1 Spis treści Obsada ............................................................................................................................................... 2 Twórcy ............................................................................................................................................... 2 Krótko o filmie ..................................................................................................................................... 2 Prasa o filmie ...................................................................................................................................... 3 Streszczenie ........................................................................................................................................ 3 „Vera Drake jest dobra. Kocha życie i ludzi”. Wywiad z Mike’em Leigh .................................................... 3 Sylwetki aktorów ................................................................................................................................. 5 Sylwetki twórców ................................................................................................................................ 6 Obsada Vera Stan Detektyw Webster Frank Joyce Sid Ethel Susan Reg Lily Sędzia Twórcy Imelda Staunton Phil Davis Peter Wight Adrian Scarborough Heather Craney Daniel Mays Alex Kelly Sally Hawkins Eddie Marsan Ruth Sheen Jim Broadbent Scenariusz i reżyseria Produkcja Producent Producenci wykonawczy Koproducent Zdjęcia Montaż Scenografia Muzyka Mike Leigh Simon Channing-Williams Alain Sarde Gail Egan Robert Jones Georgina Lowe Dick Pope BSC Jim Clark Eve Stewart Andrew Dickson Krótko o filmie Zdobywca Złotego Lwa i Nagrody dla Najlepszej Aktorki (Imelda Staunton) na MFF w Wenecji (2004). Rola Very Drake przyniosła ponadto Imeldzie Staunton Europejską Nagrodę Filmową, Nagrodę Stowarzyszenia Krytyków Filmowych oraz nominacje do Złotego Globu i Złotego Satelity. Film uhonorowany został Złotą Żabą na Festiwalu Camerimage w Łodzi (2004), Nagrodami British Independent Film Awards (2004) w 6 kategoriach oraz nominacją do Złotego Satelity w kategorii Najlepszy Film. Mike Leigh stworzył przejmujący film o dobroci, która w wyjątkowych okolicznościach może nieść ból i cierpienie. Tytułowa Vera (Imelda Staunton) pracuje jako sprzątaczka, zajmuje się domem i rodziną, jest wzorową matką. Jednak życie tej z pozoru zwyczajnej kobiety kryje wstrząsającą tajemnicę. Vera pomaga kobietom, których problemem jest niechciana ciąża. Co kieruje bohaterką, która z uśmiechem decyduje o życiu i śmierci? „Leigh udowodnił, że jest artystą filmów o ludzkich sercach” Premiere 2 Prasa o filmie „Czy powstał film z tezą? I tak, i nie. Z historii Very Drake nietrudno społeczną tezę wysnuć. Aborcja bywa złem koniecznym - mówi Leigh. Prawo, które jej nie uwzględnia, jest obłudne, bo krzywdzi najuboższe kobiety, których nie stać na prywatny zabieg. Jeżeli państwo ma prawo szafować życiem obywateli, wysyłając ich na wojnę, ma też prawo ulżyć kobietom, zezwalając na usunięcie ciąży.” Tadeusz Sobolewski, Gazeta Wyborcza „Imelda Staunton w tytułowej roli absolutnie zdumiewająca.” Hollywood Reporter „Film o mrocznej stronie dobroci.” Premiere „Bolesne studium humanitaryzmu.” Rolling Stone „Najlepszy film dekady.” New York Times „Imelda Staunton skłania do dyskusji na temat uniwersalnych wartości.” Hollywood Reporter „Wstrząsający, prawdziwy, pięknie sfilmowany.” Los Angeles Daily News Streszczenie Londyn, rok 1950: Vera Drake wiedzie spokojne życie z mężem Stanem i dorastającymi dziećmi Sidem i Ethel. Nie są rodziną zamożną, ale szczęśliwą. Vera jest sprzątaczką, Stan pracuje jako mechanik, Sid jest krawcem a Ethel testuje w fabryce żarówki. Kochająca żona i matka ma jednak dodatkowe, tajemnicze zajęcie: pomaga młodym kobietom pozbyć się niechcianej ciąży. Nie bierze za przysługę pieniędzy. W wyniku aborcji jedna z dziewczyn trafia do szpitala. Policja wszczyna dochodzenie. W jego wyniku Vera trafia do aresztu. „Vera Drake jest dobra. Kocha życie i ludzi”. Wywiad z Mike’em Leigh Dlaczego zdecydował się Pan opowiedzieć historię Very Drake? W większości moich filmów poruszam problematykę relacji między członkami rodziny. Szczególnie skupiam się na aspekcie posiadania dzieci. Akcja filmu dzieje się w powojennym Londynie, w którym aborcja jest nielegalna. Obecnie jest już dozwolona, nie przestaje być jednak moralnym dylematem tych kobiet, które na zabieg się decydują i tych osób, które zabieg przeprowadzają. Mój film mówi o tym, co może być przedmiotem moralnej rozterki każdego człowieka. Czy istnieją okoliczności, w których odbieranie życia, nawet 3 nienarodzonego, może być usprawiedliwione? Vera Drake jest dobra, kocha życie i ludzi. Zabiegi aborcji, które przeprowadza są aktem pomocy. Nie czerpie ze swej zakazanej działalności zysków. Dlaczego zrealizował Pan film o problematyce lat pięćdziesiątych? W dzisiejszym nowoczesnym, zliberalizowanym świecie, przerywanie ciąży nie jest rozwiązanym problemem. Jedne kraje zakazują aborcji, inne nie. Zawsze jednak decyzja o zabiegu jest wielkim problemem. Jakie powody skłaniają matkę do pozbycia się potomstwa? Przeniosłem akcję filmu w lata pięćdziesiąte, by uniknąć dosłownej propagandowej wymowy filmu. Problemy poruszane w „Vera Drake” nie godzą w żaden system prawny, mają jedynie skłaniać do refleksji nad sensem życia i miłości. Głównym tematem Pana filmów wydaje się być rodzina. Co z polityką? Istotnie, zwykle w filmach opowiadam o rodzinie. Jest ona jednak podstawowym elementem systemu państwowego. Dlatego można interpretować moje filmy z perspektywy politycznej. Oczywiście Vera nie zajmuje się polityką, jej postępowanie stoi jednak w opozycji do kodeksu prawnego państwa, w którym żyje. Traktuję film jako uniwersalną metaforę wielu wartości, również w aspekcie społecznym i politycznym. Jak doszło do tego, że Vera Drake zaczęła przeprowadzać zabiegi aborcji? Vera nie chce być przestępcą. Nie zarabia na swoich usługach, po prostu niesie pomoc. Nie ma poczucia, że łamie prawo karne, czy też moralne. Wiem, że zagadnienia, o których mówi film dotyczą kobiet w wielu krajach. Wyniki badań socjologicznych wykazały, że kobiety poddają się zabiegom aborcji zarówno wtedy, kiedy prawo ich zabrania i kiedy na nie zezwala. Podobny współczynnik ilości zabiegów utrzymuje się w wielu krajach. Po interwencji Very u jednej z pacjentek wystąpiły komplikacje. Czy Verze przytrafiło się to po raz pierwszy? Vera i my tego nie wiemy. Kobiety, które odwiedzała, nigdy jej nie znały. Vera