Adjuwanty to chemiczne substancje dodawane do
advertisement
ZASADY IMMUNOLOGII: REAKCJA PRZECIWCIAŁA by wyjaśnić działanie adjuwantów trzeba odwołać się do immunologii. Teoria skuteczności szczepionek oparta jest na ich zdolności do powodowania tworzenia przeciwciał. Wytwarzanie przeciwciał ma różną skuteczność w zależności od antygenu (antygenów) i ilości podanej substancji antygenowej. Jednakże mechanizm różnorodności reakcji immunologicznych jest skomplikowany i do dzisiaj nie jest do końca poznany i zrozumiany. Istnieje wiele teorii, z ulubioną, że reakcja powodująca powstawanie przeciwciał jest oznaką immunizacji (pozyskania odporności). Specyficzna odporność na określoną chorobę generalnie jest uważana za wynik dwóch rodzajów działań: przeciwciał humoralnych i wrażliwości komórkowej. Zdolność do wytwarzania przeciwciał rozwija się częściowo in utero (w macicy podczas życia płodowego) a częściowo po urodzeniu w okresie noworodkowym. W każdym przypadku, kompetencja immunologiczna – zdolność do reakcji immunologicznej na bodziec antygenowy – wydaje się pochodzić z aktywności grasicy. Grasica składa się początkowo głównie z prymitywnych elementów komórkowych, które zostają przesłane do gruczołów chłonnych i śledziony. Komórki te dają początek komórkom limfatycznym, powodując rozwój kompetencji immunologicznej. Grasica może także wywierać drugi wpływ produkując substancję podobną do hormonu o podstawowym znaczeniu dla dojrzewania kompetencji immunologicznej w komórkach limfatycznych. Takie dojrzewanie ma także miejsce w grasicy przez kontakt z jej komórkami. Stymulacja organizmu antygenem powoduje proliferację komórek limfatycznych, której towarzyszy tworzenie się immunocytów (komórek tworzących przeciwciała), a to prowadzi do wytwarzania przeciwciał. Pewne limfocyty i prawdopodobnie komórki retikulum (siateczki) mogą zostać przetworzone w immunoblasty, które rozwijają się w immunologicznie aktywne („uwrażliwione”) limfocyty i plazmocyty (komórki plazmy). Tworzenie przeciwciał wiązane jest z komórkami plazmy, podczas gdy reakcje odporności komórkowej są głównie limfocytarne. Żadna z teorii wytwarzania przeciwciał nie obejmuje wszystkich aktualnie dostępnych danych biologicznych i chemicznych. Jednak kilka głównych teorii było szczegółowo rozważanych. Tak zwana teoria instruktywna (instructive theory) utrzymuje, że antygen jest dostarczony do miejsca syntezy przeciwciała i tam powoduje w pewien sposób syntezę specyficznego przeciwciała z miejscami reaktywnymi, które są komplementarne w stosunku do antygenu. Teoria selekcji klonalnej (clonal selection theory) rozwinięta przez Burnetta (1960) zakłada wstępnie, że informacja konieczna do syntezy przeciwciał jest genetyczna. Podczas gdy organizm rozwija szeroki zakres klonów komórek koniecznych do pokrycia wszystkich determinantów antygenowych przez losową mutację podczas wczesnego embrionalnego okresu życia, klony, które mogą reagować z antygenami organizmu (własnego) zostają zniszczone. Pozostają jedynie te komórki, które nie są skierowane przeciw komórkom własnego organizmu. Wskutek stymulacji przez obcy antygen klony komórek odpowiadających na ten szczególny obcy antygen są pobudzane do proliferacji i do produkowania przeciwciał. Inni badacze wykazali, że co najmniej cztery różne antygeny są produkowane przez komórki potomne pojedynczej sklonowanej komórki. Dzięki temu mechanizmowi informacja dla syntezy przeciwciała jest zawarta w materiale genetycznym każdej komórki (DNA), ale normalnie jest hamowana. Tak więc antygen podejmuje rolę depresora i rozpoczyna syntezę RNA dla szczególnej informacji, wskutek czego produkowane są odpowiednie przeciwciała. Antygen niejako instruuje predysponowaną genetycznie multipotencjalną zdolność komórek do produkcji odpowiednich przeciwciał i może również spowodować proliferację komórek, z czego wyniknie powstawanie klonów odpowiednio poinstruowanych komórek. A Adjuwanty to chemiczne substancje dodawane do szczepionek w celu pobudzania lub zwiększania reakcji immunologicznej organizmu, jednak wiele z nich wywołuje szereg niebezpiecznych efektów ubocznych. Część 2 (dokończenie) Dr Viera Scheibner Copyright © 2000 178 Govetts Leap Road Blackheath, NSW 2785 Australia tel.: +61 (0)2 4787 8203 fax: +61 (0)2 4787 8988 24 • NEXUS MAJ-CZERWIEC 2001 Możliwe są dwa mechanizmy eliminacji przeciwciał skie- niczych. Towarzyszy mu proliferacja wewnętrznej błony narowanych przeciw własnym komórkom (przeciwko sobie): czynia i dwa rodzaje okluzji: a) przez proliferację skrzepów brak reakcji immunologicznej i paraliż immunologiczny. Istnieje kilka stanów braku reakcji immunologicznej; jeden lub b) przez tworzenie się guzków zawierających leukocyty z nich ilustruje wystawienie płodu lub noworodka na działanie antygenu, zanim rozwinie się jego zdolność do rozpo- obojętnochłonne i kwasochłonne. znania antygenu jako elementu pochodzenia obcego (niekompetencja immunologiczna). Paraliż immunologiczny wy- Anafilaksja Wstrzyknięcie antygenu i jego połączenie z przeciwciałem nika ze wstrzyknięcia kompetentnej immunologicznie jednostce bardzo dużej ilości antygenu. Dobrze znane jest również może spowodować uwolnienie z komórek (zwłaszcza z lekoniespecyficzne stłumienie immunologiczne za pomocą kor- cytów zasadochłonnych przylepionych do komórek tucznych) substancji aktywnych biologicznie, takich jak histamina, serotyzonu, ACTH, iperytu azotowego oraz naświetlania. Wrażliwość komórkowa, znana również jako opóźniona tonina, acetylocholina, substancji wolno reagujących (slow lub nadwrażliwość komórkowa, zależy od rozwoju reaktyw- reacting substances; w skrócie SRS) oraz heparyny. Działają nych immunologicznie lub „wrażliwych” limfocytów i być one na mięśnie gładkie i naczynia krwionośne i wywołują szok może innych komórek, które reagują z odpowiednim anty- anafilaktyczny (nadwrażliwość), atak astmy, obrzęk alergiczgenem dając typową reakcję opóźnioną po okresie kilku ny, katar lub katar sienny i nagromadzenie płynu w stawach. godzin, dni a nawet tygodni. Nadwrażliwość komórkowa zależy od początkowej stymu- Atopia Atopia jest spowodowana połączeniem antygenu – zwykle lacji antygenowej i okresu utajenia i jest to reakcja specyficzna. Odczyn opóźnionej nadwrażliwości jest charakterystyczny pyłku, kurzu, mleka, pszenicy i zwierzęcego łupieżu – ze szczególnym rodzajem przeciwciała dla reakcji organizmu na różne czyn(reaginą). Ta reakcja jest względnie niki zakaźne takie jak wirusy, bakOdczyn zapalny, który cieplnie labilna i nie może być zadeterie, grzyby, spirochety i pasożyty. powstaje w odczynie monstrowana w procedurze in vitro. Jest również charakterystyczny dla opóźnionej nadwrażliwości Ma specjalne pokrewieństwo do reakcji organizmu na różne chemiskóry i do predyspozycji rodzinnej. kalia takie jak rtęć, endotoksyny, może nie mieć znaczenia Jednak reakcja jest podobna do inantybiotyki, różne leki i wiele innych ochronnego, a w wielu nych wrażliwości szybko występująsubstancji obcych