Badano wpływ następczy nawozów zielonych w formie roślin

Hortorum Cultus 3(1) 2004
3-9
Effect of gibberellic acid on the post-harvest flower longevity of Zantedeschia elliottiana (W. Wats)
Engl.
Beata Janowska, Marek Jerzy
Abstract. Two experiments were carried out to determine the effect of gibberellic acid on the longevity
of cut flowers of two Zantedeschia elliottiana (W. Wats./Engl.) cultivars: „Black Magic” and „Florex
Gold”. The flowers were conditioned for 2, 4 and 20 hours in water solutions of 8-hydroxyquinoline
citrate at concentrations of 200 mg l-1, and then kept in water and gibberellic acid solutions at concentrations of 50 and 100 mg l-1. Gibberellic acid enhanced the post-harvest longevity of Z. elliottiana
flowers. Those of the „Black Magic” cultivar lasted the longest when not conditioned, but merely
stored in gibberellic acid solutions. 8-hydroxyquinoline citrate shortened their longevity by a week.
The post-harvest longevity of flowers of the „Florex Gold” cultivar significantly depended on the concentration of gibberellic acid and conditioning time. The longest-lasting flowers were those conditioned in 8-hydroxyquinoline citrate for 2 hours.
Keywords: Zantedeschia, gibberellic acid, cut flowers, vase-life
Wpływ kwasu giberelinowego na pozbiorczą trwałość cantedeskii Elliota (Zantedeschia elliottiana
/W. Wats./ Engl.)
Streszczenie. Przeprowadzono dwa doświadczenia mające określić wpływ kwasu giberelinowego na
trwałość ciętych kwiatów dwóch odmian cantedeskii Elliota (Zantedeschia elliottiana /W. Wats./
Engl.): „Black Magic” i „Florex Gold”. Kwiaty kondycjonowano przez 2, 4 i 20 godzin w wodnych
roztworach cytrynianu 8-hydroksychinoliny o stężeniu 200 mg l-1, a następnie przetrzymywano w
wodzie i roztworach kwasu giberelinowego o stężeniu 50 i 100 mg l-1. Kwas giberelinowy korzystnie
wpłynął na pozbiorczą trwałość kwiatów cantedeskii Elliota. Kwiaty odmiany Black Magic miały
największą trwałość, gdy nie były kondycjonowane, a jedynie przetrzymywane w roztworach kwasu
giberelinowego. Cytrynian 8-hydroksychinoliny obniżył trwałość kwiatów tej odmiany o tydzień.
Pozbiorcza trwałość kwiatów odmiany Florex Gold istotnie zależała od stężenia kwasu
giberelinowego i czasu kondycjonowania. Najtrwalsze były kwiaty, które kondycjonowano w
roztworze cytrynianu 8-hydroksychinoliny przez 2 godziny.
Słowa kluczowe: cantedeskia Elliota, kwas giberelinowy, kwiaty cięte, trwałość
UWAGA praca w jęz. angielskim – stąd taka kolejność
11-23
Dynamika wzrostu i kwitnienia aksamitki rozpierzchłej (Tagetes patula L.) uprawianej z rozsady
poddanej działaniu retardantów stosowanych dolistnie i doglebowo
Marek Jerzy, Anita Schroeter
Streszczenie. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2001–2002. Rozsadę aksamitki rozpierzchłej
„Jumbo Golden Yellow” uprawiano w szklarni w doniczkach, w substracie torfowym z dodatkiem
piasku. Zastosowano B-Nine, Cycocel i Topflor 1–3 razy w odstępach 14-dniowych: dolistnie i
doglebowo. W maju rośliny posadzono do gruntu. Prześledzono dynamikę wzrostu i kwitnienia roślin
uprawianych w gruncie. Najsilniej i najdłużej hamowały wzrost roślin B-Nine i Cycocel zastosowane
dolistnie. Cycocel i Topflor zastosowane doglebowo miały silniejsze właściwości skarlające niż BNine. Cycocel oraz B-Nine zastosowany doglebowo dwukrotnie w stężeniu 0,2% wywierał
pozytywny następczy wpływ na kwitnienie roślin.
Słowa kluczowe: Tagetes patula L., retardanty, wzrost, kwitnienie
The dynamics of growth and flowering of marigold cultivated from trans-plants treated with different
retardants used to leaves and directly to peat-substrate
Abstract. The experiments were carried out in 2001–2002. Young plants of Tagetes patula were
growed in pots in peat substrate. Plants were sprayed or soil drenched with B-Nine, Cycocel and
Topflor. All the retardants were applied 1-3 times with a 2 weeks interval. The plants were planted in
the field in May. After-effect of B-Nine and Cycocel applied to leaves was observed to the end of experiment. Cycocel and Topflor used directly to peat-substrate retarded growth of plants the strongest.
