krwawienie płodowomatczyne Dorota Pawlik przeciek płodowo- matczyny • naruszenie integralności naturalnej bariery pomiędzy krążeniem matki i dziecka • zjawisko o słabo poznanym patomechanizmie dwukierunkowy przepływ krwinek przez łożysko fizjologiczny masywne (?) ->FMH przeciek płodowo- matczyny • konflikt serologiczny – ilość przeciekających krwinek – intensywność choroby FetoMaternal Hemorrhage • jako jednostka kliniczna ustalone w 1950 r. • prawdopodobnie zachodzi we wszystkich ciążach – w większości bez klinicznych konsekwencji • 3:1000 urodzeń (cutoff 30 ml) – badanie na 20 000 • 30 ml krwinek czerwonych – ustalone jako ilość „neutralizowana” przez dawkę 300 mcg immunoglobuliny antyRh • > 30 ml – klinicznie znamienne • 80 ml – „large” - >80 ml 2/3 płodów ginie • 150 ml - „massive” – rzadko rozpoznawany przed zgonem płodu !!!! kliniczne konsekwencje FMH • bez klinicznych konsekwencji • immunizacja – Rh • niedokrwistość (łagodna - niedotlenienie – obrzęk uogólniony - zamartwica – śmierć płodu) kliniczne konsekwencje FMH: postępuje powoli, lub powtarzane • niedokrwistość u płodu rozwija się stopniowo • możliwa kompensacja hemodynamiczna – zwiększona hematopoeza (retykulocyty, erytroblasty) • rozpoznanie - po urodzeniu kliniczne konsekwencje FMH: stan ostry • znacznego stopnia anemia • niewydolność krążenia • obrzęk uogólniony • wstrząs hipowolemiczny • zgon wewnątrzmaciczny • śmierć noworodka • uszkodzenia neurologiczne • PPHN FMH – konsekwencje • badania na owcach • 30% objętości krwi płodu w ciągu 2 godzin – dobrze tolerowane • 30% objętości krwi płodu w ciągu 10 min. - zgon FMH – czynniki ryzyka • uszkodzenie trofoblastu - przenikanie krwi z krążenia płodowego (wysokie ciśnienie) do przestrzeni międzykosmkowej i do krążenia matki • czynniki – uszkadzające - nieznane • w łożyskach stwierdzono obecność skrzeplin – spekulacje: zmiana wtórna do występującego uszkodzenia • hipoteza: zmieniona przepuszczalność śródbłonka – patofizjologia stanu zapalnego • czy procesy zapalne w łożysku (stan przedrzucawkowy, chorioamnionitis) mogą powodować FMH w porównaniu do stanu o ustalonym ryzyku FMH jakim jest łożysko przodujące? • badano również wskaźniki uszkodzenia trofoblastu (łożysko było badane immunologicznie: hPL - human placental lactogen, hCG – human chorionic gonadotropin, MUC-1 -mucin-1 (potencjalny surowiczy marker FMH) FMH – częstość występowania • 20- 30 ml - 1/300 porodów • > 80ml - 1/1000 porodów • > 150 ml – 1/5000 FMH • ograniczenia: brak danych epidemiologicznych – rzadko rozpoznawane – brak skriningu prenatalnego • patogeneza nieznana • nieokreślone czynniki ryzyka FMH – rzadko rozpoznawane trudności diagnostyczne >120 000 noworodków - 572 miało anemię • przed szkoleniem pozytywny test KB stwierdzono u 22/1000 • po szkoleniu 182/1000 • ilość noworodków z anemią porównywalna w tych dwóch okresach FMH • diagnostyka różnicowa anemii po urodzeniu • prawidłowe rozpoznanie ważne – dla noworodka – przyszłej ciąży – względy epidemiologiczne grupa ryzyka FMH • • • • inwazyjna diagnostyka prenatalna amniocenteza krwawienie z dróg rodnych ciąża wielopłodowa • nadciśnienie • stan przedrzucawkowy • sinusoidalny zapis w KTG FMH – czynniki ryzyka • uraz brzucha • guzy łożyska • nieimmunologiczny obrzęk płodu • anemia u płodu / noworodka • śmierć płodu Presenting Signs and Symptoms of Fetomaternal Hemmorrhage Greater than 50 ml.: A review of 120 cases kiedy przeprowadzić test? • immunoprofilaktyka konfliktu RhD – ustalenie optymalnej dawki – rutynowe dawki przewyższają proporcje konieczne dla neutralizacji RhD (+) erytrocytów metody laboratoryjne- identyfikacja HbF • pomiar objętości krwi płodowej w krążeniu matki HbF HbA 1. test Kleihauer – Betke 2. cytometria przepływowa (dwa przeciwciała) 3. konflikt RhD – – metoda serologiczna – zużycie przeciwciał antyD metoda cytometryczna – znakowane fluorochromem przeciwciała antyD 1957 Kleihauer- Betke • erytrocyty z krwi matki poddane działaniu płynu o kwaśnym pH – HbA rozpuszczalna ulega wypłukaniu; krwinki matczyne –”ghost” (krwinki matczyne zawierają śladowe ilości HbF i pozostają jasne) – HbF stabilna w kwaśnym pH cytometria przepływowa 1. przeciwciała p/ko HbF 2. przeciwciała p/ko anhydrazie węglanowej – enzym obecny w RBCs dorosłych RBCs dorosłych mogą zawierać populację komórek