Frazeologia lotnicza Spis treści: [DEL] DELIVERY ............................................................................ 2 [GND] GROUND.............................................................................. 4 SAMOLOTY ODLATUJĄCE ................................................................. 4 SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE ............................................................. 5 INNE FRAZEOLOGIE GND ................................................................ 6 [TWR] TOWER................................................................................ 7 SAMOLOTY ODLATUJĄCE ................................................................. 7 SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE ............................................................. 8 IFR ......................................................................................... 8 VFR .......................................................................................10 PRZEJŚCIE NA DRUGIE OKRĄŻENIE .............................................. 11 PO LĄDOWANIU ............................................................................ 12 INNE FRAZEOLOGIE TWR .............................................................. 13 [APP] APPROACH ......................................................................... 15 SAMOLOTY ODLATUJĄCE ............................................................... 15 SID .......................................................................................15 JEŻELI PILOT NIE KORZYSTA Z SID...........................................15 WYPROWADZENIE SAMOLOTU NA TRASĘ PRZELOTOWĄ ............... 16 SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE ........................................................... 17 PRZYLOTY WEDŁUG STAR ........................................................17 OCZEKIWANIE ........................................................................17 WEKTOROWANIE .......................................................................... 18 SEPARACJA ................................................................................... 19 MANEWRY ..............................................................................19 OGRANICZENIA SZYBKOŚCI .....................................................19 PODEJŚCIE Z WIDOCZNOŚCIĄ ...................................................... 20 PODEJŚCIE WEDŁUG ILS ............................................................... 21 ZAKOŃCZENIE SŁUŻBY RADAROWEJ ............................................. 22 INNE FRAZEOLOGIE APP ............................................................... 23 [CTR] CENTER .............................................................................. 24 PRZEJŚCIE Z LOTU VFR DO IFR ..................................................... 24 KIEROWANIE SAMOLOTU .............................................................. 24 INFORMACJE O INNYCH SAMOLOTACH ......................................... 26 INNE FRAZEOLOGIE CTR ............................................................... 27 1 [DEL] Delivery Główną rolą stanowiska Delivery jest wydawanie zezwoleń na lot IFR. Na dużych lotniskach jest ono obejmowane przez osobnego kontrolera. Jeżeli jednak go nie będzie, należy się zgłosić do kontrolera ruchu naziemnego, lub po prostu najbliższego rangą organu kontroli ruchu lotniczego. Zezwolenie na lot IFR zawiera: Nazwę lotniska docelowego Instrukcje odlotu Wysokość przelotową Częstotliwość APP (opcjonalnie) Kod transpondera (SQUAWK cyfry od 0 do 7) Nie jest istotne, czy zgoda na lot IFR zostaje wydana przed, czy po rozpoczęciu kołowania. Zwyczajowo piloci postępują w następującej kolejności: kontakt z DEL startup i pushback kołowanie Przykład: Na początku należy sprawdzić, czy kontroler nas w ogóle słyszy. Informacje ATIS oznacza się alfabetem fonetycznym. Kto wersja angielska wersja polska PILOT Delivery, (your callsign), Kontrola Delivery, (Twój callsign), information (ATIS designation), informacja (oznaczenie informacji radio check please. ATIS), proszę o sprawdzenie radia. KONTROLER (Your callsign), read you 5, (ATIS (Twój callsign), czytam Cię designation) correct. doskonale, informacja ATIS (oznaczenie informacji ATIS) odebrana prawidłowo. 