OPERAT WODNOPRAWNY na odbudowę mostu w km 16+745 potoku Jadkowa w Ostroszowicach ZLECENIODAWCA: Biura Projektowo-Konsultacyjnego Budownictwa „SIGMA” s.c. w Dzierżoniowie Świdnica, listopad 2005 r. 1.0. Podstawa i cel opracowania. Podstawę opracowania operatu wodnoprawnego w celu uzyskania pozwolenia na odbudowę mostu stanowi zlecenie: Urzędu Gminy Dzierżoniów ul. Szkolna 14 58-200 Dzierżoniów dla Biura Projektowo-Konsultacyjnego Budownictwa „SIGMA” s.c. Zbigniew Zadrożny, Izabela Piwko-Zadrożna Celem wykonania operatu jest stworzenie podstaw formalno-prawnych umożliwiających zleceniodawcy uzyskanie niezbędnego zezwolenia tj.: - pozwolenia wodnoprawnego na odbudowę urządzenia wodnego. 1.1 Ogólna charakterystyka obiektu Przedmiotowy most jest zlokalizowany w ciągu drogi dojazdowej (klasa D) do posesji nr 33 (Dz. nr 760/2) w miejscowości Ostroszowice, gmina Dzierżoniów o następujących parametrach. Szerokość jezdni i korony drogi 3,00 m Klasa obciążeń, szerokość obiektu nośność 6 ton Rodzaj ustroju nośnego płyta żelbetowa Liczba i długość przęseł jedno przęsło Przewidywany rodzaj fundamentów bezpośrednie Koryto potoku Jadkowa w obrębie mostu jest umocnione murem oporowym (przyczółki). Planuje się odbudowę mostu poprzez zmianę płyty mostowej oraz poszerzenie światła mostu tj. przebudowę przyczółka lewego. 1.2. Wykorzystane materiały. Przy opracowaniu operatu wodnoprawnego wykorzystano : - Ustawę Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001 roku / Dz. U nr 1229 z późniejszymi zmianami / - Plany sytuacyjno-wysokościowe w skali 1:1000, 1:500 - Uzupełniające pomiary niwelacyjne. - Uzgodnienia z administratorem potoku Jadkowa tj. Dolnośląskim Zarządem Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu, Oddział w Świdnicy, ul. Polna Droga 1 - 1.1. wizja lokalna w terenie, Stan prawny nieruchomości Na przedmiotowym odcinku potok Jadkowa w km 16+747 zapisany jest w rejestrze gruntów pod w zarządzie numerem działki 689 – własność Skarb Państwa Dolnośląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu, Oddział w Świdnicy, ul. Polna Droga 1 1.2. Lokalizacja – charakterystyka zlewni. Potok Jadkowa jest ciekiem naturalnym. Jest prawobrzeżnym dopływem rzeki Budzówki w zlewni Nysy Kłodzkiej. Ostroszowice leżą w górnym biegu Jadkowej, która w tym rejonie po przyjęciu szeregu lokalnych dopływów przekształca się w dobrze wykształcony ciek. Znaczna część zlewni jest zalesiona w dolnych partiach przeważają tereny rolnicze. Podstawowe dane potoku Jadkowa w km 16+747 przedstawiają się następująco: Powierzchnia zlewni F =11,70 km2 Długość zlewni L = 5,25 km Długość cieku Lc = 6,60 km Średni spadek cieku I śr. = 6,80 % Maksymalne wniesienie wododziału Hmax = 785,00 m n.p.m. Najniższy punkt zlewni Hmin = 365,00 m n.p.m. Stopień zalesienia zlewni 35% Procent użytków rolnych 20% Procent terenów zielonych 45% 2.0. Obliczenia hydrologiczne. Z uwagi na brak bezpośrednich obserwacji wodowskazowych w zlewni potoku Jadkowa, charakterystyczne wielkości przepływów obliczono w oparciu o wzory empiryczne. 