PROCES PIELĘGNOWANIA PACJENTA ZE STOMIĄ OPRACOWAŁA DOROTA JAŁECZKO Pacjent lat 52 w kolejnej dobie po zabiegu operacyjnym wyłonienia stomii z powodu raka jelita grubego. Pacjent od samego początku nie akceptuje swojej choroby, wyglądu ciała i worka stomijnego na brzuchu. Chory większość czasu spędza w łóżku z powodu bólu brzucha i osłabienia. Pacjent zgłasza pęcznienie worka i nieprzyjemny zapach z okolicy worka stomijnego. Niepokoi się zatrzymaniem gazów oraz powikłaniami, które mogły wystąpić, a o których poinformował go wcześniej lekarz. Pacjent zastanawia się czy zaakceptuje to jego żona i czy poradzi sobie z samoopieką i pielęgnacją w domu. Problem pierwszy Trudności w zaspakajaniu potrzeb z powodu ograniczenia w poruszaniu się. Cel opieki - zaspokojenie potrzeb podstawowych. Plan działania: - Pielęgnacja stomii w pierwszych dniach po zabiegu operacyjnym. - Pomoc choremu w uruchamianiu - zmianie pozycji, siadaniu i wychodzeniu z łóżka, przy udziale fizjoterapeuty. - Pomoc choremu w toalecie ciała, zmianie bielizny osobistej oraz spożywaniu jedzenia. - Zaangażowanie w opiekę nad pacjentem żony i rodziny. Problem drugi Trudności w zaspakajaniu potrzeb z powodu ograniczenia w poruszaniu się. Cel opieki - zaspokojenie potrzeb podstawowych. Plan działania: - Pielęgnacja stomii w pierwszych dniach po zabiegu operacyjnym. - Pomoc choremu w uruchamianiu - zmianie pozycji, siadaniu i wychodzeniu z łóżka, przy udziale fizjoterapeuty. - Pomoc choremu w toalecie ciała, zmianie bielizny osobistej oraz spożywaniu jedzenia. - Zaangażowanie w opiekę nad pacjentem żony i rodziny. Problem trzeci Brak akceptacji stomii z powodu zmienionego wyglądu ciała i braku kontroli nad wydalaniem. Cel opieki - akceptacja stomii. Plan działania: - Umożliwienie choremu kontaktu z psychologiem. - Włączenie do opieki nad chorym rodziny lub osób dla niego znaczących. - Wzmocnienie u chorego poczucia sensowności, niezależności i zrozumienia elementów istotnych w akceptacji nowej sytuacji. - Dostarczenie choremu informatora stomii, np. “Stomik”, “Nasza Troska” i uzgodnienie czasu omówienia wątpliwości i wskazówek postępowania. - Umożliwienie choremu kontaktu z osobą ze stomią. - Włączenie chorego do pielęgnacji stomii. - Zachęcenie chorego do patrzenia, dotykania i obserwacji stomii podczas pielęgnacji. - Zapewnienie choremu warunków intymnych przy zmianie sprzętu stomijnego, np. dokonanie zmiany w sali opatrunkowej. Problem czwarty Wystąpienie nieprzyjemnego zapachu i głośnego odchodzenia gazów, wynikające ze zjedzenia pokarmów ciężkostrawnych. Cel opieki - zmniejszenie nieprzyjemnego zapachu i głośnego odchodzenia gazów. Plan działania: - Poinformowanie pacjenta, by unikał produktów, które wzmagają gazy czyli jaja, groch, cebula, czosnek itp. - Uwzględnienie w diecie pokarmów jak ryby, chude mięso, nabiał, ryż, kasze i gruboziarniste pieczywo. - Unikanie spożywania pokarmów w dużych ilościach z dodatkiem sztucznych barwników i konserwantów. - Stopniowe wprowadzanie nowych produktów - jeden produkt w ciągu dnia i obserwacja funkcjonowania przewodu pokarmowego. - Spożywać około dwóch litrów wody. Problem piąty Wystąpienie zaparcia z powodu błędów żywieniowych i zbyt małej ilości płynów. Cel opieki - likwidacja zaparć. Plan działania: - Poinformowanie chorego o możliwości spożywania pokarmów świeżo fermentowanych, np. maślanki, która rozluźni stolec. - Przyjmowanie na czczo łyżki oleju lub syropu z laktulozą. - Możliwości wykonania wlewki do kolostomii. - Profilaktyczne stosowanie diety bogatoresztkowej. - Kontakt z lekarzem w sytuacji zaparć trwających dłużej niż pięć dni z bólami brzucha. Problem szósty Lęk z powodu braku wiedzy na temat wytworzenia stomii. Cel opieki - zmniejszenie lęku. Plan działania: - Dostarczenie choremu materiałów informacyjnych na temat pielęgnacji i zaopatrzenia stomii, np. Poradnik dla chorych ze stomią. - Asystowanie w zmianie sprzętu stomijnego i korygowanie niewłaściwego postępowania. - Przedstawienie choremu zasad refundacji sprzętu i możliwości zakupu. - Nauczenie chorego wykonywania irygacji. - Skierowanie pacjenta do Poradni Stomijnej oraz informacje na temat grup wsparcia społecznego. Problem siódmy Trudności w zaspakajaniu potrzeb z powodu ograniczenia w poruszaniu się. Cel opieki - zaspokojenie potrzeb podstawowych. Plan działania: - Pielęgnacja stomii w pierwszych dniach po zabiegu operacyjnym. - Pomoc choremu w uruchamianiu - zmianie pozycji, siadaniu i wychodzeniu z łóżka, przy udziale fizjoterapeuty. - Pomoc choremu w toalecie ciała, zmianie bielizny osobistej oraz spożywaniu jedzenia. - Zaangażowanie w opiekę nad pacjentem żony i rodziny. Problem ósmy Brak umiejętności samoopieki. Cel opieki - opanowanie umiejętności samopielęgnacji. Plan działania: - Ocena możliwości chorego do samoopieki. - Zaangażowanie rodziny. - Nauczenie chorego kontroli funkcjonowania stomii (ocena koloru, kształtu i wielkości) oraz rozpoznanie możliwych problemów tj. biegunka, zaparcia, zmiana koloru, kształtu lub wielkości stomii. - Możliwość zmiany worka przez pacjenta w obecności pielęgniarki edukacyjnej. - Dostosowanie odpowiedniego sprzętu stomijnego. Problem dziewiąty Niepokój związany z akceptacją worka stomijnego przez żonę i lęk wystąpienia zaburzeń seksualnych z powodu resekcji brzuszno - kroczowej. Cel opieki - wczesne rozpoznanie zaburzeń. Plan działania: - Rozmowa z chorym. - Rozmowa z żoną pacjenta. - Skierowanie chorego do poradni seksuologicznej w celu rozpoznania zaburzeń i rozpoczęcia leczenia farmakologicznego. - Kontakt z psychologiem.
