Najlepsze rośliny na formowane żywopłoty

Najlepsze rośliny na formowane żywopłoty
Gładko strzyżone roślinne ściany chronią dostępu, osłaniają przed wiatrem i przeciągami, a
odpowiednio zaprojektowane dzielą przestrzeń na przytulne zakątki zajmując przy tym
mało miejsca.
W ogrodach działkowych zakładanie żywopłotów reguluje żywopłotów rozdział X § 117
regulaminu Rodzinnych Ogrodów Działkowych.
Wykonane ze starannie dobranych roślin mogą zaskakiwać urodą przez cały sezon, służąc nie
tylko ludziom, bowiem gdy regularnie przycinane są pędy to rozrastają się i stają się bardzo
mocne. Chętnie zasiedlają je ptaki znajdując w nich schronienie i miejsce do budowania
gniazd, a ogród zyskuje sprzymierzeńców w walce ze szkodnikami.
Żywopłot dobrze będzie pełnił swoją funkcję, gdy:
- będzie jednakowo oświetlony,
- na etapie sadzenia zapewni się roślinom jak najlepsze podłoże, zgodne z ich wymaganiami,
a później regularnie będą nawożone i podlewane (dotyczy to zwłaszcza młodych
żywopłotów),
- podłoże będzie ściółkowane kompostem lub skoszoną trawą,
- cięcie dokonywać będziemy w obrębie jednorocznych pędów, skracając je o połowę. Te,
które gubią liście na zimę i rosną w miarę szybko, pierwszy raz przycinamy pod koniec zimy
lub wczesną wiosną; ewentualnie powtórnie w lipcu. Żywopłoty o zimozielonych liściach i z
iglaków przycinamy najwcześniej w maju, (po zimnej Zośce). Rośliny takie jak cisy i inne
wolno rosnące tniemy tylko raz w sezonie. Jeżeli w żywopłocie ptaki założyły gniazda, to do
strzyżenia przystępujemy po wyprowadzeniu pierwszego lęgu, zazwyczaj na początku lipca.
1. Buk zwyczajny
Buki znakomicie nadają się do
tworzenia wysokich (do 5 m
wysokości) i solidnych głęboko
zakorzenionych
roślinnych
murów, spełniających funkcję
zarówno ogrodzeń, jak i
wiatrochronów. Jesienią liście
pięknie się przebarwiają, stają
się żółte lub czerwonobrązowe.
Pod tym względem górują nad
żywopłotami z innych roślin, a
już na pewno z posadzonych
iglaków.
Podłoże: Najlepiej żyzne, nieco
gliniaste, niezbyt kwaśne, stale
lekko
wilgotne.
Stanowisko: słoneczne,cieniste.
Liście: o długości do 8 cm, zazwyczaj koloru zielonego; u odmian szlachetnych np.
‘Atropunicea’, liście przez cały sezon są purpurowe; jesienią przebarwiają się na żółto, po
1
czym
brązowieją.
Warto wiedzieć: Purpurowe odmiany buków charakteryzują się dużą zmiennością koloru
liści. Dotyczy to roślin rozmnażanych z nasion, które różnią się między sobą, liście jednych są
purpurowe przez większość sezonu, u innych są takie tylko na początku, a potem zielenieją.
2. Ligustr pospolity
Ligustr w naturze jest luźnym i
mało urodziwym krzewem i
dopiero po przycinaniu pędów
nabiera zwartej i efektownej
formy; rośnie szybko. Tworzy się z
niego żywopłoty do wysokości ok.
3 m, które ze względu na gęsty
układ gałązek pełnią funkcję
wiatrołapów – również zimą, kiedy
nie mają liści. Nadaje się do
formowania różnych form i
kształtów. Zakładając żywopłot
najlepiej sadzić młode rośliny,
które w czasie regularnego
przycinania nabierają ładnej formy. Jest to uniwersalny i niewymagający krzew, który znosi
suszę i mróz oraz niezbyt korzystne warunki miejskie.
Podłoże:
Każda
ziemia
ogrodowa,
niezbyt
kwaśna.
Stanowisko: słoneczne,cieniste.
Liście: wąskie, o długości do 5 cm, ciemnozielone; dość długo utrzymują się na krzewie i
opadają
prawie
nieprzebarwione.
