BIOLOGICZNE MECHANIZMY ZACHOWANIA II JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I KONTROLA RUCHOWA MECHANIZMY KONTROLI RUCHOWEJ SYSTEMY ZSTĘPUJĄCE Korowe ośrodki motoryczne Kora motoryczna (planowanie, inicjacja i kierowanie ruchami dowolnymi) JĄDRA PODSTAWY Ośrodki pnia mózgu MÓŻDŻEK (podstawowe ruchy i kontrola postawy ciała) Lokalne obwody neuronów Motoneurony niskopoziomowa integracja motoryczna niskopoziomowe neurony ruchowe Obwody rdzenia kręgowego i pnia mózgu Wejście sensoryczne Mięśnie szkieletowe LOKALIZACJA KORY MOTORYCZNEJ PŁASZCZYZNA BOCZNA KORA PRZEDRUCHOWA (PMC) DODATKOWA KORA RUCHOWA (SMA) PŁASZCZYZNA PRZYŚRODKOWA KORA PIERWSZORZĘDOWA M1 DODATKOWA KORA RUCHOWA (SMA) KORA PIERWSZORZĘDOWA M1 FUNKCJE KORY MOTORYCZNEJ KORA PRZEDRUCHOWA – przygotowanie i planowanie ruchu – dobór strategii ruchu – sekwencji rozkazów DODATKOWA KORA RUCHOWA – planowanie złożonych sekwencji ruchu (zwłaszcza wyuczonych) – koordynacja ruchów obustronnych – koordynacja reakcji posturalnych z wykonywanym ruchem – aktywna przed wykonaniem szybkich ruchów w ustalonym porządku KORA RUCHOWA M1 – somatotopia – jednostką funkcjonalną kolumna – pobudza pojedynczy mięsień lub grupę mięśni – kierunek ruchu kodowany przez populację kilkuset neuronów – otrzymuje informacje z systemu somatosensorycznego FUNKCJE KORY MOTORYCZNEJ – DROGI KONTROLI RUCHU KRESOMÓZGOWIE JĄDRO NERWU V MOST TOREBKA WEWNĘTRZNA DROGI KOROWORDZENIOWE I PNIOWE PODSTAWA MOSTU JĄDRO CZERWIENNE JĄDRO NERWU XII ŚRÓDMÓZGOWIE RDZEŃ PRZEDŁUŻONY KONARY MÓZGU UKŁAD SIATKOWATY JĄDRO NERWU V PIRAMIDY MOST SKRZYŻOWANIE PIRAMID PODSTAWA MOSTU RDZEŃ PRZEDŁUŻONY JĄDRO NERWU XII RDZEŃ PRZEDŁUŻONY UKŁAD SIATKOWATY PIRAMIDY BRZUSZNA DROGA KOROWO-RDZENIOWA (BRZUSZNO-PRZYŚRODKOWA) GRZBIETOWA DROGA KOROWO-RDZENIOWA (GRZBIETOWO-BOCZNA) RDZEŃ KRĘGOWY MOTONEURON ROGÓW PRZEDNICH ZABURZENIA MECHANIZMÓW KONTROLI RUCHOWEJ ZABURZENIA MECHANIZMÓW KONTROLI RUCHOWEJ STWARDNIENIE BOCZNE ZANIKOWE (ALS) – choroba Lou Gehriga Przyczyny: toksyny, zaburzenia struktury białek i wiele innych hipotez; jedna z form ma charakter dziedziczny (FALS) degeneracja i powolny zanik neuronów kory motorycznej, zanik aksonów w drogach korowo-rdzeniowych oraz neuronów w rogach przednich rdzenia ZABURZENIA MECHANIZMÓW KONTROLI RUCHOWEJ STWARDNIENIE BOCZNE ZANIKOWE (ALS) Objawy: postępujące osłabienie siły mięśni zanik tkanki mięśniowej zwiększenie siły odruchów rdzeniowych (w tym patologicznych) brak oznak demencji śmierć w przeciągu 5 lat JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI KRESOMÓZGOWIE WZGÓRZE JĄDRA BRZUSZNE-PRZEDNIE I BOCZNE KORA MÓZGOWA JĄDRO OGONIASTE SKORUPA GAŁKA BLADA ZEWNĘTRZNA WEWNĘTRZNA ŚRÓDMÓZGOWIE ISTOTA CZARNA CZĘŚĆ ZBITA CZĘŚĆ SIATKOWATA ZAWZGÓRZE JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI FUNKCJE – utrzymywanie odpowiedniego napięcia mięśniowego dopasowanego do planu ruchu – planowanie współruchów – kontrola płynności poszczególnych faz ruchu USZKODZENIA – choroba Parkinsona – choroba Huntingtona – hemibalizm – atetoza (następne zajęcia) JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI KORA MOTORYCZNA KORA MOTORYCZNA KORA CIEMIENIOWA J. OGONIASTE J. OGONIASTE SKORUPA WZGÓRZE VA & VL TOREBKA WEWNĘTRZNA NISKOWZGÓRZE WZGÓRKI GÓRNE SKORUPA KORA SKRONIOWA ISTOTA CZARNA CZĘŚĆ ZBITA ŚRÓDMÓZGOWIE GAŁKA BLADA CZ. WEWNĘTRZNA GAŁKA BLADA CZ. ZEWNĘTRZNA ISTOTA CZARNA CZĘŚĆ SIATKOWATA JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI + KORA + ISTOTA CZARNA CZ. ZBITA J. OGONIASTE SKORUPA GAŁKA BLADA ISTOTA CZARNA CZ. SIATKOWATA NISKOWZGÓRZE + WZGÓRZE WZGÓRKI GÓRNE JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI KORA MÓZGOWA + (przejściowo) J. OGONIASTE SKORUPA - (przejściowo) GAŁKA BLADA CZ. WEWNĘTRZNA KORA MOTORYCZNA + (przejściowo) WZGÓRZE - (tonicznie) POTENCJAŁ GOTOWOŚCI – READINESS POTENTIAL BUDOWA KORY RUCHOWEJ (MOTORYCZNEJ) BRUZDA ŚRODKOWA KORA RUCHOWA M1 KOROWO-RDZENIOWE KOROWO-PNIOWE JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI KORA MÓZGOWA + (przejściowo) J. OGONIASTE SKORUPA - (przejściowo) GAŁKA BLADA CZ. WEWNĘTRZNA KORA MOTORYCZNA + (przejściowo) WZGÓRZE - (tonicznie) JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI KORA MOTORYCZNA KORA MÓZGOWA + ISTOTA CZARNA CZ. ZBITA D1 (przejściowo) + (przejściowo) J. OGONIASTE & SKORUPA + + WZGÓRZE VA & VL D2 - - - (przejściowo) (przejściowo) (przejściowo) GAŁKA BLADA CZ. ZEWN. (tonicznie) GAŁKA BLADA CZ. WEWN. - (tonicznie) + (przejściowo) NISKOWZGÓRZE - Połączenia hamujące GABA + (przejściowo) Połączenia pobudzające Glu JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI JĄDRA PODSTAWY KRESOMÓZGOWIA I INNE OŚRODKI