Ćwiczenie IV 1. Wybrane markery genetyczne 2. Rozdział agarozowy produktów reakcji RAPD 3. Trawienie produktów reakcji PCR (MWG2230) enzymem restrykcyjnym BsuRI Marker genetyczny - dowolna, genetycznie kontrolowana cecha fenotypowa lub też dowolna różnica genetyczna wykorzystywana dla ujawnienia polimorfizmu osobniczego. Polimorfizm - całokształt różnic występujących między poszczególnymi gatunkami, odmianami, osobnikami, a także komórkami organizmu, które mogą być ujawniane za pomocą odpowiednio dobranego systemu markerowego. Początkowo do analizy zmienności organizmów stosowano markery morfologiczne, czyli cechy fenotypowe tzn. przejawiające się w wyglądzie zewnętrznym. Następnie wprowadzono markery cytologiczne bazujące na obserwacji cechy morfologicznych chromosomów. Analiza polimorfizmu polipeptydów przyczyniła się do pojawienia się pierwszych markerów molekularnych: izoenzymów, białek strukturalnych i zapasowych. Obecnie, najczęściej stosuje się markery DNA ujawniające zmienność sekwencji nukleotydowej zarówno w rejonach kodujących, jak i niekodujących. Wady markerów morfologicznych, cytologicznych i białkowych: - ograniczona ilość, - zależność od modyfikującego wpływu środowiska, - często złożone podłoże genetyczne, - trudności w rozróżnianiu homozygoty od heterozygoty. Dobre markery genetyczne powinny charakteryzować się: - wysokim polimorfizmem - kodominującym charakterem dziedziczenia (polega na zdolności markera do wykrywania stanu heterozygotycznego, tzn. poszczególnym allelom z jednego locus odpowiadają markery o odmiennej ruchliwości w żelu) - niezależnością od fazy rozwojowej oraz modyfikującego wpływu środowiska - wysoką powtarzalnością i wiarygodnością - prostą i szybką metodą identyfikacji MARKERY DNA - to określonej długości fragmenty DNA uzyskiwane w formie prążków na żelach lub membranach będące efektem końcowym reakcji enzymatycznych (trawienia restrykcyjnego i/lub amplifikacji) bądź hybrydyzacji. Ze względu na sposób identyfikacji markera wyróżniamy: - markery będące efektem hybrydyzacji (bez zwiększania początkowej ilości matrycowego DNA) - markery powstające w wyniku reakcji PCR - markery powstające w wyniku połączenia technik Wybrane systemy markerowe: RFLP Restriction fragment length polymorphism RAPD Random amplified polymorphic DNA ISSR Inter Simple Sequence Repeats AFLP Amplified fragment length polymorphism SSR Simple sequence repeats SNP Single nucleotide polymorphism CAPS Cleaved amplified polymorphic sequence 1 RFLP — (ang. restriction fragment length polymorphism) polimorfizm długości fragmentów restrykcyjnych Technika RFLP przebiega w następujących etapach: 1. trawienie DNA enzymami restrykcyjnymi 2. rozdział produktów trawienia na żelu agarozowym 3. transfer rozdzielonych fragmentów DNA na membranę 4. związanie DNA z membraną 5. hybrydyzacja DNA ze specyficzną sondą znakowaną radioaktywnie lub fluorescencyjnie (sondy - zwykle DNA lub cDNA o wielkości 