Procedura Postêpowania Policji i Placówki medycznej z Ofiar¹ przemocy seksualnej POLICJA Dotyczy OFIARY PRZEMOCY SEKSUALNEJ pe³noletniej lub ma³oletniej 1. POLICJA przyjmuje zg³oszenie przez przeszkolonego w z a k re s i e k o n t a k t u z O f i a r ¹ p r z e m o c y s e k s u a l n e j funkcjonariusza/funkcjonariuszkê (tej samej p³ci co Ofiara), przy zachowaniu zasad prywatnoœci, które minimalizuj¹ uczucie skrêpowania. 2.POLICJA informuje Ofiarê przemocy seksualnej o przys³uguj¹cych jej prawach – w formie ustnej i pisemnej (Informator dla Ofiar przemocy seksualnej, w tym zgwa³cenia). 3. POLICJA niezw³ocznie przewozi Ofiarê przemocy seksualnej pojazdem s³u¿bowym Policji do placówki medycznej, z któr¹ jednostka organizacyjna Policji przyjmuj¹ca zg³oszenie wspó³dzia³a w przypadku przestêpstw przeciwko ¿yciu, zdrowi i wolnoœci seksualnej. 4. POLICJA powiadamia placówkê medyczn¹ w momencie wyruszenia patrolu z Ofiar¹ przemocy seksualnej do placówki medycznej. 5. POLICJA przywozi Ofiarê przemocy seksualnej do wspó³dzia³aj¹cej placówki medycznej, przekazuj¹c personelowi medycznemu pakiet kryminalistyczny do zabezpieczania œladów przestêpstw na tle seksualnym. Po rozpoznaniu i ustabilizowaniu stanów nag³ych 6. POLICJA czeka na zakoñczenie badania. 7. POLICJA zabiera z placówki medycznej zabezpieczone œlady biologiczne, odzie¿ ofiary przemocy i inne dowody. PLACÓWKA MEDYCZNA (Placówka medyczna - podmiot uprawniony do udzielania œwiadczeñ zdrowotnych) MODU£ A Dotyczy OFIARY PRZEMOCY SEKSUALANEJ pe³noletniej lub ma³oletniej, która z³o¿y³a zawiadomienie o przestêpstwie i zosta³a przywieziona do placówki medycznej przez Policjê. PLACÓWKA MEDYCZNA (Placówka medyczna - podmiot uprawniony do udzielania œwiadczeñ zdrowotnych) MODU£ B i C Dotyczy OFIARY PRZEMOCY SEKSUALNEJ pe³noletniej lub ma³oletniej, która zg³osi³a siê w pierwszej kolejnoœci do placówki medycznej, nie informuj¹c wczeœniej Policji 1. Przyjêcie przez lekarza/lekarkê w placówce medycznej. 2. Obligatoryjne powiadomienie Policji lub Prokuratury oraz rodziców lub prawnych opiekunów w przypadku ma³oletniej Ofiary przemocy seksualnej. 3. Poinformowanie, we wspó³pracy z psychologiem, Ofiary przemocy seksualnej o przys³uguj¹cych jej prawach – w formie ustnej i pisemnej (Informator dla Ofiar przemocy seksualnej, w tym zgwa³cenia ). 4. Zapytanie, we wspó³pracy z psychologiem, pe³noletniej Ofiary przemocy seksualnej o zgodê na poinformowanie przez placówkê medyczn¹ Policji i z³o¿enie wniosku o œciganie, informuj¹c Ofiarê przemocy seksualnej o konsekwencjach niez³o¿enia wniosku o œciganie (koszty, utrata materia³u dowodowego). 1. Przyjêcie przez lekarza/lekarkê w placówce medycznej. 