sytuacja społeczno-gospodarcza w krajach briics w latach 2007

SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH BRIICS W LATACH 2007 - 2012
Celem niniejszej analizy jest prezentacja podstawowych tendencji społeczno-gospodarczych w krajach BRIICS w latach 2007-2012.
Określenie BRIC zostało po raz pierwszy użyte w 2001 r. i dotyczy krajów rozwijających się, które do połowy XXI wieku miały stad się
światowymi potęgami. Skrót pochodził od pierwszych liter nazw krajów tj. Brazylii, Rosji, Indii oraz Chin. Do grupy tych krajów w 2011 r.
dołączyła Republika Południowej Afryki. W ciągu dwudziestu lat istnienia BRICS przekształciło się we wpływową grupę krajów, która
reprezentuje 43 procent ludności ziemi i ponad jedną czwartą gospodarki światowej. Coraz częściej zalicza się do tej grupy również
Indonezję – dynamicznie rozwijający się kraj Azji Południowej. Mimo, że kraje BRIICS nie stanowią formalnego ugrupowania, charakteryzują
się cechami wspólnymi, do których należą: duża liczba ludności, rozległa powierzchnia kraju czy dynamiczny wzrost gospodarczy.
Strona |2
BRAZYLIA
Wyszczególnienie
Jednostka
Ludnośd
w tys.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
189 997
191 766
193 491
195 210
196 935
198 656
Dynamika produktu krajowego brutto
(ceny stałe)
rok poprzedni = 100
106,1
105,2
99,7
107,5
102,7
100,9
PKB per capita wg PPP
w dolarach
międzynarodowych
9 743
10 352
10 305
11 118
11 545
11 747
rok poprzedni = 100
103,6
105,7
104,9
105,0
106,6
105,4
rok poprzedni = 100
102,6
103,4
100,7
103,5
102,1
102,1
w%
9,3
7,9
8,1
6,8
6,0
5,5
w%
21,2
18,0
18,5
16,0
14,5
13,5
w%
62,6
62,6
62,2
62,5
62,3
62,3
Import – cif (ceny bieżące)
w mld USD
126,6
182,4
133,7
191,5
236,9
228,4
Eksport – fob (ceny bieżące)
w mld USD
160,6
197,9
153,0
201,9
256,0
242,6
Saldo obrotów handlu zagranicznego
(ceny bieżące)
w mld USD
34,0
15,6
19,3
10,4
19,1
14,2
105,9
103,1
92,6
110,5
100,3
97,4
Wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI)
Dynamika liczby pracujących
Stopa bezrobocia
a
a
Stopa bezrobocia osób młodycha
Współczynnik aktywności zawodowej
a
Dynamika produkcji przemysłowej (ceny
stałe)
rok poprzedni = 100
a Dane dotyczą 6 obszarów metropolitalnych.
Brazylia jest piątym co do wielkości paostwem świata. Według
szacunków ONZ w 2012 r. liczba ludności w tym kraju wynosiła
198 656 tys. i w skali roku zwiększyła się o 0,9%, natomiast w ciągu
WYKRES 1.1. STRUKTURA LUDNOŚCI W 2012 R. WEDŁUG WIEKU
100%
6,5
8,1
80%
25,9
27,4
33,5
32,7
ostatnich pięciu lat wzrosła o 4,6%. W 2012 r. mieszkaocy Brazylii
stanowili 2,8% globalnej populacji, co plasowało ich również na
60%
piątym miejscu wśród najbardziej zaludnionych krajów na świecie
40%
oraz na czwartym miejscu spośród krajów z ugrupowania BRIICS.
20%
26,5
24,7
0%
7,6
7,1
mężczyźni
kobiety
Prognozy demograficzne wskazują, że w warunkach niskiej
dzietności, przy utrzymującej się niskiej śmiertelności, współczynnik
obciążenia demograficznego w 2020 r. osiągnie wartośd 43,8%
0-4 lata
5-19 lat
20-39 lat
40-64 lat
65+ lat
(wobec 54,1% w 2000 r. i 47,9% w 2010 r.).
W 2012 r. Brazylia osiągnęła status pierwszej gospodarki Ameryki
WYKRES 1.2. PKB, SPOŻYCIE PRYWATNE I NAKŁADY BRUTTO NA
ŚRODKI TRWAŁE (rok poprzedni=100)
Łacioskiej oraz siódmej świata pod względem wartości produktu
krajowego brutto w cenach bieżących (2,3 mld USD), wyprzedzając
125,0
m.in. Rosję, Włochy i Indie. Udział tego kraju w tworzeniu
120,0
globalnego PKB w 2012 r. wyniósł 2,8% (spadek o 0,1 p.proc. w skali
115,0
roku). Globalny kryzys gospodarczy spowodował przejściowe
110,0
wyhamowanie
105,0
gospodarczego, przy czym już w 2010 r. notowano wyraźną
100,0
poprawę kondycji gospodarki brazylijskiej (wzrost o 7,5%).
95,0
W kolejnych latach tempo wzrostu PKB ulegało stopniowemu
kilkuletniego
relatywnie
wysokiego
wzrostu
obniżeniu – z 2,7% w 2011 r. do 0,9% w 2012 r. Według prognoz
90,0
2007
2008
2009
2010
2011
PKB
spożycie prywatne
nakłady brutto na środki trwałe
2012
Międzynarodowego Funduszu Walutowego w najbliższych latach
Brazylia będzie rozwijała się w tempie 2,5% rocznie. W 2012 r.
produkt krajowy brutto na mieszkaoca według parytetu siły
nabywczej wyniósł 11,7 tys. dolarów, co dało gospodarce
brazylijskiej drugie miejsce wśród krajów BRIICS.
Strona |3
WYKRES 1.3. STRUKTURA WARTOŚCI DODANEJ BRUTTO (w %)
2011
5,5
2007
5,6
7,2
14,6
5,9
0%
5,8
17,0
10%
4,9
20%
30%
20,6
8,2
38,2
19,7
8,6
38,3
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo
Górnictwo; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel i naprawy, hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łącznośd
Pozostałe rodzaje działalności
Wysoki
wskaźnik
cen
towarów
i
usług
konsumpcyjnych
WYKRES 1.4. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG
KONSUMPCYJNYCH (rok poprzedni=100)
w perspektywie historycznej jest charakterystyczny dla Brazylii,
jednakże w 2007 r. inflacja w tym kraju należała do najniższych
spośród omawianych krajów (wzrost cen o 3,6% w skali roku).
113,0
W latach 2008-2010 ceny rosły odpowiednio o 5,7%, o 4,9% oraz
o 5,0%. W kolejnym roku odnotowano przyspieszenie ich dynamiki
111,0
(wzrost o 6,6% w skali roku). Było to spowodowane głównie
wzrostem cen artykułów żywnościowych, jak również cen najmu
109,0
mieszkao (opłat na rzecz właścicieli). Wysoki, ponad 8%, wzrost cen
żywności był efektem niekorzystnych warunków atmosferycznych,
107,0
zwłaszcza ulewnych deszczów, które miały negatywny wpływ
na rolnictwo. W 2012 r. nastąpiło wyhamowanie tempa wzrostu
105,0
cen ogółem do 5,4% w skali roku. Brazylijski rząd powziął środki,
które mają zapobiec ponownemu przyspieszeniu inflacji w
103,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
kolejnych latach, m.in. stosując ulgi podatkowe na produkty
Ogółem
żywnościowe oraz pierwszej potrzeby, a także opracowując plan
zmniejszenia
rachunków
za
energię.
Według
Żywnośd i napoje bezalkoholowe
prognoz
Międzynarodowego Funduszu Walutowego wzrost cen towarów i
usług konsumpcyjnych w 2013 r. wyniesie 6,3%.
WYKRES 1.5. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (rok poprzedni=100)
115,0
Po głębokim spadku produkcji przemysłowej w 2009 r. (o 7,4%
w skali roku), w 2010 r. produkcji zwiększyła się o 10,5%,
110,0
co w znacznej mierze było efektem niskiej bazy roku poprzedniego.
Od 2011 r. obserwowano stopniowe wyhamowanie dynamiki
105,0
przemysłu (wzrost o 0,3% w skali roku wobec spadku o 2,6% w 2012
r.). Sekcją, która ma największy wpływ na kształtowanie się
100,0
przemysłu ogółem w Brazylii jest przetwórstwo przemysłowe,
95,0
w tym
głównie
i samochodowy.