dla organizmu. przypadkach może być nawet cych, z uwolnieniem histaminy i ujaWywołanie reakcji nadwrażliwownianiem się głównie w postaci astści wymaga obecności w tkankach szkodliwy. my (porażenie oddychania), kataru całego organizmu lub pewnych jego siennego, wysypki, obrzęku naczypochodnych, oprócz specyficznych antygenów takich jak lipid, w dodatku do białka prątka nioruchowego i egzemy dziecięcej. gruźlicy. Uczulenie na niezakaźną substancję wymaga pośrednictwa skóry lub błon śluzowych, co prawdopodobnie dostar- Odczyn opóźnionej nadwrażliwości Typowa patologia odczynu opóźnionej nadwrażliwości cza dalszych koniecznych kofaktorów. Odczyn opóźnionej nadwrażliwości może zostać wzmoc- spowodowana czynnikiem zakaźnym pociąga za sobą okoniony eksperymentalnie przez zastosowanie antygenu w ad- łonaczyniową infiltrację limfocytów i histiocytów ze zniszjuwancie – oleju mineralnym z dodatkiem Mycobactrium czeniem zawierającego antygen miąższu w infiltrowanym tuberculosis lub przez wstrzyknięcie antygenu bezpośrednio obszarze. Wizualne objawy mogą zmieniać się od lekkiego do układu limfatycznego. Odczynowi opóźnionej nadwraż- zaczerwienienia i obrzęku do gwałtownej reakcji z postępująliwości towarzyszy lekkie lub silne zapalenie, które może cym niszczeniem i martwicą tkanki. Reakcja miejscowa obespowodować uszkodzenie komórek i martwicę. Odczyn zapal- jmuje różowe grudki wysypki tyfusowej, zapalenia mózgu, ny, który powstaje w odczynie opóźnionej nadwrażliwości różnych chorób zakaźnych, wrażliwość na kontakt z roślinami może nie mieć znaczenia ochronnego, a w wielu przypadkach i substancjami chemicznymi objawiającą się jako zaczerwiemoże być nawet szkodliwy (na przykład odrzucenie prze- nienie, po którym następuje powstanie grudki i tworzenie się szczepu jest bezpośrednio związane z odczynem opóźnionej pęcherzyka z wynikającym zniszczeniem tkanki i łuszczeniem się. Reakcje ogólnoustrojowe mogą towarzyszyć ciężkim renadwrażliwości). akcjom miejscowym lub mogą być skutkiem wdychania substancji alergizujących. IMMUNOPATOLOGIA REAKCJI NADWRAŻLIWOŚCI Przeciwciała humoralne nie wydają się odgrywać roli Nadwrażliwość natychmiastowa Jest to reakcja typu przeciwciała, która jest wtórną kon- w odczynie opóźnionej nadwrażliwości. Reaktywność jest sekwencją dobroczynnego skutku połączenia przeciwciała przenoszona jedynie przez komórki, przypuszczalnie uczulone limfocyty, i jest mało prawdopodobne, aby histamina lub z jego antygenem. inne substancje aktywne fizjologicznie odgrywały rolę w reakcji. Reakcja rozciąga się na każdą lub wszystkie tkanki, Reakcja typu Arthusa Reakcja ta wynika z wytrącania się dużej ilości antygenu w których agresywny antygen może się pojawić. wskutek połączenia z wysoce reaktywnym przeciwciałem w naczyniach krwionośnych, co prowadzi do uszkodzenia Choroby izoimmunologiczne Są wynikiem reakcji immunologicznej członka danego naczyń. Kaskada zdarzeń obejmuje spastyczne skurcze tętniczek, uszkodzenia śródbłonka, powstawanie zatorów leuko- gatunku na tkankę innego członka tego samego gatunku. cytarnych, wyciek płynów i komórek krwi do tkanek a czasami Typowym przykładem jest transfuzja krwi u osoby, której martwicę niedokrwienną. Guzkowe zapalenie okołotętnicze podano krew niezgodną grupowo. Innym przykładem jest jest skutkiem podobnej reakcji antygen-przeciwciało i charak- choroba erytroblastyczna noworodków, która jest spowodoteryzuje się zapaleniem mniejszych tętnic i struktur okołotęt- wana przeniesieniem przeciwciał przeciwko czerwonym MAJ-CZERWIEC 2001 NEXUS • 25 z pewnymi formami „chorób kolagenowych”, takich jak liszaj rumieniowaty układowy, w którym istnieją przeciwciała przeciw wielu organom. 