Opinia prawna

Dr Monika Latos – Miłkowska, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej WPIA UW
OPINIA 145 DOR 2013
1. Treść zadanego pytania
Czy Burmistrz może wyznaczyć pracownika jednostki organizacyjnej do podpisywania
wniosków urlopowych, delegacji, ryczałtu samochodowego itp. dla dyrektora szkoły,
przedszkola i innej jednostki organizacyjnej gminy? Czy zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu
pracy - wójt (burmistrz, prezydent miasta) może wyznaczyć inną osobę (pracownika
jednostki organizacyjnej) do wykonywania czynności w sprawach z zakresu prawa pracy
wobec kierownika tej jednostki organizacyjnej? Problem polega na tym, że wójt
(burmistrz, prezydent miasta) nie jest pracodawcą, a tylko wykonuje czynności za
pracodawcę. Jeżeli wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie może wyznaczyć innej osoby to
czy może to zrobić kierownik czyli organ zarządzający tą jednostką?
2. Sentencja odpowiedzi

Wobec rozbieżności interpretacyjnych i braku orzecznictwa, które wyjaśniałoby tę
kwestię, należy przyjąć ostrożną wykładnię. Za zasadę należy uznać osobiste
wykonywanie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) czynności z zakresu
prawa pracy wobec kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.

W szczególności do wyłącznej kompetencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
należy dokonywanie czynności prawnych nawiązujących, zmieniających lub
rozwiązujących
stosunek
pracy
z
kierownikami
gminnych
jednostek
organizacyjnych. Tych uprawnień wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie może
delegować na inne pomioty.

Dopuszczalne wydaje się natomiast upoważnienie zastępcy wójta (burmistrza,
prezydenta miasta) lub sekretarza gminy do dokonywania czynności faktycznych z
zakresu prawa pracy (np. podpisywania wniosków urlopowych, delegacji).
Podstawą prawną w tym przypadku jest art. 33 ust. 4 u.s,g, oraz art. 5 ust. 2 u.p.s.