90,0
2007
2008
2009
Przemysł ogółem
Przetwórstwo przemysłowe
2010
2011
Górnictwo i wydobywanie
2012
przemysł
włókienniczy,
chemiczny,
lotniczy
Strona |4
Od 2010 r. w Brazylii utrzymuje się tendencja spadkowa stopy
WYKRES 1.6. STOPA BEZROBOCIA (w %)
bezrobocia. W 2012 r. wyniosła 5,5% i była niższa o 0,5 p.proc.
12,0
od notowanej przed rokiem, a w porównaniu z 2007 r. wskaźnik ten
zmniejszył się o 3,8 p.proc. Na rynku pracy w gorszej sytuacji
10,0
znajdowały się kobiety, dla których stopa bezrobocia w 2012 r.
8,0
wynosiła 6,8% wobec 4,4% dla mężczyzn, ale dysproporcje
stopniowo
ulegają
zmniejszeniu.
Tendencję
spadkową
6,0
obserwowano również w przypadku stopy bezrobocia osób
młodych. Wskaźnik ten wyniósł w 2012 r. 13,5%, tj. obniżył się
4,0
o 1,0 p.proc. w porównaniu z 2011 r. i o 7,7 p.proc. w stosunku
do 2007 r.
2,0
Współczynnik aktywności zawodowej w Brazylii w 2012 r. utrzymał
się na poziomie z 2011 r. i wyniósł 62,3% (wobec 62,6% w 2007 r.).
0,0
2007
Liczba osób pracujących w 2012 r. wzrosła o 2,1% w porównaniu
2008
2009
Ogółem
2010
Kobiety
2011
2012
Mężczyźni
z rokiem poprzednim oraz o 12,3% w stosunku do 2007 r.
W 2012 r. eksport Brazylii wyniósł 242,6 mld USD i zmniejszył się o 5,3% w porównaniu z rokiem poprzednim, natomiast import osiągnął
wartośd 228,4 mld USD (spadek o 3,6% w skali roku). Dodatnie saldo obrotów handlowych z zagranicą wyniosło 14,2 mld USD i było o 4,9
mld USD niższe od notowanego w 2011 r. W odniesieniu do 2007 r. eksport Brazylii wzrósł o 51,0%, a import o 80,3%. W strukturze
wymiany według klasyfikacji SITC największy udział w eksporcie miały sekcje SITC 2+4 oraz SITC 0+1 (odpowiednio 27,1% i 23,6%),
natomiast z zagranicy najczęściej sprowadzano towary z sekcji SITC 7, której udział w imporcie wyniósł 38,4%.
Najważniejszym kierunkiem eksportowym Brazylii były Chiny, gdzie w 2012 r. sprzedano towary o łącznej wartości 41,2 mld USD,
co stanowiło 16,9% eksportu ogółem. Podobnie jak w latach poprzednich, drugim odbiorcą brazylijskich towarów były Stany Zjednoczone –
z udziałem na poziomie 11,1% (tj. 26,8 mld USD). Znaczącym rynkiem eksportowym Brazylii była również Argentyna (7,4%) oraz Holandia
(6,2%), a wartośd towarów wyeksportowanych do tych krajów wyniosła w 2012 r. odpowiednio 18,0 mld USD oraz 15,0 mld USD. Kolejne
miejsca zajmowały Wenezuela, Indie, Niemcy oraz Japonia – udział tych krajów w całkowitym eksporcie Brazylii oscylował w granicach
od 2,1% do 3,3%. Podobnie jak w przypadku eksportu, również po stronie importu Chiny były najważniejszym partnerem Brazylii, a ich
udział stanowił 15,3% importu ogółem. Do ważniejszych krajów, z których Brazylia sprowadzała towary należały ponadto Stany
Zjednoczone (14,6%), Argentyna (7,4%), Niemcy (6,4%) oraz Korea Południowa (3,6%).
WYKRES 1.7. STRUKTURA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2012 R. (w %)
0,0
Import
4,2 2,6
18,0
18,9
11,3
38,4
6,6
2,0
Eksport
23,6
0%
10%
27,1
20%
30%
10,9
40%
50%
6,2
60%
11,0
70%
15,8
80%
3,4
90%
100%
SITC 0+1 - "Żywnośd i zwierzęta żywe", " Napoje i tytoo"
SITC 2+4 - "Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw", "Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne"
SITC 3 - "Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne"
SITC 5 - "Chemikalia i produkty pokrewne"
SITC 6 - "Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca"
SITC 7 - "Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy"
SITC 8 - "Różne wyroby przemysłowe"
SITC 9 - "Towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC"
Strona |5
ROSJA
Wyszczególnienie
Jednostka
Ludnośd
w tys.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
143 652
143 677
143 690
143 618
143 438
143 170
Dynamika produktu krajowego brutto
(ceny stałe)
rok poprzedni = 100
108,5
105,2
92,2
104,5
104,3
103,4
PKB per capita wg PPP
w dolarach
międzynarodowych
14 758
15 836
14 723
15 550
16 594
17 518
Wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI)
rok poprzedni = 100
109,0
114,1
111,7
106,9
108,4
105,1
Dynamika liczby pracujących
rok poprzedni = 100
102,5
100,6
97,7
100,7
101,3
100,9
Stopa bezrobocia
w%
6,1
6,3
8,5
7,5
6,6
5,6
Stopa bezrobocia osób młodych
w%
14,5
14,1
18,7
17,2
15,5
15,0
Współczynnik aktywności zawodowej
w%
67,1
67,7
67,8
67,7
68,3
68,6
Import – cif (ceny bieżące)
w mld USD
199,8
267,1
167,4
229,7
305,6
314,2
Eksport – fob (ceny bieżące)
w mld USD
351,9
467,6
301,7
397,7
516,5
525,4
Saldo obrotów handlu zagranicznego
(ceny bieżące)
w mld USD
152,2
200,5
134,2
168,0
210,9
211,2
rok poprzedni = 100
106,8
100,6
90,7
108,2
104,7
102,6
Dynamika produkcji przemysłowej (ceny
stałe)
Rosja jest największym terytorialnie i dziewiątym pod względem
WYKRES 2.1. STRUKTURA LUDNOŚCI W 2012 R. WEDŁUG WIEKU
liczby mieszkaoców paostwem świata. W 2012 r. populacja tego
100%
kraju wyniosła 143 170 tys., co stanowiło 2,0% ludności całego
90%
globu. Rosja jest jedynym spośród krajów BRIICS, w którym liczba
80%
ludności systematycznie spada (o 0,2% w skali roku i o 0,3%
34,9
60%
50%
zmniejsza się także udział tego kraju w globalnej populacji
40%
(o 0,1 p.proc. w odniesieniu do 2007 r.). Zmiany demograficzne
30%
oraz spadek liczby ludności (głównie w wieku produkcyjnym),
34,4
29,7
20%
16,7
10%
0%
w istotny sposób zmniejszają potencjał demograficzny kraju, który
jest czynnikiem silnie warunkującym gospodarkę.
0-4 lata
WYKRES 2.2. PKB, SPOŻYCIE PRYWATNE I NAKŁADY BRUTTO NA
ŚRODKI TRWAŁE (rok poprzedni=100)
16,5
33,6
70%
w stosunku do 2007 r.). Wraz ze spadkiem liczby mieszkaoców
obserwowane w Rosji, w szczególności niski wskaźnik dzietności
8,9
13,6
6,4
5,2
mężczyźni
kobiety
5-19 lat
20-39 lat
40-64 lat
65+ lat
W 2012 r. Rosja zajmowała ósmą pozycję na świecie pod względem
wartości produktu krajowego brutto w cenach bieżących (2,0 mld
125,0
USD), a jej udział w tworzeniu światowego PKB wyniósł 3,0%
120,0
(spadek o 0,1 p.proc. w porównaniu do 2007 r.). Tempo wzrostu
115,0
produktu krajowego brutto w Rosji w 2012 r. wyniosło 3,4% i nie
110,0
odbiegało znacząco od wyników osiągniętych w 2011 r. i 2010 r.
105,0
(wzrost odpowiednio o 4,3% i 4,5%). W porównaniu do okresu
100,0
sprzed kryzysu, dane wskazują jednak na znaczne spowolnienie
95,0
tempa wzrostu gospodarki rosyjskiej (w latach 2005-2007 wzrost
90,0
PKB oscylował w granicach 6,4%-8,5% w skali roku), a prognozy
85,0
2007
2008
2009
2010
2011
PKB
2012
Międzynarodowego Funduszu Walutowego przewidują jego dalsze
osłabienie. Produkt krajowy brutto per capita według parytetu siły
spożycie prywatne
nabywczej wyniósł w 2012 r. 17,5 tys. dolarów, co dało Rosji
nakłady brutto na środki trwałe
pierwsze miejsce wśród krajów grupy BRIICS.
