22 Na scenie politycznej KORUPCJA – CO TO TAKIEGO? Korupcja była znana już mieszkańcom starożytnej Asyrii. Od tego czasu minęło bardzo wiele lat, ale zjawisko to wcale nie znikło. Korupcja to wykorzystywanie stanowiska czy pełnionej funkcji publicznej – polityka, sędziego, urzędnika, dyrektora szpitala – w celu bezprawnego uzyskania korzyści dla siebie lub swoich bliskich. Może ona przybierać różne formy, takie jak: – przyjęcie łapówki (pieniędzy lub prezentu) w zamian za korzystną decyzję w jakiejś sprawie (np. zawarcie przez władze gminy kontraktu z daną firmą reklamową) albo za jej przyspieszenie; – zagarnięcie lub sprzeniewierzenie środków publicznych; – kupowanie przez przedsiębiorców poparcia partii lub polityków, np. przez finansowanie kampanii wyborczej; – obsadzanie stanowisk znajomymi, krewnymi lub innymi osobami bez odpowiednich kwalifikacji. Korupcja jest niemoralna, nielegalna i wywiera niszczący wpływ na wiele dziedzin życia. Podważa zasadę wolnej konkurencji, pozwalając, by na rynku wygrywali nieuczciwi, a nie najlepsi, w skutek czego obniża się efektywność gospodarki. Korupcja prowadzi do marnotrawienia Kraj Pozycja środków publicznych, to znaczy pieniędzy pochoDania 1 dzących m.in. z podatków płaconych przez obywaFinlandia 1 teli. Można więc bez żadnej przesady powiedzieć, Nowa Zelandia 1 że gdy ktoś wręcza lub przyjmuje łapówkę, to w pewnym sensie czyni uboższymi nas wszystkich. Szwecja 4 Korupcja osłabia także zaufanie obywateli do deSingapur 5 mokratycznych instytucji, urzędników i polityków Australia 7 – a przecież takie zaufanie ma fundamentalne znaNorwegia 7 czenie dla dobrego funkcjonowania państwa. Islandia 11 Właściwie jakie są przyczyny korupcji? PodNiemcy 14 stawowe znaczenie ma kultura polityczna. Tam, Wielka Brytania 17 gdzie istnieje powszechne przekonanie, że aby być USA 19 dobrym politykiem i urzędnikiem, trzeba równocześnie być uczciwym człowiekiem, a ujawnione Polska 41 przypadki nadużywania władzy są piętnowane Rosja 133 i karane, korupcja nie ma wielkich szans. Sprzyjają Ukraina 144 jej natomiast: nieprzejrzyste prawo umożliwiające Somalia 174 podejmowanie decyzji według uznania urzędniLista opracowana przez Transków; niesprawny aparat sprawiedliwości (sądy, parency International ilustruje poprokuratura, policja); związki polityków z bizneziom korupcji w wybranych krajach sem; niskie dochody funkcjonariuszy publiczw 2012 r., poczynając od państw, w których korupcja ma najmniejnych, a także niejasne zasady finansowania partii szy zasięg, a kończąc na tych, gdzie politycznych. jej rozmiary są największe. Jak na W Polsce uważa się, że do korupcji dochodzi najtle innych krajów wypada Polska? częściej przy wydawaniu pieniędzy publicznych (np. przy przetargach na budowę dróg), przyzna-