z FHb (014%) 1. takie komórki mogą być wykryte w teście KleihauerBetke lub 2. w pojedynczym teście cytometrii przepływowej (jedno przeciwciało) podwyższone stężenie HbF • • • • • • • • • zdrowy dorosły (nie w ciąży) – HbF < 0,1 % hemoglobinopatie beta – talasemia wrodzone przetrwanie HbF anemia megaloblastyczna myelofibrosis anemia aplastyczna białaczki inne FHbF • • • • frakcja Hb płodowej w całkowitej Hb N: 0,001—0,008 FHbF – spektrofotometrycznie ograniczone znaczenie diagnostyczne • badanie retrospektywne – ocena przydatności badania MCA – PSV (middle cerebral artery peak systolic velocity) w diagnostyce FMH • MCA-PSV jest dobrym wskaźnikiem anemii płodu – niezależnie od przyczyny • podwyższony MCA-PSV powinien być wskazaniem do wykonania badania Kleihauera – Betke lub cytometrii przepływowej osłabienie ruchów płodu uraz w ciąży • CTG • usg ocena wielkości płodu, ruchów, wód płodowych • MCA-PSV • zmiany stężenia AFP (alfa fetoproteiny) – potencjalny marker FMH • ograniczenie: konieczność seryjnych oznaczeń (nie wykonywane rutynowo) FMH > 32 tygodnia • > 20% krwi płodowej • MCA –PSV (middle cerebral artery peak systolic velocity) > lub = 1,5 MoMs (multiples of the median) • cięcie cesarskie, zabezpieczyć krew • powikłania wcześniactwa w tym wieku płodowym mniejsze niż powikłania transfuzji wewnątrzmacicznej FMH < 32 tygodnia • anemia, obrzęk uogólniony • transfuzja wewnątrzmaciczna • kortykosteroidy • po IUT ocena utraty krwi płodu do krążenia matki utrudniona – krwinki zawierają HbA - - wieloródka - 37 tyg. - zdrowa - bóle porodowe po 3 dniach wypisana: wygaszenie czynności skurczowej, brak reakcji na oksytocynę po 5 dniach ponownie przyjęcie do szpitala – zmniejszenie ruchów płodu !, nierekatywny zapis cz. serca, deceleracje po 6 h. od przyjęcie c.c. – deceleracje noworodek urodzony ze skalą Apgar 0 w 1. i 5. min. Test Kleihauer – Betke 159 erytrocytów płodu/ 2000 er. matczynych • wzrost Hb u ciężarnej w 3. trymestrze ciąży, w krótkim czasie może nasuwać podejrzenie krwawienia płodowo- matczynego • 14% zgonów o nieznanej przyczynie w okresie prenatalnymmoże być spowodowane FMH • zawsze poszerzyć diagnostykę – o komputerową kardiotokografię i ocenę MCA (przepływ w t. środkowej mózgu płodu) przypadek 1. (K c. B)- Klinika Neonatologii • • • • • • • 36 tyg., u matki od tygodnia obrzęki bez czynników ryzyka infekcji wewnątrzmacicznej c. c. z powodu zagrażającej zamartwicy płodu Apgar : 4/4/7/7 CPAP – 26% O2 grupa krwi matki B Rh(+); PTA (-) mf. noworodek – E- 2130000; Hb- 7,7; Ht- 26%; L-93 tys.; Pł- 200 tys • po 14 dniach wypis do domu przypadek 2. (P c. K)- Klinika Neonatologii • • • • • • 35 tyg., od rana brak ruchów płodu, oscylacja zawężona bez czynników ryzyka infekcji wewnątrzmacicznej c. c. z powodu zagrażającej zamartwicy płodu Apgar : 0 ; pH – 6,9 ; lact- 21 ciężka zamartwica, hipotermia mf. noworodek – E- 720 000; Hb- 2,6; Ht- 8,5%; L-26 710; Pł165 tys • Asp – 2672 ; Al.- 577; CKMB – 1251 U/l; Trop 0,73mcg/l • grupa krwi matki AB Rh(+); PTA (-) • zgon w 3. dobie z powodu MODS przypadek 3. (Sz c. M)- Klinika Neonatologii • • • • • • 35 tyg., chorioamnionitis, CRP u mamy +, PROM c. c., zagrażająca zamartwica Apgar : 8 u noworodka- wskaźniki zapalne podwyższone nie wyhodowano patogenu - SIRS mf. noworodek – E- 3 120 000; Hb- 10,8; Ht- 32,5%; L-16 710; Pł- 180 tys przypadek 1. (K c. B) • HbF u matki – 21,4% (?) przypadek 2. (P c. K) • HbF u matki – 20% (?) • pierwiastka – 0 Rh(-) • pozytywny test Kleihaura – Betke (174 ml) • noworodek – ciężka anemia Hb – 8,4 g/l • immunoglobulina anty D 2 x w 28 i 34 tygodniu – po porodzie: stężenie p-ciał nieoznaczalne • zakwalifikowana do dożylnej podaży immunoglobuliny • 30 minut po podaży – masywna hemoliza u matki • Kleihauer- Betke – całkowity klirens krwinek płodowych • hemoliza – krwinki płodu • cel podaży immunoglobuliny ant D : zapobieganie immunizacji, zapobieganie hemolizie • mechanizm działania immunoglobuliny anty D (słabo poznany): • supresja odpowiedzi matczynej • liza komórek płodu konsekwencje kliniczne FMH • krwinki płodowe w krążeniu matki – czas krwawienia nieznany – czas przeżycia 100 dni • ekspozycja matki na antygeny ojca – długie przetrwanie leukocytów płodowych w krążeniu matki prowadzi do microchimeryzmu – zagrożenie rozwojem chorób autoimmunologicznych