Strona |6
WYKRES 2.3. STRUKTURA WARTOŚCI DODANEJ BRUTTO (w %)
2011
4,3
2007
4,4
14,5
16,0
13,1
0%
17,6
10%
20%
30%
6,5
20,0
5,7
21,2
40%
8,9
29,9
9,7
50%
28,3
60%
70%
80%
90%
100%
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo
Górnictwo; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel i naprawy, hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łącznośd
Pozostałe rodzaje działalności
W latach 2008-2009 wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych w Rosji wyniósł odpowiednio 14,1% oraz 11,7%
(wobec 9,0% w poprzedzającym kryzys 2007 r.), co spowodowane
WYKRES 2.4. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG
KONSUMPCYJNYCH (rok poprzedni=100)
było głównie wysokim wzrostem cen żywności i napojów
122,0
bezalkoholowych (odpowiednio o 20,9% oraz 11,9%) oraz opłat za
120,0
użytkowanie mieszkania oraz nośniki energii. Po wyhamowaniu
118,0
tempa wzrostu cen w 2010 r. do 6,9%, w 2011 r. obserwowano
116,0
ponowne przyspieszenie dynamiki do poziomu 8,4% w skali roku
114,0
(głównie
112,0
w
wyniku
wzrostu
cen
żywności
i
napojów
bezalkoholowych – o 10,3%). Znaczny wzrost cen spowodowany był
niekorzystną sytuacją w rolnictwie i zmniejszeniem plonów
w następstwie upalnego lata, klęski suszy i pożarów w roku
110,0
108,0
106,0
poprzednim. W 2012 r. wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych w Rosji osiągnął wartośd najniższą od 2007 r.,
104,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
kształtując się na poziomie 5,1%, co w głównej mierze było
wynikiem stosunkowo niskiej dynamiki cen żywności (wzrost
o 4,5%).
Według
prognoz
Międzynarodowego
Ogółem
Żywnośd i napoje bezalkoholowe
Funduszu
Walutowego wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w 2013 r.
w Rosji wyniesie 6,7%.
WYKRES 2.5. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (rok poprzedni=100)
Po głębokim spadku produkcji przemysłowej Rosji w 2009 r.
(o 9,3% wobec wzrostu o 0,6% w roku poprzednim), w 2010 r.
112,0
odnotowano wzrost o 8,2%. W kolejnych dwóch latach
108,0
obserwowano spowolnienie dynamiki produkcji ogółem (wzrost
104,0
odpowiednio o 4,7% i o 2,6%). Najwyższą dynamiką spośród sekcji
100,0
przemysłu w latach 2010-2012 charakteryzowało się przetwórstwo
96,0
przemysłowe, gdzie produkcja w kolejnych latach rosła w skali roku
92,0
odpowiednio o 11,8% i 6,5% oraz 4,1%, wobec znacznego spadku
88,0
w 2009 r. (o 15,2% w skali roku). W stosunku do 2007 r. najwyższą
84,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Przemysł ogółem
Górnictwo i wydobywanie
dynamiką odznaczała się sekcja górnictwo i wydobywanie (wzrost
o 6,5%). Rosja cechuje się szerokim wachlarzem produkcji
przemysłowej – od wydobycia i produkcji gazu, ropy, węgla,
Przetwórstwo przemysłowe
poprzez przemysł chemiczny i metalurgiczny aż do produkcji
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę
wodną, gorąca wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
pojazdów kosmicznych.
Strona |7
WYKRES 2.6. STOPA BEZROBOCIA (w %)
10,0
W Rosji od 2010 r. obserwowane są pozytywne tendencje na rynku
9,0
pracy – stopa bezrobocia systematycznie obniża się i w 2012 r.
8,0
wyniosła 5,6% (spadek o 1,0 p.proc. w porównaniu z 2011 r.
i o 0,5 p.proc. w porównaniu z 2007 r.). Rosja należy do nielicznych
7,0
krajów, gdzie stopa bezrobocia mężczyzn jest wyższa niż kobiet –
6,0
w 2012 r. wyniosła ona odpowiednio 6,0% i 5,2%. Wśród osób
5,0
młodych odnotowano stopę bezrobocia na poziomie 15,0%
4,0
(wobec 15,5% w 2011 r. i 14,5% w 2007 r.).
3,0
Na wysokim poziomie utrzymuje się w Rosji współczynnik
2,0
aktywności zawodowej. W 2012 r. wyniósł on 68,6% i był wyższy
o 0,3 p.proc. w porównaniu z 2011 r. i o 1,5 p.proc. w porównaniu
1,0
z 2007 r. Jednocześnie obserwowany jest wzrost liczby osób
0,0
2007
2008
2009
Ogółem
2010
Kobiety
2011
2012
pracujących (o 0,9% w porównaniu do roku poprzedniego oraz
o 1,2% w stosunku do 2007 r.)
Mężczyźni
W 2012 r. eksport Rosji wyniósł 525,4 mld USD i zwiększył się o 1,7% w porównaniu z rokiem poprzednim, natomiast import osiągnął
wartośd 314,2 mld USD (wzrost o 2,8% w skali roku). Dodatnie saldo obrotów handlowych z zagranicą wyniosło 211,2 mld USD i było
o 0,4 mld USD wyższe od notowanego w 2011 r. W stosunku do 2007 r. eksport Rosji wzrósł o 49,3%, a import o 57,3%. Po stronie eksportu
największy wpływ na obroty handlu zagranicznego miały towary z sekcji SITC 3, której udział w eksporcie wyniósł 70,3%. Natomiast
z zagranicy najczęściej sprowadzano towary z sekcji SITC 7 (31,5% wartości importu ogółem).
W strukturze geograficznej obrotów handlu zagranicznego największym odbiorcą rosyjskich towarów była Holandia (udział 14,4% wobec
12,8% w 2011 r.), gdzie w 2012 r. sprzedano towary o łącznej wartości 75,5 mld USD. Kolejną pozycję zajmowały Chiny, których udział
w rosyjskim eksporcie wyniósł 6,4% (wobec 7,3% w 2011 r.). Ważnym kierunkiem eksportowym Rosji w 2012 r. była także Białoruś, Niemcy
i Włochy z udziałem na poziomie 4,0%-5,3%, a wartośd towarów wyeksportowanych przez Rosję do tych krajów wahała się w granicach
od 20,8 mld USD do 27,9 mld USD. W 2012 r., podobnie jak w latach poprzednich, do ważnych odbiorców rosyjskich towarów należała
także Polska, przy czym jej udział uległ zmniejszeniu do 3,7% (wobec 4,4% w 2011 r.). Towary importowane przez Rosję pochodziły głównie
z Chin (15,5% całego importu), Niemiec (9,5%) oraz Ukrainy (5,5%).
WYKRES 2.7. STRUKTURA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2012 R. (w %)
1,3
Import
11,5
2,7
12,1
12,8
31,5
16,7
11,3
0,6
Eksport
2,7 2,8
0%
70,3
10%
20%
30%
40%
4,7
50%
60%
70%
80%
9,5
2,7
90%
6,6
100%
SITC 0+1 - "Żywnośd i zwierzęta żywe", " Napoje i tytoo"
SITC 2+4 - "Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw", "Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne"
SITC 3 - "Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne"
SITC 5 - "Chemikalia i produkty pokrewne"
SITC 6 - "Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca"
SITC 7 - "Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy"
SITC 8 - "Różne wyroby przemysłowe"
SITC 9 - "Towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC"
Strona |8
INDIE
Wyszczególnienie
Ludnośd
Jednostka
2007
2008
2009
2010
2011
2012
w tys.
1 159 095
1 174 662
1 190 138
1 205 625
1 221 156
1 236 687
Dynamika produktu krajowego brutto
(ceny stałe)
rok poprzedni = 100
110,1
106,2
105,0
111,2
107,7
103,8
PKB per capita wg PPP
w tys. dolarów
międzynarodowych
2 789
2 914
3 141
3 466
3 707
3 843
Wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych
rok poprzedni = 100
106,4
108,3
110,9
112,0
108,9
109,3
Dynamika liczby pracujących
rok poprzedni = 100
.
.
.
.
.
.
Stopa bezrobocia
w%
.
.
.
.
.
.
Stopa bezrobocia osób młodych
w%
.
.
.
9,3
.
.
Współczynnik aktywności zawodowej
w%
.
.
.
.
.
