0,06-3,83 /1000 chorych na cukrzycę/rok
advertisement
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i ich realizacja w Polsce Prof. zw. dr hab. med. Waldemar Karnafel Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Cukrzyca w Polsce 11,0% Szacowana liczba chorych na cukrzycę wynosi 9,0% od 2 do 2,5 mln osób [1:44;3:4]. Blisko połowa z tych osób nie zdaje sobie sprawy z choroby, gdyż cukrzyca nie została jeszcze zdiagnozowana. Pod względem liczby osób cierpiących na cukrzycę Polska nie odbiega od średniej 2003 2025 Szacunkowy wzrost odsetka chorych w dorosłej populacji Europy do roku 2025 Źródło: Dane i szacunki IDF europejskiej. W latach 1986 – 2000 zanotowano dwukrotny wzrost zachorowań na cukrzycę typu 2. Według szacunków IDF odsetek chorych w dorosłej populacji Polski wzrośnie z 9% do około 11% w ciągu kolejnych 20 lat [4:47]. Źródło: Leczenie i koszty cukrzycy w Polsce, Raport MillwardBrown/SMG KRC, kwiecień 2007 Powikłania cukrzycy Cukrzyca jest chorobą, która łączy się ze znaczącym ryzykiem wystąpienia poważnych powikłań związanych najczęściej z układem krążenia i układem nerwowym. Od 70% do 80% chorych na cukrzycę umiera na skutek powikłań sercowo-naczyniowych [1:72]. Przewlekłe powikłania cukrzycy Retinopatia Choroba naczyniowa mózgu Choroba niedokrwienna serca Nefropatia cukrzycowa Osoby chore na cukrzyce są dziesięciokrotnie bardziej narażone na utratę wzroku niż osoby zdrowe [5]. Powikłania cukrzycy powodują skrócenie życie średnio o 16-20 lat u pacjentów z cukrzyca typu 1 i 4-6 lat z cukrzycą typu 2 [5]. Części powikłań można zapobiec lub oddalić Uszkodzenie naczyń krwionośnych Neuropatia Zespół stopy cukrzycowej je w czasie poprzez właściwą profilaktykę i leczenie cukrzycy. Źródło: http://www.eatlas.idf.org/Complications/ ~50% sprawności komórek β jest tracone jeszcze przed rozpoznaniem1 W momencie rozpoznania, u 50% pacjentów z cukrzycą typu 2 mogą występować rozwinięte powikłania2 Czynność komórek β (% normy według HOMA) 100 ? ROZPOZNANIE 80 60 NIEZDIAGNOZOWANI Czynność trzustki = 50% normy 40 20 0 ―10 ―8 ―6 ―4 HOMA, homeostasis model assessment Zaadaptowano na podstawie: Holman1 1. 2. ―2 0 2 4 6 Czas (lata) Holman RR. Diabetes Res Clin Pract 1998;40(Suppl 1):S21–5 UKPDS Group. Diabetologia 1991; 34:877–90 W USA w 2002 roku w ciągu 24 godzin: 2200 nowych rozpoznań cukrzycy 512 chorych umiera z powodu cukrzycy 66 traci wzrok 77 rozpoczyna leczenie nerkozastępcze 153 ma wykonaną amputację kończyny dolnej Atlanta 2002 Center for Diseases Control and Prevention Algorytm leczenia cukrzycy typu 2 (wg Zaleceń PTD 2010) ETAP I [A] METFORMINA POCHODNE SULFONYLOMOCZNIKA [B] ETAP II [A] METFORMINA + POCHODNE SULFONYLOMOCZNIKA lub METFORMINA + LEKI INKRETYNOWE [C] lub METFORMINA + 2 LEKI O RÓŻNYCH MECHANIZMACH DZIAŁANIA (POCHODNE SULFONYLOMOCZNIKA lub LEKI INKRETYNOWE [C] lub AKARBOZA lub INSULINA BAZALNA) ETAP III [A] (insulinoterapia prosta) METFORMINA + INSULINA BAZALNA ETAP IV [A] (insulinoterapia złożona) METFORMINA + INSULINA w 2 dawkach (bazalna lub mieszanka) ETAP V [A] METFORMINA + INTENSYWNA INSULINOTERAPIA [A] – na każdym etapie modyfikacja stylu życia [B] – tylko u szczupłych lub u osób z niedoborem wydzielania insuliny [C] – GLP-1 mimetyki, gliptyna Wyrównanie cukrzycy w Polsce • Według badania PolDiab średni poziom HbA1c u pacjentów z cukrzycą w Polsce wynosi 8,07% • Jednak większość pacjentów jest nieprowidłowo wyrównanych 6,5 i mniej 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 6,6 - 7,0 7,1 - 8,0 8,1 - 9,0 9,1 i więcej 20,1 43,7 21,6 73,5 % 86,1% 19,6 22,8 31,8 15,4 8,2 5,7 11 cukrzyca typu 1 cukrzyca typu 2 Poziom edukacji chorych na cukrzycę w Polsce jest niezadowalający Proszę powiedzieć, czy uczestniczył(a) Pan(i) w specjalnie prowadzonym szkoleniu dla pacjentów chorujących na cukrzycę? 