MSG wykłady 28 str

Wykład 12. 10. 2009
Geneza i przyczyny handlu międzynarodowego
AUTARKIA – całkowite zamknięcie, sami produkujemy, jesteśmy samowystarczalni, nie
potrzebujemy wymiany międzynarodowej.
Występuję gdy nie ma przepływów informacji tak długo jak to jest możliwe i
akceptowane.
Wymiana międzynarodowa – związana jest z systemami monopartyjnymi. W Polsce skończyło się w
latach 90 – tych.
Skąd się wziął handel? Ze wzrastających potrzeb konsumentów. Potrzeby społeczne intensyfikują
wymianę międzynarodową.
Nadwyżka – musi być nadwyżka, żeby móc wymieniać towary. Gdy występuje nadwyżka konieczny
jest silny postęp technologiczny.
Podział pracy - rolnictwo ( zaczynamy się specjalizować)
-przemysł
Żeby doszło do podziału pracy (Rolnictwo) potrzebne są żyzne gleby. I podział wytworzył wyż (
nadwyżkę)powstałą przez pracę niewolników. Podział pracy nie był dobrowolny. Wytworzyła się
warstwa wytwórców i nadzorców. Doszło do specjalizacji –produkcja dla wojska, żeby ich wykarmić.
Dzięki wymuszonej pracy i powstałych nadwyżek powstała wymiana międzynarodowa.
Polska w XVII w była głównym eksporterem zboża w Europie. Załamanie handlu zbożem
spowodowało załamanie gospodarki.
Przemysł
- I rewolucja przemysłowa (maszyna parowa, powstają fabryki –
mechanizacja pracy ludzkiej)
-II rewolucja przemysłowa - TAYLOR, FORD –podział czynności pracy na
krótkie sekwencje. Lata 70,80te – technika komputerowa, Internet – proces
przepływu informacji.
Kolonie odbierały nadwyżki (nawet ludzi)
Wymiana międzynarodowa/ PKB
30% (Σ Eksportu i Importu)
GLOBALIZACJA – sytuacja w której wszyscy są zobowiązani wobec siebie
CETERIS PARIBUS – przy niezmiennych warunkach otoczenia
MODEL EKONOMICZNY – to teoretyczne ujęcie określonego odcinka badanej rzeczywistości
gospodarczej
EKONOMIA NORMATYWNA – Zaczynam wartościować. Jedno jest dobre, drugie złe
EKONOMIA POZYTYWNA – chemia, biologia, badam zjawisko i nie komentuje tego, opisuje jak
jest
Czynniki które wpływają na wymianę gospodarczą
WYKŁAD 2- 19.10.2009 -Przyczyny powstania wymiany międzynarodowej
MERKANTYLIZM – okres XVII i XVIII w wg tej doktryny, celem wymiany jest nagromadzenie
ogromnej ilości złota. W tym wypadku odnoszą sukces tylko kraje posiadające złoto, inne tracą.
A.SMITH – stwierdził, że ogromne imperia np. Wielka Brytania, kolonie ogromne są coraz słabsze.
Zakwestionował Merkantylizm
A. Smith napisał pracę „ Badania nad naturą i przyczynami bogactw narodowych”
teoria przewagi absolutnej – wymiana dotyczy tych produktów, które są tańsze.
Smith zauważył, założył, że ludzie specjalizują się w pewnej pracy, rozumowanie w podziale
pracy można przenieść na wymianę.
Portugalia – wino ,W. Brytania – płótno
Założenia modelu:
1.Zastępuje 1 czynnik produkcji -praca
2. Nakład pracy określa całkowite koszty produkcji
3. Istnieje pełna mobilność czynnika pracy, wewnątrz pracy i poza nią
4. Nie występuje efekt skali
5.Nie występują koszty transportu
6. W obu krajach istnieje wolna konkurencja
7. Nie ma ceł
8. Import jest równy eksportowi
miedz
wino
POLSKA
10t/dzień
5 beczek/dzień
NIEMCY
3t/dzień
10beczek/dzień
W jakiej relacji w jednym z krajów zachodzi wymiana, relacja
POLSKA 1 t miedzi – 0,5 beczek wina
1 b wina – 2 t miedzi
NIEMCZY 1 t miedzi – 2 beczki wina
1 b wina – 0,5 t miedzi
Sprzedawanie miedzi w Polsce nie opłaca się, a w Niemczech 2 beczki za 17 miedzi?. W Polsce
lepiej wymieniać 1 b wina niż w Niemczech . Konieczna jest specjalizacja. Wew. relacje. Polska
produkuje miedź, rezygnuje z wina
Polska – 15t miedzi/dzień a Niemcy 15b wina/ dzień
Ustala się wtedy relacja wymienna 1:1 1t miedzi=1b wina
Korzyści z wymiany międzynarodowej:
Polska +0,5 wina za 1 t miedzi (więcej po wymianie)
Niemcy +0,5 miedzi za 1 b wina
POLSKA 1t m – 0,5 b wina -------- 1t m-1 b wina
NIEMCY 1b wina-0,5 t miedzi --------- 1 b wina-1 t miedzi
Źródłem handlu międzynarodowego jest przewaga w produkowaniu, wytwarzaniu produktów
D. RICARDO - twierdził, że kraje są mocne w obu produktach mogą wymieniać się z innym
krajem który jest słaby w obu produktach.