Cycocel and B-Nine applied twice in 0.2% concentration directly to peat-substrate stimulated flowering of plants.
Keywords: Tagetes patula L., retardants, growth, flowering
25-36
Związek pomiędzy temperaturą powietrza a fazami fenologicznymi początku wegetacji i kwitnienia
dwóch odmian jabłoni w okolicach Wrocławia
Maria Licznar-Małańczuk
Streszczenie. W latach 1993–2002 w okolicach Wrocławia badano zależności między temperaturą a
fazami fenologicznymi początku wegetacji i kwitnienia jabłoni. Stwierdzono istotną korelację między
terminem ukazywania się pierwszych liści a początkiem kwitnienia. Liczba dni ciepłych (> 10°C) w
III dekadzie marca, wpływała na okres od początku do końca kwitnienia, co istotnie wydłużało
zapylenie. Wzrostem liczby dni z temperaturą powyżej 5 i 10°C w czasie kwitnienia, powodował
również wydłużanie się tego okresu, jednak większy udział dni ciepłych (>15°C) wpływał istotnie na
skrócenie fazy koniec kwitnienia.
Słowa kluczowe: jabłoń, fenologia, początek wegetacji, kwitnienie, temperatura
Relationship between air temperature and phenological phases the beginning of the growing season
and blooming period of two apple cultivars in Wrocław area
Abstract. In 1993–2002 relationship between air temperature and phenology the beginning of vegetation and blooming period was investigated in Wrocław area. Linear correlation coefficient between
first leaf appearance and the beginning of blooming was significant. The number of warm days
(> 10°C) in the 3rd decade of March affected the length of blooming period and significantly increased
pollination. During flowering the number of days with temperature over 5° and 10°C also prolonged
the blooming period, however increased number of warm days (> 15°C) shortend the end of blooming
phase.
Keywords: apple, phenology, beginning of vegetation, blooming, temperature
37-45
Efekty mikronawodnień wybranych odmian dyni olbrzymiej (Cucurbita maxima Duch. F.)
uprawianych na glebie bardzo lekkiej
Roman Rolbiecki
Streszczenie. W latach 1998–2000 przeprowadzono we wsi Kruszyn Krajeński pod Bydgoszczą
doświadczenia polowe z mikronawadnianiem dyni olbrzymiej na glebie bardzo lekkiej. Celem
podjętych badań było poznanie efektów nawadniania kroplowego i mikrozraszania w uprawie dyni
olbrzymiej na glebie bardzo lekkiej. Oba systemy nawadniania istotnie zwiększyły plon handlowy
dyni olbrzymiej w porównaniu do nienawadnianej kontroli. Przyrosty plonu wyniosły 59,4 i 55,4 t·ha-1
odpowiednio dla nawadniania kroplowego i mikrozraszania. Z trzech testowanych odmian najwyższy
plon stwierdzono u odmiany Melonowa Żółta, niższy u „Bambino” i najniższy u „Ambar”. Obliczona
jednostkowa efektywność zastosowanej wody była wyższa w przypadku nawadniania kroplowego.
Słowa kluczowe: mikronawodnienia, dynia olbrzymia, gleba bardzo lekka
Effects of microirrigation of chosen cultivars of winter squash (Cucurbita maxima Duch. F.) cultivated
on the very light soil
Abstract. During the years 1998–2000 the field experiments on microirrigation of squash on the very
light soil were carried out in Kruszyn Krajeński near Bydgoszcz. The objective of this study was to
recognize the effects of microirrigation in cultivation of winter squash in a very light soil conditions.
Both systems of irrigation used, significantly increased mean marketable yields of squash as compared
to non-irrigated plots. They amounted 59.4 and 55.4 t·ha-1 for drip and microsprinkler irrigation, respectively. Among three cultivars tested the highest yields were obtained for „Melonowa Żółta”, lower
for „Bambino” and the lowest for „Ambar”. The calculated water use efficiency (WUE) index for both
systems of irrigation was higher for drip irrigation.
Keywords: microirrigation, winter squash, very light soil
47-54
Ocena wartości produkcyjnej kilkudziesięciu odmian śliwy na podkładce z ałyczy w rejonie
Wrocławia
Ireneusz Sosna
Streszczenie. W latach 1993–2002, w Sadowniczej Stacji Badawczo-Dydaktycznej w miejscowości
Samotwór koło Wrocławia, przeprowadzono badania mające na celu ocenę wartości gospodarczej 22
odmian śliwy uszlachetnionych na podkładce z ałyczy. Na podstawie wieloletnich wyników
stwierdzono, że najsilniej rosły drzewa odmian Čačanska Najbolja i Magna Glauca, natomiast
najsłabiej „Bluefre” oraz „Auerbacher”. Najwyższą plennością charakteryzowały się odmiany Bluefre
i President, a w nasadzeniu kolekcyjnym „Ontario” i „Auerbacher”. Największe owoce zbierano ze
śliw „President”, „Valor”, „Bluefre” oraz „Ontario”. Dużą podatnością na szarkę (silne objawy na
liściach i owocach) odznaczyły się „Węgierki Zwykła” i „Zimmera” oraz „Ortenauer” i „Magna
Glauca”.