.
w mld USD
229,3
321,0
257,2
350,2
464,5
488,5
Eksport – fob(ceny bieżące)
w mld USD
150,2
194,8
164,9
226,3
302,9
295,5
Saldo obrotów handlu zagranicznegoa
(ceny bieżące)
w mld USD
-79,2
-126,2
-92,3
-123,9
-161,6
-193,0
102,9
101,0
a
Import – cif (ceny bieżące)
a
Dynamika produkcji przemysłowej (ceny
stałe)
rok poprzedni = 100
115,5
102,5
105,3
108,2
a Z wyłączeniem obrotów towarami związanymi z uzbrojeniem, materiałami rozszczepialnymi, bunkrem, statkami oraz samolotami.
Według szacunków ONZ, Indie w 2012 r. były drugim pod względem
ludności paostwem na świecie, a 1 237 mln mieszkaoców stanowiło
17,5% światowej populacji (wzrost o 0,1 p.proc. w stosunku
do 2007 r.). W Indiach notowano stosunkowo duży przyrost liczby
WYKRES 3.1. STRUKTURA LUDNOŚCI W 2012 R. WEDŁUG WIEKU
100%
80%
mieszkaoców – zarówno w skali roku (o 1,3%), jak również
70%
w stosunku do 2007 r. (o 6,7%). Prognozy demograficzne na
60%
najbliższe lata przewidują spadek dzietności, jednak stale
50%
30%
korzystną sytuację demograficzną przez kolejne dekady oraz
20%
10%
0%
ludności na świecie.
WYKRES 3.2. PKB, SPOŻYCIE PRYWATNE I NAKŁADY BRUTTO NA
ŚRODKI TRWAŁE (rok poprzedni=100)
118,0
5,8
23,0
23,5
32,7
32,4
29,7
28,7
9,9
9,6
mężczyźni
kobiety
40%
utrzymujący się wzrost populacji gwarantuje Indiom bardzo
zapewni przed 2030 r. pierwsze miejsce pod względem liczby
4,7
90%
0-4 lata
5-19 lat
20-39 lat
40-64 lat
65+ lat
W 2012 r. Indie były dziesiątą gospodarką świata pod względem
116,0
wielkości produktu krajowego brutto w cenach bieżących
114,0
112,0
z wynikiem 1,8 mld USD (wobec 1,2 mld USD w 2007 r.). Kraj ten
110,0
sukcesywnie zyskuje coraz większy wpływ na kształtowanie się
108,0
światowej koniunktury (wzrost udziału z 4,7% w 2007 r. do 5,7%
106,0
w 2012 r.). Po wysokiej dynamice PKB notowanej w latach 2010-
104,0
2011 (wzrost w granicach 11,2%-7,7%), w 2012 r. obserwowano
102,0
znaczne wyhamowanie tempa wzrostu PKB (do 3,8%), jednak
100,0
prognozy MFW wskazują na stopniową poprawę kondycji
98,0
2007
2008
2009
2010
2011
PKB
2012
gospodarki indyjskiej w najbliższych latach. Wśród krajów grupy
BRIICS, Indie charakteryzują się najniższą wartością PKB per capita
spożycie prywatne
nakłady brutto na środki trwałe
według parytetu siły nabywczej – 1,4 tys. dolarów w 2012 r.
Strona |9
WYKRES 3.3. STRUKTURA WARTOŚCI DODANEJ BRUTTO (w %)
17,2
2011
2007
4,4
18,1
0%
13,9
4,6
10%
8,1
16,1
20%
17,7
8,4
30%
40%
7,4
16,9
50%
31,2
8,0
60%
27,8
70%
80%
90%
100%
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo
Górnictwo; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel i naprawy, hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łącznośd
Pozostałe rodzaje działalności
WYKRES 3.4. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG
KONSUMPCYJNYCH (rok poprzedni=100)
W latach 2008-2009 w Indiach obserwowano sukcesywny wzrost
cen towarów i usług konsumpcyjnych (odpowiednio o 8,3%
oraz 10,9% w skali roku do poziomu 12,0% w 2010 r.,
112,0
co spowodowane było głównie zbyt niską podażą żywności
w stosunku do popytu, a także jej nieprawidłową dystrybucją.
111,0
W Indiach wysokie ceny podstawowych artykułów żywnościowych
przyczyniają się do eskalacji ubóstwa oraz zadłużenia, gdyż wydatki
na żywnośd stanowią ponad połowę udziału procentowego
wydatków gospodarstw domowych w tym kraju. W 2011 r.
notowano obniżenie tempa wzrostu cen konsumpcyjnych do 8,9%
110,0
109,0
108,0
w skali roku, jednak w 2012 r. obserwowano ich kolejne
przyspieszenie (wzrost o 9,3%), co ponownie spowodowane było
107,0
drożejącą żywnością (zwłaszcza zbożami i warzywami, które są
podstawą diety ludności Indii) oraz wzrostem cen paliw. Indie są
krajem, w którym w okresie trzech ostatnich lat obserwuje się
najwyższy wśród krajów grupy BRIICS poziom inflacji. Analitycy
Międzynarodowego
Funduszu
Walutowego
106,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Ogółem
przewidują,
że w 2013 r. poziom inflacji w tym kraju nadal będzie rósł i osiągnie
wartośd 10,9%.
WYKRES 3.5. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (rok poprzedni=100)
Pomimo osłabienia koniunktury gospodarczej na świecie w latach
120,0
2008-2009 produkcja przemysłowa Indii w 2009 r. zwiększyła się
115,0
o 5,3% (wobec wzrostu o 2,5% w roku poprzednim). W 2010 r.
110,0
odnotowano przyspieszenie dynamiki w przemyśle (wzrost o 8,2%),
105,0
natomiast w kolejnych latach nastąpiło jej spowolnienie (wzrost
o 2,9% w 2011 r. oraz 1,0% w 2012 r.). W porównaniu z 2007 r.
100,0
znacznie poprawiła się dynamika produkcji w sekcji wytwarzanie
95,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Przemysł ogółem
i zaopatrywanie w energię elektryczną (wzrost o 29,5%) oraz
przetwórstwo przemysłowe (wzrost o 22,0%).
Górnictwo i wydobywanie
Do istotnych działów przetwórstwa zalicza się w Indiach przemysł
Przetwórstwo przemysłowe
wydobywczy, włókienniczy, chemiczny, farmaceutyczny, a także
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną
produkcję maszyn i oprogramowania informatycznego.
S t r o n a | 10
W 2012 r. eksport Indii wyniósł 295,5 mld USD i zmniejszył się o 2,4% w skali roku, natomiast import osiągnął wartośd 488,5 mld USD
(wzrost o 5,2% w porównaniu z rokiem poprzednim). Ujemne saldo obrotów handlowych z zagranicą wyniosło minus 193,0 mld USD
i zwiększyło się o 31,4 mld USD w skali roku. W odniesieniu do 2007 r. eksport Indii wzrósł o 96,8%, a import o 113,0%. Największy udział
w eksporcie, wynoszący 23,2%, miała sekcja SITC 6. Z zagranicy najczęściej sprowadzano towary z sekcji SITC 3, której udział w imporcie
wyniósł 38,0%.
W 2012 r. najważniejszym partnerem handlowym Indii były Stany Zjednoczone, których udział w całkowitym eksporcie Indii zwiększył
się do 12,8% (wobec 10,7% w 2011 r.), poprawiając tym samym swoją pozycję o jedno miejsce w porównaniu z rokiem poprzednim.
Na drugim miejscu znalazły się Zjednoczone Emiraty Arabskie, gdzie w 2012 r. wartośd towarów z Indii wynosiła 35,8 mld USD, co stanowiło
12,3% eksportu ogółem. Podobnie jak w latach poprzednich, do krajów o stosunkowo dużym udziale w indyjskim eksporcie należały Chiny
(5,1%), Singapur (4,7%), Specjalny Region Administracyjny Hongkong (4,1%), a także Wielka Brytania, Arabia Saudyjska i Holandia (udział
w granicach 2,8%-3,3%). Największa cześd towarów sprowadzanych do Indii pochodziła z Chin (10,7%), a także ze Zjednoczonych Emiratów
Arabskich (7,8%), Arabii Saudyjskiej (6,8%), Szwajcarii (6,2%) oraz Stanów Zjednoczonych (5,1%).
WYKRES 3.6. STRUKTURA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2012 R. (w %)
1,3
Import
7,5
38,0
9,1
11,0
16,2
13,2
3,7
0,9
Eksport
9,7
0%
6,9
10%
18,8
20%
11,9
30%
40%
23,2
50%
60%
13,7
70%
14,9
80%
90%
100%
SITC 0+1 - "Żywnośd i zwierzęta żywe", " Napoje i tytoo"
SITC 2+4 - "Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw", "Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne"
SITC 3 - "Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne"
SITC 5 - "Chemikalia i produkty pokrewne"
SITC 6 - "Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca"
SITC 7 - "Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy"
SITC 8 - "Różne wyroby przemysłowe"
SITC 9 - "Towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC"
S t r o n a | 11
INDONEZJA
Wyszczególnienie
Jednostka
Ludnośd
w tys.