miedz
wino
POLSKA
8 t /dzień
4 b/dzień
NIEMCY
9t/dzień
18b/dzień
Niemcy są w obu przypadkach silniejsi niż Polska
POLSKA
1t miedzi – 0,5b wina
1b wina – 2t miedz
NIEMCY
1t miedzi – 2b wina
1b wina – 0,5t miedzi
Przewaga względna. Mimo tego, że kraje są różne, to relacje są takie same jak w przypadku Smitha
Przewaga absolutna ( bezwzględna)


Miedź- Polska 10 przewaga
Niemcy 5
Wino - Polska 5
Niemcy 10 przewaga
Przewaga względna – wymienia się kraje o różnej pozycji gospodarczej, słabe z silnymi ( o różnym
poziomie rozwoju)
Nie ma sensu wymiana, gdy istnieją identyczne proporcje wymiany, handlu nie będzie.
Założenia modelu komparatywnego
1. Występują różne ceny pracy ( płacy) (w Polsce wynagrodzenie 10zł/h w Niemczech 8E/h
2. Praca ma w koszcie całkowitym udział ¾ (0,75)
3. Kurs wymiany E na zł, 1E -3,5zł
WYKŁAD 3-26.10.2009
Nakład pracy( godz j.prod)
POLSKA
miedz
NIEMCY
wino
1
miedz
2
0,9
wino
0,4
Tutaj Niemcy wino i miedz mają taniej więc nie powinno być wymiany
PŁACA
10zł
10zł
8E
8E
PLN,EURO/godz)
KOSZTY PRACY 10*1= 10zł
2*10=20zł 8*0,9=7,2E 0,4*8=3,2E
Koszty pracy = 0,75 kosztu całkowitego
Całkowity koszt = koszty pracy/ 0,75
np. 10/0,75
KOSZT CAŁKOWITY 13,33zł. 26,67zł
9,60E
4,27E
Kurs 1E=3,5 zł
13,33zł
26,67zł
33,66zł
14,95zł
W Euro
3,81 E
7,62E
9,60 E
4,27E
Polska specjalizuje się w miedzi Polska wydaje na miedz 13,33zł, a Niemcy 33,60. Niemcy produkują
wino, bo koszt całkowity jest niższy. Polska specjalizuje się w miedzi a Niemcy w winie.
W którym produkcie, który kraj będzie się specjalizował !
MODEL DORNBUSH FISCHER – SAMUELSON





LN (di) – nakład pracy potrzebny do wytworzenia produktu di w Niemczech
LP (di)nakład pracy potrzebny do wytworzenia produktu di w Polsce
WP –poziom płac pracowników w Polsce 2000zł
WN –poziom płac pracowników w Niemczech 1zł-0,25E ; 1E-4zł 20000
Kw – kurs walutowy złotego na euro
POLSKA
NIEMCY
truskawki
4
2
szparagi
6
1,25
Nakład pracy w Niemczech lepszy od Polskiego !

Truskawki LN(di)/LP(di) = 2/4 = 0,50
(WP/WN) *Kw = (2000/2000)*0,25= 0,25
0,50>0,25 Eksport z Polski
Polska będzie eksportować truskawki
LN(di)
LP(di)
WP
WN
KW
to wtedy eksportujemy w Polsce, do Niemczech importujemy
 Szparagi
LN(di)
=
=
1,25
LP(di)
WP
0,21
WN
6
0,21<0,25
KW= 2000/2000*0,25=0,25
Eksport z Niemiec
Polska importuje szparagi z Niemiec , Eksport z Niemiec (szparagi)
TEORIA NEOKLASYCZNA
 Krzywa objętości
RYBA
(b)
II
( 2 produkty konsumowane obojętnie , to w każdym punkcie tej
krzywej uzyskujemy takie samo zadowolenie)
III
I
5
D
4
A
3
F
G
B
poziom zadowolenia rośnie
H
2
C
1
E
1 2
3
4
5
6
7
FRYTKI (a)
FRYTKI
RYBA
A
2
4
B
3
3
C
4
2
D
1
5
E
5
1
Jest obojętne w którym punkcie się znajdują
Krzywe mogą być na wyższym poziomie
II
F
III
G
III
H
F R
4 4
Im więcej konsumujemy tym większe zadowolenie
6 4
7 3
WYKŁAD 02.11 –wolne
WYKŁAd 09.11.2009
KRZYWA PRODUKCJI
( krzywa możliwości produkcyjnych)
Społeczna krzywa obojętności
Krzywa możliwości produkcyjnych
Punkty równowagi dla Niemiec i Polski przed wprowadzeniem równowagi? Międzynarodowej są
wyznaczane w punktach styczności krzywych możliwości produkcyjnych obu krajów ze sp. Krzywy mi
obojętności najbardziej oddalonymi od początku układu.