300–500 pz) 6. wizualizacja polimorfizmu sygnałów hybrydyzacyjnych (autoradiografia lub fluorescencja) Polimorfizm identyfikowany metodą RFLP jest wynikiem delecji, insercji np. pojedynczego nukleotydu lub też metylacji DNA, a w efekcie utraty bądź też pojawienia się miejsca restrykcyjnego w obrębie lub w bliskiej odległości od sekwencji rozpoznawanej przez sondę. Zaletami tej metody są: kodominujący charakter dziedziczenia markerów RFLP, wysoka częstotliwość wykrywanego polimorfizmu oraz bardzo duża wiarygodność. Metoda ta wymaga dużej ilości DNA niezbędnego do trawienia restrykcyjnego, jest pracochłonna i droga. MARKERY losowe RAPD — (ang. random amplified polymorphic DNA) losowo amplifikowany polimorficzny DNA ISSR — (ang. inter simple sequence repeats) polimorfizm sekwencji międzymikrosatelitarnych RAPD to system markerowy bazujący na reakcji PCR z zastosowaniem startera o przypadkowej sekwencji i długości 9–11 pz. Każdy taki starter hybrydyzując do matrycy DNA, zapoczątkowuje amplifikację w wielu rejonach genomu jednocześnie. Produkty amplifikacji rozdziela się na żelu agarozowym, a ich detekcja odbywa się z użyciem bromku etydyny. Metoda jest szybsza, wydajniejsza i mniej pracochłonna niż RFLP. Wymaga również znacznie mniejszych ilości DNA, ponieważ jest on powielany w kolejnych rundach amplifikacji. Markery RAPD wykazują dominujący charakter dziedziczenia. Cechy charakterystyczne metody RAPD: - niska temperatura przyłączania startera (około 34-38 stC) - duża wrażliwość na zmienne warunki reakcji PCR (składniki, warunki cyklu temperaturowego) - krótkie startery około 10 pz Markery ISSR umożliwia identyfikację polimorfizmu długości obszarów DNA, zawartych pomiędzy przeciwlegle skierowanymi, identycznymi sekwencjami mikrosatelitarnymi (sekwencje mikrosatelitarne to wielokrotne powtórzenia krótkich motywów nukleotydowych o długości od 1 do 6 pz). W reakcji ISSR stosowane są startery o długości 16–18 pz odpowiadające motywom mikrosatelitarnym, które posiadają kilka selektywnych nukleotydów na końcu 3’ lub 5’. Podczas reakcji powstaje od 10 do 60 produktów wielkości 200-2000 pz, które poddaje się rozdziałowi na żelu agarozowym lub poliakrylamidowym oraz wizualizacji. Źródłem polimorfizmu są mutacje w miejscu przyłączenia startera lub w obrębie powielonego fragmentu DNA. ISSR jest bardzo popularna ze względu na prostotę tej techniki, porównywalną z RAPD. Jednak w przeciwieństwie do RAPD, ISSR cechuje bardzo wysoka powtarzalność wyników oraz znaczny polimorfizm. Markery ISSR i RAPD wykazują zwykle dominujący charakter dziedziczenia. 