2007
2008
2009
2010
2011
2012
230 973
234 243
237 487
240 676
243 802
246 864
Dynamika produktu krajowego brutto
(ceny stałe)
rok poprzedni = 100
106,3
106,0
104,6
106,2
106,5
106,2
PKB per capita wg PPP
w dolarach
międzynarodowych
3 675
3 917
4 072
4 316
4 620
4 923
Wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI)
rok poprzedni = 100
106,4
110,2
104,4
105,1
105,4
104,3
Dynamika liczby pracujących
rok poprzedni = 100
103,6
103,6
102,3
103,0
102,5
101,2
Stopa bezrobocia
w%
9,4
8,4
8,0
7,3
6,7
6,2
Stopa bezrobocia osób młodych
w%
.
.
.
20,7
21,9
19,3
Współczynnik aktywności zawodowej
w%
66,8
67,3
67,4
67,8
69,1
68,8
Import – cif (ceny bieżące)
w mld USD
93,1
127,5
93,8
135,3
176,9
191,0
Eksport – fob (ceny bieżące)
w mld USD
118,0
139,6
119,6
158,1
200,6
188,5
w mld USD
24,9
12,1
25,9
22,8
23,7
-2,5
rok poprzedni = 100
105,6
103,0
101,2
104,6
105,6
.
Saldo obrotów handlu zagranicznego
(ceny bieżące)
a
Dynamika produkcji przemysłowej (ceny
stałe)
a Przetwórstwo przemysłowe.
WYKRES 4.1. STRUKTURA LUDNOŚCI W 2012 R. WEDŁUG WIEKU
Liczba ludności w Indonezji w 2012 r. wyniosła 246 864 tys., co
uplasowało ją na czwartym miejscu na świecie i trzecim wśród
krajów BRIICS. W 2012 r. notowano w Indonezji najwyższy –
spośród omawianych krajów – wzrost liczby mieszkaoców, zarówno
w stosunku do 2007 r. (o 6,9%), jak również w porównaniu do roku
poprzedniego (podobnie jak w Indiach – o 1,3%). Mimo stale
rosnącej liczby mieszkaoców, udział w globalnej populacji w ciągu
ostatnich pięciu lat nie uległ zmianie i we wszystkich latach okresu
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
2007-2012 kształtował się na poziomie 3,5%. Korzystne prognozy
0-4 lata
demograficzne, w szczególności znaczny odsetek osób młodych
(46,0% poniżej 25 r.ż. w 2012 r.), gwarantują w przyszłości wysoką
podaż pracy oraz duży rynek konsumentów, zapewniając wzrost
gospodarczy.
4,6
5,7
24,6
24,7
32,1
32,4
28,6
27,4
10,2
9,8
mężczyźni
kobiety
5-19 lat
20-39 lat
40-64 lat
65+ lat
W 2012 r. Indonezja była szesnastą gospodarką świata oraz piątą
w Azji Południowo-Wschodniej pod względem wielkości produktu
krajowego brutto w cenach bieżących (878,5 mld USD) z udziałem
WYKRES 4.2. PKB, SPOŻYCIE PRYWATNE I NAKŁADY BRUTTO NA
ŚRODKI TRWAŁE (rok poprzedni=100)
w tworzeniu globalnego PKB na poziomie 1,4%. Tempo wzrostu
produktu krajowego brutto Indonezji w 2012 r. wyniosło 6,2% i było
112,0
nieznacznie niższe niż w roku poprzednim (o 0,3 p.proc). Spośród
110,0
krajów BRIICS wyższą dynamikę PKB obserwowano tylko w Chinach.
W latach 2008-2012 średnie roczne tempo wzrostu PKB w Indonezji
108,0
wyniosło 5,9%. Pogorszenie koniunktury w gospodarce światowej
106,0
nie wywarło większego wpływu na gospodarkę Indonezji, która
104,0
w 2009 r. była jednym z niewielu krajów na świecie, w którym
102,0
odnotowano wzrost gospodarczy (o 4,6%). Zgodnie z prognozami
100,0
2007
2008
2009
2010
2011
PKB
spożycie prywatne
nakłady brutto na środki trwałe
2012
MFW dynamika PKB w kolejnych dwóch latach nieznacznie się
obniży do 5,3%-5,5% w skali roku. Produkt krajowy brutto per
capita według parytetu siły nabywczej wyniósł w 2012 r. 4,9 tys.
dolarów, co dało Indonezji przedostatnie miejsce wśród krajów
BRIICS.
S t r o n a | 12
WYKRES 4.3. STRUKTURA WARTOŚCI DODANEJ BRUTTO (w %)
2011
14,7
2007
12,7
13,7
0%
12,0
10%
20%
30%
24,3
10,2
27,0
7,7
40%
50%
13,8
15,0
60%
6,6
17,7
6,7
17,8
70%
80%
90%
100%
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo
Górnictwo; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel i naprawy, hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łącznośd
Pozostałe rodzaje działalności
WYKRES 4.4. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG
KONSUMPCYJNYCH (rok poprzedni=100)
W 2008 r. wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
w Indonezji przekroczył 10% (wobec wzrostu o 6,4% w roku
poprzednim), na co podstawowy wpływ miał wysoki (o 17,0%)
118,0
116,0
wzrost cen żywności. W 2009 r. ceny ogółem rosły znacznie wolniej
(4,4% w skali roku), jednak w kolejnych dwóch latach ich dynamika
przekroczyła poziom 5% (wzrost odpowiednio o 5,1% w 2010 r. oraz
114,0
112,0
o 5,4% w 2011 r.). W 2012 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych
110,0
wzrosły w Indonezji o 4,3% i był to najniższy wzrost notowany
108,0
w okresie pięciu ostatnich lat, co w głównej mierze było efektem
106,0
znacznie wolniejszego niż w latach poprzednich wzrostu cen
żywności.
Według
prognoz
Międzynarodowego
Funduszu
104,0
2007
Walutowego w 2013 r. wskaźnik cen konsumpcyjnych w Indonezji
2008
Ogółem
2009
2010
2011
2012
Żywnośd i napoje bezalkoholowe
ukształtuje się na poziomie 7,3%.
WYKRES 4.5. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (rok poprzedni=100)
Po osłabieniu koniunktury gospodarczej na świecie w 2009 r.
w Indonezji zaobserwowano spadek produkcji w sekcji górnictwo
132,0
i wydobywanie (o 6,6% wobec wzrostu o 15,3% w roku
128,0
poprzednim), natomiast w sekcji przetwórstwo przemysłowe
124,0
nastąpił wzrost produkcji (o 1,2% wobec wzrostu o 3,0% w roku
120,0
116,0
poprzednim). W kolejnych dwóch latach wysokim wzrostem
112,0
charakteryzowała
108,0
(odpowiednio o 30,2% i 23,7%). W sekcji przetwórstwo
104,0
przemysłowe
100,0
przyspieszenie dynamiki (wzrost o 4,6% oraz 5,6%). Na tle 2007 r.
96,0
odnotowano poprawę produkcji przemysłowej w sekcji górnictwo
92,0
2007
2008
Górnictwo i wydobywanie
2009
2010
2011
Przetwórstwo przemysłowe
w
się
sekcja
omawianym
górnictwo
okresie
i wydobywanie
zaobserwowano
i wydobywanie (o 73,5%) oraz w przetwórstwie przemysłowym
(o 15,1%). Wydobycie gazu i ropy naftowej, a także m.in. przemysł
włókienniczy, samochodowy oraz produkcja urządzeo medycznych
należały do ważniejszych działów przemysłu w
Indonezji.
S t r o n a | 13
Obserwowany od pierwszych lat XXI wieku trend spadkowy
WYKRES 4.6. STOPA BEZROBOCIA (w %)
bezrobocia w Indonezji utrzymał się do 2012 r., gdy wskaźnik stopy
bezrobocia wyniósł 6,2% (spadek o 0,5 p.proc. w porównaniu
z 2011 r. i o 3,2 p.proc. w porównaniu z 2007 r.). Stopa bezrobocia
osób młodych w 2012 r. wyniosła 19,3% i była niższa o 2,6 p.proc.
niż w poprzednim roku.
