metoda_bajkoterapii

Metoda bajkoterapii jako sposób
na problemy emocjonalno
-społeczne.
Bajkoterapia to terapia przez bajki
Terapia poprzez bajki ma na celu redukcję
napięcia i odbudowanie pozytywnego
obrazu siebie i świata.
 Bajki terapeutyczne są formą pomocy
psychologiczno-pedagogicznej; zawierają
treści mające na celu wsparcie poznawcze
i emocjonalne.


Bajki te oswajają dzieci z różnymi
trudnymi emocjonalnie sytuacjami,
pozwalają zdystansować się wobec
problemów; dzięki bajkom dzieci lepiej
rozumieją trudne sytuacje, poznają sposoby
radzenia sobie, dowiadują się, że inni
przeżywają podobnie zdarzenia...
Występują trzy rodzaje bajek
terapeutycznych:
psychoedukacyjna
 psychoterapeutyczna
 relaksacyjna

Cechami wspólnymi bajek psychoedukacyjnych
i psychoterapeutycznych są:
ich adresat - dzieci, głównie w wieku od 4 do 9 lat
 konstrukcja bajki powinna opierać się na metaforze sytuacji, w której znajduje się dziecko, jego zachowania itp.
 bohater bajki powinien posiadać problemy podobne do
dziecięcych
 akcja bajki rozgrywa się, w znanym dziecku miejscu, np.
dom, przedszkole itp, ale może to być również bajkowa
kraina lub inna planeta
 ważne jednak jest, by w tym świecie rządziły reguły
podobne do ludzkich
 bajka nie powinna mieć morału, pouczać
 należy eksponować uczucia, szczególne te pozytywne
 bajka powinna dobrze się kończyć

Bajki psychoedukacyjne to takie,
których celem jest dokonanie zmian
w zachowaniu dziecka.




Może to bowiem dotyczyć zarówno sytuacji,
w których chcemy przekonać dziecko do
sprzątania, jak i gdy chcemy nauczyć je radzić
sobie z agresją rówieśniczą.
Ten typ bajki powinien dawać wzory
pewnych zachowań, dzięki którym możemy
rozwiązać problem.
Nie może to być jednak moralizatorstwo, ale
propozycja.
Dziecko musi samo zwerbalizować problem
( techniki plastyczne, dramowe)
Bajki psychoterapeutyczne mają zdecydowanie
bardziej rozbudowaną fabułę i są na ogół dłuższe niż
bajki psychoedukacyjne oraz mają za cel
kompensację niezaspokojonych potrzeb lub
podniesienie samooceny.
Bajka psychoterapeutyczna musi być mocno
zakorzeniona w sytuacji dziecka, której dotyczy.

Bajka psychoterapeutyczna znajduje także
zastosowanie w sytuacjach trudnych
emocjonalnie, po przeżyciach
kryzysowych, czy traumatycznych
dziecka,

Zarówno bajki psychoedukacyjne, jaki
i psychoterapeutyczne można
wykorzystywać jako działanie
profilaktyczne - gdy wiemy, że może
nastąpić jakaś trudna dla dziecka sytuacja,
nowe doświadczenie.

Bajki relaksacyjne nie służą terapii, ale
odprężeniu, relaksacji, odpoczynkowi np.
po pełnym emocji dniu, po trudnym dla
dziecka wydarzeniu, które było dla niego
stresujące.
Podstawowe cechy bajki
relaksacyjnej:
Opiera się na wizualizacji, czyli silnie odwołuje
się do wyobraźni dziecka, a czynnik
wyobrażeniowy odgrywa dużą rolę w jej
przyswojeniu
 Akcja toczy się w miejscu dobrze dziecku
znanym, które opisane powinno być jako
spokojne, przyjazne i bezpieczne;
 Akcja nie może być dynamiczna, bohater
głównie obserwuje i przeżywa to, co widzi; są to
wydarzenia spokojne

Dobrze jest wprowadzić do treści wydarzenia
związane z piciem wody ze źródła, kąpielą pod
wodospadem, lataniem.
 W bajce powinno znaleźć się wiele elementów
odwołujących się do wszystkich zmysłów, np.
szum drzew czy wiatru, zapach lasu, łąki itp.

