Depresja-choroba uleczalna

advertisement
dr nauk med. Dariusz Wasilewski - psychiatra
Centrum Psychoprofilaktyki i Terapii w Warszawie
Depresja – choroba uleczalna
„Depresja boli bardziej niŜ złamana ręka lub noga. Rękę lub
nogę w ostateczności zawsze moŜna odciąć...” – takie zdanie
usłyszałam kiedyś od osoby od lat cierpiącej na depresję.
Co to jest depresja? Kiedy zaczyna się choroba, a kończy
naturalnie towarzyszący nam w Ŝyciu chwilowy smutek czy
chandra?
Nie ma ostrej granicy oddzielającej chandrę od depresji.
PrzeŜywanie
smutku,
jego
nasilenie,
sytuacje
w
których
występuje róŜnią się tak samo, jak róŜnią się wszyscy ludzie
między sobą. Istnieje jednak szereg cech ,które pozwalają tę
chorobę rozpoznać
O
depresji
moŜna
zacząć
myśleć,
jeśli,
oprócz
smutku
odczuwamy:
• spowolnienie, brak energii, apatię,
• lęk, niepokój, napięcie, rozdraŜnienie,
• trudności
w
koncentracji
i
kreatywnym
myśleniu,
wraŜenie niesprawności intelektualnej i pogorszenia się
pamięci,
• niechęć
do
wykonywania
czynności,
które
zwykle
sprawiały radość,
• problemy ze snem – trudności w zasypianiu, płytki sen,
budzenie się w nocy lub nad ranem, lub teŜ nadmierna
senność, trudności w zmobilizowaniu się do wstania z
łóŜka,
• brak chęci do podejmowania jakichkolwiek wyzwań,
• poczucie małej wartości
• poczucie winy i beznadziejności,
• zmniejszenie apetytu i chudnięcie lub czasem „zajadanie
smutku”, czyli zwiększenie apetytu i przyrost masy
ciała,
• dolegliwości fizyczne – uczucie ciągłego zmęczenia,
suchość w ustach, bóle głowy, brzucha, kręgosłupa,
ucisk w klatce piersiowej, zaparcia
• niechęć do aktywności seksualnej – obniŜenie libido.
W depresji zwykle jest tak, Ŝe:
• nasilenie objawów jest znaczne (w chandrze tego nie
ma),
• objawy prowadzą do dezorganizacji Ŝycia rodzinnego i
zawodowego(w chandrze tego nie ma),
• objawy utrzymują się powyŜej dwóch tygodni (w chandrze
tego nie ma).
1
Czy depresja to choroba psychiczna? Takiej diagnozy wszyscy
szczególnie się obawiamy...
Według międzynarodowej klasyfikacji zaburzeń psychicznych nie
istnieje
juŜ
pojęcie
choroby
psychicznej,
depresja
to
zaburzenie nastroju (afektu). Osoba cierpiąca na depresję nie
traci całkowicie kontaktu z rzeczywistością, odbiera ją tylko
w czarnych barwach. Depresja nie jest, jak powszechnie rozumie
się chorobę psychiczną, obłędem czy pomieszaniem zmysłów.
Dlaczego zdarza się, Ŝe jedni chorują na depresję, często bez
uchwytnej przyczyny a nawet - w pełni swoich Ŝyciowych
moŜliwości i ogólnie rozumianego szczęścia,
a innych, pomimo
wielu Ŝyciowych trudności, ten problem nie dotyka?
Depresja, tak jak wszystkie inne choroby, moŜe dotknąć
kaŜdego, bez względu na wiek, wykształcenie czy status
materialny. Pojawienie się depresji jest zwykle wypadkową
wielu czynników, najczęściej:
• biologicznych (endogennych czyli wewnątrzpochodnych), a
więc wrodzonych, czasem dziedzicznych;
• psychologicznych (reaktywnych) – związanych z urazami
emocjonalnymi, stratą, Ŝyciem w długotrwałym stresie;
• somatycznych – związanych z wpływem innych chorób,
zwłaszcza przewlekłych, które same w sobie mogą być
czynnikiem stresogennym, ale przede wszystkim zaburzają
równowagę w naszym mózgu (np. choroby neurologiczne,
krąŜenia,
onkologiczne,
endokrynne).