Słowa kluczowe: śliwa, ałycza, odmiana, wzrost wegetatywny, plon, jakość owoców
The estimation of the production value of several plum cultivars grafted on „myrobalan” seedlings in
Wrocław area
Abstract. The experiment was established at the Fruit Experimental Station Samotwór near Wrocław
in 1993–2002. The aim of this study was to estimate the production value of 22 plum cultivars grafted
on „Myrobalan” seedlings (Prunus divaricata). Results of the study proved that „Čačanska Najbolja”
and „Magna Glauca” cultivars were the most vigorous, while „Bluefre” and „Auerbacher” were characterised by the weakest growth. „Bluefre”, „President”, „Ontario” and „Auerbacher” cvs. were the
most productive. Mean fruit weight was significantly dependent on the cultivar, too. Among the tested
cultivar, the biggest fruit was obtained from „President”, „Valor”, „Bluefre” and „Ontario” trees. The
most sensitive to plum pox virus (symptoms on fruit and leaves) appeared „Węgierka Zwykła”,
„Węgierka Zimmera”, „Ortenauer” and „Magna Glauca”.
Keywords: plum, „Myrobalan” rootstock, cultivar, vegetative growth, yield, fruit quality
55-60
Porównanie jakości owoców trzech odmian leszczyny
Justyna Wieniarska, Elżbieta Szember, Iwona Szot, Danuta Murawska
Streszczenie. Doświadczenie przeprowadzono w latach 1998–2002 w Katedrze Sadownictwa
Akademii Rolniczej w Lublinie. Materiałem doświadczalnym była leszczyna. Rośliny trzech odmian:
Olbrzymi z Halle, Kataloński i Webba Cenny posadzono w 1989 r. w rozstawie 4 × 3 m i prowadzono
je w formie drzewek niskopiennych. Oceniano strukturę plonu, średnią masę pojedynczego orzecha i
jądra, zawartość wody w jądrze bezpośrednio po zbiorze i po 8 tygodniach przechowywania w
temperaturze pokojowej. W latach 1999-2001 określano ponadto zawartość tłuszczów i kwasu
linolowego oraz makroskładników (N, P, K, Ca, Mg). Wykazano wyraźne różnice odmianowe w
wielkości owoców i wartości badanych cech. Zawartość wody w jądrze orzechów wysuszonych
wyniosła w zależności od odmiany od 3,79 do 29,6%. Ubytek masy podczas 8 tygodni dosuszania
orzechów wynosił od 27,5 do 29,6%. Spośród badanych trzech odmian najlepszą jakością orzechów
charakteryzował się „Olbrzymi z Halle”.
Słowa kluczowe: leszczyna, odmiany, jakość owoców, kwasy tłuszczowe, skład chemiczny
The comparison of quality of three cultivars of hazelnut Corylus avellana L.
Abstract. The study was conducted from 1999 to 2002 in the Pomology Department of the Agricultural University in Lublin. The experimental materials were hazelnut trees of cv. „Olbrzymi z Halle”,
„Kataloński” i „Webba Cenny” planted in 1989 at the distance 4 × 3 m. The fruit size distribution,
mass of single nut and kernel and content of water were evaluated immediately after harvest and after
8 weeks of storage. In addition, in 1999–2001 total content of oil, content of linoleic acid and content
of major nutrients (N, P, K, Ca, Mg) were determined. The significant differences in the size nuts and
values of examined features between cultivars were found. The content of water in dried kernels varied depending on cultivars from 3,79% to 4,08%. The loss of fruit mass during 8 weeks of drying kernels was from 27,5% to 29,6%. The best quality among studied cultivars had cv. „Olbrzymi z Halle”.
