Ekologiczna uprawa roślin miododajnych zasady rolnictwa

Ekologiczna uprawa roślin
miododajnych, zasady rolnictwa
ekologicznego
Prof.dr hab. Kazimierz Klima,
Rolnictwo ekologiczne
(alternatywne, organicze, biologiczne)
system gospodarowania, w którym wyklucza się
stosowanie syntetycznych nawozów mineralnych,
pestycydów, regulatorów wzrostu i syntetycznych
dodatków paszowych.
• rolnictwem tym charakteryzuje się produkcja w
cyklu zamkniętym:
gleba
roślina
zwierzęta
przy zachowaniu samowystarczalności.
• traktowane jest bardziej jako sposób życia w
symbiozie z przyrodą, aniżeli system produkcji
• cele ekologiczne dominują nad ekonomicznymi
Rolnictwo biodynamiczne
• sposób gospodarowania zakładający wpływ sił
przyrody (rytmów kosmicznych) na cykl życiowy
roślin i zwierząt.
• siły te są uwarunkowane wzajemnym układem
konstelacji gwiezdnych, faz księżyca oraz
aktywnością słońca.
• dodatkowo korzystne oddziaływanie „sił przyrody”
na rośliny może być wspomagane poprzez
stosowanie preparatów biodynamicznych. Są to
preparaty o charakterze homeopatycznym,
stosowane w bardzo małych dawkach,
przygotowane według specjalnych receptur.
Taki sposób podejścia zwany antropozofizycznym
jest koncepcją irracjonalną, pozostającą w
sprzeczności zarówno z filozofią materialistyczną
jak i idealistyczną. Rolnictwo biodynamiczne
całkowicie nie podlega analizie naukowej i należy
traktować w kategoriach wiary a niekiedy sztuki.
Zasady rolnictwa biodynamicznego
•
•
•
•
•
zasada komplementarnego włączenia się
człowieka do współpracy z przyrodą
dostosowanie terminów agrotechnicznych do
położenia ziemi względem planet
zasada maksymalnego ożywienia gleby
poprzez stosowanie kompostów, obornika i
nawozów zielonych
zasada wzajemnego korzystnego wpływu
roślin na siebie
zasada właściwego podejścia do zwierząt
Charakterystyczne cechy wyróżniające
rolnictwo biodynamiczne
•
•
•
•
•
•
antropozomorficzna koncepcja Rudolfa
Steinera
przestrzeganie wpływu położenia ciał
niebieskich na prace w gospodarstwie (dni
siewu wg. Marii Thün)
stosowanie preparatów biodynamicznych
zasada wzajemnie korzystnego oddziaływania
sąsiedzkiego roślin na siebie
stosowanie biologicznych środków ochrony
roślin
wysoka jakość płodów rolnych
Nów
(księżyc blisko ziemi, IV kwadra)
• organizm magazynuje energię
• rany mniej krwawią dobra pora na operacje
• nieskuteczne zabiegi kosmetyczne (czyszczenie
twarzy, farbowanie, itp.)
• przycięte rośliny dobrze odrastają
• ścinane drzewa na opal zawierają mało wody
• nie wysiewać i nie wysadzać roślin
• połów ryb
Pierwsza kwadra
(księżyca ma on kształt litery „D”)
• organizm ma skłonności
do magazynowania
wszystkiego co mu się
dostarczy, skłonności do
tycia
• wolna przemiana materii,
wysiłek bardziej męczy
• dobrze są przyswajane
odżywki, witaminy,
balsamy zwłaszcza
przez skórę i włosy
• dobra pora na farbowanie włosów
• obniża się krzepliwość krwii, rany bardziej
krwawią, unikać zabiegów chirurgicznych i
stomatologicznych
• w sadownictwie dobra pora na ścinanie zrazów i
przesadzanie drzew gdyż soki roślinne są mniej
aktywne
• siać i wysadzać rośliny jednoroczne wydające
plony nad ziemią np. zboża, rośliny
motylkowate, oleiste i włókniste
Pełnia
(księżyc wysoko, tzn. daleko od ziemi, II
kwadra)
• zmagazynowana energia
pragnie się ujawnić
• dużo porodów i
przestępstw
• ciało jest dobrze
ukrwione, rany mocno
krwawią i trudno się goją,
unikać operacji
• wysiłek mało męczy
• łatwo usunąć zanieczyszczenia skóry, np.
