Wykorzystanie map numerycznych i teledetekcji w turystyce i

III Krajowa Konferencja
„SYSTEM INFORMACJI PRZESTRZENNEJ W LASACH PAŃSTWOWYCH”
Rogów, 11-13.09.2006 r.
Wykorzystanie
map numerycznych i teledetekcji
w turystyce i edukacji leśnej
Krystyna Stankiewicz, Emilia Wiśniewska
www.igik.edu.pl
INSTYTUT GEODEZJI I KARTOGRAFII
02-679 Warszawa, ul. Modzelewskiego 27
[email protected] , [email protected]
WSTĘP
Tworzenie nowoczesnych systemów informacji przestrzennych wymaga
zastosowania nowoczesnych technologii oraz korzystania z
wieloźródłowych baz danych odniesionych przestrzennie.
Coraz częściej systemy informacji przestrzennej przeznaczone są nie tylko
dla osób zajmujących się gromadzeniem i analizowaniem danych
przestrzennych w celu zarządzania, administrowania i wspomagania
procesów decyzyjnych, ale także udostępniane są szerokiemu gronu
odbiorców. Systemy takie powinny przekazywać informacje w sposób
czytelny, interesujący i przyciągający uwagę.
Przykładem takiego systemu mogą być aplikacje dedykowane turystyce
i edukacji leśnej, w których odniesione przestrzennie dane przyrodnicze
i turystyczne prezentowane są na odpowiednio przygotowanych
materiałach kartograficznych.
DANE
Przestrzenna lokalizacja obiektów i zjawisk jest bardzo pomocna przy
prezentacji szeregu rozmaitych informacji dotyczących lasów w
systemach turystycznych i edukacyjnych. Dodatkowy walor takim
systemom dają również prezentacje czasowe ukazujące przebieg
różnorodnych zjawisk oraz atrakcyjne wizualizacje trójwymiarowe.
Podstawowym źródłem danych zasilających systemy informacji
turystycznej i przyrodniczej powinny być przede wszystkim bazy danych
odniesione przestrzennie, takie jak:
• Baza Danych Topograficznych (TBD),
• Leśna Mapa Numeryczna,
• Baza danych Corine Land Cover,
• Regionalne bazy danych,
• Ortofotomapy i mapy satelitarne.
FRAGMENT CYFROWEJ MAPY POLSKI
© IGiK
DOSTOSOWANIE DANYCH
DO POTRZEB SYSTEMÓW INFORMACJI
TURYSTYCZNEJ I EDUKACJI LEŚNEJ
Przy wyborze i przetwarzaniu materiałów źródłowych wykorzystywanych
w aplikacjach dedykowanych turystyce i edukacji leśnej należy pamiętać,
że będą one udostępniane szerokiej grupie odbiorców, a nie konkretnej
grupie zawodowej.
Dlatego też wykorzystywane mapy tematyczne lub materiały
teledetekcyjne muszą być przetworzone do takiej postaci, która będzie
łatwa w odbiorze dla użytkowników.
Informacje pozyskane z krajowych i regionalnych baz danych powinny w
zależności od potrzeby podlegać:
• selekcji,
• generalizacji,
• uzupełnieniu o dodatkowe opisy, zdjęcia, filmy.
DOSTOSOWANIE DANYCH
DO POTRZEB SYSTEMÓW INFORMACJI
TURYSTYCZNEJ I EDUKACJI LEŚNEJ
DOBÓR SKAL
Materiały kartograficzne powinny być dobrane w zależności od rodzaju
prezentowanych zjawisk oraz od zasięgu prezentowanego obszaru.
Należy o tym szczególnie pamiętać przy włączaniu do projektu danych
satelitarnych. Inne zjawiska mogą być zaprezentowane na kompozycji
barwnej zdjęcia satelitarnego Landsat TM o pikselu 30x30m, a inne zjawiska
na kompozycji barwnej zdjęcia satelitarnego IKONOS o pikselu 4x4m
lub 1x1m (w przypadku fuzji kanałów).
Ważna jest również kolorystyka finalnych kompozycji zdjęć satelitarnych
wykorzystywanych jako mapy podkładowe. Niejednokrotnie należy, nawet
kosztem utraty części informacji, zrezygnować z typowych przetworzeń
stosowanych w teledetekcji, w wyniku których roślinność jest prezentowana
w barwach nienaturalnych. Mapa satelitarna jest łatwiejsza w odbiorze, jeżeli
jej kolorystyka jest zbliżona do rzeczywistej.
WYKORZYSTANIE DANYCH
DO POTRZEB SYSTEMÓW INFORMACJI
TURYSTYCZNEJ I EDUKACJI LEŚNEJ
NUMERYCZNY MODEL TERENU (NMT)
I TRÓJWYMIAROWE MODELE KRAJOBRAZU
Jedną z form prezentujących układ przestrzenny danego regionu są
trójwymiarowe modele krajobrazu. Do tworzenia takich modeli
niezbędne są:
• numeryczny model terenu lub numeryczny model pokrycia terenu,
• tekstura naturalna lub symulowana.
Szczególne znaczenie mają w tym przypadku numeryczne modele
pokrycia terenu (np. model SRTM), które prezentują ukształtowanie
górnego piętra drzewostanów.
WYKORZYSTANIE DANYCH
W SYSTEMACH INFORMACJI TURYSTYCZNEJ
I EDUKACJI LEŚNEJ
NUMERYCZNY MODEL TERENU (NMT)
I TRÓJWYMIAROWE MODELE KRAJOBRAZU
Podczas tworzenia trójwymiarowych modeli krajobrazu naturalną teksturę
powierzchni uzyskać można ze zdjęć lotniczych i satelitarnych. Tekstura
symulowana może być stworzona w specjalnych programach graficznych
na podstawie baz danych zawierających informacje o użytkowaniu ziemi,
gatunkach, wieku i zwarciu drzewostanów.
Przykład generowania sztucznej tekstury
pokrycia powierzchni.
© Consortium ReGeo – JRS Joanneum
WYKORZYSTANIE DANYCH
W SYSTEMACH INFORMACJI TURYSTYCZNEJ
I EDUKACJI LEŚNEJ
SYMULACJE PROCESÓW
Systemy dedykowane dla nieprofesjonalistów wymagają dodatkowych
prezentacji. To co dla profesjonalisty jest oczywiste – w systemach
edukacyjnych wymaga dodatkowego wyjaśnienia (najlepiej w ciekawej,
atrakcyjne formie).
Na przykład przedstawienie dynamiki niektórych zjawisk i procesów
poprzez animacje dwu- i trójwymiarowe ułatwia ich zrozumienie.
WYKORZYSTANIE DANYCH
W SYSTEMACH INFORMACJI TURYSTYCZNEJ
I EDUKACJI LEŚNEJ
PREZENTACJE CZASOWE 2D I 3D
Przykład:
Kartograficzne prezentacje dynamiki zmian za pomocą animowanych map elektronicznych.
1767
1815
1986
1990
1884
1994
© Opracowanie D.Dukaczewski, IGiK
PRZYKŁAD SYSTEMU INFORMACJI
TURYSTYCZNEJ I EDUKACJI LEŚNEJ
© Consortium ReGeo – Taxus, IGiK