Promienie kosmiczne – posłańcy z głębi Wszechświata Henryk Wilczyński Dzień Otwarty IFJ PAN 28 września 2006 Co to są promienie kosmiczne? Cząstki przybywające do Ziemi z Kosmosu: naładowane – głównie protony i jądra cięższych pierwiastków neutralne – neutrony, neutrina, fotony, ... ? mają wysokie energie – sięgają 1020 eV (100 milionów razy wyższe, niż osiągane w akceleratorach cząstek na Ziemi!) Skąd pochodzą??? Układ Słoneczny Nasze otoczenie odległość do najbliższej gwiazdy: ~ 4 lata świetlne (prędkość światła: 300 000 km/s) Droga Mleczna-nasza rodzima Galaktyka Galaktyka NGC 3949 Sąsiedztwo bliższe i dalsze Wielka galaktyka w Andromedzie Głęboki wgląd w przestrzeń Wszechświata Najdalsze galaktyki obserwowane przez Teleskop Hubble’a Odkrycie promieniowania kosmicznego W roku 1912 Victor Hess, w locie balonowym na wysokości 5000 m odkrył promieniowanie jonizujące docierające do Ziemi z przestrzeni kosmicznej. Za swoje dokonania w roku 1936 otrzymał Nagrodę Nobla Widmo i skład promieni kosmicznych ?? Skala energii Źródła promieni kosmicznych: Słońce Zorza polarna Źródła promieni kosmicznych: Supernowe 23 lutego 1987 roku wybuchła supernowa w Wielkim Obłoku Magellana . Udało się stwierdzić, która z widocznych na wcześniejszych fotografiach nieba gwiazd wybuchła. Był to niebieski nadolbrzym, 17-krotnie masywniejszy od Słońca. Jego wiek oszacowano na około 20 milionów lat. Mgławica Krab -to fantazyjne określenie mgławicy, jednej z najsłynniejszych pozostałości po wybuchu gwiazdy supernowej Mgławica Krab - pozostałość po efektownej śmierci dużej gwiazdy oddalona jest od nas o 7000 lat świetlnych. Gwiazda która wybuchła, rozpoczęła życie jako gwiazda o masie około 10 mas Słońca i zakończyła je właśnie 4 lipca 1054 roku, gdy wybuchła jako supernowa. Zderzenia galaktyk Zdjęcia wykonane przez Teleskop kosmiczny Hubble'a przedstawiają wspaniały "pokaz fajerwerków" towarzyszący zderzeniu galaktyk. NGC 4676 („Myszy”) HST-ACS Warkocz Bereniki, 300 mln lat świetlnych Radiogalaktyka w Łabędziu Aktywne jądra galaktyk Radiogalaktyka w Piecu Detekcja promieni kosmicznych Detekcja promieni kosmicznych Wielki pęk atmosferyczny Detekcja wielkich pęków Teleskopy detektora Oko Muchy Sieć detektorów Kascade Obserwator ium Pierre Auger Detektory Obserwatorium Pierre Auger Podsumowanie Promienie kosmiczne: „posłańcy” z głębi Wszechświata Skąd pochodzą? Jakie informacje niosą o odległych obiektach kosmicznych? Czy Projekt Pierre Auger rozwiąże tę zagadkę? więcej informacji: http://auger.ifj.edu.pl