Depresjogenne
działanie mogą mieć takŜe pewne substancje, począwszy od
wielu leków, aŜ po alkohol i inne środki odurzające.
Czy depresję wywołaną przykrymi przeŜyciami, naleŜy leczyć
farmakologicznie, czy teŜ wystarczy tak uporządkować swoje
Ŝycie, aby nie przysparzało zmartwień?
Samo uporządkowanie sobie Ŝycia nie zawsze wystarcza, choć na
pewno jest bardzo potrzebne. Czy potrzebna jest farmakoterapia
moŜe zdecydować jedynie lekarz. Czasem moŜna obejść się bez
leków
wystarczą
wówczas
rozmowy
z
psychologiem,
zminimalizowanie stresów, zmiana trybu Ŝycia.
Dlaczego pacjenci z depresją chętnie sięgają po alkohol?
Alkohol działa euforyzująco i moŜe przynieść krótkotrwałą
ulgę, ale efektem
takiej „kuracji” jest dalsze pogorszenie
samopoczucia Powoduje to oczywiście efekt błędnego koła.
Zaczyna się intensywniejsze „leczenie” wódeczką czy winkiem, i
co za tym idzie dalsze nasilenie objawów. Po jakimś czasie
moŜe rozwinąć się uzaleŜnienie.
Kobiety częściej cierpią na depresję, czy po prostu częściej
zgłaszają się do lekarza?
2
Badania wykazują, Ŝe cierpi na nią dwukrotnie więcej kobiet
niŜ męŜczyzn. Przyczyny tej róŜnicy nie są w pełni wyjaśnione
– waŜną rolę odgrywają czynniki hormonalne, genetyczne i
psychospołeczne. Zaburzenia nastroju typowe dla kobiet, to:
zaburzenia
przedmiesiączkowe
(tak
zwane
przedmiesiączkowe
zaburzenie
dysforyczne
–
nie
mylić
z
zespołem
przedmiesiączkowym), depresje okresu ciąŜy i poporodowe oraz
zaburzenia nastroju związane z menopauzą.
Czy depresje pojawiające się w okresie ciąŜy lub karmienia
piersią leczy się farmakologicznie?
Leki przeciwdepresyjne nie są teratogenne czyli nie uszkadzają
płodu, niemniej jednak nie są obojętne dla dziecka. Przechodzą
przez łoŜysko i do mleka matki. NaleŜy ich unikać zwłaszcza w
pierwszym trymestrze ciąŜy. I zawsze naleŜy rozwaŜyć czy
leczenie nie przyniesie więcej szkody niŜ poŜytku. Ale warto
pamiętać, Ŝe
depresja moŜe mieć negatywny wpływ na ciąŜę i
zachowanie matki w czasie ciąŜy. Jeśli stan jest zły trzeba
włączyć leki. W przypadku pacjentek wcześniej chorujących na
depresję, trzeba wziąć pod uwagę ryzyko nawrotu w tym okresie.
Na czym polega depresja maskowana?
Tak mówimy o depresji bez typowych objawów depresji, która
manifestuje się zazwyczaj dolegliwościami fizycznymi. To duŜy
problem medyczny. Pacjenci chodzą od lekarza do lekarza zwykle
uzyskują pomoc tylko objawową, wykonują szereg badań, z
których nic nie wynika, wielu z nich uzaleŜnia się od leków
przeciwbólowych i uspokajająco-nasennych. Do najczęstszych
„masek” depresji naleŜą: bóle głowy, pleców i krzyŜa,
dolegliwości Ŝołądkowo-jelitowe, bóle w klatce piersiowej,
przewlekłe zmęczenie, naduŜywanie alkoholu lub leków. NaleŜy
oczywiście sprawdzić wszystkie moŜliwe przyczyny pojawienia
się tych objawów, lecz nie moŜna pominąć depresji.
