochinski.com.pl 2 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 5 1.1 Strategia i cele jej opracowania 5 1.2 Funkcje strategii 5 1.3 Zakres strategii 6 1.4 Horyzont czasowy i efekty wdrożenia strategii 9 1.5 Uczestnicy procesu budowy strategii 10 2 Charakterystyka i diagnoza aktualnego stanu społeczno-gospodarczego Gminy Goleniów 11 2.1 Analiza położenia geograficznego gminy, zasoby i walory przyrodnicze 11 2.1.1 Położenie administracyjno-geograficzne Gminy Goleniów 11 2.1.2 Położenie krajobrazowe i przyrodnicze Gminy Goleniów 12 2.2 Podstawowe uwarunkowania rozwoju gminy 16 2.2.1 Gospodarka 17 2.2.2 Warunki życia mieszkańców 20 2.3 Uwarunkowania społeczne 21 2.3.1 Demografia Gminy Goleniów 21 2.3.2 Rynek pracy i bezrobocie 23 2.3.3 Oświata 24 2.3.4 Kultura 25 2.3.5 Służba zdrowia 28 2.3.6 Sport i rekreacja 29 2.3.7 Bezpieczeństwo publiczne 30 2.3.8 Sektor organizacji pozarządowych 31 2.4 Uwarunkowania techniczne 33 2.4.1 Infrastruktura transportowa 33 2.4.2 Zaopatrzenie w wodę 36 2.4.3 Odprowadzanie i usuwanie ścieków 37 2.4.4 Usuwanie i składowanie odpadów 41 2.4.5 Zaopatrzenie w ciepło i gaz 43 2.4.6 Elektroenergetyka 45 2.4.7 Telekomunikacja 46 2.5 Uwarunkowania przyrodnicze i potencjał turystyczny 47 2.5.1 Ocena jakości wód i powietrza 47 2.5.2 Leśnictwo 49 2.5.3 Turystyka 50 2.5.4 Zabytki i dziedzictwo kulturowe 52 2.6 Uwarunkowania rolnicze 54 2.6.1 Gleby 54 2.6.2 Struktura użytków rolnych 55 Kompleksy gleb ornych 56 Kompleksy użytków zielonych 56 2.6.3 Struktura gospodarstw rolnych 56 2.6.4 Charakterystyka jakościowa rolnictwa 57 2.7 Współpraca międzynarodowa 58 2.8 Elementy zarządzania Urzędem Gminy i Miasta jako podstawowym centrum administracyjno-decyzyjnym gminy 59 2.9 Prognoza kluczowych uwarunkowań funkcjonowania Gminy Goleniów 60 3 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 2.10 Analiza kierunków rozwoju na podstawie przeprowadzonych konsultacji społecznych 61 3 Analiza SWOT dla Gminy Goleniów 67 4 Misja oraz wizja rozwoju Gminy Goleniów 74 5 Atut strategiczny Gminy Goleniów 75 6 Analiza kierunków rozwoju Gminy Goleniów w odniesieniu do dokumentów programowych kraju i regionu 76 7 Goleniowski Park Przemysłowy – funkcjonowanie i perspektywy rozwoju 85 7.1 Funkcjonowanie Goleniowskiego Parku Przemysłowego 85 7.2 Perspektywy rozwoju Goleniowskiego Parku Przemysłowego w kontekście zapisów strategii 85 8 Port Lotniczy Szczecin – Goleniów im. NSZZ „Solidarność’ – funkcjonowanie i perspektywy rozwoju 87 8.1 Funkcjonowanie portu lotniczego 87 8.2 Perspektywy rozwoju portu lotniczego w kontekście zapisów strategii 88 9 Priorytety rozwoju, cele strategiczne i działania 89 9.1 Priorytet 1 „Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla rozwoju społeczności lokalnej” 91 9.2 Priorytet 2 „Poprawa jakości życia mieszkańców” 92 9.3 Priorytet 3 „Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy” 93 9.4 Priorytet 4 „Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego” 93 9.5 Priorytet 5 „Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego” 94 10 Uzasadnienie i opis celów strategicznych 95 11 System wdrażania i finansowania strategii 111 11.1 System wdrażania 111 11.2 Finansowanie strategii 112 12 Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 114 12.1 System monitorowania realizacji strategii 114 12.2 Ocena strategii 115 12.3 Komunikacja społeczna w procesie realizacji strategii 116 13 Gmina Goleniów w liczbach - wyciąg 117 14 Bibliografia i źródła informacji 129 4 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 1. Wprowadzenie 1.1 Strategia i cele jej opracowania Planowanie strategiczne jest procesem, w którym gmina świadomie przewiduje i kontroluje swój rozwój, niezależnie od występujących zmian i czynników zewnętrznych utrudniających jej codzienne funkcjonowanie. Przedstawiana Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów jest z jednej strony aktualizacją tego typu dokumentu, uchwalonego przez Radę Gminy w 1999 roku, z drugiej - długookresowym programem trwałego i zrównoważonego rozwoju. Rozwój taki oznaczać ma zachowanie równowagi między zakładanymi celami gospodarczymi, społecznymi, ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego, tak by władze i mieszkańcy, a także inwestorzy zewnętrzni postrzegali Gminę Goleniów jako miejsce stabilnego wzrostu, uwzględniającego potrzeby wszystkich podmiotów funkcjonujących na jego obszarze. Oczekiwania te nie będą mogły zostać osiągnięte bez możliwości prowadzenia przez władze samorządowe skoordynowanej i harmonijnej polityki rozwojowej przedstawionej w strategii, której zwieńczeniem i uszczegółowieniem są m.in. Wieloletnie Programy Inwestycyjne (WPI) oraz corocznie uchwalany budżet gminy. Funkcję uzupełniającą względem niniejszej strategii pełnią też inne dokumenty gminne o charakterze strategiczno-operacyjnym, w tym m.in. Strategia Rozwoju Turystyki w Gminie Goleniów na lata 2008-2015 i Plany Odnowy Miejscowości. 1.2 Funkcje strategii Strategia rozwoju gminy jest dokumentem, który powinien spełniać następujące funkcje: zapewnienie mechanizmów określających cele i zasady funkcjonowania gminy w perspektywie krótko i długoterminowej, planowanie rozwoju w oparciu o przyjęte założenia, minimalizacja zagrożeń rozwojowych gminy. 5 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Strategia rozwoju gminy powinna być podstawą do: wyznaczania perspektywicznych kierunków rozwoju gminy, efektywnego zarządzania jej zasobami, umiejętnego przeciwdziałania zagrożeniom zewnętrznym wpływającym na rozwój gminy. Jednocześnie, strategia ma być narzędziem realizacji założonej wizji i kierunków rozwoju, skutkującym: optymalnym wykorzystaniem finansowych środków własnych gminy, pozyskaniem środków zewnętrznych (w tym unijnych) przeznaczonych na rozwój społeczno-gospodarczy. 1.3 Zakres strategii Przyjmując zakładane do realizacji cele i funkcje strategii należy przyjąć, iż nie może ona być dokumentem zawierającym nadmiar zbyt szczegółowych danych, które wpłyną na jakość i przejrzystość całej treści, a także spowodują jej szybką dezaktualizację. Strategia stanowić ma wyznacznik dla proponowanych działań, a efekty jej wdrożenia oraz wskaźniki osiągniętych produktów i rezultatów będą odzwierciedlone w szeregu dokumentów operacyjnych niższego rzędu, sporządzanych corocznie w gminie. Zakres strategii rozwoju można podzielić na dwie główne części: diagnostyczną oraz planistyczną. Punktem wyjścia dla aktualizacji obecnie funkcjonującego dokumentu jest diagnoza stanu Gminy Goleniów w 2008 roku. Rozumiana jako syntetyczny zbiór informacji z wszystkich dziedzin życia społeczno-gospodarczego ma dostarczyć wiedzy na temat poziomu rozwojowego gminy, realizacji dotychczas wyznaczonych priorytetów i kierunków rozwoju i w konsekwencji doprowadzić do ustalenia wstępnych prognoz, przedstawionych następnie w analizie szans i zagrożeń. 6 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku W ten sposób, wyznaczony zostanie naturalny zasięg funkcjonowania strategii oraz identyfikacja obszarów problemowych, dla których rozwiązaniem będzie wdrożenie przyjętych na nowo priorytetów i kierunków działań. Część diagnostyczną kończy analiza SWOT (Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats), stanowiąca łącznik pomiędzy tą częścią strategii rozwoju gminy, a częścią planistyczną. Identyfikuje ona mocne i słabe strony gminy oraz szanse i zagrożenia dla jej rozwoju. W celu uzyskania jasnej analizy traktuje się mocne i słaby strony jako czynniki wewnętrzne z punktu widzenia społeczności lokalnej, na które gmina i jej mieszkańcy mają bezpośredni wpływ, zaś szanse i zagrożenia jako czynniki zewnętrzne wynikające z niezależnych zmian w otoczeniu. Wiedza wynikająca z analizy strategicznej SWOT ma zapewnić wsparcie jakościowe procesów zarządczych i decyzyjnych w gminie oraz określić przewagi konkurencyjne względem innych samorządów, a także pomóc w podjęciu działań zmierzających do wykorzystania szans, bądź zmierzających do uniknięcia zagrożeń. Drugą część strategii rozwoju gminy stanowi planowanie strategiczne, którego efektem końcowym będzie proces wdrożeniowy. Struktura planowania strategicznego jest następująca: 7 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Planowanie strategii MISJA PRIORYTETY CELE STRATEGICZNE DZIAŁANIA drażanie Wdrażanie strategii PROJEKTY INWESTYCYJNE I SPOŁECZNE ŚRODKI WŁASNE ŚRODKI ZEWNĘTRZNE Źródło: Opracowanie własne. Na etapie planowania strategicznego, wykreowanie misji służyć ma określeniu wizji rozwoju gminy oraz obszarów jej aktywności. Misja wyznacza priorytety działań oraz długoterminowe cele strategiczne, a także pełni funkcje promocyjne. Odpowiednie wskazanie misji pomaga wyróżnić gminę i jej mieszkańców na tle powiatu, regionu i kraju. Priorytety zostają zakreślone w głównym obszarze misji. Są to obszary, na których koncentrować się będą przyszłe działania gminy. Dla wybranych priorytetów formułuje się cele strategiczne, czyli efekty, które gmina poprzez swoją działalność chce osiągnąć w przyszłości. 8 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Dokonane wybory w kontekście danych celów skutkować będą podejmowanymi w gminie procesami decyzyjnymi, odnoszącymi się zarówno do jej zasobów materialnych, jak i potencjału ludzkiego. Określone i podjęte działania strategiczne pozwolą przenieść planowanie strategiczne na etap wdrożeniowy. Strategia stanie podstawą do opracowania krótkoterminowych programów rozwoju społecznego i gospodarczego, te zaś skutkować będą realizacją konkretnych projektów inwestycyjnych i społecznych. Opracowanie strategii rozwoju gminy jest warunkiem koniecznym, aby finansowanie poszczególnych zadań prowadzić nie tylko w oparciu o budżetowe środki własne, ale również kapitał inwestorów oraz pozabudżetowe środki pomocowe, krajowe i zagraniczne, w tym z Unii Europejskiej. 1.4 Horyzont czasowy i efekty wdrożenia strategii Aktualizacja obecnie funkcjonującej Strategii Społeczno-Gospodarczego Rozwoju Gminy Goleniów na lata 2000-2009 jest wynikiem silnego przekonania władz samorządowych o koniecznej reasumpcji i podsumowaniu podjętych dotychczasowo działań oraz efektem zmian zewnętrznych w otoczeniu gminy, bezpośrednio wpływających na jej status i szanse rozwojowe. Wejście Polski do Unii Europejskiej z początkiem 2004 roku diametralnie zmieniło konkurencyjną pozycję Gminy Goleniów, zwiększając jej możliwości absorpcyjne, podnosząc wiarygodność w oczach inwestorów i dając nowe impulsy prorozwojowe. Sytuację tę wzmogło dodatkowo podpisanie w październiku 2006 roku porozumienia między Województwem Zachodniopomorskim, Miastem Szczecin oraz okolicznymi gminami i powiatami dotyczącego partnerstwa w działaniach na rzecz Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego (SOM) oraz zniesienie w grudniu 2007 roku granicy państwowej między Polską, a Niemcami w ramach Układu z Schengen, co dało nadzieję na jeszcze bardziej ekspansywny rozwój Gminy Goleniów w oparciu o wolny transfer kapitału, zasobów ludzkich i wiedzy wewnątrz całej Wspólnoty. 9 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Biorąc pod uwagę opisane powyżej czynniki i uwarunkowania, a także konieczność dostosowania planów rozwojowych gminy do okresu programowania pomocy w Unii Europejskiej na lata 2007-2013, wyznaczono nowy horyzont działania Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do roku 2015. Zamknięcie procesów inwestycyjnych w tym czasie, zarówno w obszarach gospodarczych, jak i społecznych pozwoli gminie na pełną korelację między planowanymi i podejmowanymi działaniami, a możliwościami wdrożeniowymi, determinowanymi w znacznej części poprzez dostępne środki pomocowe Unii Europejskiej. Jednakże, efekty strategii będą w dużej mierze zależały nie tylko od dostępnych zasobów finansowych, ale i od integracji wokół jej realizacji władz samorządowych, instytucji, podmiotów gospodarczych, grup społecznych oraz wszystkich mieszkańców, którzy rozumieją sens rozwoju społeczno-gospodarczego Gminy Goleniów. 1.5 Uczestnicy procesu budowy strategii Dokonana aktualizacja Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku jest wynikiem podjętych decyzji przez odpowiednie instytucje władzy prawodawczej (Rada Miejska) oraz wykonawczej (Burmistrz Gminy). W proces budowy strategii zaangażowano obok ekspertów zewnętrznych, radnych Rady Miejskiej zasiadających w specjalnie powołanej komisji, pracowników Urzędu Gminy i Miasta Goleniów oraz jednostek organizacyjnych i pomocniczych, spółek gminnych, a także samych mieszkańców – mających poprzez specjalne ankiety wpływ na określenie priorytetów rozwojowych, celów strategicznych i najważniejszych działań podejmowanych w gminie do 2015 roku. 10 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 2 Charakterystyka i diagnoza aktualnego stanu społecznogospodarczego Gminy Goleniów 2.1 Analiza położenia geograficznego gminy, zasoby i walory przyrodnicze 2.1.1 Położenie administracyjno-geograficzne Gminy Goleniów Gmina Goleniów położona jest w Województwie Zachodniopomorskim, stanowiąc jedną z sześciu gminnych jednostek samorządu terytorialnego, wchodzących w skład Powiatu Goleniowskiego. Gmina położona jest w północnej części regionu, stanowiąc ważny element i ośrodek rozwoju w ramach Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego, który obejmuje następujące obok Goleniowa gminy: Szczecin, Stargard Szczeciński, Police, Gryfino, Kołbaskowo, Dobra, Kobylanka, Stare Czarnowo, Nowe Warpno oraz powiaty: Stargardzki, Policki, Gryfiński. Gmina Goleniów zajmuje łącznie powierzchnię 443 km2 i liczy 33.577 mieszkańców1. Miasto zajmuje powierzchnię 12,5 km2 i liczy 22.440 mieszkańców2, zaś obszary wiejskie gminy gromadzą 11.137 osób stale zameldowanych3. W skład Gminy Goleniów wchodzą: miasto Goleniów, 32 miejscowości sołeckie: Białuń, Bolechowo, Borzysławiec, Budno, Burowo, Czarna Łąka, Danowo, Glewice, Imno, Kąty, Kliniska Wielkie, Komarowo, Krępsko, Lubczyna, Łaniewo, Łozienica, Marszewo, Miękowo, Modrzewie, Mosty, Niewiadowo, Podańsko, Pucice, Rurzyca, Stawno, Święta, Tarnowiec, Tarnówko, Wierzchosław, Załom, Żdżary i Żółwia Błoć oraz 15 wsi i osad nie mających statusu sołectwa: Bącznik, Bolesławice, Bystra, Dobroszyn, Grabina, Ininka, Kamieniska, Kępy Lubczyńskie, Nadrzecze, Przepiórki, Rurka, Smolniki, Warcisławiec, Zaborze, Zabród. Dane Urzędu Statystycznego – stan na 12.2007 roku Dane Urzędu Statystycznego – stan na 12.2007 roku 3 Dane Urzędu Statystycznego – stan na 12.2007 roku 1 2 11 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Gmina Goleniów graniczy z następującymi gminami: Szczecin (powiat grodzki), Maszewo, Osina, Przybiernów i Stepnica (powiat goleniowski), Police (powiat policki), Kobylanka i Stargard Szczeciński (powiat stargardzki). Gmina Goleniów położona jest w środkowo-zachodniej części Województwa Zachodniopomorskiego, w odległości kilkunastu kilometrów od terytorium Niemiec. W zakresie transportu drogowego przez teren gminy przebiegają drogi krajowe S-3 i S-6, wchodzące do sieci dróg międzynarodowych E-65 i E-28 oraz drogi wojewódzkie nr 112 i 113. Transport kolejowy wyznacza międzynarodowa linia kolejowa E-59, przechodząca przez gminę z północy na południe oraz druga linia na trasie Szczecin – Koszalin, funkcjonująca w układzie regionalnym i łącząca wschodnie i zachodnie rubieże województwa. Wreszcie, transport lotniczy charakteryzuje się funkcjonującym w Glewicach na terenie gminy międzynarodowym portem lotniczym im. NSZZ „Solidarność”. 2.1.2 Położenie krajobrazowe i przyrodnicze Gminy Goleniów Krajobraz Gminy Goleniów został ukształtowany działalnością lądolodu w okresie ostatniego zlodowacenia sprzed 12 tysięcy lat. Niszczący lądolód nasuwający się ze Skandynawii niósł ogromne ilości materiału skalnego - piasków, żwirów, glinu i kamiennych głazów. Pod wpływem ocieplającego się klimatu, lód topiąc się i cofając na północ cały ten materiał pozostawił na obszarze gminy, tworząc w niektórych miejscach pokrywę do 150 m grubości. Stąd na terenie Goleniowa starsze podłoże geologiczne jest zasypane i leży na większych głębokościach. Gdy lodowiec stał dłuższy czas na linii dzisiejszego wybrzeża morskiego, wody roztopowe naniosły na ziemię goleniowską materiał piaszczysty, powodując powstanie wielkiego pola piasków, który opada w kierunku Doliny Odry i Zalewu Szczecińskiego kolejno czterema terasami. Najniższa terasa zwana denną obejmuje Dolinę Odry i teren wokół 12 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Zalewu Szczecińskiego, wznosząc się nieznacznie ponad poziom morza i nie przekraczając 0,5 m. Górne terasy osiągają stopniowo wysokość do ok. 25 m n.p.m i sięgają poza linię Goleniowa w kierunku wschodnim. Ukształtowanie powierzchni gminy uformowały więc terasy odrzańsko-zalewowe, stąd najwyższa wysokość nie przekracza 25 m n.p.m. Polodowcowe surowe formy geomorfologiczne w przeciągu długiego okresu uległy jeszcze dużym przeobrażeniom pod wpływem klimatu i powstałej tu szaty roślinnej. Pod względem ukształtowania powierzchni, Gmina Goleniów leży na Nizinie Szczecińskiej, w obszarze Równiny Goleniowskiej, która obejmuje rozległe piaszczyste obniżenie wznoszące się stopniowo od 0,5 m do 25 m n.p.m.. Znaczną część rozległej Równiny Goleniowskiej położonej na wschodnim brzegu Jeziora Dąbskiego i Zalewu Szczecińskiego zajmują podmokłe torfowiska, bagna oraz piaszczyste wydmy sięgające 15 - 25 m porośnięte lasami Puszczy Goleniowskiej, obejmującej obszar o powierzchni 750 km2. Pozostała część Równiny została zajęta pod uprawy rolne położone w pobliżu niewielkich osad wiejskich. Ogólnie cały obszar Równiny jest prawie płaski, jedynie w okolicach Białunia i Goleniowa występuje kilka wzniesień powyżej 30 m, z najbardziej znaną Górą Lotnika (31 m n.p.m., oddaloną o ok. 4 km na południe od Goleniowa). Bardziej urozmaicona jest wschodnia część gminy, leżąca na Równinie Nowogardzkiej. Pagórki obszarów wysoczyzny morenowej okolic Mostów i Danowa osiągają wysokość do 60 m n.p.m. Przeważającym typem gleb na tym obszarze są gleby bielicowe i bagienne. Są to gleby słabe, głównie 5 i 6 klasy nadające się głównie pod uprawy żyta i ziemniaków oraz na pastwiska. Głównymi bogactwami gminy są: żwiry, piaski, torf oraz wody podziemne, o bardzo dobrej przydatności. Klimat w głównej mierze kształtowany jest tu przez wpływy atlantyckie, które przynoszą stosunkowo łagodne zimy i niezbyt upalne lata. Duży wpływ na klimat wywierają również duże obszary leśne oraz wiatry, przeważnie zachodnie, które latem zmniejszają upały a zimą łagodzą mrozy. 13 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Już około 5 tys. lat temu cechą charakterystyczną krajobrazu roślinnego ziemi goleniowskiej były lasy. Niestety pierwotne pomorskie lasy zostały wytrzebione przez człowieka. Jedyną ich pozostałością są tylko pojedyncze okazy dębów, lip i cisów. Najbardziej znanym drzewem pamiętającym dawne, odległe czasy jest lipa „Anna” rosnąca przy siedzibie nadleśnictwa w Kliniskach oraz dąb tzw. „pańszczyźniany” rosnący w okolicy Imna. Mimo wielowiekowego wyrębu, lasy są nadal podstawowym zbiorowiskiem roślinnym na terenie Gminy Goleniów i zajmują 48% jej powierzchni. Podstawowym kompleksem leśnym ziemi goleniowskiej jest Puszcza Goleniowska. Dziś, w głównej mierze dzięki prowadzonym zadrzewieniom, 80% drzewostanu stanowią drzewa iglaste, w tym: 77% sosna i 3%, wprowadzony sztucznie w XIX w. świerk. Pozostałe 20% stanowią drzewa liściaste, z dominacją buka i olszy czarnej. W runie leśnym dominują wrzosy, czarne jagody, borówki brusznice, paprocie, trawy, zioła, mchy i grzyby, stanowiące dużą atrakcję turystyczną. Na obszarach torfowisk spotykamy bór bagienny z największymi stanowiskami nad rzeką Krępą i w pobliżu jeziora w Niewiadowie. Wśród licznych roślin i krzewów, występuje tu również: paproć orlica, wiciokrzew pomorski, bluszcz oraz różne odmiany krzewów wysokich: czeremchy, jarzębiny, leszczyny, kaliny czy jałowca. Obok borów sosnowych na obszarze Puszczy Goleniowskiej znaleźć można: olsy i łęgi. Typowy las olchowy, to rosnące na wysepkach pełnych bogatej flory, drzewa czarnej olchy, obrosłe mchami, spowite pnączami wiciokrzewu pomorskiego. Na terenach okresowo zalewanych rosną lasy łęgowe. Tłoczą się tu olchy, jesiony, wierzby, a także brzozy, krzaki kruszyny, trzmieliny. Najpiękniejsze stanowiska lasu łęgowego spotkać można nad rzeczkami Krępą, Gowienicą i Stepnicą. Dla zachowania najbardziej wartościowych i zagrożonych wyginięciem roślin i zwierząt utworzono na obszarze Równiny Goleniowskiej, na pograniczu dwóch gmin - Goleniów i Stepnica, trzy rezerwaty przyrody: torfowiskowy - „Wilcze Uroczysko” o powierzchni 62,83 ha. Stanowi on rozległy kompleks torfowisk u ujścia Odry, między jej dopływami - rzeką Krępą i Gowienicą. Celem ochrony jest zachowanie typowych dla Pomorza łęgów jesionowoolszynowych oraz jednego z najbogatszych w Polsce stanowisk paproci - długosza królewskiego, 14 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku leśno-torfowiskowy „Olszanka”, o powierzchni 1290,51 ha, obejmuje ogromne torfowisko wysokie typu atlantyckiego. Celem ochrony jest zachowanie występującego tu bagiennego lasu olszowego i torfowiska bałtyckiego oraz rzadkich i ginących gatunków ptaków i zwierząt, które dzięki niedostępności terenu i bogactwu bazy pokarmowej znajdują doskonałe miejsce do swojego bytowania, florystyczny „Uroczysko Święta” o powierzchni 9,50 ha, powstały na terenach depresyjnych, zalewowych, bagiennych i leśnych, którego celem jest ochrona drzew liściastych, wiciokrzewu pomorskiego, długosza królewskiego i woskownicy europejskiej. Ponadto, proponowane jest utworzenie rezerwatów – Bobry nad Iną, Żółwia Błoć, Łąka koło Gniazdowa. Na terenie Gminy Goleniów istnieją również w ramach Programu NATURA 2000 obszary specjalnej ochrony (OSO) ptaków (PLB) i (SOO) siedlisk (PLH) tj.: PLB320003 Dolina Dolnej Odry, PLB320009 Zalew Szczeciński, PLB320007 Łąki Skoszewskie, PLH320018 Ujście Odry i Zalew Szczeciński, PLH320013 Ostoja Goleniowska. Do ciekawszych stanowisk przyrodniczych gminy możemy zaliczyć również: zespół wrzosowiskowo-torfowy z mszarnikiem wrzosowym typu atlantyckiego koło Niewiadowa, mszary i wrzosowiska torfowiskowe koło Żółwiej Błoci, stanowisko żurawi w Komarowie, stanowisko rzadkiego Orła Bielika w okolicach Świętej i Klinisk, park podworski w Mostach z wieloma starymi pięknymi okazami drzew: lip, klonów, buków i dębów. Jest tam też wspaniała aleja buków czerwonolistnych i aleja kasztanowców. Przez tereny Gminy Goleniów przebiega także największa rzeka tego obszaru – Ina, będąca ciekiem typowo nizinnym. Do rzeki Odry uchodzi za północnym krańcem jeziora Dąbie. Z jej całkowitej długości (129,1 km) na obszar gminy przypada około 21 km. Płynie ona przez 15 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Puszczę Goleniowską w zwężającym się korycie, w Goleniowie skręca na zachód i uchodzi do Odry, na północ od Inoujścia. W dolnym biegu koryto Iny jest obwałowane. Na obszarze Gminy Goleniów rzeka przyjmuje dwa prawobrzeżne dopływy – Wisełkę i Wiśniówkę. Ina jest bardzo urokliwa, zwłaszcza na odcinku Puszczy Goleniowskiej, pomiędzy Stargardem i Goleniowem. Gowienica płynie przez wschodnią część gminy. Całkowita długość rzeki wynosi 47,9 km, z czego około 15 km przypada na przepływ przez Gminę Goleniów i wzdłuż jej granicy. Wreszcie Krępa jest rzeką płynącą w północnej części gminy. Długość cieku wynosi 15 km, a w dolnym odcinku jej brzegi są obwałowane. Gmina Goleniów należy do obszarów o najniższym wskaźniku jeziorności, gdyż na jej obszarze nie ma większych naturalnych zbiorników wodnych. Istnieją 3 jeziora o powierzchni większej niż 1 ha (łącznie mają one 18 ha): 1) jezioro Niewiadowskie (Czerńsko) na zachód od Niewiadowa – 6,5 ha, 2) jeziorko bez nazwy na wschód od Żółwiej Błoci, po prawej stronie drogi Goleniów – Nowogard – 1,5 ha , 3) jezioro parkowe w Mostach, otoczone starodrzewem – 10,0 ha; obserwowane jest obniżanie się poziomu lustra wody i usychanie drzew rosnących nad wodą. Do sztucznych zbiorników wodnych należą stawy rybne – największy taki obiekt znajduje się we wschodniej części Goleniowa. W okolicy Krępska znajduje się kilka niewielkich stawów rybnych. 2.2 Podstawowe uwarunkowania rozwoju gminy Główne uwarunkowania prorozwojowe Gminy Goleniów skupiają się wokół m.in. następujących czynników: gospodarka (w tym przemysł, handel i usługi) oraz warunki życia mieszkańców. 16 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 2.2.1 Gospodarka Gmina Goleniów dominuje w regionie zachodniopomorskim pod względem atrakcyjności inwestycyjnej i dynamiki rozwoju gospodarczego. Sytuacja taka jest efektem nie tylko kluczowego i bardzo dogodnego położenia geograficznego w skali województwa (w ciągu głównych szlaków komunikacyjnych: drogowych i kolejowych), ale także prowadzonej od lat przez władze samorządowe polityki zrównoważonego rozwoju, opartej na odpowiedniej polityce fiskalnej, wspieraniu działań inwestycyjnych oraz otwartości względem inwestorów zewnętrznych. Wśród głównych czynników zewnętrznych mających wpływ na wysoki poziom atrakcyjności gospodarczej obszaru gminy należy wymienić: dobrze rozwiniętą infrastrukturę gospodarczą (sieć dróg, banki, sieć telekomunikacyjna, itp.), bezpośrednie położenie przy drodze S-3 i S-6, bezpośrednie położenie przy linii kolejowej Szczecin – Świnoujście, bliskość nowoczesnego portu lotniczego położonego 5 km od Goleniowa, możliwość korzystania z infrastruktury technicznej Szczecina i Świnoujścia, szczególnie z portów i przepraw promowych do krajów skandynawskich, stosunkowa bliskość przejść granicznych z Niemcami. Oprócz uwarunkowań zewnętrznych, główną determinantą i osią rozwoju gospodarczego gminy są: inwestycje w infrastrukturę techniczną (w tym uzbrojenie terenów w Goleniowskim Parku Przemysłowym – w 2007 roku wydatkowano na ten cel kwotę 2 626 452,20 zł4), korzystne warunki dla inwestorów, w tym ulgi podatkowe (od 2003 roku tylko w ramach Goleniowskiego Parku Przemysłowego ulokowały kapitał 33 podmioty gospodarcze5, które działają w oparciu o „Program Pomocy Regionalnej dla Przedsiębiorców Inwestujących na Terenie Gminy Goleniów"), dynamiczny wzrost ilości świadczonych usług i funkcjonowania drobnej przedsiębiorczości (działa tutaj 3213 prywatnych podmiotów gospodarczych, 4 5 Na podstawie Sprawozdania Burmistrza Gminy z realizacji budżetu Gminy na rok 2007 Na podstawie danych UGiM w Goleniowie, stan 10.2008 roku 17 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku zarejestrowanych w systemie REGON jako osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą6). Znamiennym jest też fakt, iż od lat na obszarze gminy utrzymuje się stała, wysoka tendencja dokonywanych nowych wpisów przedsiębiorców zarejestrowanych w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez UGiM w Goleniowie (w 2007 roku – 472), co świadczy o dużej aktywności mieszkańców i stałym procesie zmian na rynku, dostosowującym podaż do popytu. Reasumując, na szybki rozwój gospodarczy Gminy Goleniów wpływają następujące elementy: 1. korzystna lokalizacja i dostępność komunikacyjna, 2. uczestnictwo w Szczecińskim Obszarze Metropolitalnym (SOM), gwarantującym m.in. chłonny rynek pracy, wysoki poziom wykształcenia potencjalnej kadry pracowniczej oraz rynek zbytu na świadczone usługi, 3. oddawanie pod inwestycje nowych terenów (użytkowanych dotychczas rolniczo), szczególnie wzdłuż głównych szlaków komunikacyjnych, 4. aktywna polityka inwestycyjna w zakresie infrastruktury, 5. klarowne mechanizmy otrzymywania pozwoleń na lokalizację inwestycji, 6. polityka fiskalna, w tym ulgi podatkowe niezależne od wielkości zainwestowanych środków, 7. szczególne wsparcie sektora małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), 8. dbałość o zrównoważony rozwój poprzez ochronę środowiska naturalnego. 