WYMAGANIA Z CHEMII Kl I Dział I Chemia wokół nas Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - uczeń wymienia przykłady substancji chem. występujących w najbliższym otoczeniu podaje przykłady zjawisk fizycznych i przemian chemicznych określa właściwości fizyczne wybranej substancji rozróżnia mieszaninę jednorodną od niejednorodnej i wymienia jej składniki określa stan skupienia substancji zna najważniejsze sposoby rozdzielania mieszanin wskazuje substrat, produkt ,reagenty w reakcji chemicznej odróżnia metal od niemetalu zna symbole 10 pierwiastków chemicznych Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - wyjaśnia na czym polega reakcja chemiczna a zjawisko fizyczne wymienia substancje chemiczne ze swojego otoczenia z podziałem na związki chem. i pierwiastki, a te na metale i niemetale odróżnia właściwości chemiczne od fizycznych wymienia substancje z jakich składa się ciało fizyczne wie jak przeprowadzić ogrzewanie , odparowanie i sączenie podaje przykłady związków chem. i stopów zna cechy charakterystyczne metali wie , na czym polega różnica między mieszaniną a związkiem chem. Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - definiuje pojęcia : substancja, mieszanina jednorodna i niejednorodna dokonuje podziału podanych substancji na pierwiastki i związki chem. identyfikuje znaną mu substancję na podstawie wykazu jej właściwości porównuje metale z niemetalami i zna symbole chemiczne tych powszechnie znanych dowodzi, że roztwór jest mieszaniną jednorodną, a zawiesina- niejednorodną proponuje doświadczenie pozwalające rozdzielić składniki roztworów zestawia szkło i sprzęt niezbędny do sączenia rozróżnia podane przemiany na fizyczne i chemiczne Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - wyjaśnia w oparciu o wewnętrzną budowę substancji przyczynę różnic między mieszaniną jednorodną a niejednorodną wyjaśnia, jaka jest zależność między rodzajem mieszaniny a sposobem rozdzielania jej składników zna symbole wyznaczonych pierwiastków chem. formułuje obserwacje i proste wnioski do doświadczenia wskazuje zastosowania substancji chem. podaje przykłady kilku reakcji chem. , znanych z życia codziennego oblicza masę, gęstość i objętość substancji z wzoru Dział II Atom i jego budowa Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - uczeń korzysta z układu okresowego pierwiastków w celu odczytywania pierwiastków odczytuje ze wzoru sumarycznego liczby atomów wchodzących w skład cząsteczki zapisuje wzory strukturalne na podstawie modelu zapisuje i odczytuje proste równania reakcji syntezy i analizy zna cząstki elementarne wchodzące w skład atomu zna prawa stałości składu i zachowania masy Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - poprawnie posługuje się terminami „ atom” i „ cząsteczka” opisuje budowę atomu rozumie masę atomu jako jedną z właściwości odróżniających od siebie atomy zapisuje wzór sumaryczny związku na podstawie informacji o liczbie atomów wchodzących w skład cząsteczki - oblicza wartościowość pierwiastków ( jako liczbę wiązań chemicznych) w związkach z tlenem formułuje nazwy związków z uwzględnieniem wartościowości pierwiastków zapisuje wzór strukturalny na podstawie sumarycznego i odwrotnie kojarzy pierwiastki gazowe z cząsteczkami dwuatomowymi definiuje pojęcie: wiązanie atomowe ( kowalencyjne ) wyjaśnia różnicę między cząsteczką pierwiastka a związku chemicznego Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - wyjaśnia pojęcie: liczba atomowa pierwiastka korzysta z układu okresowego do przedstawienia budowy atomu oblicza wartościowość pierwiastków w związkach z wodorem samodzielnie zapisuje i dobiera współczynniki równań reakcji chem. podaje pozytywne i negatywne skutki wytwarzania i zastosowania izotopów promieniotwórczych Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - oblicza masy cząsteczkowe pierwiastków i związków chem. modeluje cząsteczki trójatomowe przedstawia równania reakcji i ilościowo je interpretuje omawia