Przymrozki wiosenne

Agroserwis KWS
Nr 3(10)/2014
Przymrozki wiosenne - jak reagować?
Dr Adam Majewski, KWS Polska Sp. z o.o.
Kukurydza znajduje się obecnie w różnych stadiach rozwojowych w zależności
od terminu siewu, typu odmiany (flint czy dent), temperatury gleby i powietrza, dostępności wody. Jej wrażliwość na uszkodzenia przymrozkowe zależy głównie od tego czy
nie przemarzła gleba (a w niej stożek wzrostu) i od fazy rozwojowej rośliny (do fazy 5.
liścia zwykle nie ulega trwałym uszkodzeniom z powodu przymrozków).
W ostatnich dniach przez całą Polskę przeszła fala nocnych przygruntowych przymrozków o różnym nasileniu. Skutkiem czego na na wielu młodych plantacjach kukurydzy doszło do uszkodzeń liści. Nie odebraliśmy jeszcze sygnału, że któraś plantacja
została cała uszkodzona - od zimna ucierpiały głównie rośliny w obniżeniach terenu,
gdzie zimne powietrze zatrzymało się dłużej, niż na wyższych lub wyrównanych częściach plantacji.
Foto: Adam Majewski
Rośliny kukurydzy kilka dni po przymrozkach.
Jeśli wystąpiły przymrozki w Państwa okolicy, a kukurydza była w tym czasie w fazie kiełkowania lub wschodów (liście nad glebą) to zalecamy skontrolować plantację!
Jednocześnie przestrzegamy przed zbyt pochopną decyzją o przesiewaniu plantacji. Wiążą się z tym (poza dodatkowym kosztem pracy i nasion) inne zagrożenia:
• jeśli nie zniszczymy na 100% „przemarzniętych” roślin to bardzo prawdopodobnie
będziemy mieli podwójne rzędy kukurydzy (przy podwójnej obsadzie kukurydza
może nie zawiązać kolb!)
KWS Polska Sp. z o.o.
ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań
Tel.: 61 873 88 00, Fax: 61 873 88 18
e-mail: [email protected]
www.QQrydza.pl
• opóźniony (zwykle o 1 miesiąc) termin siewu to krótszy okres wegetacji dla kukurydzy i duże opóźnienie w rozwoju; taką sytuację najlepiej obrazuje zdjęcie poniżej.
Foto: Mirosław Nowaczyk
Wygląd częściowo przesianej plantacji kukurydzy uszkodzonej przez przymrozki w 2011 roku na 1
miesiąc po przymrozkach. Po lewej stronie na obu zdjęciach wyraźnie mniejsze rośliny, które były
przesiane kilka dni po wystąpieniu przymrozków, a po prawej - rośliny wcześniej uszkodzone przez
przymrozki - zregenerowały się i są wyraźnie większe.
Test żywotności roślin kukurydzy
Jeśli istnieje podejrzenie, że rośliny kukurydzy uległy trwałym uszkodzeniom (przymrozki były silne, przez kilka kolejnych nocy, a gleba była przesuszona), to można
sprawdzić, czy stożek wzrostu jest żywy. Można to zrobić na dwa sposoby:
1. Po wykopaniu kilkudziesięciu losowo wybranych roślin na różnych częściach pola
(głównie w zagłębieniach terenu) rozcinamy je nożem wzdłuż łodygi i sprawdzamy
czy stożek wzrostu ma zielony kolor i wygląda witalnie. Jeśli tak to z nadejściem
okresu ciepłej pogody rośliny kukurydzy zaczną ponownie rosnąć.
Foto: Adam Majewski
Po lewej stronie zmarznięte częściowo rośliny, a po prawo - widoczne zielone (żywe) stożki
wzrostu.
2. Wykopane z korzeniami siewki płuczemy delikatnie w wodzie i po przycięciu części
nadziemnej (zwykle zniszczonej przez przymrozek) układamy na papierowym ręczniku, zawijamy i nawilżamy. Stawiamy pod przykryciem w temperaturze pokojowej.
Po 24 i 48 godzinach rozwijamy ręcznik i sprawdzamy, czy pojawiły się nowe zielone fragmenty liści.
Foto: Adam Majewski
Rośliny przygotowane do testu przeżywalności po przymrozkach: po lewej stronie 5 roślin nieuszkodzonych przez przymrozek, a po prawej - rośliny które miały przemarznięte w 100% liście.
Foto: Adam Majewski
Siewki kukurydzy zawinięte w mokry ręcznik i postawione na 24-48 godzin w temperaturze pokojowej.
Foto: Adam Majewski
Rośliny po 36-godzinach od rozpoczęcia testu: wszystkie siewki są żywe.
Jeśli większość roślin wygląda podobnie jak na zdjęciu z poprzedniej
strony, to przeżyły one przymrozki i zregenerują się wkrótce po nastaniu
sprzyjającej pogody. W przeciwnym przypadku zalecamy powtórzyć test
na większej ilości roślin. Jednocześnie prosimy o kontakt z doradcami firmy KWS lub autoryzowanymi dystrybutorami materiału siewnego - spróbujemy doradzić co robić w tej sytuacji.
Dlaczego kukurydza zwykle
nie wymarza wiosną?
Niezależnie od głębokości siewu (oczywiście pomijam tu zbyt płytki siew na 1-2
cm) stożek wzrostu siewki do fazy 6. liścia znajduje się 1,5-2 cm pod powierzchnią gleby, co obrazuje zdjęcie poniżej.
W przypadku silnych i powtarzających
się przymrozków może dojść do uszkodzenia liści oraz stożka wzrostu, co objawia się wystąpieniem na nich brązowych
przebarwień, wskazujących na możliwość
obumarcia roślin. Trzeba koniecznie
wykonać test żywotności roślin.
Erozja wietrzna
Foto: Adam Majewski
Stożek wzrostu (oznaczony zieloną linią) znajduje się na głębokości 1,5-2 cm niezależnie
od głębokości siewu.
Przygruntowe przymrozki to spadki temperatury powietrza poniżej 0°C, gdy
średnia dobowa temperatura była powyżej 0°C. Najniższa temperatura zwykle
występuje tuż przed wschodem słońca,
przez 1-2 godziny. Jest to za krótko aby
przemarzła gleba na głębokość 1-2 cm.
Gleba ma znacznie wyższą bezwładność
cieplną (wolniej się ogrzewa i oziębia) niż
powietrze. Gleba wilgotna ogrzewa i oziębia się wolniej, niż gleba sucha.
W fazie 6. liści stożek wzrostu znajduje się już ponad powierzchnią gleby.
Krótkie przymrozki (do -1°C przez krótki
okres) nie powodują trwałych uszkodzeń.
Plantacje kukurydzy znajdujące się
na lekkich, piaszczystych stanowiskach
narażone są na oddziaływanie jeszcze
jednego czynnika mogącego powodować uszkodzenia - erozji wietrznej. Drobiny piasku i cząstki gleby działają na
młode rośliny kukurydzy jak papier ścierny, uszkadzają liście i hamują znacząco
wzrost. Stożek wzrostu pozostaje jednak
nienaruszony, tak więc w trakcie dalszej
wegetacji kukurydza jest w stanie skompensować ten rodzaj szkodliwego oddziaływania.
W celu otrzymywania zawsze aktualnych i praktycznych porad zachęcamy
do odwiedzić nowej strony z doradztwem
KWS: www.cultivent.pl i zarejestrowanie
się w bezpłatnym programie doradczym.