2.2.1.1 Przemysł i budownictwo Przemysł Rozwój sektora przemysłowego w gminie uzależniony jest de facto od tempa wzrostu inwestycyjnego na obszarze Goleniowskiego Parku Przemysłowego w Łozienicy. Teren ten stanowi o sile i potencjale gospodarczym Gminy Goleniów. Dotychczas, w parku inwestycje 6 Na podstawie danych Urzędu Statystycznego, stan na 12.2007 roku 18 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku podjęły już firmy zajmujące się m.in. przetwórstwem rolnym, produkcją żywności, obróbką skór, konfekcjonowaniem i obróbką kamieni dekoracyjnych, produkcją przędzy dywanowej, produkcją opakowań, tapet, przyczep i naczep transportowych oraz łopat dla siłowni wiatrowych. W pozostałych częściach gminy (miasto Goleniów, Kliniska, Danowo, Miękowo, Mosty, Załom) dominuje przemysł, funkcjonujący tradycyjnie na tym obszarze tj. meblarstwo, produkcja i obróbka drewna, chemia, budownictwo oraz przetwórstwo rolno-spożywcze. Preferencje rozwojowe przemysłu wynikające ze „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Goleniów" wskazują na następujące kierunki działań: preferencje dla obiektów przemysłu rolno-spożywczego, wykorzystanie własnych zasobów surowców mineralnych (kruszywa naturalne), zastosowanie technologii nie powodujących degradacji środowiska. Budownictwo Zmiany w gospodarce krajowej i regionalnej oraz intensywny rozwój ekonomiczny Gminy Goleniów spowodowały utrzymujący się od 2005 roku wysoki trend w odniesieniu do ilości budowanych i oddawanych obiektów budowlanych. Tylko w 2007 roku na obszarze gminy oddano do użytku 91 nowych budynków (w tym 85 mieszkalnych) o łącznej powierzchni użytkowej 17.340 m27. W kontekście rozwoju strefy przemysłowej oraz sektora usług, w gminie niezbędnym staje się oddanie nowych powierzchni o charakterze usługowo-biurowym. 2.2.1.2 Handel i usługi Sfera handlu i usług (w tym rzemiosła) na obszarze Gminy Goleniów jest na wysokim poziomie rozwoju, a jej sieć i struktura dostosowywana jest na bieżąco do potrzeb rynku. 7 Dane Urzędu Statystycznego, stan na 12.2007 roku 19 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Zachowując lekką tendencję wzrostową należy zaznaczyć, iż handel obsługiwany jest przez około 360 podmiotów (sklepów), w których zatrudnia się między 700, a 800 osób8. Specyficzną część handlu stanowią targowiska, wśród których funkcjonuje jedno o charakterze stałym i powierzchni całkowitej 5.250 m2 oraz cztery targowiska lub miejsca na ulicach i placach do prowadzenia sprzedaży sezonowej. 2.2.2 Warunki życia mieszkańców Warunki życia mieszkańców Gminy Goleniów ulegają systematycznej poprawie, o czym świadczą m.in. dane statystyczne dotyczące warunków mieszkaniowych oraz liczby osób korzystających ze wsparcia w formie dodatków mieszkaniowych. W Gminie Goleniów przeciętna powierzchnia użytkowa na 1 mieszkanie wynosi już 69,8 m2, natomiast na 1 osobę wypada 22,8 m2 powierzchni użytkowej9. Różnice jakościowe pomiędzy miastem Goleniów, a pozostałymi miejscowościami gminy w kontekście warunków życia pojawiają się przy analizie wyposażenia mieszkań w podstawowe instalacje tj. wodociąg, łazienka i centralne ogrzewanie. Instalacja wodociągowa dostępna jest w 99,90% mieszkań w mieście przy 95,70% na obszarach wiejskich. W pomieszczenia łazienkowe wyposażonych jest 94,10% mieszkań w Goleniowie i 88,70% na wsiach, zaś dostęp do sieci centralnego ogrzewania odnotowano odpowiednio w 88% mieszkań w Goleniowie i jedynie w 73,20% obiektów tego typu poza miastem10. Znakomitą większość zasobów mieszkaniowych w Gminie Goleniów stanowią mieszkania nie będące mieniem komunalnym. Na występujące ogółem blisko 11.000 mieszkań, własność gminną stanowi 7,90%, zaś na resztę składają się zasoby spółdzielni mieszkaniowych, Towarzystwa Budownictwa Społecznego, zakładów pracy i osób fizycznych11. Dane Urzędu Statystycznego, stan na 12.2007 roku Dane Urzędu Statystycznego, stan na 12.2006 roku 10 Dane Urzędu Statystycznego, stan na 12.2006 roku 11 Dane Urzędu Statystycznego, stan na 12.2006 roku 8 9 20 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Łączna liczba komunalnych lokali mieszkalnych na terenie Gminy Goleniów wynosi 809, w tym: w mieście Goleniów – 708 lokali mieszkalnych, zaś na obszarach wiejskich - 101 lokali mieszkalnych12. W 2006 r. mieszkańcy Gminy Goleniów otrzymali ogółem 7126 zasiłków mieszkaniowych o łącznej kwocie 1 030.243,00 zł, w tym 2601 zasiłków mieszkaniowych o łącznej kwocie 376 039,00 zł pochodziło z zasobów gminnych. Pozostałe zasiłki pochodziły z zasobów spółdzielni mieszkaniowych (1118 o kwocie 161.748,00 zł), z zasobów wspólnot mieszkaniowych (1532 zasiłki o kwocie 221.502,00 zł) oraz z zasobów prywatnych, Towarzystwa Budownictwa Spółdzielczego oraz innych13. W 2008 roku, kwota przekazana tytułem wypłat dodatków mieszkaniowych wyniosła 684.139,38 zł, co daje średnio miesięcznie 62.194,49zł. W tym samym okresie, UGiM w Goleniowie wydał 748 decyzji pozytywnych o przyznaniu dodatku, co daje średnio miesięcznie około 68 decyzji pozytywnych14. 2.3 Uwarunkowania społeczne 2.3.1 Demografia Gminy Goleniów Według aktualnych danych Urzędu Statystycznego w Szczecinie w Gminie Goleniów 31 grudnia 2007 roku zamieszkiwało 33 577 osób, z czego 22 440 w samym Goleniowie. Stanowi to 66,8 % ogólnej liczby mieszkańców gminy. Mieszkańcy ci skupieni są na 12 km² powierzchni zajmowanej przez miasto. Gęstość zaludnienia jest tam stosunkowo wysoka i przekracza 1 870 osób na 1 km². Na obszarach wiejskich gminy parametr ten wynosi 25,8 osób na 1 km². Istotne dla analizy ruchów naturalnych ludności Gminy Goleniów jest zróżnicowanie wartości współczynnika feminizacji. W mieście Goleniowie na 100 mężczyzn przypada 108,2 kobiet, podczas gdy na obszarach wiejskich na 100 mężczyzn przypada 101,1 kobiety. Jest to aktualnie dość typowa sytuacja dla obszarów wiejskich, które w widoczny sposób zaczynają Dane UGiM w Goleniowie, stan na dzień 30.06.2008 roku Dane Urzędu Statystycznego, stan na 12.2006 roku 14 Dane UGiM w Goleniowie, stan na dzień 10.11.2008 roku 12 13 21 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku borykać się z problemem emigracji kobiet. Na terenach wiejskich, tradycyjnie silniej związani z ziemią mężczyźni zaczynają przeważać liczebnie. Wartości współczynnika feminizacji wpływają na liczbę zawieranych małżeństw oraz – pośrednio – na liczbę rodzących się dzieci. Z przeanalizowanych danych wynika, że istnieje widoczna nadreprezentacja mężczyzn w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym. Współczynniki feminizacji kształtują się tu na poziomie 98,4 kobiet na 100 mężczyzn w wieku produkcyjnym oraz 94,3 w wieku przedprodukcyjnym. O ile nie budzi zdziwienia bardzo charakterystyczna dla większości populacji nadwyżka chłopców nad dziewczętami w przedprodukcyjnej kategorii wiekowej, to wartość współczynnika feminizacji w zbiorowości osób w wieku produkcyjnym może zostać uznana za niekorzystną. Taka proporcja płci w strukturze demograficznej według wieku wynika najprawdopodobniej z dużego natężenia odpływu migracyjnego wśród młodych, znajdujących się w wieku produkcyjnym, kobiet. Hipoteza ta nie jest jednak łatwa do potwierdzenia, ze względu na trudności związane z rejestracją ruchów migracyjnych oraz brakiem zestawień migracji w podziale na płeć i wiek w opracowaniach Urzędu Statystycznego w Szczecinie. Przedstawiona powyżej dysproporcja w strukturze wiekowej według płci w istotny sposób związana jest z ruchem naturalnym ludności na omawianym obszarze. Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w 2007 roku odnotowano 373 urodzeń oraz 265 zgonów, co oznacza, że współczynnik natężenia urodzeń wynosił 11,2 w odniesieniu do każdego tysiąca ludności, natomiast natężenie zgonów wyniosło 7,9 dla każdego tysiąca ludności. Obserwując względne i bezwzględne wartości przyrostu naturalnego oraz strukturę wiekową ludności gminy, dostrzec można dwa wyraźne trendy. Z jednej strony zmniejszanie się udziału dzieci i młodzieży do lat 17-stu w ogólnej liczebności populacji. Sytuacja ta znajduje także potwierdzenie w analizach odnoszących się do nasycenia populacji Gminy Goleniów osobami w tym wieku. W 2002 roku było to 23,7%, w 2004 - 22,2%, a w 2007 roku 20,7 %. Z drugiej strony, zjawisku temu towarzyszy nieznaczny, aczkolwiek sukcesywny spadek wartości współczynnika przyrostu naturalnego, który na przestrzeni od 2003 do 2006 roku zmniejszył się z 2,9 do 1,1 dla każdego 1000 mieszkańców. Jednakże - co istotne z perspektywy analizy funkcjonowania systemu oświaty i wychowania – rośnie liczba zawieranych małżeństw, które 22 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku nie tylko w Gminie Goleniów, ale i na terenie całego kraju nadal stanowią najważniejsze środowisko prokreacyjne, co znajduje przełożenie w liczbie urodzeń, która sukcesywnie, choć powoli rośnie; w 2001 roku urodziło się 327 dzieci, w roku 2005 – 328, natomiast w 2007 roku było ich 371. Na terenie Gminy Goleniów w latach 2001 – 2007 notuje się stały przyrost ludności. Najniższy wskaźnik napływu ludności do gminy zanotowano w roku 2006 i wyniósł on 827 osób, w tym samym roku wyemigrowały z gminy 654 osoby. W ww. latach odnotowano dodatnie saldo migracji. 2.3.2 Rynek pracy i bezrobocie Z analizy danych z 31 grudnia 2007 roku wynika, iż miasto Goleniów skupia 74,9 % miejsc pracy w gminie, przy 66,8 % ludności. Powyższe relacje świadczą o wyższej liczbie miejsc pracy niż własne zasoby, a różnicę pokrywają dojazdy do pracy, głównie z terenu gminy. Dla terenów wiejskich powyższe relacje kształtują się odwrotnie (25,1% miejsc pracy, przy 33,2% ludności). Struktura działowa zatrudnienia odzwierciedla wiodące funkcje gospodarcze gminy – i należą do nich: ochrona zdrowia, oświata, handel i usługi, przemysł. Dla ośrodka miejskiego - przemysł, ochrona zdrowia, handel z usługami, administracja, oświata; dla obszarów wiejskich gminy – zdecydowana dominacja funkcji rolniczej (ok. 80 %) i znacznie mniej: przemysłu, handlu i oświaty. Z kształtowania się ww. tendencji, można wysnuć wnioski odnośnie lokalizacji określonych funkcji, zarówno dla miasta, jak i terenów wiejskich gminy. Tabela poniżej obrazuje strukturę bezrobocia w Gminie Goleniów na koniec 2007 roku na tle powiatu goleniowskiego oraz całego województwa: ogółem w tym razem kobiety zamieszkali na wsi w tym razem kobiety wskaźnik bezrobocia Gmina Goleniów 1 370 845 509 315 6,20% Powiat Goleniowski 4 379 2678 2 276 1 407 8,50% 103 241 61 556 45 111 27 390 9,30% Woj. Zachodniopomorskie Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie 23 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Analizując dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie z lat 2001 – 2007 należy stwierdzić, iż wartość wskaźnika bezrobocia w Gminie Goleniów była w tym okresie znacząco niższa, zarówno od jego wartości w powiecie goleniowskim, jak i w Województwie Zachodniopomorskim. 2.3.3 Oświata Gmina Goleniów odpowiada za prowadzenie szkół i placówek oświatowych na poziomie przedszkolnym, podstawowym i gimnazjalnym. W wyniku przeprowadzonych przekształceń, w gminie zoptymalizowano strukturę oświaty. W 2008 roku, funkcjonuje na jej obszarze: 6 przedszkoli publicznych (w tym 2 na obszarach wiejskich w Białuniu i Mostach oraz 1 z oddziałami integracyjnymi w Goleniowie), 7 szkół podstawowych (w tym 4 na wsiach w Białuniu, Komarowie, Krępsku i Lubczynie oraz 2 z oddziałami integracyjnymi w Goleniowie), 2 gimnazja (w tym 1 z oddziałami integracyjnymi w Goleniowie), 2 Zespoły Szkół Publicznych (w Kliniskach Wielkich i Mostach) oraz Goleniowski Młodzieżowy Dom Sportu pełniący rolę placówki wychowania pozaszkolnego (od 1 stycznia 2009 roku – Ośrodek Sportu i Rekreacji w Goleniowie – placówka realizująca zadania z zakresu kultury fizycznej). W wymienionych gminnych placówkach publicznych w roku szkolnym 2008/2009 uczy się łącznie 4.174 dzieci i młodzieży15. Na poziomie ponadgimnazjalnym, funkcję odpowiedzialnego za oświatę i wychowanie pełni przede wszystkim Powiat Goleniowski. W jego imieniu na obszarze Gminy Goleniów prowadzone są trzy placówki tj. Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Goleniowie, Zespół Szkół Specjalnych w Goleniowie oraz Zespół Szkół Zawodowych w Goleniowie. Dodatkowo, w systemie edukacji niepublicznej szczebla średniego prowadzone są 4 prywatne licea ogólnokształcące oraz 2 technika (ekonomiczne i zawodowe)16. 15 16 Dane UGiM w Goleniowie, stan na dzień 01.09.2008 roku Dane na podstawie danych Starostwa Powiatowego w Goleniowie, stan na dzień 01.09.2008 roku 24 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Począwszy od roku akademickiego 2008/2009 w Goleniowie rozpoczął swoją działalność Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi, prowadzący dwa kierunki: logistyka i zarządzanie. 2.3.4 Kultura Na terenie Gminy Goleniów największą aktywność w sferze kulturalno – rozrywkowej wykazuje Goleniowski Dom Kultury. Placówka ta jest współorganizatorem największych imprez cyklicznych w gminie, w tym także o charakterze międzynarodowym tj.: - Międzynarodowy Festiwal Dziecięcej Twórczości Plastycznej pod patronatem UNESCO, - Międzynarodowe Spotkania Folklorystyczne „Nad Iną”, - Międzynarodowy Konkurs Modeli Kartonowych i Klasy „C”, - Międzynarodowy Plener Malarsko- Rzeźbiarski, - Festiwal Hanzeatycki. Dzięki działalności GDK na terenie Gminy Goleniów są organizowane liczne imprezy muzyczne i festiwale z udziałem największych gwiazd, za co GDK w 2005 r. według organizacji „STER” został uznany za najlepszą placówkę kultury w kategorii miejskowiejskiej w Polsce. W ramach GDK w 2007 roku działały następujące zespoły i koła zainteresowań: 1. Dział Kulturalny: grupa tańca towarzyskiego, Chór Dziecięcy BRZDĄC, Zespół Pieśni i Tańca Ziemi Goleniowskiej „INA” (3 grupy + kapela), Mała INA, „Kapela Goleniowska”, 9 zespołów rockowych, orkiestra dęta „WOOD & BRASS BAND”, Teatr Ruchu „Mimesis”, grupa teatralna „Bez suflera” - młodzież, grupa teatralna dzieci, Studio Wokalne; 2. Dział Oświatowy: pracownia modelarstwa kartonowego DRAGON,. koło plastyczne, Młodzieżowa Pracownia Historyczna - do czerwca 2007 r., Grupa Dziennikarska - od września 2007 r., Centrum Informacji Turystycznej i Sala Historii Miasta, Centrum Wolontariatu, nauka gry na keyboardzie, Akademia Przedszkolaka – grupy: 3-latków i 4 -5 – latków, Klub Seniora RELAX, Pracownia Ekologiczna17. 17 Na podstawie sprawozdania z działalności GDK za 2007 rok 25 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku GDK w 2007 roku zorganizował 43 imprezy stałe. Obok imprez o charakterze międzynarodowym, funkcjonują też pomniejsze, które na stałe wrosły już do kalendarza lokalnych przedsięwzięć, w tym m.in.: Dni Kultury Ukraińskiej, Konkurs Potraw Wigilijnych i Wielkanocnych, Zachodniopomorski Konkurs Kolęd i Pastorałek, Powitanie Nowego Roku, Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Olbrzymim i Festyn „Mikołaje są wśród nas”. Łącznie z oferty imprez organizowanych lub współorganizowanych przez GDK skorzystało w 2007 roku około 95.000 osób. Na terenie gminy funkcjonuje „Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Cypriana Kamila Norwida w Goleniowie”, będąca samorządową instytucją kultury Gminy Goleniów działającą w obrębie ogólnokrajowej sieci bibliotecznej. Bezpośredni nadzór nad Biblioteką sprawuje Burmistrz, a nadzór merytoryczny – Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica w Szczecinie. Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Goleniowie udostępnia swoje zbiory w: 1. Oddziale dla Dorosłych o Wypożyczalnia dla Dorosłych o Czytelnia dla Dorosłych wraz z Internetowym Centrum Komputerowym o Punkt Muzyczny „MUZA” 2. Oddziale dla Dzieci o Wypożyczalnia dla Dzieci o Czytelnia dla Dzieci wraz z Internetowym Centrum Komputerowym dla Dzieci 3. sześciu filiach bibliotecznych o w Helenowie o w Kliniskach o w Krępsku o w Lubczynie o w Mostach o w Żółwiej Błoci. 26 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Na koniec 2007 roku księgozbiór Biblioteki (z filiami) liczył 102.747 woluminów. Biblioteka posiada łącznie 21 komputerów, w tym: 11 dla czytelników18. Niestety, w ostatnich latach odnotowuje się spadek zarówno liczby woluminów, czytelników oraz średniej wypożyczeń, co ilustruje poniższe zestawienie: 2. ZAKRES PRZEDMIOTOWY Ludność na 1 placówkę biblioteczną (os.) Księgozbiór bibliotek na 1000 ludności (wol.) 3. Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności 156,65 165,93 179,83 4. Wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach 31,4 30,19 28,99 L.P. 1. DANE ZA ROK 2006 DANE ZA ROK 2005 DANE ZA ROK 2004 4 733,86 4 692,29 4 640,86 3 548,24 3 634,90 3 690,57 Źródło: dane Urzędu Statystycznego W Goleniowie usytuowany jest amfiteatr oraz kino z salą studyjną, posiadające 260 miejsc na widowni. W 2006 r. odnotowało 6 507 widzów i wyemitowało 290 seansów. Jest to prawie o połowę mniej widzów i o 50 seansów mniej niż w roku 2004. Za placówki o charakterze muzealnym występujące w Gminie Goleniów można uznać: Salę Historii Miasta w Goleniowie – gdzie gromadzone są wszelkie eksponaty związane z historią Ziemi Goleniowskiej, Ośrodek Nadleśnictwa Kliniska - prowadzący całoroczną działalność o tematyce leśnej. Placówka posiada w ofercie zajęcia terenowe z dziećmi i młodzieżą, warsztaty, wykłady, prelekcje, seminaria, wystawy. Istnieje możliwość zwiedzania ośrodka samodzielnie lub z przewodnikiem. Ośrodek dysponuje salą dydaktyczno-muzealną na 100 osób, salami wystawowymi, biblioteką oraz bogatym zapleczem dydaktycznym w postaci gablot botanicznych, entomologicznych, zielników, lup i lornetek. W pobliżu Ośrodka znajduje się m.in. plac dydaktyczny z tablicami informującymi o funkcjonowaniu, zagrożeniach i ochronie ekosystemów leśnych, jak również sklepik z leśnymi pamiątkami 18 Dane UGiM w Goleniowie, stan na dzień 31.12.2007 roku 27 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 2.3.5 Służba zdrowia Ochrona zdrowia mieszkańców Gminy Goleniów prowadzona jest przede wszystkim w oparciu o jednostki podległe Powiatowi Goleniowskiemu, a także system bezpłatnych usług medycznych zakontraktowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Obecnie, działalność zdrowotna prowadzona jest na obszarze Gminy Goleniów w m.in. następujących placówkach: - Samodzielny Publiczny Szpital Powiatowy w Goleniowie (lecznictwo szpitalne, opieka długoterminowa, zakład opiekuńczo leczniczy, ambulatoryjne świadczenie specjalistyczne, program profilaktyki raka szyjki macicy – cytologia), - Centrum Gastrologii i Leczenia Otyłości (ambulatoryjne świadczenie specjalistyczne) - 11 Niepublicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej (ambulatoryjne świadczenie specjalistyczne), - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Fizjoterapii i Rehabilitacji w Goleniowie (rehabilitacja lecznicza), - Niepubliczny Zakład Medycyny Szkolnej w Goleniowie (podstawowa opieka zdrowotna), - 2 zakłady domowej opieki długoterminowej, - 11 zakładów leczenia stomatologicznego, - 2 zakłady opieki logopedycznej, - Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego, oddział w Goleniowie19. Ponadto, na terenie Gminy Goleniów prowadzone są 3 ponadlokalne programy profilaktyki zdrowia tj. Program profilaktyki raka szyjki macicy – cytologia, Program profilaktyki przewlekłej obturacyjnej choroby płuc oraz Program profilaktyki chorób układu krążenia20. Gmina Goleniów prowadzi zaś Gminny Program Ochrony Zdrowia, Promocji i Profilaktyki na lata 2006-2010, uchwalony przez Radę Miejską 26 kwietnia 2006 roku. 19 20 Dane Starostwa Powiatowego w Goleniowie, stan na 31.12.2007 roku Dane Starostwa Powiatowego w Goleniowie, stan na 31.12.2007 roku 28 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 2.3.6 Sport i rekreacja Na terenie Gminy Goleniów działa Goleniowski Młodzieżowy Dom Sportowy, który jest gminną jednostką organizacyjną odpowiedzialną przede wszystkim za działalność dydaktyczną w zakresie zajęć sportowych oraz technicznych dzieci i młodzieży. Dodatkowo, administruje i utrzymuje bazę sportowo-rekreacyjną Gminy Goleniów, którą stanowią m.in.: - stadion miejski wraz z zapleczem, - Ośrodek Wodny w Lubczynie (przystań żeglarska, plaża miejska, ośrodek wypoczynkowy). Goleniowski Młodzieżowy Dom Sportowy organizuje szereg cyklicznych imprez sportowych dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych. Do najbardziej popularnych należą: rozgrywki Goleniowskiej Ligi Amatorskiej Koszykówki, międzynarodowy turniej w piłce siatkowej juniorek „Goleniów Cup”, regaty żeglarskie, wyścigi kolarskie „Goleniów Tour”, bieg „Goleniowska Mila Niepodległości”. W Gminie Goleniów działa szereg klubów sportowych, w tym m.in.: Uczniowski Młodzieżowy Klub Żeglarski „Bryza”, Uczniowski Klub Sportowy „Barnim” skupiający sekcję siatkarską dziewcząt, lekkoatletyczną, żeglarską i piłki nożnej dziewcząt (klub funkcjonuje przy GMDS), Miejski Klub Sportowy „Ina”, kolarski Ludowy Uczniowski Klub Sportowy „JF Duet”. Kalendarz imprez sportowo-rekreacyjnych organizowanych przez GMDS jest bardzo bogaty. Tylko w 2008 roku zaplanowano do przeprowadzenia ponad 60 tego typu przedsięwzięć21. Od 1 stycznia 2009 roku, decyzją Rady Miejskiej w Goleniowie, w miejsce GMDS utworzony zostanie Ośrodek Sportu i Rekreacji w Goleniowie. Ważnym elementem infrastruktury sportowo-rekreacyjnej w Gminie Goleniów jest prowadzony przez Powiat Goleniowski Kompleks Rekreacyjno - Sportowy „Fala”, na który 21 Dane GMDS, stan na dzień 30.11.2008 roku 29 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku składają się: aquapark z nowoczesnym krytym basenem ze zjeżdżalniami, sauną i zapleczem gastronomicznym oraz jeden z największych odkrytych basenów w kraju. 2.3.7 Bezpieczeństwo publiczne W ramach realizacji polityki poprawy stanu bezpieczeństwa publicznego, Gmina Goleniów realizuje począwszy od 2005 roku czteroletni program „Bezpieczna Gmina Goleniów”. W programie wskazano jego główne cele tj. 1. Poprawa bezpieczeństwa w miejscach publicznych, 2. Egzekwowanie przepisów prawa miejscowego, 3. Przeciwdziałanie alkoholizmowi i narkomanii, 4. Poprawa stanu środowiska naturalnego, 5. Przeciwdziałanie demoralizacji nieletnich. Spodziewane efekty programu to m.in.: 1.Wzrost zaufania społecznego wobec organów i instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i porządek publiczny, 2. Kreowanie gminy bezpiecznej, w której warto inwestować i osiedlić się, 3. Zacieśnienie współpracy pomiędzy organami i instytucjami zwalczającymi patologie społeczne oraz działającymi zapobiegawczo i profilaktycznie w różnych środowiskach, w szczególności wśród dzieci i młodzieży, 4. Wzrost poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Gminy Goleniów, 5. Ograniczenie przestępczości, 6. Ograniczenie drobnych naruszeń prawa i łamania norm współżycia społecznego w miejscach publicznych, 7. Wzrost aktywności organów i instytucji społecznych odpowiedzialnych za stan bezpieczeństwa i porządku publicznego, 8. Pobudzenie aktywności społecznej na rzecz wzrostu bezpieczeństwa i porządku publicznego w bezpośrednim otoczeniu, 9. Podniesienie stanu czystości i porządku w gminie, 30 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 10.Tworzenie stref bezpieczeństwa i zapobiegania przestępczości w zagrożonych patologiami społecznymi obszarach miasta22. W tym celu, Gmina Goleniów systematycznie wspiera działania na rzecz zacieśniania relacji z obywatelami w procesie utrzymania bezpieczeństwa i porządku, coraz bliżej współpracuje z Policją, stara się wesprzeć lepszą koordynację pracy służb Policji i Straży Miejskiej oraz współfinansuje niektóre przedsięwzięcia służące doposażeniu Policji i Straży Pożarnej. 