Osłuchiwanie serca – ton I
advertisement
Układ krążenia – część 2 Osłuchiwanie serca. Osłuchiwanie serca Osłuchiwanie serca –miejsce osłuchiwania • • Miejsca osłuchiwania : Zastawka dwudzielna - V międzyżebrze palec przyśrodkowo od lewej linii środkowo- obojczykowej (uderzenie koniuszkowe) Zastawka trójdzielna - IV międzyżebrze, prawa (lewa) linia mostkowa • - punkt Erba - miejsce na klatce piersiowej, w którym I i II ton ma jednakowe natężenie - przyczep 3 lewego żebra do mostka • zastawka aortalna – II międzyżebrze w linii mostkowej prawej • zastawka pnia płucnego – II międzyżebrze w linii mostkowej lewej Osłuchiwanie serca –rzut zastawek • - rzut zastawki dwudzielnej - 3 lewe międzyżebrze przy mostku - rzut zastawki trójdzielnej przyczep 5 prawego żebra do mostka - rzut zastawki aorty - środek mostka na wysokości 3 żebra - rzut zastawek tętnicy płucnej - 2 lewe międzyżebrze przy mostku Osłuchiwanie serca – rytm miarowy. • Miarowość rytmu serca • MIAROWY • Uderzenie następują po sobie po identycznych okresach • Jednakowo słyszalne tony Osłuchiwanie serca – rytm niemiarowy. • Fizjologiczna niemiarowość oddechowa – odruchowe zwiększenie częstości serca przy wdechu i zmniejszenie przy wydechu • Niemiarowość ekstrasystoliczna –dodatkowe skurcze serca–wtrącone do podstawowego rytmu miarowego • Niemiarowość całkowita– zupełna- najczęściej w migotaniu przedsionków Osłuchiwanie serca - częstość • Częstość serca • Liczenie skurczów serca podczas osłuchiwania przez 15 s ( x4 – przy rytmie miarowym) lub 1 minutę przy rytmie niemiarowym • Prawidłowo – czynność miarowa 60- 100 (80)/min • < 60/min – bradykardia • >100 (80)/min – tachykardia Osłuchiwanie serca – ton I • TON I - Przypada na początkowy okres skurczu komór. Czas trwania 140 ms. Częstotliwość 35 - 50 Hz. Widmo akustyczne tonu tworzą: • 1. drgania sprężystych elementów zamykanych zastawek przedsionkowo-komorowych (mitralnej i trójdzielnej). 2. zawirowania krwi wypływającej burzliwie do wielkich pni tętniczych 3. drgania własne i udzielone ścian komór, mięśni beleczkowatych, strun ścięgnistych i ścian tętnic - ton mieszany. Nakłada się na skurcz izowolumetryczny komór oraz fazę szybkiego wyrzutu krwi podczas skurczu izotonicznego Osłuchiwanie serca –ton I • Miejsca osłuchiwania : Zastawka dwudzielna - V międzyżebrze palec przyśrodkowo od lewej linii środkowoobojczykowej Zastawka trójdzielna - IV międzyżebrze, prawa (lewa) linia mostkowa • Dość cichy, nieco dłuższy niż ton II Osłuchiwanie serca –ton II • TON II - przypada na początkowy okres rozkurczu. Czas trwania 110 ms. Częstotliwość 50 70 Hz. Widmo akustyczne tworzą drgania zatrzaskujących się zastawek półksiężycowatych – aortalnej (A2) i zastawki tętnicy płucnej (P2). Nakłada się na rozkurcz izowolumetryczny cyklu sercowego. Osłuchiwanie serca – ton II • Miejsca osłuchiwania: zastawka aortalna – II międzyżebrze w linii mostkowej prawej • zastawka pnia płucnego – II międzyżebrze w linii mostkowej lewej Osłuchiwanie serca –ton II • -fizjologiczne rozdwojenie II tonu na wdechu ( A2 przed P2) • Sztywne rozdwojenie II tonu – ubytek przegrody międzyprzedsionkowej, szerokie rozdwojenie pogłębiające się w czasie wdechu – blok prawej odnogi pęczka Hisa • Paradoksalne rozszczepienie II tonu ( składowa P2 słyszalna przed A2) – blok lewej odnogi, stenoza aortalna Osłuchiwanie serca – ton III, rytm cwałowy komorowy • Ton III – wczesnorozkurczowykomorowy • Powstaje w trakcie szybkiego biernego napływu krwi do komory, gdy upośledzona jest podatność komory lub zwiększona objętość napływającej krwi (niewydolność lewej komory, niedomykalność mitralna i aortalna, przetoka tętniczożylna, nadczynność tarczycy, niedokrwistość) • Rytm cwałowy komorowy Osłuchiwanie serca – ton IV, rytm komorowy • Ton IV ( przedsionkowy) • Powstaje w czasie skurczu przedsionków, w skutek upośledzonej podatności komory ( ciężkie nadciśnienie tętnicze, kardiomiopatia przerostowa, zwężenie zastawki aortalnej, nadciśnienie płucne, nadczynność tarczycy) • Rytm cwałowy przedsionkowy Osłuchiwanie serca - tony • Przyczyny osłabienia tonów: otyłość, silnie rozwinięte mięśnie klatki piersiowej, duże sutki, obrzęki, rozedma, płyn w worku osierdziowym, niewydolność serca • Przyczyny wzmożenia tonów: tachykardia, wysiłek fizyczny Osłuchiwanie serca - tony • Przyczyny osłabienia I tonu: niedomykalność zastawki mitralnej, zmniejszony rzut serca, przedłużenie przewodnictwa przedsionkowo – komorowego ( wydłużenie PQ) • Przyczyny wzmożenia I tonu- nadciśnienie tętnicze, gorączka Osłuchiwanie serca - tony • Przyczyny osłabienia II tonu: stenoza aortalna, stenoza zastawki tętnicy płucnej • Przyczyny wzmożenia II tonuA2 - nadciśnienie tętnicze, miażdzyca aorty, koarktacja aorty, wrodzona niedomykalność aortalna, stenoza aortalna, P2 – nadciśnienie płucne, fizjologiczne do 19 rż Osłuchiwanie serca - szmery Szmery organiczne Szmery czynnościowe (gorączka, krążenie hiperkinetyczne) Szmery niewinne ( u dzieci) Osłuchiwanie serca - szmery Przyczyna powstawania szmerówzmiana przepływu krwi warstwowego w turbulentny wskutek: -zwiększony przepływ krwi przez niezmienione ujście/naczynie ( krążenie hiperkinetyczne), -przepływ krwi przez zwężone ujście (stenoza), -cofanie się krwi z powodu niedomykalności zastawki -przeciek krwi przez nieprawidłowe połączenie (np. ubytek przegrody) Osłuchiwanie serca - szmery • Cechy szmerów: • punctum maximum (lokalizacja) • Głośność • Skurczowy-rozkurczowy (relacja do faz cyklu serca) • Promieniowanie • Czynniki zwiększające i zmniejszające głośność Osłuchiwanie serca - szmery • Głośność- 6 stopniowa skala Levine’a Osłuchiwanie serca – szmer skurczowy • protosystolicznyniedomykalność zastawki trójdzielnej, • mezosystoliczne –stenoza aortalna, stenoza zastawki tętnicy płucnej, • holosystoliczneniedomykalność zastawki mitralnej lub trójdzielnej Osłuchiwanie serca – szmer rozkurczowy • Zawsze patologiczny • protodiastoliczne: Niedomykalność zastawki aortalnej,niedomykalność zastawki tętnicy płucnej (szmer Grahama-Steella), mezodiastoliczne: Zwężenie zastawki mitralnej, zwężenie zastawki trójdzielnej względne zwężenie zastawki mitralnej ( w długotrwałej niedomykalności aortalnej) Osłuchiwanie serca – szmer ciągły • Ciągły przepływ krwi w w tym samym kierunku (należy różnicować ze szmerem skurczoworozkurczowym) • Przetrwały przewód Botalla, okienko aortalno – płucne pęknięcie tętniaka zatoki Valsalvy Osłuchiwanie serca –czynniki zmieniające głośność szmerów • Próba Valsalvy – zmniejsza głośność szmeru skurczowego w zwężeniu zastawki aortalnej, zaś nagłe kucnięcie zgłaśnia • Zwężenie zastawki mitralnej -Próba Valsalvy – zmniejsza głośność szmeru Osłuchiwanie serca – inne zjawiska osłuchowe • Tarcie osierdziowezapalenie osierdzia, • Klik śródskurczowywypadanie płatka zastawki mitralnej, • Trzask otwarcia zastawki mitralnej – zwężenie zastawki mitralnej ( razem z kłapiącym I tonem)
