Zadania

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Kod ucznia
-
………………………
Dzień
Miesiąc
Rok
pieczątka WKK
DATA URODZENIA UCZNIA
KONKURS PRZEDMIOTOWY Z GEOGRAFII
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
Rok szkolny 2009/2010
ETAP REJONOWY
Drogi Uczniu,
witaj na II etapie konkursu geograficznego. Przeczytaj uważnie instrukcję a następnie
postaraj się prawidłowo rozwiązać wszystkie zadania.
 Arkusz zawiera 12 stron.
 W arkuszu jest do rozwiązania 20 zadań.
 Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest
kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji
Konkursowej.
 Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
 Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem
bądź piórem.
 Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.
 Nie używaj korektora. Jeżeli pomylisz się, błędne
sformułowanie przekreśl i wpisz obok poprawne.
 Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone
w miejscu do tego przeznaczonym.
 Przy każdym zadaniu podano maksymalną liczbę punktów
możliwą do uzyskania za jego rozwiązanie.
 Rozwiązując zadania możesz korzystać z kalkulatora oraz
przyborów do kreślenia (linijka, kątomierz, cyrkiel).
 Brudnopis nie będzie oceniany.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Czas pracy:
90 minut
Liczba punktów
możliwych
do uzyskania:
68
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 1. (0–2 pkt)
Zamieszczony poniżej fragment siatki kartograficznej sporządzono tak, że południki
i równoleżniki poprowadzono co 10º.
Znając współrzędne geograficzne punktu X (20ºS, 30ºW) opisz w stopniach wszystkie
południki i równoleżniki siatki kartograficznej.
X
Zadanie 2. (0–3 pkt)
Na rysunku przedstawiono cienie rzucane przez gnomon, przed i po momencie
górowania Słońca w Twojej miejscowości, w dniu równonocy jesiennej (godz. 1115,
1245).
a) Wyznacz miejscowy południk geograficzny.
b) Opisz kierunki: północ, południe na wyznaczonym południku geograficznym.
c)
Podpisz godziny dokonania pomiaru 1115, 1245 przy właściwym cieniu rzucanym
przez gnomon.
Strona 2 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 3. (0–4 pkt)
Na mapie Antarktydy zaznacz strzałkami i opisz główne kierunki stron świata dla
obserwatora znajdującego się:
A. na biegunie południowym,
B. w punkcie A.
A
Zadanie 4. (0–2 pkt)
Wskaż wszystkie poprawne zakończenia zdania: Wapień to skała
a) metamorficzna.
b) głębinowa.
c) składająca się głównie z kalcytu.
d) okruchowa.
e) osadowa.
f) pochodzenia organicznego.
g) wylewna.
h) zbudowana z kwarcu, skalenia i miki.
i)
pochodzenia chemicznego.
Strona 3 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 5. (0–4 pkt)
Na rysunkach A, B, C, D przedstawiono oświetlenie Ziemi w pierwszych dniach
astronomicznych pór roku.
A. Wpisz literę, którą oznaczono rysunek przedstawiający oświetlenie Ziemi:
a) w dniu przesilenia zimowego
…………………....
b) gdy w RPA zaczyna się kalendarzowe lato
……………………
B. Podaj nazwę równoleżnika, na którym:
c) przez cały rok, dzień i noc trwają po około 12 godz.
………………………………………………………………………………………
d) z dniem przesilenia letniego rozpoczyna się zjawisko nocy polarnej
………………………………………………………………………………………
Źródło: E. Dudek, J. Wójcik, Geografia. Przewodnik metodyczny dla gimnazjum, Wydawnictwo Edukacyjne WIKING
Zadanie 6. (0–1 pkt)
Wskaż obszar, na którym najintensywniej zachodzi wietrzenie chemiczne.
a) Pamir
b) Takla Makan
c) Nizina Amazonki
d) Wyżyna Środkowosyberyjska
Strona 4 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 7. (0–1 pkt)
Wybierz określenie opisujące procesy zachodzące w środkowym biegu rzeki.
a) Erozja wgłębna jest silniejsza niż erozja boczna.
b) Erozja wsteczna przeważa nad erozją boczną.
c) Erozja boczna przeważa nad erozją wgłębną.
d) Obserwuje się równowagę pomiędzy erozją boczną i wgłębną.
Zadanie 8. (0–4 pkt)
Długość Sanu zmierzona na mapie w skali 1:2 000 000 wynosi 22,2 cm. Oblicz spadek
Sanu wiedząc, że rzeka uchodzi do Wisły na wysokości 138 m n.p.m., zaś jej źródło
leży na wysokości 1 025 m n.p.m.
Wynik podaj w promilach, w zaokrągleniu do jedności.
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………...
Odpowiedź: ……………………………………………………………………………..
Zadanie 9. (0–2 pkt)
Spośród podanych terminów wskaż czynniki klimatotwórcze:
a) ciśnienie atmosferyczne,
b) prądy morskie,
c) wiatry,
d) wysokość bezwzględna,
e) opady,
f) szerokość geograficzna,
g) opady,
h) odległość od morza,
i)
zachmurzenie.
Strona 5 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 10. (0–2 pkt)
Uzupełnij tabelę, przyporządkowując odpowiedniej przyczynie degradacji środowiska
przyrodniczego – będący jej następstwem skutek.
Skutki: niszczenie warstwy ozonowej, kwaśne deszcze, niszczenie warstwy gleby,
smog.