Keywords: hazelnut, cultivars, quality of fruits, fatty acids, chemical content
61-74
Grzyby zagrażające uprawie dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum L.) w województwie
lubelskim
Beata Zimowska, Zofia Machowicz-Stefaniak
Streszczenie. Badaniami w latach 1998–2001 objęto jednoroczne i dwuletnie plantacje produkcyjne
dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum L.) odmiany Topaz. Bezpośrednio na plantacjach
ustalano procent roślin z objawami chorobowymi oraz obliczano wskaźniki porażenia roślin. Z
powierzchniowo odkażonych korzeni, podstawy pędów oraz liści izolowano grzyby, stosując w
pierwszym roku badań pożywkę mineralną, a w kolejnych pożywkę glukozową z wywarem z
dziurawca. Na korzeniach roślin jednorocznych i dwuletnich występowała nekroza, a na dolnych
częściach pędów również dezintegracja i rozmiękczenie tkanek. Organy te były zasiedlane przez
kompleks patogenów, spośród których największe znaczenie przypisano grzybom z rodzaju Fusarium,
Rhizoctonia solani, Phoma exiqua var. exiqua oraz Botrytis cinerea. Wśród Fusarium spp.
zasiedlających korzenie roślin jednorocznych i dwuletnich najczęściej występowały: F. avenaceum, F.
culmorum, F. equiseti, F. oxysporum i F. solani. Wymienione gatunki Fusarium spp. wyosabniano w
przypadku roślin dwuletnich zarówno z zewnętrznej, jak i wewnętrznej części pędu. Z łodyg z
objawami nekrozy i pękania kory oraz z liści wykazujących symptomy w postaci czerwonobursztynowych plam izolowano powszechnie nienotowany dotychczas w Polsce gatunek
Seimatosporium hypericinum.
Słowa kluczowe: Hypericum perforatum L., grzyby chorobotwórcze, grzyby saprotroficzne
Fungi threatening with cultivation of St. John”s Wort (Hypericum perforatum L.) in the Lublin province
Abstract. In 1998–2001 the studies on one-year-old and two-year-old plantations of St. John”s wort
(Hypericum perforatum L.), cultivar Topaz were carried out. The percentages of plants with diseases
symptoms as well as indexes of infected plants were examined directly in the field. The fungi were
isolated from superficially disinfected plants fragments namely from roots, stem bases and leaves,
using in first year mineral culture medium and the next years St. John”s wort glucose extract agar.
Necrosis of the roots of one-year-old and two-year-old plants were observed. Morover the disintegration and softening of lower parts of shots occurred. Plant organs with such disease symptoms were
colonized by a complex of pathogenic fungi wherefrom Fusarium spp., Rhizoctonia solani, Botrytis
cinerea and Phoma exigua var. exigua turned out to be of economic importance. Among the species of
Fusarium colonizing the roots of one-year-old and two-year-old plants F. avenaceum, F. culmorum, F.
equiseti, F. oxysporum and F. solani most often occurred. This species of Fusarium were isolated
from external as well as from internal part of shoots of two-year-old plants. Seimatosporium hypericinum, not yet recorded in Poland, was commonly obtained from the stems showing cracks in the bark
of diseased stems as well as from leaves showing red-amber necrotic spots.
Keywords: Hypericum perforatum, pathogenic fungi, saprotrofic fungi
75-87
Ocena działania bentazonu i metolachloru w uprawie fasoli zwykłej (Phaseolus vulgaris L.) „Bona”
Piotr Chmielowiec, Andrzej Borowy
Streszczenie. W 3-letnim doświadczeniu polowym metolachlor 1728 g·ha-1 stosowany następnego
dnia po siewie nasion zwalczał ponad 90% chwastów i nie uszkadzał roślin fasoli. Bentazon 450 g·ha1
+450 g·ha-1 stosowany ze wspomagaczem powschodowo zwalczał od 57 do 95% chwastów i
powodował niewielką chlorozę liści fasoli. Oba herbicydy nie miały wpływu na wielkość plonu
zielonych strąków ani plonu suchych nasion fasoli. Opóźnienie pierwszego pielenia o 3 tygodnie
powodowało istotne zmniejszenie obu tych plonów, nie miało natomiast wpływu na szerokość
zielonych strąków ani na masę 1000 nasion.
Słowa kluczowe: fasola zwykła, chwasty, bentazon, metolachlor
Evaluation of bentazon and metolachlor in common bean (Phaseolus vulgaris L.) „Bona” crop
Abstract. In 3-years field experiment metolachlor 1728 g·ha-1 applied next day after sowing of snap
bean seeds controlled more than 90% of weeds and did not injured bean plants. Bentazon 450 g·ha-1 +
450 g·ha-1 applied postemergence with adjuvant controlled from 57% to 95% of weeds and caused
slight chlorosis of bean leaves. Both herbicides did not influence the yields of green pods nor dry
seeds. Three weeks delaying of first weeding caused a significant decrease of these yields but it did
not affect the breadth of green pods nor the weight of 1000 dry bean seeds.