przychodziła, przeprowadzała zabieg i wychodziła. W tym konkretnym przypadku matka chorej dziewczyny poznała Verę przez przypadek wcześniej. Lekarz w szpitalu, do którego trafiła chora, powiedział: „Dziewczyny w takim stanie widujemy w każdy weekend”. Czy Vera mogła być seryjnym mordercą? Tak jak wspomniałem, w powojennej historii Europy tysiące kobiet poddawały się zabiegom aborcji. Oczywiście, kiedy była nielegalna, posługiwano się „domowymi sposobami”. To zwiększało ryzyko zakażenia. Vera stosuje proste, zwykle jednak niezawodne metody. Dezynfekuje skrupulatnie narzędzia, jednak ryzyko infekcji może pojawić się nawet w szpitalu. W filmie jedna z ciężarnych nastolatek na początku zwraca się o pomoc do prywatnego lekarza zajmującego się przerwaniem ciąży na podłożu psychologicznym. Czy zbadał Pan ten temat? W niektórych systemach prawnych aborcja jest dozwolona, jeśli dowiedzie się, że ciąża może zagrażać zdrowiu psychicznemu matki. Ale oczywiście młoda dziewczyna z klasy średniej tego nie wie. Ten konkretny przypadek w filmie piętnuje brak uświadomienia u wielu 4 młodych kobiet. Kobieta w ciąży ma w państwie zawsze określony status prawny. W wielu krajach władze dużo uwagi poświęcają systemowi kar za aborcję. Szkoda, że sprawa uświadamiania kobietom, czym jest ciąża i jak jej zapobiegać często spychana jest na dalszy plan. W 1950 roku miał Pan siedem lat. Czy w filmie znalazły się wątki autobiograficzne? Mój film ma wymowę uniwersalną, dlatego nie przywołuję w nim konkretnych osób, czy wydarzeń historycznych. Starałem się raczej oddać ducha tamtych czasów, które wydały mi się barwnym tłem fabuły. Jakich środków filmowych użył Pan w tym celu? Z moją ekipą: Dickiem Pope - autorem zdjęć, Eve Steward – scenografem i Jacqueline Durran - kostiumologiem, stworzyliśmy ciemne, monochromatyczne studio, które przypomniało temperaturą barw szare lata powojenne. Realizacja zdjęć w tym wyjątkowym miejscu była przeżyciem. Vera jest osobą pogodną, jednak czasy, w których żyła, nie były kolorowe. Sylwetki aktorów IMELDA STAUNTON (VERA DRAKE) Jest jedną z najbardziej znanych brytyjskich aktorek teatralnych i telewizyjnych. Wystąpiła w wielu filmach fabularnych, m. in: w nagrodzonym Oskarem „Zakochanym Szekspirze”, filmie Anga Lee „Rozważna i romantyczna”, a także „Wpadce” Johna McKay’a i filmach Kennetha Branagh - „Wiele hałasu nic” i „Przyjaciel Petera”. Za osiągnięcia teatralne Imelda Staunton została uhonorowana trzema Olivierami, najbardziej prestiżowymi nagrodami teatralnymi w Wielkiej Brytanii: za Najlepszą Drugoplanową Rolę Kobiecą w „The Corn Is Green”, Najlepszą Drugoplanową Rolę Kobiecą w „A Chorus of Disapproval” oraz za Najlepszą Rolę Kobiecą w Musicalu „Into The Woods”. PHIL DAVIS (STAN) Uznanie zdobył dzięki roli Cyrila, kuriera w filmie Mike’a Leigh „Wysokie aspiracje”. Wystąpił także w filmie „Sekrety i kłamstwa” tego samego reżysera oraz „Bunt na Bounty” Rogera Donaldsona i „Nicholas Nickelby” Douglasa McGratha. Phil Davis wyreżyserował dwa filmy fabularne: „Hold Back The Night” oraz „ID”. PETER WIGHT (DETEKTYW WEBSTER) „Vera Drake” jest jego czwartym filmem w reżyserii Mike’a Leigh („Meantime”, „Sekrety i kłamstwa”, „Nadzy”). Jest znany z ról w wielu brytyjskich serialach telewizyjnych, m. in.: „Out of the Blue” i „Early Doors” Craiga Cash. Wystąpił również na wielu scenach teatrów w Wielkiej Brytanii, w tym Shared Experience i The Royal Shakespeare Company. ADRIAN SCARBOROUGH (FRANK, BRAT STANA) Ceniony w Wielkiej Brytanii aktor teatralny. Wystąpił również w drugoplanowych rolach w filmach: „Gosford Park”, „Niewidoczni” i „Love is The Devil. Szkic do portretu Francisa Bacona”. Na deskach National Theatre w Londynie zagrał w sztukach „A Midsummer Night’s Dream”, „The Wind in the Willows”, „Rosencrantz and Guildenstern are Dead”. 5 HEATHER CRANEY (JOYCE, ŻONA FRANKA) Heather Craney wystąpiła w dwóch filmach Mike’a Leigh: „Wszystko albo nic” oraz „TopsyTurvy”. Na West Endzie wystąpiła w przedstawieniu „Passion Play” Michaela Grandage. Do jej telewizyjnych osiągnięć możemy zaliczyć role w serialach „The Bill” i „Silent Witness”. DANIEL MAYS (SID, SYN VERY) Daniel Mays zagrał w filmie Mike’a Leigh „Wszystko albo nic”. Wystąpił w filmie „Perl Harbor” Michaela Bay’a. Za rolę Jasona w filmie „Rehab” Antonia Birda uhonorowany został w roku 2001 Nagrodą w Kategorii Najlepsza Rola Męska na Festiwalu Filmowym Palmare-Reims. ALEX KELLY (ETHEL, CÓRKA VERY) Wystąpiła w filmie „Wszystko albo nic” Mike’a Leigh. Zagrała liczne role w spektaklach teatralnych, m. in. w sztuce „Candide” Hojna Cairda w National Theatre w Londynie. SALLY HAWKINS (SUSAN, KOLEŻANKA ETHEL) Sally Hawkins debiutowała rolą Samanthy w filmie Mike’a Leigh „Wszystko albo nic”. Następnie wystąpiła w „Layer Cake” Matthew Vaughana i „Wiele hałasu o nic” Kennetha Branagh. Do jej osiągnięć telewizyjnych możemy zaliczyć role w filmach „Tipping the Velvet”, „Byron”, „Little Britain”, „Promoted” i „The Young Visitors”. EDDIE MARSAN (REG, PRZYSZŁY ZIĘĆ VERY) Vera Drake to pierwszy film Miche’a Leigh z jego udziałem. Wystąpił ponadto roli księdza w filmie „21 gramów” Alejandro Gonzáleza Iñárritu oraz w „Gangach Nowego Jorku” Martina Scorsese. RUTH SHEEN (LILY, HANDLARKA) W 1989 roku została uhonorowana Europejską Nagrodą Filmową za rolę Shirley w filmie „Wysokie aspiracje” Mike’a Leigh. Uznanie przyniosła jej rola w sztuce „It’s A Great Big Shame!” wystawionej w 1993 roku na deskach Theatre Royal Stratford East. Wystąpiła w filmach: „Wszystko albo nic”, „Cheeky” Davida Thewlisa i „Vanity Fair” Miry Nair. JIM BROADBENT (SĘDZIA) Jeden z najbardziej znanych aktorów brytyjskich. „Vera Drake”, jest szóstym filmem Mike’a Leigh, w którym rolę zagrał Broadbent. Aktor został uhonorowany Oscarem w kategorii Najlepsza Drugoplanowa Rola Męska w filmie „Iris”. Sylwetki twórców Mike Leigh (scenariusz, reżyseria) Urodził się w 1943 roku w Salford w Wiekiej Brytanii. Uczęszczał do The Royal Academy of Dramatic Art w Camberwell, Central Art Schools i Szkoły Filmowej w Londynie. Jego pierwszym filmem fabularnym były „Ponure chwile” („Bleak Moments) z 1971 roku. Wybrana filmografia: 2001 „WSZYSTKO ALBO NIC” („ALL OR NOTHING”) Związek Londyńskich Krytyków Filmowych 2003 - Najlepszy Film Brytyjski, Najlepsza Brytyjska Rola Kobieca (Lesley Manville) 6 London Evening Standard Award 2003 - Nagroda za Osiągnięcia Techniczne (Ele Stewart) 1999 „TOPSY-TURVY” Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji 1999 - Najlepsza Rola Męska (Jim Broadbent) Stowarzyszenie Nowojorskich Krytyków Filmowych 2000 - Najlepszy Film, Najlepszy Reżyser (Mike Leigh) Narodowe Stowarzyszenie Krytyków Filmowych (USA) 2000 - Najlepszy Film, Najlepszy Reżyser (Mike Leigh) London Evening Standard Awards 2000 - Najlepszy Film, Najlepsza Rola Męska (Jim Broadbent) 1997 „WSPÓŁLOKATORKI” („CAREER GIRLS”) London Evening Standard Award 1997 - Najlepsza Rola Kobieca (Katrin Cartlidge) 1996 „SEKRETY I KŁAMSTWA” („SECRETS AND LIES”) Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Cannes 1996 - Złota Palma, Najlepsza Rola Kobieca (Brenda Blethyn), Nagroda Międzynarodowej Krytyki FIPRESCI Festiwal Filmowy w Sydney 1996 - Najbardziej Popularny Film, Nagroda Krytyków Związek Krytyków Filmowych z Los Angeles 1997 - Najlepszy Film, Najlepszy Reżyser (Mike Leigh), Najlepsza Rola Kobieca (Brenda Blethyn) Złoty Glob 1997 - Najlepsza Rola Kobieca (Brenda Blethyn) Empire Magazine 1996 - Najlepsza Rola Kobieca (Brenda Blethyn) Spanish Goya Award 1996 - Najlepszy Film Zagraniczny Nagroda Krytyków Francuskich 1996 - Najlepszy Film Zagraniczny Najlepsza Drugoplanowa Rola Kobieca (Marianne Jean-Baptiste) BAFTA 1997 - Najlepszy Scenariusz Oryginalny (Mike Leigh) Nagroda Alexandra Korda 1997 – Najlepszy Film Brytyjski, Najlepsza Rola Kobieca (Brenda Blethyn) Humanitas Prize 1997 Nagroda Australijskiego Instytutu Filmowego 1997 - Najlepszy Film Zagraniczny Kinema Jumpo Award (Japonia) 1997 - Najlepszy Film Zagraniczny 1993 „NADZY” („NAKED”) Festiwal Filmowy w Cannes 1993 - Najlepszy Reżyser (Mike Leigh), Najlepsza Rola Męska (David Thewlis) Festiwal Filmowy w Toronto 1993 - Metro Media Award Festiwal Filmowy w San Sebastian 1993 – Nagroda Author ’93, Nagroda Publiczności Festiwal Filmowy w Haugesund 1993 - Najlepszy Film Europejski Cinequest/ TV Ontario 1993 - Najlepszy Film Zagraniczny Geneva Stars de Demain 1993 - Najlepszy Europejski Debiut Kobiecy (Katrin Cartlidge) Stowarzyszenie Krytyków Filmowych w Nowym Yorku 1993 - Najlepsza Rola Męska (David Thewlis) Stowarzyszenie Krytyków Filmowych z Bostonu 1993 - Najlepsza Rola Męska (David Thewlis) Narodowe Stowarzyszenie Krytyków Filmowych USA 1993 - Najlepsza Rola Męska (David Thewlis) Festiwal Filmowy w Sztokholmie 1993 - Nagroda Mont Blanc dla Najlepszego Scenariusza Oryginalnego (Mike Leigh) London Evening Standard Award 1994 - Najlepsza Rola Męska (David Thewlis) 7 1991 „ŻYCIE JEST SŁODKIE” („LIFE IS SWEET”) Europacinema Academia Italiana 1991 - Najlepszy Film Taormina Film Festival 1991 - Najlepszy Film Taormina Maschera Di Polifermo 1991 - Nagroda Dla Całej Obsady Geneva Stars de Demain 1992 - Najlepsza Rola Kobieca (Claire Skinner) Narodowy Związek Krytyków Filmowych (USA) 1991 - Najlepszy Film, Najlepsza Rola Kobieca (Alison Steadman), Najlepsza Drugoplanowa Rola Kobieca (Jane Horrocks) Stowarzyszenie Krytyków Filmowych z Los Angeles 1992 - Najlepsza Rola Kobieca (Jane Horrocks) 1988 „WYSOKIE ASPIRACJE” („HIGH HOPES”) Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji 1988 - Nagroda Krytyków London Evening Standard 1988 - Nagroda im. Petera Sellersa dla Najlepszego Filmu Komediowego Europejska Nagroda Filmowa 1988 - Europejski Film Roku, Najlepsza Rola Kobieca (Ruth Sheen) Najlepsza Drugoplanowa Rola Kobieca (Edna Doré), Najlepsza Muzyka (Andrew Dickson) 1971 „PONURE CHWILE” („BLEAK MOMENTS”) Festiwal