budowę i właściwości pierwiastka na podstawie położenia w układzie okresowym ustala wartościowość pierwiastka na podstawie wzoru sumarycznego Dział III. Powietrze i jego składniki Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - zna składniki powietrza określa właściwości fizyczne składników powietrza ( tlen, azot, dwutlenek węgla, wodór) np. : stan skupienia, barwa, zapach, rozpuszczalność w wodzie podaje definicję tlenku, reakcji syntezy, analizy, wymiany dostrzega źródła i przyczyny zanieczyszczeń Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - kwalifikuje podane procesy chemiczne do jednego z trzech typów reakcji podaje różnice między spalaniem a utlenianiem wskazuje substraty i produkty w podanych schematach reakcji rozpoznaje składniki powietrza na podstawie ich charakterystycznych właściwości Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - zapisuje schematy przeprowadzonych reakcji ( syntezy, analizy, wymiany) wyjaśnia procesy redukcji i utleniania bada doświadczalnie skład powietrza formułuje obserwacje i wnioski z przeprowadzonych doświadczeń wskazuje sposoby ochrony powietrza omawia reakcje egzo- i endotermiczne odczytuje jakościowo i ilościowo równanie reakcji utleniania porównuje właściwości pierwiastków i ich tlenków Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - określa skład związku na podstawie produktów reakcji projektuje proste doświadczenia rozumie znaczenie warstwy ozonowej, przyczyny powstawania dziury ozonowej i efektu cieplarnianego zna gazy szlachetne i ich zastosowanie Dział IV. Woda i roztwory wodne Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - uczeń dostrzega fakt występowania wody w różnych postaciach w przyrodzie wymienia właściwości wody rozumie pojęcia: roztwór, substancja rozpuszczalna, rozpuszczalnik wie jak rozdzielić mieszaninę niejednorodną np.: piasek i woda Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - rozróżnia roztwory właściwe, koloidalne i zawiesiny rozumie pojęcia: roztwór nasycony, nienasycony, stężony i rozcieńczony zna czynniki wpływające na rozpuszczanie substancji oblicza stężenie procentowe roztworu przy znanych masach substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika - przeprowadza krystalizację substancji stałej z roztworu definiuje pojęcie rozpuszczalności odczytuje z wykresu rozpuszczalność substancji Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - zna zmiany stanu skupienia wody rozumie zależność pomiędzy rozpuszczalnością gazów i substancji stałych w wodzie i temperaturą umie dobierać ilości substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika w celu sporządzenia roztworu o określonym stężeniu procentowym oblicza stężenie procentowe roztworu po dodaniu rozpuszczalnika lub substancji rozpuszczonej oblicz masę substancji rozpuszczonej dostrzega możliwość zmniejszenia zużycia wody w najbliższym otoczeniu Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - oblicza stężenia roztworów powstałych przez mieszanie roztworów o różnych stężeniach oblicza stężenia roztworów powstałych przez rozcieńczanie danej ilości roztworu o określonym stężeniu oblicza stężenia roztworów z uwzględnieniem objętości i gęstości rozumie proces oczyszczania ścieków omawia wykresy rozpuszczalności różnych substancji wykonuje proste obliczenia z wykorzystaniem rozpuszczalności WYMAGANIA Z CHEMII Kl II Dział V. Kwasy i zasady Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - zna nazwy poznanych kwasów zna najważniejsze właściwości kwasów: solnego, siarkowego (VI), azotowego (V), węglowego zna budowę cząsteczek ww. kwasów umie podzielić kwasy na tlenowe i beztlenowe umie nazwać wodorotlenki (zasady) zna budowę cząsteczek zasad ( wskazywanie metalu i grupy wodorotlenowej ) zna właściwości zasady sodowej, potasowej, wapniowej umie odróżnić kwasy od zasad za pomocą wskaźników wyjaśnia konieczność zachowania ostrożności podczas posługiwania się substancjami o właściwościach