Keywords: common bean, weeds, bentazon, metolachlor
89-96
The influence of artificial wind blow on the pollination and fructification of blackcurrant (Ribes
nigrum L.) cultivars
Bożena Denisow
Abstract. The experiment of the additional blow of bushes of 8 cultivars of blackcurrant (Ribes nigrum
L.) was conducted in 1995–1997 in Pulawy, Poland. The artificial wind blow generated by the vacuum
cleaner fan was used. The additional blow of free-pollinated and isolated bushes did not caused better
pollination of flowers and did not have any positive effect on the weight of 100 fruits, the yield structure or the number of seeds per fruit.
Keywords: blackcurrant (Ribes nigrum L.), artificial wind blow, pollination, fructification
Wpływ owiewaniana krzewów kilku odmian porzeczki czarnej (Ribes nigrum L.) na ich zapylanie i
owocowanie
Streszczenie. Badania dodatkowego owiewania krzewów 8 odmian porzeczki czarnej prowadzono w
latach 1995–1997 na terenie RZD w Puławach. Wykorzystano ruch powietrza pochodzący od
wentylatora odkurzacza. Dodatkowe owiewanie krzewów zarówno swobodnie dostępnych dla
owadów, jak i całkowicie izolowanych nie wpłynęło na lepsze zapylenie kwiatów, nie powodował
również zmian w strukturze plonu, masie owoców oraz liczbie zawartych w nich nasion.
Słowa kluczowe: porzeczka czarna (Ribes nigrum L.), owiewanie, zapylanie, owocowanie
UWAGA praca w jęz. angielskim – stąd taka kolejność
97-105
Wielkość i jakość plonu selera korzeniowego odmiany Odrzański uprawianego po nawozach
zielonych i wapnowaniu gleby
Romualda Jabłońska-Ceglarek, Robert Rosa, Anna Zaniewicz-Bajkowska, Jolanta Franczuk
Streszczenie. Doświadczenie polowe przeprowadzono w środkowowschodniej Polsce w latach 2000–
2003. Analizowano wpływ nawożenia organicznego i wapnowania gleby na plonowanie selera
korzeniowego odmiany „Odrzański”. Stosowano następujące rodzaje nawozów organicznych: obornik
60 t·ha-1, słoma żytnia 6 t·ha-1 i nawozy zielone w postaci poplonów letnich (facelia, żyto, wyka
ozima, bobik). Wapnowanie gleby nawozem wapniowym węglanowym zwyczajnym zastosowano w
ilości 2 t·ha-1. Selery uprawiano bezpośrednio po nawożeniu organicznym. Stwierdzono wpływ
przebiegu warunków klimatycznych na plonowanie selera korzeniowego. Największe plony selera
uzyskano w uprawie po oborniku. Zbliżonym efektem plonotwórczym jak obornik charakteryzowały
się bobik i facelia. Wyższe plony otrzymano na glebie, na której wysiano nawóz wapniowy
węglanowy.
Słowa kluczowe: nawożenie organiczne, nawozy zielone, wapnowanie gleby, seler korzeniowy, plon
The quantity and quality of celeriac „Odrzański” yield cultivated after green manures and soil liming
Abstract: A field experiment was carried in central-eastern Poland in the years 2000–2003. The effect
of organic fertilization and liming of soil on yielding of celeriac „Odrzański” cv., was analysed. The
following types of organic fertilizers were applied: farmyard manure 60 t·ha-1, rye straw 6 t·ha-1, and
green manures in the form of summer intercrops (phacelia, rye, winter vetch, faba bean). The soil was
limed with 2 t·ha-1 of the common calcium carbonate fertilizer. Celeriac was cultivated just before
organic fertilizers were ploughed in.
Analysis of the results indicates the dependence of yield on climatic conditions also. The greatest
yields of celeriac were obtained after farmyard manure. Faba bean and phacelia were characterized by
a very similar yield-forming effect to that of farmyard manure. The highest yields were obtained on
limed soil.
Key words: organic fertilization, green manures, soil liming, celeriac, yield
107-114
Grzyby zagrażające Acidanthera bicolor Hochst.
Danuta Pięta, Halina Laskowska
Streszczenie. W latach 2000–2002 analizie mikologicznej poddano bulwy Acidanthera bicolor
przeznaczone do założenia doświadczeń oraz korzenie, bulwy i liście roślin będących w okresie
kwitnienia. Analiza mikologiczna bulw przed sadzeniem wykazała, że były one porażone przez
Alternaria alternata, Botrytis cinerea, Fusarium spp. i Penicillium spp. W okresie wegetacji korzenie i
bulwy były porażone głównie przez F. oxysporum, F. culmorum, F. solani i B. cinerea. Natomiast
liście badanej rośliny były porażane przede wszystkim przez A. alternata i B. cinerea.
Słowa kluczowe: Acidanthera bicolor, grzyby patogeniczne
Fungi dangerous to Acidanthera bicolor Hochst.