2.0.1 Obliczenia przepływów charakterystycznych. Obliczenia przepływów charakterystycznych przeprowadzono dla przekroju zlokalizowanego w km 16+747. Wielkości przepływów określono przy pomocy wzorów Iszkowskiego w modyfikacji A. Byczkowskiego. - Qśr - przepływ średni teoretyczny Qśr 0,0317 c m P F [m3/s], - Q0 - przepływ absolutnie najniższy Q 0 0,2 V Q śr [m3/s], - Q1 - przepływ średni niski Q1 0,4 V Qśr [m3/s], - Q2 - przepływ średni roczny normalny (8÷9 miesięcy w roku) Q 2 0,7 V Qśr [m3/s], gdzie: cm – współczynnik zależny od topografii zlewni, przyjęto c m = 0,45 (wsp. retencji wg. Iszkowskiego ulega zmniejszeniu o 25 % z uwagi na zlewnie mniejsze od 200 km2 ). P – średni opad w zlewni, przyjęto P = 750 mm (opad atmosferyczny w latach 1971-2000, średnia temperatura w miesiącach letnich (V-IX) 14,2 oC) F – powierzchnia zlewni F16+747 = 11,70 km2 V – współczynnik zależny od rodzaju gleb i roślinności w zlewni, przyjęto V = 0,45 Wyniki obliczeń zestawiono w poniższej tabeli: Nr przekroju 16+747 Qśr Q0 Q1 3 3 3 [m /s] 0,125 [m /s] 0,011 [m /s] 0,022 Q2 [m3/s] 0,039 Przepływy jednostkowe wynoszą więc odpowiednio: qo = 0,96 dm3/s q1 = 1,93 dm3/s q2 = 3,37 dm3/s Z powyższych obliczeń wynika, że ciek posiada znaczące zasoby wodne. Przepływy katastrofalne są stosunkowo wysokie i świadczą o górskim charakterze. Znaczne odpływy jednostkowe wskazują na duże zasoby zlewni jednak amplituda przepływów wskazuje na małą retencję zlewni i szybkie odpływy wód powodujące wezbrania powodziowe. 2.0.2 Obliczenie przepływów o określonym prawdopodobieństwie wystąpienia Obliczenia wg Iszkowskiego Qmaxp% Ch m. H F [m3/s], Największa woda mogąca wystąpić w zlewni rowu będąca odpowiednikiem wody katastrofalnej wyniesie: Q maxp% 0,225 9,85 0,75 11,70 19,20 [m3/s] Obliczenia wg Walkowicza Q maxp% q p% k λ c F [m3/s], gdzie: Qmaxp% – przepływ o określonym prawdopodobieństwie wystąpienia [m3/s], qp% – spływ jednostkowy ze zlewni [m3/s/km2], log qp% = log mp – 0,4 log 0,1·L2 k – współczynnik charakteryzujący wpływ kształtu zlewni na przepływ maksymalny k = f(b), b = F/L2 =11,70/5,252 = 0,424 więc przyjęto k = 0,605 c – wsp. odpływu uzależniony od przepuszczalności gruntów i ich rodzaju oraz roślinności i charakteru użytkowania zlewni, przyjęto c = 0,7 φ – współczynnik zależny od średniego spadku cieku, przyjęto φ = 0,950 λ – współczynnik zależny od średniego rocznego opadu, przyjęto λ = 0,70 L – długość zlewni, L = 5,25 km F – powierzchnia zlewni, F = 11,70 km2 Wyniki obliczeń zestawiono w poniższej tabeli: prawdopodobieństwo p% 10 5 1 log mp 0.4 log 0.1L^2 - log qp% dla b=0.10 qp% dla b=0.10 kc*F Qp% - m3/s/km2 - m3/s 0,4771 0,5642 0,6989 2,999 3,666 4,999 3,295 3,295 3,295 9,881 12,08 16,47 - 0,6532 -0,17612 0,7404 -0,17612 0,8751 -0,17612 Obliczenia wg Wołoszyna 0,278 x lpx t x q x A 1 Qmax p% = —————————— x ————— tk mxnxm gdzie: Ip – natężenie deszczu o prawdopodobieństwie p% t – czas trwania deszczu miarodajnego q – współczynnik spływu A – powierzchnia zlewni tk – czas koncentracji spływu Wyniki obliczeń zestawiono w poniższej tabeli: potok przekrój p (%) F (km2) Q (m3/s) Q/F Jadkowa km 16+747 1.0 11.70 20.4 1.743 Jadkowa km 16+747 3.0 11.70 16.0 1.367 Jadkowa km 16+747 10.0 11.70 10.1 0.863 Wobec zróżnicowanych wyników zastosowanych metod Wołoszyna i Walkowicza do obliczeń przyjęto wartość średnią: Qp 1% = 18,4 m3/s 3.0. Ustalenie przepływu miarodajnego. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30 maja 2000 roku w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz.U.Nr 63 poz. 735) światło mostu na drodze dojazdowej – klasa drogi D, winno być zaprojektowane na wodę o prawdopodobieństwie wystąpienia p = 1%, które wynosi Q = 18,40 m3/s. 3.1. Ustalenia przepustowości istniejącego mostu. 3.1.1 Przepustowość koryta potoku Jadkowa przed mostem. (przekrój A-A) Parametry koryta rowu powyżej mostu. - średnia szerokość w dnie 3,0 m - nachylenie skarpy od strony posesji nr 33 1:1,5 - nachylenie skarp od strony drogi 1:1 - średnia wysokość 1,0 m F = 4,25 m2 U = 6,21 Rh = 0,684 m V = 4,97 m/s Q 1 2/3 1/2 Rh I [m3/s], n Q = 20,87 m3/s, b m h m n - I - F m2 U m Rh m V m/s Q m3/s 3,0 3,0 3,0 3,0 0,40 0,60 0,80 1,00 0,025 0,025 0,025 0,025 0,025 0,025 0,025 0,025 1,40 2,25 3,20 4,25 4,28 4,93 5,57 6,21 0,33 0,46 0,57 0,68 3,00 3,75 4,37 4,91 4,20 8,44 13,99 20,87 Metodą kolejnych prób ustalono, że napełnienie w korycie odpowiadające Q1% wynosi 0,93 m. 3.1.2 Przepustowość mostu. Dane wyjściowe: - szerokość w dnie – 3,35 m - wysokość konstrukcyjna mostu - 2,70 m - średni spadek dna pod mostem I = 2,50 % - max. współczynnik szorstkości betonu 0,02 Fm = 3,35 x 2,70 = 9,04 m2 Um = 7,30 m Rh1 = 0,873 m --- 0,913 Vm = 1/0,02 x 0,913 x 0,16 = 7,30 m/s 1 2/3 1/2 Rh I [m3/s], n Q Qs = V x F = 65,99 [m3/s], b h n I F U Rh V Q m m - - m m m m/s m3/s 3,35 1,00 0,02 0,025 3,35 5,35 0,63 5,79 19,39 3,35 1,30 0,02 0,025 4,35 5,95 0,73 6,42 27,26 3,35 1,40 0,02 0,025 4,69 6,15 0,76 6,60 30,95 3,35 1,57 0,02 0,025 5,26 6,49 0,81 6,87 36,14 Ustalone metodą kolejnych 2 prób napełnienie w przekroju odpowiadające przepływowi wody 1% wynoszące h = 1,05 m. 3.1.3 Obliczenie spiętrzenia wody przed mostem: H sp. + Vo2 /2g = H + V2 /2g x φ2 Hsp. + 4,802 / 2 x 9,81 = 1,05 + 5,802 / 2 x 9,81 x 0,952 Hsp. = 1,77 m mostowym Stąd Δz = H sp. – H = 1,77 – 1,05 = 0,72 m Δz = K v2/2g + 0(v02 – vs2)/2g Ponieważ nie przewiduje się zwężenia przekroju cieku przez przyczółki przyjęto K= 0, stąd: Δz = 1,2 (4,802 - 5,802)/ 2 x 9,81 = H sp. + Vo2 /2g = H + V2 /2g x φ2 Hsp. + 4,802 / 2 x 9,81 = 0,96 + 5,802 / 2 x 9,81 x 0,952 Hsp. + 1,17 = 0,96 + 1,90 Hsp. = 1,69 Stąd Δz = H sp. – H = 1,69 – 0,96 = 0,73 m H sp. – położenie zwierciadła wody przed mostem Vo – prędkość przepływu przed mostem H – napełnienie w przekroju mostowym V – dopuszczalna prędkość przepływu pod mostem Φ – współczynnik prędkości zależny od kształtu wlotu Światło mostu jest wystarczające do przepuszczenia wód wielkich ze zlewni potoku Jadkowa gdyż: - przepuszcza przepływ wody wielkiej przy napełnieniu pod sklepieniem h=1,77 Z = H + Δz +H wt + Δh Z – rzędna spodu konstrukcji H – napełnienie wodą miarodajną przed mostem Δz – wielkość wody spiętrzonej H wt – spiętrzenie wiatrem (pominięto) Δh – wolna przestrzeń , przyjęto 0,50 m Z = 1,05 + 0,72 + 0,50 =2,27 < 2,70 m