Filmowy w Chicago 1972 - Grand Prix (Złoty Hugo) Festiwal Filmowy w Locarno 1972 - Grand Prix (Złoty Leopard) SIMON CHANNING WILLIAMS (PRODUCENT) Współpraca Simona Channing Williamsa z Mikem Leigh rozpoczęła się w 1980 roku. Leigh pracował jako pierwszy asystent reżysera filmu „Dorośli (Grown-Ups)”, który Williams produkował dla BBC. Williams został producentem filmu Mike’a Leigh „Wielkie aspiracje”. Razem założyli studio producenckie Thin Man Films. Wspólnie stworzyli film „Życie jest słodkie (Life is Sweet”), który zdobył wiele nagród i zwrócił uwagę międzynarodowej publiczności. W 1992 roku współpracowali przy mini-serialu „A Sense of History”, uznanym za Najlepszy Film Krótkometrażowy na Festiwalu Filmowym ClermontFerrand. Williams i Leigh razem zrealizowali filmy: „Nadzy”, „Sekrety i kłamstwa”, „Współlokatorki”, „Topsy-Turvy” oraz „Wszystko albo nic”. Simon Channing Williams wyprodukował również film „Puccini” Tonyego Palmeta oraz „Nicholasa Dickelby” Douga McGratha i „Man About Dog” Paddy’ego Breathnacha. ALAIN SARDE (PRODUCENT) Najbliższy współpracownik Romana Pogańskiego, producent „Pianisty” i „Olivera Twista”. Sarde wyprodukował ponad 150 filmów takich reżyserów, jak Jean-Luc Godard, Roman Polanski, Pierre Granier-Deferre, George Lautner, André Téchiné, Bertrand Tavernier, Alain Corneau, Bertrand Blier, Nicole Garcia, Coline Serreau, Jeanne Labrune, Danièle Thompson, David Lynch, Claude Sautet, Patrice Leconte i Jacques Doillon. 8 DICK POPE (ZDJĘCIA) Dick Pope jest autorem zdjęć do następujących filmów Mike’a Leigh: „Życie jest słodkie”, „Nadzy”, „Sekrety i kłamstwa”, „Współlokatorki”, „Topsy-Turvy”, „Wszystko albo nic”. Na Międzynarodowym Festiwalu Operatorów Filmowych Camerimage w 1996 roku zdobył Złotą Żabę za zdjęcia do filmu „Sekrety i kłamstwa”. W 1999 roku na tym samym festiwalu odebrał wraz z Mikem Leigh Specjalną Nagrodę Za Najlepszą Współpracę ReżyserskoOpratorską. Dick Pope ma również w swoim dorobku zdjęcia do następujących filmów: „Amy Foster” Beebana Kidrona, „Czas zapłaty” Anthony’ego Neilsona, „Desperaci” Chrisa McQuarrie, „Trzynaście rozmów o tym samym” (Thirteen Conversations About OneThing)” Jilla Sprechera oraz „Nicholas Nickelby” Douga McGratha. JIM CLARK (MONTAŻ) Pracował m. in. z reżyserami: Johnem Schlesingerem, Stanley’em Donena, Michaelem Apdetem. Ostatnio współpracował z Richardem Loncraine przy filmie „Wzbierająca burza. Na swoim koncie ma montaż filmu „Misja” Rolanda Joffe i „Świat to za mało” Michaela Apdeta. Otrzymał Oscara za montaż filmu Rolanda Joffe „Pola śmierci”. ANDREW DICKSON (MUZYKA) „Vera Drake” jest szóstym Mike’a Leigh z muzyczną oprawą Andrew Dickinsona („Meantime”, „Wysokie aspiracje”, „Nadzy”, „Sekrety i kłamstwa”, „Wszystko albo nic”). Dickson jest również aktorem, reżyserem i scenarzystą. Skomponował piosenki do przedstawień w The Royal Shakespeare Company, The Royal Court, Hull Truck, Nottingham Playhouse, Sheffield Crucible, Leicester Haymarket i Liverpool Everyman. EVE STEWART (SCENOGRAFIA) Nominowana do Oscara w kategorii Najlepsza Scenografia do filmu Mike’a Leigh „TopsyTurvey”. Jest autorką scenografii do następujących filmów reżysera: „Wszystko albo nic” (Nagrodę Evening Standard za Osiągnięcia Techniczne), „Współlokatorki”, „Sekrety i kłamstwa”, „Nadzy”. 9