Wątpliwości budzi natomiast możliwość powierzenia tych czynności innej
wyznaczonej do tego osobie na mocy art. 31 k.p., wobec czego – do czasu
wyjaśnienia tej kwestii przez orzecznictwo – bezpieczniej będzie tego nie robić.
3. Krótki opis stanu faktycznego
Pytanie dotyczy możliwości dokonywania czynności z zakresu prawa pracy (a ściślej
czynności faktycznych z zakresu prawa pracy), do których wykonywania wobec
kierowników gminnych jednostek organizacyjnych upoważniony jest wójt (burmistrz,
prezydent miasta) przez inną wyznaczoną do tego osobę.
4. Podstawa prawna udzielanej odpowiedzi
 Art. 30 ust. 2 pkt. 5 i art. 33 ust. 4 i 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (Dz.U. 2001, nr 142, poz. 1591 z pózn. zm, zwana dalej u.s.g.).
 Art. 7 i art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach
samorządowych (Dz.U. 2008, nr 223, poz. 1458 z pózn.zm, zwana dalej u.p.s.)
 Art. 31 k.p.
5. Uzasadnienie
Zgodnie z art. 7 u.p.s. czynności w sprawach z zakresu prawa pracy za jednostki, o
których mowa w art. 2, z zastrzeżeniem art. 8 ust. 2., art. 9 ust. 2 i 3 oraz art. 10 ust. 2 i 3
wykonują:
1) Wójt (burmistrz, prezydent miasta) – wobec zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta
miasta), sekretarza gminy, skarbnika gminy oraz kierowników gminnych jednostek
organizacyjnych;
(…)
3) Wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa - w urzędzie
jednostki samorządu terytorialnego – wobec pozostałych pracowników urzędu oraz
wobec
kierowników
samorządowych
jednostek
organizacyjnych
innych
niż
wymienione w pkt. 1 i 2;
4) Kierownik jednostki organizacyjnej – za inne niż wymienione w pkt. 1 – 3 jednostki.
Powstaje zatem pytanie, czy wójt (burmistrz, prezydent miasta) musi wykonywać te
czynności osobiście, czy też może powierzyć ich wykonywanie innej osobie? Czy może to
być inna wyznaczona do tego osoba, o której mowa w art. 31 k.p. czy też taka, dla której
umocowanie do wykonywania tych czynności wynika z przepisów ustawy o
pracownikach samorządowych lub ustawy o samorządzie gminnym?
W literaturze przedmiotu w kwestii tej formułowane są rozbieżne opinie. Według jednego
z prezentowanych stanowisk rozwiązanie takie (powierzenie wykonywanie czynności z
zakresu prawa pracy innej osobie na mocy art. 31 k.p.) jest dopuszczalne. Zdaniem A.
Ł. Pisarczyka do dokonywania czynności z zakresu prawa pracy wójt
Dubowik i
(burmistrz, prezydent miasta) może wyznaczyć, na zasadach ogólnych, inną osobę (art. 31
k.p.) np. osobę kierująca komórką kadrową. W jednostkach samorządowych może to być
zwłaszcza osoba zatrudniona na stanowisku sekretarza. Ustawa o pracownikach
samorządowych wyraźnie przewiduje, że sekretarza gminy, powiatu albo województwa
można upoważnić do wykonywania zadań w imieniu kierownika jednostki (któremu
sekretarz bezpośrednio podlega), w szczególności z zakresu zapewnienia właściwej
organizacji pracy urzędu oraz realizowania polityki zarządzania zasobami ludzkimi.1
W myśl kolejnego z prezentowanych poglądów dopuszczalne jest wykonywanie
czynności
z
zakresu
prawa
pracy
wobec
kierowników
gminnych
jednostek
organizacyjnych przez zastępcę wójta lub sekretarza gminy, jednakże z istotnymi
ograniczeniami, gdy chodzi o uprawnienia do dokonywania wobec nich czynności
związanych z nawiązywaniem, rozwiązywaniem lub zmianą stosunku pracy.2 Zdaniem A.
Szewca czynności z zakresu prawa pracy należy podzielić na czynności prawne i
czynności faktyczne. Zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek
organizacyjnych zostało zastrzeżone do kompetencji wójta (art. 30 ust. 2 pkt. 5 u.s.g.). Ma
on do tego wyłączną właściwość. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) może zlecić co
najwyżej czynności przygotowawcze w tym zakresie, czynności prawne wykonuje
natomiast osobiście (wyrok WSA we Wrocławiu z 30 maja 2008 r. III SA/Wr 140/08,
LEX nr 506960). Inaczej ma się rzecz, gdy chodzi o dokonywanie czynność faktycznych
(np. podpisywania wniosków urlopowych, wystawienie świadectwa pracy, zastosowanie
kary porządkowej itp.). Zdaniem A. Szewca nie tylko nie widać przeszkód w ich
powierzeniu zastępcy wójta bądź sekretarzowi gminy, ale można wskazać przepisy, które
1
2
A. Dubowik, Ł. Pisarczyk, Prawo urzędnicze, Warszawa 2011, s. 103.
A. Szewc, Czynności z zakresu prawa pracy, www.wspolnota.org.pl
dają po temu podstawę prawną. W odniesieniu do sekretarza gminy oprócz art. 33 ust 4
