Droga Mleczna NASZA GALAKTYKA Monika Budzińska Fot. R.powell Droga Mleczna spiralne ramiona Fot. R.powell Droga Mleczna jądro Drogi Mlecznej spiralne ramiona Fot. R.powell Cen Centrum Drogi Mlecznej jest przysłonięte gęstymi chmurami gazu 12 10 8 Kolumna 1 Kolumna 2 6 Kolumna 3 4 2 0 Wiersz 1 Fot. NASA/CXC/M.Weiss Wiersz 2 Wiersz 3 Wiersz 4 Czarna dziura obraca się wokół własnej osi tworząc ogromny wir, który pochłania całą otaczającą go materię Fot. Alain Riazuelo, IAP/UPMC/CNRS Czarna dziura jest pozostałością po wybuchu supernowej, czyli wybuchu gwiazdy o olbrzymiej masie w końcowej fazie życia Jądro gwiazdy zaczyna się zapadać i ogromna ilość materii zostaje skupiona na małej przestrzeni Czarnej dziury nie da się zobaczyć, jest to ciemna nie świecąca przestrzeń Zobaczyć można jedynie przyciągane przez nią światło, które zbiera się na jej krawędzi Fot. Eastnews/SPL Odległości we Wszechświecie mierzy się w LATACH ŚWIETLNYCH 1 rok świetlny jest to odległość jaką światło pokonuje w ciągu jednego roku Światło przemierza próżnię z prędkością bliską 300 000 kilometrów na sekundę Na pokonanie drogi Ziemia - Słońce, światłu wystarcza nieco ponad 8 minut, jadąc samochodem z prędkością 140km/h drogę tę przemierzalibyśmy przez 120 lat Proxima Centauri, najbliższa Słońcu gwiazda znajduje się ponad 4 lata świetlne od nas, czyli na Ziemi widzimy tę gwiazdę, taką jaką była ponad 4 lata temu Droga Mleczna widziana z Ziemi Główna część Drogi Mlecznej ma kształt płaskiego dysku o średnicy 100 000 lat świetlnych, grubość dysku to „tylko” 1000 lat świetlnych TU JESTEŚMY Fot. R.powell Słońce Słońce Jest gazową kulą składającą się głównie z wodoru i helu Jego ciepło i światło powstają dzięki zachodzącym we wnętrzu reakcjom jądrowym przemiany wodoru w hel Słońce Temperatura na powierzchni Słońca wynosi około 5500ºC, natomiast w środku dochodzi do 14mlnºC Słońce Powstało ponad 4 miliardy lat temu Za 5 miliardów lat stanie się czerwonym olbrzymem - będzie tak wielkie, że pochłonie Ziemię ● Słońce W czasie potężnych eksplozji na Słońcu w przestrzeń kosmiczną zostaje wyrzucona ogromna ilość słonecznej materii- powstają burze słoneczne Wybuchy słoneczne sięgają setek tysięcy kilometrów UKŁAD SŁONECZNY Układ Słoneczny Merkury bóg handlu i posłaniec bogów Merkury Jest planetą poruszającą się najbliżej Słońca ( w odległości 58 mln km), na jego okrążenie potrzebuje 88 dni Merkury Skalista planeta bez śladów wody lub życia Jego powierzchnia wygląda tak samo jak powierzchnia naszego księżyca Jednak wewnątrz Merkury jest przypuszczalnie bardziej podobny do Ziemijego środkiem jest prawdopodobnie kula żelaza Merkury Doba na Merkurym trwa 59 dni ziemskich, oznacza to, że na stronie zwróconej ku Słońcu jest bardzo gorąco, a na ciemnej stronie planety niezwykle zimno, zwłaszcza że nie ma tu atmosfery, która zatrzymałaby ciepło ze Słońca Wenus bogini miłości Wenus Druga z kolei planeta Okrąża Słońce w ciągu 224 dni w odległości 108 mln km od niego Jest ona niemal tej samej wielkości co Ziemia, ale jest bardzo do niej niepodobna Wenus Temperatura powierzchni Wenus wynosi 500ºC, przyczyną tego jest dwutlenek węgla w jej atmosferze, który jest pułapką dla cieplnego promieniowania słonecznego, ponadto grube chmury pokrywające tą planetę zawierają krople kwasu siarkowego Ziemia Ziemia Nasza planeta okrąża Słońce raz na rok, w odległości 150 mln km Ziemia Ma w swej atmosferze tlen i jest jedyną planetą z morzami Woda i tlen sprawiają, że bardzo różni się ona od innych planet Jest to jedyne znane ludziom miejsce we Wszechświecie, gdzie mogą żyć rośliny i zwierzęta Mars bóg wojny Mars Dzień marsjański trwa 24,6 godziny, natomiast rok jest równy 687ziemskim dniom Mars posiada dwa księżyce: Fobosa i Deimosa Mars Jest on nazywany czerwoną planetą ponieważ jego grunt i skały są czerwone Mars Jego pyliste równiny pokryte są skałami i pokiereszowane wąwozami oraz wygasłymi wulkanami. Kiedyś były na mim rzeki Obecnie planeta ta jest pozbawiona życia jednak nie wykluczone, że któregoś dnia znajdziemy