2 MARKERY BAZUJĄCE NA REAKCJI PCR Z ZASTOSOWANIEM SPECYFICZNYCH STARTERÓW SSR — (ang. simple sequence repeats) = mikrosatelity = proste powtórzenia tandemowe (STR) SSR opiera się na analizie sekwencji mikrosatelitarnych DNA, składających się z powtarzalnego motywu długości 1–6 nukleotydów. Liczba powtórzeń wynosi 10–50, a wielkość markera mikrosatelitarnego zwykle zawiera się w granicach 100-400 pz. W zależności od liczby powtórzeń motywu amplifikowane są odcinki DNA o różnej długości, rozdzielane następnie na żelu poliakryloamidowym. Różne allele tego samego locus mogą mieć zmienną liczbę powtórzeń elementu podstawowego (np. u 5 różnych genotypów może występować 10 różnych alleli w tym samym locus) Zaletą markerów SSR jest wysoki polimorfizm oraz kodominacyjny sposób dziedziczenia. SNP — (ang. single nucleotide polymorphism) polimorfizm pojedynczych nukleotydów SNP różnice w pojedynczym nukleotydzie w obrębie badanej sekwencji DNA. Jest wiele metod wykrywania różnic punktowych (sekwencjonowanie produktów PCR, minisekwencjonowanie, pyrosekwencjonowanie, analiza heterodupleksów, analiza CAPS). CAPS — (ang. cleaved amplified polymorphic sequence ) polimorfizm trawionych amplifikowanych sekwencji Technika CAPS polega na wykrywaniu mutacji punktowej w sekwencji uzyskanej po reakcji PCR przy wykorzystaniu trawienia enzymem restrykcyjnym. Metoda CAPS alternatywnie określana jest jako PCR-RFLP. System CAPS służy do identyfikacji zmienności w sekwencji DNA, gdy amplifikowane fragmenty DNA nie dają się zróżnicować pod względem długości. Pozwala to na wykrycie osobników heterozygotycznych i homozygotycznych, tak więc markery CAPS dziedziczą się kodominacyjnie. MARKERY BAZUJĄCE NA REAKCJI PCR I TRAWIENIU RESTRYKCYJNYM AFLP — (ang. amplified fragment length polymorphism) polimorfizm długości amplifikowanego fragmentu AFLP to technika polega na: 1) trawieniu matrycowego DNA enzymami restrykcyjnymi, 2) ligacji adaptorów, 3) preamplifikacji (PCR nieselektywny) 4) amplifikacji selektywnej 5) rozdział produktów na żelu poliakryloamidowym Enzymy trawiące są dobrane w ten sposób, że jeden rozpoznaje liczne miejsca trawienia w obrębie DNA (4pz), natomiast drugi trawi DNA w małej liczbie miejsc (6pz). Kombinacja dwóch enzymów restrykcyjnych umożliwia uzyskanie tzw. lepkich końców, które są niezbędne do połączenia produktów trawienia z oligonukleotydowymi (20-30 nt.) odcinkami tzw. adaptorami. Po ligacji adaptorów przy udziale ligazy prowadzona jest reakcja preamplifikacji z zastosowaniem starterów komplementarnych do adaptora i miejsca restrykcyjnego, posiadających na końcu 3’ selektywny nukleotyd. Po reakcji amplifikacji niespecyficznej prowadzi się amplifikację specyficzną z użyciem starterów, które na końcu 3’ posiadają 2–4 nukleotydy selektywne zachodzące na sekwencję genomowego DNA w czasie przyłączania starterów. Rozdział produktów PCR następuje na żelu poliakryloamidowym, a detekcja poprzez barwienie srebrem bądź autoradiograficznie. Metodę tą charakteryzuje bardzo wysoki polimorfizm. Niekiedy możliwe jest rozróżnienie homozygot i heterozygot, poprzez ocenę intensywności prążka. 3 1) TRAWIENIE PRODUKTU PCR ENZYMEM RESTRYKCYJNYM Na lodzie 1. Przygotować i opisać 1 probówkę 0,2 ml dla każdej próbki PCR (mwg2230), odpipetować 5ul produktu PCR na spód probówki nie dotykając ścianek. 