Czy depresja moŜe minąć sama?
Bywa, Ŝe nawet cięŜka depresja przeminie bez leczenia. NaleŜy
jednak zdawać sobie sprawę z konsekwencji tej choroby, tego
jak w międzyczasie moŜe spustoszyć nasze Ŝycie a czasem go nas
pozbawić, bo najpowaŜniejszą konsekwencją tej choroby jest
samobójstwo.
W
tym
kontekście
depresja
jest
chorobą
śmiertelną, nigdy więc nie naleŜy czekać, aŜ minie sama. Poza
tym liczy się przecieŜ jakość Ŝycia, która w depresji jest
znacznie gorsza. Jeśli mamy szansę nie skazywać się na
cierpienie to naleŜy ją wykorzystać. Leczenie daje nam tę
szanse.
Czy
w
przypadku
cięŜkiej
depresji,
bywa
konieczna
hospitalizacja?
Jeśli objawy są bardzo nasilone, pacjent jest samotny i nie
jest w stanie sam funkcjonować, istnieje ryzyko popełnienia
samobójstwa lub konieczność podania większych dawek leków niŜ
3
jest to dopuszczalne w warunkach ambulatoryjnych, lekarz moŜe
zaproponować hospitalizację.
TERAPIA
Na czym polega psychoterapia i kiedy moŜna ją zastosować?
Psychoterapia
w
początkowym
okresie
leczenia
polega
na
wspieraniu pacjenta, udzielaniu mu niezbędnych informacji,
wyjaśnianiu czym jest depresja. W miarę zmniejszania się
objawów, poprawy koncentracji znaczenie psychoterapii wzrasta
i często jest ona niezbędna w dalszym procesie leczenia, a
zwłaszcza w zapobieganiu nawrotom. Metody
i techniki
psychoterapeutyczne, mające zasadnicze znaczenie w leczeniu
depresji, wywodzą się z koncepcji poznawczo-behawioralnych.
UwaŜa się, Ŝe osoby chorujące na depresję jeszcze przed
zachorowaniem ujawniają specyficzny sposób myślenia o sobie i
otaczającym je świecie. Doprowadza on do obniŜonej oceny
własnej osoby, błędnej oceny relacji z ludźmi oraz widzenia
swojej przyszłości w czarnych barwach. Osoby te prawdopodobnie
częściej były krytykowane i karane niŜ chwalone i nagradzane.
Zwykle nie odczuwają zadowolenia ze swoich osiągnięć, mają
kłopoty z pozytywną oceną efektów swoich działań.
Czy zdarza się więc, Ŝe w leczeniu depresji wystarcza
psychoterapia?
Wszystko zaleŜy od stanu pacjenta. W depresjach o niewielkim
nasileniu moŜna nie podejmować leczenia farmakologicznego i
oprzeć się tylko na psychoterapii
Jak szybko moŜna wyjść z depresji?
Ostra
faza
leczenia
farmakologicznego,
trwa
zwykle
4-8
tygodni. Dalszy okres leczenia depresji nazywa się utrwalaniem
poprawy. Przyjmowanie leków w niezmienionej dawce kontynuuje
się jeszcze przez okres 6-12 miesięcy. Celem leczenia depresji
jest bowiem nie tylko uzyskanie remisji, czyli ustąpienie
objawów, ale takŜe zapobieganie nawrotom.
Na czym polega profilaktyka nawrotów depresji?
Najczęstszą przyczyną nawrotu depresji jest przedwczesne
odstawienie leków lub zbyt szybkie zmniejszenie ich dawki.