Abstract. In the years 2000–2002 a mycological analysis was made of the corms of Acidanthera bicolor Hochst. meant for setting up experiments, and the roots, corms and leaves of plants at anthesis.
The mycological analysis of corms before planting showed that they were infected by Alternaria alternata, Botrytis cinerea, Fusarium spp. and Penicillium spp. In the period of vegetation the roots and
corms were mainly infected by F. oxysporum, F. culmorum, F. solani and B. cinerea. On the other
hand, the leaves of the studied plant were mostly infected by A. alternata and B. cinerea.
Keywords: Acidanthera bicolor, pathogenic fungi
115-123
Patogeniczność grzybów z rodzaju Fusarium dla tymianku właściwego (Thymus vulgaris L.)
Zofia Machowicz-Stefaniak, Ewa Zalewska
Streszczenie. W pracy przebadano patogeniczność Fusarium avenaceum, F. culmorum i F. equiseti dla
tymianku właściwego. Testowane izolaty grzybów pochodziły z różnych gatunków roślin zielarskich.
W laboratorium przebadano oddziaływanie płynów pohodowlanych oraz wodnej zawiesiny
zarodników Fusarium spp. na zdolność kiełkowania rozłupek tymianku właściwego. W komorze
klimatyzacyjnej, stosując metodę infekcji przez zakażoną glebę, badano oddziaływanie Fusarium spp.
na wschody i zdrowotność siewek. Wykazano, że szkodliwość F. avenaceum, F. culmorum i F.
equiseti dla tymianku właściwego wyraża się, bez względu na pochodzenie izolatów grzybów,
hamowaniem kiełkowania rozłupek oraz wschodów i wzrostu siewek. Objawem porażenia jest
nekroza kiełków i korzeni roślin. Każda z zastosowanych trzech metod sztucznego zakażania
tymianku zapewniała bezpośredni kontakt grzybów z powierzchnią rozłupek oraz z kiełkami i
korzeniami siewek. Jednakże do szybkiej oceny patogeniczności Fusarium spp. dla tymianku
właściwego, należy polecić metodę przy użyciu płynów pohodowlanych, ze względu na obecność w
nich toksyn wytwarzanych przez grzyby.
Słowa kluczowe: Thymus vulgaris L., Fusarium aveanceum, F. culmorum, F. equiseti, patogeniczność
The pathogenicity of Fusarium Spp. to thyme (Thymus vulgaris L.)
Abstract. The pathogenicity of Fusarium avenaceum, F. culmorum and F. equiseti to thyme was examined in present work. Isolates of tested fungi originated from various herbs plants. The effect of
Fusarium spp. post-culture liquids and water suspensions of Fusarium spp. spores on germination of
thyme schizocarps was studied in the laboratory. The effect of Fusarium spp. on the shooting up and
healthiness of seedlings was carried out in the climatic chamber conditions using the method with
infested soil. It was shown, that harmfulness of F. avenaceum, F. culmorum and F. equiseti to thyme,
regardless of the origins of fungi isolates, was expressed by inhibition of schizocarps germination and
by limiting of seedlings numbers and their growth. The symptoms of infection were a necrosis of
shoots and roots. Each of the three used methods of artificial infection of thyme secured direct contact
of with the surface of schizocarps, shoots and roots of seedlings. However the method with Fusarium
spp. post-culture liquids should be recommended to the fast estimation of Fusarium spp. pathogenicity
to thyme on account of occurrence of toxins, which are produced by fungi.
Key words: Thymus vulgaris L., Fusarium avenaceum, F. culmorum, F. equiseti, pathogenicity
125-135
Studies on flower pigments of chrysanthemum mutants: Nero and Wonder groups
Justyna Lema-Rumińska, Małgorzata Zalewska
Abstract. Two groups of chrysanthemum (Dendranthema grandiflora Tzvelev) representing the five
cultivars were analysed to define their content of pigments in the inflorescence with the spectrophotometric method.
It was observed that respective cultivars obtained as a result of the ionising radiation differed in their
quality and quantity of flavonoids and carotenoids in the inflorescence as compared with original cultivars they originated from. Each of the chrysanthemum cultivars studied showed its own permanent
repetitive profile of the occurrence of specific pigments, which gives a possibility of showing the distinctness of the cultivars analysed and their identification.
Keywords: Dendranthema grandiflora, flower pigments, radiomutants, spectrophotometry
Badania nad występowaniem barwników w kwiatach u mutantów chryzantemy w grupach: Nero i
Wonder
Streszczenie. Dwie grupy chryzantemy (Dendranthema grandiflora Tzvelev) reprezentowane przez
pięć odmian były analizowane pod względem zawartości barwników w kwiatostanie metodą
spektrofotometryczną.