Warto wiedzieć: Zakwita latem, a jego kremowe kwiaty, zebrane w wiechowate
kwiatostany, przyjemnie pachną, wabiąc liczne owady. Drobne, błyszczące owoce koloru
czarnego pozostają w zimie na krzewach i są przysmakiem wielu ptaków.
3. Berberys Thunberga
Odmiany
berberysu
Thunberga różnią się
barwą
liści
oraz
wielkością i pokrojem i
praktycznie
wszystkie
nadają się na żywopłoty.
Najniższe, np. ‘Kobolt’,
‘Bagatelle’,
‘Atropurpurea
Nana’
wykorzystuje się na
niskie obwódki rabat. Z
najwyższych, takich jak
‘Atropurpurea’, ‘Golden
2
Ring’ czy wąski kolumnowy ‘Red Chief’, można formować żywopłoty o wysokości do ok. 2 m,
o charakterze obronnym (mocne i ostre kolce).
Podłoże: Każda ziemia ogrodowa.
Stanowisko: słoneczne,cieniste.
Liście: drobne, do 3 cm długości, a ich kolor zależy od odmiany, np. ‘Atropurpurea’ ma liście
purpurowe, ‘Golden Ring’– purpurowe z żółtym brzegiem, ‘Green Carpet’– soczyście zielone,
‘Aurea’ – żółte. Jesienią odmiany purpurowe stają się intensywnie czerwone, zielone zaś
przebarwiają się na żółto.
Warto wiedzieć: mają liczne lśniące owoce koralowoczerwowej barwy, które utrzymują się
na krzewach przez całą zimę i są przysmakiem wielu ptaków.
4. Irga błyszcząca
Gatunek ten najlepiej
znosi cięcie i nadaje się
do
formowania
o
wysokości nawet do 1,5
m wysokości; gdy zależy
nam
na
zmianie
kolorów jesienią to
koniecznie trzeba sadzić
je na stanowiskach
słonecznych.
Podłoże: Każda ziemia
ogrodowa.
Stanowisko: Słoneczne,
cieniste.
Liście: o długości do 5
cm, ciemnozielone, z
wierzchu
błyszczące,
przebarwiające
się
jesienią
na
czerwono.
Warto wiedzieć: Krzewy są mrozoodporne, radzą sobie z upałami i suszą.
5. Żywotnik zachodni
Żywopłoty najczęściej są tworzone z odmiany ‘Brabant’, która nabiera formy dopiero po
regularnych postrzyżynach, ale można zakładać także z odmian wąskich i od razu gęstych,
takich jak ‘Columna’ czy ‘Smaragd’, które nie wymagają częstego przycinania. Warto też
nasadzać odmiany żółte: ‘Wareana Lutescens’, ‘Sunkist’ czy ‘Yellow Ribbon’.
3
Podłoże: Najlepiej żyzne,
piaszczysto gliniaste; przy
stałej wilgotności krzew
potrafi się dostosować do
gorszych
warunków.
Stanowisko:
Głównie
słoneczne, choć znosi także
miejsca
półcieniste.
Liście:
Zimozielone, w
formie zielonych łusek.
Warto wiedzieć: Żywotniki
mają smukły, kolumnowy
pokrój, przy czym są bardzo
gęste. Dzięki temu łatwo i
szybko można z nich
tworzyć wysokie (do ok. 6
m), a zarazem bardzo wąskie żywopłoty.
6. Bukszpan wiecznie zielony
Z bukszpanu dzięki jego
gęstemu pokrojowi i dużej
zdolności
regeneracji
można uzyskiwać różne,
nawet
często
skomplikowane
kształty;
można tworzyć wysokie i
niskie
przegrody.
Na
obwódki rabat, dekoracyjne
obrzeża
ścieżek
czy
schodów nieprzekraczające
wysokości 0,5 m najlepiej
wykorzystać powoli rosnącą
odmianę
‘Suffruticosa’.
Natomiast na żywopłoty o
wysokości do 1,5 m
najlepsza będzie ‘Arborescens’.
Podłoże: Żyzne, próchniczne, przepuszczalne i stale lekko wilgotne.