trądzik
• ciemne włosy jaśnieją oraz grubieją, gdy są
przycinane w pełni
• zbierane zioła mają większą moc
• ścinane drzewa zawierają więcej żywicy
• nie wysiewać i nie wysadzać roślin
• korzystny okres dla wypieku chleba i ciast
(większa aktywność drożdży)
Trzecia kwadra
(księżyca ubywa, ma on kształt litery „C”)
• zmagazynowana energia
uwalnia się
• szybka przemiana energii,
mniej tyjemy, można jeść
więcej słodyczy, organizm
jest aktywny i sprawny
• dobra pora na odchudzanie
• mniej wysiłku wkładamy w
pracę fizyczną i umysłową
• zabiegi kosmetyczne są skuteczne i mniej
bolesne
• obcinane włosy będą wolno odrastać, nie
obcinać włosów mających skłonność do
wypadania, gdyż będą mocniej wypadać
• siać, wysadzać i zbierać rośliny wydające plon w
glebie np. okopowe, cebulowe, byliny
• dobra pora dla zabiegów uprawowych i
nawożenia
Baran
Byk
Bliźniak
Rak
Lew
Panna
Waga
Skorpion
Strzelec
Koziorożec
Wodnik
Ryby
Baran
+4
+1
-3
+5
+1,5
-1
-5
-1,5
-4
-12
-2
-6
Byk
+2
-3
-5
+2
+2
-2
-8
-3
-8
+3
+6
+6
Bliźniak
-2
-2
+10
+1
-3
+7
-2
-5
-3
Rak
-1
+3
-6
-4
-2
-1
+4
+3
+3,5
+5
-1
+2,5
Lew
-4
+1
-7
-2
+5
0
-7
+10
-7
+7
+6
0
Panna
+2
-1
+3
-0,5
-3
-4
+5
+5
+12
-6
+2
+5
Waga
-10
-5
-1
+12
+2,5
+2
-0,5
+9
-4
-7
-4
0
Skorpion
+6
-4
-5,5
+10
-7
+5
0
-6,5
-6
-5
+1,5
+1
Strzelec
-10
+7
-2
+12
+1,5
+10
+9
+6
-8
+4
+1
+1
Koziorożec
+8,5
+10
-10
-3
+4
+7
-7
-7
+4
-4
+5
-2
+1
-2
+2
+1,5
+9
-0,5
-4
-15
+12
+5
+2,5
-2,5
+1,5
-2
-0,5
-9
-5
-4
+1
+5
-9
-7
-2,5
+2
Pan
Pani
Wodnik
Ryby
+1,5 +2,5
+1
Główne składniki organizmu człowieka [%]
woda
białko
tłuszcze
węglowodany
składniki mineralne
0
10
20
30
40
50
60
70
Ludzkie zdrowie zależy:
• w 54 % od stylu życia, stanu psychologicznego,
zachowania ludzi, w tym od modelu odżywiania
• w 21 % od warunków środowiskowych, które z
kolei wpływają na jakość żywności
• w 16 % od potencjału genetycznego
• w 10 % od działalności służby zdrowia
(Według Amerykańskiego Centrum Kontroli Chorób 1996)
Przykazania żywnościowe:
• bezpieczeństwo dla zdrowia
w rozmaitości spożywanych
produktów
• utrzymanie należytej masy
ciała chroni przed chorobami
przemiany materii