żrących Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - dobiera substraty w reakcji powstawania kwasu tlenowego wyznacza wartościowość reszty kwasowej na podstawie wzoru oblicza wartościowość metalu w cząsteczce wodorotlenku zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne kwasów i wodorotlenków zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenków: metal+woda, tlenek metalu+woda odczytuje równania reakcji otrzymywania kwasów i wodorotlenków zna zależność pomiędzy odczynem roztworu i obecnością jonów H + i OH- Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - potrafi ustalić na podstawie wzorów ogólnych wzory sumaryczne kwasów i wodorotlenków oblicza liczbę atomów wchodzących w skład cząsteczki kwasu i wodorotlenku identyfikuje kwasy i wodorotlenki na podstawie ich charakterystycznych właściwości zapisuje równania dysocjacji kwasów i zasad i je odczytuje dostrzega zależność pomiędzy pojęciami: wodorotlenek i zasada wyjaśnia pojęcia: kwas trwały i kwas nietrwały przedstawia wzory i nazywa inne kwasy: siarkowy (IV), siarkowodorowy, fosforowy (V) oblicza masy cząsteczkowe kwasów i zasad wyznacza wzory związków, które uległy dysocjacji, na podstawie obecności jonów w roztworze Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - zapisuje równania reakcji powstawania zasad i kwasów rozwiązuje zadania rachunkowe z wykorzystaniem masy cząsteczkowej i stężenia procentowego dostrzega zależność między powstawaniem kwaśnych deszczów a obecnością w atmosferze bezwodnika kwasowego ( tlenków azotu, siarki węgla ) Dział VI Sole Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - uczeń nazywa sole na podstawie podanego wzoru wskazuje, z jakich atomów składają się cząsteczki soli otrzymuje sole metodą zobojętniania zna właściwości NaCl i CaCO3 i ich zastosowanie wie, że roztwory soli przewodzą prąd elektryczny Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - przedstawia wzór soli na podstawie nazwy podaje definicję wiązania jonowego wskazuje resztę kwasową oblicza wartościowość metalu i reszty kwasowej ze wzoru zapisuje równania reakcji otrzymywania soli metodami : kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas, tlenek niemetalu + zasada zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej soli i odczytuje je odczytuje równania reakcji otrzymywania soli przewiduje na podstawie tablicy rozpuszczalności, czy wytrąci się osad w reakcji zmieszania odpowiednich soli Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - tworzy wzory soli kwasów : siarkowego ( VI ), siarkowodorowego, azotowego ( V ), węglowego i nazywa te sole na podstawie wzoru przewiduje wzór soli po odparowaniu wody ( z jonów ) wyjaśnia pojęcie wiązania jonowego przedstawia równania wytrącania osadu na podstawie tablicy rozpuszczalności zapisuje równania reakcji otrzymywania soli w formie jonowej omawia zastosowania i właściwości soli poprzez wyjaśnienie reakcji zachodzących w najbliższym otoczeniu, np. mętnienie wody wapiennej, otrzymywanie napoju gazowanego, spulchnianie ciasta Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - zna i zapisuje równania reakcji otrzymywania soli wszystkimi poznanymi metodami oblicza masy cząsteczkowe soli ustala wzór soli na podstawie masy cząsteczkowej, zawartości procentowej przewiduje odczyn roztworu powstałego w wyniku mieszania różnych ilości kwasu i zasady rozwiązuje zadania rachunkowe z wykorzystaniem stężenia procentowego i masy cząsteczkowej Klasa III Dział VII Węglowodory Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - zna odmiany alotropowe węgla i opisuje ich właściwości ( diament, grafit ) wskazuje różnice między właściwościami diamentu i grafitu zna odmiany węgli kopalnych wskazuje występowanie węglowodorów zapisuje wzór sumaryczny węglowodoru na podstawie modelu i wzoru strukturalnego zna naturalne surowce energetyczne i wymienia produkty ich przeróbki ( węgla i ropy naft. ) - zna zastosowanie metanu, etanu i acetylenu Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - rozumie