Wycieczka do zoo – Chorzów Wykonali : Daria Brytan Natalia Hajduk Patrycja Teper Grzegorz Wylegała Mateusz Wylega Spis Treści Wstęp Skąd pochodzą rekonstrukcje szczątków gadów z kotliny dinozaurów i jakie gatunki tam przedstawiono ? Kiedy gady panowały na Ziemi i co mogło być przyczyną ich wyginięcia . Znany z wykopalisk praptak ( archeopteryks ) jest przypuszczalnym przodkiem ptaków. Jego cechy gadzie i ptasie . Przedstawiciele gadów : lądowych Skąd pochodzą rekonstrukcje szczątków gadów z kotliny dinozaurów i jakie gatunki tam przedstawiono Niezwykle ciekawa jest już sama historia tej ekspozycji. Kotlina powstała w roku 1975, po tym jak w latach 19631971 na pustyni Gobi polscy paleontolodzy pod kierownictwem prof. Zofii Kielan-Jaworowskiej prowadzili prace wykopaliskowe i natknęli się na szczątki dinozaurów. Znalezione wtedy oryginalne kości znajdują się dziś w Zakładzie Paleozoologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, a w skalnej kotlinie śląskiego ZOO wykonano naturalnej wielkości rekonstrukcje tych kopalnianych gadów. Kiedy powstała skalna kotlina, prezentowane w niej dinozaury były pierwszymi na świecie rekonstrukcjami tych nowopoznanych gatunków. Kiedy żyły dinozaury ? Dinozaury królowały na Ziemi w erze mezozoicznej, poczynając od pierwszego okresu, nazywanego triasem, i dalej przez okres jurajski i kredę. W sumie około 180 milionów lat. Żyły na lądzie, w powietrzu jak i w głębinach morskich. Dinozaury pojawiły się na Ziemi prawdopodobnie jeszcze wtedy, gdy nie dzieliła się ona na oddzielne kontynenty. Na Ziemi było wówczas gorąco i sucho. Dinozaury żyły ok. 230 000 000 lat temu Do 65 000 000 lat temu Około 64 milionów lat przed powstaniem gatunku ludzkiego. Przyczyny wyginięcia dinozaurów Epoka dinozaurów skończyła się wraz ze schyłkiem ery mezozoicznej. Ich wymarcie nadal pozostaje tajemnicą, choć istnieje wiele teorii i hipotez na ten temat. Wśród paleontologów największą popularnością cieszą się następujące teorie: 1. Zmiany klimatyczne, dzielenie się lądów Według pierwszej teorii przyczyną wyginięcia dinozaurów były zmiany klimatyczne, wiążące się ze znacznym spadkiem temperatur i wzrostem poziomu morza, a co za tym idzie - z dzieleniem się lądów. Lodowacenie spowodowało wyniszczenie roślin (pokarmu dla roślinożerców i mięsożerców). 2. Aktywność wulkaniczna Druga teoria mówi o aktywności wulkanów pod koniec kredy. W czasie wybuchów wulkanów do atmosfery mogło przenikać wiele toksycznych substancji, zabójczych zwłaszcza dla zarodków w jajach. Przyczyną mogą być duże ilości wydzielania się dwutlenku węgla, które skutkowały efektem cieplarnianym, z czym nie mogły sobie poradzić dinozaury. 3. Uderzenie w Ziemię meteorytu Przypuszcza się, że doszło do kolizji Ziemi z olbrzymim meteorem, którego średnica miała co najmniej 10 km. Upadek dużego meteorytu mógł wywołać trzęsienia ziemi, burze i wielkie fale oceaniczne. Promienie słoneczne nie docierały już tak intensywnie do Ziemi, przez co klimat się znacznie ochłodził. Zginęło wiele roślin, będących pożywieniem dla dinozaurów. Niska temperatura, śnieg i głód stopniowo doprowadziły do wymarcia tych gadów. Znany z wykopalisk praptak archeopteryks . Jego cechy gadzie i ptasie . Najstarszy ptak, którego szkielety z odciskami piór znaleziono w późnojurajskich wapieniach litograficznych w Bawarii. Lotki archeopteryksa mają asymetryczną budowę, co dowodzi, że był on zdolny do aktywnego lotu. Archeopteryks miał wiele prymitywnych gadzich cech, m.in. zęby oraz długi ogon. Szczegóły budowy jego szkieletu wskazują, że pochodzi od dinozaurów z grupy teropodów. Przedstawiciele gadów lądowych Szczątki tych dinozaurów znajdowano w okresie kredowym ( ok.. 130mln lat temu ) Jeden z gatunków znalezionych W Mongolii na Pustyni Gobi PRENOCEPHALE SAUROLOPHUS Szczątki tych dinozaurów znajdowano w okresie kredowym ( ok. 130 mln lat temu ). Jeden z gatunków znalezionych w Mongolii na Pustyni Gobi PROTOCERATOPS Długość ciała ok. 2.5 m. Roślinożerny dinozaur, był to przodek rogatych dinozaurów triceratopsów znajdowanych gównie w Ameryce Północnej . Protoceratopsy żyły w okresie kredy czyli ok.. 130 milionów lat temu . SAICHANIA Szczątki tych dinozaurów znajdowano w okresie kredowym (ok.130min lat temu). Gatunek ten należy do tzw. ‘’uzbrojonych’’. Były to roślinożerne zwierzęta. Rodzaj uzębienia Saichanil wskazuje, że jadły przede wszystkim miękkie części roślin. GALLIMIMUS Szczątki tych dinozaurów znajdowano w okresie kredowym (ok..130mln lat temu). Jeden z gatunków znalezionych w Mongolii na Pustyni Gobi. Był szybko biegający gad. Jego pokarm stanowiły małe gady, owady i inne małe zwierzęta, które był w stanie złapać. Odżywiał sie również roślinnością. Tyranozaur Tyranozaur był dwunożnym mięsożercą, z masywną czaszką utrzymywaną w równowadze przez długi ogon. Miał niemal 13 metrów wysokości i ważył około 6 ton. Miał bardzo krótkie, zaopatrzone w dwa palce przednie kończyny, tylne kończyny muskularne, stopy zaopatrzone w wielkie pazury. Tułów tego dinozaura był masywny, ale wiele kości było pustych w środku, co zmniejszało ich ciężar. Przyczyną braku możliwości szybkiego poruszania się było nieodpowiednie rozbudowane mięśnie . Potężny, sztywny ogon stanowił przeciwwagę dla tułowia i wielkiej głowy. Tarbosaurus Drapieżny dinozaur o długości ciała dochodzącej do 14 metrów. Liczne szczątki tych gadów znaleziono na pustyni Gobi. Trabosaurus był pospolitym gadem w okresie kredowym. Był gatunkiem spokrewnionym z Tyranozaurem. Nemegtosaurus Szczątki tych dinozaurów znajdowano W okresie kredowym ok. 130 mln lat temu . Był to roślinożerny dinozaur Prawdopodobnie żył blisko wody i żywił się nadwodną roślinnością. BIBLIOGRAFIA: - Google ,,grafika’’ Książka ,,Fascynujące dzieje planety ziemi Wikipedia Encyklopedia dinozaurów - Fascynujące zwierzęta : Archeopteryks