Stwierdzono, że poszczególne odmiany uzyskane w wyniku działania promieniowania jonizującego
różniły się jakością i ilością flawonoidów i karotenoidów w kwiatostanie w stosunku do odmian
wyjściowych, z których powstały. Każda z badanych odmian chryzantem posiadała swój stały i
powtarzalny profil występowania określonych barwników, co daje możliwość wykazania odrębności
analizowanych odmian oraz ich identyfikację.
Słowa kluczowe: Dendranthema grandiflora, barwniki kwiatowe, radiomutanty, spektrofotometria
UWAGA praca w jęz. angielskim – stąd taka kolejność
137-143
Wpływ ogławiania roślin na plon trzech odmian oberżyny uprawianej w nieogrzewanym tunelu
foliowym
Grażyna Kowalska, Halina Buczkowska
Streszczenie. Badania przeprowadzono w latach 1998–2000 w nieogrzewanym tunelu foliowym.
Celem badań było określenie wpływu cięcia ogławiającego roślin przeprowadzonego w pełni okresu
wegetacji na wielkość i jakość plonu handlowego trzech odmian oberżyny (Solanum melongena L.) –
„Black Beauty”, „Solara F1” i „Epic F1”. W przeprowadzonych badaniach nie wykazano istotnego
wpływu zastosowanego zabiegu na wielkość średniego plonu handlowego oraz średnią liczbę owoców
zebranych w plonie handlowym oberżyny. Nie stwierdzono, by cięcie ogławiające roślin oddziaływało
korzystnie na średnią masę owocu handlowego oberżyny. Otrzymane wyniki wskazują, że wielkość
owoców, tj. ich długość i średnica, zależne było w większym stopniu od cech odmianowych oberżyny
i przebiegu pogody, aniżeli zastosowanego zabiegu ogławiania roślin.
Słowa kluczowe: Solanum melongena L., ogławianie, plon handlowy
Effectiveness of plants topping at eggplant cultivation in plastic tunnel
Abstract. The experiments were carried out in 1998–2000 in a unheated plastic tunnel. The effects of
single plants topping on the quantity and quality of the yield of three cultivars of eggplant (Solanum
melongena L.) – „Black Beauty” „Solara F1” and „Epic F1” in the experiment was determined. No
significant influence of the method on the marketable yield and the number of fruits in marketable
yield was found. Plants topping also had no positive effect on mean weight of marketable yield fruit.
Results achieved in present experiment point out that fruit size (length and diameter) more depends on
cultivar and weather course than plants topping procedures.
Key words: Solanum melongena L., plants topping, yield
145-151
Plonowanie kilku odmian pietruszki naciowej Petroselinum sativum L. ssp. crispum
Jan Dyduch, Katarzyna Janowska
Streszczenie. W pracy porównano plonowanie pięciu odmian pietruszki naciowej, uwzględniając plon
ogólny i handlowy. Przeanalizowano plonowanie na tle warunków pogodowych panujących w okresie
wegetacji, stwierdzając ich istotny wpływ na wielkość plonu ogólnego i handlowego. Wykazano
również istotny wpływ terminu zbioru na plon liści pietruszki naciowej. Największy plon ogólny
uzyskano w pierwszym terminie zbioru (trzecia dekada lipca), zaś największy plon handlowy
uzyskano w drugim terminie zbioru (druga dekada września).
Średni plon handlowy liści pietruszki naciowej (z lat 2001–2003) dla badanych odmian wynosił: 74,49
t·ha-1 („Festival”), 73,92 t·ha-1 („Hamburger Schnitt”), 70,04 t·ha-1 („Karnaval”), 55,23 t·ha-1
(„Paramount”), 53,57 t·ha-1 („Titan”).
Słowa kluczowe: Petroselinum sativum L. ssp. crispum, pietruszka naciowa, plonowanie, odmiana
Yielding of some parsley (Pertoselinum sativum L. ssp crispum) cultivars
Abstract. Leaf yields from five cultivars of parsley (Festival, Paramount, Karnaval, Titan, Hamburger
Schnitt) were compared in the studies conducted in field conditions in the years 2001 – 2003. The
cultivars examined during two years yielded at the level of 67.84–96.96 t·ha-1 total yield and 53.57–
74.49 t·ha-1 marketable yield. The greatest total and marketable yield was recorded, in cultivation of
„Festival” (96.96 t·ha-1; 74.49 t·ha-1), „Karnaval” (91.05 t·ha-1; 70.04 t·ha-1) and „Hamburger Schnitt”
(90.20 t·ha-1; 73.92 t·ha-1) cultivars.