Miedź
Polska
20
Niemcy
55
Wino
Relacja wymienna
40
∑75
1Mmiedź=4Wina
30
∑70
1M=4W
PRZED WYMIANĄ
PO WYMIANIE
Polska
60
Niemcy
30
15
∑90
(t15)
1M=1W
65
∑80
(t10)
1M=1W
Polska 30M
Niemcy 30Wino. Dzięki wymianie osiągnęliśmy większą produkcje a kraje się
wyspecjalizowały w produkcji. Wymiana jest korzystna bo powoduje wzrost produkcji oraz specjalizację.
18
WINO
4
1
0
MIEDŹ
1
8 9
Polska
Niemcy
POLSKA 1W=2M 4/8
NIEMCY 2W=1M 18/9
Jeżeli relacja wino
Niemcy -2/1
Polska – 1/2
miedź to:
RELACJA WYMIENNA WINA NA MIEDŹ DLA NIEMIEC
WINO
NIEMCY 1M-2W
POLSKA 1M-1/2W
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
tu może nastąpić wymiana
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
MIEDŹ
NIEMCY
MIEDŹ WINO
1
2
2
4
3
6
4
8
5
10
POLSKA
MIEDŹ WINO
2
1
4
2
6
3
8
4
10
5
a
b
WINO
relacja 1/1
a-w Niemczech, b- w Polsce
8
7
6
5
4
3
2
1
0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
EDGEWORTH
MARSHALL
MILL
MIEDŹ
popyt wzajemny
Koncepcja popytu wzajemnego – czynnikiem decydującym o przyjęciu relacji wymiennej w obrotach
handlowych między krajami są wielkości popytu i podaży zgłaszane przez kraje uczestniczące w
wymianie.
WYKŁAD 16.11.2009
Terms of trade (wskaźniki warunków handlu)
1.TOWAROWE
TDt=(Pex1/Pex0 : Pim1/Pimo)*100
Pex1- ceny produktów eksportowych w roku badanym (2009)
Pex0- poziom cen produktów eksportowych w roku bazowym (wyjściowym)
>100 ma być większa niż 100
Np.
1100/1000 : 9 00/1000
1,1/0,9*100>100
2. DOCHODOWE
(2009
jeżeli to ulega obniżeniu
to QEX musi wzrosnąć
TDtd=(Pex1/Pexo : Pin1/Pin0)*QEx
(2008)
QEx- indeks eksportu w cenach stałych
(ilość ,
wielkość)
jeżeli więcej eksportujemy, jeżeli dochodowe rośnie to kraj może
wiecej importować
3. JEDNOCZYNNIKOWE
TDtc1=(Pex1/Pexo : Pin1/Pin0)*WEX
WEX- indeks wydajności pracy w sektorze eksportowym.
Im większa wydajność tym mniejsze zatrudnienie .
1 czynnik-wydajność
Jeżeli współ. rośnie to za jednostkę pracy zastosowaną w sektorze produkującym na eksport
można kupić więcej produktów importowanych (jeżeli WEX rośnie to kupujemy więcej)
to co eksportujemy ma niska wydajność.
4. DWUCZYNNIKOWE
TDtc1= (Pex1/Pexo : Pin1/Pin2)*WEX/Win
Win- indeks wydajności pracy w sektorze eksportowym z którego realizowany jest import.
Jeżeli współ. rośnie tzn. że wymiana czynników produkcji zużytych do wytworzenia
produktów eksportowych na czynniki zużyte do wytworzenia produktów importowych jest
korzystniejsza niż w okresie wyjściowym.
Sprzedaż produktów o wysokiej wydajności a kupno o niskiej wydajności.
- gdyby rosło to znaczy że możemy uzyskać więcej produktów z sektora
importowego., trzeba podwyższyć te o niskiej wydajności
Co się dzieje kiedy spada lub rośnie???
WYKŁAD 23.11.2009
TWIERDZENIE HECKSCHERA –OHLINA
Wyposażenie kraju w czynniki produkcji i czy wpływa to na handel.
Kraj eksportuje te towary do wytworzenia których zużywa się relatywnie dużo czynnika
produkcji w danym kraju względnie obfitego a importuje towary , których produkcja wymaga
relatywnie dużo czynnika w danym kraju względnie rzadkiego.
ZAŁOŻENIA:
1. Występują 2 kraje i 2 produkty
2. Występują 2 jednolite czynniki produkcji (praca i kapitał)
3. Oba czynniki SA niezbędne do wytworzenia każdego z produktów
4. Jeden z produktów jest pracochłonny a drugi kapitałochłonny
5. W obu krajach stosowane są takie same technologie produkcji
6. W obu krajach istnieje doskonała produkcja
7. W obu krajach nabywcy maja identyczne gusty
8. Nie wzgl. kosztów transportu
9. Przepływ towarów między Kajami nie jest ograniczony
10. Występuje doskonała mobilność czynników produkcji wewnątrz kraju i brak ich
mobilności między krajami.