6. Eksperymentalnie, adjuwant Freunda – parafina (zwykle z dodatkiem prątków) – i pewne bakterie lub toksyny bakteryjne mogą tak zmienić gospodarza, że następuje gotowa odpowiedź na nie zmienione normalne tkanki homoChoroby immunologiczne spowodowane adsorbcją logiczne. Te „eksperymentalne autoalergie” obejmują wiele obcych substancji W pewnych okolicznościach obce substancje, takie jak różnych organów i tkanek i są obecnie stosowane jako lekarstwa, mogą łączyć się z komórkami czyniąc je anty- systemy modelowe w badaniu zjawisk autoimmunologiczgenowymi. Późniejsze wystawienie na działanie takiej obcej nych. Zarówno przeciwciała humoralne, jak i uczulone komórki substancji powoduje lizę, aglutynację lub inne działanie niszczące komórki. Taka reakcja może dotyczyć czerwonych mogą działać w chorobach autoimmunologicznych. Autokrwinek (anemia spowodowana lekami), płytek krwi (plamica przeciwciała wydają się uwikłane w reakcje z komórkami, małopłytkowa) i leukocytozy (chyba leukopenii? – przyp. które są łatwo dostępne, jak uformowane elementy krwi (w anemii hemolitycznej, leukopenii, trombocytopenii), śródbłotłum.) (agranulocytoza spowodowana lekami). Bakterie lub wirusy mogą również zmienić powierzchnię, nek naczyniowy, błona podstawna naczyń włącznie z kłębkami pokrywając ją lub demaskując antygeny przez działanie en- (w ostrym kłębkowym zapaleniu nerek) i komórki puchliny zymatyczne, które może uczynić je podatnymi na destrukcję brzusznej (odporność nowotworowa). Powstawanie uszkodzeń w stałych unaczynionych tkanimmunologiczną. kach wydaje się zależeć od reakcji opóźnionej nadwrażliwości z uczulonymi komórkami limfoidalnymi (takimi jak w alerChoroby autoimmunologiczne W pewnych okolicznościach organizm może odpowiadać gicznym zapaleniu mózgu i rdzenia, zapaleniu tarczycy, zapaimmunologicznie w stosunku do własnych składników lub leniu jąder, zapaleniu nadnerczy i wielu innych chorobach). Jest obecnie całkiem oczywiste, że te same mechanizmy substancji wewnętrznych, które są związane antygenowo z własnymi tkankami gospodarza. Krążące przeciwciała lub autoimmunologiczne są odpowiedzialne za te same choroby u ludzi i że zakres takich uszkodzeń wytwarzane przez organizm uczulojest ogromny i stale się powiększa, ne komórki są więc aktywne i przyOstatnio niewinni rodzice z coraz większą liczbą szczepionek czyniają się do uszkodzeń komóri inni opiekunowie zostali dodawanych do „zalecanego” kalenkowych tkanek lub organów orgaoskarżeni o spowodowanie darza szczepień. nizmu zawierających odpowiedni Istotnie, szczepionki takie jak antygen. objawów uszkodzenia przeciw kokluszowi są obecnie użyWaksman (1962) zaproponował poszczepiennego przez wane do spowodowania choroby aukilka mechanizmów autoimmunizarzekome potrząsanie swoich toimmunologicznej u zwierząt labocji, takich jak: ratoryjnych, przy czym najlepszym 1. Szczepienie antygenami swoidzieci. i najbardziej nagłaśnianym przykłastymi dla danego narządu wyizolodem jest tak zwane eksperymentalne wanymi z kanałów limfatycznych i krwioobiegu, które nie są rozpoznawane jako swoje, kiedy alergiczne zapalenie mózgu i rdzenia (EAE). Kiedy zgodnie dochodzi do kontaktu z procesem immunologicznym. Są one z przewidywaniem te nieszczęsne zwierzęta zapadają na EAE reprezentowane w centralnym i obwodowym systemie ner- z powodu podania im szczepionki przeciw kokluszowi, zwiąwowym, soczewkach, błonie naczyniowej oka, jądrach, tar- zek przyczynowy nigdy nie jest poddawany w wątpliwość. Jednak kiedy u niemowląt po zaszczepieniu tą samą szczeczycy (tyroglobulina), nerkach i innych organach. 