"Pracodawca Przyjazny Rodzinie" Elastyczne Formy Zatrudnienia Przyjazne Rodzinie TELEPRACA Pomysł telepracy zrodził się wraz z rozwojem nowych technologii telekomunikacyjnych i informatycznych. Jest to forma organizacji i wykonywania pracy przy wykorzystaniu technologii informatycznej w kontekście umowy o pracę lub stosunku pracy. Miejsce wykonywania pracy w przypadku tej formy, znajduje się poza przedsiębiorstwem na rzecz, którego jest wykonywana. Wiąże się ona nie tylko ze zmianą miejsca wykonywania pracy, ale także zmianą sposobu organizacji i wykonywania zadań składających się na procesy pracy. Pracownik wykonuje zlecone zadania na zewnątrz przedsiębiorstwa i rozliczany jest z nich przez pracodawcę. Co i komu daje telepraca? Umożliwia elastyczną pracę, zwiększa szansę zatrudnienia, szczególnie dla osób obarczonych rodziną albo dojeżdżających z dużych odległości; Zwiększa wpływ pracownika na rozkład pracy w ciągu dnia; Pomaga pracownikom w równoważeniu pracy z obowiązkami pozazawodowymi; Zmniejsza skalę dojazdów do pracy, redukuje czas dojazdu, tłok i zanieczyszczenia; Zwiększa satysfakcję z pracy; Przybliża usługi publiczne do klienta w układzie przestrzennym; Daje możliwości szerszej rekrutacji pracowników bez ograniczeń geograficznych; Ogranicza koszty wyposażenia biura; Stwarza nowe szanse: poprawia wydajność i konkurencyjność firm; Zmniejsza fluktuację kadr; Ułatwia regionalny rozwój. Warunki stosowania telepracy Warunki stosowania telepracy przez pracodawcę określa się w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – między tymi organizacjami. Organizatorzy konkursu Projekt realizowany na podstawie umowy zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, warunki stosowania telepracy ustala pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Rodzaje telepracy Telepraca jest pojęciem znacznie szerszym i zróżnicowanym niż powszechny stereotyp osoby pracującej w domu i opiekującej się dziećmi i pozostałymi członkami rodziny. W praktyce wyodrębnia się telepracę w domu, zamienność pracy w biurze i w domu, telepracę mobilną oraz pracę w lokalnych centrach telepracy. Telepraca w domu ma miejsce wtedy, gdy pracownik lub zleceniobiorca pracuje w miejscu zamieszkania zamiast dojeżdżać do siedziby firmy lub instytucji, a część jego domu lub mieszkania staje się biurem wyposażonym w telefon, fax, itp. Wśród telepracowników realizujących swoje zadania w domu można wyróżnić: telepracowników najemnych zatrudnionych w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy lub telepracowników samozatrudniających się lub kontraktowych. Telepraca przemienna ma miejsce wtedy, gdy pracownik wykonuje część swoich zadań w domu, a część w siedzibie firmy lub instytucji. Relacja tych dwóch części czasu pracy jest zróżnicowana poczynając od niewielkiego udziału telepracy z domu (np. jeden dzień w tygodniu) do sporadycznych spotkań w siedzibie firmy lub instytucji. Telepraca mobilna (nomadyczna) charakteryzuje się tym, że telepracownicy nie mają głównego miejsca pracy (dom, biuro), ale swoje zadania realizują dzięki technikom teleinformatycznym w podróży lub u odbiorców lub klientów. Idea „gorących biurek” – powiązana jest często z tzw. telepracą przemienną. Pracownicy wykorzystujący ten rodzaj telepracy dzielą się biurkami z innymi współpracownikami. Zamiast typowej sytuacji, w której każde biurko w firmie ma swojego użytkownika, „gorące biurko” ma ich zazwyczaj kilku (np. jedno z biur IBM w stanie Nowy York na 800 pracowników ma zaledwie 200 biurek). Centra telepracy to ośrodki wyposażone w urządzenia umożliwiające realizowanie zadań za pośrednictwem urządzeń teleinformatycznych, tzw. wirtualne