K1-zasób kapitału w kraju 1
K2- zasób kapitału w kraju 2
L1- zasób pracy w kraju 1
L2- zasób pracy w kraju 2
biedniejszy
ma przewagę
Pracy
dużo a
kapitału
mało
Który kraj to Polska?
K1
L1
Polska
K2
L2
Niemcy
Tam gdzie mniejszy ułamek
Ka- ilość kapitału potrzebna do wytworzenia produktu a
La- ilość pracy potrzebnej do wytworzenia produktu a
Kb- kapitał potrzebny do wytworzenia produktu a
Lb- praca potrzebna do wytworzenia produktu b
Ka
La
Kb
Lb
laptop
spodnie w Polsce bardziej pracochłonne
Relacja kapitału do
Kraj dysponujący względną ilością
kapitału
to akraj produkujący produkty kapitałochłonne.
pracy, dużo
pracy
mało
kasy.
Relacja kapitału do pracy jest
wieksza.
Niemcy bo mają
Polska produkuje odzież a nie samochody. Jeżeli kraj ma duże zasoby pracy to specjalizuje się w
dużo kapitału
produkcji pracochłonnej.
Ceną kapitału jest stopa procentowa (4%)
Cenną czynnika pracy jest wynagradzanie pracownika
Twierdzenie Heckschera Ohlina Samuelsona:
r1 – stopa procentowa w kraju 1 (cenna czynnika kapitału)
w1 – płaca w kraju 1 (cena czynnika pracy)
r2 – stopa procentowa w kraju 2 (cenna czynnika kapitału)
w2 – płaca w kraju 2 (cena czynnika pracy)
Niemcy
(r1/w1)
(mianownik wysoki a licznik mały)
Polska
/ (r2/w2)
(płace niskie a stopy wysokie - czynnik pracy
jest drogi, a kapitał i stopy są niskie)
Kraj 1- względnie dużo kapitału to cena, oprocentowanie będzie niższe
Kraj 2 – przy dużej podaży pracy wynagrodzenie będzie niskie
Co się stanie jeśli w 1 kraju kapitałochłonne. Co się stanie z ceną czynnika v1?
Odp. Wzrośnie
Co się stanie z pracą w Polsce jeżeli uruchomione są technologie pracochłonne to praca w Polsce
(wynagrodzenie):
Odp. Rośnie wynagrodzenie
Cena czynnika pracy powinna się zbliżać/wyróżniać pomiędzy Polską a Niemcami.
Powinno dojść do wyrównania cen czynników produkcji. W Polsce płace jednak nie wzrosły. W
Chinach to nie działa, wynagrodzenia nie rosną.
Farmacja - kapitałochłonna
WYKŁAD 30.11.2009
EFEKT STUPLERA - SAMUELSONA
Uruchomiony przez handel międzynarodowy ruch cen czynników produkcji polegający na wzroście
cen czynnika obfitego w danym kraju i spadku cen czynnika w danym kraju rzadkiego prowadzi do
wzrostu realnych dochodów właścicieli czynnika obfitego oraz spadku realnych dochodów właścicieli
czynnika produkcji w danym kraju rzadkiego.
Kn > Kp
r1n < r2n
2000 2010
Im więcej kapitału tym większe stopy
Nowa stopa % powinna być wyższa
Lp > Ln
Wp1 < Wp2
2000 2010
Jeżeli rośnie popyt na pracę to rośnie jego cena (płace rosną)
Wzrośnie cena czynnika pracy
W Niemczech zarabiają więcej właściciele kapitałów.
Kto będzie zwolennikiem wolnego kraju?
Przeciwko importowi – związki zawodowe gdyż ich czynnik jest rzadszy w Niemczech. A ci co mają
kapitał to zyskują.
W Polsce związki zawodowe – ogromni zwolennicy handlu międzynarodowego
Banki niespecjalnie bo wszystkie banki są niemieckie
Zarabiają coraz więcej właściciele czynnika obfitego.
W Polsce więcej pracownicy, w Niemczech banki.
Ci co są właścicielami czynnika rzadkiego są przeciwnikami handlu międzynarodowego
Alternatywne teorie handlu międzynarodowego:
1. Korzyści skali
(wraz ze wzrostem produkcji spada jednostkowy koszt zmienny)
- amortyzacja
- licencje
Wewnętrzne
Zewnętrzne
- ubezpieczenia
KOSZTY STAŁE – niezależne od wielkości sprzedaży
Wewnętrzne
Kz
50 000 Ksz
P1= 25 000 szt
P2= 50 000 szt
P3= 100 000 szt
Kjs1= (50 000/ 25 000)= 2zł/szt
Kjs2= 100 000 = 1 zł/szt
Kjs3= (50 000/100 000)=0,5zł/szt
Ks
Firmy dążą do minimalizacji kosztów jednostkowych produkcji.