2. Szczepienie przeciwko składnikom tkanek, które zo- pionką powstają tak jak u zwierząt laboratoryjnych objawy stały zmienione antygenetycznie (?) przez różne czynniki. EAE, zawsze zaprzecza się ich związkowi ze szczepionką Obejmuje to zawał serca, naświetlanie promieniami rent- i zwykle uważa się go za „przypadkowy”. Ostatnio niewinni genowskimi, zmiany enzymatyczne lub inne zmiany chemicz- rodzice i inni opiekunowie zostali oskarżeni o spowodowanie ne oraz zmiany spowodowane przez choroby zakaźne lub leki. objawów uszkodzenia poszczepiennego przez rzekome poErytrocyty, płytki krwi i leukocyty są komórkami najbardziej trząsanie swoich dzieci. Liszaj rumieniowaty układowy jest jednym z niezliczonych dotkniętymi. Dotknięte mogą być również różne narządy. 3. Szczepienie antygenami obcego pochodzenia, które są rozpoznanych skutków ubocznych wielu szczepionek. Jeden dostatecznie różne, aby pozwolić na odpowiedź immunologi- z najlepszych artykułów (jeśli nie najlepszy) na ten temat czną, ale dostatecznie podobne, aby reagować z antygenami napisali Ayvazian i Badger (1948), i nie stracił on nic ze swojej siły i znaczenia od czasu publikacji. Opisują oni trzy występującymi naturalnie. 4. Zmiana aparatu immunologicznego powodująca nie przypadki pielęgniarek, które zostały dosłownie zaszczepione rozpoznawanie siebie. Zdarza się to w przypadkach powsta- na śmierć. Autorzy sprawowali nadzór nad grupą 750 pielęgwania nowotworów układu limfatycznego i w eksperymental- niarek, które kształciły się w dużym szpitalu miejskim w lanym przeszczepie immunologicznie kompetentnych obcopo- tach 1932 i 1946 i wyszczególnili przypadek trzech pielęgchodnych tkanek limfatycznych w warunkach, które tłumią niarek, które w pewnym okresie zostały szczepione wieloma odpowiedź immunologiczną gospodarza na przeszczep i wy- szczepionkami i zapadły na uogólniony toczeń rumieniowaty. Te trzy pielęgniarki otrzymały następujące testy i szczewołują na przykład „chorobę homologiczną” („homologous pionki w krótkim odstępie: test Schicka; trzy dni później test disease”). 5. Możliwe dziedziczne lub inne immunologiczne anoma- Dicka; siedem dni później szczepionkę tyfusowo-paratyfusolie. Reprezentowane są one przez nadreaktywność w stosun- wą; po kolejnych siedmiu dniach inną szczepionkę tyfusowoku do antygenów lub inne aberracje bez widocznych pobu- paratyfusową (podwójną dawkę); siedem dni później trzecią dzeń antygenowych. Takie mechanizmy mogą być związane szczepionkę tyfusowo-paratyfusową i siedem dni później krwinkom płodu do krążenia płodowego. Odrzucenie aloprzeszczepu (przeszczepu wewnątrzgatunkowego) tkanek lub organów między nieizologicznymi (nie będącymi bliźniakami) członkami gatunku jest również spowodowane reakcją immunologiczną. 