2 Następnie pora na odebranie informacji o locie IFR: Kto wersja angielska wersja polska PILOT Delivery, (your callsign), request Kontrola Delivery, (Twój callsign), clearance to (destination). proszę o zgodę na lot IFR do (Twój punkt docelowy). KONTROLER (Your callsign), cleared to (Twój callsign), masz zgodę la lot (destination) via (SID) departure, IFR do (punkt docelowy), po starcie runway (number), expect flight wykonaj odlot (nazwa SIDu), start level (filed altitude), SQUAWK (four z pasa (numer pasa), oczekuj digits), readback. poziomu lotu (wysokość złożona w planie lotu), kod transpondera (cztery cyfry), powtórz. PILOT Cleared to (destination), (SID) departure, runway (number), expecting flight level (filed altitude), SQUAWK (four digits), (your callsign). Zgoda na lot IFR do (punkt docelowy), po starcie (oznaczenie odlotu), start z pasa (numer podany przez kontrolera), oczekuję poziomu lotu (poziom złożony w planie lotu), kod transpondera (cztery cyfry), (Twój callsign). KONTROLER (Your callsign), readback correct, (Twój callsign), prawidłowo, contact ground (frequency). skontaktuj się z kontrolerem ruchu naziemnego na częstotliwości (częstotliwość). PILOT (Frequency), (Your callsign). (Częstotliwość), (Twój callsign). NOTAMy i raporty pilotów powinny być dodane do zezwolenia. Można je podać w dowolnej chwili, byle by przed startem. Przykład raportu: Kto wersja angielska KONTROLER (Your callsign), be advised, there has been reports of low level windshear northwest of the airport. PILOT Roger, (Your callsign). wersja polska (Twój callsign), otrzymaliśmy raporty o niskim poziomie uskoku wiatru na północny zachód od lotniska. Przyjąłem, (Twój callsign). Po otrzymaniu zgody od kontrolera Delivery, należy połączyć się z GND. 3 [GND] Ground Kontroler ruchu naziemnego jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo samolotów kołujących po lotnisku, wyłączając drogi startowe. Kieruje on statki powietrzne do punktów postojowych lub miejsc oczekiwania przed pasem startowym będącym w użyciu. SAMOLOTY ODLATUJĄCE Najwyższa pora na odlot. Pilot jest wypychany do drogi kołowania i uruchamia silniki. Kto wersja angielska wersja polska PILOT Ground, (your callsign), stand Kontrola naziemna, (Twój callsign), (number), request pushback and stoję przy miejscu postojowym startup. (numer miejsca postojowego), proszę o zgodę na wypychanie i uruchomienie silników. KONTROLER PILOT (Your callsign), startup approved. pushback and (Twój callsign), masz zgodę na wypychanie i uruchomienie silników. Pushback and startup approved, Wypychanie i uruchomienie silników (your callsign). zezwolone, (Twój callsign). Jeżeli niedaleko kołuje inny samolot, możemy otrzymać inną odpowiedź: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), standby, expect (Twój callsign), czekaj, spodziewaj (number of) minute(s) delay due się (liczba) minut opóźnienia z (aircraft) taxing behind. powodu (nazwa samolotu )kołującego za Tobą. PILOT Roger, (your callsign). Przyjąłem, (Twój callsign). Następnie pilot otrzymuje zgodę na kołowanie: Kto PILOT KONTROLER PILOT wersja angielska (Your callsign), request taxi. wersja polska (Twój callsign), proszę o zgodę na kołowanie. (Your callsign), taxi via (taxiways (Twój callsign), kołuj drogami designations) to holding point kołowania (oznaczenie dróg runway (number). kołowania) do punktu oczekiwania przed pasem (numer pasa). Taxi via (taxiways designation) to Kołowanie przez drogi kołowania holding point runway (number), (oznaczenie dróg kołowania) do (your callsign). punktu oczekiwania przed pasem (numer pasa), (Twój callsign). 4 Jeżeli droga kołowania wymaga przecięcia pasa startowego w użyciu, otrzymamy instrukcję: Kto wersja angielska wersja polska PILOT (Your callsign), request taxi. (Twój callsign), proszę o zgodę na kołowanie. KONTROLER (Your callsign), taxi via (taxiways (Twój callsign), kołuj przez drogi designations) to holding point kołowania (oznaczenie dróg runway (number), but hold short kołowania) do punktu oczekiwania runway (number). przed pasem (numer pasa), ale zatrzymaj się przed pasem (numer pasa). PILOT Taxi via (taxiways designations) to holding point runway (number), holding short runway (number), (your callsign). Kołuję drogami kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do punktu oczekiwania przed pasem (numer pasa), zatrzymuje się przed pasem (numer pasa), (Twój callsign). Gdy już się zatrzymamy przed pasem, przed którym mieliśmy oczekiwać, otrzymamy następujące instrukcje: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), cleared to cross (Twój callsign), masz zgodę na runway (number). przecięcie pasa (numer pasa). PILOT Roger, (your callsign). Przyjąłem, (Twój callsign). Gdy dojedziemy do punktu oczekiwania przed pasem, z którego mamy wykonać odlot, dostaniemy od kontrolera częstotliwość wieży kontrolnej: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER Your callsign), contact tower for (Twój callsign), skontaktuj się z takeoff clearance on (frequency). wieżą w celu otrzymania zgody na start na częstotliwości (częstotliwość). PILOT (Frequency), (your callsign). (Częstotliwość), (Twój callsign). SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE Właśnie wylądowałeś i zwolniłeś pas. Kontaktujesz się z kontrolerem ruchu naziemnego. Kto wersja angielska wersja polska PILOT Ground, (Your callsign), cleared of Kontrola ruchu naziemnego, (Twój the active. callsign), zwolnię pas w użyciu. KONTROLER (Your callsign), taxi via (taxiways (Twój callsign), kołuj drogami designations) to stand (number). kołowania (oznaczenie dróg kołowania) do miejsca postojowego (numer miejsca postojowego). PILOT Taxi via (taxiways designations) to Kołować drogami kołowania stand (number), (your callsign). (oznaczenie dróg kołowania) do miejsca postojowego (numer), (Twój callsign). 5 INNE FRAZEOLOGIE GND Kto KONTROLER wersja angielska Startup at (time). KONTROLER Expect departure (time), startup at Spodziewany odlot o (czas). Możesz own discretion. uruchamiać według własnego uznania. KONTROLER Are you ready to startup? Czy jesteś gotowy do uruchomienia silników? KONTROLER KONTROLER KONTROLER Are you ready for pushback? Stop pushback. Taxi via (specific routing to be followed)* to holding point runway (number). Czy jesteś gotowy do wypychania? Zatrzymaj wypychanie. Kołuj przez (oznaczenie dróg kołowania)* do punktu oczekiwania przed pasem (numer). KONTROLER Take (or turn) first (or second) left Kołuj (lub skręć) pierwszą (or right). drugą) w lewo (lub w prawo). KONTROLER Taxi via runway (number). KONTROLER (aircraft location) Request taxi to : (miejsce samolotu) Proszę o (destination on aerodrome). zgodę na kołowanie do (miejsce na lotnisku). KONTROLER Taxi with caution due (reason). KONTROLER Give way to (description position of other aircraft). PILOT Giving way to (traffic). Daję pierwszeństwo drogi (określić ruch). PILOT Traffic (or type of aircraft) in sight. Widzę ruch (lub typ samolotu). KONTROLER KONTROLER Hold position. Zachowaj swoją obecną pozycję. Follow (description of other aircraft Kołuj za (opis samolotu lub or vehicle). pojazdu). KONTROLER Hold (distance) from (position). Oczekuj (miejsce). PILOT PILOT Holding. Request cross runway (number). Oczekuję. Proszę o zgodę na przecięcie pasa (numer). KONTROLER Cleared to cross runway (number). KONTROLER wersja polska Możesz uruchamiać silniki o (czas). (lub Kołuj po pasie (numer). Kołuj ostrożnie (powód). and Daj pierwszeństwo drogi (opis oraz pozycja samolotu). (odległość) przed Masz zgodę na przecięcie pasa (numer). Expedite crossing runway Przyspiesz przecinanie pasa (number), traffic (aircraft type) (numer), ruch (typ) (odległość) (distance) kilometers (or miles) on kilometrów (lub mil) na prostej. final. 6 [TWR] Tower Do obowiązków wieży kontrolnej należy głównie wydawanie zgody (lub nie) na start lub lądowanie. Zasięg kontrolera wieżowego to 10 mil wokół lotniska, poniżej 5000 stóp. Odlatującym samolotom wydaje się instrukcję kontaktu z Approach, gdy samolot znajduje się w powietrzu, i jest wolny od jakiegokolwiek ruchu , znajdującego się pod kontrolą wieży. Za zwyczaj są to 2000 stóp. SAMOLOTY ODLATUJĄCE Załóżmy, że stoisz przed punktem oczekiwania przed aktywnym pasem, i czekasz na zgodę na start. Żadne samolot nie podchodzi do lądowania. Kto wersja angielska wersja polska PILOT Tower, (your callsign), ready for Wieża, (Twój callsign), gotowy do departure, runway (number). odlotu, pas (numer pasa). KONTROLER (Your callsign), (number). PILOT Lining