Współczynnik aktywności zawodowej w 2012 r., pomimo
niewielkiego spadku w stosunku do roku poprzedniego (o 0,3
p.proc.), utrzymał się na wysokim poziomie – 68,8% (wobec 66,8%
w 2007 r.). Było to rezultatem m.in. wolniejszego niż w poprzednich
latach przyrostu liczby pracujących (wzrost o 1,2% w skali roku oraz
o 13,2% w stosunku do 2007 r.).
W 2012 r. eksport Indonezji wyniósł 188,5 mld USD i zmniejszył się o 6,0% w porównaniu z rokiem poprzednim, natomiast import osiągnął
wartośd 191,0 mld USD (wzrost o 8,0% w skali roku). W wyniku zmniejszenia się wartości eksportu oraz utrzymującej się relatywnie
wysokiej dynamice importu notowano deficyt w obrotach towarowych z zagranicą wynoszący minus 2,5 mld USD (w porównaniu z 23,7 mld
USD nadwyżki w 2011 r.). W odniesieniu do 2007 r. eksport Indonezji wzrósł o 59,7%, a import o 105,1%. Na zwiększenie importu
najbardziej wpłynęły towary z sekcji SITC 7 oraz SITC 3. Udział wartości towarów z tych sekcji w wartości towarów sprowadzanych
z zagranicy ogółem wyniósł odpowiednio 33,1% i 22,3%. Eksportowano najczęściej towary z sekcji SITC 3 i SITC 2+4 (odpowiednio 33,3%
i 21,3% eksportu ogółem).
W strukturze geograficznej handlu zagranicznego Indonezji głównymi partnerami w eksporcie są kraje Azji. W 2012 r. największym odbiorcą
towarów pochodzących z Indonezji była Japonia, której udział w eksporcie ogółem wyniósł 15,8%. Kolejne miejsca pod względem udziału
w całkowitym eksporcie tego kraju, podobnie jak w latach poprzednich, zajmowały Chiny (11,4%), Singapur (9,0%) oraz Korea Południowa
(7,9%). Podobnie jak eksport, również import Indonezji związany jest z rynkami azjatyckimi. Najwięcej towarów importowanych pochodziło
z Chin (15,3%), Singapuru (13,6%), Japonii (11,9%), a także Malezji, Korei Południowej, Stanów Zjednoczonych oraz Tajlandii (w granicach
6,4%-6,0%).
WYKRES 4.7. STRUKTURA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2012 R. (w %)
1,2
Import
7,4
4,8
22,3
12,3
15,6
33,1
3,3
1,1
Eksport
6,1
0%
21,3
10%
33,3
20%
30%
40%
5,6
50%
60%
11,9
70%
12,0
80%
8,7
90%
100%
SITC 0+1 - "Żywnośd i zwierzęta żywe", " Napoje i tytoo"
SITC 2+4 - "Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw", "Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne"
SITC 3 - "Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne"
SITC 5 - "Chemikalia i produkty pokrewne"
SITC 6 - "Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca"
SITC 7 - "Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy"
SITC 8 - "Różne wyroby przemysłowe"
SITC 9 - "Towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC"
S t r o n a | 14
CHINY
Wyszczególnienie
Ludnośd
Jednostka
2007
2008
2009
2010
2011
2012
w tys.
1 334 344
1 342 733
1 351 248
1 359 821
1 368 440
1 377 065
Dynamika produktu krajowego brutto
(ceny stałe)
rok poprzedni = 100
114,2
109,6
109,2
110,4
109,4
107,8
PKB per capita wg PPP
w dolarach
międzynarodowych
5 526
6 145
6 730
7 487
8 305
9 055
Wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI)
rok poprzedni = 100
104,8
105,9
99,3
103,3
105,4
102,6
Dynamika liczby pracujących
rok poprzedni = 100
100,5
100,3
100,3
100,4
100,4
100,4
w%
4,0
4,2
4,3
4,1
4,1
4,1
Stopa bezrobocia osób młodych
w%
.
.
.
.
.
.
Współczynnik aktywności zawodowej
w%
59,5
59,5
59,7
.
.
.
Import – cif (ceny bieżące)
w mld USD
956,2
1131,6
1004,2
1396,2
1742,9
1817,8
Eksport – fob (ceny bieżące)
w mld USD
1217,8
1428,7
1201,8
1578,3
1899,2
2048,9
Saldo obrotów handlu zagranicznego
(ceny bieżące)
w mld USD
261,6
297,0
197,6
182,1
156,3
231,2
16,5
11,7
10,7
13,3
9,7
.
Stopa bezrobocia
a
Wartości dodana brutto w przetwórstwie
przemysłowym
a Bezrobocie rejestrowane; w obszarach miejskich.
w%
Chiny są trzecim pod względem powierzchni i pierwszym pod
WYKRES 5.1. STRUKTURA LUDNOŚCI W 2012 R. WEDŁUG WIEKU
względem zaludnienia krajem świata. Według szacunków ONZ
100%
w 2012 r. terytorium Paostwa Środka zamieszkiwało ponad 1 377
90%
mln ludzi, tj. 19,4% ludności całego globu. Chociaż liczba
mieszkaoców Chin zwiększyła się o 3,2% w porównaniu do 2007 r.
80%
70%
50%
zmniejszył się w tym okresie o 0,5 p.proc. Rosnąca populacja była
40%
aktualne prognozy demograficzne przewidują niekorzystne zmiany.
Według ONZ w przeciągu kilkunastu lat (do 2028 r.) Chiny utracą
33,5
34,0
32,5
32,7
19,1
17,8
6,7
6,2
mężczyźni
kobiety
30%
20%
10%
0%
przewagę liczebną na rzecz Indii. Ponadto Chioczycy będą musieli
zmierzyd się z konsekwencjami wprowadzenia w 1977 r. polityki
9,3
60%
(wobec wzrostu o 0,6% w skali roku), to udział w globalnej populacji
przez lata najmocniejszym filarem chioskiej gospodarki, jednak
8,1
0-4 lata
5-19 lat
20-39 lat
40-64 lat
65+ lat
jednego dziecka, czyli znacznym obniżeniem współczynnika
dzietności, starzeniem się społeczeostwa oraz zmniejszeniem
populacji ludzi młodych, co skutkuje spadkiem liczby ludności
w wieku produkcyjnym.
Produkt krajowy brutto Chin w 2012 r. ukształtował się na
poziomie 8,2 mld USD (w cenach bieżących), co dało chioskiej
gospodarce drugą pozycję (po Stanach Zjednoczonych) pod
WYKRES 5.2. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (rok poprzedni=100)
względem światowego PKB. Chiny sukcesywnie zyskują coraz
116,0
większy wpływ na tworzenie światowego produktu krajowego
114,0
brutto (wzrost udziału z 10,8% w 2007 r. do 14,7% w 2012 r.).
112,0
Spośród krajów BRIICS, w 2012 r. w Chinach notowano najwyższe
110,0
tempo wzrostu PKB – 7,8% (wobec 9,4% w 2011 r.), przy czym było
108,0
106,0
ono jednocześnie najniższe od 2000 r. Zgodnie z prognozami MFW
104,0
dynamika PKB w najbliższych latach ulegnie dalszemu obniżeniu
102,0
(do 7,3% w 2014 r.). Produkt krajowy brutto na 1 mieszkaoca
100,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
według parytetu siły nabywczej w 2012 r. wyniósł 9,1 tys. dolarów.
S t r o n a | 15
WYKRES 5.3. STRUKTURA WARTOŚCI DODANEJ BRUTTO (w %)
2011
10,1
2007
10,8
0%
7,8
32,2
32,9
8,7
10%
6,8
20%
30%
11,2
5,8
40%
4,6
10,0
50%
27,3
5,5
60%
26,4
70%
80%
90%
100%
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo
Górnictwo; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel i naprawy, hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łącznośd
Pozostałe rodzaje działalności
W 2007 r. Chiny charakteryzowały się jednym z najniższych
WYKRES 5.4. WSAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG
KONSUMPCYJNYCH (rok poprzedni=100)
w grupie krajów BRIICS (po Brazylii) wskaźnikiem inflacji (4,8%).
W 2008 r. obserwowano przyspieszenie dynamiki cen towarów
i usług konsumpcyjnych do poziomu 5,9% w skali roku, natomiast
115,0
w 2009 r. – szczytowym roku kryzysu, po raz pierwszy od sześciu lat
113,0
obserwowano w Paostwie Środka niekorzystną dla wzrostu
111,0
gospodarczego deflację. Spadek cen wyniósł 0,7% i związany był
109,0
głównie z obniżeniem opłat za użytkowanie mieszkania i nośniki
107,0
energii, transport i komunikację, rekreację i kulturę oraz odzież.
W 2010 r. notowano wzrost cen do poziomu 3,3% w skali roku.
