ANKIETA ANTYKORUPCYJNEJ KOALICJI ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH skierowana do komitetów wyborczych startujących w wyborach parlamentarnych 2011 roku 1. Proszę wymienić trzy najważniejsze działania, które Państwa partia podejmie w pierwszym roku rządów, aby doprowadzić do znaczącego spadku korupcji w Polsce. I. Wzmocnienie roli organizacji pozarządowych przez zwiększenie ilości środków finansowych na realizację przez te organizacje kampanii społecznych edukacyjnych. II. Przegląd legislacyjny polegający na wyeliminowaniu rozwiązań prawnych pozwalających na uznaniowość decyzji administracyjnych, zwiększenie transparentności całego procesu decyzyjnego. III. Wzmocnienie jawności procesu decyzyjnego tj. takich rozwiązań prawnych które będą pozwalać pełną realizację jednej z podstawowych zasad procedury administracyjnej - jawności postępowania 2. Czy działania podejmowane w ramach edukacji formalnej i nieformalnej mogą przyczynić się do zmniejszenia poziomu korupcji w Polsce? Tak Jeśli tak, to jak powinny one wyglądać? Powinniśmy umożliwić organizacjom rządowym i pozarządowym edukację prowadzoną zarówno w ramach obowiązku szkolnego, jak także warsztatów dla ludzi w każdym wieku dotyczącą szkodliwości korupcji. Władza na szczeblu rządowym i samorządowym powinna włączać się we wszelkiego rodzaju przedsięwzięcia dotyczące walki z korupcją z jakimi do władz wychodzą organizacje pozarządowe. Pomoc powinna dotyczyć zarówno aspektu finansowego, jak również merytorycznego i infrastrukturalnego. 3. Czy Polsce potrzebna jest długofalowa strategia antykorupcyjna? Nie Jeśli nie, to co w zamian? Jeśli mówimy o jakiejkolwiek strategii nie powinna ona dotyczyć rządu, a organizacji pozarządowych. To one powinny edukować. Dobra edukacja i przekonanie społeczeństwa do tego, że korupcja po prostu się nie opłaca jest efektywniejsza, aniżeli walka z jej skutkami. To oczywiście wymaga długiego czasu, aby doszło do zauważalnych, trwałych zmian w tym aspekcie jeśli chodzi o całość społeczeństwa. Tylko silne społeczeństwo obywatelskie, obudowane wieloma organizacjami pozarządowymi, także tymi działającymi na rzecz zwiększenia świadomości dotyczącej szkodliwości korupcji. Budowanie silnej strategii antykorupcyjnej ze strony rządu nie jest zjawiskiem bezpiecznym, bo rządowe służby zajmujące się walką z korupcją bardzo dobitnie pokazały za rządów Prawa i Sprawiedliwości, że służby ulegają pokusie nadużywania władzy do własnych celów. 4. Czy jesteście Państwo zwolennikami wprowadzenia wewnętrznych systemów zapobiegania korupcji w instytucjach publicznych? Tak Jeśli tak, to dlaczego? Odpowiem krótko – przede wszystkim zaufanie i ułatwianie procedur. Obecne systemy zapobiegania korupcji są wystarczające. Potrzebna jest profilaktyka edukacyjna dotycząca uświadomienia społeczeństwu szkodliwości korupcji. Z drugiej jednak strony wprowadzenie systemów zapobiegania korupcji będzie konieczne przy realizacji zadań związanych z realizacją zadań finansowanych z funduszy unijnych. 5. Czy potrzebne i możliwe jest odpolitycznienie systemu naboru do rad nadzorczych spółek skarbu państwa? Tak Jeśli tak, to w jaki sposób można do tego doprowadzić? Większa przejrzystość procesu naboru członków rad nadzorczych spółek skarbu państwa oraz tak jak to ma miejsce w sytuacji osób sprawujących funkcje publiczne nałożenie na członków rad nadzorczych spółek z udziałem kapitału publicznego obowiązku składania oświadczeń majątkowych oraz ich jawność. Prowadzenie rekomendacji ew. oceny przed II etapem przez samorząd gospodarczy. 