Koszty zmienne są zależne od wielkości sprzedaży.
Nadwyżki trzeba się pozbyć, sprzedaż po bardzo niskiej cenie
Rodzą się w firmie te wewnętrzne.
Z korzyściami wewnętrznymi wiąże się:
Zewnętrzne- jeżeli zwiększymy skalę produkcji to dzięki temu taniej kupujemy cynniki produkcji np.
maszyny
Korzyści
Aglomeracje – skupiamy w jednym miejscu wszystkich firm i obniżenie kosztów, to wtedy czynniki SA
tańsze
Wzrost produkcji uruchamia handel międzynarodowy. !!!!
Wykład 07.12.2009
Poprzednie przykłady dotyczyły handlu międzynarodowego.
HANDLE WEWNĄTRZYGAŁĘZIOWY
Indeks handlu wewnętrznego mówi w jakim stopniu kraje wymieniały się produktami z jednej gałęzi.
Np. we Francji kupimy wino mołdawskie czy greckie)
I EXPn – Ympn I
IHW= 1EXPn + Ympn
n- gałąź
IHW należy (0,1)
Np. n- samochody
Ex= 1000 szt
Ym= 1000 szt
IHW= 1- (0/1000) = 1 – max wartość indeksu
Ex=0
In=0
1-(0/0)=1
Ex
Yn
IHW
1
1000
0
1-(1000/1000)
1-1=0
2
0
1000
1-(-1000/1000)
1-(-1)=2
3
0
0
1-(0/0)
1
4
1000
1000
1-(0/2000)
1
Jaka jest wartość wskaźnika? !!!!
OPÓŹNIENIE NAŚLADOWCZE (POSNER, lata 60)
Opóźnienie popytu- odstęp czasu między wprowadzeniem na rynek produktu w kraju, w którym
rozpoczęto jego produkcję, a powstaniem na niego popytu w innych krajach.
Opóźnienie reakcji- odstęp czasu pomiędzy powstawaniem popytu na nowy produkt na rynku innego
kraju, a podjęciem produkcji przez lokalnych producentów
Inny-inny kraj niż produkt oryginalny
CYKL ŻYCIA PRODUKTU (Vernon) RYSUNEK
USA eksportuje telewizory do krajów wysokorozwiniętych, które jeszcze ich nie produkują
(opóźnienie reakcji) okres T1-T4.
Na niebiesko: eksportów ze stanów
Czerwony: Importów do krajów wysoko rozwiniętych (T1-T3)
T2- początek importu telewizorów przez kraje rozwijające się (T2-T5)
T3- koniec importu krajów wysoko rozwiniętych, kraje te same zaczynają eksportować telewizory
własnej produkcji (Holandia, Niemcy, Francja)
T4- koniec importu z USA – rolę przejęły inne kraje
T5- pozostałe kraje zaczynają eksportować (słabiej rozwinięte) kończą import np. Korea, Japonia
T6- kraje wysoko rozwinięte przestały eksportować telewizory
T4- odpadają Stany Zjednoczone
T6- odpadają kraje wysoko rozwinięte. Na rynku zostają tylko kraje azjatyckie.
Gigantyczna korzyść skali – brak konkurencji amerykańskiej, europejskiej, więc 3-4 kraje produkują
setki milionów telewizorów + tanie i dostępne telewizory nakręcają popyt i podaż.
Kraje słabiej rozwinięte nie są więc skazane na wegetację – zawsze będą coś produkowały, bo
przenosi się tam fabryki (bo jest tam lepiej).
Z cyklu Vernona wynika, że kolejne kraje uruchamiają produkcję towarów początkowo
skomplikowanego ożywiają się gospodarki biednych krajów.
Cykl zamknie się, gdy przestaniemy oglądać telewizję(telewizory zostaną zastąpione przez
komputery, tak jak telegazetę, zastąpił Internet).
Kraje bogate dzielą się z biednymi bogactwem, przekazując im produkcję i umożliwiają eksport.
Biedne kraje wciągane są w międzynarodowy handel wewnątrzgałęziowy.
Kiedy kraje wchodzą w eksport bądź z niego wypadają?
Przykład Polski: Łódzki „Atlas” nie sponsoruje żużla, bo jest znany w Polsce, a poza tym główną
fabrykę przeniósł na Ukrainę.
MSG wykład 14.12.2009
LINDER koncepcja nakładającego się popytu.