2.3.8 Sektor organizacji pozarządowych Współpraca z organizacjami pozarządowymi W oparciu o zapisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, Rada Miejska w Goleniowie uchwala corocznie „Program Współpracy Gminy Goleniów z organizacjami pozarządowymi”. Precyzuje on zasady współpracy samorządu lokalnego z organizacjami pozarządowymi, określa priorytety tej współpracy oraz staje się podstawowym kryterium oceny wniosków podmiotów ubiegających się o dotacje z budżetu gminy– pod kątem ich zbieżności z celami i zadaniami samorządu gminnego. Celem współpracy Gminy z organizacjami pozarządowymi w 2007 r. było jak najszersze włączenie organizacji pozarządowych do działalności społecznie użytecznej na rzecz pożytku publicznego poprzez: 1. umacnianie w świadomości społecznej poczucia odpowiedzialności za siebie, swoje otoczenie i wspólnotę lokalną, 2. zwiększenie udziału mieszkańców w tworzeniu i realizacji polityki lokalnej, 3. wspólną analizę potrzeb i problemów społeczności lokalnej, 4. prowadzenie nowatorskich i bardziej efektywnych działań na rzecz mieszkańców, 5. poprawę jakości życia mieszkańców gminy, w szczególności w obszarach uznanych za priorytetowe, 6. wspieranie inicjatyw integrujących działania organizacji pozarządowych. Współpraca samorządu gminnego z organizacjami pozarządowymi realizowana była w formach: 22 Na podstawie zapisów programu „Bezpieczna Gmina Goleniów” 31 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 1. zlecania w ramach 21 otwartych konkursów ofert zadań publicznych, wspierania realizacji takich zadań, wraz z udzieleniem dotacji na dofinansowanie ich realizacji – pomoc dla 45 organizacji pozarządowych, 2. wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności i współdziałania w celu zharmonizowania tych kierunków, 3. konsultowania z organizacjami pozarządowymi, odpowiednio do zakresu ich działania, projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji, 4. tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, złożonych z przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz przedstawicieli właściwych organów administracji samorządowej – począwszy od 2006 roku działa zespół konsultacyjny złożony z 3 radnych, 2 członków Rady Organizacji Pozarządowych, 2 członków Rady Sportu i 3 pracowników urzędu. Bezpośrednio, za współpracę z organizacjami pozarządowymi odpowiada Wydział Administracji i Spraw Społecznych UGiM w Goleniowie. W ramach tego zadania w 2007 roku zorganizowano m.in.: 1. Forum organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Goleniów, 2. posiedzenia Rady Goleniowskich Organizacji Pozarządowych, 3. wspólnie z Radą Organizacji Pozarządowych akcję społeczno- edukacyjną, promującą obywatelskie działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnych, 4. szkolenia dotyczące regulaminu konkursu i składanych ofert konkursowych w ogłaszanych przez Burmistrza Gminy konkursach, 5. pomoc organizacjom pozarządowym w przygotowywaniu ofert konkursowych oraz w sporządzaniu sprawozdań. Na uwagę zasługuje fakt, iż na obszarze Gminy Goleniów odnotowuje się stały przyrost liczby organizacji pozarządowych (65 podmiotów), co jest szczególnie istotne na terenach wiejskich (2007 r. powstały 2 stowarzyszenia). Łącznie, na realizację programu z budżetu gminy przekazano w 2007 roku kwotę 763.784,50 zł23. Na podstawie Sprawozdania z realizacji Programu Współpracy Gminy Goleniów z Organizacjami pozarządowymi za 2007 rok 23 32 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Współpraca samorządu gminnego z jednostkami pomocniczymi Wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniu lokalnych społeczności (32 sołectwa oraz Osiedle Helenów) we wrześniu 2003 r. podjęta została uchwała w sprawie procedury przekazywania z budżetu Gminy Goleniów środków finansowych dla jednostek pomocniczych. Dzięki tej uchwale, sołectwa mogą pozyskiwać środki na realizację małych projektów. W ten sposób powstają w ramach inicjatyw oddolnych m.in. place zabaw i miejsca do spotkań integracyjnych oraz świetlice wiejskie, a także organizowane są festyny wiejskie. Wprowadzenie systemu pozyskiwania środków z budżetu gminy było przygotowaniem sołectw do sięgania po środki z innych źródeł, w tym ze źródeł Unii Europejskiej. Łącznie, na realizację programu wspierania sołectw w latach 2004-2008 wydatkowano z budżetu Gminy Goleniów kwotę ponad 420.000 zł24. 2.4 Uwarunkowania techniczne 2.4.1 Infrastruktura transportowa Transport drogowy Całkowita długość wszystkich dróg na terenie Gminy Goleniów wynosi ponad 340 km, w samym mieście drogi (ulice) mają długość ponad 50 km. Drogi występujące na obszarze gminy dzielą się na: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Zarządzanie siecią dróg jest podzielone w zależności od zakwalifikowania danej drogi (ulicy) do powyższych kategorii. Podział ten wygląda następująco : 1. Drogi krajowe – Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, 2. Drogi wojewódzkie – Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie, 3. Drogi powiatowe - Zarząd Dróg Powiatowych w Goleniowie, 4. Drogi gminne - Gmina Goleniów, 24 Dane UGiM w Goleniowie, stan na dzień 30.11.2008 roku 33 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 5. Ulicami powiatowymi na terenie miasta Goleniowa zarządza Gmina Goleniów na podstawie porozumienia zawartego między Starostą Goleniowskim, a Burmistrzem Gminy Goleniów. Główny ruch samochodowy o charakterze tranzytowym w Gminie Goleniów skupiony jest na stale modernizowanych drogach krajowych S-3 i S-6. Mieszkańcy gminy poza ww. drogami, korzystają też na co dzień z dwóch dróg wojewódzkich o nr 112 i 113, a także kilkunastu odcinków dróg powiatowych oraz dróg gminnych. Z oceny stanu technicznego ulic w mieście Goleniów (będących w zarządzie gminy) wynika, iż zarówno stan nawierzchni, jak i chodników wymaga stałego procesu modernizacyjnego. Gmina Goleniów corocznie przeznacza kilka milionów złotych w swoim budżecie na realizację tego typu zadań, wykonując dodatkowe prace związane m.in. z budową nowych odcinków dróg oraz ścieżek rowerowych. Kluczowe z punktu widzenia rozwoju sieci transportu drogowego w Gminie Goleniów plany inwestycyjne przedstawiono w rozdziale 2.9 niniejszej strategii. Transport kolejowy W Goleniowie krzyżują się dwie istotne dla sieci kolejowej województwa i kraju linie kolejowe. Linia kolejowa o symbolu E-59, przechodząca przez gminę z północy na południe, należy do sieci kolejowej europejskiej. Zapewnia połączenie Gminy Goleniów z jednej strony ze Szczecinem (a za tym pośrednictwem z obszarem całego kraju), z drugiej zaś ze Świnoujściem (czyli także z portem towarowym i trasami promowymi do Skandynawii). Znaczenie linii kolejowej Szczecin - Koszalin (i dalej w kierunku Trójmiasta) jest mniejsze w skali krajowej, jednakże stanowi ważne ogniwo rozwoju transportu wojewódzkiego, obsługując głównie przewozy pasażersko-towarowe średniego i bliskiego zasięgu. Goleniów jest węzłową stacją przesiadkową dla pasażerów podróżujących z (i do) głębi kraju, rozdzielając ruch kolejowy na terenie północy województwa zachodniopomorskiego. 34 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Wagę Goleniowa podkreśla fakt wielu inwestycji kolejowych prowadzonych na jego obszarze. W listopadzie 2008 roku spółka PKP Polskie Linie Kolejowe SA, Oddział Regionalny w Szczecinie otworzyła nowoczesną nastawnię, kończącą kompleksową przebudowę goleniowskiego węzła kolejowego. Dzięki realizacji przedsięwzięcia, w przyszłości goleniowska nastawnia ma przejąć funkcję lokalnego centrum sterowania, zarządzającego ruchem na linii Szczecin Dąbie - Świnoujście oraz dodatkowo Goleniów Nowogard. W latach 2006-2008, na obszarze Gminy Goleniów przebudowano także pięć przejazdów kolejowych i torowiska na stacji Goleniów, wybudowano nowy peron nr 1 wraz z dojściem do peronu nr 2. Dworzec objęty został systemem monitoringu kamerowego. Do 2012 roku, dzięki wsparciu Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego planuje się wybudowanie na terenie gminy brakującego i niezwykle ważnego odcinka kolei, łączącego Mosty z lotniskiem. Transport lotniczy Niewątpliwym walorem Gminy Goleniów jest położony na jej obszarze (Glewice) jedyny międzynarodowy port lotniczy w Województwie Zachodniopomorskim. Sytuacja ta sprawia, iż mieszkańcy gminy mają możliwość bezpośredniego i szybkiego połączenia ze stolicą kraju, jak i wieloma lotniskami poza granicami Polski. Dla potencjalnych inwestorów oraz turystów, działające lotnisko jest oznaką otwartości i ułatwień w systemie codziennej komunikacji. Szerzej, funkcjonowanie Portu Lotniczego Szczecin – Goleniów im. „NSZZ Solidarność” oraz perspektywy jego rozwoju przedstawiono w rozdziale 8 niniejszego dokumentu. 35 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 2.4.2 Zaopatrzenie w wodę Zaopatrzenie w wodę Zaopatrzenie w wodę w Gminie Goleniów pochodzi w 100% z ujęć podziemnych. Na przeważającym obszarze występują łatwo dostępne wody podziemne stanowiące jeden, ciągły w pojęciu hydraulicznym zbiornik, zasilany głównie przez infiltrację wód opadowych i powierzchniowych z niewielkim dopływem podziemnych. Teren Aglomeracji Goleniów (obsługujący 12 miejscowości i zamieszkały przez ponad 25.000 mieszkańców) jest zwodociągowany w ponad 96%, zaś teren Aglomeracji Komarowo (obsługujący 10 miejscowości i zamieszkały przez ponad 4.400 mieszkańców) - prawie w 100%. Aktualnie brak jest zasilania w wodę wodociągową w miejscowościach Żdżary i Niewiadowo, zamieszkałych przez ponad 230 osób. W tabeli poniżej przedstawiono wykaz ujęć wody pitnej z wielkością poboru wody. Nazwa ujęcia wody - lokalizacja Lp. I 1. 2. 3. 4. 5. II 1. 2. III 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Aglomeracja Goleniów SUW Goleniów SUW Krępsko SUW Budno SUW Marszewo SUW Miękowo, Gniazdowo Aglomeracja Komarowo SUW Komarowo SUW Kliniska Ujęcia poza aglomeracjami Zabród Bolesławice Danowo Stawno (eksploatacja przez Wodociągi Zachodniopomorskie Sp. z o.o.) Wierzchosław (w trwałym zarządzie Wodociągów Zachodniopomorskich Sp. z o.o.) Glewice (własność Portu Lotniczego) Święta (SUW) Mosty Pobór wody w 2007r. m³/d m³/rok 4 117 6 62 29 76 1 502 636 2 140 22 466 10 495 27 648 207 399 75 701 145 713 4,5 0,7 50 79 1 661 264 18 380 28 780 21 7 757 70 20 227 3 784 7 217 82 718 Źródło: Informacje spółki GWiK Sieć wodociągowa Główne odcinki sieci wodociągowej w Gminie Goleniów eksploatowane są w ramach aglomeracji: Goleniów i Komarowo. 36 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Aglomeracja Goleniów Łączna długość sieci wodociągowej (bez przyłączy) wynosi 90,6 km, z czego sieci rozdzielczej 85,2 km i 5,4 km sieci magistralnej. Około 25 km powstało ponad 40 lat temu. Sieć wodociągowa współpracuje z dwoma zbiornikami retencyjnymi wody o pojemności 2×1000 m³, które znajdują się na ujęciu wody w Goleniowie. Aglomeracja Komarowo Łączna długość sieci wodociągowej (bez przyłączy) wynosi 50,6 km, z czego sieci magistralnych jest 17,9 km, a sieci rozdzielczej 32,7 km. Około 7,5 km powstało 21 do 40 lat temu. W przebiegu sieci wodociągowej znajdują się m.in. przepompownia sieciowa w Rurzycy o wydajności 60,0 m³/godz. oraz trzy zbiorniki retencyjne (Kliniska, Komarowo, Rurzyca). W złym stanie technicznym znajdują się wodociągi w miejscowościach: Czarna Łąka, Komarowo, Kliniska i Załom25. W związku z intensywnym rozwojem gospodarczym Gminy Goleniów, planuje się przeprowadzenie do 2015 roku szeregu inwestycji związanych z wymianą starej i budową nowej sieci wodociągowej. Szacuje się, iż w tym okresie w celu zapewnienia wody dla dodatkowych odbiorców oraz wymiany wyeksploatowanych odcinków sieci wodociągowej koniecznym będzie wybudowanie ponad 18 km sieci. 2.4.3 Odprowadzanie i usuwanie ścieków Odprowadzanie ścieków Podobnie jak w przypadku sieci wodociągowej, odprowadzanie ścieków na terenie Gminy Goleniów odbywa się w oparciu o dwie aglomeracje: Goleniów i Komarowo oraz miejscowości pozostające poza ww. aglomeracjami. Aglomeracja Goleniów Aglomeracja Goleniów skanalizowana jest prawie w 89%. Brak jest zbiorczego systemu kanalizacyjnego w miejscowościach: Białuń, Budno, Krępsko, Marszewo, Miękowo, Żdżary, Żółwia Błoć. Również system kanalizacji zbiorczej w Goleniowie i Budnie nie jest kompletny. 25 Dane spółki GWiK, stan na 01.01.2008 roku 37 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Aglomeracja Komarowo Aglomeracja Komarowo skanalizowana jest w 65%. Brak jest zbiorczego systemu kanalizacyjnego w miejscowościach: Kępy Lubczyńskie, Czarna Łąka. Częściowo skanalizowane są miejscowości: Kliniska Wielkie, Komarowo, Lubczyna, Rurzyca. Miejscowości poza aglomeracjami Skanalizowane są miejscowości: Święta, Mosty, Mosty Osiedle, Glewice zamieszkałe przez 1 903 osoby26. W tabeli poniżej przedstawiono wykaz instalacji do oczyszczania ścieków z ilością ścieków, które przepłynęły przez oczyszczalnię w 2007 roku. Lp. I 1. 2. 3. II 1. 2. 3. III 1. 2. 3. 4. Nazwa oczyszczalni ścieków - lokalizacja Aglomeracja Goleniów OŚ Goleniów OŚ Białoń Osadnik Imhoffa Budno Aglomeracja Komarowo OŚ Komarowo Osadnik Imhoffa Załom Osadnik Imhoffa Kucice Miejscowości poza aglomeracjami OŚ Święta OŚ Mosty (własność Spółdzielni Mieszkaniowej) OŚ Mosty Osiedle (AMW) OŚ Glewice (własność Portu Lotniczego) Razem: Ilość ścieków oczyszczonych w roku 2007 m³/d m³/rok 6 137 8 17 2 240 038 2 831 6 373 147 26 22 53 783 9 505 8 096 13 ok. 206 ok. 10 ok. 70 6 656 4 666 b.d b.d. b.d. 2 325 292 Źródło: Informacje spółki GWiK Sieć kanalizacyjna Główne odcinki sieci kanalizacyjnej w Gminie Goleniów eksploatowane są w ramach aglomeracji: Goleniów i Komarowo. Aglomeracja Goleniów Oprócz Goleniowa częściowo skanalizowane są wsie: Podańsko, Białuń, Budno. W Goleniowie nie skanalizowana jest część osiedla „Helenów” oraz osiedla: „Mikołajczyka”, „Odrodzenia”, „ Grenadierów”. Łączna długość sieci kanalizacyjnej (bez 26 Dane spółki GWiK, stan na 01.01.2008 roku 38 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku przyłączy) wynosi 57,4 km. Około 21 km sieci powstała ponad 40 lat temu. Sieć kanalizacyjna jest w dużej części nieszczelna, o czym świadczy duża ilość wód przypadkowych, przedostających się do kanalizacji Aglomeracja Komarowo Częściowo skanalizowane są miejscowości: Lubczyna, Borzysławiec, Komarowo, Kliniska, Pucice, Załom. Łączna długość sieci kanalizacji sanitarnej (bez przyłączy) wynosi 39,6 km. Około 95% tej kanalizacji jest nowa, zbudowana z PCV. Zły stan techniczny charakteryzują sieci kanalizacyjne w miejscowościach: Kliniska, Pucice, Załom27. Jak wynika z powyższego zestawienia, Gmina Goleniów jest tylko częściowo skanalizowana. Do końca 2015 r. konieczne jest zatem skanalizowanie minimum 95% Aglomeracji Goleniów i Aglomeracji Komarowo. Aby osiągnąć założony cel niezbędnym będzie wykonanie około 120 km kanalizacji sanitarnej. Instalacje do oczyszczenia ścieków Aktualnie decyzje wodno - prawne posiadają oczyszczalnie ścieków w miejscowościach: Goleniów, Białuń, Komarowo, Święta. Zestawienie oczyszczalni z wydanymi decyzjami przedstawiono w formie tabelarycznej . 27 Dane spółki GWiK, stan na 01.01.2008 roku 39 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Lp. Nazwa instalacji lokalizacja I 1. Aglomeracja Goleniów OŚ Goleniów 2. OŚ Białuń 3. II 1. Osadnik Imhoffa Budno Aglomeracja Komarowo OŚ Komarowo 2. 3. III Osadnik Imhoffa Załom Osadnik Imhoffa Pucice Miejscowości poza aglomeracjami OŚ Święta 1. Numer decyzji wodno-prawnej Data wydania decyzji wodnoprawnej Data ważności decyzji wodnoprawnej Przepustowość nominalna wg decyzji / m³/d / WOŚiR.KK.622335-03/2004 WOŚiR.KK.622347/2006 Brak 10.01.2007r. 10.01.2015r. 8100 27.12.2006r. 27.12.2016r. 12 WAiOŚ.KK.622315-06/2002 Brak Brak 07.02.2002r. 07.02.2012r. 900 WOŚiRKK.62246/2005 b.d. 29.11.2005 r. OŚ Mosty (własność Spółdzielni Mieszkaniowej) OŚ Mosty Osiedle (Agencja Własności Mienia Wojskowego) OŚ Glewice (własność Portu Lotniczego) 2. 3. 4. - 29.11.2015 r. 19 - b.d. - b.d. Razem: 9031 Źródło: Informacje spółki GWiK W związku ze zwiększonym zużyciem wody oraz planowaną rozbudową systemu kanalizacyjnego do roku 2015, znacznie wzrośnie też ilość ścieków produkowanych na terenie Gminy Goleniów. Wzrost ilości ścieków wystąpi głównie w Aglomeracji Goleniów, co związane jest przede wszystkim z rozwojem Goleniowskiego Parku Przemysłowego (GPP). Aglomeracja Goleniów Przyrost ilości ścieków w okresie do 2015 roku wyniesie: przemysł – 1800 m³/d, ścieki socjalne bytowe – 360 m³/d (planuje się podłączyć około 3.300 nowych mieszkańców). W związku z tym szacuje się, że w zlewni oczyszczalni ścieków Goleniów w roku 2015 ilość ścieków wzrośnie o około 2160 m³/d. do poziomu około 8297 m³/d. Aglomeracja Komarowo Ze względu na planowany proces uzupełnienia systemu kanalizacyjnego aglomeracji o 2695 mieszkańców z terenu miejscowości: Rurzyca, Kliniska, Pucice, Załom, Czarna Łąka oraz przyjmując dotychczasowe jednostkowe zużycie wody przez jednego mieszkańca w wysokości 70 l/d, szacunkowa ilość ścieków wzrośnie o 188,6 m³/d. 40 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Dodatkowo na terenach wiejskich Gminy Goleniów do roku 2015 wzrośnie liczba mieszkańców o minimum 790 osób, co spowoduje wzrost ilości ścieków o następne 55,3 m³/d, co łącznie stanowi około 244 m³/d. Ogólna ilości ścieków, która spływać będzie do oczyszczalni ścieków w roku 2015 wyniesie około 415 m³/d28. W kontekście planowanej ilości wytwarzanych ścieków w obu aglomeracjach stan dwóch głównych oczyszczalni ścieków przedstawia się następująco: Oczyszczalnia ścieków w Goleniowie Aktualnie przepustowość nominalna oczyszczalni wynosi 8100 m³/d, po planowanej modernizacji wzrośnie do 8190 m³/d. Obliczeniowa ilość ścieków wynosi 8297 m³/d, co przekracza projektowaną przepustowość o 107 m³/d. Konieczne jest podjęcie działań w celu ograniczenia ilości wód przypadkowych przedostających się do kanalizacji sanitarnej, by umożliwić przyjęcie ścieków z projektowanych sieci kanalizacyjnych. W oczyszczalni stosowana jest mała efektywna technologia oczyszczania ścieków, brak jest właściwej gospodarki osadowej. Z tego powodu oczyszczalnia została zakwalifikowana do przebudowy i modernizacji. Oczyszczalnia ścieków w Komarowie Obiekt w 2007 roku został gruntownie przebudowany i zmodernizowany. Przepustowość oczyszczalni wynosi 900 m³/d, szacowana ilość ścieków w roku 2015 wyniesie około 450m³/d, oczyszczania posiada więc znaczną rezerwę wydajności pozwalającą na przyłączenie około 3000 mieszkańców. Istnieje techniczna możliwość podłączenia do tej oczyszczalni części mieszkańców nieujętych w Aglomeracji Komarowo, a znajdujących się w jej sąsiedztwie, których liczba wynosi 1900 osób29. 2.4.4 Usuwanie i składowanie odpadów Usługi w zakresie zbierania i transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie Gminy Goleniów świadczy Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. w Goleniowie. 28 29 Dane spółki GWiK, stan na 01.01.2008 roku Dane spółki GWiK, stan na 01.01.2008 roku 41 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Odbiór odpadów następuje na podstawie umów zawieranych z osobami prywatnymi, instytucjami i podmiotami gospodarczymi. Odpady odbierane są z typowych pojemników, które firma zakupuje i przekazuje odpłatnie użytkownikom. Selektywna zbiórka odpadów Na terenie Goleniowa oraz na obszarach wiejskich, prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów komunalnych przeznaczonych do gospodarczego wykorzystania, w tym opakowań po napojach (butelki PET). Zbiór posegregowanych surowców odbywa się 1 raz w miesiącu w okresie zimowym, 2 razy w miesiącu w okresie letnim lub z pominięciem harmonogramu, na zgłoszenie w przypadku wcześniejszego zapełnienia. Od mieszkańców 6 sołectw wystawiane worki z surowcami odbierane są w ustalonym terminie 1 raz w miesiącu. Surowce odbierane są samochodami specjalistycznymi i przewożone na składowisko w Podańsku. Zużyte opakowania plastikowe, po przebraniu i oddzieleniu zanieczyszczeń przewożone są do przystosowanego do tego celu obiektu celem przygotowania ich do sprzedaży poprzez zgniatanie w prasie mechanicznej. P.G.K. sp. z o.o. w Goleniowie odbiera również odpady wielkogabarytowe od mieszkańców w specjalnie oznakowanych i wystawionych na terenie Goleniowa pojemnikach oraz w ramach dowozu indywidualnym środkiem transportu do siedziby spółki lub bezpośrednio na składowisko gminne w Podańsku. W zakresie selektywnej zbiórki surowców wtórnych firma prowadzi m.in.: - zbiór stłuczki opakowań szklanych z segregacją na kolory (białe i kolorowe szkło) z pojemników rozstawionych na terenie gminy, - zbiór opakowań plastikowych z typowych pojemników rozstawionych w gminie, - zbiór opakowań plastikowych i szklanych bezpośrednio u mieszkańców gminy, - zbiór makulatury (gazeta, ulotki, książki, druki, karton) w Punkcie Skupu Surowców Wtórnych. 42 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Składowisko odpadów Zgodnie z decyzją Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 02.01.2003 roku, odbierane na podstawie umów odpady komunalne transportowane są na gminne składowisko w Podańsku celem ich unieszkodliwienia. Składowisko oddano do eksploatacji 18.01.1994 roku. Powierzchnia I kwatery wynosi 2,30 ha, pojemność 129.000 m3 odpadów po zagęszczeniu. Dno składowiska uszczelnione jest masą bitumiczną grubości 10 cm oraz skarpy geomembraną PE-HD o grubości 2,0 mm. Wysypisko objęte jest stałą kontrolą wpływu na środowisko poprzez prowadzenie monitoringu wód, gleby i atmosfery . Przeszkolona, doświadczona obsługa zobowiązana jest do kontroli składu odbieranych odpadów. Nie odbiera się odpadów niebezpiecznych, łatwopalnych, radioaktywnych, wybuchowych, zakaźnych z zakładów medycznych i weterynaryjnych. 2.4.5 Zaopatrzenie w ciepło i gaz 2.4.5.1 Ciepłownictwo Za realizację zadań związanych z rynkiem ciepłownictwa na obszarze Gminy Goleniów odpowiada Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej sp. z o.o. w Goleniowie, która funkcjonuje w oparciu o Ustawę samorządową oraz Prawo Energetyczne. Sytuacja ciepłownictwa w gminie jest raczej stabilna, mimo prowadzonych masowo prac termomodernizacyjnych, powodujących zmniejszenie mocy i obniżenie zużycia ciepła. Na przestrzeni lat 2005-2007 sprzedaż ciepła oraz zamówiona moc zmieniały się następująco30: 30 Dane PEC sp. z o.o. w Goleniowie, stan 12.2007 roku 43 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Rok 2005 Moc Sprzedaż ciepła GJ Zainst. MW Zamówione MW 171.000 34,89 28,73 31.12.2005 34,89 28,73 Rok 2006 Moc Sprzedaż ciepła GJ Zainst. MW Zamówione MW 172.000 34,89 28,05 31.01.2006 34,89 28,05 Rok 2005 Moc Sprzedaż ciepła GJ Zainst. MW Zamówione MW 167.200 34,89 - 31.12.2007 34,89 27,42 Powyższe zestawienie pokazuje, iż relacja mocy zainstalowanej do zamówionej utrzymuje się na podobnym poziomie pomimo znacznych ubytków mocy związanych z termomodernizacją. W 2007 roku, zakład zrealizował zadanie zainstalowania nadrzędnej stacji komputerowej dla systemu ciepłowniczego, a także przeprowadził modernizację układu pomp zmieszania gorącego pompowni głównej ciepłowni. 2.4.5.2 Gaz Koncesję na dystrybucję paliw gazowych w Gminie Goleniów w okresie do końca maja 2011 roku posiada Wielkopolski Operator Systemu Dystrybucyjnego (WOSD). Miejscowości gminne, w których WOSD świadczy swoje usługi prezentuje poniższa tabela:31 31 Dane WOSD, stan na 08.2008 roku 44 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Lp. Miejscowość Strefa dystrybucyjna Rodzaj gazu 1 Miasto Goleniów Goleniów (620) E (GZ-50) 2 Podańsko Goleniów (620) E (GZ-50) 3 Imno Mosty (622) E (GZ-50) 4 Mosty (Mosty 622) E (GZ-50) 5 Kliniska Wielkie Szczecin (600) E (GZ-50) 6 Pucice Szczecin (600) E (GZ-50) 7 Rurzyca Szczecin (600) E (GZ-50) 8 Załom Szczecin (600) E (GZ-50) Na terenie gminy WOSD zarządza sieciami gazowymi wysokiego, średniego i niskiego ciśnienia, poprzez które do odbiorców dostarczany jest gaz ziemny wysokometanowy. Najważniejsze dane dotyczące sieci gazowej w Mieście i Gminie Goleniów prezentują się następująco: a. Stopień gazyfikacji gminy – 49,3% b. Liczba zgazyfikowanych miejscowości – 8 c. Długość gazociągów: wysokiego ciśnienia – około 4 km średniego i niskiego ciśnienia – 103 km d. Liczba stacji red-pom I stopnia – 2 stacje e. Rodzaj dystrybuowanego gazu – E (GZ-50)32. System dystrybucyjny średniego i niskiego ciśnienia generalnie posiada rezerwy przepustowości. Umożliwia on prowadzenie przez WOSD działalności operatorskiej i świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych do przyłączonych i nowo przyłączanych klientów. 2.4.6 Elektroenergetyka Znakomitą większością urządzeń elektroenergetycznych na terenie Gminy Goleniów zarządza GE ENEA S.A, Rejon Energetyczny w Goleniowie. 32 Dane WOSD, stan na 08.2008 roku 45 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Rejon dysponuje jedną stacją zasilającą 110/15kV (GPZ), 32 MVA. Dodatkowo, w 2008 roku powstał Główny Punkt Zasilania o mocy 25 MVA (z możliwością rozbudowy do 40 MVA), przeznaczony głównie dla zasilania terenów Goleniowskiego Parku Przemysłowego (GPP). Energia elektryczna dostarczana jest w całej gminie, przy czym jej stan techniczny wymaga podjęcia zdecydowanych działań inwestycyjnych. Notowane są bowiem liczne wyłączenia (w szczególności na obszarach wiejskich), a aktualne potrzeby mieszkańców oraz podmiotów gospodarczych nie odpowiadają możliwemu poborowi energii elektrycznej. GE ENEA S.A zajmuje się również eksploatacją, konserwacją i wymianą (przy partycypacji finansowej władz lokalnych) oświetlenia ulicznego w gminie. W przeważającej części są to wciąż oprawy sodowe. Na terenie miasta Goleniów oprawy oświetleniowe zabudowane są na słupach metalowych bądź betonowych, instalacja jest w większości podziemna, natomiast oprawy oświetleniowe na obszarach wiejskich zabudowane są na słupach betonowych, które są częścią składową linii energetycznych napowietrznych 0.4kV zasilających odbiorców GE ENEA S.A. 2.4.7 Telekomunikacja Telefonia W zakresie świadczenia usług telefonicznych nie występują w Gminie Goleniów żadne problemy natury techniczno-organizacyjnej. Rynek lokalny obsługiwany jest zarówno w systemie telefonii stacjonarnej, jak i komórkowej, które obejmują swoim funkcjonowaniem całość obszarów miejskich i wiejskich. Przez teren Gminy Goleniów przebiegają telekomunikacyjne kable okręgowe i dalekosiężne TP S.A (w tym również światłowodowe). Internet, a wykluczenie cyfrowe Szybki rozwój łączności internetowej spowodował, iż w ostatnich latach Gmina Goleniów dokonała prawdziwej rewolucji w skali dostępu do usług internetowych. Obok największego tradycyjnego dostawcy sygnału internetowego (TP S.A), na rynku pojawili się inni operatorzy, prowadzący swoją działalność zarówno w skali kraju, jak i typowo lokalnie. 