Warszawa, 8 października 2013 r. XXVII edycja akcji Żółty Tydzień

Warszawa, 8 października 2013 r.
XXVII edycja akcji Żółty Tydzień
Zadbaj o zdrowie, zaszczep się!
Jesienna edycja Żółtego Tygodnia potrwa w tym roku od 14 do 25 października. To już XXVII
odsłona ogólnopolskiej akcji, której ideą jest edukacja na temat zagrożeń związanych z wirusowym
zapaleniem wątroby typu A i typu B oraz popularyzacja szczepień ochronnych jako skutecznej
metody profilaktyki tych chorób. Do punktów szczepień na terenie całego kraju zapraszamy osoby
dotychczas niezaszczepione oraz te, które rozpoczęły cykl szczepień wiosną. Aktualna lista punktów
szczepień biorących udział w akcji jest dostępna na stronie www.zoltytydzien.pl.
Wirusowe Zapalenie Wątroby – mnie to nie dotyczy?
Wirusowe zapalenia wątroby typu A i typu B to jedne z najczęściej występujących chorób zakaźnych
na świecie, które nadal stanowią poważne i realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi1,2,3,4.
Czasem pozornie bezpieczna przyjemność może nieść za sobą fatalne konsekwencje. Podczas
podróży5,6 czy tylko wizyt na basenie5,7,8, po wypiciu schłodzonego kostkami lodu5,8 drinka
czy spożyciu owocu5,7 zaraz po zakupie, na treningu sportowym, podczas którego może dojść
do przerwania ciągłości skóry2,5,9, podejmując przygodne kontakty seksualne2,3,7,9, korzystając z usług
fryzjera5,9,10 czy salonów kosmetycznych5,9,10, odwiedzając gabinet stomatologiczny5,9,11 – w tych
wszystkich sytuacjach istnieje ryzyko zakażenia się wirusowym zapaleniem wątroby typu A lub typu B.
Szanujmy wątrobę
Wątroba jest bardzo ważnym i skomplikowanym narządem układu trawiennego. Stanowi ważny
przystanek podczas wędrówki krwi (zawierającej zarówno substancje odżywcze, jak i toksyczne) przez
przewód pokarmowy. Pełni różnorakie funkcje m.in. odtruwające – dotyczy to neutralizacji różnych
toksyn, w tym alkoholu i amoniaku; przemiany leków itp. W wątrobie zachodzi przemiana wielu
substancji: lipidów, węglowodanów i białek. Jest również narządem o istotnych własnościach
odpornościowych12.
Więcej o wirusowych zapaleniach wątroby
Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A), potocznie nazywane przez pacjentów chorobą
brudnych rąk8,13 lub żółtaczką pokarmową14, jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób
zakaźnych na świecie3, wywołuje ją wirus zapalenia wątroby typu A (HAV)3,7,8,13,14. Do zakażenia może
dojść poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną lub przez spożycie zanieczyszczonej wirusem
żywności oraz wody (nawet w postaci kostki lodu)5,7,8. Do pierwszych objawów klinicznych rozwoju
tej choroby w organizmie zalicza się bóle brzucha, wymioty i nudności czy apatię9,13.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B), nazywane często żółtaczką wszczepienną16 jest dużo
poważniejszą i bardziej dolegliwą chorobą zakaźną2,16,16. Wywołuje ją wirus zapalenia wątroby typu
B (HBV)2,15 – do zakażenia wystarczy już bardzo niewielka ilość krwi9,17, dlatego niebezpieczne mogą
być wizyty w salonach kosmetycznych, fryzjerskich, gabinetach stomatologicznych, medycyny
estetycznej, a nawet w placówkach medycznych, gdzie przyczyną zakażenia może być niedostatecznie
zdezynfekowany sprzęt5,9,10,11,17. Także kontakty seksualne z osobami zarażonymi mogą powodować
zakażenie się wirusem HBV2,15,17.
„Ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B przebiega najczęściej bezobjawowo, niestety
nie gwarantuje wyleczenia. U części osób dochodzi do rozwoju przewlekłego zapalenia wątroby. Na
tle toczącego się procesu zapalnego, może dojść do rozwoju marskości wątroby, a w konsekwencji
nawet nowotworu tego narządu” – przestrzega prof. Alicja Wiercińska-Drapało z Kliniki Hepatologii
i Nabytych Niedoborów Immunologicznych Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, i dodaje:
„Dzisiaj już wiemy, że wirus HBV jest wymieniany na liście WHO wśród karcynogenów, czyli wirusów,
które powodują choroby nowotworowe. Także zapobieganie wirusowemu zapaleniu wątroby typu
B to zapobieganie występowaniu raka wątrobowo-komórkowego”.
Dopiero rutynowe badania krwi prowadzą do wykrycia w organizmie wirusa HBV. Czasami objawy
wirusowego zapalenia wątroby typu B nie różnią się od symptomów typowej grypy – chory
obserwuje ogólne osłabienie organizmu, utratę apetytu, wymioty, stany podgorączkowe i bóle
brzucha9,13.
Liczby nie kłamią
2 miliardy osób, czyli ⅓ ludności na świecie uległo zakażeniu wirusem HBV18, a 350 milionów jest
przewlekłymi jego nosicielami2. Szacuje się, że co roku z powodu WZW typu B 600 tys. osób15. Do
25% dorosłych, u których w dzieciństwie zdiagnozowano przewlekłe WZW typu B, umiera w wyniku
rozwoju pierwotnego raka wątroby lub marskości wątroby15.
W Polsce szacowana liczba nosicieli HBV wynosi 500 tys. osób, natomiast co roku zgłaszanych jest
1,5 tys. nowych zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B19,20,21. Według badań HBV jest
stokrotnie bardziej zakaźny niż HIV5.
Nie czekaj, zabezpiecz się już dziś!
Biorące udział w akcji Żółty Tydzień punkty szczepień, oferują szczepionki skojarzone zabezpieczające
jednocześnie przed HAV i HBV jak również monowalentne, czyli chroniące przed jednym z typów
wirusa. Standardowy schemat szczepienia składa się z trzech dawek – pierwszą podaje
się w dowolnym terminie, drugą po upływie miesiąca, natomiast trzecią po upływie pół roku
od przyjęcia pierwszej dawki. Tylko w przypadku szczepienia przeciwko WZW typu A przyjmuje
się dwie dawki w odstępie 6 miesięcy5,22.
Tylko przyjęcie pełnego cyklu szczepienia zapewnia długotrwałą ochronę przed zakażeniem
wirusem zapalenia wątroby typu A i typu B3.
„Jedynie szczepienia zapewniają pełną ochronę przed zachorowaniem. Oczywiście możemy unikać
pewnych ryzykownych zachowań, ale nigdy nie jest to zabezpieczenie stuprocentowe. Szczepienie
polecam każdej osobie, która świadomie dba o swoje zdrowie, a szczególnie osobom cierpiącym
na choroby przewlekłe, gdzie kontakt z placówkami medycznymi jest znacznie częstszy, a choroba
wątroby może zdecydowanie pogarszać przebieg choroby podstawowej” - podkreśla prof. Alicja
Wiercińska-Drapało.
Warto również pamiętać, że obowiązkowe szczepienia przeciwko WZW typu B wśród niemowląt
zostały wprowadzone w Polsce w 1994 roku. Zatem wszystkie osoby urodzone wcześniej oraz te,
które do tej pory nie zaszczepiły się, powinny w trosce o własne zdrowie rozważyć taką możliwość23.
Więcej informacji na temat wirusowych zapaleń wątroby oraz dostępnej profilaktyki na stronie
www.zoltytydzien.pl.
Więcej informacji:
Iwona Woźniak, e-mail: [email protected], tel. 795 520 964
Marta Godlewska, e-mail: [email protected], tel. 693 880 496
PIŚMIENNICTWO
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
WHO, Hepatitis A, Departament of Communicable Diseases Surveillance and Response, 2000.
[http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisA_whocdscsredc2000_7.pdf, data dostępu:
26.08.2013]
WHO, Hepatitis B, Departament of Communicable Diseases Surveillance and Response, 2002.
[http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisB_whocdscsrlyo2002_2.pdf], data dostępu:
26.08.2013]
E. Duszczyk, E. Talarek, Szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A – nowe
wyzwanie na obszarach objętych powodziami, [w:] Zakażenia, 5/2010, Warszawa 2010, s. 116.
WHO, Global policy report on the prevention and control of viral hepatitis
[http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/85397/1/9789241564632_eng.pdf, dostęp: 09.08.2013]
A. Spira, A review of combined Hepatitis A and hepatitis B vaccination for travelers, Clin Ther. 2003
25(9):2337-2351.
D. Kurpas, A. Steciwko, Zagrożenia podczas wyjazdów wakacyjnych, [w:] „Praktyka Lekarska”, nr 73,
2011, str. 12-15.
W. Magdzik, Wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw A) Stan wiedzy i działalności praktycznej w
zakresie zapobiegania i zwalczania zachorowań, Warszawa 2005, s. 39-40.
M. Pokorska-Lis, Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A w podróży – zasadność profilaktyki,
Zakażenia, 4/2010.
W. Magdzik, Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka. Alfa-medica Press 2007,
str. 325-330, 332-341.
Ataei B et al. Evaluation of Knowledge and Practice of Hairdressers in Women's Beauty Salons in
Isfahan About Hepatitis B, Hepatitis C, and AIDS in 2010 and 2011. Hepat Mon 2013; 13(3): e6215.
Younai FS. Health care-associated transmission of hepatitis B & C viruses in dental care (dentistry).
Clin Liver Dis 2010; 14 (1): 93-104.
Medycyna Praktyczna, Wątroba i jej funkcje
[http://gastrologia.mp.pl/choroby/watroba/show.html?id=50948, dostęp: 02.09.2013].W. Pędich,
Choroby wewnętrzne. Podręcznik do szkół medycznych, Warszawa 1992, s. 68.
W. Pędich, Choroby wewnętrzne. Podręcznik do szkół medycznych, Warszawa 1992, s. 68
Medycyna Praktyczna, Szczepienie Przeciwko WZW typu A
[http://pediatria.mp.pl/szczepieniaochronne/show.html?id=66812, dostęp: 13.09.2013]
WHO, Hepatitis B Factsheet [http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs204/en/index.html,
dostęp: 09.08.2013]
Medycyna Praktyczna, Szczepienie Przeciwko WZW typu B
[http://pediatria.mp.pl/szczepieniaochronne/show.html?id=59213, dostęp: 13.09.2013]
WSSE w Łodzi: Wirusowe Zapalenie Wątroby, [http://www.pis.lodz.pl/wzw_tz.htm], data dostępu:
26.08.2013]
WHO, World Hepatitis Day 2012,
[http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/world_hepatitis_day/en/, dostęp: 13.09.2013]
A. Kwieciński, Wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV), obraz kliniczny, terapia oraz profilaktyka,
[w:] Vademecum lekarza rodzinnego, 2006; tom XI, str. 32.
NIZP-PZH, Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce w 2010 roku,, Warszawa 2011,
[http://www.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2010/Ch_2010.pdf, dostęp: 26.08.2013].
NIZP-PZH, Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce w 2011 roku, Warszawa 2012,
[http://www.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2011/Ch_2011.pdf, dostęp: 12.09.2013]
E. Duszczyk, WZW A – epidemiologia, klinika, leczenie, zapobieganie, Przewodnik Lekarski 2011,
(Praktyka Medyczna – Pediatria) 4(3) s.64-67.
W. Magdzik, M. Pokorska-Lis, Zapewnienie wysokiej skuteczności szczepień przeciwko wirusowemu
zapaleniu wątroby typu B (wzw B) przy ograniczeniu traumatyzowania niemowląt, niepożądanych
odczynów poszczepiennych i innych ujemnych skutków szczepień, Zakażenia Reprint 5/2008.