1. Kraj eksportuje te produkty, które są sprzedawane na rynku wewnętrznym
2. Struktura popytu zależy od wielkości PKB na 1 mieszkańca
3. Do eksportu dochodzi wówczas gdy popyt w krajach handlujących ze sobą pokrywa się.
Zakładamy:
1. W wymianie uczestniczą 4 kraje o różnym poziomie PKB na 1 mieszkańca
PKB/ mieszkańca :
ABCD-
najmniejszy
poziom średni
poziom średni
poziom najwyższy
2. Z poziomu PKB na 1 mieszkańca wynikają preferencje mieszkańców i popyt na produkty
3. Produkty dzielą się na kategorie od najniższej do najwyższej jakości.
Najniższa jakość
a
b
c
d
e
f
g
Najwyższa jakość
BC
c
AB
AC
d
BC
BD
e CD
BC
Kraje wymieniają się tymi samymi materiałami
Wzrost gospodarczy a handel międzynarodowy
ważne na licencjat!!
Czym się różni wzrost od rozwoju gospodarczego?
Wzrost ma charakter ilościowy a rozwój ma charakter jakościowy
Wzrost- proces stałego, ilościowego powiększania produkcji.
WZROST ZRÓWNOWAŻONY
Przed wzrostem
Samochody
Odzież
Polska t
30
50
Polska po wzroście t+1 +30%
39
65
+30%
+30%
WZROST NIEZRÓWNOWAŻONY
a) bardziej niż proporcjonalnie rośnie produkcja odzieży
b) bardziej niż proporcjonalnie rośnie produkcja samochodów
a)
samochody
Odzież
Polska t
30
50
Polska po wzroście t+1
30
90
0%
40%
b)
samochody
odzież
Polska
30
50
Polska po wzroście
60
50
100%
0%
Produkcja
Konsumpcja
Nadwyżka/ Niedobór
Przed wzrostem| po wzroście
Przed wzrostem| po wzroście
50
25
32,5
+7,5
+7,5
+40
25
55
+30
+10
0
23
35
+10
-10
Wzrost zrównoważony
65
+15
a) Niezrównoważony
50
90
b)niezrównoważony
50
50
Do przyrostów międzynarodowych obrotów handlowych prowadzi:
1. wzrost zrównoważony
2. wzrost niezrównoważony, gdy bardziej niż proporcjonalnie wzrasta produkcja dobra w
którym kraj ma przewagę.
Wykład 21.12.2009r.
WZROST ZUBOŻAJĄCY
Baghwati- koncepcja ta dotyczy krajów rozwijających się, mających przewagę w produkcji
określonego surowca np. ropy naftowej, kakao.
Założenia:
1. Wpływy z eksportu surowca stanowią istotną część wpływów z bilansu handlowego
2. Kraj ma duży udział w dostawach danego surowca na rynek światowy
3. Popyt na eksportowany surowiec ma małą elastyczność cenową
Produkcja(eksport)
1 000 000 t/rok
Cena
100 USD/t
Wpływy z eksportu
100 000 000 USD
Samochód cena 20 000 USD  import 5 000 samochodów
Zwiększenie produkcji surowca PO WZROŚCIE PRODUKCJI (WYDOBYCIA SUROWCA)
Produkcja
cena
2 000 000 t
25 USD/ t
wpływy z eksportu
50 000 000
Import samochodów 20 000 USD 2 500
Doprowadza do pogorszenia życia ludności
ŹRÓDŁA WZROSTU GOSPODARCZEGO
1. Postęp techniczny
2. Przyrost zasobów czynników produkcji ( kapitału i pracy)
Ad1. Jest to proces doskonalenia środków produkcji, metod wytwarzania, warunków pracy i
produktów
Zasada minimaxNa co pozwala postęp techniczny?
- zwiększenie produkcji dóbr przy takim samym nakładzie czynników produkcji
- wyprodukowanie tej samej ilości dóbr przy zmniejszonym nakładzie czynników produkcji
MINIMAX
NAKŁAD
EFEKT
MINIMALNY NAKŁAD DANY EFEKT
10h
DANY NAKŁAD MAX. EFEKT
 3,0
(Chiny)
30h
 4,0- 5,0
(kraje wyżej rozwinięte)
3 rodzaje postępu technicznego: (TEST!!)
1. Neutralny postęp techniczny ( przyczynia się w jednakowym stopniu do zmniejszenia nakładu pracy
i kapitału)
2. Pracooszczędny postęp techniczny ( zmniejszenie nakładu pracy następuje szybciej niż spadek
nakładu kapitału ( Niemcy) )
3. Kapitałooszczędny- zmniejszenie nakładu kapitałów następuje szybciej niż spadek nakładu pracy.
∆S =∆0
S3- wzrost (przyrost)
zasobów kapitałów czyli praco oszczędny
03- kapitałooszczędny- wzrost zasobów pracy
TWIERDZENIE (RYBCZYŃSKI) !!!
W warunkach niezmiennych relacji cen na rynku światowym wzrost zasobów wyłącznie jednego
czynnika produkcji przy niezmiennym poziomie drugiego prowadzi do wzrostu produkcji dobra
zużywającego, przede wszystkim czynnika, którego zasoby się zwiększają oraz do zmniejszenia
produkcji dobra do wytworzenia którego potrzeba jest przede wszystkim czynnik którego zasoby nie
ulegają zmianie.