na nim ślady życia J Jowisz władca bogów J Jowisz Jest największą planetą Układu Słonecznego, oddalony od Słońca 778mln km, potrzebuje prawie 12 lat na jego okrążenie Wokół niego krążą 63 księżyce, cztery największe to: Io, Europa, Ganimedes, Kalisto J Jowisz Działa jak potężny magnes i chwyta w pułapkę promieniowanie słoneczne, które tworzy pasy wokół planety Jest on wielką kulą cieczy, której powierzchnia pokryta jest chmurami Saturn bóg rolnictwa Saturn To kolejna ogromna planeta (gazowy olbrzym) o średnicy 120 000 km Jest niemal tak duża jak Jowisz, ale znajduje się dwa razy dalej od Słońca i potrzebuje prawie 30 lat, by okrążyć je jeden raz Posiada on 60 księżyców, największy z nich to Tytan Saturn Główną atrakcją Saturna jest zestaw pierścieni wokół jego równika Pierścienie te zbudowane są z milionów kawałków lodu Są bardzo różnej wielkości – od maleńkich okruchów do 10-kilometrowych brył Krążą wokół Saturna, tworząc bardzo cienką tarczę, a szerokość głównych pierścieni jest niemal taka, jak odległość Księżyca od Ziemi. Uran - bóg nieba Uran Potrzebuje 84 lat na jedno okrążenie Słońca, od którego oddalony jest o 2870 mln km Jest on posiadaczem 27 księżyców, najciekawszy z nich nazywa się Miranda Uran Mniejszy gazowy gigant Uran, zielonkawy i bardzo zimny, jest planetą głównie ciekłą i gazową, jak Jowisz i Saturn ale o połowę mniejszą i bez wzorzystych chmur Uran Wygląda jakby wirował na boku, to wytwarza dziwne pory roku. 21 lat trwa dzień, potem następuje 21 lat normalnych dni i nocy, zaś później 21 lat ciemności Neptun bóg morza Neptun Jest nieco mniejszy od Uranu, oddalony od Słońca o 4497 mln km Na jedno okrążenie Słońca potrzebuje 165 lat Posiada on 13 księżyców, ale zobaczyć możemy tylko Trytona i Nereidę Neptun Jest to jedna z najmniej poznanych planet w Układzie Słonecznym Układ Słoneczny to obszar, którego wszystkie ciała niebieskie: planety, księżyce, planety karłowate, planetoidy, komety, meteoryty i pył międzyplanetarny są związane przez siłę grawitacyjną Słońca Nasz Układ Słoneczny jest większy i bardziej pusty niż nam się wydaje, nie wygląda on jak na tym rysunku, ani na żadnym innym obrazku Jeżeli Ziemię zmniejszymy do wielkości ziarnka grochu nasz ekran musiałby mieć około 2 km aby ułożyć w odpowiednich odległościach wszystkie osiem planet Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Merkury – ziarenko kaszy jęczmiennej odległości 22m okrążające piłkę w Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Merkury – ziarenko kaszy jęczmiennej okrążające piłkę w odległości 22m Wenus i Ziemia – ziarna grochu w od piłki odległościach 42 i 59 m Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Merkury – ziarenko kaszy jęczmiennej okrążające piłkę w odległości 22m Wenus i Ziemia – ziarna grochu w odległościach 42 i 59 m od piłki Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Mars – ziarno kaszy gryczanej znajdujące się 90 m od piłki Jowisz – mandarynka, krążąca wokół piłki w odległości 306m Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Saturn – duża śliwka, 560m od piłki Proporcje w Układzie Słonecznym Słońce – duża (około półmetrowa) plażowa piłka Saturn – duża śliwka, 560m od piłki Uran i Neptun – to orzechy laskowe (Uran trochę większy), znajdą się w odległości 1120 i 1700m od piłki Aż do początków XX wieku uznawano naszą Drogę Mleczną za jedyną w swoim rodzaju Dziś jednak wiemy, że w dostępnej ludzkim obserwacjom części Kosmosu znajduje się prawdopodobnie ponad sto miliardów innych galaktyk Każda z nich składa się z miliardów czy bilionów gwiazd i zapewne z niezliczonych planet, na których może istnieje życie... W przygotowaniu prezentacji korzystano z następujących pozycji: „Kosmos u granic przestrzeni i czasu” - E. Ubelacker „Uniwersytet Dziecięcy wyjaśnia tajemnice kosmosu” U. Janssen i K. Werner „Tu jesteśmy” - A. i D. Mizielińscy „Budowa Wszechświata” - S. Becklake „Odkryć fizykę” - M. Braun i W. Śliwa home.elka.pw.edu.pl www.unan.edu.ni www.astronomia.wortale.net kosmos.edu.pl Dziękuję za uwagę