Profilaktyka nawrotów polega na długotrwałym przyjmowaniu
leków w niewielkiej dawce. Działania profilaktyczne podejmuje
się zawsze po przejściu trzech epizodów depresji lub dwóch u
pacjentów po 40. roku Ŝycia. Profilaktykę rozwaŜa się równieŜ
w takich sytuacjach jak: cięŜka depresja u pacjentów po 50.
roku Ŝycia, jeśli występuje duŜe obciąŜenie rodzinne, zła
sytuacja
rodzinna
czy
socjalna,
współistnienie
powaŜnej
choroby
somatycznej
czy
uzaleŜnienie
od
alkoholu
lub
narkotyków. Jeśli przez pięć lat nie było nawrotu depresji,
leki powoli się odstawia.
Czyli nie ma gwarancji, Ŝe choroba nie wróci?
4
W medycynie w ogóle nie ma Ŝadnych gwarancji. Trzeba się
liczyć z tym, Ŝe choroba powróci. Jeśli jednak pacjent
pozostaje pod stałą opieką lekarza, przyjmuje podtrzymujące
dawki leków, pozostaje w kontakcie z psychoterapeutą, wówczas
częstotliwość nawrotów jest znacznie mniejsza.
Chorzy na depresję często sądzą, Ŝe leki przeciwdepresyjne
uzaleŜniają, przez co obawiają się farmakoterapii. Czy nawet
długotrwałe – wieloletnie przyjmowanie leków
przeciwdepresyjnych moŜe powodować uzaleŜnienie się od nich?
Leki przeciwdepresyjne nie uzaleŜniają, powstają ich coraz
nowsze generacje, które są lepiej tolerowane. ZałoŜenie jest
takie, Ŝe lek, który musi być brany długotrwale powinien być
bezpieczny. Podobnie zresztą jest z braniem leków w innych
chorobach – nadciśnieniu, cukrzycy.
Jakie mogą wystąpić działania niepoŜądane i dlaczego lekarze
często proszą, aby nie czytać ulotek?
KaŜdy lek moŜe mieć działanie niepoŜądane, co nie oznacza, Ŝe
naleŜy go natychmiast odstawić. Często organizm potrzebuje
adaptacji, przyzwyczajenia się do leku, więc zdarza się, Ŝe
przez pierwsze 3-4 dni pacjent nie czuje się
komfortowo.
Najczęstszymi
niepoŜądanymi
objawami
w
przypadku
leków
senność,
oszołomienie,
suchość
w
przeciwdepresyjnych
są
ustach, problemy Ŝołądkowo-jelitowe, czasem niepokój, które z
reguły mijają po pierwszych dniach kuracji. WaŜne jest, aby w
takich przypadkach pozostawać w ścisłym kontakcie z lekarzem,
który moŜe zdecydować o przerwaniu lub kontynuacji terapii.
W ulotce załączonej do leku producent jest zobowiązany
zamieścić wszystkie moŜliwe działania niepoŜądane nawet jeśli
ich wystąpienie jest mało prawdopodobne. Ale najwaŜniejszym
źródłem informacji dla pacjenta jest zawsze lekarz. To co
powie
powinno
być
wystarczające,
a
pozbawione
treści
nieistotnych i pacjentowi niepotrzebnych. Depresji często
towarzyszy lęk, chory nadmiernie wsłuchuje się w swój organizm
i niekiedy najmniejsze nawet objawy wyolbrzymia i dodatkowo
się nimi zadręcza. A ulotce nie da się zadać dodatkowych
pytań.
Czy zdarzają się interakcje leków przeciwdepresyjnych z innymi
lekami?
Biorąc dwa róŜne leki zawsze naleŜy liczyć się z moŜliwością
interakcji czyli wzajemnego wpływu leku na lek. Często osoby
starsze, schorowane biorą leki garściami. Zawsze naleŜy
poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, aby
wykluczyć pojawienie się działań niepoŜądanych związanych tymi
interakcjami.
Na czym polega farmakoterapia depresji, co decyduje o doborze
i dawkowaniu leków?