PRZYCZYNY
SKUTKI
odkrywkowa eksploatacja surowców
mineralnych
uwalnianie freonów do atmosfery
emisja spalin i zanieczyszczeń
przemysłowych w miastach
spalanie paliw kopalnych
w elektrowniach
Zadanie 11. (0–8 pkt)
Korzystając z zamieszczonego poniżej fragmentu mapy poziomicowej wykonaj
polecenia:
A. Zaznacz strzałką (→) kierunek, w którym płynie rzeka.
B. Oblicz wysokość względną jaką musi pokonać turysta wyruszający ze schroniska
na szczyt góry.
………………………………………………………………………………………
C. Wskaż stok góry o najmniejszym nachyleniu.
a) południowo-wschodni
b) południowy
c) północno-zachodni
d) północny
e) południowo-zachodni
f) północno-wschodni
D. Wykonaj profil hipsometryczny terenu wzdłuż odcinka AB.
Opisz układ współrzędnych przyjmując: skalę pionową 1 cm – 200 m; skalę
poziomą zgodną ze skalą mapy.
Strona 6 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Źródło: M. Owczarz, I. Szewczyk, W. Karcz, W. Osuch, Geografia, WSiP
Strona 7 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 12. (0–8 pkt)
Na wykresach A, B, C, D przedstawiono roczne przepływy rzek: Amazonka, Kongo,
Ganges, Jenisej.
A. Przyporządkuj każdą rzekę do odpowiedniego wykresu ustroju rzecznego.
B. Wskaż typ ustroju rzecznego dla każdej rzeki.
Ustroje rzeczne: 1. deszczowo-śnieżny,
4. śnieżno-deszczowy,
2. deszczowy,
3. lodowcowo-deszczowy,
5. deszczowy monsunowy
A. rzeka ...........................................
B. rzeka .....................................................
ustrój rzeczny .............................
ustrój rzeczny .......................................
C. rzeka ...........................................
ustrój rzeczny ............................
D. rzeka ....................................................
ustrój rzeczny ........................................
Strona 8 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 13. (0–8 pkt)
Rozwiąż logogryf, wpisując poziomo odpowiedzi na kolejne pytania.
1
2
3
4
5
6
7
1. wiecznie zielone, krzewiaste zarośla w strefie podzwrotnikowej (klimacie
śródziemnomorskim)
2. charakterystyczne dla tundry porosty, przysmak reniferów
3. lasy strefy umiarkowanej, składające się głównie z grabu, dębu, lipy, jesiona, buka
4. drzewa, zwane „żelaznymi” ze względu na dużą twardość drewna
5. węgierski step
6. formacja trawiasta w Ameryce Północnej
7. potężne drzewa z rodziny cyprysowatych, rosnące między innymi w Ameryce
Północnej
Rozwiązaniem logogryfu, otrzymanym w zaznaczonej kolumnie, jest drzewo iglaste
zrzucające igły na zimę.
Zadanie 14. (0–1 pkt)
Wskaż grupę surowców należących wyłącznie do zasobów nieodnawialnych.
a) Węgiel kamienny, drewno, torf.
b) Kauczuk naturalny, gaz ziemny, ropa naftowa.
c) Piasek, sól kamienna, woda.
d) Ruda żelaza, uran, ruda miedzi.
Strona 9 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 15. (0–6 pkt)
Podaj miasto i państwo, do którego należy się udać, aby podziwiać wymienione
zabytki.
ZABYTKI
MIASTO
PAŃSTWO
Ostra Brama
Most Karola
Akropol
Kościół Sagrada Familia
Tower Bridge
Pałac Dożów
Zadanie 16. (0–3 pkt)
Rozpoznaj przedstawione poniżej typy zespołów miejskich. Podpisz odpowiednią
literą: A – aglomerację, K – konurbację, M – megalopolis .
Los Angeles-San Francisco-Sacramento
……….
Meksyk
……….
Liverpool-Birmingham-Menchester
……….
Tokio-Osaka
……….
Rio de Janeiro
……….
Zagłębie Donieckie
……….
Zadanie 17. (0–1 pkt)
Wskaż rośliny, które uprawiane są w Finlandii, w strefie klimatu umiarkowanego
chłodnego, na glebach bielicowych.
a) Bataty, trzcina cukrowa, maniok.
b) Pszenica, rzepak, słonecznik, soja.
c) Ziemniaki, jęczmień, owies, żyto.
d) Kukurydza, proso, sorgo, ryż.
Strona 10 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 18. (0–4 pkt)
Na mapie zaznaczono 10 regionów rolniczych świata. Podaj cyfry/liczby, którymi
oznaczono:
a) Nizinę Gangesu
………………
b) Wielkie Równiny
………………
c) Pampę
………………
d) Pogórze Kazachskie
………………
e) Wyżynę Naddnieprzańską ………………
f) Nizinę Francuską
………………
g) Wyżynę Brazylijską
………………
h) Nizinę Chińską
………………
1
8
2
4
6
5
3
9
7
10
Zadanie 19. (0–1 pkt)
Zaznacz główny czynnik, który zadecydował o lokalizacji huty aluminium w Malińcu
koło Konina.
a) Występowanie na miejscu łatwo dostępnych złóż boksytów.
b) Dogodny transport kolejowy.
c) Duże zasoby taniej energii elektrycznej.
d) Zaopatrzenie w wodę.
Strona 11 z 12
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010
Zadanie 20. (0–3 pkt)
Biorąc pod uwagę dominujący kierunek ruchu ludności, podziel wymienione niżej
kraje na imigracyjne i emigracyjne.
Meksyk, Kanada, Australia, Turcja, Francja, Wielka Brytania, Chiny, Ukraina
KRAJE IMIGRACYJNE
KRAJE EMIGRACYJNE
BRUDNOPIS
Strona 12 z 12