u.s.g. wskazać należy jeszcze art. 5 ust. 4 u.p.s. mówiący, iż kierownik urzędu może
upoważnić sekretarza do wykonywania w jego imieniu zadań, w szczególności
zapewnienia właściwej organizacji pracy urzędu oraz realizowania polityki zarządzania
zasobami ludzkimi”. Wykonywanie wobec kierowników gminnych jednostek czynności
faktycznych bez wątpienia mieści się w granicach zapewnienia właściwej organizacji
pracy i realizowania polityki zarządzania zasobami ludzkimi.3
W myśl odmiennego stanowiska w przypadku pracowników samorządowych nie ma
miejsca na swobodny wybór osoby wyznaczonej do dokonywania czynności z zakresu
prawa pracy, gdyż osoby te są wprost określone w ustawie. Wójt (burmistrz, prezydent
miasta) wykonuje czynności z zakresu prawa pracy wobec swojego zastępcy, a także
sekretarza gminy, skarbnika gminy i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
Analogiczne uprawnienia z zakresu prawa pracy wójt (burmistrz, prezydent miasta)
posiada również w odniesieniu do pozostałych pracowników urzędu oraz wobec
kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych innych niż wymienione w art. 7
pkt. 1 i 2 u.p.s. Wiąże się to z ogólną konstrukcją zwierzchnictwa wójta (burmistrza,
prezydenta miasta) jako kierownika urzędu gminy (miasta) nad wszystkim pracownikami
urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych zawartą w art. 33 ust. 5
usg.
Wykonywanie
czynności
z
zakresu
prawa
pracy
wobec
pracowników
samorządowych należy do wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W związku z
powyższym prezentowane jest stanowisko, iż wójt (burmistrz, prezydent miasta) może
upoważnić pracowników urzędu (lub inną osobę) jedynie do przygotowania projektów
rozstrzygnięć w sprawach z zakresu prawa pracy, jednakże ponieważ są one
podejmowane w jego imieniu, wszelkie dokumenty podpisuje on sam. 4 Nie można zatem
upoważnić pracownika urzędu do dokonywania tych czynności za wójta (burmistrza,
prezydenta miasta) w charakterze innej wyznaczonej do tego osoby (art. 3 1 k.p.). W
szczególności nie znajduje w tej sytuacji zastosowania art. 33 ust. 4 usg., zezwalający na
powierzenie wykonywania określonych zadań gminy w imieniu wójta zastępcy lub
sekretarzowi gminy. Zadania te są bowiem ustawowymi zadaniami samego wójta, a nie
gminy, o których mowa w art. 33 ust. 4. Nie będą zatem upoważnieni do dokonywania
czynności z zakresu prawa pracy również zastępca lub sekretarz gminy.
3
4
Tamże.
P. Groński, Ustawa o pracownikach samorządowych,. Komentarz, Warszawa 2010, s. 77.
Wobec rozbieżności interpretacyjnych i braku orzecznictwa, które wyjaśniałoby tę
kwestię, należy przyjąć ostrożną wykładnię. Za zasadę należy uznać osobiste
wykonywanie przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) czynności z zakresu prawa
pracy wobec kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. W szczególności do
wyłącznej kompetencji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) należy dokonywanie
czynności prawnych nawiązujących, zmieniających lub rozwiązujących stosunek pracy z
kierownikami gminnych jednostek organizacyjnych. Tych uprawnień wójt (burmistrz,
prezydent miasta) nie może delegować na inne pomioty. Dopuszczalne wydaje się
natomiast upoważnienie zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub sekretarza
gminy do dokonywania czynności faktycznych z zakresu prawa pracy. Podstawą prawną
w tym przypadku jest art. 33 ust. 4 u.s.g, oraz art. 5 ust. 2 u.p.s. Wątpliwości budzi
natomiast możliwość powierzenia tych czynności innej wyznaczonej do tego osobie na
mocy art. 31 k.p., wobec czego – do czasu wyjaśnienia tej kwestii przez orzecznictwo –
bezpieczniej będzie tego nie robić.
6. Wykaz wykorzystanej literatury

A. Dubowik, Ł. Pisarczyk, Prawo urzędnicze, Warszawa 2011;

P. Groński, Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, Warszawa 2010;

A. Szewc, Czynności z zakresu prawa pracy, www.wspólnota.org.pl.

A. Szewc, T. Szewc, Wójt, burmistrz, prezydent miasta, Warszawa 2006.
Niniejsza porada prawna nie jest oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Administracji i
Cyfryzacji.
Udzielane porady prawne nie mogą być wykorzystywane w jakichkolwiek postępowaniach
sądowych, administracyjnych i innych, jako dowód na poparcie stanowiska stron, posiadają
bowiem walor doradczo-informacyjny.