biura, umożliwiające pracę osobom, które nie mogą lub nie chcą wykonywać jej w domu, a dojazd do głównej siedziby firmy jest zbyt kosztowny i czasochłonny. Telecentra – koncepcja telecentrów to próba rozwiązania palących problemów związanych z dostępem do technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych. Telecentrum – to zazwyczaj ośrodek wyposażony w udogodnienia umożliwiające publiczny, sprzętowy i programowy dostęp do technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych. Pomysł telecentrów szybko ewoluował i dopasowywał się do potrzeb rynku danego kraju. Dziś telecentra, telechatki nazywane w niektórych krajach ośrodkami e-pracy to nie tylko wirtualne biura, a ośrodki świadczące różnorodne usługi: informacyjne, zdrowotne, edukacyjne, szkoleniowe, biznesowe Organizatorzy konkursu Projekt realizowany na podstawie umowy zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki itd. W wielu krajach telecentra stały się instrumentem budowy społeczeństwa informacyjnego, ograniczania cyfrowego podziału (digital divide) oraz aktywizacji zawodowej, społecznej i gospodarczej zwłaszcza w regionach mniej rozwiniętych. Zastosowanie telepracy Myśląc o telepracy zastanawiasz się, czy Twój zawód może być wykonywany w systemie telepracy oraz czy na Twoim stanowisku telepraca będzie najbardziej efektywną formą realizacji zadań, jakie cechy osobowe powinien mieć telepracownik oraz czy jesteś odpowiednim kandydatem do telepracy? Identyfikacja stanowiska pracy: 1. Czy istnieje potrzeba zdalnego dostępu do danych, plików czy dokumentacji? 2. Czy istnieje potrzeba kontaktów ze specjalistami lub konieczność wykorzystania specjalistycznego sprzętu? 3. Czy można się kontaktować z odległymi klientami? 4. Czy stanowisko pracy wymaga bezpośredniego osobistego kontaktu? 5. Czy koszty wyposażenia w sprzęt, oprogramowanie oraz inne koszty towarzyszące nie są zbyt wysokie, by wykonywać pracę w oddaleniu od siedziby firmy? 6. Czy miejsce pracy można w sposób prawidłowy monitorować i wspierać na odległość? Jakie stanowiska nadają się do telepracy? 1. Wymagające więcej myślenia niż działania 2. Opierające się na przetwarzaniu informacji 3. Wyraźnie określone, gdzie siłą napędową w działaniu jest jednostka 4. Mające przejrzyste cele i mierzalne rezultaty 5. Nie wymagające szczególnego wyposażenia albo infrastruktury 6. Nie wymagające większego nadzoru Jakie cechy osobowe powinien mieć telepracownik? 1. Wysoki stopień samodyscypliny 2. Umiejętności podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów 3. Umiejętności zarządzania własnym czasem 4. Dobre umiejętności komunikacyjne i interpersonalne 5. Zdolność dawania sobie rady z ograniczonymi kontaktami społecznymi i izolacją ZMIENNE GODZINY ROZPOCZYNANIA PRACY W systemie zmiennych godzin rozpoczynania i kończenia pracy poszczególni pracownicy albo ich grupy rozpoczynają i kończą pracę w różnych, ustalonych wcześniej godzinach. System daje pracownikom prawo, w pewnym zakresie, do ustalania momentu rozpoczynania i kończenia pracy. Z chwilą, gdy godzina rozpoczęcia została wybrana przez pracownika (uzgodniona z pracodawcą), pozostaje niezmienna w ustalonym wcześniej okresie (np. miesiąca). Dzienna norma czasu pracy pozostaje niezmienna i wynosi 8 godzin. Organizatorzy konkursu Projekt realizowany na podstawie umowy zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Potencjalne korzyści lepszy rozkład czasu pracy, dostosowany bardziej do indywidualnych potrzeb – ułatwia pracownikom wypełnianie obowiązków rodzinnych albo innego rodzaju działalności zmniejszenie tłoku związanego z jednoczesnym przybywaniem i wychodzeniem pracowników łatwiejszy dostęp