5
Decyduje
przebieg
depresji,
obecność
schorzeń
współistniejących,
bezpieczeństwo
stosowania
(objawy
niepoŜądane, toksyczność, moŜliwe interakcje) a takŜe wygoda
dawkowania i koszt. NaleŜy zwrócić uwagę na wiek pacjenta. Z
wiekiem spowalnia się metabolizm, zatem dawki leków powinny
być
obniŜone.
Aktualnie
dostępne
leki
przeciwdepresyjne
cechują się zbliŜoną skutecznością terapeutyczną. Wszystkie
znane dotychczas leki przeciwdepresyjne działają po pewnym
okresie utajenia. Opóźnienie to wynosi zazwyczaj 2-4 tygodnie.
Jak działają leki przeciwdepresyjne?
Zasadą działania wszystkich leków przeciwdepresyjnych jest wpływ
na neuroprzekaźniki – substancje, które pozwalają na komunikację
pomiędzy komórkami nerwowymi w mózgu. W pojawieniu się stanów
depresyjnych największe znaczenie mają zaburzenia w przekaźnictwie
noradrenaliny, serotoniny i dopaminy.
A jak to wygląda w praktyce?
Leki przeciwdepresyjne działają przede wszystkim na podstawowe
objawy depresji. Poprawiają nastrój i zwiększają napęd Ŝyciowy
(naszą aktywność). Oprócz tego część z nich moŜe mieć dobry wpływ
na inne objawy charakterystyczne dla depresji. Na przykład działać
silnie przeciwlękowo lub nasennie. To działanie jest porównywalne
z typowymi lekami przeciwlękowymi i nasennymi, które mają tę wadę,
Ŝe uzaleŜniają. A w przypadku leków przeciwdepresyjnych, jak
wcześniej wspomniano, takiego zagroŜenia nie ma. Inne kwestie są
związane z wpływem na masę ciała – jeśli pacjent chudnie to po
niektórych lekach przeciwdepresyjnych moŜe mu się zwiększyć
apetyt, ale z drugiej strony, pacjenci, którzy w depresji mają
apetyt zwiekszony powinni zostać ustawioni na lekach, które
apetytu nie zwiększają lub wręcz go hamują.
Zapytam o seks. Czy leki przeciwdepresyjne mogą mieć wpływ na
naszą aktywność seksualną?
Sama depresja zmniejsza popęd seksualny. Gdy przemija, chęć na
poŜycie płciowe powina wrócić. Przy przewlekłym braniu leków
przeciwdepresyjnych moŜe pojawić się problem, bowiem część z nich
(zwłasza jeśli chodzi o leki starszej generacji) moŜe zmniejszać
chęć na seks, czy teŜ zmniejszyć moŜliwości seksualne. Wówczas
zadaniem lekarza jest zastosowanie leków, które nie mają na to
wpływu lub mają wpływ znikomy.
CO to są depresje lekooporne i w jaki sposób się je leczy?
O depresji lekoopornej moŜna mówić wówczas, kiedy trzy kuracje
róŜnymi lekami, trwające 4-6 tygodni kaŜda, nie przynoszą
oczekiwanej poprawy. Na ogół wprowadza się wówczas drugi lek
przeciwdepresyjny lub inny, który zwiększy siłę działania
przeciwdepresyjnego. Jeśli i w takim przypadku terapia nie
skutkuje – moŜna zastosować terapię elektrowstrząsową, która
6
wykazuje duŜą skuteczność terapeutyczną, choć wzbudza
emocji z innych powodów, bynajmniej nie merytorycznych.
wiele
Co to są elektrowstrząsy? Czy są bezpieczne, jakie po nich
mogą wystąpić skutki uboczne, jak i kiedy się je stosuje?
