Na czym polega szkodliwość palenia tytoniu
advertisement
Na czym polega szkodliwość palenia tytoniu Dąbrowa Górnicza 2011 Składniki dymu tytoniowego • Dym tytoniowy składa się z prawie 4.000 związków chemicznych, z tego ponad 40 to substancje rakotwórcze. Ich działanie nie jest ograniczone jedynie do palaczy tytoniu, ale także dotyczy wszystkich tych osób, które przebywają w pomieszczeniach, gdzie występuje dym tytoniowy (tzw. palenie bierne ) Oto przykłady niektórych tylko substancji występujących w dymie tytoniowym: • Aceton - rozpuszczalnik, składnik farb i lakierów • Amoniak – stosowany w chłodnictwie, składnik nawozów • Arsen – stosowany także jako popularna trutka na szczury inne gryzonie Składniki dymu tytoniowego • Benzoapiren – związek o właściwościach rakotwórczych, wykorzystywany w przemyśle chemicznym • Butan – gaz pędny, używany do wyrobu benzyny • Chlorek winylu – związek używany do produkcji plastiku • Ciała smołowate – są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów złośliwych u człowieka • Cyjanowodór- kwas pruski, gaz używany przez hitlerowców w komorach gazowych do masowego ludobójstwa • DDT- insektycyd polichorowy Składniki dymu tytoniowego • Dibenzoakrydyna – używana przy produkcji barwników..Posiada właściwości rakotwórcze • Dimetylonitrozoamina – związek wykorzystywany w przemyśle chemicznym • Fenole – niszczą rzęski nabłonka wyścielającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają wdychane przez człowieka powietrze i chronią drogi oddechowe przed przenikaniem przez ich ściany substancji i związków chemicznych oraz mikroorganizmów np. wirusów. • Kadm – silnie trujący metal o właściwościach rakotwórczych. Składniki dymu tytoniowego • Formaldechyd – związek stosowany stosowany m.in. • • • • do konserwacji preparatów biologicznych Metanol- silnie trujący środek chemiczny nużywany do produkcji benzyn silnikowych Naftyloamina – wchodzi w skład barwników, używanych w przemyśle drukarskim. Posiada właściwości rakotwórcze Polon – radioaktywny pierwiastek, odkryty przez M. Curie Skłodowską, posiada właściwości rakotwórcze Piren – związek używany w syntezie organicznej Składniki dymu tytoniowego • Nikotyna – działa obkurczająco na ściany naczyń krwionośnych w tym także naczyń wieńcowych zaopatrujących serce), zwiększa ciśnienie krwi ,jest odpowiedzialna za niefizjologiczne przyspieszenie akcji serca oraz zaburzenia rytmu serca, a także wpływ na gen p53 , który powstrzymuje niekontrolowany rozwój komórek, czyli powstawanie nowotworów • Tlenek węgla (czad,CO) – zmniejszając zawartość tlenu we krwi, w znaczny sposób utrudnia pracę serca i dotarcie tlenu do różnych części i narządów organizmu człowieka . Jest to związek będący bezpośrednią przyczyną śmierci wielu osób w czasie pożaru Palenie Tytoniu silniejsze niż zdrowy rozsądek • Uzależnienie od nikotyny powoduje, że rzucenie palenia jest niezwykle trudne. Dziś w Polsce pali ponad 9 milionów ludzi. Wiedzą oni że zatruwają siebie, bliskich a jednak ciągle sięgają po papierosa. Palenie tytoniu bowiem to nie tylko fatalny nałóg, ale także skomplikowane zjawisko biologiczne. Mechanizm uzależnienia znajduje się w ludzkim mózgu. Pod wpływem nikotyny wydziela on liczne związki chemiczne. Jednym z nich jest dopamina, która powoduje odczuwanie przyjemności z palenia. Nie zapewnia jednak stałego poziomu doznań i dlatego pojawia się zjawisko głodu nikotynowego. Inny związek chemiczny – noradrenalina wprowadza w stan ożywienia i pobudzenia. W momencie słabnięcia jej działania człowiek odczuwa złość frustrację- typowe objawy abstynencji nikotynowej. Objawy nałogu nikotynowego są podobne do objawów uzależnienia od heroiny, kokainy, czy alkoholu. Badania dowodzą, że nikotyna Składniki dymu tytoniowego • Zanim powstanie papieros , do tytoniu dodaje się wiele aromatów ,a także substancji konserwujących często o nieznanym, utajnionym przez producentów składzie chemicznym. np. specjalne sole powodują , że papieros stale się tli , amoniak zmieniając pH biologicznie, uaktywnia nikotynę, cukier i lukrecja poprawia smak, a gliceryna zachowuje świeżość tytoniu • Wchłanianie dymu tytoniowego