Cryptosporidium Doświadczenia w implementacji ustawowej ilościowej analizy ryzyka mikrobiologicznego (QMRA) w konsumpcji wody do spożycia w Holandii Enterowirus Campylobacter Centrum kontroli chorób zakaźnych Holandia Ustawodawstwo z zakresu wody do spożycia • Wytyczne WHO dot. jakości wody do spożycia (Wyd. 3.) - Od monitorowania produktu końcowego do planów bezpieczeństwa wodnego • Dyrektywa europejska w sprawie jakości wody do spożycia 98/83/EG - Ogólna zasada: liczba mikroorganizmów w wodzie poniżej poziomów zagrażających zdrowiu publicznemu - Brak standardów dla patogenów • Holenderska ustawa o wodzie do spożycia (luty 2001) - Ogólne zasady z europejskiej Dyrektywy ws. jakości wody do spożycia - Maksymalne akceptowalne ryzyko zakażenia 10-4 p-1y-1 jako standard dla (entero)wirusów, Cryptosporidium i Giardii (Załącznik A, tabela I przypis) - Obowiązkowy monitoring źródeł wody (Załącznik B) [email protected] Pozostałe holenderskie ustawodawstwo z zakresu wody do spożycia • Wytyczne dot. ochrony źródeł wód gruntowych (1980) - Strefa 60 dni • Rezolucja o ochronie przed bakteriami Legionella w wodzie wodociągowej (2004) - Ocena ryzyka, plan postępowania, maksymalnie 100 jednostek koloniotwórczych na litr [email protected] Holenderska ustawa o wodzie do spożycia 2001 • Z europejskiej Dyrektywy ws. wody do spożycia 98/83/EG „Woda przeznaczona do spożycia nie powinna zawierać mikroorganizmów, pasożytów lub substancji w stężeniach mających negatywny wpływ na zdrowie publiczne” • Kontrola operacyjna - Wskaźniki kałowe: E. coli i enterokoki - Brak w 100 ml wody do spożycia • Ilościowa ocena ryzyka mikrobiologicznego (QMRA) - Patogeny: enterowirusy, Cryptosporidium, Giardia - W celu zapewnienia mikrobiologicznego bezpieczeństwa wody przeznaczonej do spożycia • Wstępny cel określony na podstawie kryteriów zdrowotnych - Maksymalne roczne ryzyko zakażenia na osobę 10-4 [email protected] Jak wykonać QMRA dot. wody do spożycia? Od ustawodawstwa do praktyki • Stworzyć zespół z zaangażowanymi stronami - Inspektorat Ochrony Środowiska - Decydenci w Ministerstwie Budownictwa, Ochrony Środowiska i Planowania Przestrzennego - Zakłady użyteczności publicznej - Instytuty naukowe • Wytyczne inspektoratu Inspektorat Ochrony Decydenci Środowiska - Opracowanie wytycznych inspektoratu - Spotkanie w celu przedyskutowania uwag • Finalizacja dokumentu - Oficjalne zatwierdzenie - Wejście w życie: luty 2006 Zakłady użyteczności publicznej [email protected] Instytuty naukowe Wytyczne Inspektoratu Ochrony Środowiska 5318 Wytyczne do Ilościowej Oceny Ryzyka Mikrobiologicznego • Klasyfikacja źródeł wody • Definicje wskaźnikowych patogenów i organizmów • Programy monitoringu wód powierzchniowych i gruntowych • Efektywność uzdatniania przy wykorzystaniu danych dot. organizmów w • Jak przeprowadzić ilościową analizę ryzyka mikrobiologicznego (QMRA • Ewaluacja QMRA przez Inspektorat VROM • Związek z Planem Bezpieczeństwa Wodnego [email protected] Klasyfikacja źródeł wody A Woda gruntowa ze swobodnych piaszczystych warstw wodonośnych B Woda gruntowa z (częściowo) związanych warstw wodonośnych I Woda gruntowa sztucznie wzbogacona wodą powierzchniową po wstępnym uzdatnieniu K Woda gruntowa ze swobodnych wapiennych lub krasowych warstw wodonośnych Stuyfzand, 1996 O Woda powierzchniowa (ze zbiorników retencyjnych) U [email protected] woda przybrzeżna Patogeny i organizmy wskaźnikowe Kryteria wyboru i uszeregowania patogenów pod względem ważności • Ryzyko zdrowotne - Powszechność, skutki chorobowe, zapobieganie/leczenie • Zakażenie przez wodę - Wybuchy epidemii przenoszone przez