Elektrowstrząsy
pozostają
wciąŜ
jedną
z
najbardziej
skutecznych metod leczenia depresji aczkolwiek, wskazania do
tej metody zostały ograniczone. Obejmują głównie cięŜkie
depresje z bezpośrednim zagroŜeniem Ŝycia oraz depresje
lekooporne a takŜe depresje, w których są bezwzględne
przeciwwskazania do podawania leków. Zabiegi są wykonywane w
krótkotrwałym uśpieniu i zwiotczeniu, w warunkach szpitalnych.
Do tego typu zabiegu, oprócz skierowania przez lekarza
psychiatrę, kwalifikuje lekarz internista po wykluczeniu
wszystkich przeciwwskazań.
Co to jest depresja sezonowa?
Jedną z opisywanych form depresji jest depresja związana z
jesienno-zimową porą roku, tzw. depresja sezonowa. Nawroty
mogą występować co roku jesienią lub zimą. Metodą leczenia
tego
zaburzenia
jest
fototerapia
zabiegi
z
uŜyciem
sztucznego światła. UŜywa się do tego specjalistycznych lamp.
Skuteczność tej metody jest dość wysoka. Zdarza się, Ŝe
fototerapia jest kojarzona z korzystaniem z solarium, co
oczywiście jest nieporozumieniem.
Czy biorąc leki przeciwdepresyjne moŜna przyjmować leki
nasenne?
Pacjenci
z depresją bardzo często mają problemy ze snem.
Zazwyczaj chorzy śpią płytko, wielokrotnie się wybudzają,
często budzą się nad ranem i nie mogą ponownie zasnąć.
Niektóre leki przeciwdepresyjne mają bardzo korzystny wpływ na
sen, oprócz tego, Ŝe silnie działają przeciwdepresyjnie. Nie
ma teŜ niebezpieczeństwa uzaleŜnienia. Stosowanie wówczas
leków nasennych mija się z celem, poniewaŜ mogą one z czasem
tę bezsenność pogłębić oraz doprowadzić do uzaleŜnienia
lekowego.
Co sądzić o ziołowych lekach sprzedawanych bez recepty – czy
mogą pomóc w leczeniu depresji?
Leczenie depresji za pomocą tego typu specyfików naleŜy
zdecydowanie zdyskwalifikować. Po pierwsze, depresja jest zbyt
cięŜką chorobą, ze zbyt powaŜnymi konsekwencjami, aby pacjent
leczył
się
sam.
Ponadto,
skuteczność
stosowania
leków
ziołowych w depresji przypomina placebo. Leki te depresji nie
leczą, mogą jedynie wpłynąć nieco na niektóre jej objawy.
Czy leczenie depresji musi odbywać się u lekarza psychiatry?
od
problemów
natury
Lekarz
psychiatra
jest
specjalistą
psychicznej. Jeśli ktoś zaczyna chorować na serce nie ma
7
wątpliwości, Ŝe zasadnym jest udać się do kardiologa, i nikt
nie wydziwia i nie chodzi do ortopedy. Na szczęście, coraz
więcej
osób
to
rozumie
i
mając
świadomość
zaburzeń
depresyjnych udaje się do psychiatry. Jeśli pacjent się bardzo
opiera, moŜna zgłosić się do lekarza rodzinnego, z mniej
skomplikowanymi przypadkami sobie taki lekarz sobie poradzi,
ale przy trudniejszych i tak skieruje do specjalisty.
WSPARCIE
śycie z chorym na depresję bywa trudne dla bliskich. Jak
wspierać chorego w czasie choroby i leczenia, zwłaszcza kiedy
chory oznajmia, Ŝe nie potrzebuje specjalistycznej pomocy?
NajwaŜniejsza zasada, to zrobić tyle, na ile nas stać, ile
jest to moŜliwe i nie obwiniać się o to, Ŝe nie udało się
zrobić nic więcej. NaleŜy zdobyć jak najwięcej rzetelnych
informacji na temat depresji i unikać informacji przygodnie
zasłyszanych. Uchroni to między innymi przed niezręcznymi lub
głupimi radami i nakłanianiem chorych do aktywności, dla
których propozycja wzięcia się w garść będzie tak samo
skuteczna jak dla inwalidy na wózku rada, Ŝeby zatańczył.