2. Opisać probówkę 0,2 ml na mix do trawienia. W grupach obliczyć ilości składników potrzebne do strawienia określonej liczby próbek (+ 1 próbka lub 5% więcej miksu na rozpipetowanie). Przygotować mieszaninę zgodnie z poniższą tabelą składnik R+ bufor (X) (2) Enzym BsuRI (3) PCR-DNA Woda (1) vol Na 1 St0 StK reakcji rozcien próbkę Na … próbek 10 1 10 0,1 1 10 2 10 0,2 0,2 10 50 10 5 5 /w probówce 1 10 0 3,8 3. Mix wymieszać przez pipetowanie i rozpipetować do końcowej objętości reakcji = 10 uL (na bok probówki, pipeta pod kątem 45 stopni, 2 mm od górnej krawędzi otworu probówki, do pierwszego oporu) 4. Zwirować krótko i wstawić na termocykler uruchomić cykl TRAW. 2) ROZDZIAŁ AGAROZOWY PRODUKTÓW REAKCJI RAPD 2.a. Przygotowywanie żelu agarozowego Objętość żelu: Ilość agarozy na żel 1,5% Ilość agarozy na żel 3.0% Ilość buforu TBE 1X Ilość roztworu EtBr 2% 150 ml 2.25 4.5 do 150 ml 1,5 L UWAGA: praca z EtBr; stosować środki ochrony indywidualnej. 1. odważyć w zlewce odpowiednią ilość agarozy; 2. zalać buforem TBE 1X do odpowiedniej objętości; 3. rozmieszać agarozę na mieszadle magnetycznym do uzyskania jednorodnego roztworu bez bryłek agarozy, 4. przykryć zlewkę lub kolbkę folią plastykową odporną na działanie mikrofali 5. podgrzać w mikrofalówce do zagotowania UWAGA: roztwór nie może wykipieć z naczynia, gotować i przenosić ostrożnie, po zagotowaniu używać do przenoszenia chwytaka; Nie wstrząsać gwałtownie grozi poparzeniem 6. schłodzić roztwór agarozy w zlewce z zimną wodą na mieszadle magnetycznym pod przykryciem. W tym czasie przygotować stanowisko do wylania żelu. 7. po wystygnięciu roztworu do temperatury 60 C dodać do niego POD WYCIĄGIEM bromku etydyny z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. UWAGA: końcówkę po dodaniu EtBr należy wrzucić do specjalnego zamykanego pojemnika na odpady niebezpieczne. Po dodaniu bromku naczynie przykryć szczelnie folią i wymieszać na mieszadle magnetycznym. 8. wylać żel do przygotowanego korytka. Umyć na świeżo zlewkę i mieszadło. 2b. Nakładanie próbek na żel agarozowy 1) Do probówek dodać 2,5 uL buforu do ładowania na agarozie, próbki krótko zwirować. 2) Przygotować listę próbek, ustawić probówki w kolumnach na statywie zgodnie z listą, najpierw produkty RAPD, produkty STS (mwg2230) przed trawieniem, produkty STS trawione. 3) poszczególne osoby ładują swoje próbki 4) uruchamiamy elektroforezę, sprawdzamy. 4 5) czas rozdziału 1,5 h. 6) zdjęcie 7) analiza obrazu 2c. Analiza obrazu Uzyskany obraz prążkowy produktów RAPD przepisujemy na matrycę 0-1, gdzie 0 oznacza brak prążka o określonej wielkości, natomiast 1 oznacza obecność prążka. Obecność prążków odczytujemy równocześnie dla całego zestawu porównywanych genotypów (w grupach). Określamy orientacyjną wielkość prążka na podstawie porównania z markerem wielkości. Prążek\genotyp 1) ……… pz 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 2) ……… pz 3) ……… pz 4) ……… pz Matrycę