up runway (number), (your Zajmuję pas (number pasa), (Twój callsign). callsign). KONTROLER (Your callsign), cleared for takeoff, (Twój callsign), masz zgodę na runway (number). Wind (direction) start z pasa (numer pasa). Wiatr z at (number of knots). kierunku (kierunek) stopni o sile (siła) węzłów. Cleared for takeoff, runway Zgoda na start z pasa (numer (number), LO728. pasa), LO728. PILOT line up runway (Twój callsign), zajmij pas (numer pasa). Inna sytuacja: lądujący samolot zgłosił wieży krótka prosta na pas, z którego masz startować. Możesz wtedy otrzymać dwie instrukcje: Kto wersja angielska wersja polska PILOT Tower, (your callsign), ready for Wieża, (Twój callsign), gotowy do departure, runway (number). odlotu z pasa( numer pasa). KONTROLER (Your callsign), hold short landing (Twój callsign), przepuść lądujący traffic. samolot. KONTROLER (Your callsign), behind (aircraft type) line up (number) and wait. PILOT Roger, (your callsign). landing (Twój callsign), po lądującym (typ runway samolotu) zajmij pas (numer pasa) i czekaj. Przyjąłem, (Twój callsign). Po starcie, gdy już schowamy podwozie, możemy poinformować kontrolera, że już jesteśmy w powietrzu: Kto wersja angielska wersja polska PILOT Your callsign), airborne. (Twój callsign), w powietrzu. Gdy kontroler zobaczy, że już jesteśmy w powietrzu, lub to od nas usłyszy, wyda polecenie kontaktu z Approach: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER Your callsign), contact approach on (Twój callsign), skontaktuj się z (frequency). kontrola zbliżania na częstotliwości (częstotliwość). PILOT (Frequency), (your callsign). 7 (Częstotliwość), (Twój callsign). SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE IFR Jeżeli samolot był wektorowany przez Approach do podejścia ILS, wszystko, co kontroler musi zrobić, to wydać (lub nie) zgodę na lądowanie, ale nie musi tego robić od razu. Jeżeli nie usłyszysz od kontrolera pierwszej podanej przeze mnie odpowiedzi, od razu otrzymasz zgodę na lądowanie (druga część tabeli). Kto wersja angielska wersja polska PILOT Tower, (your callsign), ILS runway Wieża, (Twój callsign), podchodzę (number). według ILS na pas (numer pasa). KONTROLER (Your callsign), continue approach, (Twój callsign), report outer marker. podejście, zgłoś marker. PILOT (Your callsign), marker. KONTROLER (Your callsign), winds (direction) at (Twój callsign), wiatr z kierunku (number of knots), cleared to land (kierunek) o sile (liczba węzłów), runway (number). masz zgodę na lądowanie na pas (numer pasa). PILOT Cleared to land runway (number), Cleared to land runway (number), (your callsign). (your callsign). passing kontynuuj zewnętrzny outer (Twój callsign), przelatuję markerem zewnętrznym. nad Samolot jest na długiej prostej. Możesz się tak zgłosić, zamiast powyższego sposobu. Gdy będziemy ok. 4 mil od lotniska, zgłaszamy (krotką) prostą. Kto wersja angielska wersja polska PILOT (Your callsign), long final runway (Twój callsign), długa prosta na pas (number). (numer pasa). KONTROLER (Your callsign), continue approach, Twój callsign), kontynuuj podejście, winds (direction) at (number of wiatr z kierunku (kierunek) o sile knots). (liczba węzłów). PILOT Continuing callsign). PILOT (Your callsign), short final runway (Twój callsign), krótka prosta na (number). pas (numer pasa). KONTROLER (Your callsign), cleared to land (Twój callsign), masz zgodę na runway (number), winds (direction) lądowanie na pasie (numer pasa). at (number of knots). Wiatr z kierunku (kierunek) o sile (siła w węzłach). PILOT Cleared to land runway (number), Zgoda na lądowanie na pasie (your callsign). (numer pasa), (Twój callsign). approach, (your Kontynuuję callsign). 8 podejście, (Twój Samolot prosi o niskie podejście: Kto wersja angielska PILOT (Your callsign), request low approach runway (number), (reason). wersja polska (Twój callsign), proszę o niskie podejście na pas (numer pasa), (przyczyna). KONTROLER (Your callsign), cleared low approach runway (number), not below (altitude), winds (direction) at (number of knots). (Twój callsign), masz zgodę na niskie podejście na pas (numer pasa), nie poniżej (wysokość), wiatr z kierunku (kierunek) o sile (liczba węzłów). PILOT Cleared low approach runway Zgoda na niskie podejście na pas (number), not below (altitude), (numer pasa), nie poniżej (your callsign). (wysokość), (Twój callsign). Po zgłoszeniu prostej, pilot czeka na normalne instrukcje lądowania. 