105,0
W 2011 r. na przekraczający 5% wzrost wskaźnika wpływ miały
103,0
rosnące
suszy
101,0
w środkowych Chinach oraz wysokie ceny ropy na rynkach
99,0
ceny
żywności
będące
rezultatem
m.in.
2007
światowych. W 2012 r. znacznie wolniejszy wzrost cen artykułów
2008
Ogółem
żywnościowych wpłynął na obniżenie wskaźnika CPI ogółem
2009
2010
2011
2012
Żywnośd i napoje bezalkoholowe
do poziomu 2,6%. Według prognoz Międzynarodowego Funduszu
Walutowego w 2013 r. tempo wzrostu cen konsumpcyjnych
w Chinach przyspieszy nieznacznie i wyniesie 2,7% w skali roku.
WYKRES 5.5. WARTOŚD DODANA BRUTTO W PRZETWÓRSTWIE
Po pogorszeniu sytuacji gospodarczej na świecie, w Chinach
w 2009
PRZEMYSŁOWYM (W %)
r.
odnotowano
w przetwórstwie
18
wzrost
przemysłowym
wartości
w
dodanej
porównaniu
do
brutto
roku
poprzedniego o 10,7%. W 2010 r. wartośd dodana brutto
16
w przetwórstwie przemysłowym wzrosła (o 13,3%), natomiast
14
w 2011 r. zaobserwowano osłabienie tempa wzrostu (do 9,7%).
12
Chiny są światowym liderem pod względem wartości dodanej
10
brutto produkcji przemysłowej. Przemysł tego kraju jest bardzo
8
zróżnicowany. Dużą rolę odgrywa wydobywanie rud metali
6
(m.in. żelaza i aluminium), węgla i ropy oraz ich przetwarzania
(m.in. produkcja stali). Przetwórstwo przemysłowe Chin było
4
w największym
2
stopniu
skoncentrowane
na
produkcji
włókienniczo-odzieżowej, chemicznej, a także produkcji maszyn
0
2007
2008
2009
2010
2011
(w tym specjalnego użytku), części i akcesoriów samochodowych
oraz elektronice.
S t r o n a | 16
WYKRES 5.6. STRUKTURA WIEKOWA PRACUJĄCYCH
Stopa bezrobocia w Chinach utrzymywała się w 2012 r.
na stosunkowo niskim poziomie i wyniosła 4,1% (pozostała
na poziomie sprzed roku, a w stosunku do 2007 r. nieznacznie
wzrosła – o 0,1 p.proc.). W Chinach obserwowano niewielki wzrost
liczby pracujących, w 2012 r. wyniósł on 0,4% w porównaniu
z 2011 r. i 1,8% w porównaniu z 2007 r.
W Chinach, w analizowanym okresie, obserwowano wzrost zarówno importu jak i eksportu (odpowiednio o 4,3% i o 7,9%). Dodatnie saldo
obrotów handlowych z zagranicą zwiększyło się o 74,8 mld USD osiągając wartośd 231,2 mld USD. W odniesieniu do 2007 r. eksport Chin wzrósł
o 68,3%, a import o 90,1%. Po stronie eksportu największy wpływ na obroty handlu zagranicznego miały towary z sekcji SITC 7 oraz SITC 8,
których udział w eksporcie wyniósł odpowiednio 47,1% i 26,1%. Z zagranicy najczęściej sprowadzano towary z sekcji SITC 7 (35,9% wartości
importu ogółem). Głównymi odbiorcami chioskich towarów były Stany Zjednoczone oraz Specjalny Region Administracyjny Hongkong
(odpowiednio 17,2% i 15,7% wartości eksportu ogółem).
Głównym odbiorcą chioskich towarów w 2012 r., podobnie jak w latach poprzednich, były Stany Zjednoczone (352,4 mld USD,
co stanowiło 17,2% eksportu Chin ogółem). Na drugim miejscu znalazł się Specjalny Region Administracyjny Hongkong (wzrost udziału
z 14,1% w 2011 r. do 15,8% w 2012 r.). Ważnym partnerem eksportowym Chin pozostaje także Japonia, chociaż w 2012 r. notowano
nieznaczny spadek jej udziału w eksporcie ogółem (o 0,4 p.proc.) w porównaniu z rokiem poprzednim (7,8%). Kolejne pozycje zajmowały
Rosja, Wielka Brytania, Indie, Holandia, Niemcy oraz Korea Południowa, a udział tych krajów w całkowitym eksporcie oscylował
w granicach 2,2%-4,3%. Po stronie importu do najważniejszych partnerów Chin należały Japonia (9,8% całego importu), Korea Południowa
(9,2%), Stany Zjednoczone (7,1%), a także Niemcy (5,1%) i Australia (4,3%).
WYKRES 5.7. STRUKTURA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2012 R. (w %)
2,2
Import
15,6
2,7
Eksport
17,2
9,8
8,0
35,9
7,5
1,5
3,8
0,1
5,5
16,3
47,1
26,1
0,7
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
SITC 0+1 - "Żywnośd i zwierzęta żywe", " Napoje i tytoo"
SITC 2+4 - "Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw", "Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne"
SITC 3 - "Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne"
SITC 5 - "Chemikalia i produkty pokrewne"
SITC 6 - "Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca"
SITC 7 - "Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy"
SITC 8 - "Różne wyroby przemysłowe"
SITC 9 - "Towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC"
S t r o n a | 17
REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI
Wyszczególnienie
Jednostka
Ludnośd
2007
2008
2009
2010
2011
2012
w tys.
49 603
50 267
50 890
51 452
51 949
52 386
Dynamika produktu krajowego brutto
(ceny stałe)
rok poprzedni = 100
105,5
103,6
98,5
103,1
103,5
102,5
PKB per capita wg PPP
w dolarach
międzynarodowych
9 798
10 251
10 084
10 441
10 942
11 281
Wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych (CPI)
rok poprzedni = 100
106,2
110,0
107,2
104,1
105,0
105,7
Dynamika liczby pracujących
rok poprzedni = 100
100,4
103,0
97,0
97,1
101,6
101,9
w%
22,3
22,8
23,9
24,9
24,7
25,1
w%
46,5
45,5
48,1
50,5
49,8
51,5
w%
57,2
58,0
56,1
54,3
54,2
54,8
w mld USD
79,9
94,9
64,4
80,1
99,7
101,4
w mld USD
69,8
84,5
62,6
81,8
96,9
87,4
w mld USD
-10,1
-10,4
-1,8
1,7
-2,8
-14,0
104,2
99,6
86,2
104,6
102,8
102,5
Stopa bezrobocia
Stopa bezrobocia osób młodych
Współczynnik aktywności zawodowej
a
Import – cif (ceny bieżące)
a
Eksport – fob (ceny bieżące)
Saldo obrotów handlu zagranicznego
(ceny bieżące)
b
Dynamika produkcji przemysłowej
(ceny stałe)
rok poprzedni = 100
a Włączając eksport złota. b Przetwórstwo przemysłowe.
Liczba mieszkaoców RPA w 2012 r. wyniosła 52 386 tys., tj.
WYKRES 6.1. STRUKTURA LUDNOŚCI W 2012 R. WEDŁUG WIEKU
o 0,8% więcej niż przed rokiem oraz o 5,6% więcej niż w 2007 r.
100%
Mieszkaocy tego kraju stanowili 0,7% globalnej populacji, będąc
90%
jednocześnie najmniej zaludnionym i terytorialnie najmniejszym
80%
spośród krajów BRIICS. Według prognoz ONZ RPA ma wyjątkowo
4,1
6,7
20,1
22,9
70%
60%
korzystny rozkład ludności ze względu na wiek (w 2012 r. 48,6%
50%
poniżej 25 r. ż.).
40%
35,7
30%
20%
10%
0%
WYKRES 6.2. PKB, SPOŻYCIE PRYWATNE I NAKŁADY BRUTTO NA
ŚRODKI TRWAŁE (rok poprzedni=100)
0-4 lata
32,8
29,1
27,4
11,0
10,2
mężczyźni
kobiety
5-19 lat
20-39 lat
40-64 lat
65+ lat
116,0
114,0
Spośród krajów grupy BRIICS Republika Południowej Afryki
112,0
charakteryzuje się najniższą wartością produktu krajowego brutto
110,0
w cenach bieżących, który w 2012 r. kształtował się na poziomie
108,0
384,3 mld USD (wobec 285,8 mld USD w 2007 r.). Udział RPA
106,0
104,0
w tworzeniu światowego PKB jest niewielki, i w 2012 r., podobnie
102,0
jak w latach poprzednich, wyniósł 0,7%. Po względnie stabilnym
100,0
tempie wzrostu gospodarczego w latach 2010-2011, w roku
98,0
kolejnym obserwowano osłabienie dynamiki produktu krajowego
96,0
brutto (wzrost o 2,5%). Republika Południowej Afryki należy
94,0
2007
2008
2009
2010
2011
PKB
spożycie prywatne
nakłady brutto na środki trwałe
2012
do najzamożniejszych krajów na kontynencie afrykaoskim – w 2012
r. PKB per capita według parytetu siły nabywczej wyniósł 11,4 tys.
dolarów.