2.Rola lekarza: udokumentowany wywiad lekarski, badanie przedmiotowe i ginekologiczne w obecnoœci osoby asystuj¹cej – lekarki, pielêgniarki lub po³o¿nej oraz wskazanej przez poszkodowan¹ osoby zaufanej doros³ej. UWAGA! W przypadku Osoby ma³oletniej – dziewczynki badanie wykonuje lekarka/lekarz ginekolog–po³o¿nik, a w przypadku ch³opca – chirurg dzieciêcy/chirurg we wspó³pracy z lekarzem ginekologiem – po³o¿nikiem. 3.Rozpoznanie i ustabilizowanie stanów nag³ych, ocena i leczenie urazów, pobranie i zabezpieczenie mater ia³u do badañ bakteriologicznych, zapobieganie zaka¿eniom przenoszonym drog¹ p³ciow¹, ustalenie terminu wizyt kontrolnych. 4.Zabezpieczenie przez lekarza materia³u biologicznego, zgodnie z zawartoœci¹ pakietu kryminalistycznego dostarczonego przez Policjê. 5.Pomoc psychologiczna: Lekarz wzywa psychologa, który udziela Ofierze pomocy psychologicznej i kieruje j¹ do poradni psychologicznej w trybie pilnym . 6.Umo¿liwienie Ofierze przemocy seksualnej skorzystania z ³azienki (prysznic) oraz przekazanie odzie¿y zastêpczej. 7.Przekazanie za pokwitowaniem funkcjonariuszom /funkcjonariuszkom Policji, oczekuj¹cym na zakoñczenie badania, zabezpieczonych œladów biologicznych, odzie¿y Ofiary przemocy seksualnej i innych dowodów.. 8. Zapewnienie badania zgodnie z prawami pacjenta. MODU£ B MODU£ C Pe³noletnia Ofiara przemocy seksualnej NIE WYRA¯A ZGODY NA POWIADOMIENIE POLICJI Pe³noletnia Ofiara przemocy seksualnej WYRA¯A ZGODÊ NA POWIADOMIENIE POLICJI 5.Po uzyskaniu zgody pe³noletniej Ofiary przemocy seksualnej powiadomienie o pope³nionym przestêpstwie Policji lub Prokuratury. W przypadku ma³oletniej Ofiary przemocy seksualnej obligatoryjne powiadomienie Policji lub Prokuratury oraz rodziców lub prawnych opiekunów. 6.Rola lekarza: udokumentowany wywiad lekarski, badanie przedmiotowe i ginekologiczne w obecnoœci osoby asystuj¹cej – lekarki, pielêgniarki lub po³o¿nej oraz wskazanej przez poszkodowan¹ osoby zaufanej doros³ej. UWAGA! W przypadku Osoby ma³oletniej – dziewczynki badanie w yk onuje lek ar k a/lek ar z ginek olog – po³o¿nik , a w przypadku ch³opca – chirurg dzieciêcy/chirurg we wspó³pracy z lekarzem ginekologiem – po³o¿nikiem. 7.Rozpoznanie i ustabilizowanie stanów nag³ych, ocena i leczenie urazów, pobranie i zabezpieczenie mater ia³u do badañ bakteriologicznych, zapobieganie zaka¿eniom przenoszonym drog¹ p³ciow¹, ustalenie terminu wizyt kontrolnych. 8.Zabezpieczenie przez lekarza materia³u biologicznego, zgodnie z zawartoœci¹ pakietu kryminalistycznego dostarczonego przez Policjê. 9.Pomoc psychologiczna: Lekarz wzywa psychologa, który udziela Ofierze pomocy psychologicznej i kieruje ofiarê przemocy seksualnej do poradni psychologicznej w trybie pilnym . 5.Rola lekarza: udokumentowany wywiad lekarski, badanie przedmiotowe i ginekologiczne w obecnoœci osoby asystuj¹cej – lekarki, pielêgniarki lub po³o¿nej oraz wskazanej przez poszkodowan¹ osoby zaufanej doros³ej; UWAGA! W przypadku Osoby ma³oletniejdziewczynki badanie wykonuje lekarka/lekarz ginekolog - po³o¿nik, a w przypadku ch³opca - chirurg dzieciêcy/chirurg we wspó³pracy z lekarzem ginekologiem - po³o¿nikiem. 