wodę, znaczenie drogi zakażenia przez wodę, obecność w ściekach i wodzie powierzchniowej, usuwanie przez uzdatnianie w przypadku wody do spożycia • Ilościowa ocena ryzyka - Dostępny stosunek dawka-reakcja, metoda wykrywalności patogenu i organizmu wskaźnikowego, znane są zbiorniki i źródła zakażenia Index pathogens Enteroviruses 20-200 nm Campylobacter 1-2 mm Cryptosporidium 5-6 mm 8-10 mm Giardia Indicator organisms Bacteriophages E.coli Spores of sulphite reducing clostridia (SSRC) [email protected] 20-60 nm 1-2 mm 1 mm Strategiczny plan pobierania próbek • Zależny od produkcji wody do spożycia • Wskazówki dot. włączenia sytuacji ryzyka • Krótkoterminowe wahania Westrell et al., 2006 [email protected] Efektywność uzdatniania System wielobarierowy Z1 Z2 Z3 Preferowane badania dla danej lokalizacji Organizmy wskaźnikowe [email protected] Z4 QMRA dla zużycia wody do spożycia Stężenie mikroorganizmów w źródle wody Zakaźne mikroorganizmy 1 DR D C I 10 Cons R Wydajność Pinf; day D Pm Pm, prawdopodobieństwo zakażenia Pinf; year d Pinf; day Ułamek mikroorganizmów przechodzących uzdatnianie Spożycie nieprzegotowanej wody wodociągowej [email protected] Internetowe narzędzie do modelowania ryzyka • Narzędzie dla osób nie zajmujących się modelowaniem • Standardyzowany format • Raport wyjściowy Roczne ryzyko zakażenia Ustawowy poziom ryzyka zakażenia Mediana Kwartyle Cape Town 2003 [email protected] Ewaluacja QMRA • Przedsiębiorstwa produkujące wodę do spożycia przygotowują dokumentację QMRA Opis produkcji wody przeznaczonej do spożycia i dane Wstępna QMRA: dane historyczne Następne QMRA: dane z okresów 3-letnich Liczba danych dot. patogenów wskaźnikowych stosownie do zdolności produkcyjnej wody do spożycia - Szacunki punktowe i część QMRA (Monte Carlo) - • Ewaluacja dokumentacji QMRA przez Inspektorat Ochrony Środowiska - Źródło danych - Kompletność i rodzaj danych: kalkulacje, wielkość próbki, stężenia, wartości zerowe, wydajność - Jeśli dane kompletne – QMRA z uwzględnieniem zmienności/niepewności (Monte Carlo) • Dyskusja ewaluacji (przedsiębiorstwo produkujące wodę do spożycia, inspektorat ochrony środowiska) • Raport z ewaluacji • Ogólne wrażenie - Szczegółowe informacje z dużą liczbą danych historycznych - Jakościowe dane nieodłączną częścią oceny ryzyka - Wielki wysiłek przedsiębiorstw produkujących wodę do spożycia [email protected] Przedsiębiorstwa produkujące wodę do spożycia 11 Raporty QMRA 29 Miejsca produkcji 211 13; 6% 5; 2% 7; 3% 9; 4% 79; 38% 98; 47% [email protected] Unconfined Swobodneaquifers warstwy wodonośn Confined aquifers Związane warstwy wodonośne Dune passage Filtracja piaskowa Karst aquifers Krasowe warstwy wodonośne Surface water Woda powierzchniowa River bank filtration Przefiltrowane wody przybrzeż Final water Wodaopen otwarta Woda zwater ujęcia Intake 16 Source water for of index pathogens Woda źródłowa doanalysis analizy patogenów wskaźnikowych 14 2 12 5 5 9 9 Cryptosporidium Giardia 6 10 Liczba miejsc Number of production 8 produkcji locations 6 12 4 8 2 0 Enteroviruses Enterowirusy Campylobacter Index pathogen Patogen wskaźnikowy [email protected] Wody gruntowe Unconfined aquifer Semi-confined aquifer Karst aquifer River bank filtration Total 5 6 1 3 6 Production locations 79 (100%) 98 (100%) 7 (100%) 13 (100%) 197 (100%) Vulnerable 23 (29%) 4 (4%) 3 (43%) 1 (8%) 31 (16%) Possibly vulnerable 10 (13%) 14 (14%) 0 (0%) 0 (0%) 24 (12%) Contamination history (E.coli, fecal coliforms) 2 (3%) 8 (8%) 1 (14%) 1 (8%) 12 (6%) Contamination history (Enterococci) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 10 (77%) 