Wpływ bajek na prawidłowy rozwój dzieci
Bajka towarzyszy człowiekowi od wielu lat. Bajkoterapia jest jedną z form terapii
naturalnie związanej z rozwojem dziecka. Bajka terapeutyczna może być
wykorzystana do pracy indywidualnej i grupowej. Fantastyczny świat baśni może
pomóc dziecku w pokonaniu wielu nowych wyzwań, związanych np. z pójściem do
zerówki, pierwszej klasy lub problemami w nauce pisania i czytania.
 Z pomocą bajek dziecko i dowiaduje się jak należy postępować w różnych
sytuacjach, zarówno tych codziennych jak i życiowych. Przede wszystkim jednak
bajki rozwijają dziecko i dostarczają mu wiele radości. Umożliwiają utożsamianie
się z bohaterem, przeżywanie coraz to nowych przygód i emocji, rozbudzają
zainteresowania. Ułatwiają także opanowanie podstawowych narzędzi
międzyludzkiego kontaktu. Dzięki słuchaniu bajek dzieci wzbogacają zasób słów i
uczą się poprawnej wymowy.
 Bajki , w których występują postacie znane dziecku z życia codziennego:
koleżanka, kolega, dziadek, piesek, uświadamiają małemu odbiorcy, iż nadawca
tekstu jest kimś bliskim. Nadawca nie kojarzy się dziecku z autorem bajki.
Nadawcą jest postać , bohater. Im treść bajki bliższa, tym chęć jej wysłuchania jest
większa. Poprzez bogatą treść bajka pobudza do pracy wszystkie zmysły: wzrok,
węch, słuch, dotyk.



Bajki terapeutyczne tym różnią się od
innych historyjek opowiadanych
dzieciom, że mają na celu danie
dzieciom wsparcia, pomoc w
zrozumieniu sytuacji trudnych, a także
uświadomienie doznawanych emocji,
poznawanie nowych strategii radzenia
sobie i kompensację, co powoduje, że
występują w nich pewne elementy
wspólne.
Wykorzystując metodę bajkoterapii w
pracy z dziećmi, należy zwrócić uwagę
na szczególny rodzaj działania
mechanizmu identyfikacji, czyli empatii.
Poprzez identyfikacje dziecko utożsamia
się z druga osobą, wczuwa się w jej
przeżycia.



Poprzez fantastyczny świat bajkowych postaci
przekazujemy małym odbiorcom realne problemy
rzeczywistości. Pisząc lub wybierając bajki dla
dzieci, należy zwrócić uwagę na trudności danej
grupy. Przedszkola oraz szkoły coraz częściej
otwierają grupy i klasy integracyjne. Dlaczego
więc nie wykorzystać w nich bajek?
Poprzez łączenie w bajkach funkcji relaksacyjnej,
edukacyjnej i terapeutycznej łagodnie
wprowadzamy dzieci w baśniowy świat nie
zawsze baśniowej rzeczywistości.
Twórcy bajek wykorzystując swoją wiedzę o
psychice dziecka, powinni przedstawiać świat w
taki sposób, aby dzieci- odbiorcy- umiały
odróżnić dobro od zła.

Bajka czytana przez ludzi, z którymi
dziecko obcuje na co dzień( rodzice,
nauczyciele, terapeuci) daje mu poczucie
bezpieczeństwa. Czytanie dziecku stwarza
więc korzystne warunki do rozwoju
myślenia. Dziecko nabywa umiejętności
porównania, wnioskowania, uogólniania,
posługiwania się pojęciami określonymi
słowem. Głośne czytanie rozwija
wyobraźnie dziecka, wykraczając poza
dostępne mu doświadczenie. Spełnia
ponadto ważną rolę w kształtowaniu
mowy dziecka. Wzbogaca słownik i uczy
prawidłowego formułowania myśli,
budowy zdań, posługiwania się słowem
zgodnie z gramatyką. Głośne czytanie lub
opowiadanie dziecku dostarcza mu
złożonych bodźców słuchowych
pobudzających procesy analizy i syntezy
słuchowej. Od ich poziomu zależy miedzy
innymi powodzenie w nauce czytania i
pisania.
Literatura:
Borecka I. „Biblioterapia. Teoria i praktyka.
Poradnik” Warszawa 2001
 Irena Borecka. „Opowiadania dla Twojego
dziecka : koją, leczą, rozwiązują problemy”.
Cz. 1 Wrocław : Wydawnictwo Wacław
Bagiński, 1998.
 Molicka M. „Bajki terapeutyczne” Poznań 1999
 Molicka M. „Bajkoterapia: o lękach dzieci i
nowej metodzie terapii” Poznań 2000