zależność pomiędzy właściwościami fizycznymi a wykorzystaniem w technice alotropowych odmian węgla zna produkty destylacji ropy naftowej i węgla oraz ich zastosowanie rozumie różnice w budowie kolejnych węglowodorów szeregu homologicznego dostrzega zależność między rodzajem wiązań a nazwą węglowodoru umie otrzymać acetylen z węgliku wapnia zna nazwy pierwszych pięciu węglowodorów z szeregu homologicznego: alkanów, alkenów i alkinów zna produkty spalania węglowodorów i umie je identyfikować Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - zapisuje równania reakcji spalania węglowodorów ( całkowitego, półspalania i niecałkowitego ) identyfikuje węglowodory nienasycone - rozumie zależność pomiędzy wielkością cząsteczki węglowodoru, jego lotnością, palnością i wybuchowością wyjaśnia fakt, że podczas spalania acetylenu wytwarza się wysoka temperatura Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - rozumie mechanizm reakcji węglowodoru nienasyconego z chlorowcem i umie ją zapisać w postaci równania umie otrzymać węglowodór nasycony z nienasyconego wyznacza wzór elementarny węglowodoru na podstawie masy cząsteczkowej i zawartości procentowej interpretuje chemografy wykonuje obliczenia z zastosowaniem gęstości Dział VIII Pochodne węglowodorów Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - uczeń modeluje cząsteczki alkoholi i kwasów organicznych ( karboksylowych ) układa wzory sumaryczne i strukturalne alkoholi i kwasów na podstawie modelu nazywa alkohole i kwasy opisuje właściwości fizyczne alkoholi i kwasów przyporządkowuje związki do odpowiedniego szeregu na podstawie podanego wzoru dostrzega szkodliwe działanie alkoholi na organizm ludzki Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - wyprowadza wzór alkoholu ze wzoru węglowodoru rozumie zależność między grupą funkcyjną a nazwą związku zapisuje wzory pięciu pierwszych alkoholi z szeregu homologicznego zapisuje wzory kwasów : mrówkowego i octowego zapisuje wzory cząsteczek kwasu stearynowego, palmitynowego i oleinowego przedstawia równania reakcji charakterystycznych dla kwasów rozumie zależność pomiędzy długością łańcucha i właściwościami fizycznymi kwasu organicznego podaje zastosowania estrów zna substancje tworzące mydło Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - wskazuje glicerynę jako alkohol wielowodorotlenowy wskazuje wzory : alkoholi, kwasów, estrów wśród podanych związków modeluje cząsteczki estrów zapisuje równania reakcji spalania alkoholi i kwasów wymienia właściwości gliceryny i zapisuje jej wzór strukturalny układa równanie reakcji, w której wyniku powstaje mydło oblicza masy cząsteczkowe alkoholi, kwasów i estrów Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - zapisuje wzór estru i podaje jego nazwę na podstawie wzoru zapisuje wzór mydła ocenia wpływ detergentów na środowisko rozwiązuje zadania z zastosowaniem masy cząsteczkowej ww. związków i stężenia procentowego Dział IX Związki chemiczne w żywieniu Wymagania konieczne ( ocena dopuszczająca ) - wykrywa węgiel i wodę w produktach spożywczych omawia rolę, jaką odgrywają w organizmie poszczególne składniki żywności podaje podstawowe zawiązki chemiczne występujące w żywności podaje podstawowe czynniki prowadzące do denaturacji białek wskazuje substancje należące do cukrów podaje właściwości fizyczne cukrów, ich występowanie i zastosowanie podaje właściwości tłuszczów, ich rodzaje i zastosowanie zna właściwości i zastosowanie polietylenu i PCV Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna ) - omawia skład pierwiastkowy białek zna metodę wykrywania skrobi za pomocą jodyny wyjaśnia rozpuszczalność tłuszczów w różnych rozpuszczalnikach wybiera odczynnik służący do wykrywania obecności glukozy i białka omawia reakcje : Tollensa, Trommera, ksantoproteinową i biuretową zna substancje szkodliwe dla zdrowia Wymagania rozszerzone ( ocena dobra ) - wykrywa obecność glukozy wykrywa białko wyjaśnia proces