ANALIZA EKONOMICZNEJ OPŁACALNOŚCI OCHRONY CHEMICZNEJ PRZED CHWOŚCIKIEM BURAKA (CERCOSPORA BETICOLA) NA ODMIANACH ODPORNYCH Dariusz Górski1, Agnieszka Ulatowska1, Jacek Piszczek1, Renata Gaj2 1Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, Terenowa Stacja Doświadczalna, ul. Pigwowa 16, 87-100 Toruń [email protected] 2Uniwersytet Przyrodniczy, Katedra Chemii Rolnej i Biogeochemii Środowiska, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-625 Poznań CEL BADAŃ WNIOSKI W latach 2013–2014 w miejscowości Koniczynka k. Torunia przeprowadzono Niezależnie od roku badań stwierdzono niskie nasilenie porażenia liści przez doświadczenia poletkowe, których celem była ocena efektywności ekonomicznej chwościka buraka. W roku 2013 w wariancie kontrolnym pod koniec wegetacji ochrony fungicydowej odmian odpornych na chwościk buraka. wyniosło średnio 2,5%, a w roku 2014 średnio 3,4%. METODYKA W warunkach niskiego porażenia liści przez chwościk buraka, niezależnie od roku Czynnikiem doświadczalnym było pięć odmian buraka cukrowego o podwyższonej odporności na chwościk buraka (Finezja, Gallant, Jagusia, Milton, Pikador) oraz ochrona chemiczna przeciw chwościkowi buraka (wariant kontrolny [K], wariant chroniony [F]). W wariancie chronionym zastosowano dwa zabiegi. Pierwszy zabieg wykonano w momencie pojawienia się infekcji (Optan 183 SE - 0,6 l/ha), a drugi badań oraz odmiany, ochrona chemiczna nie przyczyniła się do istotnego wzrostu plonu korzeni. W obydwu latach badań, niezależnie od odmiany, stwierdzono wyraźną tendencję do wzrostu plonu korzeni na skutek zastosowanej ochrony chemicznej. W roku 2013 w wariancie chronionym w stosunku do wariantu kontrolnego plon korzeni był większy średnio o 4,5%, a w roku 2014 średnio o 3 tyg. później (Eminent 125 SL - 0,8 l/ha). Pod koniec wegetacji oceniono stopień 2,5%. porażenia roślin przez chwościk buraka oraz oznaczono plon korzeni. Na podstawie wskaźnika pokrycia kosztów (Wpk) stwierdzono, że opłacalność Efektywność ekonomiczną ochrony chemicznej przed chwościkiem buraka obliczono za ochrony chemicznej przeciw chwościkowi buraka była silnie zdeterminowana pomocą wskaźnika pokrycia kosztów (Wpk). Wartość wskaźnika mniejsza od 1 warunkami w roku badań. świadczy o nieopłacalności ochrony, gdyż wartość uratowanej produkcji była mniejsza W roku 2013 wartości wskaźnika pokrycia kosztów, za wyjątkiem odmiany od kosztów ochrony. Milton, były większe od jedności, co oznacza że ochrona była opłacalna. Wyniki opracowano statystycznie. Przeprowadzono analizę wariancji, a istotność W roku 2014 wartości wskaźnika pokrycia kosztów, za wyjątkiem odmiany różnic między średnimi sprawdzono testem Tukeya, przy p = 0,05. Pikador, były mniejsze od jedności, co oznacza że ochrona była nieopłacalna. WYNIKI 2013 WYNIKI 2014 Wskaźnik pokrycia kosztów (Wpk) ochrony chemicznej przeciw C. beticola (Koniczynka, 2014) 4,0 4,0 3,5 3,5 3,0 Wskaźnik pokrycia kosztów (Wpk) Wskaźnik pokrycia kosztów (Wpk) Wskaźnik pokrycia kosztów (Wpk) ochrony chemicznej przeciw C. beticola (Koniczynka, 2013) 2,8 2,5 2,1 2,0 2,0 1,8 1,5 1,5 0,9 1,0 0,5 0,0 Gallant Jagusia Milton Pikador 2,5 2,0 1,5 0,5 0,0 120 a a a a a a 80 a a a a 60 40 Plon korzeni [t/ha] 120 a 80 0 Finezja F Gallant K F Jagusia K F Milton K F Pikador K 100% 80% 80% 60% 60% 40% 40% 20% 20% c c c a c ab c b c a b K F K F K F K F K F K F Gallant Jagusia Powierzchnia zainfekowana Milton Pikador Powierzchnia zdrowa Średnia Pikador Średnia a K F a a a a a K F K F K a a a Gallant Jagusia Milton F K Pikador F Średnia Stopień porażenia liści przez C. beticola (Koniczynka, 2014) 100% Finezja F Finezja Średnia Stopień porażenia liści przez C. beticola (Koniczynka, 2013) a a K F a Milton 40 0 K a 60 20 F Jagusia 100 20 K Gallant Wpływ ochrony chemicznej przeciw C. beticola na plon korzeni (Koniczynka, 2014) 140 a 0,9 0,7 0,2 Finezja 140 0% 0,9 1,0 Średnia Wpływ ochrony chemicznej przeciw C. beticola na plon korzeni (Koniczynka, 2013) 100 2,8 0,0 Finezja Plon korzeni [t/ha] 3,0 0% a c c c a c K F K F K F Finezja Gallant Jagusia Powierzchnia zainfekowana ab K c b c a b F K F K F Milton Pikador Powierzchnia zdrowa Średnia