Key words: Petroselinum sativum L. ssp. crispum, parsley, yield, cultivars, harvest term
153-164
Wpływ zróżnicowanego poziomu siarczanów w pożywce i rodzaju podłoża na plonowanie, stan
odżywienia i jakość owoców pomidora uprawianego w systemie CKP
Iwona Kowalska
Streszczenie. Badaniami objęto pomidora szklarniowego odm. Cunero F1. Rośliny uprawiano metodą
cienkowarstwowych kultur przepływowych (CKP). Rynny uprawowe CKP wypełniano wełną
mineralną lub matami kokosowymi i zasilano pożywką o zróżnicowanym poziomie wyjściowym
siarczanów (mg SO4-2·dm-3), tj. 200, 400 i 600. Badano wpływ poziomu siarczanów i rodzaju podłoża
na plonowanie, stan odżywienia i jakość owoców pomidora. W ciągu całego okresu uprawy
obserwowano gromadzenie się siarczanów w pożywce bez względu na ich poziom w pożywce
wyjściowej oraz rodzaj podłoża (organiczne lub mineralne). Podłoże organiczne (maty kokosowe)
kumulowało większe ilości siarczanów w stosunku do podłoża mineralnego (wełna mineralna).
Natomiast w pożywce recyrkulującej wyższe koncentracje siarczanów odnotowano w zestawach
z wełną mineralną niż z matami kokosowymi. Bez względu na rodzaj podłoża kumulacja siarczanów
w strefie korzeniowej nie miała wpływu na wielkość plonu ogólnego i handlowego oraz zawartość w
owocach kwasu askorbinowego, cukrów i ich kwasowość. Uprawa na wełnie mineralnej wpłynęła na
uzyskanie wyższych plonów w porównaniu do uprawy na podłożu kokosowym. Zarówno rodzaj
podłoża jak i poziom siarczanów w pożywkach miały wpływ na stan odżywienia mineralnego roślin.
Słowa kluczowe: pomidor, siarczany, wełna mineralna, maty kokosowe, CKP
The effect of different sulphate levels in the nutrient solution and type of medium on the yield, mineral
composition and quality of tomato grown in the NFT
Abstract. Greenhouse tomato plants (cv. Cunero F1) were grown in the NFT units with plastic troughs
filled with either rockwool or coconut fiber. The initial concentrations of sulphates in the nutrient solutions were 200, 400 or 600 mg SO4-2 dm-3. The effect of different sulphate levels and type of medium
on the yield, mineral composition and quality of tomato were studied.
Regardless of the initial sulphate level or type of medium, the accumulation of sulphates in the nutrient solution was observed in the begining growing period. However, the organic medium (coconut
fiber) cumulated more sulphates than mineral one. On the other hand, there was a higher concentration
of sulphates in the recycling solution in the units with mineral (rockwool) medium compared to coconut fiber.
Regardless of the type of medium the accumulation of sulphates in the root zone had no influence on
the total and marketable yields as well as on the level of ascorbic acid and sugar in the fruits and its
acidity. However, the yield of tomato on rockwool was higher. But the sulphate levels and type of
medium did not effect the mineral composition of plants.
Key words: tomato, sulphate, rockwool, coconut-fiber, NFT
165-174
Zachwaszczenie pierwotne marchwi w warunkach uprawy konserwującej
Marzena Błażewicz-Woźniak
Streszczenie. W doświadczeniu polowych przeprowadzonym w latach 1998–2000 oceniono wpływ
uprawy konserwującej na zachwaszczenie pierwotne marchwi. Porównywano uprawę zerową z
uprawą tradycyjną przy zastosowaniu mulczów z roślin okrywowych (gorczyca biała, wyka siewna,
facelia, owies siewny). Zaniechanie uprawy przedsiewnej spowodowało wzrost zachwaszczenia
pierwotnego marchwi w porównaniu z uprawą tradycyjną. Mulcze roślinne istotnie ograniczyły
zachwaszczenie pola przed wschodami i po wschodach marchwi. Najwięcej chwastów występowało
na obiekcie niemulczowanym. Szczególnie korzystnie na ograniczenie zachwaszczenia wpłynęło
zastosowanie ściółki z facelii i owsa.
Słowa kluczowe: zachwaszczenie pierwotne, marchew, uprawa konserwująca
Primary weed infestation of carrot in conservation tillage
Abstract. In field experiment conducted in 1998–2000 the influence of conservation tillage on primary
infestation of carrot was investigated. In experiment four cover crop mulches (Sinapis alba L., Vicia
sativa L., Phacelia tanacetifolia B., Avena sativa L.) were applied. No-tillage cultivation system
caused the significant increment of primary weed infestation in carrot in comparison with conventional tillage. Cover crop mulches reduced significantly the number of weeds before and after carrot emergence. The most of weeds stepped out on control objects. Among investigated cover crops a profitable
effect on decrease of weed infestation had Phacelia tanacetifolia and Avena sativa mulches.
Key words: primary weed infestation, carrot, conservation tillage