9 VFR Jeżeli samolot wykonuje lot VFR, kontroler wyda pilotowi odpowiednie instrukcje wejścia w krąg nadlotniskowy. Kto wersja angielska wersja polska PILOT (Your callsign), (number of miles) Twój callsign), (liczba mil) mil miles (direction from the airport), (kierunek od lotniska, np. na for landing. północ) od lotniska, zamierzam lądować. KONTROLER (Your callsign), enter right/left downwind/base runway (number), QNH (three/four digits), report downwind/base. Twój callsign), wejdź w prawa/lewa pozycje z wiatrem/trzeci zakręt ("bejs"*) na pas (numer pasa), ciśnienie (trzy/cztery cyfry), zgłoś pozycje z wiatrem/w trzecim zakręcie. PILOT Will report right/left downwind/base Zgłoszę prawa/lewa pozycje z runway (number), QNH (three/four wiatrem/w trzecim zakręcie na pas digits), (your callsign). (numer pasa), ciśnienie (trzy/cztery cyfry), (Twój callsign). PILOT (Your callsign), right/left (Twój callsign), prawa/lewa pozycja downwind/base runway (number). z wiatrem/w trzecim zakręcie na pas (numer pasa). KONTROLER Your callsign), report final runway Twój callsign), zgłoś prosta na pas (number). (numer pasa). PILOT Will report final runway (number), Zgłoszę prostą na pas (your callsign). pasa), (Twój callsign). PILOT (Your callsign), final runway 33. KONTROLER (Your callsign), cleared to land (Twój callsign), masz zgodę na runway (number), winds (direction) lądowanie na pasie (numer pasa), at (number of knots). wiatr z kierunku (kierunek) o sile (sile w węzłach). PILOT Cleared to land runway (number), Zgoda na lądowanie na pasie (your callsign). (numer pasa), (Twój callsign). (numer (Twój callsign), prosta na pas 33. * IL-4444 Znajdujesz się w pozycji z wiatrem na pas, który prostej zameldował się inny samolot: Kto wersja angielska PILOT (Your callsign), right/left downwind runway (number). jest aktualnie w użyciu. Jednak na KONTROLER (Your callsign), extend downwind, number two, traffic to follow is (type of the aircraft) on short final, report traffic in sight. (Twój callsign), przedłuż pozycję z wiatrem, masz numer 2 za (typ samolotu) na krótkiej prostej, zgłoś samolot w polu widzenia. PILOT Number two, (type of the aircraft) Mam numer dwa, widzę in sight, (Your callsign). samolotu), (Twój callsign),. 10 wersja polska (Twój callsign), prawa/lewa pozycja z wiatrem na pas (numer pasa). (typ Po przepuszczeniu lądującego samolotu, pilot wchodzi w base leg, i czeka na instrukcje lądowania. Pilot znajduje się na prostej. Z pasa jeszcze nie zjechał lądujący samolot. Otrzyma wtedy instrukcje opóźniające przylot: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), make one orbit (Twój callsign), zrób jeden 360 right/left due (reason), report again stopniowy zakręt w prawo/lewo z on final. powodu (przyczyna), zgłoś się ponownie na prostej. PILOT One orbit right/left, (your callsign). Jeden 360-stopniowy skręt prawo/lewo, (Twój callsign). w PRZEJŚCIE NA DRUGIE OKRĄŻENIE Gdy kontroler zauważy, że samolot może nie trafić w pas, lub na pasie jest inny statek powietrzny, może wydać polecenia pójścia na drugi krąg: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), go around, (Twój callsign), idź na drugie (reasons). okrążenie, (przyczyny). PILOT Going around, (your callsign). KONTROLER (Your callsign), (altitude). PILOT climb Idę na drugie callsign). okrążenie, (Twój (heading) (Twój callsign), wznieś się lecąc kursem (kurs) na wysokość (wysokość). Climbing (heading) (altitude), (your Wznoszę się lecąc kursem (kurs) na callsign). (wysokość), (Twój callsign). 11 PO LĄDOWANIU Po ładowaniu pilot może otrzymać kilka instrukcji: Kto wersja angielska KONTROLER (Your call sign), right/left turn when able, contact ground on (frequency). wersja polska (Twój callsign), skręć w prawo/lewo, kiedy będziesz mógł, skontaktuj się z ziemia na częstotliwości (częstotliwość). PILOT Will turn right/left when able, Skręcę w prawo/lewo, kiedy będę ground on (frequency), (your mógł, kontrola naziemna na callsign). częstotliwości (częstotliwość), (Twój callsign). KONTROLER (Your callsign), righ/left. PILOT Will vacate next right/left, (your Zwolnię pas przez następna drogę callsign). kołowania w prawo/lewo, (Twój callsign). KONTROLER (Your callsign), take right/left, when vacated ground on (frequency). PILOT Will vacate second right, ground on Druga droga w prawo, częstotliwość (frequency), (Your callsign). (częstotliwość), (Twój callsign). vacate next (Twój callsign), zwolnij pas, skręcając w pierwszą drogę kołowania w prawo/lewo. second Twój callsign), zjedź w drugą drogę contact w prawo/lewo, gdy zwolnisz pas, skontaktuj się z kontrolą ruchu naziemnego na częstotliwości (częstotliwość). 12 INNE FRAZEOLOGIE TWR Kto KONTROLER wersja angielska Show landing lights. KONTROLER Acknowledge by flashing landing Potwierdź przez miganie światłami lights. lądowania. KONTROLER Line up runway. Be immediate departure. KONTROLER (conditions) Line up runway. (specyficzne warunki) Zajmij pas. PILOT (conditions) Lining up. (specyficzne warunki) Zajmuję pas. KONTROLER Take off immediately or vacate Startuj natychmiast lub zwolnij pas. runway. Take off immediately or hold short Startuj natychmiast lub oczekuj of runway. przed pasem. KONTROLER wersja polska Włącz światła lądowania. ready for Zajmij pas. Bądź gotowy natychmiastowego odlotu. do KONTROLER Hold position, cancel, i say again, Zatrzymaj się, unieważniam, cancel take off. powtarzam, unieważniam start. PILOT KONTROLER Holding. After departure turn right (or left) (heading), climb and maintain (altitude). Oczekuję. Po starcie skręć w prawo (lub w lewo) na kurs (kurs), wznieś się i utrzymaj (wysokość). KONTROLER Fly runway heading. Leć kursem pasa. KONTROLER Will advice later for right (or left) Podam później co do prawego (lub turn. lewego) skrętu. KONTROLER Make straight in approach runway Wykonaj podejście z prostej na pas (number). (numer). KONTROLER KONTROLER Make short approach. Make long approach. KONTROLER Cleared touch (number). KONTROLER Make full stop. Wykonaj lądowanie z całkowitym zatrzymanie. PILOT Request low pass (reasons). Zezwól na niski przelot (przyczyny). KONTROLER KONTROLER Cleared low pass Circle the aerodrome Masz zgodę na niski przelot. Okrąż lotnisko. KONTROLER Make another circuit. Wykonaj ponowne okrążenie. KONTROLER Your stand (or gate) (designation). Twoje stanowisko (oznaczenie). and Wykonaj krótkie podejście Wykonaj długie podejście. go runway Zezwalam na natychmiastowy (numer). 13 przyziemienie i odlot z pasa (lub rękaw) Kto KONTROLER wersja angielska If going around (instructions). wersja polska Jeśli odchodzisz na drugie okrążenie (instrukcje). KONTROLER (distance) From touchdown. (dystans) Od punktu przyziemienia. KONTROLER Check gear down and locked. Sprawdź wypuszczenie zablokowanie podwozia. KONTROLER Check decision altitude. Sprawdź wysokość bezwzględną. KONTROLER Report runway (lights) in sight. Zgłoś widoczność (świateł) pasa. KONTROLER Are you going around? KONTROLER KONTROLER i Czy odchodzisz na dru ie okrążenie? Go around immediately Odchodź natychmiast na drugie (instructions) (reason). okrążenie (instrukcje) (powód). Report speed. Podaj prędkość. 14 [APP] Approach Głównym zadaniem kontroli zbliżania jest zapobieganie kolizji między samolotami, operującymi pod jej nadzorem, oraz ogólna organizacja i przyspieszenie przepływu samolotów. SAMOLOTY ODLATUJĄCE SID Kontrolerzy najczęściej używają SIDów. Jeżeli jednak nie masz map, powiedz im. Dostaniesz wektorowanie przez tekst. Oto przykład: wystartowałeś i zgłaszasz się kontroli podejścia. Kto wersja angielska wersja polska PILOT Approach, (your callsign) with you Kontrola podejścia, (Twój callsign) at (altitude), (name of the SID). pod wasza kontrola, wysokość (wysokość), (SID, którym lecę). KONTROLER (Your callsign), radar contact, (Twój callsign), mam Cię na continue (SID), climb and maintain radarze, kontynuuj swój SID, flight level (three digits). wznieś się i utrzymaj poziom lotu (trzy cyfry). PILOT Climbing to flight level digits), (Your callsign). (three Wznoszę się na poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign). Jako że w SIDzie jest opisany kurs, którym pilot ma lecieć, kontroler nie musi dodatkowo kierować samolotu. Daje za to wyższy poziom, niż ... JEŻELI PILOT NIE KORZYSTA Z SID Jeżeli pilot nie chce używać SIDa, kontroler podaje mu wektory (najczęściej punkt nawigacyjny