hydrolizy cukrów złożonych i tłuszczów i zapisuje reakcje kwalifikuje tłuszcze jadalne do związków nasyconych i nienasyconych odróżnia tłuszcze od substancji tłustej, np.oleju maszynowego Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra ) - wyjaśnia fakt, że tłuszcz to ester gliceryny i kwasu tłuszczowego zapisuje równania reakcji hydrolizy i zmydlania tłuszczów wyjaśnia pozytywny i negatywny wpływ wybranych produktów spożywczych na organizm człowieka ( np. masła, mleka ) wyjaśnia wpływ alkoholu, leków narkotyków, trucizn, nawozów,środków ochrony roslin na organizm człowieka wykonuje obliczenia stechiometryczne w oparciu prawo stałości składu i prawo zachowania masy. Ważne informacje dla ucznia 1. Na każdą lekcję obowiązuje Cię przygotowanie do lekcji; Twoje wiadomości będą sprawdzane podczas 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. odpowiedzi ustnych i pisemnych – zawsze obowiązuje szczegółowy materiał z trzech ostatnich i podstawowe wiadomości z całego zakresu biologii. Możesz raz w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji i raz brak pracy domowej ; co nie zwalnia z obowiązku uzupełnienia braków i przygotowania się na następną lekcję. Sprawdziany są obowiązkowe, jeśli nie będzie Cię w szkole w dniu sprawdzianu musisz zdać daną partię materiału w ciągu 2 tygodni od powrotu do szkoły. W szczególnych sytuacjach np. długotrwała choroba , termin może być ustalony z nauczycielem indywidualnie. Większe partie materiału będą kończyć się sprawdzianem pisemnym. O ich formie i czasie zostaniesz powiadomiona/y co najmniej z tygodniowym wyprzedzeniem. Każdy sprawdzian obejmujący większą partię materiału poprzedzony będzie lekcją powtórzeniową. Kartkówki obejmujące zakres trzech ostatnich lekcji nie muszą być zapowiadane. W zakres kartkówki może wejść materiał przerabiany wcześniej, jeśli zostanie zapowiedziany. W przypadku otrzymania oceny negatywnej masz możliwość jej poprawienia w czasie nie dłuższym niż 2 tygodnie od jej wystawienia. Do oceny końcowej liczy się ocena poprawiona ( nie dotyczy prac niesamodzielnych- ściągania ). Niesamodzielne prace klasowe- sprawdziany, kartkówki itp. ( ściąganie) oceniane są na ocenę niedostateczną. Możesz poprawić ocenę, ale otrzymasz średnia z dwóch ocen. Niesamodzielne prace domowe ( np. odpisane od kolegi, „ściągnięte” z Internetu) nie są oceniane i wymagają powtórzenia- w terminie jednego tygodnia Zaliczanie sprawdzianów i poprawa ocen odbywa się po lekcjach Jeśli na koniec pierwszego półrocza otrzymasz ocenę niedostateczną, będziesz zobowiązany uzupełnić zaległości i zaliczyć materiał z tego półrocza do 15 marca. O formie tego zaliczenia ( odpowiedź ustna lub pisemna ) zadecydujesz sam. Sposób oceniania z chemii . I. Oceny będą wystawiane w następujących kategoriach : 1. 2. 3. 4. 5. 6. praca klasowa ( sprawdzian ) – praca pisemna godzinna z większej partii materiału poprzedzona powtórzeniem kartkówka - praca pisemna z bieżącego materiału ( trzy ostatnie lekcje ) od 5 do 15 minut odpowiedź pełna odpowiedź cząstkowa , wykonanie ćwiczenia, doświadczenia na lekcji z bieżącego materiału poprzedzona zapisanymi przez nauczyciela plusami lub minusami ewentualnie oceniona stopniem praca domowa opinia nauczyciela ( składa się na nią : - pilność - stosunek do przedmiotu, przyrody, własnego zdrowia - aktywność - systematyczność i terminowość - samodyscyplina - estetyka zeszytu - umiejętność współpracy w grupie - pomoc kolegom mającym trudności II. Ocenę śródroczną wystawia się w sposób następujący : 1. 2. 3. oblicza się średnią arytmetyczną ocen z prac klasowych ( sprawdzianów ) oblicza się średnią arytm. pozostałych ocen dodaje się obie średnie i dzieli przez dwa średnia od 1 do 1,5 to ocena niedostateczna 1,6 do 2,5 - ocena dopuszczająca 2,6 do 3,5 – ocena dostateczna 3,6 do 4,5 – ocena dobra 4,6 do 5,1 – ocena bardzo dobra 5,25 do 6,0 – ocena celujaca III. Ocenę roczną uzyskuje się jako średnią arytm. średnich z obydwu półroczy