10 (5%) Well heads not hermetically sealed and/or leakages 2 (3%) 15 (15%) 1 (14%) 0 (0%) 18 (9%) No provision against water flow from the surface to the well head 3 (4%) 13 (13%) 3 (43%) 0 (0%) 19 (10%) 52 (66%) 46 (47%) 3 (43%) 3 (23%) 104 (53%) Flooding of well head with surface water 0 (0%) 7 (7%) 2 (29%) 1 (8%) 10 (5%) Surface water infiltration 1 (1%) 2 (2%) 0 (0%) 1 (8%) 4 (2%) Companies Sewers, septic tanks, manure depots within 60-day zone [email protected] Zasada wielobarierowości Liczba przedsiębiorstw Liczba miejsc produkcji Filtracja aktywnym węglem 5 14 Chlorowanie 1 1 Dwutlenek chloru 1 3 Filtracja piaskowa 5 8 Osmoza odwrotna 1 2 Ozonowanie 2 6 Filtracja szybka 5 14 Powolna filtracja piaskowa 3 6 Ultrafiltracja 2 3 Promieniowanie UV 1 1 Nadtlenek UV 1 1 Uzdatnianie [email protected] Liczba miejsc produkcji z konkretnymi krokami uzdatniania wody do spożycia Źródło danych i usunięcie organizmów wskaźnikowych Indicatororganism Data source 10 Bacteriophages Active and log - carbon removal filtration Plant scale 0 Chlorine 0 ClO2 0 Dune Hyper passage filtration 0 0 Ozone 2 Rapid Slow sand Ultra filtration filtration filtration 1 1 2 UV UV/H2O2 0 1 Polegają bardziej na danych z literatury dla zaawansowanego uzdatniania Potrzeba większej liczby danych w przypadku niektórych kroków w procesie uzdatniania Pilot scale 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 Lab scale 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 Literature 2 0 0 5 0 2 0 3 0 1 0 No data 7 1 3 2 0 2 13 0 1 0 0 10 0-0.4 - - 8-9 3.6 1-4.4 0.3 0.6-3.9 >5.4 3.4 >3.7->4.8 Plant scale 6 1 1 0 0 5 9 6 3 0 1 Pilot scale 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1 0 Lab scale 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 Literature 2 0 0 5 0 0 0 3 0 0 0 No data 7 0 2 2 0 1 5 0 0 0 0 10 -0.2 -1.4 1 0.9 8-9 3.2 2-3.1 -0.8-1.7 2.5-4.8 1-3.6 7.6 >1.3 Plant scale 0 1 1 0 0 5 5 5 2 0 1 Pilot scale 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 Lab scale 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 Literature 2 0 0 5 0 0 0 3 0 1 0 No data 5 0 2 2 0 1 9 0 0 0 0 10 -0.6-1.7 2.5 1.6 8-9 3.2 0.3-1.5 0.3-3.2 0-1.8 3.6 2.5-3.5 1.0 log -removal (min-max) E. coli log -removal (min-max) Anaerobic spores log -removal (min-max) [email protected] Główne wnioski • Tworzenie zespołu wzmocniło wsparcie implementacji ustawowej QMRA dla konsumpcji wody do spożycia • Dostarcza systematycznego przeglądu multidyscyplinarnych danych znanych dla miejsca produkcji wody do spożycia • Natychmiastowe korzyści z podejmowania działań np. mających na celu zwiększenie efektywności etapów uzdatniania • Potrzebna bardziej dokładna analiza danych zebranych w trzyletnim cyklu będących częścią QMRA oraz konkretnych modeli procesów [email protected] Zalecenia badawcze • Stała nowelizacja ustawowej QMRA • (Ponownie) pojawiające się patogeny? • Cele oparte na kryteriach zdrowotnych? • Grupy ryzyka w QMRA? • Nadzór? • Monitoring? - Znajomość źródeł zmiennej efektywności wydajności - Woda gruntowa: Definicja odpowiedniej wielkości próbek i częstotliwości • Definicja narażenia na ryzyko dla wody gruntowej? • Uzdatnianie? - Należy opracować wskazówki nt. zastosowania danych innego niż dla produkcji wody do spożycia w danej lokalizacji - Które metody uzdatniania są zmienne, a które stałe w czasie? - Zmiany w warunkach operacyjnych - Postępowanie z wartościami zerowymi w uzdatnianiu [email protected] Podziękowania • Przedsiębiorstwa produkujące wodę do spożycia • Inspektorzy środowiskowi • Grupa robocza ds. ryzyka zakażeń Dziękuję Państwu za uwagę [email protected]