ŚRODKI ODKAŻAJĄCE Gabriela Iwaniec, kosmetologia III rok I° Uniwersytet Medyczny w Lublinie Środek odkażający (podchloryny) Środek antyseptyczny (oktenidyna) • Ma działanie bakteriobójcze – zabija wszystkie wegetatywne postaci drobnoustrojów znajdujących się poza organizmem • Są toksyczne, drażniące i żrące dla tkanek ludzkich. • Zastosowanie: • Pomieszczenia • Przedmioty • Narzędzia • Materiały opatrunkowe • Fragmenty środowiska przyrodniczego (gleba) • Po jego zastosowaniu – można uzyskać warunki aseptyczne. • Ma działanie bakteriobójcze lub tylko bakteriostatyczne. • Jest mniej toksyczny i może być stosowany na powierzchni żywych tkanek w celu zabicia drobnoustrojów lub zahamowania ich rozwoju. • Zastosowanie: • Skóra nieuszkodzona. • Rany, błony śluzowe IDEALNY ŚRODEK DEZYNFEKUJĄCY • Szerokie spektrum działania • Duża szybkość działania • Stabilność w kontakcie ze środowiskiem (np. wydzielin); - nie reaktywny z powierzchniami odkażającymi, brak podatności na dezaktywacje • Nietoksyczność, bezwonność • Bezpieczeństwo dla ludzi i przedmiotów • Łatwość użycia • Niska cena Mechanizm działania Przykład Zmiana pH Kwasy, zasady Zmiana ciśnienia osmotycznego Roztwory hipertoniczne – NaCl, cukier (syropy), glukoza (20-40%) Wydzielanie tlenu atomowego Woda utleniona, KMnO4, chlor, podchloryny Inaktywacja enzymów drobnoustrojów Związki rtęci, bizmutu Zmiany charakteru błony lipoproteinowej drobnoustrojów Barwniki, rozpuszczalniki organiczne, garbniki Denaturacja białek drobnoustrojów Formaldehyd, fenol, krezol, związki srebra, fiolet krystaliczny, jod Zmiany napięcia powierzchniowego Tenzydy, detergenty KWASY – KWAS BORNY Działa bakteriostatycznie i grzybostatycznie Do odkażania w stanach zapalnych skóry, wypryskach, oparzeniach, stłuczeniach, obrzękach zapalnych tkanek miękkich, w powierzchownych uszkodzeniach naskórka lub skóry oraz w stanach zapalnych zewnętrznych narządów moczopłciowych. 1 g roztworu zawiera: substancję czynną: 30 mg kwasu borowego, substancję pomocniczą: wodę oczyszczoną. ALKOHOLE – ALKOHOL ETYLOWY Silny środki antyseptyczne Zabija zarodniki, wirusy i grzyby Do higienicznej i chirurgicznej dezynfekcji rąk, nieuszkodzonej skóry oraz małych powierzchni wyrobów medycznych odpornych na działanie alkoholu. Preparat doskonale sprawdzi się przed wykonaniem iniekcji skórnej oraz w gabinetach fryzjerskich, kosmetycznych, tatuażu czy odnowy biologicznej. Etanol (96% - 79,9g), substancje nawilżające, kwas mlekowy, olejki zapachowe, woda oczyszczona. ŚRODEK UTLENIAJĄCY – NADTLENEK WODORU Nietrwały związek wydzielający tlen pod wpływem zetknięcia się z substancjami organicznymi lub zasadami, jak również pod wpływem katalaz znajdujących się w wielu bakteriach. Działa silnie utleniająco, odkażająco, pęcherzyki tlenu spulchniają skrzepy krwi i ropy. Mechanicznie oczyszcza rany - 3 % wodny roztwór nadtlenku wodoru (woda utleniona) lub jedna łyżka stołowa na szklankę wody do przemywania błon śluzowych. 100 g roztworu zawiera 10 g 30% nadtlenku wodoru. SOLE SREBRA – SÓL SREBROWA SULFATIAZOLU Wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne w stosunku do licznych bakterii Gramujemnych i Gram-dodatnich Argosulfan stosuje się w leczeniu zakażeń w przypadku: oparzeń skóry wszystkich stopni (także popromiennych); odleżyn (rany spowodowane ciągłym naciskiem na części skóry, np. od zbyt długiego leżenia w jednej pozycji); przewlekłych owrzodzeń podudzi (płytkie rany powstające zazwyczaj na nogach na skutek niewłaściwego przepływu krwi w żyłach). Argosulfan zabezpiecza ranę oparzeniową przed zakażeniem, tworzy warstwę ochronną, zapewnia właściwą wilgotność a także przyspiesza gojenie rany. Substancją czynną leku jest sulfatiazol srebrowy. 