46 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Dzięki temu można przyjąć, iż obecnie w Gminie Goleniów problem wykluczenia cyfrowego ma charakter marginalny. Na podstawie przeprowadzonych w IV kwartale 2008 roku wśród uczniów badań ankietowych (na zlecenie UGiM w Goleniowie) stwierdzono, że dostęp do komputera w domu deklaruje blisko 100% pytanych, zaś odsetek osób podłączonych do Internetu wynosi odpowiednio: w mieście Goleniów – powyżej 90%, zaś na obszarach wiejskich – powyżej 70%. Do najważniejszych operatorów działających na terenie gminy zaliczyć można firmy: TP S.A, Netia, Asternet, Vectra, Plus GSM, Era GSM, Orange, Play, Tele2, 2Morrow. Sytuacja ta przyczyniła się do dywersyfikacji rodzaju dostępu do Internetu, wypierając tradycyjny system modemowy i kablowy coraz bardziej licznymi połączeniami radiowymi, poprzez telefonię komórkową, a nawet satelitarnie. Placówki pocztowe W Gminie Goleniów zlokalizowanych jest obecnie 6 urzędów pocztowych: Goleniów 1 (wraz z filią w terminalu lotniska w Glewicach), Goleniów 3, Goleniów 4, Lubczyna, Kliniska Wielkie oraz Mosty. Ze względu na zmieniającą się funkcję Poczty Polskiej z firmy świadczącej usługi pocztowotelekomunikacyjne na operatora przesyłek pocztowych, liczba placówek dostatecznie wypełnia zapotrzebowanie wśród mieszkańców gminy. 2.5 Uwarunkowania przyrodnicze i potencjał turystyczny 2.5.1 Ocena jakości wód i powietrza Jakość wód powierzchniowych i podziemnych Wody powierzchniowe znajdujące się na terenie Gminy Goleniów to przede wszystkim ujściowy odcinek Odry Zachodniej oraz rzeki: Ina, Gowienica i Krępa, a także niewielkie jeziora. Ponadto, Gmina Goleniów graniczy z Jeziorem Dąbie. 47 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 1. Odra – stan czystości w dolnym jej biegu zależy przede wszystkim od terminu zakończenia programu poprawy jakości wody w Szczecinie; do czasu jego realizacji w wodach ujściowego odcinka istnieje możliwość wykorzystania wód do celów wodociągowych po zastosowaniu normalnej technologii uzdatniania, przy jednoczesnym zakazie organizacji kąpielisk z uwagi na zły stan sanitarny 2. Ina – wszystkie prowadzone systematycznie badania środowiskowe wskazują na znaczącą poprawę jakości wód w rzece; stale zmniejsza się ilość zanieczyszczeń biogenami, co jest wynikiem realizacji w Gminie Goleniów wielu przedsięwzięć z zakresu gospodarki wodnej 3. Gowienica – rzeka prowadzi wody klasy czystości NON (poza klasyfikacją). O dyskwalifikacji decydują głównie substancje biogenne i stan sanitarny. Głównym źródłem zanieczyszczeń jest miejscowość Mosty 4. Jezioro Dąbie – w ujściowym odcinku Regalicy następuje wzrost zanieczyszczeń wód wyrażający się zwiększonym obciążeniem organicznym, pogorszeniem warunków tlenowych oraz ponadnormatywnym skażeniem bakteryjnym. Silnie zanieczyszczona Regalica wywiera wyraźny, negatywny wpływ na jakość wód zasilanego przez nią jeziora Dąbie33. Na terenie Gminy Goleniów znajduje się jedno kąpielisko zlokalizowane w Lubczynie, które pozostaje pod stałym nadzorem Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Goleniowie w zakresie wykonywanych badań przed i w czasie sezonu turystycznego. Wyniki badań wskazują, że kąpielisko odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 roku w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Gmina Goleniów położona jest w znacznej części w Głównym Zbiorniku Wód Podziemnych nr 123 Stargard – Goleniów, stanowiąc obszar wysokiej ochrony. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne w tym zbiorniku wynoszą 83 tys. m3/d, a średnia głębokość ujęć 45 m. Jakość wód podziemnych bada się w podziale na wody wgłębne i gruntowe. Na podstawie systematycznych pomiarów obu typów wód dokonywanych przez Wojewódzki Inspektorat 33 Na podstawie danych Programu Ochrony Środowiska Gminy Goleniów. 48 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Ochrony Środowiska w Szczecinie należy przyjąć, iż obecnie kwalifikują się one do drugiej klasy jakości (Ib) tj. wód o wysokiej jakości. Powietrze Jak wynika z danych statystycznych dominującą rolę w emisji do atmosfery zanieczyszczeń pyłowych i gazowych mają dwa sąsiadujące z Gminą Goleniów powiaty: policki i aglomeracja szczecińska. Stale prowadzona klasyfikacja stref Województwa Zachodniopomorskiego wykazuje, iż na obszarze Gminy Goleniów nie występują przekroczenia dopuszczalnych wartości stężeń dla wszystkich obejmowanych oceną zanieczyszczeń. Przypisana im została "klasa A", co oznacza, iż w gminie nie obowiązuje tu tworzenie programów naprawczych jakości powietrza34. 2.5.2 Leśnictwo Lasy stanowią jedno z podstawowych zasobów naturalnych Gminy Goleniów. Poniższe zestawienie prezentuje powierzchnię występujących gruntów leśnych wraz z ich strukturą własnościową:35 3. Powierzchnia gruntów leśnych 4. Powierzchnia gruntów leśnych RODZAJE WŁASNOŚCI Ogółem (ha) Lasy ogółem Grunty leśne publiczne ogółem Grunty leśne publiczne Skarbu Państwa Powierzchnia gruntów leśnych Powierzchnia gruntów leśnych Grunty leśnie publiczne Skarbu Państwa w zarządzie Lasów Państwowych Grunty leśne prywatne L.P. PODGRUPA 1. Powierzchnia gruntów leśnych 2. Powierzchnia gruntów leśnych 5. 6. DANE ZA DANE ZA DANE ZA ROK ROK ROK 2007 2006 2005 22 024,70 22 026,00 21 993,20 21 399,60 21 387,40 21 388,90 21 950,20 21 951,50 21 918,70 21 909,20 21 910,50 21 877,70 21 815,00 74,5 21 816,30 74,5 21 780,50 74,5 Źródło: Dane Urzędu Statystycznego. 34 35 Na podstawie klasyfikacji w Programie Ochrony Środowiska Gminy Goleniów Dane Urzędu Statystycznego, stan na 12.2007 roku 49 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 2.5.3 Turystyka Wizja strategiczna rozwoju turystycznego określona w Strategii Rozwoju Turystyki w Gminie Goleniów na lata 2008-2015 na bazie dokonanego Audytu Turystycznego definiuje, iż „turystyka stanowić ma koło zamachowe rozwoju społecznego miasta i gminy, przyczyniając się jednocześnie do podniesienia poziomu edukacji kulturalnej i sportowej mieszkańców i odwiedzających”. Baza noclegowa i gastronomiczna Na obszarze Gminy Goleniów występuje obecnie ponad 300 miejsc noclegowych we wszystkich obiektach zakwaterowania zbiorowego, z czego prawie 25% stanowią miejsca w obiektach sezonowych. Brakuje obiektu o bardzo dobrym standardzie, przeważają głównie te o średnim i niskim standardzie usług. Na terenie gminy występują jedynie 3 gospodarstwa agroturystyczne (Kliniska, Łozienica, Marszewo) oraz 1 stadnina koni w Komarowie. W odniesieniu do oferty gastronomicznej można stwierdzić, iż najwięcej punktów gastronomicznych działa w Goleniowie. W Lubczynie na turystów czekają dwa sezonowe punkty. W obiektach bazy noclegowej tj. hotele, zajazdy czy motele również znajdują się restauracje oraz bary. Gmina Goleniów nie posiada obecnie żadnej atrakcji kulinarnej, która mogłaby jednoznacznie z nią się kojarzyć. Prawdziwy „smak” oraz unikalność kuchni goleniowskiej mógłby być dużym atutem gospodarstw agroturystycznych. Tych jednak na terenie gminy również brakuje36. Szlaki turystyczne Na terenie Gminy Goleniów występuje wiele atrakcji charakterystycznych dla tzw. turystyki aktywnej. Należą do nich m.in.: 36 Audyt Turystyczny, 05.2006 roku 50 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Miejski Szlak Turystyczny obejmujący pieszą trasę po 13 największych zabytkach w mieście Goleniów, Rowerowe Szlaki Sentymentalne po starych cmentarzach Gminy Goleniów stanowią je trzy trasy rowerowe biegnące przez większość gminnych miejscowości, Szlaki rowerowe Gminy Goleniów - 5 tras rowerowych ustalonych kolorami według poziomów trudności o średniej długości ponad 20 km, Szlaki Piesze, na które składają się: Szlak Borów Goleniowskich (zielony), Szlak Anny Jagiellonki (niebieski); obie trasy ze względu na swoją długość są polecane jako również trasy rowerowe, Szlak Kajakowy „Meandry Iny” obejmujący dolny bieg Iny wraz z Jeziorem Dąbskim o łącznej długości 33,5 km z 6 zagospodarowanymi przystaniami w: Bączniku (początek spływu), Goleniowie (basen kąpielowy), Modrzewiu, Bolesławicach, Inoujściu i w Ośrodku Wodnym GMDS-u w Lubczynie (końcowy przystanek szlaku). Produkt turystyczny Strategia Rozwoju Turystyki w Gminie Goleniów na lata 2008-2015 definiuje trzy, podstawowe „produkty miejsca” – czyli rodzaj oferty turystycznej specyficznej dla obszaru gminy. Główną przewagą konkurencyjną pierwszego z nich pn. „Aktywny Goleniów” powinna stać się wszechstronna, komplementarna oferta (szlaki kajakowe, konne, rowerowe, piesze, trasy kombinowane), a także sprawnie funkcjonujący system sieciowych punktów obsługi oferujących m.in. dobrej jakości bazę i sprzęt turystyczny, czy sprawny transport na potrzeby turystów aktywnych37. Drugi spośród produktów pn. „Goleniów – kuźnia młodych talentów” ma być rozwinięciem ogromnych tradycji gminy w znajdowaniu i rozwijaniu talentów wśród młodzieży. Zarówno muzyka, malarstwo, teatr, sport czy modelarstwo są bowiem tutaj dziedzinami bardzo popularnymi z istotnym dorobkiem i sukcesami. Stąd, ideą przewodnią tego produktu miejsca jest wykreowanie wizerunku Goleniowa jako idealnego miejsca dla profesjonalnego 37 Strategia Rozwoju Turystyki w Gminie Goleniów na lata 2008-2015 51 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku szkolenia, edukacji, treningu oraz rozwijania młodzieży, w tym wybranych kierunkach, pasjach i zainteresowaniach38. Wreszcie produkt trzeci tj. „Miasto Hanzy i kultury” to przede wszystkim stawianie na rozwój oferty edukacyjnej, wieczorowo-kulturalnej oraz historyczno-poznawczej. Podstawą funkcjonowania i wiarygodności produktu będzie szereg ciekawych, przemyślanych wyróżników związanych z hanzą, w tym w obszarze infrastruktury miejskiej (Dom Żeglarza, Plac Kupców, Port Hanza, Pasaż, Mini Muzeum Hanzy), specjalnych atrakcji (np. zrekonstruowana koga, prezentatory interaktywne, multimedialne, place miniatur zabytków miast hanzy), czy oferty usług i pamiątek39. Promocja turystyki Za promocję oferty turystycznej Gminy Goleniów odpowiadają przede wszystkim dwie organizacje: Goleniowska Organizacja Turystyczna (GOT) oraz Centrum Informacji Turystycznej (CIT), funkcjonujące w strukturze Goleniowskiego Domu Kultury. Obie instytucje udzielają informacji w zakresie bazy noclegowej, gastronomicznej, turystyki lokalnej i krajowej, jak również na temat organizowanych w Gminie Goleniów imprez. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2007 roku CIT odwiedziło 8000 osób (zarówno grup zorganizowanych, jak i indywidualnych), w tym goście ze: Szwecji, Indii, Francji, Holandii, Czech, Białorusi, Ukrainy, Niemiec, Kazachstanu, Niemiec, Cypru, Polski, Wielkiej Brytanii. 2.5.4 Zabytki i dziedzictwo kulturowe Na obszarze Gminy Goleniów występują elementy kultury materialnej, objęte ochroną konserwatorsko-archeologiczną . Należą do nich przede wszystkim: 38 39 Historyczne układy przestrzenne, Obiekty wpisane do rejestru zabytków, Obiekty ujęte w ewidencji konserwatorskiej, Tereny objęte strefą ochrony archeologicznej. Strategia Rozwoju Turystyki w Gminie Goleniów na lata 2008-2015 Strategia Rozwoju Turystyki w Gminie Goleniów na lata 2008-2015 52 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Obiekty wpisane do rejestru zabytków z ich charakterystyką prezentuje poniższe zestawienie40: Miejscowość Borzysławiec Danowo Glewice Goleniów Krępsko Miękowo Mosty 40 Obiekt Kościół parafialny p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła n rej. A124 z dnia 08.05.2003 Kościół filialny p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej wraz z cmentarzem nr rej. 1105 z dnia 01.08.1989 Kościół p.w. św. Stanisława Bpa nr rej. 404 z dnia 05.12.1963 Kościół farny p.w. św. Katarzyny nr rej. 323 z dnia 12.04.1959 Adres Borzysławiec 15 Materiał Murowany Datowanie 1902 rok Danowo Murowany poł. XVII w. Glewice Szachulcowy 1789 rok ul. Jana Pawła II 25 Murowany Relikty kaplicy i kościoła św. Jerzego nr rej. A-227 z dnia 05.10.2005 Mury obronne nr rej. 267 z dnia 06.04.1957 Brama Wolińska nr rej. 267 z dnia 06.04.1957 Baszta Mennicza nr rej. 267 z dnia 06.04.1957 Baszta Prochowa (zw. Więzienna) nr rej. 267 z dnia 06.04.1957 Poczta nr rej. 1247 z dnia 30.11.1993 Zespół zabudowań zakładu karnego nr rej. A-128 z dnia 11.07.2003, w tym: Pawilon więzienny Budynek wielofunkcyjny Zespół budynków szkoły nr rej. A251 z dnia 03.03.2006 Spichlerz nr rej. 33 z dnia 22.04.1955 Kościół p.w. MB Królowej Polski nr rej. 353 z dnia 27.05.2008 Stodoła nr rej. 813 z 1978 Kościół filialny p.w. św. Trójcy nr rej. 406 z dnia 5.12.1963 Kościół parafialny p.w. MB Gromniczej nr rej. A-365 z dnia 03.09.2008 Plebania (dom mieszkalny) Pałac nr rej. 755 z dnia 25.03.1974 Park dworski nr rej. 821 z dnia 2.10.1978 Ul. Szczecińska – Sportowa Konopnicka ul. Kościuszki Puszkina Ul. Grunwaldzka Murowane XV w./ pocz. XVIII w./ 18651867/ 1958-1967 XV w./ 1722-24/ XIX w. Murowane XIII/XV w. Murowana XV w. Przedłużenie ul. Kościuszki Przedłużenie ul. Kościuszki Ul. Konstytucji 3 Maja 17 Ul. Grenadierów 66 Murowana XV w. Murowana XV w. Murowana koniec XIX w. Murowany XIX/XX w., przełom XIX/XX w. l. 60-70 XIX w. Ul. Kościuszki Murowany 1901-1902 Ul. Nadrzeczna 8 Szachulcowy poł. XVIII w. Ul. Szkolna 1 Murowany 1932 rok Krępsko nr 36 Miękowo 1 Szachulcowa Szachulcowy 1810 rok 1782 rok Mosty 2 Murowany koniec XV w./ koniec XIX w. Mosty 3 Mosty 49 Szachulcowa Murowany 2 ćw. XIX w. ok. 1910 / lata 70 XX w. II poł XIX w. Mosty 7 - Na podstawie danych Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, stan na dzień 30.11.2008 roku 53 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Niewiadowo Podańsko Tarnówko Żółwia Błoć Kościół filialny p.w. Wniebowzięcia NMP nr rej. A – 315 z dnia 05.07.2007 Kościół parafialny p.w. św. Stanisława Kostki nr rej. 409 z dnia 05.11.1963 Kościół (ruina) nr rej. 413 z dnia 5.12.1963 Kościół kat. p.w. Św Antoniego Padwy nr rej. 354 z dnia 27.05.2008 Niewiadowo Murowany 1836/ 3 ćw. XIX w./ 1905 r. Podańsko Szachulcowy XVIII w. Tarnówko Murowany XV-XVI w. Żółwia Błoć Murowany 1932 rok 2.6 Uwarunkowania rolnicze Przestrzennie na terenie Gminy Goleniów wyróżnić można następujące obszary: użytków zielonych położonych w zachodniej części gminy nad jeziorem Dąbie, użytków rolnych we wschodniej części gminy, kompleksy leśne w północno-wschodniej i południowo-wschodniej części gminy, tereny zainwestowane . 2.6.1 Gleby Użytki rolne zajmują 17,2 tys. ha, to jest 38,88 % powierzchni. Grunty orne zajmują 5,4 tys. ha, czyli 12,14 %. Nieużytki mają powierzchnię 1,9 tys. ha, czyli 4,21 %. Wśród ziem w gminie dominują gleby słabe i bardzo słabe. Jak wynika z klasyfikacji bonitacyjnej klasa II zajmuje 0,03 % gleb, klasa III – 2,63 %, klasa IV – 44,16 %, klasa V – 38,61 % , a klasa VI – 14,57 %. Zaznaczyć trzeba, że grunty objęte klasyfikacją bonitacyjną obejmują zaledwie 17.567,24 ha spośród wszystkich 44.306,00 ha składających się na całkowitą powierzchnię, czyli stanowią 39,65 %. Jest to zrozumiałe wobec faktu, że klasę bonitacyjną określa się przede wszystkim dla gruntów użytkowanych rolniczo, a prawie połowę obszaru gminy zajmują lasy Puszczy Goleniowskiej, które nigdy nie były rolniczo użytkowane. Niemniej jednak w stosunku do lat 2003-2004, zauważalnym jest proces powolnego zwiększania powierzchni występujących użytków rolnych. Tendencję tę wraz z wyszczególnieniem typów użytków rolnych zobrazują poniższe zestawienia: 54 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Zestawienie I 41 L.P. 1. 2. 3. 4. 5. PODGRUPA Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych TYPY UŻYTKÓW ROLNYCH RODZAJE WŁASNOŚCI DANE – 01.01. 2004 DANE 01.01. 2005 DANE – 01.01. 2006 Grunty orne Ogółem 7 302 7 283 7 273 Sady Ogółem 40 40 19 Łąki Ogółem 7 189 7 761 7 778 Pastwiska Ogółem 1 338 1 336 1 354 Wszystkie Ogółem 15 869 16 420 16 424 Zestawienie II 42 L.P. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. PODGRUPA Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych TYPY UŻYTKÓW ROLNYCH RODZAJE WŁASNOŚCI DANE – 01.01.2007 Grunty orne Ogółem 7236 Sady Ogółem 23 Łąki Ogółem 7570 Pastwiska Grunty rolne zabudowane Grunty pod stawami Grunty pod rowami Ogółem 1291 Ogółem 432 Ogółem 22 Ogółem 352 Wszystkie Ogółem 16926 2.6.2 Struktura użytków rolnych Struktura użytków rolnych w gospodarstwach przedstawia się następująco: 41 42 grunty orne - 65,6 % powierzchni, użytki zielone – 38,3 % powierzchni. Dane Urzędu Statystycznego Dane UGiM w Goleniowie oraz Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii w Warszawie 55 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Kompleksy gleb ornych Do kompleksu 4-go żytniego bardzo dobrego należą gleby II, IIIa i IIIb klas bonitacyjnych, które są łatwe do uprawy. Zajmują niewielką powierzchnię na wschód od Tarnówka i na południe od Danowa. Ze względu na wysoką jakość gleby tego kompleksu powinny podlegać ochronie przed przeznaczaniem na cele nierolnicze. Do kompleksu 5-go żytniego dobrego zaliczane są gleby IVa i IVb klas bonitacyjnych. Gleby takie występują w większych obszarach na wschód od Marszewa, na południe od Budna oraz w pasie Mosty – Danowo – Tarnówko. Do kompleksu 6-go żytniego słabego i 7-go żytniego bardzo słabego należą gleby klas IVb, V i VI. Generalnie są niskiej jakości, mało urodzajne, a ich uprawa jest często nieopłacalna. Ze względu na niewielką przydatność dla rolnictwa, gleby tych kompleksów powinny być przeznaczane pod zalesianie (w pierwszej kolejności te, które sąsiadują z lasami lub znajdują się na terenach podatnych na degradację wód podziemnych i erozję gleb). Gleby takie występują na obrzeżu użytków zielonych i lasów w okolicach: Krępska, Rurzycy, Łozienicy, Załomia oraz na wschód od Goleniowa. Kompleksy użytków zielonych Użytki występują na terasie zalewowym nad jeziorem Dąbie oraz w okolicy Modrzewia i Krępska. Cały kompleks użytków zielonych jest zmeliorowany siecią otwartych rowów odwadniających i obsługiwany przez przepompownie melioracyjne. Stosunki wodne nie są jednak w pełni uregulowane i gleby bywają okresowo nadmiernie uwilgotnione lub za suche, co stwarza niekorzystne warunki do rozwoju roślin szlachetnych. Obecnie znaczna część użytków zielonych jest już eksploatowana rolniczo, ze względu na możliwość korzystania przez rolników ze środków finansowych Unii Europejskiej. Użytki zielone występują także w dolinach rzek i w obniżeniach terenu na wysoczyźnie, tworząc enklawy wśród gruntów ornych. W dolinie rzeki Iny, użytki wytworzone są na madach. 2.6.3 Struktura gospodarstw rolnych Jak wynika ze stanu prawnego posiadania gruntów, aż 69,4 % całości gruntów w gminie jest w posiadaniu Skarbu Państwa, zaś 21,9 % wszystkich ziem stanowią indywidualne gospodarstwa rolne. 56 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Struktura indywidualnych gospodarstw nie jest korzystna, gdyż dominują gospodarstwa małe, do 10 ha. Jest ich w gminie ponad 1.250, co stanowi blisko 84 % wszystkich gospodarstw. Najwięcej gospodarstw małych występuje w: Goleniowie, Kliniskach, Komarowie, Krępsku, Lubczynie, Podańsku, Rurzycy, Żdżarach i Żółwiej Błoci. Drugą w kolejności grupę obszarową stanowią gospodarstwa w przedziale powierzchni 10 15 ha. Najwięcej takich gospodarstw koncentruje się w miejscowościach Goleniów i Rurzyca. Gospodarstwa duże o powierzchni powyżej 15 ha występują zaś najliczniej w Goleniowie, Krępsku, Modrzewiu. Największe gospodarstwa gminne zlokalizowane są przede wszystkim w miejscowościach: Komarowo, Modrzewie, Załom i Goleniów. Pod względem liczebności występowania gospodarstw rolnych, do wsi o dużej koncentracji gospodarstw indywidualnych zaliczyć można: Białuń, Kąty, Kliniska, Komarowo, Krępsko, Lubczynę, Marszewo, Miękowo, Modrzewie, Podańsko, Rurzycę, Żdżary, Żółwią Błoć oraz miasto Goleniów. 2.6.4 Charakterystyka jakościowa rolnictwa Ogólny wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej Gminy Goleniów wynosi 55,4 pkt i jest znacznie niższy, niż średnia byłego terenu Województwa Szczecińskiego (70,7 pkt). Zróżnicowanie środowiska glebowego pod względem potencjału produkcyjnego i różnorodności ekosystemów polnych odzwierciedlają kompleksy glebowo-rolnicze, stanowiące swoiste rodzaje środowisk polnych . W Gminie Goleniów w obrębie gruntów ornych występują następujące : 1) 4-ty żytni bardzo dobry - 1,5 %, 2) 5-ty żytni dobry - 24,8 %, 3) 6-ty żytni słaby - 39,2 %, 4) 7-my żytni bardzo słaby - 25,0 %. 57 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Pozostałe kompleksy tj. pszenne i zbożowo-pastewne, zajmują niewielką powierzchnię. Wśród użytków zielonych dominują gleby kompleksów 2z – średnie (69 %). Gleby kompleksów 3z – słabe i bardzo słabe zajmują 31 % powierzchni użytków zielonych43. Niemniej jednak obszar Gminy Goleniów słynie w Województwie Zachodniopomorskim z tradycji chowu drobiu (koncentracja obiektów we wsiach: Kąty, Miękowo, Ininka, Załom, Kliniska, Komarowo, Żółwia Błoć, a także przy mieście Goleniów). 2.7 Współpraca międzynarodowa Gmina Goleniów należy do najaktywniejszych samorządów lokalnych w Polsce w zakresie współpracy zagranicznej, wyróżniając się szczególnie na arenie europejskiej. W 2001 roku Rada Europy w Strasburgu przyznała gminie nagrodę „Dyplom Europy”, zaś dwa lata później odznaczono ją „Flagą Europy". W 2008 roku Gmina Goleniów otrzymała kolejne wyróżnienie - „Honorową Plakietę Europy”. Obecnie Gmina Goleniów utrzymuje kontakty z pięcioma, zagranicznymi miastami partnerskimi (Greifswald, Bergen na Rugii w Niemczech; Opmeer w Holandii; Svedala w Szwecji i Gurjewsk w Rosji) oraz Międzynarodowym Związkiem Miast Hanzeatyckich („die Hanse”). Współpraca z wyżej wymienionymi partnerami prezentuje się następująco: Greifswald - Niemcy (od 1986 roku) – główna oś wspólnych działań skupia się na wymianie kulturalnej i sportowej, organizacji spotkań między mieszkańcami, wymianie doświadczeń między różnymi instytucjami (w tym samorządami); obie gminy są dla siebie naturalnymi partnerami w procesie aplikowania o środki europejskie z Programu INTERREG, Opmeer – Holandia (od 1991 roku) – to przede wszystkim wymiana kulturalnooświatowa (w tym wśród młodzieży), udział we wspólnych spotkaniach władz oraz w trakcie konferencji i wystaw m.in. w sierpniu 2007 roku Gmina Goleniów 43 Na podstawie danych UGiM w Goleniowie 58 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku zaprezentowała partnerowi swoje walory gospodarcze i turystyczne podczas wystawy rolniczej, Svedala – Szwecja (od 1993 roku) – współdziałanie ukierunkowano w szczególności na obszary gospodarcze, czego przejawem są wzajemne wizyty polityków i przedstawicieli biznesu, a także udział w targach gospodarczych w Svedali (maj 2007 roku); ponadto, organizowane są spotkania i warsztaty młodzieżowe (w tym osób niepełnosprawnych), Bergen auf Rügen – Niemcy (od 2003 roku) – opiera się o wymianę kulturalnooświatową młodzieży oraz osób starszych, a także organizację seminariów i wystaw, Gurjewsk – Rosja (od 2005 roku) – dotychczas, Gmina Goleniów zaangażowana była przede wszystkim w proces wymiany doświadczeń przedstawicieli samorządu i administracji oraz we współpracę o charakterze kulturalno-historycznym (wizyta polskich kombatantów, udział w Dniach Kultury Polskiej w Gurjewsku), die Hanse (od 2001 roku) – Gmina Goleniów uczestniczy aktywnie m.in. w Dniach Hanzy oraz organizuje cykliczną imprezę pn. „ Festiwal Hanzeatycki w Goleniowie”. 2.8 Elementy zarządzania Urzędem Gminy i Miasta jako podstawowym centrum administracyjno-decyzyjnym gminy Zarządzanie UGiM w Goleniowie należy rozpatrywać na trzech poziomach : organizacji instytucji, której podstawą stały się takie elementy jak: polityka jakości, ciągłe doskonalenie i odpowiedni dobór kadr, procesów, gdzie szczegółowo określono m.in. ich cele, wymagania klientów oraz wzajemne relacje, stanowisk pracy, gdzie poprzez regulamin organizacyjny określono m.in. cele działania dla każdego stanowiska (pozostające w spójności z celami urzędu i procesów), kryteria i kwalifikacje dla poszczególnych stanowisk, zakres uprawnień i odpowiedzialności, sposoby komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej (powołanie profesjonalnego Biura Obsługi Interesanta – BOI), ścieżki rozwoju i szkoleń. Wdrożenie i utrzymywanie przyjętego sposobu zarządzania urzędem oraz stałe jego doskonalenie ma przyczynić się do: 59 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku osiągnięcia przez Urząd Gminy i Miasta w Goleniowie najwyższych standardów obsługi petenta, zwiększenia wiarygodności i profesjonalizmu, ułatwienia dostępu do funduszy zewnętrznych, w tym unijnych, zmniejszenia kosztów działalności poprzez efektywniejsze wykorzystanie posiadanych zasobów np. elektronicznego obiegu dokumentów, podniesienia prestiżu urzędnika administracji samorządowej - czyniąc Urząd „przyjaznym dla obywatela”. 2.9 Prognoza kluczowych uwarunkowań funkcjonowania Gminy Goleniów Sprawne funkcjonowanie Gminy Goleniów oraz dalsze prowadzenie polityki zrównoważonego rozwoju zależne jest od spełnienia trzech kluczowych warunków: Udrożnienie ruchu wewnętrznego w mieście Goleniów wraz z budową obwodnicy wschodniej Projekt oparty jest o założenia Studium Komunikacyjnego dla miasta Goleniowa i zakłada m.in.: 1. dokończenie budowy pełnego pierścienia obwodnicy zewnętrznej 2. wyprowadzenie drogi wojewódzkiej nr 113 i tranzytu drogowego poprzez budowę obwodnicy wschodniej 3. znaczne ograniczenie ruchu w centrum miasta poprzez m.in. budowę nowej przeprawy na rzece Inie 4. poprawę bezpieczeństwa ruchu na ulicach i skrzyżowaniach w centrum miasta 5. budowę nowych miejsc parkingowych 6. powiększenie obszaru objętego miejską komunikacją autobusową o nowe osiedla mieszkaniowe. Budowa Zachodniego Obejścia Miasta Szczecina wraz z przeprawą Police – Święta 60 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Realizacja projektu pozwoli na pełne zintegrowanie systemu komunikacyjnego w gminie, przyczyni się do naturalnego zwiększenia potencjału gospodarczego i turystycznego zachodnich obszarów gminy, wpłynie na znaczące skrócenie czasu tranzytu towarów i usług biegnącego od strony granicy polsko-niemieckiej i lewobrzeżnego Szczecina oraz stworzy warunki do szerszego rozwoju współpracy z Gminą Police. Dalsza aktywizacja działań w ramach Goleniowskiego Parku Przemysłowego Analiza funkcjonowania i perspektywy rozwoju GPP zostały opisane w rozdziale 7 niniejszej strategii. 