26 • NEXUS MAJ-CZERWIEC 2001 czwartą szczepionkę tyfusowo-paratyfusową. Za każdym ra- pieczeństwo tych substancji nigdy nie może zostać zagwaranzem szczepiona osoba miała odczyn miejscowy w postaci towane. Według Gupty i innych (1993) toksyczność adjuwanzaczerwienienia i/lub gorączkę oraz złe samopoczucie, ale to tów można przypisać w części niezamierzonej stymulacji nie odstraszyło lekarza od podania następnej serii szczepień różnych mechanizmów odpowiedzi immunologicznej. To dlaw odstępie zaledwie czternastu dni od poprzedniej serii tego bezpieczeństwo i stosowanie adjuwantów musi być równoważone, aby uzyskać maksymalną stymulację immunologitestów i szczepień tyfusowo-paratyfusowych. Następnie, po wszystkich tych zastrzykach, jednej z pie- czną przy minimum skutków ubocznych. Według mnie taka równowaga jest niemożliwa do osiąglęgniarek podano pierwszy zastrzyk paciorkowcowej toksyny szkarlatynowej „bez złych skutków”. W tydzień później po- nięcia, nawet jeśli w pełni zrozumiemy układ immunologiczny dano jej następny zastrzyk toksyny streptokokowej, po któ- i pełne spektrum szkodliwych skutków obcych antygenów rej wystąpiły bóle stawów i gorączka. Nie zawiadomiła oś- i innych substancji toksycznych, takich jak szczepionka i adrodka zdrowia o tych reakcjach. Dziewięć dni potem po- juwanty, leków i medykacji, jakie powodują one w systemie wróciła i otrzymała trzeci zastrzyk poczwórnej dawki stre- immunologicznym ludzi, a zwłaszcza w niedojrzałym systemie ptokoków, po którym rozwinął się silny ból stawów w pa- immunologicznym niemowląt i małych dzieci. Wstrzyknięcie lcach i kolanach oraz ból gardła. Hospitalizowano ją przez jakiejkolwiek obcej substancji prosto do krwi spowoduje tylko pięć dni i wypisano z adnotacją „reakcja po toksynie Di- reakcję anafilaktyczną (uczulającą). Natura w ciągu wielu cka”. Pięć dni później przystąpiono do dalszych szczepień, tysięcy lat rozwinęła skuteczne odpowiedzi immunologiczne, najpierw niewielkimi, a potem stopniowo coraz większymi ale człowiek bez szacunku dla niej w sposób dający się dawkami, tak że seria obejmowała w całości 10 zamiast udowodnić powoduje więcej szkód niż pożytku. Produkcja szczepionek jest mocno politycznie motywowazwykle podawanych siedmiu zastrzyków. Z każdym zastrzykiem tej streptokokowej toksyny i toksyny-antytoksyny po- ną pseudonauką, której koryfeusze zainteresowani są jedynie wstrzykiwaniem licznych szczepionek bez zawracania sobie dawano jej epinefrynę. Dwa miesiące po ostatnim zestawie pielęgniarka pono- głowy wywoływanymi przez nie efektami. Zbieranie danych wnie trafiła do szpitala z obrzękiem i bólem kostek i pa- na temat reakcji na szczepionki to tylko gołosłowne deklaracje, a oczywisty brak ich skutecznolców u nóg oraz tkliwością stawów ści w zapobieganiu chorobom jest obu dłoni, która utrzymywała się Fakt, że naturalne choroby tuszowany. stale od czasu pierwszego testu Diinfekcyjne mają dobroczynny Fakt, że naturalne choroby incka wykonanego pięć miesięcy wpływ na dojrzewanie fekcyjne mają dobroczynny wpływ wcześniej. Diagnoza brzmiała: na dojrzewanie i rozwój układu im„reumatyczne zapalenie stawów”. i rozwój układu munologicznego, jest ignorowany Podawano jej aspirynę, ale w dwa immunologicznego, jest lub celowo zatajany. tygodnie później ból powrócił wraz ignorowany lub celowo W rezultacie rodzice małych z dreszczami i gorączką, bólem gadzieci i wszyscy potencjalni pacjenci rdła oraz kaszlem. Miesiąc potem zatajany. otrzymujący szczepionki i poddawapielęgniarka po raz kolejny trafiła ni innemu ortodoksyjnemu leczeniu do szpitala na dwa tygodnie i podczas tego pobytu zaczęto podawać jej małe dawki szcze- powinni być nieufni w stosunku do każdego członka służby pionki streptokokowej, ale w związku z ciężką reakcją „od- zdrowia (która jest w gruncie rzeczy mocno upolitycznionym mówiła dalszego przyjmowania szczepionki”. Diagnoza po biznesem) wychwalającego nie istniejące zalety szczepień. przyjęciu: „reumatyczne zapalenie stawów i mononukleoza Mimo iż australijskie prawo wymaga, aby lekarze ostrzegali zakaźna”. Cztery miesiące później pielęgniarka zauważyła pacjentów przed wszystkimi skutkami ubocznymi leków i prowykwity skórne na nosie i obu policzkach, zaś jej ślina cedur medycznych, bez względu na to, czy pacjent o to pyta, stała się cuchnąca. Skóra i policzki, górna warga i grzbiet czy nie, lekarze z zasady nie przestrzegają tego ważnego nosa pokrywały czerwonofioletowe plamiste i stwardniałe prawa. I wykwity wysypki. Dwa miesiące później wykwity pokryły większość jej ciała. Po roku pielęgniarka zmarła, co po- O autorce: przedziły ciężkie objawy: wysoka gorączka, tachykardia, bieViera Scheibner jest emerytowanym doktorem nauk przyrodgunka i anormalne wyniki badań krwi. niczych. W czasie swojej kariery naukowej napisała trzy książki Nie tylko ona zmarła. Doniesiono również o dwóch innych i opublikowała około dziewięćdziesiąt artykułów w liczących się niemal identycznych przypadkach. Nigdy nie dowiemy się, ile czasopismach naukowych. Od połowy lat osiemdziesiątych, z 747 pozostałych pielęgniarek nabawiło się mniej groźnych, kiedy to przyczyniła się do rozwoju techniki monitorowania niemniej niszczących zdrowie, reakcji. oddechu dzieci, które wykazują czasami oznaki zatrzymania go Jeśli ktoś powiedziałby, że ten rodzaj „leczenia” stoso- na pewien czas (SIDS), prowadziła również intensywne badania wano u więźniów nazistowskich obozów koncentracyjnych, nad szczepionkami i ich wpływem na organizm dziecka. W roku nie byłabym zdziwiona. Jednak ten rodzaj „leczenia” był i jest 1993 wydała książkę na ten temat Vaccination: The Medical stosowany bezkarnie na milionach niemowląt, dzieci, na- Assault on the Immune System (Szczepionki – atak medycyny na stolatków i dorosłych w tak zwanych wolnych i demokratycz- system immunologiczny), a w połowie roku 2000 następną nych krajach oraz w Trzecim Świecie. Tymczasem władze Behavioural Problems in Childhood: Link to Vaccination (Probsłużby zdrowia odmawiają przyjęcia do wiadomości, że szcze- lemy behawioralne u dzieci – związek ze szczepieniami). Jest pionki powodują takie reakcje a nawet śmierć. często powoływana przez sąd jako biegły w sprawach dotycząSZCZEPIENIA – OSTRZEŻENIE PRZED NIEBEZPIECZEŃSTWEM Wniosek, jaki wyłania się z badania znaczącej literatury medycznej i immunologicznej zajmującej się szczepionkami i używanymi w nich adjuwantami, mówi, że absolutne bezMAJ-CZERWIEC 2001 cych uszkodzeń ciała mogących być następstwem szczepień, poza tym prowadzi regularne wykłady na ten temat. Przełożyła Elżbieta Pląskowska bibliografia na stronie 30 NEXUS • 27 ADJUWANTY – TRUCIZNA ZAWARTA W SZCZEPIONKACH dokończenie ze strony 27 Bibliografia: • M.A. Aprile, A.C. Wardlaw, „Aluminium compounds as adjuvants for vaccines and toxoids in man: A review”, Can. J. Public Health, 1966, 57:343. • P.B. Asa, Y. Cao, R.F. Garry, „Antibodies to Squalene in Gulf War Syndrome”, Experimental Molecular Pathotogy, 2000, 68:55-64. • L.F. Ayvazian, T.L. Badger, „Disseminated lupus erythematosus occurring among student nurses”, New England Journal of Medicine, 1948, 239(16):565570. • B. Bizzini, M. Carlotti, M. Fattal-German, „Induction of various cytokines in mice and activation of the complement system in rats as a part of the mechanism of action of the Corynebacterium granulosum-derived P40 immunomodulator”, FEMS Microbiol. Immunol., 1992, 105:171. • F.M. Burnett, „Theories of immunity”, Persp. Biol. Med., 