Rośnie produkcja pracochłonna według tw. Rybczyńskiego: Polska
Deindustrializacja- kolej, kopalnie ( zniszczenie, zamknięcie przemysłu w danym kraju
WYKŁAD 04.01.2010
Temat: Przepływy czynników produkcji
Przyczyny przepływów czynników produkcji :
I grupa czynników - za granicą cena czynnika produkcji jest wyższa (związana z ceną czynnika
produkcji)
II grupa- w kraju macierzystym (rodzimym) nie ma możliwości zainwestowania czynnika
produkcji bo nie ma popytu na prace (II grupa związana jest z tym że eksportujemy kapitał)
W jaki sposób możemy zilustrować korzyści z przepływu międzynarodowych czynnikówWYKRES
Kraj 1
kraj 2
I
C krańcowa wyd.
J
C (cena) krańcowa wydajność
Miara
wydajności
K
F
C
D
E
G
L
A
Praca/kapitał
H O
B
Krańcowa wydajność czynnika produkcji (kapitału lub pracy)
Kapitał przykład
Kw = P/ K
Kw- krańcowa wydajność kapitału
P- przyrost produkcji
K- przyrost kapitału o jednostkę
Różnica(trójkąt)
Dla pracy
Lw= P/L
LW- krańcowa wyd. pracy
L- przyrost czynnika pracy o jednostkę
P- przyrost produkcji
Przykład
Nakładem pracy jest godzina nauki a efektem ilość zapamiętanych stron
L (godz. nauki)
1
2
3
4
5
6
P (ilość stron)
20
19
17
14
10
6
3minuty na stronę
10minut na stronę
Wzrósł jednostkowy koszt krańcowy
Im więcej wpakujemy czynnika tym mniej zarobimy
- wraz ze wzrostem nakładu czynnika produkcji krańcowa wydajność czynnika produkcji
spada
DO WYKRESU
Kraj dysponuje dużo większą ilością czynnika produkcji (pracy) niż kraj 2
AO>OB.
Przyrost zaangażowania czynnika produkcji powoduje spadek jego wydajności
AC i BD są ceną czynnika produkcji – który większy?
AC- cena po której kupujemy pracę w kraju 1
Tam gdzie jest mało czynnika pracy tym jest większy BD>AC
Cena czynnika kraju 1 (AC) jest niższa niż w kraju 2 – dojdzie do przepływu siły roboczej z
kraju 1 do 2 (ustali się nowy punkt w którym dojdzie do zrównoważenia rynku)
E- punkt w którym doszło do ustalenia równowagi
AF=BG
H- wielkość zaangażowania czynnika produkcji
Co się stało z odcinkiem EL?-zamieni się w EK ELEK
Doszło do wyrównania krańcowej wydajności czynnika pracy w kraju 1 i 2
1. Jakie były skutki tego transferu?
2. Czy wzrosła łączna produkcja?
3. Co się działo przed transferem?
PRZED TRANSFEREM
Kraj 1
AILO
kraj 2
OKJB
AILO- wielkość produkcji wynikająca z zaangażowania czynnika w kraju 1
PO TRANSFERZE
Kraj 1
AIEH
kraj 2
HEJB
Wzrosła łączna wielkość produkcji o EKL (różnica +EKL)
Dzięki transferowi czynnika produkcji powoduje zwiększenie jego wielkości
Czy kraje odniosą takie same korzyści? NIE
W kraju 1 – AC<AF w kraju 1 doszło do podniesienia czynnika produkcji ,, transfer czynnika
produkcji w kraju 1 jest korzystny (1mln ludzi wyemigrowało i my zarabiamy teraz więcej)
W kraju 2 – BD>BG  przed transferem cena była wyższa niż po transferze - jest to
niekorzystne (podaz wzrosła, cena spadła, płaca za jedną godzinę pracy uległa obniżeniu)
Na czym polegają korzyści i straty?- korzyść –wzrost ceny, niekorzyść – spadek ceny
WYKŁAD 10.01.2010
Międzynarodowe przepływy kapitałów
1) w szerokim znaczeniu- ruch kapitału przez granicę kraju odnotowywany w bilansie płatniczym

Podmioty uczestniczące:
- przedsiębiorstwa
- gospodarstwa domowe
- banki komercyjne
- instytucje publiczne (wszystkie jednakowo nastawione na
nieodpłatne usługi )
- bank centralny
cele komercyjne,
nastawienie na zysk
Cele makroekonomiczne, nie związane z osiągnięciem zysku
Interwencja banku centralnego na rynku międzynarodowym
a) kiedy rząd będzie wywoził złotówki za granicę i kupował inne waluty. Po co? eksport kapitału
po co?