2.10 Analiza kierunków rozwoju na podstawie przeprowadzonych konsultacji społecznych Niniejszy dokument stanowiący bezpośrednią aktualizację Strategii Społeczno- Gospodarczego Rozwoju Gminy Goleniów na lata 2000 – 2009 został stworzony m.in. w oparciu o szerokie konsultacje społeczne, prowadzone systematycznie przez pracowników UGiM w Goleniowie oraz partnerów społecznych. Na podstawie zebranych wniosków wynikających z przeprowadzonych w 2005 i 2007 roku badań oraz odpowiedzi uzyskanych w toku zapytań ankietowych w listopadzie 2008 roku można stwierdzić, iż wizja rozwoju gminy, jak i główne kierunki oraz priorytety rozwojowe prezentowane przez jej władze, pozostają generalnie w zgodzie z oczekiwaniami mieszkańców Gminy Goleniów. Najważniejsze wnioski będące wynikiem konsultacji społecznych z lat 2005-2008 prezentuje poniższe zestawienie: Rok 2005 Badani mieszkańcy gminy wskazali następującą kolejność priorytetów rozwoju Gminy Goleniów: 61 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 1. bezpieczeństwo 2. tworzenie miejsc pracy 3. edukacja 4. pomoc społeczna 5. ochrona środowiska 6. infrastruktura komunalna 7. komunalne budownictwo mieszkaniowe 8. kultura 9. sport 10. turystyka. Dla 40% badanych bezpieczeństwo stanowi najważniejszy obszar rozwoju gminy, a dla 25% jest nim tworzenie miejsc pracy. Edukację, pomoc społeczną i ochronę środowiska oceniano na zbliżonym poziomie, różnica w rozłożeniu głosów jest w tych obszarach niewielka. W zakresie poprawy bezpieczeństwa najwięcej mieszkańców wskazywało na reagowanie na wandalizm i przemoc (57%), następnie na poprawę stanu dróg (44%) oraz na piesze (rowerowe) patrole w terenie (42%). W odczuciu mieszkańców oświetlenie ciągów komunikacyjnych oraz patrole zmotoryzowane to o wiele za mało, by zapewnić im bezpieczeństwo. Na te ostatnie jako działania zwiększające poczucia bezpieczeństwa, wskazywało tylko około 15% respondentów. W zakresie zwalczania bezrobocia goleniowscy respondenci oczekują od władz gminnych przede wszystkim pozyskiwania inwestorów (63% ankietowanych). Szansę na znalezienie pracy 60% badanych widzi w organizowaniu szkoleń dla bezrobotnych. Organizacja robót publicznych i prac interwencyjnych to trzecia forma zwalczania bezrobocia wskazana przez badanych respondentów (52%). Mieszkańcy gminy nie dostrzegają zasadniczo skutecznej walki z bezrobociem poprzez działania wspierające goleniowskie podmioty gospodarcze i rozwój GPP. Wśród najważniejszych działań w zakresie ochrony środowiska osoby ankietowane widzą przede wszystkim: likwidację dzikich wysypisk śmieci (76% ankietowanych), utrzymanie porządku i czystości oraz rozwiązanie problemu odpadów komunalnych (po 67%). Znacznie niżej oceniają dla ochrony środowiska wagę rozwiązania problemu segregacji odpadów 62 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku (wskazało na to działanie 44 % respondentów) oraz podnoszenia poziomu wiedzy ekologicznej (32%). Zdaniem mieszkańców Gminy Goleniów dla jej rozwoju w zakresie infrastruktury komunalnej najważniejsza jest poprawa stanu infrastruktury drogowej (tak sądzi 69% ankietowanych). Równie duży nacisk respondenci położyli w tym zakresie na oczyszczalnię ścieków (52%) i infrastrukturę kanalizacyjną (49%). Najmniejsze znaczenie dla rozwoju gminy w zakresie gospodarki komunalnej zdaniem respondentów ma infrastruktura telekomunikacyjna (21%). Mieszkańcy Gminy Goleniów w latach 2003-2005 w najbliższym otoczeniu odczuli najbardziej znaczące pozytywne zmiany w zakresie edukacji, w tym zmiany w rozwoju bazy placówek oświatowych i w organizacji dowozów do szkół (dla 54% respondentów). Respondenci pozytywne zmiany dostrzegają także w zakresie infrastruktury telekomunikacyjnej (44% respondentów), infrastruktury sportowej i organizacji czasu wolnego dla dzieci i młodzieży poprzez m.in. rozwój kultury, modernizację oświetlenia, transport zbiorowy oraz zagospodarowanie przestrzenne (42%). W perspektywie ostatnich lat mieszkańcy gminy czują się także lepiej obsługiwani przez urzędników goleniowskiego magistratu. Godziny otwarcia, terminowość i rzetelność w załatwianiu spraw oraz życzliwość i przystępność urzędników dostrzega i pozytywnie ocenia ponad 54% ankietowanych. Tylko 18% ankietowanych chciałoby, aby urząd funkcjonował w innych godzinach, 20% badanych mieszkańców źle ocenia magistrat pod względem terminowości i rzetelności w załatwianiu spraw, a ponad 26% nie dostrzega w postawie urzędników życzliwości i przystępności w stosunku do interesantów podczas załatwiania przez nich spraw. Natomiast niekorzystne zmiany mieszkańcy odczuwają przede wszystkim w komforcie poruszania się po drogach. Jako zły stan infrastruktury drogowej ocenia aż 49% badanych. Równie negatywnie (52% badanych) oceniane są działania w zakresie tworzenia miejsc pracy w gminie. 63 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Wśród całej gamy propozycji i form spędzania wolnego czasu dla dzieci i młodzieży przedstawionej respondentom do oceny, większość z nich od szkół oczekuje zagospodarowania wolnego czasu dla swoich dzieci i wskazuje na organizację licznych zajęć pozalekcyjnych w szkole, zajęcia uzupełniające dla dzieci mających trudności z nauką oraz zajęcia dodatkowe dla dzieci uzdolnionych. W dalszej kolejności sięgają po oferty Goleniowskiego Domu Kultury i Goleniowskiego Młodzieżowego Domu Sportu. Jako uzupełniającą formę spędzania wolnego czasu, ustawioną przez respondentów na końcu zaproponowanej listy oczekiwane jest budowanie boisk w miejscu zamieszkania i wspieranie organizacji pozarządowych działających na rzecz dzieci i młodzieży. Zdecydowana większość badanych (81%) rozwój turystyki w Gminie Goleniów postrzega w tworzeniu ścieżek rowerowych i tras turystycznych. Dla 65 % o atrakcyjności turystycznej gminy będzie decydować: budowa i rozwój obiektów rekreacyjnych typu kręgielnia, pole golfowe, strzelnica, i inne. Niewiele mniej respondentów (63%) uważa, że gmina powinna podjąć się działań zmierzających do turystycznego rozwoju rzeki Iny. Około 40% badanych jest zdania, że należy wspierać agroturystykę i rozwijać bazę turystyczną w Lubczynie. Ocena działań prowadzonych przez Gminę Goleniów na rzecz osób niepełnosprawnych dokonana przez mieszkańców wskazuje na wciąż istniejące szerokie pole działania w tym zakresie i wciąż nie rozwiązane problemy dotyczące osób z różnymi dysfunkcjami. Likwidację barier architektonicznych dostrzega 37% respondentów, ale 21% nie odczuwa rozwiązania tego problemu. Podobnie wygląda sytuacja, jeśli chodzi o organizację imprez integracyjnych. Dla 32% ilość tych imprez jest wystarczająca, ale 16% badanych oczekuje jednak wzmożenia działań kulturalnych dla osób niepełnosprawnych. Stosunkowo najlepiej odczuwany jest rozwój przedszkoli i szkół integracyjnych, aż 39% badanych widzi poprawę w tym zakresie, tylko 13 % badanych jest przeciwnego zdania. Rok 2007 Badanie ankietowe nt. priorytetów rozwoju w 32 sołectwach Gminy Goleniów zostało przeprowadzone podczas zebrań sołeckich w marcu 2007 roku. W jego wyniku dokonano uszeregowania najważniejszych kierunków działań wg ich wagi w podziale na poszczególne miejscowości: 64 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Najważniejszym zadaniem i inwestycją jakiej oczekują mieszkańcy wsi jest budowa infrastruktury drogowej. Wskazali na nią mieszkańcy następujących ośrodków: Żdżary, Kliniska Wielkie, Tarnówko, Budno, Pucice, Marszewo, Borzysławiec, Łaniewo, Modrzewie, Lubczyna, Imno, Podańsko, Łozienica Infrastruktura kanalizacyjna została uznana za najważniejszą we wsiach: Żółwia Błoć, Białuń, Miękowo, Danowo, Czarna Łąka, Stawno Bezpieczeństwo najważniejsze jest dla: Rurzycy, Bolechowa, Wierzchosławia Poprawy stanu infrastruktury oświetleniowej oczekują mieszkańcy wsi: Tarnowiec, Załom, Kąty Organizacja czasu wolnego przez kulturę i sport jest najważniejsza w: Mostach i Burowie Budowa świetlicy jest zadaniem priorytetowym dla: Komarowa, Glewic Najważniejszy priorytet, który pojawia się tylko w jednej wsi, to: o Infrastruktura wodociągowa – w Niewiadowie o Budowa sali gimnastycznej – w Krępsku; o Tworzenie miejsc pracy – w Świętej. Rok 2008 Bezpośrednio w pracach nad treścią niniejszego dokumentu, w ramach prowadzonych konsultacji społecznych zwrócono się do mieszkańców z prośbą o przekazanie opinii na temat warunków życia, potrzeb, kierunków i możliwości rozwoju Gminy Goleniów. Do dyspozycji mieszkańców pozostawiono 4000 sztuk ankiety, a elektroniczna aktywna jej wersja była dostępna na stronie www.goleniow.pl/. Wypełnione formularze można było złożyć w Biurze Obsługi Interesanta Urzędu Gminy i Miasta w Goleniowie, jak również przekazać sołtysom oraz przedstawicielom Rady Osiedla „Helenów”. Konsultacje społeczne zakończyły się w dniu 28 listopada 2008 roku. Analiza zebranych ankiet pozwala stwierdzić niezmienność trendów (w stosunku do badań z lat 2005-2007) w zakresie potrzeb mieszkańców w odniesieniu do charakteru prowadzonych przez Gminę Goleniów inwestycji. 65 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Niezmiennie wśród najważniejszych potrzeb – działań inwestycyjnych wymienia się przede wszystkim inwestycje w infrastrukturę drogową. Mieszkańcy zwracają też uwagę na konieczność wydatkowania środków na rzecz ochrony środowiska naturalnego, wskazując przy tym na potrzebę większego eksponowania walorów turystycznych i krajobrazowych gminy. Stąd, zdaniem osób ankietowanych lepsze wykorzystanie atutów np. Lubczyny jako ważnego nie tylko lokalnie ośrodka żeglarskiego i centrum sportów wodnych, czy też wskazywanie Puszczy Goleniowskiej jako zasadniczego elementu gminnego ekosystemu winno być połączone z inwestycjami w gospodarkę odpadami, dbałość o zasoby wód podziemnych poprzez oczyszczanie ścieków oraz racjonalną gospodarkę terenami inwestycyjnymi i przemysłowymi. Mieszkańcy zgłaszają także konieczność intensyfikacji działań związanych z szeroko pojętym bezpieczeństwem, czyli m.in.: budową chodników, parkingów, oświetlenia, organizacji ruchu drogowego w sposób eliminujący nadmierną uciążliwość związaną ze emisją spalin, hałasem czy rozwijanymi prędkościami w tym budowę tzw. obwodnicy wschodniej Goleniowa. Wśród walorów i głównych atutów Gminy Goleniów ankietowani najczęściej wymieniali: Goleniowski Park Przemysłowy, Port Lotniczy oraz dostęp do drogi krajowej nr S-3, a także położenie oraz walory krajobrazowo - turystyczne gminy tj. Puszcza Goleniowska, Lubczyna oraz rzeka Ina ze szlakiem kajakowym. W zakresie oceny warunków życia w Gminie Goleniów nie udało się wyodrębnić jednoznacznej opinii w proponowanych segmentach. Wśród ocen bardzo dobrych i dobrych można jednak wskazać na: dostęp do edukacji (przedszkola, szkoły, gimnazja). Dobre i przeciętne oceny dotyczą w większości dostępu do kultury i stanu środowiska naturalnego. Opieka społeczna w znakomitej większości nie została oceniona – opcja „nie mam zdania” natomiast pozostałe aspekty życia w gminie zostały ocenione zbyt różnorodnie, co nie pozwoliło na sformułowanie ostatecznych wniosków. 66 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 3 Analiza SWOT dla Gminy Goleniów Podstawowym celem przeprowadzenia analizy SWOT jest identyfikacja mocnych i słabych stron Gminy Goleniów oraz szans i zagrożeń dla jej rozwoju. Działanie takie pozwoli na ustalenie najważniejszych priorytetów i kierunków rozwojowych, służących poprawie jakości życia mieszkańców gminy. 67 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku SZANSE ZAGROŻENIA MOCNE STRONY ŚRODOWISKO NATURALNE I ŁAD PRZESTRZENNY Wykreowanie i rozwój gospodarstw ekologicznych, Postępująca degradacja środowiska przyrodniczego, Realizacja programu ochrony środowiska przyrodniczego, Zbyt mało wyznaczonych szlaków turystycznych, Utrzymywanie w dobrym stanie infrastruktury technicznej w gminie, Brak agro - i ekoturystyki, Niepodejmowanie inwestycji ekologicznych, Korzystne warunki do rozwoju turystyki rowerowej i pieszej, Dalsze wzmocnienie ruchu turystycznego, Możliwość wykorzystania walorów przyrodniczych do celów agroturystyki i rekreacji, Możliwość rozwoju turystyki aktywnej: rowerowej, pieszej, wodnej – przyjaznej środowisku, Edukacja ekologiczna społeczeństwa, w tym tworzenie ścieżek dydaktycznych, Pozyskiwanie środków na ekologię, edukację ekologiczną itd., z funduszy zewnętrznych krajowych i zagranicznych, w tym z UE Stosowanie lokalnych kotłowni i pieców grzewczych opalanych paliwem stałym, Nadmierny i niezrównoważony rozwój GPP, Pojawianie się dzikich wysypisk, w tym odpadów szczególnie uciążliwych, Negatywne oddziaływanie komunikacji na otoczenie, Przewóz materiałów niebezpiecznych przez teren gminy SŁABE STRONY Położenie gminy na obszarze atrakcyjnym przyrodniczo o stosunkowo czystym powietrzu atmosferycznym (brak przemysłu ciężkiego), Negatywne oddziaływanie komunikacji na otoczenie (głównie drogi S-3 i S-6 oraz linia PKP Szczecin – Świnoujście), Położenie części gminy w strefie chronionej obszaru Programu NATURA 2000, Hałas wytwarzany przez ruch lotniczy w Goleniowie, Zanieczyszczenie środowiska: wód powierzchniowych, gruntowych, powietrza i gleb Dywersyfikacja źródeł gazu w gminie, Problemy z segregacją odpadów, Oczyszczanie ścieków, Brak programów energetycznych , problemy z termomodernizacją obiektów i zwalczaniem azbestu, Niewystarczająca świadomość ekologiczna mieszkańców, Wprowadzenie programu ochrony środowiska, Funkcjonujące gminne składowisko odpadów, Skanalizowanie znacznej części gminy, Położenie gminy w pobliżu stolicy województwa i Niemiec jako atut dla rozwoju turystyki i rekreacji (w tym sobotnio – niedzielnej), Dbałość o ekorozwój Niski odsetek kwater i gospodarstw agroturystycznych, Niewystarczająca ilość urządzonych szlaków turystycznych, rowerowych i pieszych 68 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku ROZWÓJ GOSPODARCZY Skoordynowane działania gminy na rzecz rozwoju i promocji, Zbyt wysokie oprocentowanie kredytów na działalność gospodarczą, Wystarczająca przestrzeń inwestycyjna, Brak spójnej polityki rolnej w kraju i regionie, Pozyskanie kolejnych inwestorów i partnerów gospodarczych, Wysokie koszty produkcji rolnej wpływające na nierentowność gospodarstw, Dalszy rozwój GPP, Niewystarczające wsparcie dla małych przedsiębiorców ze strony państwa i samorządu, Unowocześnianie gospodarstw rolnych i ich produkcji, Włączenie się rolników do grup producenckich – regionalnych, krajowych i zagranicznych, Rozwój turystyki, agroturystyki i rekreacji, Edukacja ekonomiczna społeczeństwa, Progospodarcza polityka państwa premiująca przedsiębiorczość, Możliwość wykorzystania środków z funduszy krajowych i zagranicznych, w tym z UE na współfinansowanie projektów rozwoju Zbyt mała ilość środków finansowych lub ich całkowity brak na spłatę kredytów wcześniej zaciągniętych, Obowiązywanie zakazów i ograniczeń w sferze inwestycji w części gminy, która znajduje się w obszarze chronionym Programu NATURA 2000 Tereny przygotowane pod inwestycje dla podmiotów gospodarczych każdego typu, stanowiące dużą atrakcyjność inwestycyjną gminy, Elastyczna polityka wobec planów zagospodarowania przestrzennego gminy, Brak uzbrojonych terenów pod budownictwo, Słabe rolnictwo oraz trudności ze zbytem produktów rolnych, Brak przetwórstwa rolnospożywczego, Program Pomocy Regionalnej dla Przedsiębiorców Inwestujących na terenie Gminy Goleniów (ulgi podatkowe), Brak zorganizowanych grup producenckich w zakresie rolnictwa, Duża ilość podmiotów gospodarczych osób fizycznych, Niewystarczające zasoby finansowe mieszkańców gminy na rozwój przedsiębiorczości, Konieczność posiadania przez samorząd lokalny, przedsiębiorców, organizacje NGO wkładu własnego przy realizacji projektów z wykorzystaniem środków z funduszy krajowych i zagranicznych, Niewystarczająca tania baza turystyczna, Brak kompletnego oznaczenia Jasne mechanizmy otrzymywania pozwoleń na lokalizację inwestycji, Prorozwojowa polityka inwestycyjna w zakresie infrastruktury komunalnej, Park przemysłowy ze specjalną strefą ekonomiczną, Rozwój firm prowadzących ponadlokalną działalność gospodarczą, Rozwinięta sieć usług zwłaszcza, w branży spożywczej i przemysłowej, 69 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Warunki sprzyjające rozwojowi rekreacji gospodarczego przez samorząd lokalny, indywidualnych przedsiębiorców, grupy producenckie, organizacje pozarządowe Korzystna lokalizacja gminy, tras rekreacyjnych, rowerowych i pieszych, Świetna dostępność komunikacyjna, Niewielki udział w turystyce gospodarstw agroturystycznych Bliskość Szczecina i Niemiec, a także uczestnictwo w obszarze metropolitalnym, Wysokie dochody gminy, Zwarta i spójna strategia promocji walorów gospodarczych gminy, Dobre przygotowanie zawodowe pracowników UGiM w zakresie rozwoju przedsiębiorczości i priorytetowe traktowanie tej tematyki przez władze gminy INFRASTRUKTURA TECHNICZNA Budowa nowych i modernizacja istniejących dróg gminnych i powiatowych w obrębie gminy, Przystosowanie dróg wojewódzkich do pełnienia funkcji ruchu tranzytowego i lokalnego, Przystosowanie dróg Niewystarczające własne środki finansowe i budżetu państwa na generalną poprawę stanu infrastruktury technicznej, Dostępność telekomunikacyjna gminy, Dostępność energii elektrycznej w gminie, Zmniejszająca się ilość dostępnych funduszy, w tym z UE, Dostępność sieci wodociągowej w gminie, Brak obwodnicy wschodniej Goleniowa, Dostępność sieci kanalizacyjnej w Goleniowie, Brak przeprawy Police Święta Niedostateczne Dekapitalizacja istniejącej Nienajlepszy stan nawierzchni dróg gminnych i powiatowych w obrębie gminy, 70 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku krajowych S-3 i S-6 do bezkolizyjnych funkcji tranzytowych, Ograniczenie lokalnych kotłowni i pieców grzewczych, opalanych paliwem stałym, wykorzystanie gazu przewodowego, energii elektrycznej, odnawialnych źródeł energii, Stałe inwestycje w infrastrukturę techniczną, Wykorzystanie zewnętrznych środków finansowych, w tym z UE do poprawy stanu infrastruktury technicznej w gminie infrastruktury technicznej Funkcjonująca oczyszczalnia ścieków, Pełna infrastruktura techniczna w GPP, przystosowanie dróg wojewódzkich i krajowych do pełnienia funkcji ruchu tranzytowego i lokalnego, Brak autostrady, Brak pełnej kanalizacji obszarów wiejskich, Obecność dzikich wysypisk, wymagających natychmiastowej likwidacji Dobry standard techniczny budynków będących własnością gminy, Brak kompleksowego systemu ciepłowniczego, Częściowa gazyfikacja gminy Należyty stan oświetlenia gminy, Lokalne kotłownie i piece opalane paliwem stałym, Przystanie jachtowe, Funkcjonujące lotnisko międzynarodowe, Słabe zaplecze informatyczne w gminie, Konieczność posiadania środków własnych przy realizacji projektów w dziedzinie infrastruktury z funduszy krajowych i zagranicznych, w tym z UE, Obowiązywanie zakazów i ograniczeń w zakresie inwestycji i budownictwa mieszkaniowego na terenach prawnie chronionych, Dobra baza magazynowa i handlowa w gminie, Zadowalająca sieć komunikacji publicznej i dość sprawne połączenia między węzłami komunikacyjnymi, Odpowiadająca potrzebom gminy sieć placówek oświatowych i wychowawczych (publicznych i niepublicznych) 71 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Stabilizacja krajowego, regionalnego i lokalnego rynku pracy, Zanikające bezrobocie, Wyposażenie szkół w nowoczesne środki dydaktyczne, Edukacja dzieci i młodzieży, szczególnie w zawodach niezbędnych dla rozwoju regionu oraz nauka języków obcych, Edukacja dorosłych, dokształcanie zawodowe i przekwalifikowania zawodowe, Duży optymizm mieszkańców, wiara w możliwość godnego życia na terenie gminy, Budowa aktywnych postaw obywatelskich, Wyszukiwanie liderów lokalnych kreujących rozwój Niewystarczające dostosowanie infrastruktury technicznej dla potrzeb osób niepełnosprawnych Niski przyrost naturalny, Brak wystarczających zasobów siły roboczej, Niewystarczające kwalifikacje do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej itd., Brak bazy sportowej na odpowiednim poziomie na obszarach wiejskich, Brak rezerw mieszkań komunalnych, Wysoki poziom kwalifikacji kadry pedagogicznej, Niewystarczająca ilość budynków socjalnych w gminie, Rozwinięte szkolnictwo średnie, Duża liczba osób oczekujących pomocy, Występowanie patologii społecznych ROZWÓJ SPOŁECZNY Potencjalne ubożenie społeczeństwa wskutek kryzysu gospodarczego, Osłabienie poziomu motywacji społeczeństwa do edukacji, przekwalifikowań zawodowych, rozwoju przedsiębiorczości, Aktywność gospodarcza i społeczna mieszkańców, Wysoki potencjał siły roboczej, Odpowiednie kwalifikacje kadry pracowniczej, Miejsca pracy w SOM, Zróżnicowanie społeczne i ekonomiczne obszarów wiejskich, Miejsca pracy w drobnych podmiotach gospodarczych i firmach rodzinnych, Niewystarczające środki lub ich brak na profilaktykę zdrowia, relaks i wypoczynek Priorytetowe traktowanie oświaty przez samorząd gminy, Dobra struktura oświaty, Funkcjonowanie w gminie Społecznej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania, 72 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku lokalny oraz promocja gminy przy pomocy tych liderów, Możliwość pozyskiwania środków finansowych na współfinansowanie projektów związanych z edukacją, budową aktywnych postaw obywatelskich, zwalczaniem bezrobocia, kulturą itd. z funduszy krajowych i zagranicznych, w tym z UE Dobre programy edukacyjne, sportowe i kulturalne dla osób dorosłych, dzieci i młodzieży, Pełne wykorzystanie obiektów sportowych i rekreacyjnych, Należyte funkcjonowanie ośrodków zdrowia, Poczucie bezpieczeństwa wśród społeczności gminy, Kontynuacja tradycji kulturalnej i historycznej, silna identyfikacja mieszkańców z gminą, Funkcjonowanie nowoczesnego Goleniowskiego Domu Kultury, Aktywna współpraca z organizacjami pozarządowymi, funkcjonująca Lokalna Grupa Działania (LGD), Zaangażowanie władz samorządowych gminy w sprawy jej mieszkańców, Programy aktywizujące mieszkańców w ramach systemu opieki społecznej 73 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 4 Misja oraz wizja rozwoju Gminy Goleniów Przyjęto, iż misją Gminy Goleniów jest: „Stworzenie stabilizacji społecznej i ekonomicznej oraz perspektyw rozwoju mieszkańcom gminy poprzez wzmocnienie ich identyfikacji z miejscem zamieszkania. Kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju gmina pragnie rozwijać przede wszystkim gospodarkę lokalną oraz sektor turystyki, a także chronić swoje dziedzictwo kulturowe w oparciu o posiadane walory geograficzne, przyrodnicze i historyczne”. Wdrożeniu powyższych celów służyć będą następujące działania: stworzenie środowiska przyjaznego dla mieszkańców, rozwój gospodarki poprzez wzmacnianie lokalnego przemysłu, rolnictwa, sektora usług i turystyki, rozwój infrastruktury technicznej i społecznej, inwestowanie w kapitał ludzki, tworzenie warunków do inwestowania, zwłaszcza w wysokie technologie. Gmina Goleniów realizując począwszy od 2008 roku zakładaną misję, kreuje następującą wizję gminy w roku 2015: miasto Goleniów jako lokalna stolica, ważny ośrodek wzrostu gospodarczego i kulturalnego, gmina miejscem wielu inicjatyw społecznych i ekonomicznych, ośrodkiem lokowania kapitału, wielu miejsc pracy i spokojnego wypoczynku, gmina miejscem integracji społeczności lokalnej i ważnym elementem społeczeństwa obywatelskiego, gmina rozwija się zrównoważenie, z poszanowaniem zasad ochrony środowiska i ekologii, gmina miejscem rozwoju sektora Małych i Średnich Przedsiębiorstw (MŚP) i rolnictwa opartego o najnowsze technologie, gmina jako ośrodek o wysokiej jakości infrastruktury technicznej i społecznej. 74 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 5 Atut strategiczny Gminy Goleniów Misja i wizja, którą określono w niniejszej Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku determinuje konieczność wskazania głównego, strategicznego atutu gminy, którego wykorzystanie stanie się podstawą osiągnięcia sukcesu w każdej dziedzinie życia społeczno-gospodarczego. Najważniejszym atutem Gminy Goleniów jest: „Potencjał społeczności lokalnej, dzięki któremu możliwym jest szybki rozwój w oparciu o korzystne położenie geograficzne w pobliżu stolicy województwa oraz granicy z Niemcami, w ścisłym centrum komunikacji drogowej, kolejowej i lotniczej, w otoczeniu pięknych lasów i wspaniałych akwenów wodnych”. 75 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 6 Analiza kierunków rozwoju Gminy Goleniów w odniesieniu do dokumentów programowych kraju i regionu Analiza zgodności priorytetów rozwojowych Gminy Goleniów z zapisami dokumentów programowych funkcjonujących na poziomie kraju i regionu przedstawia się następująco: Poziom krajowy Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 1. Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla osobowego i społecznego rozwoju społeczności lokalnej Narodowa Strategia Spójności (NSS) zgodny z Priorytet 2. Poprawa jakości życia mieszkańców zgodny z Cel 1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa Cel 2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej Cel 5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej Cel 6. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich Cel 1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa Cel 3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski Cel 5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej 76 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 3. Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy zgodny z Priorytet 4. Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego zgodny z Priorytet 5. Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego zgodny z Cel 6. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich Cel 4. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług Cel 5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej Cel 6. Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich Cel 3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski Cel 5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej Cel 1. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa Cel 2. Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej Cel 3. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski Cel 4. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług Cel 5. Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej 77 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 1. Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla osobowego i społecznego rozwoju społeczności lokalnej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) zgodny z Priorytet 2. Poprawa jakości życia mieszkańców zgodny z Priorytet 3. Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy zgodny z Cel szczegółowy 4. Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski Cel szczegółowy 5. Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobów pracy Cel szczegółowy 1. Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego Cel szczegółowy 2. Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu Cel szczegółowy 3. Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności gospodarki i rozwój odnawialnych źródeł energii Cel szczegółowy 5. Wspieranie utrzymania dobrego poziomu zdrowia zasobów pracy Cel szczegółowy 1. Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego Cel szczegółowy 2. Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu Cel szczegółowy 3. Zapewnienie długookresowego bezpieczeństwa energetycznego Polski poprzez dywersyfikację dostaw, zmniejszenie energochłonności 78 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 4. Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego zgodny z Priorytet 5. Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego zgodny z gospodarki i rozwój odnawialnych źródeł energii Cel szczegółowy 6. Rozwój nowoczesnych ośrodków akademickich, w tym kształcących specjalistów w zakresie nowoczesnych technologii Cel szczegółowy 1. Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego Cel szczegółowy 4. Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski Cel szczegółowy 1. Budowa infrastruktury zapewniającej, że rozwój gospodarczy Polski będzie dokonywał się przy równoczesnym zachowaniu i poprawie stanu środowiska naturalnego Cel szczegółowy 2. Zwiększenie dostępności głównych ośrodków gospodarczych w Polsce poprzez powiązanie ich siecią autostrad i dróg ekspresowych oraz alternatywnych wobec transportu drogowego środków transportu Cel szczegółowy 4. Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego o znaczeniu światowym i europejskim dla zwiększenia atrakcyjności Polski 79 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 2. Poprawa jakości życia mieszkańców Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) zgodny z Priorytet 3. Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy zgodny z Priorytet 5. Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego zgodny z Cel szczegółowy 5. Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy Cel szczegółowy 6. Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce Cel szczegółowy 1. Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw Cel szczegółowy 2. Wzrost konkurencyjności polskiej nauki Cel szczegółowy 3. Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym Cel szczegółowy 4. Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym Cel szczegółowy 5. Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy Cel szczegółowy 6. Wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce Cel szczegółowy 1. Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw Cel szczegółowy 2. Wzrost konkurencyjności polskiej nauki Cel szczegółowy 3. Zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym Cel szczegółowy 4. Zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku międzynarodowym Cel szczegółowy 5. Tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy 80 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 1. Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla osobowego i społecznego rozwoju społeczności lokalnej Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL) zgodny z Priorytet 2. Poprawa jakości życia mieszkańców zgodny z Priorytet 3. Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy zgodny z Cel strategiczny 1. Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo Cel strategiczny 2. Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego Cel strategiczny 3. Poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce Cel strategiczny 4. Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy Cel strategiczny 5. Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa Cel strategiczny 6. Wzrost spójności terytorialnej Cel strategiczny 1. Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo Cel strategiczny 2. Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego Cel strategiczny 5. Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa Cel strategiczny 1. Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo 81 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 4. Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego zgodny z Priorytet 5. Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego zgodny z Cel strategiczny 3. Poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce Cel strategiczny 4. Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy Cel strategiczny 5. Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa Cel strategiczny 2. Zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego Cel strategiczny 6. Wzrost spójności terytorialnej Cel strategiczny 1. Podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia osób bezrobotnych i biernych zawodowo Cel strategiczny 3. Poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce Cel strategiczny 4. Upowszechnienie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy równoczesnym zwiększeniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy Cel strategiczny 5. Zwiększenie potencjału administracji publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa Cel strategiczny 6. Wzrost spójności terytorialnej 82 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Poziom regionalny Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 1. Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla osobowego i społecznego rozwoju społeczności lokalnej Regionalny Program Operacyjny WZ (RPO) zgodny z Priorytet 2. Poprawa jakości życia mieszkańców zgodny z Priorytet 3. Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy zgodny z Priorytet 4. Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego zgodny z Priorytet 5. Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego zgodny z Cel szczegółowy 2. Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa Cel szczegółowy 3. Poprawa warunków życia poprzez zachowanie i ochronę środowiska naturalnego oraz zwiększenie bazy społecznej województwa Cel szczegółowy 2. Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa Cel szczegółowy 3. Poprawa warunków życia poprzez zachowanie i ochronę środowiska naturalnego oraz zwiększenie bazy społecznej województwa Cel szczegółowy 1. Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania Cel szczegółowy 2. Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa Cel szczegółowy 2. Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa Cel szczegółowy 3. Poprawa warunków życia poprzez zachowanie i ochronę środowiska naturalnego oraz zwiększenie bazy społecznej województwa Cel szczegółowy 1. Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania Cel szczegółowy 2. Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa Cel szczegółowy 3. Poprawa warunków życia poprzez zachowanie i ochronę środowiska naturalnego oraz zwiększenie bazy społecznej województwa 83 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Priorytet 1. Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla osobowego i społecznego rozwoju społeczności lokalnej Priorytet 2. Poprawa jakości życia mieszkańców zgodny z zgodny z Priorytet 3. Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy zgodny z Priorytet 4. Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego zgodny z Priorytet 5. Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego zgodny z Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) – INTERREG IV A Cel strategiczny 3. Pogłębienie terytorialnej integracji mieszkańców Cel strategiczny 1. Transgraniczna poprawa infrastruktury i ochrony środowiska Cel strategiczny 3. Pogłębienie terytorialnej integracji mieszkańców Cel strategiczny 1. Transgraniczna poprawa infrastruktury i ochrony środowiska Cel strategiczny 2. Transgraniczna poprawa konkurencyjności gospodarki i nauki Cel strategiczny 1. Transgraniczna poprawa infrastruktury i ochrony środowiska Cel strategiczny 3. Pogłębienie terytorialnej integracji mieszkańców Cel strategiczny 1. Transgraniczna poprawa infrastruktury i ochrony środowiska Cel strategiczny 2. Transgraniczna poprawa konkurencyjności gospodarki i nauki Cel strategiczny 3. Pogłębienie terytorialnej integracji mieszkańców 84 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 7 Goleniowski Park Przemysłowy – funkcjonowanie i perspektywy rozwoju 7.1 Funkcjonowanie Goleniowskiego Parku Przemysłowego Goleniowski Park Przemysłowy (GPP) został powołany do życia w 2003 roku na terenie Łozienicy i jest w pełni uzbrojonym technicznie terenem o powierzchni 305 ha, przeznaczonym pod obiekty produkcyjne i usługi przemysłowe. Na terenie Parku działa Specjalna Strefa Ekonomiczna (36 ha powierzchni), będąca podstrefą Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. W GPP inwestycje rozpoczęły już firmy zajmujące się przetwórstwem rolnym, produkcją żywności, obróbką skór, konfekcjonowaniem i obróbką kamieni dekoracyjnych, produkcją przędzy dywanowej, produkcją opakowań, tapet, przyczep i naczep transportowych, oraz łopat dla siłowni wiatrowych. Wśród inwestorów są firmy z Danii, Belgii, Holandii, Niemiec, Korei, Pakistanu, USA i Polski. Od 2003 roku w Parku zainwestowały 33 firmy. Wszelkie prace związane z rozwojem, inwestycjami i dalszym funkcjonowaniem Goleniowskiego Parku Przemysłowego ze Specjalną Strefą Ekonomiczną prowadzone są przez pracowników UGiM Goleniów przy zachowaniu bezpośredniej kontroli ze strony Burmistrza Gminy. 7.2 Perspektywy rozwoju Goleniowskiego Parku Przemysłowego w kontekście zapisów strategii Gmina Goleniów przywiązuje szczególną wagę do dalszego rozwoju Goleniowskiego Parku Przemysłowego, widząc w nim podstawę powodzenia społeczno-gospodarczego gminy i jej mieszkańców. Kontynuacja dotychczas prowadzonej polityki w tym zakresie (również w odniesieniu do sprawowanego bezpośrednio przez Burmistrza nadzoru nad rozwojem GPP i kontaktami 85 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku z potencjalnymi inwestorami) ma zapewnić harmonijny dopływ kapitału i spowodować utrzymanie stanu zatrudnienia w gminie na bardzo wysokim poziomie. Aby dalszy rozwój Goleniowskiego Parku Przemysłowego był możliwy, koniecznym będzie m.in.: prowadzenie skoordynowanej i efektywnej kampanii promocyjnej w celu pozyskania nowych inwestorów, utrzymanie systemu preferencji podatkowych dla podmiotów inwestujących i tworzących nowe miejsca pracy, pozyskanie nowych terenów pod inwestycje i ich uzbrojenie, propagowanie wykorzystania obiektów przemysłowo – składowych usytuowanych przy Porcie Lotniczym w miejscowości Glewice, wykorzystanie terenów wokół miejscowości Glewice z przeznaczeniem na obiekty o funkcji usługowo – handlowej. 86 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 8 Port Lotniczy Szczecin – Goleniów im. NSZZ „Solidarność’ – funkcjonowanie i perspektywy rozwoju 8.1 Funkcjonowanie portu lotniczego Port Lotniczy Szczecin-Goleniów Spółka z o.o. ma swoją siedzibę w Glewicach w odległości niespełna 5 km od miasta Goleniowa. Zgromadzenie Wspólników tworzą: Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze, Miasto Szczecin, Gmina Goleniów oraz Samorząd Województwa Zachodniopomorskiego. Port lotniczy w Goleniowie należy do podstawowej sieci lotnisk komunikacyjnych w kraju. Jest w pełni przystosowany do obsługi cywilnego ruchu pasażerskiego i towarowego, zgodnie z wymogami Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego (ICAO) i normatywami UE. Port posiada drogę startową o wysokich parametrach technicznych (PCN 59) oraz jest wyposażony w obiekty kubaturowe i techniczne niezbędne do prowadzenia odpraw pasażerskich w ruchu krajowym i międzynarodowym. Port jest zaopatrzony w niezbędne systemy techniczne dla zapewnienia bezpieczeństwa lotów. Obecnie lotnisko w Goleniowie jest dziewiątym co do ilości odpraw pasażerskich portem lotniczym w Polsce, odprawiającym w 2007 roku 228.000 pasażerów. Linie lotnicze operujące na lotnisku to: RYANAIR, NORWEGIAN, PLL LOT. Odloty z lotniska w Goleniowie obejmują w 2008 roku następujące miejsca docelowe: Dublin, Oslo, Londyn Stansted, Londyn Luton, Liverpool, Bristol, Birmingham, Warszawa. 87 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 8.2 Perspektywy rozwoju portu lotniczego w kontekście zapisów strategii Gmina Goleniów Gmina Goleniów będąc aktywnym wspólnikiem spółki Port Lotniczy Szczecin – Goleniów traktuje lotnisko jako jedną z podstawowych osi rozwoju lokalnego. Dostęp do infrastruktury lotniskowej w tak niewielkiej odległości od Goleniowa pozwala władzom samorządowym kreować pozytywny wizerunek gminy jako miejsca doskonale skomunikowanego, a przez ten fakt przyjaznego względem turystów oraz inwestorów zewnętrznych. Gmina zamierza więc wspierać plany rozwojowe władz portu lotniczego, przede wszystkim pod kątem zwiększenia ilości obsługiwanych kierunków lotu oraz liczby pasażerów. Port Lotniczy Szczecin – Goleniów sp. z o.o. Port Lotniczy Szczecin-Goleniów należy do grupy lotnisk, które składają się na infrastrukturę europejskich korytarzy transportowych, co w latach 2008-2013 spowoduje potrzebę znaczącej modernizacji i rozbudowy uzbrojenia pola manewrowego lotniska. Aktualnie posiadane maksymalne zdolności przewozowe (przepustowość) na poziomie 1 mln pasażerów rocznie mają osiągnąć do roku 2013 wartość docelową na poziomie 1,5 mln pasażerów rocznie. Uzyskanie tego poziomu przewozów warunkuje oprócz inwestycji na samym lotnisku wykonanie planowanej kolei dojazdowej w relacji Szczecin-lotnisko i Koszalin-lotnisko oraz przebudowy ogólnodostępnych dróg dojazdowych wiążących lotnisko z drogą krajową S-6. Z tego względu, spółka jako potencjalny beneficjent środków unijnych przewidzianych na realizację ww. zadań w ramach programów krajowych (Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko) oraz regionalnych Zachodniopomorskiego) wymaga (Regionalny odpowiedniego Program Operacyjny wsparcia na Województwa poziomie zapisów strategicznych, w tym Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku. 88 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 9 Priorytety rozwoju, cele strategiczne i działania Założeniem identyfikacji priorytetów, celów i działań w ramach strategii jest optymalizacja podejmowanych przedsięwzięć mających na celu rozwój gospodarki lokalnej, ciągłe podnoszenie jakości życia mieszkańców, zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej oraz turystycznej gminy. Analiza zespołu czynników o charakterze gospodarczym, przestrzennym i społecznym, charakterystycznych dla Gminy Goleniów, pozwoliła na identyfikację i weryfikację kierunków rozwoju, które zostały określone w ramach priorytetów. Kompleksowe podejście do procesu rozwoju, przez równoległe podejmowanie działań w ramach poszczególnych obszarów, przyczyni się do zapewnienia zrównoważonego rozwoju Gminy Goleniów. Zrównoważony rozwój umożliwia pogodzenie rozwoju ekonomicznego, wymogów ochrony środowiska oraz jakości życia i znajduje odzwierciedlenie we wszystkich priorytetach. Istotne w procesie planowania rozwoju jest jednocześnie stałe monitorowanie zachodzących w gminie procesów społecznych, gospodarczych i ekologicznych, uwarunkowań zewnętrznych oraz systematyczna ocena wdrażania strategii przez określone wskaźniki. Wyniki monitoringu są podstawą do wprowadzania zmian w strategii i weryfikacji jej zapisów zgodnie z przyjętymi priorytetami rozwoju oraz Misją Gminy Goleniów. Kompleksowość zagadnień ujętych w Strategii Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Goleniów do roku 2015 wynika z przenikania się zagadnień społecznych, gospodarczych, ekologicznych i przestrzennych osadzonych w średniookresowej perspektywie czasowej, w oparciu o zadania gminy wykonywane w ramach kompetencji ustawowych, obowiązków zleconych przez administrację rządową oraz wynikających z woli samorządu. Identyfikacji poszczególnych priorytetów dokonano w podziale na cele strategiczne i działania. Cele strategiczne precyzują działania tworząc kompleksowy program wspierania rozwoju społeczno – gospodarczego Gminy Goleniów. Wyboru poszczególnych działań dokonano kierując się czynnikami wspierającymi wzrost gospodarczy, rozwój zasobów ludzkich, konkurencyjność i zrównoważony rozwój, w oparciu o konsultacje i analizy przeprowadzone podczas prac nad tworzeniem dokumentu. 89 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Wybór priorytetów został zdeterminowany zapisami dotychczas uchwalonych dokumentów planistycznych Gminy Goleniów, jak i wnioskami wynikającymi z analizy SWOT. Rozważania na temat aktualnego stanu gminy oraz wypływające z nich wnioski dotyczące perspektyw rozwoju, zweryfikowano w aspekcie zgodności z dokumentami o charakterze strategicznym, zarówno polskimi, jak i unijnymi. Zgodnie z zasadą programowania rozwoju oraz komplementarności polityk rozwoju regionalnego i lokalnego, Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Goleniów do roku 2015 powinna być zgodna z priorytetami i celami Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego. Jest to istotne z punktu widzenia zgodności i spójności z kierunkami rozwoju regionu oraz możliwościami dofinansowania przedsięwzięć ze środków zewnętrznych. W zakresie realizacji Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Goleniów wpisuje się w wizję regionu, jaką jest „stworzenie warunków do stabilnego i zrównoważonego rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego, opartego na konkurencyjnej gospodarce i przedsiębiorczości mieszkańców oraz aktywności społecznej przy optymalnym wykorzystaniu istniejących zasobów”. W odniesieniu do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007 – 2013 Strategia jest spójna z celem głównym, jakim jest: „Rozwój województwa zmierzający do zwiększenia konkurencyjności gospodarki, spójności przestrzennej, oraz wzrostu poziomu życia mieszkańców”. Wszystkie priorytety są równoważne i niejednokrotnie zależne od siebie w procesie realizacji projektów w ramach poszczególnych działań. Podejmowanie poszczególnych działań składać się będzie na realizację celów strategicznych, a w efekcie osiągnięcie celu głównego, jakim jest „Stworzenie stabilizacji społecznej i ekonomicznej oraz perspektyw rozwoju mieszkańcom gminy poprzez wzmocnienie ich identyfikacji z miejscem zamieszkania.”, a także rozwój gospodarki lokalnej, sektora turystyki i ochrona dziedzictwa kulturowego w oparciu o posiadane walory geograficzne, przyrodnicze i historyczne. 90 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Działania w ramach poszczególnych priorytetów na etapie wdrażania powinny się wzajemnie uzupełniać w ramach realizacji krótkoterminowych programów i konkretnych projektów inwestycyjnych i społecznych. Działania odznaczają się różnym stopniem szczegółowości. Część z nich ma postać konkretnych zadań, które mogą być wdrażane przez wyznaczony podmiot w ramach budżetu zadaniowego. Inne natomiast, o bardziej skomplikowanej naturze mają charakter bardziej ogólny i wymagają współpracy wielu partnerów. W ramach prac nad przygotowaniem dokumentu wskazano ostatecznie 5 obszarów priorytetowych związanych z ustawowymi kompetencjami władz lokalnych służących długofalowemu, zrównoważonemu rozwojowi Gminy Goleniów oraz wypełnianiu przez samorząd Misji. Wskazane priorytety koncentrują się wokół człowieka, warunków i jakości jego życia, rozwoju, pracy, otoczenia a także integracji społecznej oraz tożsamości i identyfikacji z gminą. Priorytety i cele koncentrują się na optymalizacji rozwoju w zakresie realizacji zadań gminy. Ujęcie działań w ramach celów strategicznych w obszarach priorytetowych stanowi próbę kompleksowego objęcia całokształtu życia społeczno – gospodarczego gminy. 9.1 Priorytet 1 „Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla rozwoju społeczności lokalnej” Priorytet jest zgodny z celami Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 w zakresie budowania otwartej i konkurencyjnej społeczności oraz wzrostu tożsamości i spójności społecznej. Najwyższą wartością Gminy Goleniów oraz najważniejszym adresatem działań samorządu są mieszkańcy. W ramach priorytetu podejmowane będą przedsięwzięcia ukierunkowane na zaspokajanie potrzeb mieszkańców oraz stworzenie możliwości dla ich rozwoju przez zapewnienie dostępu do wiedzy, wysokiej jakości oferty edukacyjnej, aktywnych form wypoczynku, bogatej oferty kulturalnej, sportowej i rekreacyjnej. 91 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Realizacja przedsięwzięć przyczyni się do poprawy ochrony zdrowia i upowszechniania zdrowego stylu życia, zapobiegania marginalizacji grup społecznych zagrożonych wykluczeniem i wspierania organizacji pozarządowych, których działania rozwiązują specyficzne problemy społeczne i wspierają samorząd w zakresie realizacji zadań własnych. Priorytet skierowany jest na poprawę spójności i równowagi społecznej zapewniając równe szanse i możliwości rozwoju społeczności lokalnej. 9.2 Priorytet 2 „Poprawa jakości życia mieszkańców” Priorytet jest zgodny z celami Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 w zakresie zwiększania przestrzennej konkurencyjności regionu, budowania otwartej i konkurencyjnej społeczności oraz wzrostu tożsamości i spójności społecznej. Głównym czynnikiem dynamizującym rozwój są inwestycje w infrastrukturę techniczną. Dobrze rozwinięta infrastruktura jest podstawą rozwoju społeczno – gospodarczego, konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej. Zwiększenie ilości i jakości inwestycji możliwe jest m.in. dzięki dostępności do zewnętrznych źródeł finansowania, w tym przede wszystkim funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Zapewnienie nowoczesnej i kompleksowej infrastruktury ochrony środowiska naturalnego, systemu infrastruktury transportowej wzmocni potencjał inwestycyjny, poprawi jakość życia mieszkańców, stan środowiska naturalnego oraz pozwoli na zrównoważone i racjonalne wykorzystanie walorów przyrodniczych. Podejmowane działania wpłyną na zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców, w tym bezpieczeństwa socjalnego przez tworzenie warunków dla zaspokajania zróżnicowanych potrzeb mieszkaniowych. Istotnym elementem priorytetu jest kontynuowanie działań na rzecz zapewnienia optymalnego poziomu usług administracyjnych i rozwój społeczeństwa informacyjnego. 92 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 9.3 Priorytet 3 „Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy” Priorytet jest zgodny z celami Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 w zakresie wzrostu innowacyjności i efektywności gospodarowania, wzmacniania mechanizmów rynkowych i otoczenia gospodarczego oraz budowania otwartej i konkurencyjnej społeczności. Podstawowym czynnikiem wpływającym na rozwój gospodarczy są procesy inwestycyjne, rozwój przedsiębiorczości, otoczenia biznesu, innowacyjność. Goleniów jest prężnym i dynamicznym ośrodkiem gospodarczym regionu. Priorytet zakłada podejmowanie działań służących optymalnemu wykorzystaniu terenów Goleniowskiego Parku Przemysłowego i innych terenów inwestycyjnych, wspieranie rozwoju przedsiębiorczości, otoczenia biznesu i dążenie do zapewnienia pełnej i atrakcyjnej oferty usług towarzyszących, powiązań komunikacyjnych, wykwalifikowanej kadry oraz tworzenie warunków dla powiązań nauki i gospodarki. 9.4 Priorytet 4 „Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego” Priorytet jest zgodny z celami Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 w zakresie zachowania i ochrony wartości przyrodniczych, racjonalnej gospodarki zasobami, wzrostu tożsamości i spójności społecznej regionu. Zasoby środowiska naturalnego Gminy Goleniów stanowią szczególną wartość. Stan środowiska naturalnego jest jednym z ważniejszych wyznaczników zrównoważonego rozwoju i rozwoju cywilizacyjnego mieszkańców. Dbałość o stan środowiska naturalnego, rewitalizacja i zachowanie walorów przyrodniczych sprzyjać będzie bezpieczeństwu ekologicznemu i rozwojowi usług turystycznych oraz jakości życia przyszłych pokoleń. Działania podejmowane w ramach priorytetu mają na celu zachowanie wysokich standardów jakości środowiska naturalnego w gminie i racjonalnemu korzystaniu z jego zasobów. Celem 93 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku jest zapobieganie degradacji, poprawa estetyki zabudowy i zagospodarowania terenów, tworzenie nowych i rewitalizacja istniejących przestrzeni publicznych z wykorzystaniem walorów przyrodniczych, urbanistycznych i kulturowych. Przestrzeń miejska powinna posiadać charakter reprezentacyjny, atrakcyjny dla mieszkańców, inwestorów i turystów z wykształconym centrum stanowiącym „serce” miasta, zlokalizowanym na terenach wzdłuż rzeki Iny. 9.5 Priorytet 5 „Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego” Priorytet jest zgodny z celami Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 w zakresie wzrostu tożsamości i spójności społecznej regionu oraz budowania otwartej i konkurencyjnej społeczności. Rozwój potencjału Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego jest jedną z osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Zachodniopomorskiego i jednym z najważniejszych czynników służących podnoszeniu rangi i konkurencyjności regionu na arenie krajowej i międzynarodowej. Priorytet zakłada aktywną współpracę władz lokalnych z ośrodkami decyzyjnymi i opiniotwórczymi w celu prowadzenia wspólnego lobbingu na rzecz rozwiązywania istotnych problemów rozwojowych o charakterze ponadlokalnym i regionalnym, integrowania systemów infrastruktury komunalnej oraz realizacji wspólnych programów w ramach Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Gmina Goleniów jest ważnym ośrodkiem miejskim w ramach obszaru, istotnym z punktu widzenia rozwoju gospodarczego, konkurencyjności i potencjału transportowego. Celem podejmowanych działań w ramach priorytetu jest zachowanie i umacnianie pozycji Goleniowa oraz kreowanie i tworzenie produktów markowych o znaczeniu ponadlokalnym. 