Stanowisko: Najlepiej półcieniste lub cieniste, zaciszne.
Liście: Zimozielone lecz trujące.
Warto wiedzieć: Bukszpany dobrze znoszą miejskie warunki oraz letnie okresowe upały i
susze. Jeśli w zimie temperatury nagle wzrosną powyżej zera, krzewy trzeba podlewać.
4
7. Pięciornik krzewiasty
Atutem
pięciornika
‘Goldfinger’ są żółte kwiaty o
średnicy ok. 5 cm. Pojawiają
się w dużej ilości już na
początku czerwca; krzew
kwitnie aż do października.
Można formować z niego
niskie kwitnące płotki do 0,8
m wysokości oraz niższe
obwódki
rabat.
Aby
nieprzerwanie pojawiały się
kwiaty to formujemy go raz w
sezonie, w marcu. Warte
odmiany do nasadzeń to biała
‘Abbotswood’, różowa ‘Pink
Queen’ i czerwona ‘Red Ace’.
Podłoże:
Najlepiej
żyzne,
przepuszczalne
i
dobrze
utrzymujące
wilgoć.
Stanowisko: Słoneczne
lub
półcieniste.
Liście:
Sezonowe, drobne pierzastozłożone z 3 do 7 listków, zielone.
Warto wiedzieć: Zmorą niektórych pięciorników krzewiastych jest szara pleśń, która pojawia
się latem przy dużej wilgotności podłoża i powietrza. Natomiast odmiany ‘Goldfinger’ szara
pleśń nie atakuje. Jest to odmiana znosząca ekstremalne warunki, jedna z najwyższych wśród
pięciorników – osiąga nawet metr wysokości.
Odmiana ‘Schmidt’ w porównaniu ze zwykłą porzeczką alpejską ma ładniejsze, grubsze i
zdrowiej wyglądające liście, które utrzymują się na pędach od wczesnej wiosny aż do późnej
jesieni. Z tego powodu warto tworzyć z niej jednorodne zielone ściany, tym bardziej, że
porzeczkę daje się łatwo formować. Wysokość żywopłotu może osiągać 1,5 do 2 m. Wiosną
dodatkową ozdobą krzewów są żółtozielone kwiaty.
8. Porzeczka alpejska
Podłoże: Najlepiej żyzne,
lekko gliniaste i stale nieco
wilgotne; roślina potrafi się
jednak przystosować do
gorszych
warunków.
Stanowisko: Od słonecznego
do
cienistego.
Liście: Sezonowe, 3- lub 5klapowe, o średnicy do 4 cm,
ciemnozielone;
jesienią
przebarwiają się na żółto.
Warto wiedzieć: Porzeczki
alpejskie, jako nieliczne z
krzewów dobrze znoszą
5
konkurencję innych, większych od siebie roślin. Można je, więc sadzić bezpośrednio pod
koronami drzew.
9.Cis pospolity
Ciemnozielone
cisy
są
długowieczne, gatunek ten jest
wręcz stworzony do cięcia i
regeneruje się nawet po dość
drastycznych zabiegach. Jest
idealny na wysokie ogrodzenia
(do 4 m), chroni od wiatru,
stanowi dobre tło innych
elementów ogrodu , nadaje się
do tworzenia ogrodowych rzeźb.
Cisy rosną naprawdę powoli
warto, więc rozważyć zakup od
razu dużych krzewów. Na
żywopłoty warto polecić silnie
rosnące odmiany ‘Hicksii’ oraz ‘Hillii’.
Podłoże: Najlepiej żyzne i próchniczne, stale lekko wilgotne. Na glebach piaszczystych i
kwaśnych
częściej
przemarza
i
choruje.
Stanowisko: Cieniste, półcieniste, na glebach dostatecznie wilgotnych również słoneczne.
Liście: Wiecznie zielone w formie igieł o intensywnym, ciemnym zabarwieniu.
Warto wiedzieć: Wszystkie części rośliny oprócz czerwonych osnówek nasion są trujące;
osnówki chętnie są zjadane przez ptaki.
Zdjęcia wykorzystano z publikacji dr W. Wałęza, „Żywopłoty i rzeźby roślinne”, Wydawnictwo
„Działkowiec”, Warszawa 2003 r.
6