• ciemne pieczywo bogatsze w
witaminy, składniki mineralne
i błonnik niż chleb biały
• dwie szklanki chudego mleka
dziennie zapewniają
wystarczającą ilość wapnia
• ryba korzystniejszym
źródłem białka niż mięso
• dużo warzyw i owoców zapewnia organizmowi
wystarczającą ilość witaminy C i beta- karotenu,
składników mineralnych i błonnika
• ograniczanie spożycia tłuszczów zwierzęcych
nieodzownym warunkiem zapobiegania miażdżycy
• unikanie słodyczy chroni zęby przed próchnicą i
ułatwi utrzymanie należytej masy ciała
• mniej soli – mniejsze zagrożenie nadciśnieniem i jak
się sądzi nowotworami
• unikanie alkoholu rozsądniejsze od nadmiaru w
spożyciu. Nadużywanie rujnuje zdrowie
Cukier oraz alkohol nie dostarcza żadnych
składników odżywczych, będąc jedynie źródłem
pustych kalorii sprzyjających otyłości
Zapotrzebowanie energetyczne (kcal/dobę) dla
mężczyzny o masie ciała 65kg
Praca lekka
Średnio ciężka Ciężka
Bardzo ciężka
2700
3000
4000
3500
Zapotrzebowanie energetyczne (kcal/dobę) dla
kobiety o masie ciała 65kg
Praca lekka
Średnio ciężka Ciężka
Bardzo ciężka
2000
2200
3000
2600
Prawidłowa waga ciała wg wskaźnika masy ciała BMI (Body Mass
Index), jest to relacja aktualnej masy ciała do kwadratu wysokości
wyrażonej w metrach
masa ciała w kg
BMI
=
kwadrat wysokości w metrach
przykład:
74
BMI
=
74
=
1,822
=
22,36
3,31
Wartości BMI:
prawidłowe 20 – 25
nadwaga 25 – 30
otyłość powyżej 30
Prawidłowa masa ciała
Mężczyźni
Kobiety
Wzrost (cm)
Masa ciała (kg)
Wzrost (cm)
Masa ciała (kg)
145
42 – 53
158
51 – 64
148
42 – 54
160
52 – 65
150
43 – 55
162
53 – 66
152
44 – 57
164
54 – 67
154
44 – 58
166
55 – 69
156
45 – 58
168
56 – 71
158
46 – 59
170
58 – 73
160
48 – 61
172
59 – 74
162
49 – 62
174
60 – 75
164
50 – 64
176
62 – 77
166
51 – 65
178
64 – 79
168
52 – 66
180
65 – 80
170
53 – 67
182
66 – 82
172
55 – 69
184
67 – 84
174
56 – 70
186
69 – 86
176
58 – 72
188
71 – 88
178
59 – 74
190
73 – 90
180
60 – 77
192
75 – 93
BMI
19 – 24
BMI
20 – 25
Rząd republiki włoskiej
wprowadził w 2005 r.
rozporządzenie zabraniające
modelkom posiadającym
indeks BMI poniżej 18,5
występowanie w
pokazach mody tzn. np.
