Wirusy

Wirusy
Diagnostyka wirusologiczna
Podstawowe metody diagnostyki wirusologicznej:
• Hodowla wirusów i ich identyfikacja:
- efekt cytopatyczny (nieodwracalne zmiany cytopatogenne zakażonych komórek – CPE; mikroskop świetlny – wykrywanie
ciałek wtrętowych)
- diagnostyka mikroskopowa (mikroskopia elektronowa – identyfikacja wirusów)
• Wykrywanie antygenów wirusów:
- mikroskopia immunofluorescencyjna,
- testy immunoenzymatyczne (ELISA),
- odczyn aglutynacji lateksowej,
- metoda optycznych immunotestów (RIPA).
• Wykrywanie genomów wirusów:
- metody biologii molekularnej (zapewniają wykrycie około 10 fg DNA).
• Diagnostyka serologiczna (wykrywanie przeciwciał):
- Testy neutralizacji – wykrywanie przeciwciał zobojętniających patogenne właściwości wirusa w zastosowanym układzie
biologicznym (miano neutralizacji oznacza to rozcieńczenie surowicy, przy którym występuje zahamowanie efekty
cytopatycznego-CPE w 50% zakażonych komórek).
Uwaga: Znaczenie rozpoznawcze w diagnostyce aktualnie występującego zakażenia wirusowego ma jedynie badanie par surowic
uzyskanych od chorego w odstępie 7 – 14 dni. Wynik dodatni odczynu neutralizacji stwierdza się wówczas, gdy w kolejnej próbie
surowicy miano przeciwciał zobojętniających jest zwiększone przynajmniej 4-krotnie.
- Odczyn zahamowanie hemaglutynacji (OZH) – wykrywanie przeciwciał swoiście hamujących odczyn hemaglutynacji (Uwaga:
hemaglutynacja bierna oznacza aglutynację krwinek czerwonych wywoływaną przez wirusy).
- Odczyn wiązania dopełniacza (OWD).
- Testy immunoenzymatyczne (ELISA).
Wirusy człowieka obowiązek znajomości rodzin i najważniejszych patogenów:
Wirusy o genomie z jednoniciowym DNA (ssDNA)
Rodzina: Parvoviridae (wirusy bezosłonkowe)
Podrodzina: Parvovirinae
Rodzaj: Erythrovirus – ludzki parwowirus B19 (HPV-B19)
Wirusy o genomie z dwuniciowym DNA (dsDNA)
Rodzina: Papillomaviridae (wirusy bezosłonkowe)
Rodzaj: Alphapapillomavirus – ludzkie wirusy brodawczaków człowieka 16, 18 (HPV-16; HPV-18)
Betapapillomavirus – ludzkie wirusy brodawczaków człowieka 5, 8 (HPV-5; HPV-8)
Rodzina: Adenoviridae (wirusy bezosłonkowe)
Rodzaj: Mastadenovirus (ludzkie adenowirusy)
Podrodzaj:
A (Adv12, 18, 31)
B (Adv3, 7)
C (Adv1, 2, 5 i 6)
D (Adv8, 19 i 37)
E (Adv4)
F (Adv40 i 41)
Rodzina: Herpesviridae (wirusy osłonkowe)
Podrodzina: Alphaherpesvirinae
Rodzaje: Simplexvirus – ludzkie wirusy opryszczki (HSV-1 i HSV-2)
Varicellowirus – wirus ospy wietrznej i półpaśca (HSV-3)
Podrodzina: Betaherpesvirinae
Rodzaje: Cytomegalovirus – ludzki wirus cytomegalii (HSV-5)
Podrodzina: Gammaherpesvirinae
Rodzaje: Lymphocryptovirus – wirus Epsteina-Barr (HSV-4)
Rodzina: Poxviridae (wirusy osłonkowe)
Podrodzina: Chordopoxvirinae
Rodzaje: Orthopoxvirus – wirus ospy prawdziwej
Molluscipoxvirus – wirus mięczaka zakaźnego (MCV)
Wirusy o genomie z jednoniciowym RNA o dodatniej polarności (+)ssRNA
Rodzina: Picornaviridae (wirusy bezosłonkowe)
Rodzaje: Enterovirus – wirusy polio 1, 2, 3; rinowirusy człowieka; Coxackie A, B; Echowirusy
Hepatovirus – wirus A zapalenia wątroby (HAV)
Rodzina: Togaviridae (wirusy osłonkowe)
Rodzaj: Rubivirus – wirus różyczki
Rodzina: Flaviviridae ( wirusy osłonkowe)
Rodzaje: Flavivirus – wirus żółtej gorączki, wirus kleszczowego zapalenia mózgu, wirus Dengue,
wirus zapalenia mózgu Zachodniego Nilu
Hepacivirus – wirus C zapalenia wątroby (HCV)
Rodzina: Coronoviridae (wirusy osłonkowe)
Podrodzina: Coronovirinae
Rodzaj: Coronovirus – ludzkie koronowirusy (CoV, SARS-CoV)
Rodzina: Hepeviridae (wirusy bezosłonkowe)
Rodzaj: Hepevirus – wirus E zapalenia wątroby (HEV)
Wirusy o genomie z jednoniciowym RNA o ujemnej polarności (-)ssRNA
Rodzina: Orthomyxoviridae (wirusy osłonkowe)
Rodzaje: Influenzavirus A – wirusy grypy człowieka A
Influenzavirus B – wirusy grypy człowieka B
Influenzavirus C – wirus grypy C
Rodzina: Paramyxoviridae (wirusy osłonkowe)
Podrodzina: Paramyxovirinae
Rodzaje: Paramyxovirus – ludzkie wirusy parainfluenzy 1, 2, 3, 4
Morbillivirus – wirus odry
Rubulavirus – wirus nagminnego zapalenia przyusznic (świnki)
Podrodzina: Pneumovirinae
Rodzaj: Pneumovirus – ludzki wirus RS
Rodzina: Filoviridae (wirusy osłonkowe)
Rodzaje: Ebolavirus – wirus Ebola
Rodzina: Rhabdoviridae (wirusy osłonkowe)
Rodzaj: Lyssavirus – wirus wścieklizny
Rodzina: Bunyaviridae (wirusy osłonkowe)
Rodzaj: Hantavirus – ludzki wirus Hantaan
Wirusy o genomie z jednoniciowym RNA o ambisensowej polarności (+/-)ssRNA
Rodzina: Arenaviridae (wirusy osłonkowe)
Rodzaj: Arenavirus – wirus Lassa, wirus argentyńskiej gorączki krwotocznej (Junin),
wirus boliwijskiej gorączki krwotocznej (Machupo),
wirus wenezuelskiej gorączki krwotocznej (Guanarito),
wirus Sabia
Wirusy o genomie z dwuniciowym RNA dsRNA
Rodzina: Reoviridae (wirusy bezosłonkowe)
Rodzaj: Rotavirus – rotawirusy człowieka
Wirusy RNA i DNA wykorzystujące odwrotną transkryptazę (RT)
Rodzina: Retroviridae (+)ssRNA (wirusy osłonkowe)
Podrodzina: Orthoretrovirinae
Rodzaj: Lentivirus – HIV-1, HIV-2
Rodzina: Hepadnaviridae dsDNA (wirusy osłonkowe)
Rodzaj: Orthohepadnowirus – wirus B zapalenia wątroby (HBV)