1 g kremu zawiera 20 mg sulfatiazolu srebrowego. ZWIĄZKI CHLORU – CHLOREK SODU Wykazuje szerokie działanie przeciwdrobnoustrojowe, zarówno na bakterie Gram +, jak i bakterie Gram -, ponadto w ciągu 2 minut eliminuje bakterie Pseudomonas aeruginosa i Staphylococcus aureus. Aqvitox D, poprzez wytworzenie wilgotnego środowiska wspomaga proces gojenia. Dodatkowo niweluje nieprzyjemny zapach i jest bezpieczny przy długotrwałym stosowaniu. Roztwór nie wymaga wypłukiwania z rany, gdyż posiada neutralne pH i nie powoduje powstawania oporności na swoje działanie. Woda: 99,8 %, kwas podchlorawy: < 0,03 %, podchloryn sodu: < 0,03 %, dwutlenek chloru: 0,0001 %, chlorek sodu: 0,1 % Zawarte w składzie kwas podchlorawy HOCl i podchloryn sodu NaOCl, w stężeniu 0,03% wykazują najlepsze działanie przeciwbakteryjne oraz wykazują niską cytotoksyczność. ZWIĄZKI JODU - JODOPOWIDON • Środek dezynfekujący i antyseptyczny – działanie bakteriobójcze (gronkowce, paciorkowce, prątki), p/pierwotniakowe, p/grzybicze i p/wirusowe • Stosowany jest w postaci płynu, maści i aerozolu. • Dezynfekcja rąk, odkażanie skóry przed pobraniem próbek krwi, wprowadzanie cewników naczyniowych, pielęgnacja ran 1 ml roztworu zawiera 100 mg powidonu jodowanego. CHLORHEKSYDYNA • Organiczny związek chloru • Silne działanie bakteriobójcze i bakteriostatyczne, silniejsze na G+ niż G-, nie podrażnia skóry ani błon śluzowych • Działa na niektóre wirusy • Działanie p/bakteryjne związane z uszkadzaniem ściany komórkowej bakterii (zwiększanie przepuszczalności) • W obecności wydzielin i krwi aktywność chlorheksydyny nie ulega większemu osłabieniu • Alkohol nasila jej działanie dzięki lepszej penetracji związku do komórki bakteryjnej. 20% roztworu diglukonianu chlorheksydyny o stężeniu 20%, 5% lub więcej, lecz mniej niż 15% roztworu tlenku dimetylolauryloaminy o stężeniu 30%, mniej niż 5% alkoholu izopropylowego,15% lub więcej, lecz mniej niż 30% glikolu polioksyetylenopolioksypropylenowego ETAKRYDYNA (MLECZAN ETAKRYDYNY) • Aktywny wobec G+ i G- (nie działa na P. aeruginosa) • Nie działa na przetrwalniki, • Pewne działanie p/grzybicze • Działa na powierzchni i przenika do sąsiednich tkanek • Nie reaguje ściągająco, nie drażniąco na skórę i błony śluzowe • Wskazania (r-ry wodne): zakażenia ropne, jama ustna, oparzenia, zewnętrzne narządy płciowe (w żelu czyraki, po ukąszeniu, zakażenia) 1 g roztworu zawiera 1 mg mleczanu etakrydyny. OKTENIDYNA • Działa na bakterie, grzyby i wirusy (w tym HBV, HCV, HIV). Ponadto wykazuje przedłużony efekt aktywności przeciwdrobnoustrojowej, a badania nie wykazały rozwoju oporności drobnoustrojów na oktenidynę (nie ma zagrożenia pojawienia się lekooporności). Dichlorowodorek oktenidyny oprócz wysokiej skuteczności przeciwbakteryjnej jest związkiem, który nie wpływa negatywnie na nabłonek i proces gojenia. • Mechanizm działania oktenidyny polega na modyfikowaniu funkcji błony komórkowej drobnoustrojów, co finalnie prowadzi do rozpadu i śmierci komórki 100 g płynu zawiera 0,1 g oktenidyny dichlorowodorku i 2 g fenoksyetanolu. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