binarną można wykorzystywać m.in. do: - obliczania wzajemnych podobieństw genetycznych, - do badania związku genotyp-fenotyp, - do poszukiwania markerów genetycznych danej cechy fenotypowej Interpretacja obrazu prążkowego produktów markera mwg2230. Produkt nietrawiony 300 pz. Po trawieniu mogą występować prążki o wielkości 260 lub 200 pz. Równoczesne występowanie obu prążków świadczy o heterozygotyczności testowanego genotypu. Obecność produktu 200 pz świadczy o niższej mrozoodporności odmiany (efekt do 30%) 3. Nastawienie reakcji PCR: marker SSR Bmag353 STS składnik Fermentas bufor (X) starter_L (uM) starter_R (uM) MgCl2 (mM) dNTP (uM) Fermentas Taq DNA Woda MQ Startery: Cykl: SSR58B St0 10 10 10 25 2000 1 10 1 StK 1 0,25 0,25 2,5 250 0,6 30 objętość Ilość reakcji składnika na Dil. rate 1 próbkę (L) 15 0,1 1,5 15 0,03 0,38 15 0,025 0,38 15 0,1 1,5 15 0,1 1,88 15 0,6 15 3,0 15 5,78 5 4. Obliczenia podobieństwa genetycznego Hipotetyczne dane Prążek\genotyp G1 1) ……… pz 0 G2 0 G3 0 G4 1 2) ……… pz 1 0 1 1 3) ……… pz 0 1 1 1 4) ……… pz 1 1 0 1 5) ……… pz 1 1 1 1 6) ……… pz 0 1 1 1 7) ……… pz 1 1 0 0 8) ……… pz 1 1 1 0 Zapis liczbowy dla dwóch porównywanych genotypów x i y n11 = liczba prążków typu x=1 i y=1 n00 = liczba prążków typu x=0 i y=0 n01 = liczba prążków typu x=0 i y=1 n10 = liczba prążków typu x=1 i y=0 Dla każdej pary genotypów określić podobieństwo Dice’a wg wzoru: 2*n11/((2*n11)+n01+n10) – Dice Wypełnij tabelę wartościami podobieństw Dice’a Prążek\genotyp G1 G2 G3 G4 G1 1 G2 G3 G4 1 - - 1 1 Grupowanie genotypów lub populacji. Analiza skupień np. metody średnich połączeń (UPGMA) Algorytm UPGMA 1) Wyszukaj w matrycy pary obiektów (i,j) które są do siebie najbardziej podobne (lub najmniej zróżnicowane) 2) Połącz te obiekty w nowe skupienie (cluster) 3) Uaktualnij matrycę, tak żeby oddać utratę pary obiektów (i,j), które zostały połączone i uzupełnij ją o „nowy” obiekt utworzony przez cluster. Należy wykonać obliczenia podobieństw lub zróżnicowań pomiędzy istniejącymi obiektami i powstałym skupieniem. 4) Jeśli rozmiar matrycy jest większy niż 2x2 wróć do punktu 1, w przeciwnym razie zakończ. Odległości pomiędzy skupieniami w metodzie UPGMA: S(G1,G2),G3 = (SG1G3 + SG2G3)/2 Testowanie istotności dendrogramu Metoda „bootstrap” polega na tworzeniu nowych danych poprzez pobieranie próby N cech losowo z zastępowaniem. Wynikowy zestaw danych ma taką samą wielkość jak dane wejściowe, lecz niektóre cechy zostały opuszczone a niektóre podwojone. Losowa zmienność wyników jest uzyskiwana po przeanalizowaniu wielu (100-2000) matryc danych uzyskanych w wyniku „bootstrap”. To robią programy (np. Winboot, Phylip) – bez analizy istotności dendrogramu nie wolno wnioskować o podobieństwie badanych genotypów. 