1960, III:447-458. • N.R. Butler, B.D.R. Wilson, P.F. Benson, J.A. Dudgeon i inni, „Response of infants to pertussis vaccine at one week and to poliomyelitis, diphtheria and tetanus vaccine at six months”, Lancet, 1962, ii:112. • L. Chedid, „Adjuvants of immunity”, Ann. Immunol. (Inst. Pasteur), 1985, 136D:283. • P. Coursaget, B. Yvonnet, E.H. Relyveld, J.L. Barres i inni, „Simultaneous administration of diphtheria-tetanus-pertussis-polio and hepatitis B vaccines in a simplified immunisation programme: immune response to diphtheria toxoid, tetanus toxoid, pertussis and hepetitis B surface antigens”, Infect. Immunity, 1986, 51:784. • P. De Vries, R.S. Van Binnendijk, P. Van der Marel, A.L. Van Wezel i inni, „Measles virus fusion protein presented in an immune-stimulating complex (ISCOM) induces hemolysis-inhibiting and fusion-inhibiting antibodies, virus-specific T-cells and protection in mice”, J. Gen. Virol., 1988, 69:549. • P.J. Dolin, H. Faal, G.J. Johnson, D. Minassian i inni, „Reduction of trachoma in a sub-Saharan village in absence of a disease control programme”, Lancet, 1997, 349:1511-1512. • W.F. Friedwald, „Adjuvants in immunization with influenza virus vaccines”, J. Exp. Med, 1944, 80:477-491. 30 • NEXUS • A.T. Glenny, G.A.H. Buttle, M.F. Stevens, „Rate of disappearance of diphtheria toxoid injected into rabbits and guinea pigs: toxoid precipitated with alum., J. Pathol. Bacteriol., 1926, 34:267. • J.T. Grayston, S.P. Wang, R.L. Woolridge, E.R. Alexander, „Prevention of trachoma with vaccine”, Arch. Environ. Health, 1964, 8:518-526. • G. Gregoriadis, „The carrier potential of liposomes in biology and medicine”, (pierwsza z dwóch części), New Eng. J. Med., 1976, 295:765. • R.K. Gupta, E.H. Relyveld, E.B. Lindblad, B. Bizzini i inni, „Adjuvants – a balance between toxicity and adjuvanticity”, Vaccine, 1993, 11(4). • W. Henle, G. Henle, „Effect of adjuvants on vaccination of human beings against influenza”, Proc. Soc. Exp. Biol., Nowy Jork, 1945, 59:179-181. • M.R. Hilleman, „Critical appraisal of emulsified oil adjuvants applied to viral vaccine”, Prog. in Med. Virology, 1966, 8:131-182. • K. Lovgren, B. Morein, „The ISCOM: An antigen delivay system with built-in adjuvant”, Mol. Immunol., 1990, 28:285. • C.A. McLaughlin, S.M. Schwartzman, B.L. Horner, G.H. Jones i inni, „Regression of tumors in guinea pigs after treatment with synthetic muramyl dipeptides and trehalose dimycolate”, Science, 1980, 208:415. • L.F. Miller, R.O. Peckinpaugh, T.R. Arlander, W.E. Pierce i inni, „Epidemiology of prevention of acute respiratory disease in naval recruits: II. Efficacy of adjuvant and aqueous adenovirus vaccines in prevention of naval recruits respiratory disease”, Am. J. Public Health, 1965, 55:47-59. • B. Morein, C. Fossum, K. Lovgren, S. Hoglund, „The ISCOM: a modern approach to vaccines”, Semin. Virol., 1990, 1:49. • M. Pittman, „The concept of pertussis as a toxin-mediated disease”, Pediatric Infectious Diseases, 1984, 3(5):467-486. • J.E. Salk, „Use of adjuvants in studies on influenza vaccination. 3. Degree of persistence of antibody in human subjects two years after vaccination”, JAMA, 1951, 151:1169-1175. • J.E. Salk, L.J. Lewis, J.S. Younger, B.L. Bennett, „The use of adjuvants to facilitate studies on the immunologic classification of poliomyelitis viruses”, Am. J. Hyg., 1953, 54:157-173. • B.H. Waksman, „Auto-immunization and the lesions of auto-immunity”, Medicine, 1962, 41:93-141. I MAJ-CZERWIEC 2001