przy wzroście
170 cm masa modelki
nie może być
mniejsza od 53,4 kg
Ile kcal spalamy w ciągu godziny:
• leżenia 77
• siedzenia 100
• stania 105
• prasowania 120
• pisania na komputerze 140
• zmywania naczyń 149
• mycia samochodu 300
• chodzenie po górach 420
1 pączek = 200 kal. = 1 godzina spaceru
Dziennie należy przejść pieszo ok. 8 km
Zawartość witamin i składników mineralnych w korzeniach marchwi
(w 100 g świeżej masy)
Rodzaj uprawy
Składniki mineralne
Witaminy
B*
karoten
[mg]
C
[mg]
B1 *
[ŋg]
Wapń
Żelazo
Cynk
Azotany
[ppm]
Ekologiczna
8,3
4,5
43
34,4
408
387
413
Konwencjonalna
7,2
3,8
36
26,8
404
485
433
* - różnice statystycznie istotne (wg. Babika i in. Ekol. Uprawa marchwi)
Średnia zawartość azotanów w niektórych warzywach z upraw
konwencjonalnej i ekologicznej
Seler
Burak ćwikłowy
Marchew
Kalarepa
Kapusta
Jarmuż
Szpinak
Endywia
Sałata
0
500
1000
System konwencjonalny
1500
2000
2500
System ekologiczny
Konsumenci żywności ekologicznej
• Inteligencja
• Studenci
• Rodziny z małymi dziećmi
• Osoby z zaleceniami lekarskimi
Lekarze i dietetycy sprzyjają wzrostowi popytu na
żywność ekologiczną.
Wśród konsumentów przeważa opinia iż bezpieczeństwo
żywnościowe ważniejsze niż wygląd i walory smakowe
Wykaz środków konserwujących, barwiących i dodatków występujących w
produktach spożywczych
wg. Francuskiego Centrum Medycznego (Hospital – Villejuif)
Grupa środków
A – podejrzane
Wykaz
E 104, E 122, E 141, E 150, E 151, E 171, E
173, E 180, E 240, E 241, E 477,
Razem – 11 środków
B – niebezpieczne
E 102, E 110, E 120, E 127,
Razem – 4 środki
C – szczególnie
niebezpieczne
E 123 – Zakazany w USA i Rosji
D – zakazane
E 103, E 105, E 111, E 121, E 125, E 126, E
130, E 152, E 181,
Razem – 9 środków
E – szkodliwe dla skóry
E 230, E 231, E 232, E 233,
Razem – 4 środki
F – powodujące zaburzenia
jelitowe
E 221, E 222, E 223, E 224, E225,
Razem – 5 środków
Wykaz środków konserwujących, barwiących i dodatków występujących w
produktach spożywczych (CD.)
Grupa środków
G – powodujące zaburzenia
żołądkowe
Wykaz
E 338, E 339, E 340, E 341, E 407, E 450, E
461, E 462, E 463, E 465, E 466,
Razem – 11 środków
H – powodujące zaburzenia
ciśnienia
E 250, E251, E 252,
I – powodujące wysypki
E 311, E 312,
Razem – 3 środki
Razem – 2 środki
J – niszczy witaminę B12
E 220,
Razem – 1 środek
K – zwiększenie poziomu
cholesterolu
E 320, E321,
L - rakotwórcze
E 210, E 211, E 212, E 213, E 214, E 215,
E217, E 239, E 330,
Razem – 2 środki
Razem – 9 środków
Łącznie 62 środki
Przebywanie w sztucznym świetle po zmroku i
przed świtem niemowląt i dzieci do 18 roku życia
jest szkodliwe dla zdrowia. Udowodniono, iż może
być przyczyną bezpłodności i krótkowzroczności.
Dotyczy to w szczególności światła jarzeniowego
oraz ekranu telewizyjnego, które z natury są
pulsacyjne. Mniej szkodliwe jest światło żarówki.
Wzrok najlepiej odpoczywa w ciemności.
Udowodniono, że światło jarzeniowe w okresie
do 2 lat życia powoduje wydłużenie gałki ocznej co
skutkuje krótkowzrocznością.
Winklozolina * - powoduje zmiany hormonalne
w organizmach dzieci skutkujące nabywaniem u dziewczynek
cech męskich, zaś u chłopców cech żeńskich
* winklozolina - grupa czynna fungicydu Ronilan
stosowanego przeciw m.in. szarej pleśni truskawek,
zamierania pędów malin, czerń krzyżowych, czekoladowa
plamistość bobiku
Stibestrol * - przy długotrwałym stosowaniu w tuczu zwierząt
skutkuje chorobami nowotworowymi u ludzi.