do placówek usługowych wydłużenie – w pewnym zakresie – godzin pracy zakładu bez dodatkowych kosztów pracy Potencjalne wady krótszy czas obecności wszystkich pracowników problem rejestracji czasu pracy albo trudności administracyjne niewygoda związana ze zmianą np. obowiązującego rozkładu czasu pracy dodatkowe koszty towarzyszące wydłużaniu godzin pracy zakładu w wyniku większych wydatków na ubezpieczenia, ogrzewanie, oświetlenie RUCHOMY CZAS PRACY Ruchomy czas pracy to system organizacji umożliwiający rozpoczynanie i kończenie pracy w określonych przedziałach czasowych. Drugim elementem charakteryzującym ten system jest przedział czasu (tzw. obecności obowiązkowej), w którym wszyscy pracownicy muszą być obecni w pracy. Długość i rozkład okresów obecności obowiązkowej uzależnione są od warunków i potrzeb zakładu pracy, kategorii pracowników objętych systemem oraz rodzaju wykonywanej pracy. Potencjalne korzyści możliwość dostosowania rozkładów czasu pracy do potrzeb, preferencji i obowiązków pozazawodowych pracowników ograniczenie czasu dojazdu do pracy wydłużenie czasu działania zakładu bez dodatkowych kosztów lepsze wykorzystanie maszyn i urządzeń poprawa obsługi klientów ograniczenie absencji, spóźnień i marnotrawstwa czasu pracy lepsza organizacja pracy wzrost autonomii pracowników, uwzględnienie preferencji związanych z rytmem biologicznym poszczególnych pracowników Organizatorzy konkursu Projekt realizowany na podstawie umowy zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki nastawienie na realizację zadań wzrost satysfakcji i motywacji w pracy mniejszy stres, unikanie pośpiechu i napięcia związanego z punktualnym przybyciem do pracy wzrost wydajności i poprawa jakości pracy Potencjalne wady niewystarczająca liczba pracowników poza godzinami obowiązkowymi możliwe problemy komunikacyjne między pracownikami i personelem kierowniczym oraz między pracownikami koszty i administracyjne trudności rejestracji czasu pracy możliwości nadużyć dodatkowe koszty wynikające z wydłużenia czasu funkcjonowania zakładu (ochrona, ogrzewanie, oświetlenie itp.) eliminacja opłacania krótkich nieobecności, np. związanych z wizytą u lekarza niechęć pracowników nie mających możliwości korzystania z ruchomego czasu pracy INDYWIDUALNY ROZKŁAD CZASU PRACY Indywidualny rozkład czasu pracy znajduje zastosowanie w sytuacjach, w których wykonywanie pracy w dotychczasowych godzinach staje się dla pracownika utrudnione czy wręcz niemożliwe. Wynikać to może z różnych okoliczności i najczęściej polega na dostosowaniu do potrzeb pracownika godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy. RÓWNOWAŻNY CZAS PRACY Praca w systemie równoważnym przewiduje możliwość przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12, 16, a nawet 24 godzin. Istota systemu polega na tym, że przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy. ZADANIOWY CZAS PRACY System zadaniowego czasu pracy może być wprowadzony, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy, jej organizacją oraz dodatkowo – gdy uza sadnia się to miejscem wykonywania pracy. Miejsce pracy określają strony, zawierając umowę o pracę. Może być określone na stałe lub jako miejsce Organizatorzy konkursu Projekt realizowany na podstawie umowy zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zmienne. Wynika to z charakteru lub rodzaju powierzonej pracownikowi pracy. Istota zadaniowego czasu pracy polega na samodzielnym kształtowaniu rozkładu czasu pracy przez pracownika. Organizatorzy konkursu Projekt realizowany na podstawie umowy zawartej z Wojewódzkim Urzędem Pracy w Kielcach, pełniącym rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki