Morfologia kliniczna przegrody serca i jej wad rozwojowych Clinical morphology and congenital anomalies of the cardiac septum Adam Koleśnik, Cezary Sebastian Niszczota STRESZCZENIE Wady przegrody serca związane z obecnością przecieku wewnątrzsercowego stanowią łącznie najczęstszą grupę wrodzonych wad serca. Występują jako izolowane zaburzenia rozwojowe lub stanowią składnik złożonych malformacji układu sercowo-naczyniowego. Ich populacyjne znaczenie wymusiło konieczność dokładnego opisania prawidłowej anatomii i rozwoju przegrody międzyprzedsionkowej, przedsionkowo-komorowej oraz międzykomorowej, jak również anatomii ich wad rozwojowych w sposób użyteczny w diagnostyce i terapii. W niniejszej pracy przedstawiono ujęcie anatomii przegrody serca zgodne z najnowszym piśmiennictwem światowym. Przedstawiono wady związane z obecnością przecieku międzyprzedsionkowego, dzieląc je na wady przegrody międzyprzedsionkowej oraz inne formy komunikacji międzyprzedsionkowej. Anomalie rozwojowe dotyczące przegrody przedsionkowo-komorowej przedstawiono w sposób podkreślający wspólne cechy wad z tej grupy. Za podstawę klasyfikacji wad przegrody międzykomorowej przyjęto kryteria morfologiczne pozwalające właściwie opisać ubytek niezależnie od istniejących różnych systemów ich podziału. W dobie szybkiego rozwoju diagnostyki prenatalnej, neonatologii, kardiologii dziecięcej i kardiochirurgii umożliwiających efektywne leczenie wad przeciekowych wiedza na temat ich morfologii niezbędna jest specjalistom z różnych dziedzin medycyny, a jednolity język komunikacji warunkuje właściwe porozumienie pomiędzy lekarzami zaangażowanymi w leczenie pacjentów w każdym etapie ich życia. Słowa kluczowe: międzyprzedsionkowej, anatomia ubytek serca, przegrody wrodzone wady serca, przedsionkowo-komorowej, ubytek ubytek przegrody przegrody międzykomorowej ABSTRACT Malformations of the cardiac septum associated with intracardiac shunting constitute the most common group of congenital heart defects in the human population. They can be isolated or exist as a part of more complex cardiovascular anomalies. Importance of septal defects implicates a need for precise description of anatomy and embryogenesis of interatrial, atrioventricular and interventricular septums in a way useful for diagnosis and therapy. This paper presents morphology of the cardiac septum consistent with current international bibliography. True atrial septal defects are separated from other forms of interatrial communication. Common features of all atrioventricular septal defects are described. Morphological criteria independent on numerous existing classifications are presented as a base for accurate description of ventricular septal defects. In the era of rapidly developing prenatal cardiology, paediatric cardiology and cardiac surgery implicating effective treatment of intracardiac shunts, the knowledge about anatomy of cardiac septal malformations is crucial for specialist in various fields of medicine. Unified communication code assures appropriate cooperation of physicians involved in treatment of patients in every period of their life. Key-words: congenital heart disease, interatrial communication, atrioventricular septal defect, ventricular septal defect