1) 1 PLN= 1USD  0,33 USD=1PLN
2) 2 PLN = 1USD 0,5 USD=1PLN
1) rezerwa : 1mln USD  3mld USD
2)
1 mld USD 2 mld PLN
 Rezerwy się zmniejszyły
b) kiedy rząd będzie ściągał złotówki z zagranicy do Polski  import kapitału
1) 1USD = 3PLN
 Osłabienie złotego
2) 1USD = 4PLN
Sys. jest nie korzystna , kiedy rząd ma do spłacenia kredyt
1) 1mld USD 3mld PLN
 Rząd broni kursu złotówki
2) 1lld USD  4 mld PLN
Dla eksportu 1) 1 mld PLN 330 tys. USD
2) 1mld PLN  250 tys. USD
eksport zainwestowany słabym kursem
Dla importu 1) 1mln USD  3mln PLN
2) 1mln USD  4 mln PLN
import zainwestowany mocnym kursem
Eksport związany jest z obrona kursu waluty obcej.
Import kapitałów – obrona waluty polskiej
2) Ujecie w węższym znaczeniu
Wywóz i przywóz kapitału realizowany wyłącznie przez podmioty gospodarcze w celu maksymalnego
zysku.
Kryteria przepływu kapitału:
- czas ( krótkookresowy < 1 rok . powyżej 1 roku – długookresowy)
przeważają
- źródła, pochodzenia kapitału
a)kapitał publiczny ( budżety organizacji rządowych, organizacji samorządowych oraz organizacji
międzynarodowych)
b) kapitał prywatny ( banki komercyjne, przedsiębiorstwa, osoby prywatne)
- forma kapitału
 Lokaty na rynku walutowym
 Kredyty handlowe (kupieckie)
 Inwestycje portfelowe
 Kredyty finansowe
 Inwestycje bezpośrednie
Ad a) zagraniczne depozyty krótkoterminowe oraz zakup papierów wartościowych umożliwiających
otrzymanie zysku większego niż na rynku krajowym
Ad b)….
Ad c) długookresowe lokaty w zagranicznych papierach wartościowych ( akcje i obligacje) teoria port
folio zbiór wielu akcji i obligacji – różnicowanie
Teoria port folio- inwestor może osiągnąć wyższą stopę zysku przy danym ryzyku lub dana przy
mniejszym ryzyku a w sytuacji gdy dysponuje portfelem akcji bądź obligacji , zróżnicowanym w taki
sposób , że spadkowi stopy zysku, części z nich powinien towarzyszyć wzrost stopy zysku z
pozostałych akcji/obligacji.
WYKŁAD 18.01.2010
Kredyt finansowy to środki finansowe przeznaczone do dyspozycji kredytobiorcy ze wskazaniem celu
na jaki zostaną wydane.
Kredyt jest wyłącznie finansowy – pożyczka może być rzeczowa, nie musi być finansowa. Kredyt musi
mieć cel, pożyczka nie. Kredyty są w 100% odpłatne, pożyczka nie.
Podział kredytów


krótkoterminowe - do roku
długoterminowe – powyżej roku
wg. stopy procentowej


stała
płynna
LIBOR - główny rodzaj płynnej stopy procentowej
Nie ma żadnej sankcji na kredytobiorcę, jednak banki żądają gwarancji państwa. Gwarancje
pogłębiają deficyt budżetowy. UE nie zachęca do udzielania gwarancji przez rządy państw
Jaki jest cel zaciągnięcia kredytów? Celem jest zwiększenie absorpcji krajowej, czyli zużycie dóbr
konsumpcyjnych, inwestycyjnych oraz wydatków rządu ponad możliwości kraju
DN netto = I+K+P ( w gospodarce zamkniętej)
DN netto = I+K+P +S ( w gospodarce otwartej) S=Ex –Imp
DN netto –dochód narodowy netto
I- inwestycje
K- konsumpcja P- wydatki rządowe
Wykres dochodu narodowego
DN netto
Absorpcja
DN netto
s>0
Absorpcja
s<0
t1
Pole korzyści wynikające z kredytów
zagranicznych zwiększające absorpcję
t
Pole spłaty kredytów zagranicznych
Aborcja jest wyższa od dochodów( zaciągnięte kredyty). Nadwyżki idą po części na spłaty starych
kredytów.
Cel kredytów- zwiększenie absorpcji
Uruchomienie kredytów zagranicznych. Przyczyny
1. Może nastąpić spadek popytu na produkty eksportowane.
2. Pogorszenie trace of trade ( podrożały produkty importowane w stosunku do
eksportowanych)
3. Realizacje kapitałów chłonnych do inwestycji.
Inwestycje bezpośrednie – polegają na samodzielnej działalności gospodarczej za granicą, lub
przyjmowanie istniejących przedsiębiorstw.
Korzyści wynikające z inwestycji zagranicznych bezpośrednich :
1. Obniżenie jednostkowych kosztów wytworzenia, dzięki zwiększeniu produkcji
2. Unikamy kosztów prawnych ochrony prawnej własności ( nie musimy rejestrować znaków)
3. Niższe koszty czynników produkcji
4. Uzyskanie dostępu do nowych rynków
5. Uniknięcie ceł importowanych stosowanych w kraju w którym zlokalizowano inwestycje
zagraniczne
6. Cny transferowe