(Falenicka-Jabłońska 2001)
* stibestrol - żeński hormon płciowy, stosowany jako dodatek
niektórych mieszanek pasz w celu lepszego umięśnienia
półtuszy.
Rtęć wywołuje u dzieci autyzm.
Przed 1950 r na 1 dziecko autystyczne
przypadało 300 dzieci
W 2008 roku już 10 na 300
W rolnictwie konwencjonalnym rtęć
występowała m. in. w zaprawach
nasiennych
Preparaty biodynamiczne
Nr
preparatu
Nazwa preparatu
Zastosowanie
500
z krowieńca
do opryskiwania gleby
501
z krzemionki
do opryskiwania roślin
502
z kwiatów krwawnika
pospolitego
do pryzmy kompostowej
503
z kwiatów rumianku
pospolitego
do pryzmy kompostowej
504
z ziela pokrzywy zwyczajnej
do pryzmy kompostowej
505
z kory dębu
do pryzmy kompostowej
506
z kwiatów mniszka lekarskiego do pryzmy kompostowej
507
z kwiatów kozłka lekarskiego
(waleriany)
do pryzmy kompostowej
508
z kłosów zarodnionośnych
skrzypu polnego
do opryskiwania roślin i
gleby
Żywioł
Rośliny typu:
Woda
liścia
Ciepło (ogień)
owocu
Ziemia
korzenia
Światło
kwiatu
Rozmieszczenie preparatów biodynamicznych w
przekroju poprzecznym pryzmy kompostowej
503
(rumianek)
505
(kora dębu)
504
(pokrzywa)
502
(krwawnik)
506
(mniszek)
Naturalne nawozy ekologiczne dostępne w handlu:
Nazwa
Skład
Nawożenie
Agroplasma
skoncentrowana zawiesina alg
uprawy rolnicze,
warzywnicze, sady
Mączka
fosforanowa
30% P2O5
j.w.
Siarczan potasu 50% K2O, 18% S
j.w.
Pantenkali
30% K2O, 10% MgO
j.w.
Kainit
14% K2O, 5% MgO, 20% Na
j.w.
Karnalit
8 – 10% K2O, 10% MgO
j.w.
Mączka
bazaltowa
40% SiO2, 8% CaO, 8,3% MgO,
1,7% K2O, Mn, Zn, Cu, B, Fe
j.w.
Kizeryt pylisty
27% MgO, 22% S
j.w.
Naturalne środki ochrony roślin dostępne w handlu:
Nazwa
Grupa czynna
Zwalczanie
Biobit
Bacillus thiuringiensis
bielinek kapustnik
Novodor
Bacillus thiuringiensis
stonka ziemniaczana
Bacilan,
Thuridan
Bacillus thiuringiensis
piętnówka kapustnica
Enkap
Encarsia formosia
mącznik szklarniowy
Biosept
Wyciąg z grejpfruta
szara pleśń, zgorzel,
mączniak prawdziwy
Bioczos
Miazga z czosnku
szara pleśń, mokra
zgnilizna sałaty,
mączniak prawdziwy
pietruszki, bakteryjna
kanciasta plamistość
ogórka
Naturalne środki ochrony roślin dostępne w handlu
[CD.]:
Nazwa
Grupa czynna
Zwalczanie
Bio Blatt
Lecytyna sojowa
mączniak prawdziwy
Pyretryna
Spruzit 04 EC
Koszyczki kwiatowe
złocienia
dalmatyńskiego
owady gryzące i
kłująco – ssące
Zaprawa ziołowa
PNOS-1 LS susz ziół,
PNOS-2 LS czosnek
ekstrakt z nasion i miąższu
grejpfrutu
zaprawianie nasion
warzyw
Nemaslug
Preparat nicieniowy
ślimaki bezmuszlowe
Szkło wodne
oprysk drzew i
krzewów
w okresie bezlistnym