6 Ćwiczenie V ROZDZIAŁ PRODUKTÓW AMPLIFIKACJI NA ŻELU POLIAKRYLAMIDOWYM I BARWIENIE SREBREM 1. Przygotowania zdenaturowanego żelu poliakrylamidowego oraz barwienie DNA srebrem 2. Przygotowanie żelu poliakrylamidowego i elektroforeza markera mikrosatelitarnego. Żel poliakryoamidowy powstaje w efekcie polimeryzacji monomerów akryloamidowych w długie łańcuchy, które są następnie łączone kowalencyjnie przez N,N’-metyleno-bisakrylamid. Polimeryzacja żelu poliakryloamidowego jest inicjowana przez wolne rodniki dostarczane przez nadsiarczan amonu i stabilizowane przez TEMED (N,N,N,N’-tetrametyloetylenodiamina). Wielkość por w żelu poliakryloamidowym zależy od procentowej zawartości akryloamidów. Zwiększenie procentowości żelu prowadzi do zmniejszenia wielkości por. Czas polimeryzacji nie powinien być krótszy niż 30 min. Akryloamidy i bisakryloamidy (standardowy stosunek 29:1) łatwo ulegają rozkładowi do kwasu akrylowego, który wpływa na ruchliwość cząsteczek przechodzących przez matrix żelu – roztwory należy chronić przed światłem. Nadsiarczan amonu jest stabilny w roztworach tylko przez tydzień w temperaturze 4st C, może być przygotowywany na lodzie, rozpipetowany w ilościach wymaganych do przygotowania żelu do probówek i mrożony w -20st C. Płyty szklane należy bardzo dokładnie myć, dotykając rękawiczkami jedynie krawędzi szyb. Nie wolno dotykać rękawiczkami powierzchni roboczych szyb. Akrylamid niespolimeryzowany jest neurotoksyczny, kumuluje się w organizmie a efekty mogą wystąpić po latach. Po procesie polimeryzacji, swobodne monomery mogą pozostawać w żelu. Wszystkie roztwory (mocznik, TBE i akryloamid) wykorzystywane do przygotowania żelu denaturującego powinny być filtrowane (0,45 um) i odpowietrzone. Roztwory należy łączyć tak by nie powstawały pęcherzyki powietrza. Gęstość sieciowania oraz rozmiary porów można regulować, dobierając odpowiednio stężenie akryloamidu i bisakryloamidu. Właściwości żelu opisują dwa parametry: Całkowite stężenie akryloamidu: T[%]=((akryloamid + bisakryloamid) [g]/objętość [ml]) Wagowy stosunek ilości substancji sieciującej do sumy akryloamidu i substancji sieciującej: C[%]= (bisakryloamid [g]/ (akryloamid + bisakryloamid) [g]) x 100. Ze wzrostem T maleje średni rozmiar porów. Minimalny rozmiar porów, przy zadanej wartości T uzyskuje się dla wartości C=5%. Powyżej i poniżej tej wartości rozmiary porów wzrastają. Zakres rozdziału liniowego DNA w różnych stężeniach poliakryloamidu Stężenie poliakryloamidu w żelu [%] Zakres rozdziału liniowego DNA [pz] 4 100-1000 5 80-500 8 40-400 12 10-200 20 <10 Właściwości żeli poliakryloamidowych Stosowany do rozdziału fragmentów DNA do 1000 pz, oligonukleotydów, RNA i białek, również jednoniciowego DNA. Czułość – wyższa niż przy barwieniu bromkiem etydyny, dziesiąte ng – białka, 1-10 pg DNA/mm2 Zalety – rozdzielczość do 1 pz Wady – bardziej czasochłonne Azotan srebra dzięki płaskiej konformacji interkaluje między sąsiadujące ze sobą pary zasad nukleinowych w DNA i tworzy z nim trwałe kompleksy. 7 PRZYGOTOWYWANIE PŁYT DO ELEKTROFOREZY POLIAKRYLAMIDOWEJ - Umyć jedną stronę płyty pod bieżącą wodą z detergentem, przepłukać wodą destylowaną; Osuszyć płyty ręcznikiem papierowym; Przemyć czystą stronę płyty 2 razy etanolem; Przygotować Bind Silane Solution [wg przepisu]; Bind Silane Solution wylać na czystą stronę większej płyty i rozprowadzić papierowym ręcznikiem po całej płycie; Płytę pozostawić na 4 minuty; Następnie przemyć większą płytę 2 razy 96% etanolem w odstępach 2 minutowych; Zmienić rękawiczki; mniejszą płytę przetrzeć ręcznikiem nasączonym 1 ml akrylazy- jedno mycie na 2 elektroforezy; Na większą płytę nałożyć przekładki [z gąbką, 0,4mm] Złączyć obie płyty, założyć metalowe klamry, zabezpieczyć przed kurzem; PRZYGOTOWYWANIE ŻELU POLIAKRYLAMIDOWEGO - Przygotować żel wg przepisu; Wyjąć grzebień spomiędzy szyb; klamry boczne nie mogą być wysunięte poza przekładki Całość wymieszać i wylać równomiernie miedzy szyby, ustawione pod kątem około 7,5 stopnia do powierzchni blatu (bez ręcznika na dole); Ułożyć szybę poziomo, przemyć grzebień etanolem; Włożyć grzebień gładką stroną około 0,5 cm w głąb płyty i uważać, aby nie powstały pęcherzyki powietrza na styku żel-grzebień; Ścisnąć górne krawędzie wybranymi 3 klamrami; Wytrzeć dokładnie pozostałości żelu z blatu; Pozostawić do polimeryzacji na 1,5-2,5 godziny; po tym czasie dodatkowo zabezpieczyć brzegi szyb wilgotnymi papierowymi ręcznikami i/ lub folią; PRZYGOTOWYWANIE APARATU DO ELEKTROFOREZY - Włączyć blok grzejny do temperatury 960 C; Przygotować 1x TBE do elektroforezy. 5X TBE 200 ml woda 800 ml - Wyjąć grzebień z płyty, powierzchnię płyty przemyć wodą destylowaną w celu usunięcia resztek żelu; nie może być powietrza miedzy szybami w dolnej części żelu- zalać wodą lub TBE; Złożyć aparat do elektroforezy Wlać bufor 1XTBE do komór aparatu; Nałożyć grzebień na żel „ząbkami” do dołu na głębokość około 0,5 mm, ząbki powinny się wbić w żel na głębokość 0,2-0,5 mm; Ostrożnie przepłukać przestrzeń między szybami w celu usunięcia jakichkolwiek nieczystości i pęcherzyków powietrza; Załadować do studzienek bufor obciążający w ilości 3,5 l na „kieszonkę”; Włączyć aparat do elektroforezy; Pre -elektroforezę prowadzić około 30 minut; Po pre- elektroforezie zdenaturować próby : - do produktu amplifikacji dodać buforu obciążającego w ilości równej objętości próbki PCR; - denaturować w 950C przez 5 minut; - przenieść i wbić w lód na min. 3 minuty - - Nałożyć na żel po 7 l próby 8 - Rozdzielać przez 1,15 godz. przy 2000V, 60W, 100mA. Wyjąć płyty z aparatu, zdjąć i umyć (detergent, woda, etanol) płytę mniejszą (posmarowana akrylazą ); Duża szybę z przyklejonym żelem przeznaczyć do wybarwienia Zlać bufor i oznaczyć na butelce ile razy jest używany. Umyć aparat do elektroforezy i posprzątać stanowisko pracy BARWIENIE ŻELU METODĄ SREBROWĄ Miejsce wykonania barwienia: pomieszczenie do elektroforezy, pod wyciągiem chemicznym - Płytę z żelem umieścić w kuwecie i zalać 10% kwasem octowym, kołysać min. 30 minut; odczynnik musi obmywać całą płytę; Przepłukać 3 razy w wodzie destylowanej