Perspektive 50+

Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Perspektywa 50+
Program dla starszych pracowników oraz osób
długotrwale bezrobotnych
Timo Baas
IAB-Norymberga
Porównania
Międzynarodowe /
Integracja Europejska
Kraków,
dgdg
Lauf 18.11.2008
1
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Wprowadzenie
 Program „Perspektywa 50+” został uruchomiony w roku 2005
przez niemieckie ministerstwo gospodarki
 Stworzenie innowacyjnych programów dla starszych
pracowników i długotrwale bezrobotnych osób starszych
 Aktywizacja długotrwale bezrobotnych osób starszych
 Integracja długotrwale bezrobotnych osób starszych na rynku
pracy
 Trzeci etap programu realizowany jest do roku 2015
Lauf 18.11.2008
2
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Wprowadzenie
 Reforma rynku pracy w roku 2005
 Pomoc osobom bezrobotnym zmieniono na system oparty na
płacy minimalnej
 Maksymalny czas wypłaty świadczeń dla osób bezrobotnych
został skrócony z 32 do 18 miesięcy
 W roku 2007 podniesiono oficjalny wiek emerytalny z 65 do 67 lat
 W grudniu 2009 roku skończyły się subsydia wypłacane w
ramach wcześniejszego przechodzenia na emeryturę.
Lauf 18.11.2008
3
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Wprowadzenie
 Wskaźnik zatrudnienia dla pracowników w wieku od 55 do 60 lat
 Wzrósł z 73,8% w roku 2006 do 77% w roku 2010
 Wzrost był mniejszy w przypadku mężczyzn (z 82% do
84,4%) niż w przypadku kobiet (z 65,6% do 70,2%)
 Wskaźnik zatrudnienia dla pracowników w wieku od 60 do 65 lat
 Wzrósł z 33,2% do 44,2%
 Odnotowano duży wzrost w przypadku kobiet (z 24,4% do
35,4%) i mężczyzn (z 42,3% do 53,4%),
Lauf 18.11.2008
4
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Realizacja
 Realizacja programu na podstawie zgłoszeń regionalnych
komitetów zajmujących się realizacją Paktu na rzecz zwalczania
bezrobocia i zwiększania zatrudnienia („Beschäftigungspakte”),
które obejmują wszystkie istotne podmioty funkcjonujące na rynku
pracy
 Partnerzy muszą zagwarantować realizację podstawowych
zadań
 koordynacja realizacji paktu,
 zarządzanie finansami,
 public relations
 prowadzenie bazy danych programu.
 Wielkość i obszar geograficzny powinny wynikać z potrzeb
struktury regionalnego rynku pracy
Lauf 18.11.2008
5
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Podmioty i zadania
Podmiot odpowiedzialny
Zadanie
Urząd pracy (Federalne Biuro Pracy) Organizacja paktu, świadczenie usług,
koordynacja finansowa, współfinansowanie
Urząd pracy (gmina)
Organizacja paktu, świadczenie usług,
koordynacja finansowa, współfinansowanie
Partnerzy społeczni
Nadzór nad Federalną Agencją Pracy (BA),
umowy o pracę (np. wynagrodzenia
łączone, zasiłek integracyjny)
(np. związki zawodowe, organizacje
pracodawców itp.)
Izby przemysłowo-handlowe
Dokształcanie
Towarzystwa ubezpieczeń
zdrowotnych
Regionalne stowarzyszenia osób
bezrobotnych
Kościoły i inne grupy religijne
Świadczenia zdrowotne
Organizacje pomocy społecznej
Świadczenia na rzecz osób
niepełnosprawnych
Lauf 18.11.2008
Członek paktu
Członek paktu
6
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Finansowanie
 Dwa różne modele finansowe
 Pakt otrzymuje 500 € na każdą aktywizację, 2500 € na każdą integrację na
rynku pracy trwającą dłużej niż sześć miesięcy i 1500 € na każdą integrację
trwającą krócej niż sześć miesięcy
 Pakt otrzymuje 5000 € na każdą integrację na rynku pracy trwającą dłużej niż
sześć miesięcy i 3000 € na trwającą krócej niż sześć miesięcy
 Trzeci model jest opcjonalny i dotyczy uczestników społecznie pokrzywdzonych
 Pakt otrzymuje 1500 € na każdą aktywizację, 5000 € na każdą integrację na
rynku pracy trwającą dłużej niż sześć miesięcy i 3000 € na każdą integrację
trwającą krócej niż sześć miesięcy
 Środki finansowe otrzymane w ramach projektu są tylko podstawowymi środkami
i nie pokrywają wszystkich wydatków projektowych
 W celu uzupełnienia dokonywanych wypłat urzędy zajmujące się podstawową
opieką socjalną powinny korzystać z własnych funduszy ( § 16f SGB II, czyli
niemieckiego Kodeksu socjalnego II)
Lauf 18.11.2008
7
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Wyzwania
 Mały zasięg geograficzny programu
 Kryzys na rynkach finansowych
 Stworzenie świadczeń odpowiadających specjalnym potrzebom
bezrobotnych osób starszych
Lauf 18.11.2008
8
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Mały zasięg geograficzny