zachodzi głównie w układzie oddechowym, a także w przewodzie pokarmowym jako rezultat połykania śliny. składniki dymu przenikają do krwiobiegu i są rozprowadzane po całym organizmie Wpływ palenia na narządy człowieka • NERKI I PĘCHERZ MOCZOWY Istnieje udowodniony związek pomiędzy paleniem tytoniu a zapadalnością na raka pęcherza moczowego i nerki. Ryzyko wystąpienia raka pęcherz moczowego u palaczy jest przeciętnie 5 razy większe niż u osób niepalących i zależy od ilości wypalanych papierosów. • ŻOŁĄDEK i DWUNASTNICA Palenie tytoniu pełni istotną rolę w powstawaniu wrzodu żołądka i dwunastnicy. Prowadzone badania wykazały dodatnia zależność pomiędzy czasem palenia tytoniu a pojawieniem się w/w chorób. Wpływ palenia na narządy człowieka • PŁUCA Palacze tytoniu 20- krotnie częściej umierają z powodu rozedmy płuc i przewlekłego zapalenia oskrzeli niż osoby niepalące. Wśród 10 chorych na raka płuc 9 paliło papierosy. Ryzyko wystąpienia raka płuc w znaczący sposób rośnie wraz z długością okresu palenia tytoniu dla wszystkich typów raka płuc. Rak płuc jest nowotworem złośliwym, w 90 procentach spowodowanym paleniem tytoniu. W Polsce na raka płuc umiera co roku ok. 20 tysięcy osób, z czego 17 tys. to mężczyźni. Wpływ palenia na narządy człowieka • Ryzyko zachorowania zwiększa również kontakt z toksycznymi związkami chemicznymi, takimi jak azbest, związki chromu, kobaltu, arsenu, substancje zawarte w asfalcie, pochodne ropy naftowej). Powstawaniu choroby sprzyja też przewlekłe spastyczne zapalenie oskrzeli. Wpływ palenia na narządy człowieka • Choroba przez długi czas rozwija się skrycie. W chwili rozpoznania często jest już na tyle zaawansowana, że szanse spowolnienia choroby i wyleczenia pacjenta drastycznie maleją. Dlatego tak ważna jest profilaktyka. Im wcześniejsze wykrycie choroby, tym większe szanse chorego na wyleczenie. Wpływ palenia na narządy człowieka • Objawy • uporczywy kaszel lub chrypa trwające dłużej niż 1 miesiąc • plwocina z krwią • świszczący oddech • nawracające zakażenia dolnych dróg oddechowych • ból w klatce piersiowej • narastająca duszność Wpływ palenia na narządy człowieka • Podstawowym badaniem, które wykonuje się przy podejrzeniu raka płuca, jest „zwykłe” zdjęcie klatki piersiowej, najlepiej w dwu pozycjach. Następnie wykonuje się badanie tomografii komputerowej, co pozwala lekarzom dokładnie ocenić cechy guza (lokalizację, wpływ na otaczające tkanki, wielkość, ewentualnie powiększenie węzłów chłonnych i in.), co bezpośrednio przekłada się na propozycję leczenia. • Wycięcie fragmentu albo całego płuca, leczenie naświetlaniami, podawanie leków niszczących komórki nowotworowe to najczęściej stosowane metody leczenia raka płuca. Rak płuca na rtg klatki piersiowej Rak płuca na tomografii klatki piersiowej Płuco palacza (białe to rak, czarne świadczy, o tym że pacjent palił.) Bierne palenie tytoniu • Wdychanie dymu papierosowego, czyli bierne palenie jest równie niebezpieczne jak samo palenie. Boczny strumień dymu tytoniowego zawiera 35 razy więcej dwutlenku węgla i 4 razy więcej niż dym wydychany przez aktywnych palaczy. Wdychanie bocznego strumienia dymu tytoniowego lub dymu wydychanego przez palaczy zwiększa ryzyko wystąpienia raka płuc i chorób serca. Boczny strumień. Dymu tytoniowego zawiera także wiele substancji alergizujących, powodujących łzawienie ,oczu, podrażnienie błony śluzowej nosa, kaszel a także uczulenia i w konsekwencji astmę. Atomowy smog • Palaczom szkodzi nie tylko nikotyna, czy dioksyny, ale także substancje radioaktywne zawarte w dymie papierosowym. Wypalając dwie paczki papierosów dziennie w ciągu roku można otrzymać aż 4 razy większą dawkę promieniowania jonizującego niż ta, którą otrzymali w ciągu 2 lat od katastrofy w Czarnobylu mieszkańcy najbardziej zagrożonych rejonów Polski. • Na podstawie badań prowadzonych w Uniwersytecie Gdańskim stwierdzono, że osoba wypalająca półtorej paczki papierosów dziennie otrzymuje w ciągu 1 roku taką dawkę promieniowania jonizującego, jakby przeszła 300 badań rentgenowskich. Wiadomo, że tego typu badania nie powinny być robione częściej niż 1-2 razy w roku. Dziękuję za uwagę