94 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 10 Uzasadnienie i opis celów strategicznych Priorytety i cele strategiczne koncentrują się na optymalizacji rozwoju Gminy Goleniów w zakresie realizacji zadań należących do kompetencji samorządu. Przyjęte priorytety, cele strategiczne i działania są zgodne z zasadą zrównoważonego rozwoju, a ich realizacja będzie miała decydujący wpływ na tempo i jakość zmian zachodzących w Gminie Goleniów. Realizacja działań ujętych w zapisach strategii stworzy podstawy dla stabilnego rozwoju gospodarczego w przyjaznym środowisku i podniesienia jakości życia mieszkańców oraz kreowania wizerunku Gminy Goleniów jako nowoczesnego i konkurencyjnego ośrodka Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. Priorytet 1. Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla osobowego i społecznego rozwoju społeczności lokalnej. CEL 1. Zapewnienie dostępu do wysokiej jakości oferty edukacyjnej. CEL 2. Zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie kultury. CEL 3. Zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie kultury fizycznej, turystyki i rekreacji. CEL 4. Dążenie do upowszechniania świadomości ochrony zdrowia mieszkańców. CEL 5. Wspomaganie grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. CEL 6. Aktywizacja i integracja obszarów wiejskich. CEL7. Zwiększenie aktywności i otwartości gminy wobec organizacji pozarządowych. Jednym z podstawowych celów działań podejmowanych przez samorząd lokalny jest tworzenie i doskonalenie warunków rozwoju społeczności lokalnej w wymiarze osobowym i społecznym. Przejawem działań jest zapewnienie optymalnego i kompleksowego systemu edukacji i wysokiej jakości nauczania oraz nowoczesnej i wyposażonej bazy gminnych jednostek oświatowych. Wiedza i kompetencje to warunek budowania otwartej i konkurencyjnej społeczności. Istotnym elementem jest stałe podnoszenie jakości pracy szkół i przedszkoli oraz kwalifikacji kadry pedagogicznej. Podnoszenie wiedzy i umiejętności na każdym etapie życia możliwe jest dzięki tworzeniu warunków dla powstawania i funkcjonowania ośrodków edukacyjnych prowadzonych przez inne podmioty, odpowiednich dla potrzeb mieszkańców: dzieci, młodzieży i dorosłych, w tym również bogatej oferty kształcenia ustawicznego. 95 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Potrzeby społeczności lokalnej odnoszą się również do sfery kultury, wypoczynku i rekreacji. Ich zaspokojenie wymaga zapewnienia odpowiedniej infrastruktury i atrakcyjnej oferty spędzania wolnego czasu. Inicjowanie i wspieranie organizacji wydarzeń kulturalnych i tworzenie bogatej oferty ma istotne znaczenie zarówno dla krzewienia kultury i dziedzictwa kulturowego, jak i promocji gminy. Zapewnienie zróżnicowanej, ciekawej oferty sportowej i rekreacyjnej, promocja zdrowego stylu życia, popularyzacja sportu, należą do ważnych zadań gminy. Wszechstronny rozwój kultury fizycznej i sportu oraz powszechny dostęp do infrastruktury stwarzają warunki dla właściwego rozwoju psychofizycznego dzieci i młodzieży oraz pozwalają na intensyfikację działań w ramach tworzenia aktywnych, alternatywnych form spędzania czasu wolnego, ochrony zdrowia, zapobiegania wykluczeniu społecznemu i rozwojowi patologii społecznych. Jednym z negatywnych skutków transformacji gospodarczej i społecznej jest ubożenie grup społecznych i powstawanie patologii. Istotne w zakresie zapobiegania tym zjawiskom jest tworzenie sprawnego systemu pomocy społecznej i działań socjalnych na poziomie lokalnym przez zapewnienie równych szans rozwoju, stwarzanie szans dla poprawy warunków bytowych najuboższych mieszkańców oraz rzeczywiste wspieranie w rozwiązywaniu problemów społecznych, zapobieganie uzależnieniu od pomocy społecznej oraz wzmacnianie organizacji pozarządowych w budowaniu systemów pomocy i integracji społeczności lokalnej. Zagrożenie marginalizacją terenów wiejskich gminy związane jest z relatywnie bardziej dynamicznym rozwojem miasta. Wzajemne powiązanie terenów pozwala na realizację kompleksowych projektów, rozszerzenie zakresu oddziaływania oraz rozwiązywanie zidentyfikowanych problemów całego obszaru a także zapobieganie marginalizacji dużych grup mieszkańców. Zgodnie z postulatami mieszkańców zawartymi w Planach Odnowy Miejscowości jedną z podstawowych potrzeb jest zapewnienie infrastruktury rekreacyjnej i edukacyjnej na terenach wiejskich, budowa lub modernizacja i wyposażenie świetlic oraz zagospodarowanie terenów rekreacyjnych. Rozwój infrastruktury społecznej w głównej mierze przyczyni się do poprawy jakości życia mieszkańców, podniesienia atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej. Proponowane w ramach priorytetu przedsięwzięcia są związane z ustawowymi kompetencjami władz lokalnych, jednak powodzenie wielu zadań i inicjatyw może zostać 96 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku ułatwione i rozszerzone przez wsparcie ze strony organizacji pozarządowych, grup nieformalnych oraz partnerów gospodarczych. Funkcjonowanie organizacji pozarządowych w życiu społeczności lokalnej ma wpływ na kreowanie współpracy lokalnej, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, tworzenie równych szans, aktywizację grup społecznych i przyczynia się do wzmacniania lokalnych więzi i integracji środowisk. Wspieranie działań organizacji pozarządowych na rzecz ochrony zdrowia, rozwoju zasobów ludzkich, zapobiegania zjawiskom bezrobocia i bezdomności, aktywizacji środowisk dziecięcych i młodzieżowych pozwala na uzupełnianie i wspomaganie działań samorządu lokalnego w rozwiązywaniu specyficznych problemów społecznych. Zróżnicowana oferta organizacji pozarządowych na polu oświaty, kultury i sportu wspomaga zapewnienie mieszkańcom dostępu do realizacji własnych potrzeb. Celem planowanych działań samorządu jest wspieranie inicjatyw i integrowanie środowisk w celu upowszechniania kultury, popularyzacji sportu i rekreacji, co ma istotny wpływ na kształtowanie krajobrazu kulturowego Goleniowa i jakości życia mieszkańców. Cele i działania priorytetu 1 „Tworzenie oraz doskonalenie warunków dla osobowego i społecznego rozwoju społeczności lokalnej.” Cel 1. Zapewnienie dostępu do wysokiej jakości oferty edukacyjnej. Działania: 1.1. Zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie edukacji podstawowej i gimnazjalnej oraz opieki nad dzieckiem. 1.2. Rozwój gminnej bazy oświatowej 1.3. Zapewnienie optymalnych warunków kształcenia i wysokiej jakości oferty edukacyjnej oraz wyposażenia gminnych jednostek oświatowych. 1.4. Zapewnienie sprawnej i efektywnej organizacji systemu nauczania, opieki oraz wychowania dzieci i młodzieży. 1.5. Wspieranie rozwoju zawodowego i kwalifikacji nauczycieli. 1.6. Wspieranie rozwoju oferty przedszkoli i szkół niepublicznych oraz prowadzonych przez podmioty inne niż gmina. 1.7 Wspieranie rozwoju edukacji ponadgimnazjalnej, wyższej i ustawicznej. 97 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Cel 2. Zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie kultury. Działania: 2.1. Poprawa warunków i unowocześnianie obiektów przeznaczonych na cele działalności kulturalnej. 2.2. Dążenie do zapewnienia wysokiej jakości oferty kulturalnej dostosowanej do potrzeb mieszkańców realizowanych z udziałem jednostek gminnych oraz partnerów społecznych i gospodarczych. Cel. 3. Zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie kultury fizycznej, turystyki i rekreacji. Działania: 3.1. Poprawa warunków technicznych i zapewnienie powszechnego dostępu do infrastruktury sportowej. Wspieranie rozwoju kultury fizycznej. 3.2. Poprawa warunków infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej na terenie gminy. Wdrażanie spójnego oraz kompleksowego systemu identyfikacji i oznakowania turystycznego. 3.3. Wspieranie rozwoju i organizacji bogatej oferty turystycznej i rekreacyjnej dostosowanej do potrzeb społecznych oraz walorów gminy. Cel. 4. Dążenie do upowszechniania świadomości ochrony zdrowia mieszkańców. Działania: 4.1. Współfinansowanie i realizacja programów profilaktycznych na terenie gminy. 4.2. Promocja zdrowego stylu życia. 4.3. Zapewnienie dostępności do pomocy terapeutycznej, rehabilitacyjnej i psychologicznej osób potrzebujących. 4.4. Realizacja programów edukacyjnych, wychowawczych i socjoterapeutycznych dla osób potrzebujących. Cel. 5. Wspomaganie grup zagrożonych wykluczeniem społecznym. 98 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Działania: 5.1. Dążenie do zapewnienia efektywnego i skutecznego systemu wsparcia i pomocy dla osób pozostających w trudnej sytuacji życiowej oraz ich rodzin. 5.2. Współpraca z organizacjami i instytucjami w zakresie funkcjonowania i zwiększania skuteczności systemu wsparcia, aktywizacji i integracji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz ich rodzin. 5.3. Umożliwianie osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym udziału w życiu społeczności lokalnych. 5.4. Przeciwdziałanie procesom marginalizacji społecznej. Cel. 6. Aktywizacja i integracja obszarów wiejskich. Działania: 6.1. Usprawnianie i rozwój współpracy z jednostkami pomocniczymi gminy. 6.2. Inicjowanie i współorganizacja imprez promocyjnych i integracyjnych. 6.3. Zapewnianie i utrzymywanie infrastruktury rekreacyjnej i świetlic wiejskich. 6.4. Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości życia na wsi oraz integracji mieszkańców. 6.5. Zapewnienie mieszkańcom terenów wiejskich równych szans rozwoju. Cel. 7. Zwiększenie aktywności i otwartości Gminy wobec organizacji pozarządowych oraz grup nieformalnych. Działania: 7.1. Realizacja i doskonalenie programu współpracy gminy z organizacjami pozarządowymi oraz grupami nieformalnymi 7.2. Wspieranie działań na rzecz rozwoju i realizacji programów organizacji pozarządowych oraz grupami nieformalnymi Priorytet 2. Poprawa jakości życia mieszkańców. CEL 1. Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych mieszkańców gminy. CEL 2. Poprawa bezpieczeństwa i porządku publicznego w gminie. CEL 3. Poprawa systemu komunikacji w gminie. 99 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku CEL 4. Zapewnienie dostępu do nowoczesnej infrastruktury technicznej, z uwzględnieniem warunków ochrony środowiska. CEL 5. Zapewnienie optymalnego poziomu usług administracyjnych. CEL 6. Budowanie społeczeństwa informacyjnego Czynnikiem mającym istotny wpływ na trwały rozwój społeczno – gospodarczy jest dostępność do nowoczesnej infrastruktury technicznej z uwzględnieniem warunków ochrony środowiska, bezpiecznego i funkcjonalnego systemu dróg i powiązań komunikacyjnych oraz zapewnienie warunków dla zaspokajania zróżnicowanych potrzeb mieszkaniowych. Zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych zasadniczo wpływa na jakość życia mieszkańców. Działania obejmują zaspokajanie zróżnicowanych potrzeb oraz stworzenie mieszkańcom o różnym poziomie dochodów możliwości dostępu do nieruchomości w odpowiednim standardzie. Dotyczy to w szczególności zarówno przygotowania nowych terenów pod budownictwo indywidualne i wielorodzinne, wspieranie budownictwa realizowanego przez GTBS, tworzenie warunków dla rozwoju budownictwa developerskiego oraz spółdzielczego, jak również zapewnienie niezbędnej liczby lokali socjalnych i komunalnych oraz poprawę stanu obiektów już istniejących. Nowoczesna infrastruktura ochrony środowiska jest jednym z podstawowych uwarunkowań jakości życia mieszkańców. W ramach priorytetu zidentyfikowano działania służące ograniczeniu ilości zanieczyszczeń przedostających się do wód, gleby i powietrza. Ich realizacja dotyczy programowania, budowy oraz modernizacji infrastruktury technicznej zaopatrzenia w wodę i oczyszczenia ścieków, gospodarki odpadami komunalnymi oraz ograniczania ilości zanieczyszczeń a także zapewnieniu ciągłości dostaw wysokiej jakości mediów przez współpracę gminy z ich dostawcami. Jednym z podstawowych czynników warunkujących konkurencyjność oraz atrakcyjność inwestycyjną gminy, a także poczucie bezpieczeństwa mieszkańców jest konsekwentna poprawa jakości systemu i powiązań komunikacyjnych dróg publicznych, ścieżek rowerowych, oświetlenia ulic oraz budowa systemów bezpieczeństwa ruchu. Na zapewnienie sprawnego i kompleksowego systemu bezpieczeństwa i porządku publicznego wpływ mają działania w zakresie reagowania w sytuacjach kryzysowych i klęsk 100 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku żywiołowych, organizowanie ochrony przeciwpożarowej i podnoszenie efektywności działań m. in. Policji, Straży Miejskiej. Ważna jest ciągła poprawa jakości systemu zorganizowanych i skoordynowanych działań zapewniających społeczności lokalnej minimalizację występujących zagrożeń. Współpraca samorządu lokalnego z Policją i innymi służbami mundurowymi, wyposażenie i wspieranie działań Straży Miejskiej, podejmowanie przedsięwzięć zapobiegawczych i tworzenie partnerskiej współpracy na rzecz bezpieczeństwa wpłynie na zmniejszenie zagrożeń społecznych i nadzór nad przestrzeganiem prawa i porządku oraz zwiększenie poczucia bezpieczeństwa mieszkańców. Istotnym elementem działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa jest monitoring terenów zidentyfikowanych jako szczególnie niebezpieczne. W ramach wdrażania idei „Przyjazny Urząd” realizowane działania służyć mają zapewnieniu wysokiej jakości obsługi, sprawnej i terminowej realizacji obowiązków gminy wobec interesantów, przejrzystych zasad funkcjonowania urzędu, sprawnego i efektywnego gospodarowania środkami finansowymi i majątkiem gminy. Podejmowane działania zmierzać powinny do zapewnienia obywatelom łatwego dostępu do informacji publicznej, umożliwiania załatwiania spraw za pośrednictwem systemów teleinformatycznych w oparciu o wysoki standard usług. Niezbędna jest dalsza rozbudowa infrastruktury i sieci teleinformatycznej oraz punktów dostępu do Internetu. Wskazana jest w tej dziedzinie partycypacja w działaniach podejmowanych w województwie dla stworzenia spójnej i jednolitej jakościowo sieci szerokopasmowej regionu. Stworzenie systemu informacji przestrzennej usprawni planowanie przestrzenne oraz przygotowywanie i dostęp do kompleksowych informacji zarządzania przestrzenia publiczną. Cele i działania priorytetu 2 „Poprawa jakości życia mieszkańców.” Cel. 1. Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych mieszkańców gminy. Działania: 1.1. Przygotowywanie nowych terenów pod budownictwo wielorodzinne i indywidualne. 1.2. Wspieranie budownictwa realizowanego przez GTBS. 1.3. Zapewnienie niezbędnej liczby lokali socjalnych i komunalnych oraz poprawa stanu obiektów już istniejących. 1.4 Stworzenie warunków do rozwoju budownictwa deweloperskiego i spółdzielczego. 101 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Cel.2. Poprawa bezpieczeństwa i porządku publicznego w gminie. Działania: 2.1. Doskonalenie sprawności reagowania w sytuacjach kryzysowych i klęsk żywiołowych. 2.2. Organizowanie ochrony przeciwpożarowej przez wspierania funkcjonowania Ochotniczych Straży Pożarnych. 2.3. Organizacja systemu monitoringu wytypowanych miejsc niebezpiecznych. 2.4. Podnoszenie efektywności działań Straży Miejskiej w zakresie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Współpraca z Policją i innymi służbami w tym obszarze. Cel. 3. Poprawa systemu komunikacji w gminie. Działania: 3.1. Dostosowanie i rozwój systemu infrastruktury drogowej i okołodrogowej do potrzeb mieszkańców gminy przy współpracy z zarządcami dróg, w szczególności przez przygotowanie i realizacje nowych inwestycji. 3.2. Rozbudowa i modernizacja ciągów pieszych i tras rowerowych. 3.3. Dążenie do poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego. 3.4. Rozwijanie i doskonalenie systemu komunikacji publicznej Cel. 4. Zapewnienie dostępu do nowoczesnej infrastruktury technicznej, z uwzględnieniem warunków ochrony środowiska. Działania: 4.1. Programowanie, budowa, modernizacja i utrzymanie infrastruktury technicznej, w szczególności zaopatrzenia w wodę i oczyszczanie ścieków. 4.2. Racjonalna gospodarka odpadami komunalnymi oraz ograniczanie ilości zanieczyszczeń. 4.3. Współpraca gminy ze spółkami prawa handlowego dostarczającymi media dla zapewnienia ciągłości dostaw. Cel. 5. Zapewnienie optymalnego poziomu usług administracyjnych. 102 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Działania: 5.1. Wdrażanie idei „Przyjazny Urząd” przez terminową i sprawną organizację i realizację obowiązków gminy wobec interesantów. 5.2. Sprawne i efektywne administrowanie majątkiem gminy. 5.3. Skuteczne i efektywne gospodarowanie środkami finansowymi. Zapewnienie jawności i przejrzystości finansów gminy. 5.4. Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych, pozabudżetowych na optymalizację realizacji zadań własnych gminy. Cel. 6. Budowanie społeczeństwa informacyjnego. Działania: 6.1. Zapewnienie dostępu do informacji publicznej. Rozwój usług publicznych on-line dla mieszkańców. 6.2. Budowa systemu informacji przestrzennej. 6.3. Wspieranie działań służących rozwojowi systemów dostępu mieszkańców do internetu. Priorytet 3. Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy. CEL 1. Trwały rozwój Goleniowskiego Parku Przemysłowego oraz innych terenów inwestycyjno – przemysłowych w gminie. CEL 2. Rozwój innowacyjnej gospodarki poprzez powiązanie nauki i biznesu. Cele i działania priorytetu odnoszą się do potencjału gospodarczego i sytuacji ekonomicznej gminy. Zakres przedsięwzięć ukierunkowany jest na zwiększanie konkurencyjności gminy w kontekście gospodarczym przez tworzenie możliwości rozwoju nowych przedsiębiorstw, opartych na nowoczesnych technologiach produkcji i usług. Dotychczasowe przedsięwzięcia w tym zakresie były skierowane na kreowanie nowoczesnej i zrównoważonej gospodarki, gminy otwartej na inwestorów, partnerów gospodarczych oraz promocji gminy jako ośrodka przemysłowego o znaczeniu ponadlokalnym. 103 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Fundamentem trwałego rozwoju gospodarczego jest kontynuowanie dotychczasowych działań oraz dążenie do optymalnego wykorzystania terenów Goleniowskiego Parku Przemysłowego i innych terenów inwestycyjnych gminy przez działania na rzecz rozwoju infrastruktury technicznej, promocję terenów inwestycyjnych oraz wsparcie w zakresie administracyjno – technicznym podejmowania przez inwestorów nowych przedsięwzięć. Dla utrzymania dotychczasowego tempa wzrostu gospodarczego, niskiego bezrobocia istotny wpływ ma dalsze wspieranie działań na rzecz zapewnienia i przygotowania wykwalifikowanej kadry, odpowiedniej dla potrzeb rynku pracy i usprawnianie systemu transportu zbiorowego dostosowanego do potrzeb lokalnego rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb Goleniowskiego Parku Przemysłowego oraz odpowiedniej oferty budownictwa mieszkaniowego i usług towarzyszących dla wzrastającej liczby zatrudnionych. W ramach podejmowanych działań istotne znaczenie ma podnoszenie jakości i dostępności instrumentów wsparcia oferowanych przez instytucje otoczenia biznesu w powiązaniu ze zwiększeniem dostępu do instrumentów finansowych i doradztwa, w tym poręczeń i kapitału. Istotnym elementem rozwoju konkurencyjnej gospodarki jest powiązanie sfery nauki i biznesu przez wspieranie współpracy środowisk naukowo – badawczych w zakresie wprowadzania innowacyjnych rozwiązań, stosowania nowych technologii oraz wspieranie tworzenia klastrów i współpracy podmiotów gospodarczych na rynku lokalnym. Cele i działania priorytetu 3 „Stymulowanie zrównoważonego, innowacyjnego i efektywnego rozwoju gospodarczego gminy”. Cel. 1. Trwały rozwój Goleniowskiego Parku Przemysłowego oraz innych terenów inwestycyjno – przemysłowych w gminie. Działania: 1.1. Dążenie do optymalnego wykorzystania terenów Goleniowskiego Parku Przemysłowego i innych terenów inwestycyjnych gminy przez działania na rzecz rozwoju infrastruktury technicznej. 1.2. Promocja terenów inwestycyjnych gminy. 1.3. Wspieranie w zakresie administracyjno – technicznym podejmowania przez inwestorów nowych przedsięwzięć inwestycyjnych. 104 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 1.4. Wspieranie otoczenia biznesu i przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy w zakresie dostępu do instrumentów finansowych i doradztwa. 1.5. Dążenie do zapewnienia na terenie gminy odpowiedniej oferty budownictwa mieszkaniowego i usług towarzyszących dla wzrastającej liczby zatrudnionych. 1.6. Wspieranie działań na rzecz zapewnienia i przygotowania wykwalifikowanej kadry dla potrzeb lokalnego rynku pracy. 1.7. Usprawnianie systemu transportu zbiorowego dostosowanego do potrzeb lokalnego rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb Goleniowskiego Parku Przemysłowego. Cel. 2. Rozwój innowacyjnej gospodarki poprzez powiązanie nauki i biznesu. Działania: 2.1. Współpraca z ośrodkami naukowo – badawczymi w zakresie przygotowywania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań. 2.2. Wspieranie tworzenia klastrów i współpracy podmiotów gospodarczych na rynku lokalnym. Priorytet 4. Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego. CEL1. Zapewnienie zrównoważonego ładu przestrzennego z uwzględnieniem uwarunkowań środowiskowych i demograficznych gminy. CEL 2. Zachowanie wysokich standardów jakości środowiska naturalnego w gminie. CEL 3. Utrzymanie i rozwój estetyki zabudowy, zagospodarowania i utrzymania terenów gminy. CEL 4. Dążenie do stworzenia „serca” miasta. Gmina Goleniów charakteryzuje się unikatowymi walorami przyrodniczymi, które pozwalają na rozwój funkcji turystycznych i rekreacyjnych oraz tworzą przyjazne środowisko jako miejsce zamieszkania, wypoczynku i pracy. Środowisko przyrodnicze w gminie ulega systematycznej poprawie dzięki przedsięwzięciom infrastrukturalnym i działaniom w zakresie edukacji ekologicznej. Tematyka priorytetu odnosi się do walorów przyrodniczych i urbanistycznych, kształtowania wizerunku gminy, oraz podnoszenia standardów zarządzania przestrzenią publiczną. Cele strategiczne odnoszą się do racjonalnego i optymalnego 105 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku wykorzystania przestrzeni publicznej, poprawy jej estetyki i funkcjonalności oraz budowy lub modernizacji infrastruktury towarzyszącej, w szczególności przez: termomodernizację i estetyzację budynków, rewitalizację terenów i obiektów o znaczeniu kulturowym, budowę ciągów pieszych, miejsc rekreacji oraz małej architektury zieleni. Tereny zielone spełniają funkcje estetyczne, rekreacyjne i zdrowotne. Ich dostępność ma wpływ na tworzenie przyjaznego otoczenia, podnoszenie jakości życia, pracy i odpoczynku mieszkańców. Parki, starodrzewy, aleje to wartościowy element przestrzeni i krajobrazu Goleniowa, ich zagospodarowanie i przeznaczenie ma wpływ na estetykę terenów, pozwalając mieszkańcom obcować z przyrodą na co dzień, wpływając na rozwój turystyki pieszej, rowerowej i ekologicznej. Podnoszenie świadomości i promocja zachowań proekologicznych powinna obejmować jak najszersze kręgi społeczeństwa, włączając do wspólnych działań przedszkola, szkoły i organizacje pozarządowe. Na terenie Gminy Goleniów wyznaczono obszary europejskiej sieci ekologicznej NATURA 2000. Głównym celem ochrony przyrody jest zachowanie i właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów przyrody, w tym dziko występujących roślin i zwierząt, siedlisk przyrodniczych i krajobrazu. W ramach przestrzeni miejskiej powinno funkcjonować swoiste „serce” miasta – centrum życia społecznego i kulturalnego, o charakterze reprezentacyjnym, atrakcyjnym dla mieszkańców i turystów. Tereny wzdłuż rzeki Iny wskazano do planowania i zagospodarowania dla stworzenia centrum kulturowego, stanowiącego wizytówkę miasta i dumę jego mieszkańców. Cele i działania priorytetu 4 „Zachowanie, ochrona i wykorzystanie walorów środowiska naturalnego i kulturowego.” Cel. 1. Zapewnienie zrównoważonego ładu przestrzennego z uwzględnieniem uwarunkowań środowiskowych i demograficznych gminy. Działania: 1.1. Realizacja zapisów studium zagospodarowania przestrzennego gminy. Elastyczne aktualizowanie studium. 1.2. Uzyskiwanie wpływów do budżetu z tytułu gospodarowania nieruchomościami gminnymi. 106 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 1.3. Pozyskiwanie nowych terenów do realizacji zadań własnych gminy. Cel. 2. Zachowanie wysokich standardów jakości środowiska naturalnego w gminie. Działania: 2.1. Ustalanie warunków korzystania ze środowiska i kontrola ich przestrzegania. 2.2. Propagowanie idei ochrony przyrody i prowadzenie działań w zakresie edukacji ekologicznej mieszkańców. 2.3. Ochrona zasobów przyrody, w tym ochrona gatunkowa roślin i zapewnienie bezpieczeństwa zwierzętom dziko żyjącym. 2.4. Zmniejszanie ilości odpadów i wprowadzanie systemu selektywnej zbiórki odpadów. 2.5. Realizacja kompleksowych rozwiązań opieki nad bezpańskimi zwierzętami i zapewnienie humanitarnych warunków dla ich egzystencji. Cel. 3. Utrzymanie i rozwój estetyki zabudowy, zagospodarowania i utrzymania terenów gminy. Działania: 3.1. Poprawa estetyki wyglądu miasta, w szczególności przez realizację działań w zakresie termomodernizacji i estetyzacji budynków. 3.2. Rewitalizacja terenów i obiektów o znaczeniu kulturowym i społecznym. 3.3. Utrzymanie czystości i porządku na terenie gminy. 3.4. Kształtowanie, utrzymanie oraz rozwój terenów zielonych oraz małej architektury. Cel. 4. Dążenie do stworzenia „serca” miasta. Działania: 4.1. Opracowanie i realizacja koncepcji zagospodarowania miasta, na terenach przyległych do rzeki Iny. 4.2. Stworzenie ponadlokalnej oferty turystyczno-kulturalnej miasta Priorytet 5. Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego. 107 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku CEL1. Kreowanie marki Goleniowa. CEL 2. Goleniów jako centrum przemysłowe regionu. CEL 3. Rozwój współpracy krajowej i międzynarodowej. CEL 4. Wspieranie rozwoju demokracji lokalnej i społeczeństwa obywatelskiego. Rozwój Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego jest jednym z podstawowych priorytetów Województwa Zachodniopomorskiego i jednym z najważniejszych czynników służących podnoszeniu rangi i konkurencyjności regionu na arenie krajowej i międzynarodowej. Kreowanie marki Goleniowa jako ważnego ośrodka gospodarczego i społecznego powinno być powiązane z rozwojem metropolii. Konieczne jest stałe utrwalanie pozytywnego wizerunku miasta jako dynamicznego ośrodka wzrostu o zasięgu ponadlokalnym. Gmina Goleniów jest ważnym ośrodkiem przemysłowym w ramach obszaru metropolitalnego, istotnym z punktu widzenia rozwoju gospodarczego, konkurencyjności i potencjału transportowego. Celem podejmowanych działań w ramach priorytetu jest zachowanie i umacnianie pozycji Goleniowa przez aktywną współpracę w ramach organizacji samorządowych działających na terenie SOM. Istotnym elementem budowy wizerunku i marki Goleniowa jest wzmacnianie procesów współpracy oraz aktywności gminy z partnerami krajowymi i zagranicznymi, wzmacnianie kontaktów z miastami partnerskimi, organizacja wspólnych przedsięwzięć, ułatwianie nawiązywania kontaktów organizacji pozarządowych oraz partnerów społecznych i gospodarczych. Czynny udział w działalności różnych stowarzyszeń sprzyjać będzie realizacji wielu nowych inicjatyw w dziedzinie sportu, rekreacji, kultury, rozwoju społecznego i gospodarczego, w tym również realizacji projektów infrastrukturalnych o znaczeniu transgranicznym. Wspieranie rozwoju demokracji lokalnej i społeczeństwa obywatelskiego w ramach priorytetu wiąże się z podejmowaniem działań na rzecz rozwoju poczucia tożsamości i integracji społecznej, promocję działań gminy wśród społeczności lokalnej, wdrażaniu skutecznego systemu komunikacji i konsultacji społecznych. Elementem działań jest wspieranie udziału organizacji pozarządowych w budowaniu marki Goleniowa przez aktywny udział w działaniach ponadlokalnych oraz wspieranie lokalnych liderów w działaniach na rzecz 108 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku zrównoważonego rozwoju całej gminy, w szczególności realizacji Planów Odnowy Miejscowości. Cele i działania priorytetu 5 „Goleniów jako otwarty i konkurencyjny ośrodek rozwoju Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.” Cel. 1. Kreowanie marki Goleniowa. Działania: 1.1. Stałe budowanie i utrwalanie pozytywnego wizerunku gminy poprzez działania promocyjne. Udział w rankingach i konkursach. 1.2. Promocja gminy przez inicjowanie i organizację imprez promocyjnych, turystycznych i kulturalnych o zasięgu regionalnym, krajowym i międzynarodowym. 1.3. Wspieranie działalności popularyzatorskiej, publicystycznej i badawczej odnośnie gminy. 1.4. Rozwój ośrodka dokumentacji historycznej gminy. Cel. 2. Goleniów jako centrum przemysłowe regionu. Działania: 2.1. Aktywna współpraca w ramach organizacji samorządowych działających na terenie SOM dla wzmacniania regionalnego znaczenia gminy. 2.2. Aktywny udział gminy w przedsięwzięciach usprawniających regionalny i ponadregionalny system transportowy (m.in. Obejście zachodnie miasta Szczecina z przeprawą Święta – Police). 2.3. Wspieranie rozwoju Portu Lotniczego Szczecin – Goleniów. Wykorzystanie terenów przyległych do Portu Lotniczego dla rozwoju funkcji gospodarczych. 2.4. Wykorzystanie walorów położenia gminy i sieci regionalnych połączeń komunikacyjnych dla stworzenia sieci zintegrowanego rynku pracy dla obsługi podmiotów gospodarczych. Cel. 3. Rozwój współpracy krajowej i międzynarodowej. 109 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Działania: 3.1. Utrzymanie dotychczasowej sieci współpracy partnerskiej i aktywności gminy. 3.2. Inicjowanie oraz współorganizacja projektów z partnerami krajowymi i międzynarodowymi. 3.3. Współfinansowanie, współorganizacja i wspieranie wymiany młodzieży, organizacji pozarządowych i instytucji w ramach współpracy. Cel. 4. Wspieranie rozwoju demokracji lokalnej i społeczeństwa obywatelskiego. Działania: 4.1. Wspieranie realizacji zadań własnych gminy przez inne jednostki. Aktywizacja ich działania przez tworzenie podstaw i obsługę procesu udzielania pożyczek lokalnie działającym jednostkom i organizacjom. 4.2. Wspomaganie realizacji lokalnych Planów Odnowy Miejscowości. 4.3. Wdrożenie skutecznego systemu komunikacji społecznej i konsultacji. 4.4. Wzmacnianie poczucia tożsamości lokalnej i integracji lokalnej. 110 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 11 System wdrażania i finansowania strategii Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku wyznacza jej misję, priorytety, cele strategiczne i działania, mające zapewnić gminie zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy oraz kulturalny. W realizację strategii zostaną zaangażowane władze samorządowe gminy, gminne jednostki organizacyjne, organizacje pozarządowe, lokalni przedsiębiorcy oraz mieszkańcy gminy. Jednakże, aby strategia osiągnęła zakładane efekty, władze samorządowe Goleniowa powinny czuwać nad: jej skutecznym wdrożeniem, modyfikowaniem długofalowych założeń i planów, pobudzaniem prorozwojowych inicjatyw ekonomicznych i społecznych, ograniczaniem zagrożeń hamujących rozwój gminy, pozyskiwaniem środków finansowych na realizację strategii ze źródeł budżetowych, pozabudżetowych (krajowych i zagranicznych, w tym z Unii Europejskiej), promocją poszczególnych działań realizowanych w ramach przyjętej strategii. 11.1 System wdrażania Wdrażanie strategii rozpocznie się poprzez wprowadzenie jej w życie uchwałą Rady Miejskiej w Goleniowie. Implementacja zapisów strategii prowadzona będzie w oparciu o „system wdrażania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej”. Poszczególne projekty inwestycyjne i społeczne będą realizowane w oparciu o zasady wydatkowania środków według źródeł ich pochodzenia, bowiem korzystanie ze środków własnych, jak i środków unijnych wymusza konieczność sprostania wielu wymogom formalnym. Głównym odpowiedzialnym za realizację dokumentu będzie Burmistrz Gminy i służby jemu podległe. 111 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Zakres zadań Burmistrza oraz administracji UGiM w Goleniowie w kontekście wdrażania strategii obejmuje w szczególności: ustalenie zasad i kryteriów realizacji strategii, zapewnienie zgodności realizacji strategii z poszczególnymi dokumentami programowymi wyższego rzędu, zapewnienie zgodności realizacji strategii z prawem powszechnie obowiązującym, w tym w szczególności z Prawem zamówień publicznych oraz przepisami szczególnymi mającymi zastosowanie przy realizacji poszczególnych zadań, inicjowanie ewentualnych zmian w strategii, opracowanie wskaźników realizacji strategii, zbieranie danych statystycznych i finansowych na temat postępów wdrażania oraz przebiegu realizacji projektów w ramach strategii, zapewnienie przygotowania i wdrożenia planu działań w zakresie informacji i promocji strategii, przygotowanie raportów na temat wdrażania strategii, dokonanie oceny po zakończeniu realizacji strategii, opracowanie i składanie wniosków o finansowanie zewnętrzne zadań przewidzianych w strategii, bezpośrednia realizacja działań przewidzianych w strategii w zakresie przygotowania przetargów, gromadzenia dokumentacji bieżącej, nadzoru nad wykonawcą pod kątem terminowości i jakości wywiązania się z zobowiązania. Do realizacji ww. obowiązków możliwym jest powoływanie grup roboczych, korzystanie z opinii niezależnych ekspertów lub usług innych instytucji. 11.2 Finansowanie strategii Realizacja zadań inwestycyjnych i społecznych wynikających ze strategii, wymagać będzie określonej wiedzy oraz pomysłów dających szansę na pozyskanie pozabudżetowych źródeł ich finansowania. Do wdrożenia zapisów przyjętego dokumentu niezbędne są bowiem ekonomiczne środki aktywizacji rozwoju gminy. Poza własnymi środkami budżetowymi należą do nich m.in.: 112 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku środki z budżetu państwa, środki pochodzące ze źródeł zewnętrznych krajowych i zagranicznych, w tym z Unii Europejskiej, środki z programów pomocowych dla sektora MŚP w formie pożyczek lub kredytów preferencyjnych, ulgi w systemie podatkowym dla osób i podmiotów prowadzących działalność pożądaną w gminie ze względu na tworzenie nowych miejsc pracy, ulgi inwestycyjne. Zastosowanie opisanych powyżej zasad oraz wykorzystanie wszystkich dostępnych pozabudżetowych środków finansowych i własnych, stworzy szansę aktywizacji społeczności lokalnej i realizacji strategii w pełnym jej zakresie. Reasumując, skuteczne wdrożenie strategii opiera się na dwóch podstawowych założeniach: utrzymywanie pozytywnej tendencji związanej z efektywnym pozyskiwaniem finansowych środków zewnętrznych (przede wszystkim unijnych) oraz realizacja polityki zrównoważonego rozwoju gminy oparta na czynnikach wzrostu gospodarczego i silnego zaangażowania inwestorów zewnętrznych. 113 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 12 Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej 12.1 System monitorowania realizacji strategii Zakres monitoringu Monitoring dostarcza informacji o postępie realizacji i efektywności wdrażania strategii rozwoju, Monitoring polega na systematycznym zbieraniu i interpretowaniu danych opisujących postęp i efekty realizacji strategii oraz obejmuje wydatkowanie (monitoring finansowy) i efekty rzeczowe (monitoring rzeczowy) wdrażania dokumentu. Monitoring rzeczowy Monitoring rzeczowy dostarcza danych obrazujących postęp we wdrażaniu strategii oraz umożliwiających ocenę jej wykonania w odniesieniu do ustalonych celów. Monitoring rzeczowy odbywa się w oparciu skwantyfikowane dane, obrazujące postęp we wdrażaniu, podzielone na trzy kategorie: 1. wskaźniki produktu Odnoszą się one do rzeczowych efektów działalności. Są to efekty osiągane bezpośrednio na skutek wydatkowania środków. Wskaźniki produktu dla strategii zostaną ustalone przez Burmistrza Gminy i jego służby. 2. wskaźniki rezultatu Odpowiadają one bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z realizacji strategii i są logicznie powiązane ze wskaźnikami produktu. Wskaźniki rezultatu dla strategii zostaną ustalone przez Burmistrza i jego służby. 3. wskaźniki oddziaływania Obrazują one konsekwencje realizacji strategii wykraczające poza natychmiastowe efekty. Wskaźniki oddziaływania strategii zostaną ustalone przez Burmistrza i jego służby. 114 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Monitoring finansowy Monitoring finansowy dostarcza danych, dotyczących finansowych aspektów realizacji strategii rozwoju, będących podstawą do oceny sprawności wydatkowania przeznaczonych na nią środków. Monitoring polegać będzie na porównaniu faktycznego wydatkowania środków, z zaplanowanym (wysokość wydatków oraz źródła finansowania inwestycji). System monitorowania strategii W celu prowadzenia skutecznego monitoringu i oceny wszystkich wydatków, zarówno wspólnotowych jak i gminnych, Burmistrz Gminy oraz administracja UGiM w Goleniowie będzie nadzorować związane ze strategią wydatki i efekty rzeczowe. System monitorowania finansowego i rzeczowego projektów inwestycyjnych i społecznych będzie jednolity z obowiązującymi zasadami monitoringu, zarówno finansowego jak i rzeczowego, ograniczonego do wskaźników produktów, rezultatów i oddziaływania. 12.2 Ocena strategii Przygotowanie oceny wdrażania strategii należy do obowiązków Burmistrza Gminy i jego służb. Wnioski z oceny dokumentu będą przedstawiane bezpośrednio na poszczególnych posiedzeniach Rady Miejskiej. Ocena będzie dokonywana w następujących terminach: a) po zakończeniu realizacji poszczególnych zadań priorytetowych przewidzianych w strategii, b) ocena roczna (na miesiąc przed udzieleniem Burmistrzowi absolutorium) – w formie kompleksowego raportu z oceny wdrażania strategii. 115 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Raz w roku, po przedstawieniu kompleksowego raportu z oceny wdrażania strategii będzie proponowane, w miarę potrzeby, wprowadzanie zmian do zapisów dokumentu, wynikających z rodzących się potrzeb i możliwości. Propozycje korekt w strategii będą mogły być zgłaszane przez Burmistrza, radnych Rady Miejskiej, sołtysów, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz mieszkańców gminy. 12.3 Komunikacja społeczna w procesie realizacji strategii Komunikacja społeczna będzie miała na celu informowanie opinii publicznej poprzez przekazywanie powszechnej wiedzy o działaniach realizowanych w ramach strategii. Komunikacja społeczna będzie polegać również na : inicjowaniu dodatkowych działań promocyjnych o zasięgu lokalnym, zapewnieniu współpracy z instytucjami zaangażowanymi w monitorowanie i realizowanie zapisów strategii, wykorzystaniu nowoczesnych źródeł przekazu i technologii, m.in. Internetu w celu promocji zapisów strategii oraz usprawnienia komunikacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w jej realizacji. 116 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 13 Gmina Goleniów w liczbach - wyciąg Położenie administracyjno-geograficzne Gminy Goleniów Podstawowe dane nt. gminy i miasta Gmina Powierzchnia [km2] Ilość miejscowości / sołectw Ludność ogółem [osób] Liczba ludności na 1 km2 Przyrost naturalny na 1 000 ludności Saldo migracji 443 32 33 577 76 3,2 +210 m. Goleniów 12 22 440 1 905 3,6 -98 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych (31.12.2007) Głównego Urzędu Statystycznego Położenie krajobrazowe i przyrodnicze Gminy Goleniów Struktura gruntów w gminie Powierzchnia ogółem [km2] Użytki rolne, w tym [ha]: Grunty orne Sady Łąki Pastwiska Lasy Pozostałe grunty i nieużytki 443 16 424 7 273 19 7 778 1 354 22 050 5 832 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych (31.12.2006) Głównego Urzędu Statystycznego Powierzchnia rezerwatów przyrody zlokalizowanych na terenie gminy [ha] 9,5 62,83 torfowiskowy - „Wilcze Uroczysko” leśno-torfowiskowy „Olszanka” florystyczny „Uroczysko Święta” 1290,51 Źródło: opracowanie własne 117 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Powierzchnia jezior powyżej 1 ha zlokalizowanych na terenie gminy [ha] 1,5 6,5 Niewiadowskie Parkowe w Mostach Inne 10 Źródło: opracowanie własne Gospodarka Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sektorów własnościowych w Gminie Goleniów, w latach 2005 – 2007 Rodzaj podmiotów Ogółem Podmioty gospodarki narodowej ogółem Zakłady osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Spółki prawa handlowego Spółki handlowe Spółki prawa handlowego z udziałem kapitału zagranicznego Spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego Spółdzielnie Fundacje Stowarzyszenia i organizacje społeczne Podmioty gospodarki narodowej ogółem 2005 2006 2007 3 700 3 853 3 945 3 601 3 751 3 846 - - - 3 040 176 3 150 189 3 213 212 - - - 66 22 2 74 22 3 85 21 3 36 49 53 99 102 99 Państwowe i samorządowe jednostki prawa budżetowego ogółem 50 55 Przedsiębiorstwa państwowe 2 1 Spółki handlowe 9 9 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 50 1 10 118 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Rejestr ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez UGiM w Goleniowie w latach 2005-2007 1400 1200 1000 liczba nowych wpisów 800 liczba zmian we wpisach 600 400 liczba dokonanych wykreśleń 200 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Źródło: opracowanie własne, na podstawie danych UGiM w Goleniowie Rejestr ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez UGiM w Goleniowie za okres 01.01.2008 – 26.11.2008 Nazwa (przedmiot) działalności wpisanych wykreślonych zmienionych gospodarczej: ogółem z ewidencji Produkcja wyrobów 4 10 12 Usługi przemysłowe 41 107 28 Budownictwo 95 63 52 Transport 32 18 34 Handel stacjonarny 71 64 90 Handel stacjonarny i obwoźny 5 10 13 Handel obwoźny 13 10 14 Gastronomia 4 8 8 Pozostałe usługi materialne 10 9 8 Usługi niematerialne 130 79 102 Surowce wtórne i opakowania szklane 0 0 3 Import-eksport 1 1 6 Handel samochodami 9 6 9 Źródło: opracowanie własne, na podstawie danych UGiM w Goleniowie Zestawienie mieszkań oddanych do użytkowania w latach 2005 – 2007 gmina w tym m. Goleniów powierzchnia powierzchnia mieszkania użytkowa mieszkania użytkowa 2005 151 16 683 76 6 496 2006 94 13 248 27 3 420 2007 117 13 923 49 4066 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 119 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Warunki życia mieszkańców Zestawienie przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań w latach 2005 - 2007 gmina w tym m. Goleniów na 1 osobę 1 mieszkania na 1 osobę 1 mieszkania 2005 69,2 22,6 63,5 22,0 2006 69,8 22,8 63,7 22,2 2007 70,2 22,9 63,8 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 22,3 Zasoby mieszkaniowe wg form własności w gminie w tym m. Goleniów 10 961 7 851 gmina Ogółem Zasoby gmin (komunalne) Zasoby spółdzielni mieszkaniowych 799 702 2 223 2 061 Zasoby zakładów pracy 745 464 Zasoby osób fizycznych 6 911 4 348 248 248 Zasoby Towarzystw Budownictwa Społecznego (TBS) Zasoby pozostałych podmiotów 35 28 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych (31.12.2007) Głównego Urzędu Statystycznego Liczba i kwoty wypłaconych dodatków mieszkaniowych w gminie gmina ogółem [szt.] kwota [zł] w tym m. Goleniów ogółem kwota [szt.] [zł] 4172 617837 2120 315097 1146 172994 540 80319 99 12357 Ogółem 6 093 908 584 W zasobie gminnym 3 118 466 286 W zasobie spółdzielczym 1 685 254 403 W zasobie wspólnot mieszkaniowych 784 118 116 W zasobie prywatnym 145 18 172 W zasobie Towarzystwa Budownictwa Społecznego (TBS) 89 12 357 89 W zasobie innym 262 39 250 178 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych (31.12.2007) Głównego Urzędu Statystycznego 12357 24713 120 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Demografia Gminy Goleniów Podstawowe dane demograficzne, lata 2003 - 2007 Lata 2003 2004 2005 2006 2007 Liczba ludności gminy w tym: 32 348 32 654 33 029 33 229 33 577 Mężczyźni 15 764 15919 16 091 16 154 16318 Kobiety 16 584 16 735 16 938 17 075 17 259 74 86 64 36 108 173 105,7 210 105,77 Przyrost naturalny Saldo migracji 129 202 285 Liczba kobiet na 100 mężczyzn 105,2 105,13 105,26 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego Struktura ludności wg wieku i płci w Gminie Goleniów Struktura ludności wg wieku i płci mężczyźni kobiety 1 800 1 600 1 400 liczba osób 1 200 1 000 800 600 400 200 0 0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70+ wiek Źródło: opracowanie własne na podstawie danych (31.12.2007) Głównego Urzędu Statystycznego Rynek pracy i bezrobocie Liczba ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w Gminie Goleniów, lata 2003 – 2007 Liczba ludności przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym 2003 32 348 7 392 21 030 3 926 2004 32 654 7 250 21 456 3 948 2005 33 029 7 151 21 867 4 011 2006 33 229 7 025 22 063 4 141 2007 33 577 6 939 22 320 4 318 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego Lata 121 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Struktura osób bezrobotnych wg. wieku w Gminie Goleniów, w latach 2005 – II kw. 2008 700 600 18-24 liczba osób 500 25-34 400 35-44 300 45-54 55-59 200 60-64 100 0 2005 2006 2007 2008 II kw. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Goleniowie Struktura osób bezrobotnych wg. wykształcenia w Gminie Goleniów, w latach 2005 – II kw. 2008 800 Wyższe 700 liczba osób 600 Policealne i średnie zaw odow e 500 Średnie ogólnokształcące 400 300 Zasadnicze zaw odow e 200 Gimnazjalne i poniżej 100 0 2005 2006 2007 2008 II kw. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Goleniowie 122 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Struktura osób bezrobotnych wg. stażu pracy w Gminie Goleniów, w latach 2005 – II kw. 2008 liczba osób 500 450 Do 1 roku 400 1-5 350 5-10 300 250 10-20 200 20-30 150 30 i w ięcej 100 Bez stażu 50 0 2005 2006 2007 2008 II kw. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Goleniowie Struktura osób bezrobotnych wg. czasu pozostawania bez pracy w Gminie Goleniów, w latach 2005 – II kw. 2008 700 do 1 liczba osób 600 1-3 500 3-6 400 300 6-12 200 12-24 100 pow . 24 0 2005 2006 2007 2008 II kw. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Powiatowego Urzędu Pracy w Goleniowie 123 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Struktura bezrobocia w Gminie Goleniów na koniec 2007 roku na tle powiatu goleniowskiego oraz całego województwa ogółem w tym razem kobiety zamieszkali na wsi w tym razem kobiety wskaźnik bezrobocia Gmina Goleniów 1 370 845 509 315 6,20% Powiat Goleniowski 4 379 2678 2 276 1 407 8,50% Woj. Zachodniopomorskie 103 241 61 556 45 111 27 390 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Szczecinie 9,30% Kultura i sport Biblioteki w Gminie Goleniów, lata 2004 – 2006 Zakres przedmiotowy Ludność na 1 placówkę biblioteczną (os.) Księgozbiór bibliotek na 1000 ludności (wol.) 2004 2005 2006 4 640,86 4 692,29 4 733,86 3 690,57 3 634,90 3 548,24 179,83 165,93 156,65 Czytelnicy bibliotek publicznych na 1000 ludności Wypożyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach 28,99 30,19 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 31,4 Kina w Gminie Goleniów, lata 2004 - 2006 Zakres przedmiotowy Ogółem Sale Miejsca na widowni Seanse ogółem Seanse filmy produkcji polskiej Widzowie Widzowie filmy produkacji polskiej 2004 2005 2006 1 1 246 343 1 1 246 322 1 1 246 290 30 11 874 16 8 533 47 6 507 1 096 137 1 368 Obiekty przystosowane dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich 0 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 0 124 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Kultura i sport w Gminie Goleniów Zakres przedmiotowy 2003 Instytucje Imprezy Uczestnicy imprez Zespoły artystyczne Członkowie zespołów artystycznych Koła (kluby) 2005 2007 1 1 1 38 51 78 46 000 44 900 147 800 20 21 26 309 341 390 7 8 5 Członkowie kół (klubów) 368 231 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 210 Służba zdrowia Zakłady opieki zdrowotnej w Gminie Goleniów, lata 2005 - 2007 Rodzaje placówek 2005 2006 2007 Ogółem 8 10 10 Publiczne 2 2 2 Niepubliczne 6 8 Służby medycyny pracy 2 2 Praktyki lekarskie w miastach 11 6 Praktyki lekarskie na wsi 0 0 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 8 2 7 0 Apteki i punkty apteczne w Gminie Goleniów, lata 2005 – 2007 Zakres przedmiotowy Apteki Farmaceuci 2005 2006 7 10 2007 7 13 Ludność na aptekę ogólnodostępną 4 718 4 747 Punkty apteczne 1 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 8 14 4 197 1 125 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Infrastruktura drogowa Struktura sieci drogowej Gminy Goleniów 13% 20% 13% Krajowe Wojewódzkie Powiatowe Gminne 54% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Raportu o stanie Gminy Goleniów 2004 Transport lotniczy Ruch pasażerski w Porcie Lotniczym Szczecin Goleniów Źródło: www.airport.com.pl Zaopatrzenie w wodę Główne odcinki sieci wodociągowej w Gminie Goleniów Aglomeracja Goleniów Komarowo Łączna długość sieci wodociągowej [km], w tym: 90,6 50,6 Sieć rozdzielcza 85,2 17,9 Sieć magistralna 5,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych (01.01.2008) spółki GWiK 32,7 126 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Odprowadzanie ścieków Ludność Gminy Goleniów obsługiwana przez oczyszczalnie w latach 2005 - 2007 Rodzaje oczyszczalni 2005 Ogółem 2006 2007 26 012 26 059 25 974 412 420 420 - - - Mechaniczne Mechaniczno - chemiczne Biologiczne 2 315 2 380 2 261 Z podwyższonym usuwaniem biogenów 23 285 23 259 23 293 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego Usuwanie i składowanie odpadów Zmieszane odpady zebrane w ciągu roku w Gminie Goleniów Zakres przedmiotowy Jedn. miary 2005 2006 Ogółem tona 12917,59 13 219 Z gospodarstw domowych tona 9 172,49 9 228 Zdeponowane na składowiskach w % zebrane % 100 100 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego Turystyka Obiekty bazy noclegowej Gminy i Miasta Goleniów nazwa obiektu Budynek Hotelowy „Ikar” (Goleniów) Zajazd Broadway (Kliniska Wielkie) Pensjonat „Graf” (Goleniów) Motel „Domek Pilota” (Port Lotniczy Szczecin-Goleniów) Ośrodek Strzelecki im. J. Flaszy (Pucice) Kwatera Myśliwska (Łęsko) Hotelik JF Duet (Goleniów) Stadnina koni „Modrzewie” (Modrzewie) Przystań Żeglarska GMDS (Lubczyna) Internat I LO (Goleniów) liczba miejsc 50 28 20 16 29 16 27 20 70 20 Źródło: Program „KRAJOBRAZY PRZYSZŁOŚCI” Miasto i Gmina Goleniów – cz. I Audyt turystyczny 127 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku Struktura bazy gastronomicznej w Gminie Goleniów 23% Restauracje Kawiarnie Pizzerie 50% Bary, puby 15% 12% Źródło: Program „KRAJOBRAZY PRZYSZŁOŚCI” Miasto i Gmina Goleniów – cz. I Audyt turystyczny Struktura użytków rolnych Struktura użytków rolnych w Gminie Goleniów w latach 2003 - 2005 typy użytków rolnych Powierzchnia użytków rolnych, w tym: 2003 2004 2005 15 869 16 420 16 424 7 302 7 283 7 273 Sady 40 40 19 Łąki 7 189 7 761 7 778 Grunty orne Pastwiska 1 338 1 336 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego 1 354 128 Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku 14 Bibliografia i źródła informacji Podczas procesu sporządzania Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Goleniów do 2015 roku, autorzy dokumentu korzystali m.in. z: dotychczas obowiązujących dokumentów programowych oraz strategiczno- operacyjnych gminy, sprawozdań z realizacji budżetu gminy za lata 2006-2008, informacji z działalności poszczególnych wydziałów UGiM w Goleniowie, sprawozdań rocznych z działalności jednostek budżetowych i spółek gminnych, planów rozwojowych Goleniowskiego Parku Przemysłowego oraz Międzynarodowego Portu Lotniczego Szczecin – Goleniów im. „NSZZ Solidarność”, dokumentów strategiczno-operacyjnych funkcjonujących na poziomie krajowym i regionalnym, danych statystycznych zgromadzonych w systemie „Regionalnych baz danych” Urzędu Statystycznego. 129