100% 0,4 0,2 80% 60% 81,8 69,5 91,0 Nie wiem/ trudno powiedzieć Nie 40% 20% 17,8 0% Ogółem 30,5 8,8 POZ diabetolog Tak Dane epidemiologiczne Liczba chorych którzy są leczeni z powodu cukrzycy i mieszkają na Mazowszu (wg danych NFZ) tzw. chorzy ze znaną cukrzycą • w 2008 roku – 153 889 osób • w 2009 roku – 164 491 osób • liczba szacunkowa chorych na cukrzycę po uwzględnieniu korekty o 30% wzwyż o tzw. Cukrzycę nieznaną • w 2008 roku 200 055 osób • w 2009 roku – 213 838 osób • liczba ludzi na Mazowszu około 5 250 000 Liczba dużych amputacji jest markerem jakości opieki nad stopą cukrzycową w danym kraju. Jeffcoate W.J. i wsp. Diabetologia 2004,47 Duże amputacje wykonane w obrębie kończyny dolnej mają miejsce na Świecie w następującej liczbie: 0,06-3,83 /1000 chorych na cukrzycę/rok International Working Group on the Diabetic Foot/Consultative Section of the IDF, Amsterdam 2007 Duże amputacje na Mazowszu wg danych z NFZ Liczba Liczba amputacji/1000 chorych z cukrzycą/rok) bezwzględna Rok 2006 – 1,97 amputacji /1000 chorych/rok 394/rok Rok 2007 – 1,58 amputacji /1000 chorych/rok 317/rok Rok 2008 – 3,54 amputacji /1000 chorych/rok 708/rok Rok 2009 – 5,07 amputacji /1000 chorych/rok 1084/rok Kwasica na Mazowszu wg raportu NFZ • 2008 było 817 kwasic (200 055 chorych na cukrzycę) Wskaźnik: 3,92 epizodów kwasicy ketonowej na 1000 chorych na cukrzycę/na rok • 2009 było 986 (213 838 chorych na cukrzycę) Wskaźnik: 4,61 epizodów kwasicy ketonowej na 1000 chorych na cukrzycę /na rok Insulinoterapia - bariery • Dlaczego tak dużo schematów postępowania i różnych insulin? • Problem hipoglikemii • Nie zawsze udaje się osiągnąć wyrównanie metaboliczne cukrzycy • Tylko około 1/3 chorych z cukrzycą typu 2 • Często przyrost masy ciała Modele insulinoterapii w cukrzycy typu 2 w Polsce i innych krajach Europy • W Polsce aż 71% insulinoterapii w cukrzycy typu 2 realizowanych jest za pomocą gotowych mieszanek insuliny. • Spośród nich 32% stanowią mieszanki insulin analogowych. 100% 90% 80% 32% 70% 30% 60% 28% 29% 50% 49% 46% 47% 32% 67% 19% 71% 53% 40% 30% 41% 51% 20% 56% 52% 30% 47% 38% 37% 34% 34% 10% 31% 27% 26% 22% 20% 13% 13% 12% 11% 0% 7% 4% Pompy insulinowe Ins podstawowa + posiłkowa Inne schematy Mieszanki (+/- inna insulina) Ins. podstawowa bez leków doustnych Ins. podstawowa + leki doustne Źródło: A+A insutrack 2006, IMS 2009 3% Wydatki na cukrzycę w Polsce i Europie • W 2010 r wydatki na cukrzycę w Polsce wyniosą 594 USD na chorego z cukrzycą na rok • Stanowi to 11% ogólnych wydatków na zdrowie. Średnie wydatki na pacjenta z cukrzycą w 2010 USD Wydatki na cukrzycę jako % całkowitych wydatków na zdrowie w 2010 8,000 14% 7,000 12% 6,000 10% 5,000 8% 4,000 6% 3,000 4% 2,000 2% Źródło: IDF Atlas iV edycja www.diabetesatlas.com Białoruś Albania Rumunia Bułgaria Rosja Łotwa Litwa Turcja Estonia Polska Chorwacja Słowacja Węgry Czechy Słowenia Portugalia Hiszpania Grecja Włochy 0% Finlandia Niemcy Belgia Austria Szwecja Holandia Francja Dania Irlandia Szwajcaria Norwegia 0 Wielka… 1,000 Koszty leczenia cukrzycy • Koszty leczenia cukrzycy oraz jej powikłań na świecie pochłaniają średnio od 5% do 10% nakładów na służbę zdrowia [11:10]. 