udostępniania infrastruktury kolejowej

Polityka regulacyjna państwa w zakresie dostępu
do infrastruktury na przykładzie Polski
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Podstawowe akty prawne określające zasady dostępu
do infrastruktury kolejowej
• Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2013 r., poz.
1594 ze zm.)
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 5 czerwca 2014 r. w
sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej (Dz. U. z
2014 r., poz. 788)
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Ustawowe obowiązki zarządcy wobec przewoźników:
• obowiązek opracowania, po przeprowadzeniu konsultacji z przewoźnikami,
oraz opublikowania regulaminu przydzielania tras pociągów i korzystania z
przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników
kolejowych – na 10 miesięcy przed wejściem w życie rozkładu jazdy pociągów
• obowiązek określenia wysokości opłat za korzystanie przez przewoźników
kolejowych z infrastruktury kolejowej oraz przedłożenia do zatwierdzenia
przez Prezesa UTK projektu stawek za dostęp do infrastruktury na 9 miesięcy
przed wejściem w życie rozkładu jazdy pociągów; obowiązek podania do
publicznej wiadomości, w sposób zwyczajowo przyjęty, odrębnie dla przewozu
osób i przewozu rzeczy, wysokość i rodzaje stawek opłaty podstawowej oraz
opłat dodatkowych;
• obowiązek udostępniania infrastruktury kolejowej na podstawie wniosków
składanych zgodnie z regulaminem przydzielania tras pociągów i korzystania z
przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników
kolejowych, z zachowaniem zasady równego i niedyskryminującego ich
traktowania;
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Uprawnienia zarządców infrastruktury:
• Zwolnienie z opłat z tytułu użytkowania wieczystego od gruntów
zajętych pod infrastrukturę kolejową
• Zwolnienie od podatku od nieruchomości budowli wchodzących w
skład infrastruktury kolejowej, w przypadku obowiązku ich
udostępniania przewoźnikom kolejowym
• Preferencje przy przygotowaniu inwestycji
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Prawo przewoźnika dostępu do infrastruktury kolejowej:
Przewoźnik kolejowy uzyskuje prawo dostępu do infrastruktury kolejowej
po przedłożeniu zarządcy:
1) poświadczonej kopii ważnej licencji (wydawanej przez Prezesa UTK, po
spełnieniu ustawowych wymogów);
2) poświadczonej kopii ważnego certyfikatu bezpieczeństwa lub
poświadczonej kopii ważnego świadectwa bezpieczeństwa (dokumenty
wydawane są przez Prezesa UTK, po spełnieniu ustawowych wymogów);
3) oświadczenia przewoźnika, że do realizacji przejazdów będzie
wykorzystywał tabor spełniający warunki określone w przepisach z
zakresu kolejnictwa.
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Wpływ regulatora transportu kolejowego na działalność zarządcy w
stosunku do przewoźnika:
Zatwierdzanie i koordynowanie opłat za korzystanie z przyznanych tras pociągów
pod względem zgodności z zasadami ustalania tych opłat:
• w terminie 30 dni od otrzymania stawek Prezes UTK zatwierdza je albo
odmawia ich zatwierdzenia w przypadku, gdy są niezgodne z zasadami
określonymi w ustawie o transporcie kolejowym oraz odpowiednim
rozporządzeniu wykonawczym;
• przewoźnik jest uprawniony do składania skarg do Prezesa UTK,
dotyczących naliczania przez zarządcę opłat za dostęp do infrastruktury
kolejowej;
• w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Prezes UTK wydaje decyzję
określającą zakres oraz termin usunięcia nieprawidłowości.
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Wpływ regulatora transportu kolejowego na działalność zarządcy w
stosunku do przewoźnika:
Nadzór nad zapewnieniem niedyskryminującego dostępu przewoźników
do infrastruktury kolejowej oraz nad równoprawnym traktowaniem przez
zarządców wszystkich przewoźników kolejowych:
• przewoźnik jest uprawniony do składania skarg do Prezesa UTK,
dotyczących przydzielania przez zarządcę tras pociągów oraz
regulaminu przydzielania tras pociągów i korzystania przez
przewoźników z tych tras;
• w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Prezes UTK wydaje
decyzję określającą zakres oraz termin usunięcia
nieprawidłowości.
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Wpływ regulatora transportu kolejowego na działalność zarządcy w
stosunku do przewoźnika:
• Prezes UTK sprawuje nadzór nad zawieraniem umów między zarządcą
infrastruktury a przewoźnikiem o udostępnienie infrastruktury kolejowej na
dany rozkład jazdy pociągów:
 przewoźnik oraz zarządca są uprawnieni do złożenia wniosku, po którego
uwzględnieniu Prezes UTK może wskazać termin zakończenia negocjacji
dotyczących zawarcia umowy;
 negocjacje mogą być prowadzone przed Prezesem UTK;
 w przypadku braku porozumienia między zarządcą infrastruktury a przewoźnikiem,
Prezes UTK może wydać decyzję, która zastępuje umowę o udostepnienie
infrastruktury kolejowej.
• Prezes UTK zatwierdza umowy ramowe na okres nie dłuższy niż 5 lat; w
uzasadnionych przypadkach, gdy usługi świadczone będą z wykorzystaniem
infrastruktury wymagającej długoterminowych inwestycji umowy ramowe
mogą być zawierane na okres 15 lat
• Rozwiązanie umowy pomiędzy przewoźnikiem i zarządca wymaga zgody
Prezesa UTK
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Wpływ regulatora transportu kolejowego na działalność zarządcy w
stosunku do przewoźnika:
Decyzje o przyznaniu otwartego dostępu do infrastruktury kolejowej:
• przydzielenie trasy pociągu przez zarządcę infrastruktury od 2017 r. będzie
możliwe jedynie na podstawie umowy o świadczenie usług publicznych,
decyzji o przyznaniu otwartego dostępu oraz uwzględnionego wniosku na
wykonanie przewozu okazjonalnego;
• decyzja o otwartym dostępie jest wymagana dla przewozu osób w
transporcie kolejowym, niebędącym przewozem o charakterze użyteczności
publicznej;
• Prezes UTK może odmówić przyznania takiej decyzji w przypadku
stwierdzenia naruszenia regularności przewozów lub naruszenia równowagi
ekonomicznej przewozów organizowanych na tej samej linii, finansowanych
przez właściwe jednostki samorządu terytorialnego lub ministerstwo
właściwe ds. transportu.
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Wpływ regulatora transportu kolejowego na działalność zarządcy w
stosunku do przewoźnika:
Możliwość ograniczenia dostępu do infrastruktury kolejowej przewoźnikowi
kolejowemu wykonującemu międzynarodowy przewóz osób na terenie Polski:
• w przypadku gdy przewoźnik taki zamierza zgłosić wniosek o
przydzielenie trasy pociągu, przedkłada Prezesowi UTK i zarządcy
odpowiednie informacje na temat planowanych przewozów;
• Prezes UTK bada na wniosek, czy większość wykonywanych przez tego
przewoźnika przewozów będzie wykonywana na terytorium Polski oraz
czy zaplanowane przewozy nie naruszą równowagi ekonomicznej
przewozów wykonywanych na podstawie umowy o świadczenie usług
publicznych;
• Prezes UTK może w drodze decyzji ograniczyć takie przewozy jeśli w
większości są one planowane na terytorium Polski lub jeśli naruszą
równowagę ekonomiczną przewozów o charakterze użyteczności
publicznej.
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl
Dziękuję za uwagę !
Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl