PROGRAM AUTORSKI

AUTORSKI PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA
KOMUNIKACYJNEGO W SZKOLE PODSTAWOWEJ DLA KL.III
Opracował mgr Władysław Kruszewski
Szkoła Podstawowa w Długiem
Wstęp
Warunki na drogach również wiejskich stają się coraz trudniejsze, w związku
ze zwiększającą się liczbą pojazdów, a wraz z nimi wypadków drogowych.
Dlatego należy nasilić pracę dydaktyczno – wychowawczą w celu lepszego
przygotowania do bezpiecznego zachowania się najmłodszych użytkowników
dróg. Dziecko powinno być radosne i szczęśliwe, ale musi też zadbać o własne
bezpieczeństwo na podwórku, w gospodarstwie rolnym, w domu, w szkole i na
ulicy. By dziecko stało się samodzielnym uczestnikiem ruchu drogowego,
zadbało o własne bezpieczeństwo należy je do tego przygotować jak
najwcześniej, kierując się zasadą” im prędzej tym lepiej”. O ile bowiem trudno
jest zwalczyć złe nawyki u dorosłych, o tyle łatwo jest wpoić dobre zasady
dzieciom.
Zadaniem szkoły jest wyposażeni ucznia w wiadomości, umiejętności i nawyki,
które są niezbędne do bezpiecznego uczestnictwa w ruchu drogowym.
Nauczyciel ma za zadanie wykształcić w dziecku umiejętność bezpiecznego
poruszania się po drogach, rozwinąć jego uwagę, spostrzegawczość,
wyobraźnię i orientacje przestrzenną.
Dziecko już od wczesnych lat swego życia uczestniczy w ruchu drogowym, nie
zdając sobie sprawy z grożących mu niebezpieczeństw. Uczniowie klas
młodszych wymagają szczególnej pomocy ze strony nauczycieli, odpowiednio
ukierunkowanych zajęć sprzyjających bezpiecznemu korzystaniu z dróg
publicznych.
Charakterystyka programu
Opracowany przeze mnie program autorski „Wychowania komunikacyjnego
w klasie III” ma pomóc dzieciom w opanowaniu trudnej problematyki ruchu
drogowego.
Treści w nim zawarte dostosowane są do potrzeb i możliwości poznawczych
dziecka. Obejmują zasady ruchu pieszego, uczą dojrzałego uczestnictwa
w ruchu drogowym, przygotowują do uzyskania w przyszłości karty rowerowej.
Celem wychowania komunikacyjnego w klasach I-III jest zapoznanie uczniów
z podstawowymi zasadami prawidłowego postępowania w ruchu drogowym
pieszych, osób oczekujących na przystankach komunikacji publicznej,
pasażerów komunikacji publicznej i samochodów osobowych, a także
kształtowanie bezpiecznych i kulturalnych zachowań w ruchu drogowym. Mój
-1-
program dotyczy poprawy bezpieczeństwa dzieci wiejskich, które ze względu na
znaczną odległość(nawet 6 kilometrów) jaką muszą pokonać z domu do szkoły,
są narażone na szczególne niebezpieczeństwo wypadku drogowego. Dziecko
jest bezbronnym i najsłabszym uczestnikiem ruchu drogowego. Ma słabiej od
osoby dorosłej rozwiniętą spostrzegawczość, niezbyt szerokie pole widzeniat,
trudności w ocenianiu kierunku i odległości, brak podzielnej uwagi. Dlatego
istnieje ogromna potrzeba przygotowania go do bezpiecznego i kulturalnego
korzystania z dróg publicznych i środków transportu.
Program opracowałem w oparciu o ROZPORZĄDZENIE MINISTRA
EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458 oraz z 2003 r. Nr 210,
poz. 2041).
CELE PROGRAMU
CEL OGÓLNY:
Nabywanie umiejętności prawidłowego, bezpiecznego i kulturalnego
zachowania się na drogach, przystankach i w środkach komunikacji publicznej,
oraz w gospodarstwie rolnym.
CELE SZCZEGÓŁOWE:

wdrażanie do zdyscyplinowania i utrwalania prawidłowych nawyków
zachowań na drodze;

poznanie podstawowych zasad ruchu drogowego;

wdrażanie do stosowania się do znaków i sygnałów drogowych;

odpowiedzialne uczestnictwo w ruchu drogowym;

wzbogacanie zasobu podstawowych pojęć z dziedziny ruchu drogowego;

kształcenie bezpiecznego poruszania się grup pieszych w trudnych
warunkach atmosferycznych;

wdrażanie do bezpiecznego i kulturalnego zachowania się w środkach
komunikacji publicznej;

rozumienie niebezpieczeństwa wynikającego z niewłaściwie dobranego
miejsca zabawy;

uświadomienie konieczności udzielania pierwszej pomocy;
-2-

umiejętność klasyfikowania pojazdów i określanie ich pierwszeństwa na
drodze;

doskonalenie zapamiętywania numerów alarmowych i odpowiednie ich
wykorzystanie;

wyrabianie umiejętności bezpiecznego zachowania w pobliżu maszyn
rolniczych.
Termin
realizacji
Wrzesień
Temat
jednostki
lekcyjnej
Treści kształcenia Formy realizacji
Bezpieczna
 doskonalenie
droga do szkoły
umiejętności
i ze szkoły
bezpiecznego
poruszania się po
drodze;
 utrwalenie
przestrzegania
zasad
przechodzenia
przez jezdnię;
 wdrażanie do
przechodzenia w
miejscach
wyznaczonych;
 wyrabianie
orientacji
porządkowej (w
lewo, w prawo);
 określanie
miejsca
bezpiecznego
przechodzenia
przez jezdnię
poza miastem,
bez
wyznaczonego
przejścia dla
pieszych ;
-3-
Omawianie ilustracji
na planszach
Praktyczne przejście
przez jezdnię w
pobliżu budynku
szkoły.
Pokaz elementów
drogi.
Przewidywane
osiągnięcia
uczniów
 potrafi
bezpiecznie
poruszać się po
drodze;
 stosuje zasady
przejścia przez
jezdnię;
 określa kierunki:
strona lewa,
Zabawy orientacyjno –
porządkowe.
strona prawa;
Porównanie drogi
własnej z drogą na
planszy.
 nazywa elementy
drogi
 unika nagłego
wchodzenia na
jezdnię bez
upewnienia się;
 nie przechodzi
w miejscach
niewidocznych
(łuk, zakręt);
 zna zasady
bezpiecznego
poruszania się
poboczem drogi
 wrabianie nawyku
dostosowania się
Październik Bezpieczeństwo
do warunków
w trudnych
atmosferycznych
warunkach
i pory dnia;
atmosfery cznych
 rozumienie
konieczności
stosowania
elementów
odblaskowych;
 uświadomienie
niebezpieczeństw
spowodowanych
przez trudne
warunki
atmosferyczne
Listopad
Poznajemy
znaki i sygnały
drogowe
 poznanie
i nazywanie
podstawowych
znaków
drogowych
(zakazu, nakazu,
informacyjne,
ostrzegawcze);
 doskonalenie
umiejętności
rozpoznawania
barw
sygnalizatora;
Pokaz i omówienie
fragmentu programu
komputerowego
o widoczności po
zmroku i w złych
warunkach
atmosferycznych.
 rozumie
konieczność
odpowiedniego
doboru stroju do
warunków
atmosferycznych
i pory dnia;
Redagowanie haseł
o bezpiecznym
poruszaniu się po
drodze i zabaw w jej
pobliżu.
 stosuje elementy
odblaskowe;
Projektowanie znaku
ostrzegającego przed
trudnymi warunkami
atmosferycznymi.
Projekcja i omawianie
programu
komputerowego „Ruch
drogowy”.
Wykonanie makiety
skrzyżowania i modeli
znaków drogowych.
Układanie haseł na
temat przechodzenia
przez jezdnię.
Obserwowanie
oznakowania dróg
(znaki pionowe
i poziome).
 wdrażanie do
roztropnego
zachowania się w
obrębie drogi oraz
przy jej
przekraczaniu.
Grudzień
Uczestnicy
ruchu
drogowego
 poznanie
znaczenia
terminów:
uczestnik ruchu
drogowego,
zasada ruchu
prawostronnego
dla pojazdów
-4-
Omówienie plansz
edukacyjnych „Ruch
drogowy”.
 zna zagrożenia
wynikające ze
złych warunków
atmosferycznych;
 określa sposoby
na poprawę
bezpieczeństwa
pieszych.
 zna rodzaje
i znaczenie
znaków
drogowych
 stosuje się do
barw sygnalizacji
świetlnej;
 układa hasła
o bezpiecznym
przejściu przez
jezdnię;
 rozróżnia
niewłaściwe
zachowanie
pieszych jako
przyczyny
wypadków
drogowych
 rozumie
znaczenie słów:
uczestnik ruchu
drogowego;
Zapoznanie
z kodeksem uczestnika
ruchu drogowego.
 stosuje się do
zasady ruchu
i lewostronnego
dla pieszych;
 obserwacja
zachowania ludzi
oczekujących na
autobus;
 czytanie rozkładu
jazdy;
lewostronnego
Wykonywanie prac
jako pieszy;
plastycznych –
bezpiecznie poruszamy  odczytuje rozkład
się po drodze.
jazdy.
 dba o wspólne
dobro.
 umie bezpiecznie
oczekiwać na
przystanku;
 stosowanie się do
zasad kodeksu
drogowego;
 jest
odpowiedzialnym
uczestnikiem
ruchu.
 kształtowanie
odpowiedzialnej
postawy
uczestnika ruchu
drogowego.
Styczeń
Bezpieczne
zabawy
 wskazywanie
bezpiecznych
zabaw i miejsc do
zabawy z dala od
drogi;
 wdrażanie
unikania miejsc
niebezpiecznych
w czasie zabaw
na śniegu.
Luty
Zachowanie się  wyrabianie
w środkach
nawyków
komunikacji.
korzystania
-5-
 zna i potrafi
Omówienie cech
wybrać
charakterystycznych
bezpieczne
zimy jako pory roku –
miejsca zabaw
niebezpieczne sytuacje
z dala od dróg;
na drodze.
 unika miejsc
Zapoznanie z
niebezpiecznych
planszami
w czasie zabaw
edukacyjnymi: ,,Ruch
zimą i latem;
drogowyniebezpieczne
 potrafi
zabawy”.
zaplanować
bezpieczną
Układanie zdań
zabawę;
z rozsypanki
wyrazowej na temat
 wie jakie
niebezpiecznych
niebezpieczeństw
zabaw zimą.
a wynikają
z zabaw w
pobliżu jezdni.
Omawianie ilustracji
o zachowaniu się
w środkach
 umie poruszać się
w zorganizowanej
grupie pieszych
z dróg przez
grupy pieszych na
wsi, w mieście,
poza miastem,
przy dobrej
widoczności;
 wdrażanie zasad
kulturalnego
i bezpiecznego
zachowania się
w środkach
komunikacji
publicznej;
 kształtowanie
zachowania się
podczas
wsiadania oraz
jazdy
w charakterze
pasażera środków
komunikacji.
Marzec
Alarmowanie
 poznanie
numerów
telefonów
alarmowych
997,998,999;
 uświadamianie
znaczenia
znajomości
telefonów
alarmowych;
 nauka
przekazywania
informacji
właściwym
służbom;
 kształtowanie
postawy szacunku
dla mienia
społecznego
(aparaty telefon.);
 uświadomienie
konsekwencji
fałszywych
alarmów
-6-
komunikacji.
Zabawy ruchowe
przygotowujące do roli
pasażera
w terenie
zabudowanym
i poza nim;
 kulturalnie
zachowuje się
w środkach
komunikacji
Zabawa w ruch uliczny
publicznej;
– symulacja sytuacji na
wsi i w mieście
 ustępuje miejsca
Wykonanie ilustracji
do wybranej sytuacji;.
osobom starszym,
niepełnosprawny
m, z małym
dzieckiem;
 sprawnie
i bezpiecznie
wsiada i wysiada
np.; z autobusu.
Inscenizacja sytuacji
 zna numery
wymagającej potrzeby
alarmowe;
powiadomienia służb
 potrafi podać
ratowniczych zwięzłą
ustalenie jakie
informację
informacje trzeba
o zdarzeniu
przekazać dorosłym
dorosłym
aby mogli zawiadomić
i służbom
służby ratownicze;
ratowniczym;
Ustalanie jakie
 szanuje mienie
wiadomości mają
społeczne;
przekazywać dzieci
służbom ratowniczym;
 jest świadomy
konsekwencji
Zabawy
fałszywych
w zapamiętywanie
alarmów.
numerów telefonów.
Kwiecień
Pierwsza
pomoc
 poznanie
elementarnych
zasad
postępowania
przy
skaleczeniach
i zadrapaniach;
 zapoznanie
z podstawowymi
materiałami
opatrunkowymi
i środkami
odkażającymi;
Pokaz apteczki
pierwszej pomocy,
nazywanie
poszczególnych
elementów jej
zawartości.
 rozpoznaje
i nazywa
elementy
wyposażenia
apteczki;
Omówienie kolejnych
czynności przy
opatrywaniu ran.
 informuje
dorosłych
o skaleczeniach
i zadrapaniach;
Wykonywanie
opatrunków.
 potrafi wykonać
opatrunek rany;
 rozumie potrzebę
udzielania
pierwszej pomocy
 uświadomienie
potrzeby
informowania dor
osłych o
skaleczeniach
i zadrapaniach;
 - wyrabianie
umiejętności
udzielania
pierwszej
pomocy;
Maj
Poznajemy
środki
lokomocji.
 zapoznanie
z określeniami:
pojazd
jednośladowy,
wielośladowy
i uprzywilejowan
y w ruchu;
 poznanie funkcji
pojazdów
uprzywilejowany
ch w ruchu;
 klasyfikowanie
pojazdów
zależnie od
przyjętej cechy
(uprzywilejowane
nieuprzywilejowa
ne jednoślady,
wieloślady).
-7-
Prezentacja różnego
rodzaju pojazdów
(zabawek) i ich
klasyfikacja.
Sprawdzanie
zgodności klasyfikacji
poprzez malowanie
śladów kół.
Rysowanie pojazdu
uprzywilejowanego
w ruchu.
Układanie rozsypanek
wyrazowych dot.
pojazdów
uprzywilejowanych
 rozpoznaje
pojazdy
jednośladowe,
wielośladowe i
uprzywilejowane;
 potrafi zachować
się widząc pojazd
uprzywilejowany;
 grupuje pojazdy
wg ich cech;
 potrafi ułożyć
rozsypankę
wyrazową.
Czerwiec
Jestem
bezpieczny
w gospodarstwie
rolniczym.
 wyrabianie
umiejętności
bezpiecznego
zachowania się w
gospodarstwie
rolniczym;
Omówienie tablic
poglądowych
przedstawiających
sytuacje zagrażające
Układanie haseł
dotyczących tematu.
 potrafi
bezpiecznie
zachować się na
terenie
gospodarstwa
rolniczego;
 wyrabianie
nawyku
ostrożności w
pobliżu
poruszających się
ciągników
i maszyn
rolniczych
Wykonywanie prac
plastycznych
„Bezpieczne
gospodarstwo”.
 zachowuje
ostrożność
w pobliżu maszyn
znajdujących się
w ruchu;
 wie że dzieci nie
powinny
obsługiwać
maszyn
rolniczych.
WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU
 Program przeznaczony jest do realizacji w klasie III szkoły podstawowej
zlokalizowanej na wsi.
 Treści programowe dostosowane są do potrzeb dzieci i wymogów
współczesnej szkoły.
 Zajęcia odbywają się w ramach przedmiotu technika, 1 godzinę raz
w miesiącu.
 Zajęcia odbywać się będą w pracowni komputerowej, sali gimnastycznej,
w miasteczku ruchu drogowego.
Umiejętności ponadprzedmiotowe
W toku realizacji programu uczeń zdobędzie następujące umiejętności
ponadprzedmiotowe:
 umiejętność pracy w zespole,
 umiejętność rozwiązywania problemów,
 umiejętność posługiwania się technologią informatyczną.
Metody i formy pracy z uczniem
Program realizowany jest za pomocą następujących metod pracy:
 podające: pogadanka, opis
-8-
 poszukujące: dyskusja, metoda problemowa, gry dydaktyczne
 aktywizujące: burza mózgów, gry symulacyjne.
Niezbędne środki do realizacji programu
plansze poglądowe, plansze ze znakami drogowymi, miasteczko ruchu, tor
przeszkód, rower, sygnalizator świetlny, apteczka pierwszej pomocy, program
multimedialny pt. ”Technika i informatyka”, kodeks drogowy.
Sposoby oceniania uczniów:
Ocenianie będzie miało charakter wspomagający, ciągły i odbywać się
będzie na bieżąco w klasie podczas wielokierunkowej działalności ucznia.
Nauczyciel będzie sprawdzał wykonywane prace, chwalił za wysiłek, za chęci,
za pracę, nagradzał pochwałą oraz wskazywał, co uczeń powinien zmienić,
poprawić czy wyeksponować. Będą stosowane wszystkie dostępne sposoby
oceniania wspomagającego tj. obserwacje ucznia i jego pracy, zaangażowanie
i aktywność poznawczą i twórczą opartą o wiedzę zdobytą w czasie realizacji
programu.
Ewaluacja programu:
Ewaluacja dotyczyć będzie refleksji na temat jakości proponowanego
programu, oszacowania, w jakim stopniu został zrealizowany, uświadomienia
przeszkód pełnego osiągnięcia celów kształcenia. Badania ewaluacyjne na tym
etapie kształcenia dotyczyć będą następujących aspektów:
- postaw uczniów wobec procesu uczenia się;
- osiągnięć uczniów;
- zmian w ich zachowaniu;
- zainteresowanie uczniów treściami;
- aktywne uczestnictwo w zajęciach , dyskusji;
- własne inicjatywy uczniów.
-9-