3,3 • W Wielkiej Brytanii wydatki związane z cukrzycą stanowią 6-8% budżetu ochrony zdrowia [9: 292]. • Według przewidywań IDF do 2025 roku średni udział wydatków na cukrzycę w stosunku do budżetu opieki zdrowia może przekroczyć w Europie 10%. • Cukrzyca jest drugą najbardziej kosztowną dla społeczeństwa chorobą (po chorobie niedokrwiennej serca) [9:291]. Chory na cukrzycę • Roczny koszt leczenia cukrzycy w Polsce to wg różnych badań od 2 do ponad 2,6 mld złotych [9; 3]. 1 Osoba bez cukrzycy • W Polsce leczenie cukrzycy pochłania 9,3% wszystkich publicznych wydatków na opiekę zdrowotną [10; 868]. Porównanie wydatków służby zdrowia w Polsce na osobę bez cukrzycy i z cukrzycą Źródło: [10: 871] Koszty leczenia cukrzycy w Europie i w Polsce • Badanie CODE-2 pozwala przyjrzeć się wydatkom związanym z cukrzycą typu 2 w Europie. • Badanie CODIP przeprowadzone zgodnie z metodologią CODE-2 pozwala porównać koszty leczenia cukrzycy w Polsce i w Europie. • W 1999 średnie roczne wydatki związane z leczeniem jednego pacjenta, wynosiły 2834 Euro. • W 2002 średnie roczne wydatki związane z leczeniem jednego pacjenta cierpiącego na cukrzycę typu 2, wynosiły 2429 zł, zaś całość wydatków oszacowano na około 2,6 mld PLN. • Największy wpływ na koszty leczenia miał koszt hospitalizacji (55%) i leczenia ambulatoryjnego (18%). • Koszt leków wyniósł 28% całkowitych nakładów na leczenie [12]. • Największy wpływ na koszty leczenia miały koszty leków (46%). • Koszt hospitalizacji i leczenia ambulatoryjnego wyniósł około połowy kosztów całkowitych [4]. DYSTRYBUCJA KOSZTÓW LECZENIA CUKRZYCY TYPU 2 W EUROPIE DYSTRYBUCJA KOSZTÓW LECZENIA CUKRZYCY TYPU 2 POLSCE 18% 7% 17% 29% 21% 1% 9% 30% 54% Hospitalizacje Leki przeciwcukrzycowe Źródło: CODE-2 2% 3% Leczenie ambulatoryjne Pozostałe leki 9% Lekarze Inni specjaliści Paramedycy Hospitalizacja Inne leki Insuliny Nagłe przypadki Badania laboratoryjne W Polsce nie ma refundacji • analogów insuliny długodziałających w 2010 roku Chorzy kupują te insuliny I połowa 2009 – 15 564 osób II połowa 2009 – 14497 osób I połowa 2010 – 15 923 osób • pioglitazonu • inkretynomimetyków (injekcje) – Liraglutyd (w Europie 200 000 osób) – Eksenatyd (w Europie 1 300 000 osób) • inhibitoru DPP-IV (wildagliptyna, saksogliptyna, sitagliptyna) (w Europie 5% chorych z cukrzycą typu 2) Apel prezydenta ADA Roberta Rizza Waszyngton 2006.06.10 Aktualnie u 21 mln Amerykanów rozpoznana jest cukrzyca u 41 mln Amerykanów rozpoznano stan przedcukrzycowy Jeżeli nie zrewidujemy leczenia cukrzycy to w ciągu 30 lat: 32 mln zawałów serca 13 mln udarów mózgu 6 mln niewydolności nerek 2 mln amputacji kończyn dolnych 62 mln zgonów zależnych od cukrzycy 121 mln późnych powikłań cukrzycy WNIOSKI • Do poprawy efektywności nakładów wydatków na leczenie cukrzycy w Polsce mogłoby przyczynić się inwestowanie w nowoczesne metody leczenia cukrzycy • Konieczna jest kompleksowa opieka diabetologiczna a to nie jest możliwe bez rejestru chorych na cukrzycę • Wprowadzenie w/w pozwoliłoby na odsunięcie w czasie lub redukcję tak poważnych powikłań jak zawał serca, udar mózgu, niewydolność nerek, utrata wzroku, amputacje kończyn dolnych