Trzeba starać się znaleźć lekarza, który wzbudzi zaufanie i
pilnować, Ŝeby pacjent regularnie zgłaszał się na wizyty i
przyjmował leki. Warto pamiętać, Ŝe choroba moŜe mieć przebieg
nawrotowy, i starać się poznać jakie czynniki mogą zwiększać
ryzyko nawrotu. Pacjent oczywiście moŜe nie chcieć się leczyć,
naleŜy spróbować zrozumieć co się za tym kryje – czy
bezkrytycyzm i brak poczucia choroby, czy trudność w podjęciu
decyzji i zmobilizowaniu się do pójścia na konsultację, czy
teŜ lęk przed przypięciem łatki wariata. Trzeba próbować o tym
spokojnie z chorym porozmawiać, namówić go na leczenie. Czasem
trzeba „podjąć” decyzję za pacjenta (w depresji podjęcie
kaŜdej
decyzji
moŜe
być
niewyobraŜalnie
trudne).
DuŜym
problemem jest, jeśli relacje w rodzinie są złe, kiedy mało
się ze sobą rozmawia, a jeśli juŜ,
to słowa są pełne
pretensji i Ŝalu. Jeśli trudno jest przekonać chorego by
poszedł na konsultację, warto zwrócić się do kogoś, kto ma u
niego powaŜanie.
Do psychiatry czy psychologa warto pójść zawsze, nie tylko po
to Ŝeby poradzić się w sprawie bliskiego, ale równieŜ po to,
Ŝeby pomóc sobie w sytuacji, kiedy ma się juŜ dość, kiedy
trudno sobie poradzić z frustracją, własną złością, agresją,
Ŝalem, niecierpliwością. Bo przecieŜ chciałoby się poŜyć
przyjemnie, lekko, stabilnie, chciałoby się móc liczyć na
swojego męŜa, Ŝonę, rodzica, syna, córkę, brata, siostrę, ale
choroba na to nie pozwala. I wówczas, kiedy pojawia się tyle
przykrych myśli, negatywnych uczuć, dobrze jest z kimś pogadać
– a z przyjacielem nie zawsze się udaje, bo on sam moŜe być
wobec takiego problemu bezradny.
I jeszcze jedno. Nie moŜna tracić wiary w wyleczenie, poniewaŜ
cięŜka,
przy
odpowiednim
postępowaniu
choroba,
mimo
iŜ
terapeutycznym nie jest wyrokiem i pozwala na normalne Ŝycie.
8
WaŜne, aby wszyscy zainteresowani – osoba chora,
psycholodzy oraz rodzina ze sobą współpracowali,
jednej druŜynie.
lekarze,
grali w
Zdarza się, Ŝe chorzy boją się, Ŝe jednorazowa wizyta u
psychiatry napiętnuje ich na całe Ŝycie. Na czym polega
tajemnica lekarska?
Na tym, Ŝe rozmowa między lekarzem i pacjentem nie wychodzi
poza ściany gabinetu. KaŜdego lekarza obowiązuje tajemnica
lekarska, z której moŜe zwolnić jedynie sąd, prokurator,
niektóre
organy
administracji
państwowej
(ZUS)
lub
sam
pacjent, upowaŜniając np. do poinformowania rodziny o swojej
chorobie.
Natomiast
lekarza
obowiązuje
prowadzenie
dokumentacji medycznej przechowywanej przez dwadzieścia pięć
lat w archiwum, do której nikt niepowołany nie ma dostępu.
Coś na zakończenie?
Mówiąc najprościej – depresja jest uleczalna pod warunkiem, Ŝe
jest leczona.
(Tekst ukazał się w formie broszury wydanej przez firmę Solvay Pharma)
9
Download