po 2 minuty; Przygotować azotan srebra wg przepisu; Zalać płytę AgNO3, kołysać min. 30 minut + 10 minut Przepłukać szybko wodą destylowaną; Przygotować węglan sodu wg przepisu tuż przed końcem mieszania z azotanem srebra; Zalać żel wywoływaczem [Na2CO3] i obserwować pojawiające się prążki; Po wybarwieniu wlać do wywoływacza 10% kwas octowy [utrwalacz] Utrwalać ok. 10 minut; Odlać utrwalacz i kołysać w wodzie destylowanej przez 10- 30 minut; Wyjąć żel z kuwety i pozostawić na powietrzu do wyschnięcia; Suchy żel opisać i sfotografować; 9 ODCZYNNIKI DO ELEKTROFOREZY POLIAKRYLAMIDOWEJ Bind Silane Solution Składnik Etanol 100% Kwas octowy 99,5% Bind Silane Żel poliakrylamidowy Ilość 950 l 50 l 2 l Azotan srebra [AgNO3] Składnik Woda destylowana AgNO3 Formaldehyd Ilość 1000 ml 1g 1,5 ml 5x TBE Składnik Ilość Trisma Base (Tris) 54 g Boric acid 27,5g 0,5M EDTA 20 ml woda destylowana do 1000 ml 1 M Tris- HCl Składnik Ilość Trisma Base (Tris) 121,1 g HCl 42 ml Woda destylowana do 1000 ml Mocznik 5M Składnik Mocznik woda destylowana do Składnik Mocznik 10x TBE akrylamid APS TEMED Węglan sodu [Na2CO3] Składnik Woda destylowana Na2CO3 Formaldehyd Tiosiarczan sodu 1% Ilość 60,8 ml 9,6 ml 9,6 ml 150 l 40 l Ilość 1000 ml 30 g 1,5 ml 200 l 0,5M EDTA Składnik Ilość EDTA (disodium salt) 186,1 g NaOH 20 g Woda destylowana do 1000 ml 40% Akrylamid Składnik 190g Akrylamidu 10g bisakrylamidu dopełnić wodą do 500 ml Ilość Ilość 10 Ćw. 4. rozdział RAPD i/lub ISSR, trawienie MWG2230 PCR – SSR dla Sbm1 analiza podobieństwa Mwg2230_R+L TRAW składnik R+ bufor (X) Bsu, Hinf, Enzym Mva PCR-DNA woda GG St0 STS SSR50B 2.5 + Bsu vol ile StK reakcji rozcien 1X 55X 10 1 10 0,1 1 55,0 10 10 1 2 50 10 10 10 0,2 0,2 11,0 5 4,5 /prob 0 4,3 236,5 302,5 CYKL: STS vol Lr37_B składnik St0 StK reakcji rozcien ile 1X 50x Fermentas bufor (X) 10 1 25 0,1 2,5 125,0 starter1 Y15F (uM) 10 0,25 25 0,025 0,625 31,3 starter2 Y15R (uM) 10 0,25 25 0,025 0,625 31,3 MgCl2 (uM) 25 2,5 25 0,1 2,5 125,0 dNTP (uM) 2000 100 25 0,05 1,25 62,5 Fermantas TAQ 1 0,8 25 0,8 40,0 DNA 40 100 25 2,5 woda 1 25 14,2 710,0 cykl: Lr37_1 Kontrola +: Kris vol Lr37_F składnik St0 StK reakcji rozcien ile 1X 50X Fermentas bufor (X) 10 1 20 0,1 2 100,0 starter1 cslVrga_L (uM) 10 0,25 20 0,025 0,5 25,0 starter2 cslVrga_R (uM) 10 0,25 20 0,5 25,0 MgCl2 (uM) 25 2,5 20 2 100,0 dNTP (uM) 2000 100 20 0,05 1 50,0 Fermentas TAQ 1 0,8 20 0,8 40,0 DNA 40 100 20 1 woda 1 20 12,2 610,0 Cykl: SSR55B Kontrola +: Kris 11 CAPS 0,025 0,1 Mwg2230 Mwg2230 Mwg2230_R+L STS_E1/ssr50b aga_PCR AATgATgTTgCTTTCCTgTTTgCTC STS składnik Fermentas bufor (X) starter_L (uM) starter_R (uM) MgCl2 (uM) dNTP (uM) (10mM) spermidyna Fermentas TAQ DNA woda St0 vol reakcji StK 10 10 10 25 2000 10 1 20 1 ACAgATgATgATggCgTgCAgCTTT 1 0,25 0,25 2,5 200 0,6 0,5 50 25 25 25 25 25 25 25 25 25 rozcien ile 1X 17X 0,1 2,5 42,5 0,025 0,625 0,025 0,625 0,1 2,5 42,5 0,1 2,5 42,5 0,06 1,5 25,5 0,5 8,5 2,5 42,5 11,75 199,8 12