6.Rozpoznanie i ustabilizowanie stanów nag³ych, ocena i leczenie urazów, pobranie i zabezpieczenie materia³u do badañ bakteriologicznych, zapobieganie zaka¿eniom przenoszonym drog¹ p³ciow¹, ustalenie terminu wizyt kontrolnych. 7. Pomoc psychologiczna: Lekarz wzywa psychologa, który udziela Ofierze pomocy psychologicznej i kieruje ofiarê przemocy seksualnej do poradni psychologicznej w trybie pilnym . 8. Umo¿liwienie Ofierze przemocy seksualnej skorzystania z ³azienki (prysznic) oraz przekazanie odzie¿y zastêpczej. 9. Zapewnienia badania zgodnie z prawami pacjenta. 10.Placówka medyczna rejestruje statystyczne zg³oszenie Ofiary przemocy seksualnej. 10.Umo¿liwienie Ofierze przemocy seksualnej skorzystania z ³azienki (prysznic) oraz przekazanie odzie¿y zastêpczej. 11.Przekazanie za pokwitowaniem funkcjonariuszom Policji, oczekuj¹cym na zakoñczenie badania, zabezpieczonych œladów biologicznych, odzie¿y Ofiary przemocy seksualnej i innych dowodów. 12. Zapewnienie badania zgodnie z prawami pacjenta. PLACÓWKA MEDYCZNA INFORMACJA SKIEROWANA DO Ofiary przemocy seksualnej MODU£ A, B i C ? Prawa pacjenta: Ka¿dy pacjent - Ofiara przemocy seksualnej jest informowany o przys³uguj¹cych mu prawach w formie ustnej i pisemnej (Informator dla Ofiar przemocy seksualnej, w tym zgwa³ecenia). ? Lekarz/lekarka pyta pe³noletni¹ Ofiarê przemocy seksualnej o zgodê na poinformowanie przez placówkê medyczn¹ Policji i z³o¿enie wniosku o œciganie, informuj¹c Ofiarê przemocy seksualnej o konsekwencjach w przypadku niez³o¿enia wniosku o œciganie (koszty, utrata materia³u dowodowego). ? Ka¿da Ofiara przemocy seksualnej ma zapewnion¹ konsultacjê psychologiczn¹. ? Lekarz ocenia zasadnoœæ wszczêcia Procedury„Niebieskie Karty”. ? Ocena zasadnoœci dokonania obdukcji. ? Ka¿da Ofiara przemocy seksualnej wyra¿a pisemn¹/œwiadom¹ zgodê na badanie. ? Wskazanie osoby lub osób upowa¿nionych do uzyskania informacji o stanie zdrowia Ofiary przemocy seksualnej. ? UWAGA! Placówka medyczna rejestruje statystyczne zg³oszenie Ofiary przemocy seksualnej. ? UWAGA! Ka¿dy przypadek podejrzenia przemocy seksualnej w tym molestowania seksualnego na Osobie ma³oletniej wymaga natychmiastowego zawiadomienia Prokuratury w formie pisemnej (w za³. WZÓR ZG£OSZENIA DO PROKURATURY). PLACÓWKA MEDYCZNA BADANIE (w za³. WZÓR PROTOKO£U BADANIA LEKARSKIEGO) MODU£ A, B i C ?Zachowanie zasad prywatnoœci. ?Zabezpieczenie w³asnoœci pacjenta - Ofiary przemocy seksualnej . ?Badanie przedmiotowe. UWAGA! Na wyposa¿eniu oddzia³ów SOR i ginekologicznych izb przyjêæ powinny znajdowaæ siê pakiety kryminalistyczne do zabezpieczania œladów przestêpstw na tle seksualnym. UWAGA! Pobranie materia³u powinno nast¹piæ nie póŸniej ni¿ 72 godziny od zdarzenia. MODU£ A, B i C Badanie przedmiotowe; ocena stanu pacjenta, ustabilizowanie pacjenta, ocena stanu psychicznego pacjenta, ocena stanu spo³ecznego pacjenta. Jeœli pacjent jest nieprzytomny - pobranie próbki krwi i moczu, w tym badanie na obecnoœæ œrodków odurzaj¹cych lub tabletki gwa³tu. 1. Dane identyfikacyjne Ofiary przemocy seksualnej z uwzglêdnieniem wieku, danych domniemanego sprawcy (powi¹zanie z Ofiar¹ przemocy seksualnej) oraz danych opiekuna prawnego w przypadku Osoby niepe³noletniej. 2. Data, miejsce, godzina i okolicznoœci zdarzenia. 3. Data i godzina badania. 4. Szczegó³y wykorzystania seksualnego (opisy dokonanych aktów seksualnych, wyst¹pienie wytrysku, u¿ycie przemocy fizycznej, broni, narkotyków, spo¿ycia alkoholu, stosowania leków przez Ofiarê lub/i sprawcê przed wydarzeniem). 5. Czynnoœci wykonane przez Ofiarê przemocy seksualnej po zdarzeniu (zmiana odzie¿y, k¹piel, prysznic, oddanie moczu). 6. Wywiad ginekologiczny i po³o¿niczy (data ostatniego dobrowolnego kontaktu seksualnego). 7. Badanie przedmiotowe/fizykalne, w tym zaznaczone œlady i objawy zwi¹zane ze stosowan¹ przemoc¹, np. obrzêki, wybroczyny, otarcia, zranienia , z³amania czy rany o charakterze k¹sanym, szarpanym lub podobne, oznaczenie parametrów ¿yciowych i pomiarów, badanie diagnostyczne – rozpoznanie, postêpowanie i zalecenia. MODU£ A i B ?Badanie ginekologiczne; je¿eli Ofiar¹ jest kobieta, pobieramy: wymaz z warg sromowych (2 razy na wymazówkê oraz 2 razy na szkie³ko), wymaz z przedsionka pochwy (2 razy na wymazówkê oraz 2 razy na szkie³ko), wymaz z tylnego sklepienia pochwy (2 razy na wymazówkê oraz 2 razy na szkie³ko), wymaz z okolicy odbytu (2 razy na wymazówkê oraz 2 razy na szkie³ko). Dodatkowo pobranie wymazu z jamy ustnej (przy podejrzeniu stosunku oralnego). MODU£ A i B ?Badanie lekarskie; je¿eli Ofiar¹ jest mê¿czyzna: wymaz spod napletka oraz z ujœcia zewnêtrznego cewki moczowej (2 razy na wymazówkê oraz 2 razy na szkie³ko), wymaz z okolicy odbytu (2 razy na wymazówkê oraz 2 razy na szkie³ko). MODU£ A i B ? Pobranie materia³u biologicznego; pobranie i zabezpieczenie w³osów ze wzgórka ³onowego lub krocza (u mê¿czyzny), przy u¿yciu grzebyka wchodz¹cego w sk³ad zestawu, w³osów posklejanych (obciêcie) oraz pobranie i zabezpieczenie wyskrobin spod paznokci z prawej i lewej rêki, osobno spod ka¿dego paznokcia (przy u¿yciu szpatu³ek wchodz¹cych w sk³ad zestawu). MODU£ A i B ?Zabezpieczenie materia³u dowodowego; zawartoœæ pakietu - poprzez w³aœciwe oznaczenie jego elementów, wskazuj¹ce na Ÿród³o pobrania - która po opisaniu powinna zostaæ przekazana funkcjonariuszom Policji. MODU£ A i B ? Zabezpieczenie dowodów dla potrzeb postêpowania karnego, nie wymagaj¹ce wiedzy i ingerencji medycznej, m.in. zabezpieczenie elementów garderoby i jej oglêdziny – powinno byæ przeprowadzone przez policjantów komórek dochodzeniowo œledczych, razem