 Tworzenie zachęt dla Publicznych Służb Zatrudnienia (PSZ) w
ramach wspierania realizacji programu
 Obecnie programem objętych jest 95% urzędów pracy
 Liczba uczestników objętych współfinansowanymi
świadczeniami stopniowo rosła do ponad 44 000 na miesiąc
(od czerwca 2010 roku do czerwca 2011 roku)
Lauf 18.11.2008
9
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Kryzys na rynkach finansowych
 Zmiana w świadczeniach z powodu kryzysu na rynkach finansowych
 Lepsze szanse na rynku pracy
 Istniały do 2008/09, gdy wypłacano ponad 50% wszystkich świadczeń
 W wyniku kryzysu na rynkach finansowych wielkość ta spadła do 28%
 Wzrost w roku 2011
 Świadczenia związane z miejscami pracy obejmują przede wszystkim
zasiłki integracyjne dla pracodawców
 stanowią stałą wielkość wynoszącą 20% wszystkich świadczeń
 Plany tworzenia miejsc pracy
 Przede wszystkim miejsca pracy z zasiłkami pokrywającymi koszty
 Od listopada 2010 roku stanowiły dominującą wielkość wynoszącą
ponad 40% wszystkich świadczeń
 Spadek od stycznia / lutego 2011 roku
Lauf 18.11.2008
10
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Specjalne świadczenia
 Specjalne świadczenia są konieczne, gdy:
 Od ostatniego zatrudnienia minęły więcej niż 4 lata
 Uczestnicy mają poważne problemy zdrowotne
Aktywizacja uczestników zapewnia im pomoc w prowadzeniu
bardziej zdrowego trybu życia.
 Przeszkody w mobilności
 Brak transportu publicznego w obszarach wiejskich
 Starsi pracownicy nigdy nie uzyskali prawa jazdy lub je utracili
 Podstawowy zasiłek nie pokrywa kosztów utrzymania
samochodu
Lauf 18.11.2008
11
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Rodzaje świadczeń I/II
 Aktywizacja i integracja
 Poznawanie umiejętności i ograniczeń dotyczących zatrudnienia
 2400 starszych pracowników może zostać bezpośrednio zatrudnionych
 Eliminacja ograniczeń dotyczących zatrudnienia
 1600 osób otrzymało świadczenia związane z aktywizacją zawodową,
np. szkolenia dotyczące składania podań o pracę
 600 osób otrzymało świadczenia mające na celu eliminację innych
ograniczeń dotyczących zatrudnienia
 Kwalifikacje
 Jedynie 44 uczestników skorzystało ze świadczeń pomagających w
rozpoczęciu własnej działalności
 1000 osób otrzymało świadczenia związane z dalszym szkoleniem
zawodowym.
Lauf 18.11.2008
12
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Rodzaje świadczeń II/II
 Tworzenie miejsc pracy
 3400 pracowników wykonuje prace objęte zasiłkami pokrywającymi koszty
 Świadczenia obejmujące specjalne potrzeby
bezrobotnych osób starszych (18 000 pracowników)
 Świadczenia zdrowotne
 Zasiłek integracyjny dla pracowników, którzy prawdopodobnie nie będą w
stanie znaleźć pracy w ciągu następnych 24 miesięcy
 Wynagrodzenie łączone, pokrywające straty (np. związane z planami
emerytalnymi), które mają miejsce w przypadku przyjęcia oferty niskopłatnej
pracy.
Lauf 18.11.2008
13
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Ocena I/II
 Projekt został poddany ocenie przez uniwersytet z EssenDuisburg
 18% aktywizowanych starszych pracowników zostało
zintegrowanych na rynku pracy.
 Udział uczestników ze świadczeniami wypłacanymi na rzecz
pracodawcy wyniósł 39%
 Większość osób znalazła zatrudnienie w swoich poprzednich
zawodach
 20% musiało wybrać zatrudnienie poniżej swoich oficjalnych
kwalifikacji zawodowych
 20% znalazło zatrudnienie lepsze niż ich ostatnia praca
Lauf 18.11.2008
14
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Ocena II/II
 W czasie dokonywania oceny projekt nie był zakończony
 Gdyby uwzględnić jedynie tych uczestników jednego z
programów, integracja na rynku pracy wyniosła 34,5%
 Olbrzymi zakres osiągniętego sukcesu
 Najlepsze pakty zapewniły integrację 700 starszych
pracowników, czyli ponad dziesięciokrotnie więcej niż w
przypadku integracji najgorzej funkcjonującego paktu
Lauf 18.11.2008
15
Instytut Badań
Rynku Pracy
Institute
for Employment
Research
Wnioski
 Ścisła współpraca pomiędzy partnerami paktu na rzecz
zwiększania zatrudnienia a firmami wydaje się niezwykle istotna
dla sukcesu programu
 Kryzys finansowy i gospodarczy zmniejszył skuteczność
 Zapewnienie określonych świadczeń dla długotrwale
bezrobotnych osób starszych jest konieczne w starzejącym się
społeczeństwie
 Świadczenia obejmujące problemy zdrowotne są niezwykle
istotne dla aktywizowania grupy docelowej
Lauf 18.11.2008
16