6. Czy uważają Państwo, że osoby, które ujawniają nieprawidłowości w swoim miejscu pracy (tzw. whistleblowers) mają skuteczną ochronę prawną przed dyskryminacją? Tak Jeśli nie, to czy dobrym rozwiązaniem będzie przyjęcie odrębnej ustawy zapewniającej im ochronę? Należy pozytywnie odpowiedzieć na to pytanie. Wchodzimy tutaj w aspekty niezwiązane z koniecznością zmiany czy modyfikacji przepisów dotyczących dyskryminacji. Konieczne jest wzmocnienie mechanizmów chroniących osoby informujące o działaniach korupcyjnych. Będzie to wymagało zmian dotyczących prawa pracy oraz prawa karnego. 7. Co zamierzacie Państwo zrobić, by zapobiec przypadkom korupcji wyborczej, takim jak kupowanie głosów czy fałszowanie wyników? Odpowiedź jest prosta, tutaj należy zdecydowanie reagować na takie przypadki. Dodatkowo należy wzmocnić system sankcji za tego typu działania można również poddać pod dyskusję społeczną koncepcje wprowadzenia systemu orzekania w takich przypadkach trybie wyborczym 24 h. System istnieje tylko należy go usprawnić. 8. Czy obecnie istniejące mechanizmy konsultacji społecznych projektów ustaw i innych aktów prawnych są zadawalające. Czy daję zainteresowanym obywatelom i organizacjom realną możliwość wypowiadania się? Tak/Nie Jeśli nie, to co warto zmienić? Nie jest zadowalający, należy wzmocnić uprawnienia uczestników takich konsultacji oraz rozszerzyć katalog podmiotów w nich uczestniczących. 9. Czy jesteście Państwo za tym, aby posiedzenia podkomisji sejmowych były rejestrowane w systemie wideo? Czy nagrania te (audio i ew. wideo) powinny być niezwłocznie udostępniane na stronach sejmowych? Tak Prosimy o uzasadnienie swojego wyboru. Oczywiście, że tak. Posłowie to urzędnicy państwowi i nie powinni oni mieć nic do ukrycia. Obywatele, podatnicy powinni mieć możliwość patrzenia na ręce posłów. Tego typu nagrania video to świetne narzędzie kontroli społecznej. Oczywiście w wyjątkowych przypadkach – podkreślam wyjątkowych i rzadkich obrady komisji powinny być tajne. 10. Czy i jeżeli tak, to w jaki sposób należałoby zmienić uprawnienia służb specjalnych mających w swoich zadaniach zwalczanie korupcji w Polsce? Prosimy o uzasadnienie swojego wyboru. Przede wszystkim warto zaznaczyć, że wszelkiego rodzaju służby walczące ze zjawiskiem korupcji dublują swoje funkcje i wiele z nich po prostu nie sprawdziło się, pokazując że są jedynie narzędziami do realizacji politycznych celów określonej władzy. Uprawnienia służb specjalnych są obecnie zbyt duże. Brak zaufania do obywateli i wprowadzanie atmosfery strachu i wszelkiej kontroli przywołują na myśl najgorsze czasy, najgorszych systemów opresyjnych. Duże uprawnienia służb nie idą w parze z ich skutecznością. Obywatele nie są bezmyślną masą, która co rusz myśli jak ominąć prawo i załatwić określone sprawy czy rozwiązania prawne drogą nieformalną. Niejednokrotnie jednak należy zauważyć, że takie próby podejmowane są ze względu na desperację i brak możności załatwienia określonej sprawy w sposób zgodny z prawem. To skłania do namysłu nie nad uprawnieniami służb, a koniecznością zmiany, uproszczenia i usprawnienia prawa oraz funkcjonowania wszelkiego rodzaju urzędów.