Recenzja rozprawy doktorskiej lek. Macieja Pelaka pt. „Ocena roli
advertisement
Recenzja rozprawy doktorskiej lek. Macieja Pelaka pt. „Ocena roli predykcyjnej i prognostycznej indoleamino-2,3-dioksygenazy (IDO) oraz receptorów dla transformującego czynnika wzrostu beta (TGF-βR1) i interferonu gamma (CD 119) u chorych na czerniaka” Rola układu odpornościowego w zakażeniach bakteryjnych, wirusowych czy grzybiczych jest oczywista i dawno poznana. Rola tego układu w patogenezie nowotworów jest przedmiotem intensywnych badań. W ostatnim dwudziestoleciu ukazało sie szereg doniesień, w których mówi się o interakcji z układem odpornościowym gospodarza szeregu nowotworów takich jak np. niedrobnokomórkowy rak płuc, rak jasnokomórkowy nerki, nieziarnicze chłoniaki, rak przewodowy piersi czy czerniak złośliwy, a co za tym idzie o próbach ich supresyjnego leczenia oraz leczenia metodą szczepień. Wzrost zachorowań i zgonów z powodu czerniaka złośliwego na skutek zwiększonej ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe spowodowanej tzw. „dziurą ozonową” oraz pośrednie dowody sugerujące istotną rolę układu odpornościowego w ryzyku zachorowań skłoniły doktoranta do przeprowadzenia własnych badań w tym zakresie. We wstępie doktorant w czytelnej i dobrze zrozumiałej formie przedstawia epidemiologię zachorowań na czerniaka, kliniczne cechy podejrzanych znamion, zasady chirurgicznego leczenia oraz terapii lekowej. Kliniczne czynniki predykcyjne i prognostyczne w oparciu o klasyfikację TNM oraz kliniczne stopnie zaawansowania czerniaka przedstawione są w czytelnej i 1 zrozumiałej formie w czterech tabelach. Doktorant dokładnie opisuje charakterystykę i znaczenie kliniczne IDO podkreślając jego zwiększoną ekspresję w tkankach pełniących istotne funkcje w układzie odpornościowym. Stwierdza, że katalizowanie rozpadu tryptofanu i działanie niektórych jego metabolitów wpływa hamująco na limfocyty T zmieniając ich funkcjonowanie, co ma istotne znaczenie w niektórych chorobach zapalnych i nowotworowych. W tabeli 3. przedstawia wnioski z badań IDO w różnych nowotworach, w których podobnie jak w czerniaku potwierdzono wzrost obecności tego enzymu i jego negatywne znaczenie prognostyczne. W dalszej części wstępu doktorant charakteryzuje transformujący czynnik wzrostu beta (TGF-β) i jego receptory. Opisuje jego wpływ na apoptozę, cykl komórkowy, różnicowanie komórek i oddziaływanie na układ odpornościowy, co jest przedmiotem jego badań w czerniaku. W tabeli 4. przedstawia punktowe defekty szlaku TGF-β w różnych nowotworach i odmienne efekty ich występowania. Podobnie charakteryzuje interferon gamma (IFN-γ) i jego receptory. Rola fizjologiczna przedstawiona jest przejrzyście w tabeli 5., a niekorzystny wpływ na działanie komórek nowotworowych i wybrane badania kliniczne IFN-γ w tabeli 6. W końcowej części wstępu podsumowuje „luźno” podawane wcześniej wiadomości i udowadnia, że białka IDO, TGF-β i IFN-γ tworzą wzajemny układ regulacyjny, którego wspólnym efektem jest immunosupresja, co naturalnie zamyka „klamrą” wstęp i odpowiada na pytanie: „dlaczego doktorant w swojej dysertacji badał ekspresję w tkankach tych trzech białek”. Cele, które chce osiągnąć logicznie wynikają ze wstępu pracy. Doktorant pragnie określić wartość rokowniczą ekspresji IDO, TGF-β i IFN-γ w guzie pierwotnym czerniaka i w przerzutach węzłowych, a także poziom ekspresji tych białek w zależności od zaawansowania klinicznego czerniaka. 2 Jako patologa szczególnie zainteresował mnie efekt porównania subiektywnej oceny półilościowej z obiektywną oceną morfometryczną stopnia ekspresji IDO zawarty w ostatnim celu dysertacji. W rozdziale materiał i metody lek. Maciej Pelak dokładnie i zwięźle przedstawia charakterystykę grupy badanej, metodykę oznaczeń immunohistochemicznych oraz zasady oceny badanych białek w materiale tkankowym. Metody analizy statystycznej dobrano starannie. Opracowanie uzyskanych wyników jest przejrzyste i logiczne. Tekst uzupełniają dwie tabele, pięć rysunków i sześć trafnie dobranych mikrofotografii opisanych jako rysunki przedstawiające słabą i intensywną barwną reakcję immunohistochemiczną badanych białek. Na końcu rozdziału doktorant opisał walidację półilościowej subiektywnej oceny ekspresji IDO dokonanej przez patologa z obiektywną ilościową oceną algorytmem komputerowym. Zwięzła, przeprowadzona w sposób logiczny dyskusja oparta jest o bogate, współczesne piśmiennictwo oraz wyniki badań własnych. Za niezwykle cenne w pracy należy uznać podrozdział w dyskusji, w którym autor ostrożnie opisuje potencjalne kliniczne zastosowanie uzyskanych przez siebie wyników. Wnioski są sformułowane właściwie i w pełni odpowiadają na przedstawione przez doktoranta cele pracy. Są logicznym podsumowaniem otrzymanych wyników, analiz statystycznych i wiążą się bezpośrednio z przeprowadzoną dyskusją. 3 4