z technikiem kryminalistyki. MODU£ A, B i C ? Ocena zasadnoœci zastosowania profilaktyki poekspozycyjnej HIV i ocena ryzyka powstania ci¹¿y oraz podjêcie dzia³añ zapobiegaj¹cych jej powstaniu. Wystawienie karty informacyjnej z zaleceniem dla pacjentki oraz dla lekarza prowadz¹cego pierwszego kontaktu. PLACÓWKA MEDYCZNA MODU£ A, B i C. Psycholog/lekarz w ka¿dym przypadku przemocy seksualnej kieruje Ofiarê przemocy seksualnej do poradni psychologicznej w trybie pilnym. PLACÓWKA MEDYCZNA Toaleta Ofiary przemocy seksualnej (prysznic) MODU£ A, B i C. Zabezpieczenie ubrania zastêpczego dla Ofiary przemocy seksualnej (koc, bielizna, odzie¿ zastêpcza) Podstawowy posi³ek. Procedura przekazania pacjenta-Ofiary przemocy seksualnej na zewn¹trz placówki medycznej. POLICJA Po badaniu PRZEWIEZIENIE Ofiary Przemocy Seksualnej POJAZDEM S£U¯BOWYM POLICJI – do jednostki organizacyjnej Policji przyjmuj¹cej zg³oszenie, je¿eli dot¹d nie zosta³o przyjête zawiadomienie o przestêpstwie i wniosek o œciganie. MODU£ A i B PROKURATURA+POLICJA Zbieranie materia³u dowodowego na potrzeby postêpowania karnego MODU£ A i B. W przypadku Ofiary przemocy seksualnej pe³noletniej – zasad¹ powinno byæ jednorazowe przes³uchanie w charakterze œwiadka przez przeszkolon¹ osobê tej samej p³ci co Ofiara przemocy seksualnej, przy zachowaniu zasad prywatnoœci i poszanowaniu praw pacjenta. ?W przypadku Ofiary przemocy seksualnej, która w chwili przes³uchania nie ukoñczy³a 15 lat, zasad¹ jest jednorazowe przes³uchanie w charakterze œwiadka. Przes³uchanie przeprowadza s¹d na posiedzeniu z udzia³em bieg³ego psychologa/psycholo¿kê. Ocena zasadnoœci wszczêcia Procedury „Niebieskie Karty”. POLICJA i PLACÓWKA MEDYCZNA UMOWA LOKALNA MODU£ A, B i C ?Lokalne telefony alarmowe do u¿ytku Placówki Medycznej i Policji. ?Ustalenie zasad przekazania materia³u dowodowego (wzór pokwitowania/protokó³) Ustalenie zasad finansowania. (POLICJA i PLACÓWKA MEDYCZNA) INFORMACJA skierowana do Ofiary przemocy seksualnej MODU£ A, B i C Skierowanie Ofiary przemocy seksualnej do najbli¿szej lokalnej organizacji spo³ecznej wyspecjalizowanej w udzielaniu pomocy Ofierze przemocy seksualnej (prawnik, psycholog, terapeuta - informacja przygotowana na poziomie lokalnym, zawieraj¹ca aktualne nazwy instytucji, adresy i numery telefonów). Materia³ opracowany w ramach Platformy dzia³ania „Stop przemocy seksualnej w Polsce” w ramach wspó³pracy: Biura Pe³nomocnika Rz¹du do spraw Równego Traktowania, Fundacji Pomoc Kobietom i Dzieciom, Komendy G³ównej Policji,Ministerstwa Pracy i Polityki Spo³ecznej, Ministerstwa Sprawiedliwoœci, Ministerstwa Spraw Wewnêtrznych i Administracji, Ministerstwa Zdrowia, Prokuratury Generalnej, Prokuratury Okrêgowej Warszawa Praga w Warszawie, Szpitala Praskiego p.w. Przemienienia Pañskiego w Warszawie, Szpitala Medicover www.rownetraktowanie.gov.pl