S t r o n a | 18
WYKRES 6.3. STRUKTURA WARTOŚCI DODANEJ BRUTTO (w %)
2011
2,4
12,7
2007
3,0
11,1
0%
13,4
4,5
17,0
10%
20%
14,5
3,2
30%
8,2
13,3
40%
44,3
9,2
43,2
50%
60%
70%
80%
90%
100%
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo
Górnictwo; wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
Przetwórstwo przemysłowe
Budownictwo
Handel i naprawy, hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łącznośd
Pozostałe rodzaje działalności
WYKRES 6.4. WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG
KONSUMPCYJNYCH (rok poprzedni=100)
Dynamiczny wzrost gospodarczy RPA w latach 2004-2008 oparty na
eksploatacji surowców został wyhamowany w 2008 r. przez kryzys
115,0
na rynkach światowych. Skutkiem tych zmian był wzrost cen
towarów i usług konsumpcyjnych o 10,0% w skali roku (wobec
113,0
6,2% w 2007 r.). W 2009 r. ceny rosły wolniej i wzrost wyniósł 7,2%.
111,0
W 2010 r. wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych osiągnął
109,0
wartośd najniższą w omawianym okresie i wyniósł – 4,1%, na co
107,0
głównie wpłynęło znaczne wyhamowanie tempa wzrostu cen
żywności. W 2011 r. obserwowano wzrost cen do poziomu 5,0%
105,0
w skali roku, a w 2012 r. o kolejne 0,7 p.proc. Na 2013 r.
103,0
prognozowany jest dalszy, chod nieznaczny (o 0,2 p.proc.) wzrost
101,0
2007
inflacji związany m.in. podwyżką cen paliw oraz ponownym
2008
2009
Ogółem
przyspieszeniem tempa wzrostu cen żywności.
WYKRES 6.5. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA (rok poprzedni=100)
2010
2011
2012
Żywnośd i napoje bezalkoholowe
W efekcie osłabienia koniunktury na świecie, a tym samym
106,0
ograniczonego
103,0
produkcji przemysłowej w Republice Południowej Afryki. W 2009 r.
popytu
na
surowce
nastąpiło
zmniejszenie
w sekcji górnictwo i wydobywanie notowano spadek produkcji
100,0
o 6,6%,
97,0
w
przetwórstwie
przemysłowym
o
13,8%
oraz
w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną o 3,4%.
94,0
Kolejny rok przyniósł poprawę w tym zakresie, jednak wynikała
91,0
ona w dużej mierze z niskiej bazy roku poprzedniego. W latach
2011 i 2012 w sekcji górnictwo i wydobywanie notowano
88,0
pogłębiające
85,0
2007
2008
2009
2010
2011
2012
się
osłabienie
dynamiki
produkcji
(spadek
odpowiednio o 0,8% i 3,2%). Jedyną sekcją, w której obserwowano
wzrost produkcji w omawianym okresie było przetwórstwo
Górnictwo i wydobywanie
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną
przemysłowe (wzrost o 2,8% oraz o 2,5%). W stosunku do 2007 r.
poprawę dynamiki notowano jedynie w sekcji wytwarzanie
i zaopatrywanie
w
energię
elektryczną
(wzrost
o
1,5%).
S t r o n a | 19
WYKRES 6.6. STOPA BEZROBOCIA (w %)
W Republice Południowej Afryki stopa bezrobocia w 2012 r.
utrzymywała się na wysokim poziomie i wyniosła 25,1% (wobec
24,7% w 2011 r. i 22,3% wobec 2007 r.). Wśród osób młodych
w 2012 r. notowano stopę bezrobocia na poziomie 51,5% (wzrost
o 1,7 p.proc. w porównaniu z rokiem poprzednim i o 5,0 p.proc.
w porównaniu z 2007 r.).
Współczynnik aktywności zawodowej kształtował się w 2012 r. na
poziomie 54,8% (wobec 54,2% w 2011 r. i 57,2% w 2007 r.).
W Republice Południowej Afryki obserwowano wzrost liczby
pracujących w 2012 r. o 1,9% w porównaniu z rokiem poprzednim
oraz nieznaczny w stosunku do 2007 r. – 0,4%.
W 2012 r. w Republice Południowej Afryki obserwowano relatywnie wysoki spadek wartości eksportu w skali roku wynoszący 9,9%.
Jednocześnie wartośd towarów sprowadzanych z zagranicy zwiększyła się o 1,7%, skutkiem czego pogłębieniu uległ deficyt salda obrotów
towarowych osiągając poziom minus 14,0 mld USD (wobec minus 2,8 mld USD w 2011 r.). W odniesieniu do 2007 r. eksport Republiki
Południowej Afryki wzrósł o 25,2%, a import o 27,0%. Znaczny udział w imporcie miały towary z sekcji SITC 7 oraz SITC 3 (odpowiednio
34,3% i 22,5%). Eksport obejmował głównie produkty z sekcji SITC 6, SITC 2+4 oraz SITC 7 (odpowiednio 24,6%, 18,9% i 18,4%).
Najważniejszym kierunkiem eksportowym Republiki Południowej Afryki były Chiny, gdzie w 2012 r. sprzedano towary o łącznej wartości
10,1 mld USD, i stanowiło to 11,6% eksportu ogółem. W pierwszej trójce odbiorców towarów z RPA znalazły się także Stany Zjednoczone
oraz Japonia, których udział w całkowitym eksporcie tego kraju wyniósł odpowiednio 8,7% oraz 6,2% (wobec 8,9% i 8,2% w 2011 r.).
Do ważnych kierunków eksportowych RPA należały również Niemcy (udział 4,8%) i Indie (4,2%), które w 2012 r. w stosunku do roku
poprzedniego wyprzedziły Wielką Brytanię (3,9%). Wśród krajów afrykaoskich do najważniejszych odbiorców towarów z Republiki
Południowej Afryki należały Zambia i Zimbabwe z udziałem na poziomie 2,8% i 3,1%. Również po stronie importu najważniejszym
partnerem handlowym RPA były Chiny (14,4% importu tego kraju). Znaczna częśd towarów pochodziła z Niemiec (10,1%), Arabii
Saudyjskiej (7,7%), ze Stanów Zjednoczonych (7,4%), Japonii oraz Indii (odpowiednio 4,6% i 4,5%).
WYKRES 6.7. STRUKTURA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO W 2012 R. (w %)
Import
5,3
3,1
22,5
10,3
10,2
34,3
6,2
8,2
2,0
Eksport
7,2
0%
18,9
10%
11,3
20%
30%
7,1
40%
24,6
50%
18,4
60%
70%
80%
10,4
90%
100%
SITC 0+1 - "Żywnośd i zwierzęta żywe", " Napoje i tytoo"
SITC 2+4 - "Surowce niejadalne z wyjątkiem paliw", "Oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne"
SITC 3 - "Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne"
SITC 5 - "Chemikalia i produkty pokrewne"
SITC 6 - "Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca"
SITC 7 - "Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy"
SITC 8 - "Różne wyroby przemysłowe"
SITC 9 - "Towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC"
S t r o n a | 20
Dane pobrano z baz w okresie 7-16.10.2013 r.
ŹRÓDŁA:
“World Population Prospects the 2012Revision” http://esa.un.org/unpd/wpp/unpp/panel_population.htm,
“Database of OECD” http://stats.oecd.org/Index.aspx
“World Economic Outlook Database” - IMF, http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2013/02/weodata/index.aspx
“ILOSTAT Database” http://www.ilo.org/ilostat
“National Accounts Main Aggregates Database“ http://unstats.un.org/unsd/snaama/introduction.asp
“Monthly Bulletin of Statistics Online” , UN ,http://unstats.un.org/unsd/mbs/app/DataSearchTable.aspx
“United Nations Commodity Trade Statistics Database”, http://comtrade.un.org/pb/FileFetch.aspx?docID=4044&type=special%20tables,
"BRICS Joint Statistical Publication 2013",
http://www.statssa.gov.za/news_archive/Docs/FINAL_BRICS%20PUBLICATION_PRINT_23%20MARCH%202013_Reworked.pdf