Jak kształtuje się mowa dziecka z uszkodzonym słuchem?
advertisement
Jak kształtuje się mowa dziecka z uszkodzonym słuchem? W procesie rozwoju mowy istotną rolę odgrywa słuch. Uszkodzenie słuchu nie pozostaje bez wpływu na przebieg tego procesu. Etapy kształtowania się mowy w poszczególnych okresach rozwojowych: 0-9 miesiąc życia płodowego 4-8 tydzień 2-4 miesiąc życia 4-6 miesiąc 6-10 miesiąc życia 10-14 miesiąc życia Jeśli w tym okresie zadziała czynnik uszkadzający słuch, to dochodzi do głuchoty wrodzonej. Następuje bowiem upośledzenie rozwoju narządu słuchu. Jest to okres odruchowej wokalizacji. Dziecko reaguje na melodię mowy. Ten etap rozwoju przebiega podobnie jak u dzieci słyszących, gdyż nie wymaga sprawnie działającego narządu słuchu. Pojawia się zjawisko głużenia, które pełni rolę ćwiczeń ruchowych. Aby powstało zjawisko głużenia, nie musi być zaangażowany słuch. Dlatego dzieci niesłyszące podobnie jak słyszący rówieśnicy głużą, czyli wydają dźwięki, aczkolwiek nie reagują na nie. Jest to okres zabawy głosem polegający na powtarzaniu dźwięków. Zjawisko to wymaga prawidłowego słyszenia, dlatego dzieci z wadą słuchu nie przechodzą przez ten okres. Powinien to być sygnał do wnikliwej obserwacji reakcji słuchowych dziecka. Nie pojawia się zjawisko gaworzenia tj. świadomego powtarzania dźwięków. Dla rodziców powinien to być sygnał do podjęcia szybkich działań diagnostycznych dziecka. Jeżeli w tym okresie podejmie się wczesne wychowanie słuchowe oraz dostosuje protezę słuchową, to istnieje możliwość pojawienia się 14 miesiąc życia – 3 rok życia 3-7 rok życia Powyżej 7 roku życia gaworzenia. W przypadku podjęcia wczesnego wychowania słuchowego u dziecka niesłyszącego może pojawić się rozumienie pewnych słów. Czasami dopiero na tym etapie może pojawić się gaworzenie. W zależności od różnych czynników proces pojawiania się pojedynczych słów oraz konstrukcji zdaniowych przebiega indywidualnie. U jednych dzieci mogą one pojawiać się szybciej, a u innych nawet po zakończeniu tego etapu. U dzieci niesłyszących rozwój mowy trwa nadal, ponieważ jest on znacznie opóźniony w stosunku do normy wiekowej. W mowie dzieci obserwuje się uboższy zasób dźwięków, słownictwa, nieprawidłowości gramatyczne oraz w zakresie budowy zdania, odstępstwa w zakresie głosu, prozodii mowy itp. Od stopnia rozwoju sprawności językowej dziecka uzależnione są dalsze losy niesłyszącego dziecka tj. czy zostanie odroczona nauka szkolna, czy rozpocznie ono naukę w szkole masowej czy też specjalnej dla dzieci niedosłyszących lub głuchych. Opracowanie Neurologopeda Alicja Janecka Źródła: T Gałkowski, G. Jastrzębowska (red.), Logopedia, pytania i odpowiedzi, Opole 1999. T. Gałkowski, Zaburzenia słuchu, w: Diagnoza i terapia zaburzeń mowy, Lublin 1993 (b).
