PowerPoint - wstawianie i formatowanie elementów

BIOLOGIA
Autor: Olga Sławińska
SPIS TREŚCI:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Układ mięśniowy;
Układ oddechowy;
Układ oddechowy – zdjęcie;
Układ krwionośny;
Układ krwionośny – zdjęcie;
Układ limfatyczny;
Układ limfatyczny – zdjęcie;
Układ pokarmowy;
Układ pokarmowy – zdjęcie;
Układ wydalniczy;
Układ wydalniczy – zdjęcie;
Układ kostny;
Układ kostny – zdjęcie;
Tkanki mięśniowe;
Tkanki mięśniowe – zdjęcie;
Stawy;
Stawy – zdjęcie;
UKŁAD MIĘŚNIOWY


Układ mięśniowy (łac. systema musculorum) - istnieją dwa
rodzaje mięśni, które przeciętnie stanowią 40% masy całego
ciała. Typowy mięsień szkieletowy zbudowany jest z brzuśca
oraz ścięgien. Brzusiec jest skupieniem włókien mięśniowych.
Ma czerwone zabarwienie ze względu na obecność barwnika
- mioglobiny. Większość mięśni ma jeden brzusiec, np. mięsień
pośladkowy, niektóre mają ich jednak więcej, np. mięsień
dwugłowy ramienia.
Najprostsze mięśnie w ciele człowieka to mięśnie gładkie
odpowiedzialne za ruchy bezwiedne, takie jak rozszerzanie
źrenic, skurcze jelit i żołądka. Mięśnie poprzecznie
prążkowane umożliwiają poruszanie się. Mają bardziej
złożoną budowę niż mięśnie gładkie i powstały później w
procesie ewolucji. Specjalna grupa mięśni poprzecznie
prążkowanych powoduje rytmiczne ruchy serca pompującego
krew.
UKŁAD ODDECHOWY

Układ oddechowy człowieka – jednostka anatomicznoczynnościowa służąca wymianie gazowej – dostarczaniu
do organizmu tlenu i wydalaniu zbędnych produktów
przemiany materii, którym jest m.in. dwutlenek węgla.
Składają się na niego drogi oddechowe i płuca. Niewielki
udział w wymianie gazowej ma również skóra.
UKŁAD ODDECHOWY – ZDJĘCIE
UKŁAD KRWIONOŚNY










Układ krwionośny człowieka (łac. sistema sanguiferum hominis) – układ zamknięty, w którym krew (łac.
sanguis) krąży w systemie naczyń krwionośnych, a serce (łac. cor) jest pompą wymuszającą nieustanny
obieg krwi. Układ ten wraz z układem limfatycznym (łac. sistema lyphaticum) tworzą układ krążenia (łac.
sistema circulatorium).
Krążenie krwi odkrył William Harvey. Rola serca w krążeniu krwi nie była rozpoznana aż do
opublikowania pracy Harveya w 1628 roku. Metodą eksperymentalną, Harvey ustalił to, co teraz wiemy
o krążeniu krwi. Typowe jego doświadczenie polegało na zakładaniu opaski uciskowej na ramię i kiedy
żyły nabrzmiały, naciskał je, w celu przekonania się, w którym kierunku płynie krew. W ten sposób odkrył,
że krew w żyłach zawsze płynie w kierunku serca.
Naczynia krwionośne (łac. vasa) można podzielić na:
żyły (łac. venae),
tętnice (łac. arteriae) oraz
włosowate naczynia krwionośne.
Krew wypływa z serca tętnicami, a wraca żyłami. Im dalej od serca tym ciśnienie krwi (łac. tensio
sanguinis) jest mniejsze, a w żyłach jest nawet bliskie zeru.
Ciśnienie wytwarzane przez pulsowanie serca nie wystarcza do przepchnięcia krwi przez cały krwiobieg
z powrotem do serca, zwłaszcza wtedy gdy krew musi przebywać drogę w górę. W trakcie
przemieszczania się krwi serce wspomaga pulsowanie tętnic, wyposażonych we własną mięśniówkę.
Cofaniu się krwi zapobiegają natomiast znajdujące się w żyłach zastawki.
Układ krwionośny składa się z:
serca – pompa zalewowo–tłocząca. Posiada własny system dostarczania niezbędnych substancji, tzw.
naczynia wieńcowe;
naczyń krwionośnych:

tętnice,

żyły,

sieć naczyń włosowatych.
UKŁAD KRWIONOŚNY – ZDJĘCIE
UKŁAD LIMFATYCZNY
Układ limfatyczny lub inaczej układ chłonny (łac.
systema lymphaticum)– otwarty układ naczyń i
przewodów, którymi płynie jeden z płynów ustrojowych –
limfa, która bierze swój początek ze śródmiąższowego
przesączu znajdującego się w tkankach. Układ naczyń
chłonnych połączony jest z układem krążenia krwi.
Oprócz układu naczyń chłonnych w skład układu
limfatycznego wchodzą także narządy i tkanki
limfatyczne. Najważniejszą funkcją układu chłonnego jest
obrona przed zakażeniami oraz cyrkulacja płynów
ustrojowych.Limfa porusza się w naczyniach limfatycznych
za pomocą mięśni
 Odkrywcą systemu limfatycznego u ludzi był duński
naukowiec Thomas Bartholin żyjący w XVII w.

