Etyczne aspekty wykonywania zawodu radcy prawnego Spotkanie ze studentami Kliniki Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w dn. 01.12.2010 r. Joachim Hilla Rechtsanwalt i radca prawny Frankfurt am Main - Warszawa www.hilla.eu Joachim Hilla • • • • radca prawny i Rechtsanwalt studia prawnicze w Katowicach, Warszawie i Heidelbergu 1990 wpis na listę adwokatów we Frankfurcie nad Menem do roku 1998 wspólnik w jednej z wiodących niemieckich kancelarii adwokackich, a od 2002 r. własne biuro w Warszawie i we Frankfurcie nad Menem • były pracownik naukowy na Uniwersytetach w Katowicach i Passau, publikacje w zakresie prawa polskiego i niemieckiego • arbiter Sądów Arbitrażowych: przy Krajowej Izbie Gospodarczej, przy Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej oraz członek Deutsche Institution für Schiedsgerichtsbarkeit. 2010-12-01 Etyczne aspekty wykonywania zawodu radcy prawnego 2 Spis treści I. Wstęp II. III. IV. Prawo, moralność, etyka Regulacje prawne dotyczące radców prawnych Wybrane zagadnienia etyki wykonywania zawodu 1. Niezależność jako podstawowa gwarancja etycznego wykonywania zawodu 2. Zaufanie i osobista prawość 3. Poufność 4. Godność, niedopuszczalne zajęcia 5. Koleżeńskość 6. Cash V. 2010-12-01 Wnioski końcowe Zasady etyki radcy prawnego 3 I. Wstęp 1. Rola prawnika w społeczeństwie W społeczeństwie opartym na poszanowaniu prawa prawnik pełni szczególna rolę. Jego obowiązki nie ograniczają się do sumiennego wypełniania zadań wyznaczonych mu w zakresie dozwolonym przepisami prawa. Prawnik winien służyć interesom sprawiedliwości, a także podmiotom, które powierzyły mu dochodzenie i ochronę swoich wolności i praw, przy czym ma obowiązek nie tylko bronić interesów klientów ale także służyć im poradą. Szacunek dla pracy wykonywanej przez prawnika leży u podstaw praworządnego i demokratycznego społeczeństwa. Punkt 1.1 Kodeksu Etyki Prawników Europejskich Rady Adwokatów i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE) 2010-12-01 Zasady etyki radcy prawnego 4 I. Wstęp 2. Cele spotkania - 3. Przekazanie informacji o istnieniu zasad etyki wykonywania zawodu Wyczulenie na problematykę dochowania zasad etyki wykonywania zawodu Wskazówki bibliograficzne a) b) c) d) 2010-12-01 Bereza A. (red.), Zawód radcy prawnego. Historia zawodu i zasady jego wykonywania, Warszawa 2010 Izdebski H., Skuczyński P. (red.), Etyka prawnicza. Etyka zawodów prawniczych, Warszawa 2006 Klatka Z., Ustawa o radcach prawnych. Komentarz, Warszawa 1999 Klatka Z. Wykonywanie zawodu radcy prawnego i adwokata, Warszawa 2004 Zasady etyki radcy prawnego 5 II. Prawo, moralność, etyka Niezależnie od wszelkich trudności definicyjnych, najogólniej rzecz biorąc, moralność w klasycznym ujęciu rozumiana jest jako zespół żywionych przez kogoś (osobę lub grupę) przekonań, ocen i norm, na podstawie których uczynki ludzkie uznawane bywają za „dobre” lub „złe” i z tego względu wzbudzają szacunek lub potępienie. (…) Etyką nazywana jest natomiast uporządkowana refleksja nad moralnością, a więc rozmaite sądy i przekonania, których przedmiotem jest moralność. T. Pietrzykowski w: Zawód radcy prawnego …, str. 106 2010-12-01 Zasady etyki radcy prawnego 6 III. Regulacje prawne dotyczące radców prawnych 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ustawa z dn. 06.07.1982 r. (tekst jednolity Dz.U. z 2009 r., Nr 10, poz. 65 ze zmianą Dz. U. Nr 47, poz. 278) Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 11.12.2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej radców prawnych (Dz. U. Nr 217, poz. 2135) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłaty za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez skarb państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. nr 163, poz. 1349 ze zmianą Dz. U. z 2005 r. Nr 219, poz. 1873) Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dn. 27.11.2000 r. w sprawie określenia stroju urzędowego radców prawnych biorących udział w rozprawach sądowych (Dz. U. Nr 112, poz. 1184) Kodeks etyki radcy prawnego (załącznik do uchwały nr 5 VIII Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dn. 10.11.2007 r.) Kodeksu Etyki Prawników Europejskich Rady Adwokatów i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE) 2010-12-01 Zasady etyki radcy prawnego 7 IV. Wybrane zagadnienia etyki wykonywania zawodu Niezależność 1. - Pkt. 2.1. Kodeksu Etyki Prawników Europejskich Art. 7 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego Zaufanie i osobista prawość 2. - Pkt 2.2. KEPE Art. 19 KERP Art. 28 KERP Poufność 3. - Pkt 2.3. KEPE Art. 12 KERP Godność zawodu 3. - Pkt 2.5. KEPE Art. 19 KERP Koleżeńskość 5. - 2010-12-01 Pkt 5.2. KEPE Art. 32 KERP Zasady etyki radcy prawnego 8 IV. Wybrane zagadnienia etyki wykonywania zawodu 6. Cash a) Obowiązek rzetelnego rozliczenia - Pkt 3.4. KEPE - Art. 29 KERP b) Pieniądze klientów - Pkt 3.5. i Pkt 3.8. KEPE c) Wynagrodzenie quota litis - Pkt 3.3. KEPE - Art. 29 ust. 3 KERP - § 4a RVG (Ustawa o wynagrodzeniu adwokatów, Niemcy) 2010-12-01 Zasady etyki radcy prawnego 9 IV. Wybrane zagadnienia etyki wykonywania zawodu - § 4a RVG (Ustawa o wynagrodzeniu adwokatów, Niemcy) Ein Erfolgshonorar darf nur für den Einzelfall und nur dann vereinbart werden, wenn der Auftraggeber aufgrund seiner wirtschaftlichen Verhältnisse bei verständiger Betrachtung ohne die Vereinbarung eines Erfolgshonorars von der Rechtsverfolgung abgehalten würde. Honorarium zależne od wyniku Honorarium zależne od wyniku może być uzgodnione tylko w odniesieniu do pojedynczego przypadku i tylko wówczas, gdy zleceniodawca na skutek swych warunków ekonomicznych i przy rozsądnej ocenie sprawy nie mógłby w braku uzgodnienia honorarium zależnego od wyniku dochodzić swych praw. 2010-12-01 Zasady etyki radcy prawnego 10 V. Wioski końcowe 1. 2. Zasady etyki wykonywania zawodu maja swoja wartość. Zasady etyki wykonywania zawodu należy poznać i ich dochowywać. 2010-12-01 Zasady etyki radcy prawnego 11 Dziękuję za uwagę. Życzę dalszych sukcesów w studiach. Joachim Hilla RA i r.p. [email protected] www.hilla.eu Schillerstraße 20 60313 Frankfurt am Main Tel.: +49 69 91 33 01 0 Fax: +49 69 91 33 01 19 2010-12-01 Al. Jerozolimskie 101/12 02-011 Warszawa Tel.: +48 22 745 01 90 Fax: +48 22 745 01 91 Zasady etyki radcy prawnego 12