UKŁAD LIMFATYCZNY – ZDJĘCIE
UKŁAD POKARMOWY
Najważniejszym zadaniem układu pokarmowego
człowieka jest pobieranie pokarmów i wody, trawienie i
przyswajanie składników odżywczych niezbędnych do
prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestrawione,
zbędne resztki pokarmowe podlegają usunięciu
(defekacja).
 W skład układu pokarmowego człowieka wchodzą:
 przewód pokarmowy
 dwa wielkie gruczoły:

wątroba
 trzustka

UKŁAD POKARMOWY – ZDJĘCIE
UKŁAD WYDALNICZY





Układ wydalniczy kręgowców – jest to niezbędny układ
oczyszczający organizm z substancji niepotrzebnych oraz
szkodliwych występujących u wszystkich kręgowców (ryb, płazów,
gadów, ptaków oraz ssaków).
Układy wydalnicze są podobny u wszystkich kręgowców. Różnią się
od siebie budową poszczególnych elementów oraz produktem
przemiany materii. Poniżej przedstawione są poszczególne elementy
układu:
Układ moczowy człowieka (oznaczony literą A)
nerki (najczęściej dwie)
drogi odprowadzające krew:





tętnica doprowadzająca
żyła odprowadzająca:
moczowody
pęcherz moczowy (u ptaków brak)
cewka moczowa
UKŁAD WYDALNICZY – ZDJĘCIE
UKŁAD KOSTNY







Szkielet, inaczej kościec lub układ kostny (łac. systema sceleti,
skeleton-szkielet) – wszystkie kości składające się na ciało człowieka.
U człowieka dorosłego szkielet składa się z 206 kości – liczba ta jest
większa u dzieci ze względu na wiele punktów kostnienia (wg
Reichera: około 270 u noworodka i 356 u 14-latka) i spada dopiero
po połączeniu się np. trzonów z nasadami. U starszych ludzi kości
może być mniej niż 206 ze względu na zrastanie kości czaszki.
Średnia waga szkieletu to 10 kilogramów u kobiet i 12 kilogramów u
mężczyzn.
Podstawowym materiałem budulcowym szkieletu człowieka jest
tkanka kostna oraz w mniejszym stopniu chrzęstna. Ze względu na
budowę zewnętrzną kości podzielono na kilka grup:
kości długie (łac. ossa longa), np. kość udowa, ramienna
kości płaskie (łac. ossa plana), np. kości czaszki, łopatka
kości krótkie (łac. ossa brevia), np. kości nadgarstka, stępu
kości różnokształtne (łac. ossa multiformia), np. kręgi
UKŁAD KOSTNY - ZDJĘCIE
TKANKA MIĘŚNIOWA






Tkanka mięśniowa (łac. textus muscularis) - jedna z podstawowych tkanek
zwierzęcych. Składa się z włókien mięśniowych, zbudowanych z miocytów (zespołów
komórek mięśniowych), posiadających zdolność do aktywnego kurczenia się.
Rodzaje tkanki mięśniowej:
tkanka poprzecznie prążkowana szkieletowa
tkanka poprzecznie prążkowana serca
tkanka gładka
Wykonanie skurczu następuje dzięki występowaniu w nich miofibryli, czyli włókienek
kurczliwych zbudowanych z łańcuchów polipeptydowych. Efektywność ruchu w
mięśniach jest możliwa dzięki ścisłemu ułożeniu włókien mięśniowych, pomiędzy którymi
nie występuje żadna inna tkanka. Mechanizm działania miofybryli jest aktualnie
przedmiotem dyskusji naukowej i istnieją na ten temat dwie rozbieżne teorie. Tkanka
mięśniowa nie ma własnej substancji międzykomórkowej, a elementy mięśniowe
połączone są ze sobą za pomocą tkanki łącznej wiotkiej. Pomimo obecności w
komórkach mięśniowych jądra komórkowego oraz pewnej zdolności do podziału,
ubytki w tkance mięśniowej tylko w niewielkim stopniu są uzupełniane w wyniku
podziału nieuszkodzonych komórek. Najczęściej zostają one zastąpione tkanką łączną
tworzącą w tym miejscu bliznę. Tkanki mięśniowe, poprzecznie prążkowana serca i
gładka unerwione są przez układ współczulny i działają niezależnie od woli
człowieka. Natomiast mięśnie poprzecznie prążkowane, unerwione somatycznie, kurczą
się zgodnie z wolą człowieka.
TKANKA MIĘŚNIOWA – ZDJĘCIE
STAWY

Staw (łac. articulatio) – ruchome połączenie między
składnikami szkieletu, zewnętrznego lub wewnętrznego
(połączenia kości). Stawy występują u stawonogów
(Arthropoda) oraz kręgowców (Vertebrata). U tych
ostatnich stawy są określane, ze względu na specyficzną
budowę, jako połączenia maziowe (juncturae synoviales).
W stawach (tak jak w łożyskach wielu maszyn)
największym problemem jest tarcie i dlatego
powierzchnie stawowe kości pokryte są bardzo odporną
na ścieranie chrząstką szklistą.
STAWY – ZDJĘCIE