i wysokość, na której ma nad nim przelecieć. Może to zrobić na kilka sposobów. Przykład: Kto wersja angielska wersja polska PILOT Approach, (your callsign) with you Kontrola zbliżania, (Twój callsign), at (altitude). pod Wasza kontrola na wysokości (wysokość). KONTROLER (Your callsign), radar contact, direct (Twój callsign), mam Cię na (VOR/FIX), climb nad maintain radarze, skieruj się na (stację flight level (three digits). VOR/punkt nawigacyjny), wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry). PILOT (Your callsign), radar contact, direct (VOR/FIX), climb and maintain flight level (three digits) to be level fix. KONTROLER Direct (VOR/FIX), flight level (three Punkt (nazwa stacji VOR/punktu digits), (your callsign). nawigacyjnego), poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign). 15 (Twój callsign), mam Cię na radarze, skieruj się na (stację VOR/punkt nawigacyjny), wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry), miń na tej wysokości podany (VOR/punkt nawigacyjny). WYPROWADZENIE SAMOLOTU NA TRASĘ PRZELOTOWĄ Pilot przeleciał nad punktem nawigacyjnym opisanym w SIDzie, lub podanym przez kontrolera. Zostanie teraz skierowany na właściwą trasę przelotową. Kontroler poda kurs, którym trzeba lecieć, i wysokość, która jest najbliższa wysokości wskazanej w planie lotu. Przykład: Kto KONTROLER PILOT wersja angielska wersja polska (Your callsign), direct (VOR/FIX), (Twój callsign), skieruj się na climb and maintain flight level (nazwa stacji VOR/punktu (three digits), expect flight (flied nawigacyjnego), wznieś się na flight level). poziom lotu (trzy cyfry), spodziewaj się poziomu lotu (poziom, wpisany w planie lotu). Direct (VOR/FIX), climbing flight Skierować się na (nazwa stacji level (three digits), (your callsign). VOR/punktu nawigacyjnego), wznoszę się na poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign). Jeżeli poziom lotu, złożony przez pilota w planie lotu jest niedostępny, pilot dostanie stosowna informację oraz alternatywny, wyższy lub niższy poziom lotu. Gdy samolot opuszcza strefę kontrolowana przez Approach, zostaje przekazany kontroli obszaru. Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), contact Radar on Twój callsign), skontaktuj się z (frequency). kontrola obszaru na częstotliwości (częstotliwość). PILOT (Frequency), (your callsign). 16 (Częstotliwość), (Twój callsign). SAMOLOTY PRZYLATUJĄCE PRZYLOTY WEDŁUG STAR Kontroler podaje nazwę STARu. Robi to według wzoru - (nazwa STARu) arrival. Przykład: Kto KONTROLER PILOT wersja angielska wersja polska (Twój callsign), kontynuuj (nazwa (Twój callsign), kontynuuj (nazwa STARu). STARu). (STAR) arrival, (your callsign). (Nazwa STARu), (Twój callsign). W STARze pilot ma podane kolejne kursy i wysokości. Nie musi otrzymywać od kontrolera dodatkowych instrukcji dotyczących kierunków itp. OCZEKIWANIE Czasami kontrolerzy w celu właściwego ustawienia samolotów na pozycjach do lądowania, muszą kilka z nich wysłać na oczekiwanie. W większości przypadków odbywa się ono nad stacjami VOR lub punktami nawigacyjnymi według zasad opisanych w STARze. Przykład: Pilot otrzymuje skierowanie do punktu oczekiwania opisanego w STARze. Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), cleared to (VOR), to (Twój callsign), skieruj się do hold as published, maintain flight punktu (nazwa stacji VOR), level (three digits), estimated oczekuj, jak opisano, utrzymaj approach time (four digits). poziom lotu (trzy cyfry), oczekiwany czas podejścia (cztery cyfry). PILOT (VOR), hold as published, flight (Stacja VOR), oczekiwać tak, jak level (three digits), (your callsign). wskazano, poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign). W celu wyprowadzenia z kręgu oczekiwania, kontroler wyda pilotowi następujące instrukcje: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), direct VOR (or (Twój callsign), skieruj się na FIX)/turn right/left heading (three (nazwa stacji VOR lub punktu digits). nawigacyjnego)/skręć w prawo (lub lewo) na kurs (trzy cyfry). PILOT (VOR/FIX)/heading (three digits), (Nazwa stacji (Your callsign). nawigacyjnego)/kurs (Twój callsign). 17 VOR/punktu (trzy cyfry), Jeżeli punkt oczekiwania nie jest opisany, kontroler wyda szczegółowe polecenia. Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), cleared to (VOR), (Twój callsign), skieruj się do hold west/east of (VOR) on radial (nazwa stacji VOR), oczekuj na (three digits), (number of minutes) zachód/wschód od stacji na radialu minute leg, maintain flight level (trzy cyfry), lec podanym i (three digits), estimated approach odwrotnym kursem (liczba minut) time (four digits). minut, utrzymaj poziom lotu (trzy cyfry), oczekiwany czas podejścia (cztery cyfry). PILOT (VOR), west/east on radial (three (Nazwa stacji VOR), oczekiwanie na digits), flight level (three digits), zachód/wschód od stacji na radialu (your callsign). (trzy cyfry), poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign). WEKTOROWANIE Wektory można podzielić na kilka typów. - Kierunek skrętu i kurs, na który trzeba położyć samolot Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER Turn left (or right) heading (three Skręć w lewo (lub w prawo) na kurs digits). (trzy cyfry). KONTROLER Fly heading (three degrees). Leć kursem (trzy cyfry). KONTROLER Report (present) heading. Podaj (obecny) kurs. - O ile stopni należy wykonać skręt Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER Turn (number of degrees) left (or Skręć o (liczba stopni) w lewo (lub right). w prawo). Gdy kontroler podaje pilotowi nowy wektor, powinien zaznaczyć, w jakim celu to zrobił. Na przykład: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER Vectors to (fix or airway). Wektory do punktu nawigacyjnego lub trasy przelotowej. KONTROLER Vectors to intercept (name navaid) (specified) radial. Vectors for spacing. KONTROLER of Wektory do przechwycenia (nazwa pomocy nawigacyjnej) (specyficznego) radialu. Wektory dla powiększenia odstępu. Vectors to (type of approach and Wektory do (typ podejścia i pas w runway in use). użyciu). 18 SEPARACJA MANEWRY Kontroler lotu ma za zadanie odpowiednie odseparowanie i ustawienie samolotów. Czasami pilot dostaje instrukcje wykonania pełnego zakrętu. Manewr taki jest najczęściej stosowany jako akcja opóźniająca. Przykład: Kto KONTROLER PILOT KONTROLER PILOT wersja angielska wersja polska (Your callsign), make a three sixty (Twój callsign), wykonaj 360turn left/right for delay. stopniowy zakręt w lewo/prawo dla opóźnienia. Left/right three sixty, (your W lewo/prawo o 360 stopni, (Twój callsign). callsign). (Your callsign), make one orbit (Twój callsign), wykonaj jeden 360right/left for sequencing. stopniowy zakręt w prawo/lewo w celu ustawiania. Right/left one orbit, (your callsign). 360 stopni w prawo, (Twój callsign). OGRANICZENIA SZYBKOŚCI Kontroler w celu odpowiedniego ustawienia samolotów może im nakazać zmiany szybkości. Może zażądać korekty prędkości na kilka sposobów. Przykład: Kto KONTROLER PILOT KONTROLER PILOT KONTROLER PILOT KONTROLER PILOT KONTROLER PILOT KONTROLER wersja angielska (Your callsign), report speed indicated. Speed (three digits) knots, (your callsign). (Your callsign), maintain present speed. Wilco, (your callsign). Moja prędkość wynosi (trzy cyfry) węzłów, (Twój callsign). (Twój callsign), utrzymaj obecną prędkość. Wykonam, (Twój callsign). (Your callsign), maintain (three digits) knots or more. (Three digits) knots or more, (your callsign). (Your callsign), do not exceed (speed) knots. Do not exceed (speed) knots, (your callsign). Your callsign), maintain maximum forward speed. Maximum forward speed, (your callsign). (Your callsign), maintain minimum safe approach speed. approach (Twój callsign), utrzymaj (trzy cyfry) węzłów lub więcej. (Trzy cyfry) węzłów lub więcej, (Twój callsign). (Twój callsign), nie przekraczaj (liczba) węzłów. Nie przekroczyć (liczba) węzłów, (Twój callsign). (Twój callsign), utrzymaj największą prędkość poziomą. Maksymalna prędkość pozioma, (Twój callsign). (Twój callsign), utrzymaj najmniejszą bezpieczną prędkość podejścia. speed, Minimalna bezpieczna prędkość podejścia, (Twój callsign). PILOT Minimum safe (your callsign). KONTROLER (Your callsign), increase speed to (speed) knots Increasing speed to (speed) knots, (your callsign). PILOT wersja polska (Twój callsign), podaj prędkość. 19 (Twój callsign), zwiększ prędkość do (liczba) węzłów. Zwiększyć prędkość do (liczba) węzłów, (Twój callsign). Kto KONTROLER wersja angielska wersja polska (Your callsign),, reduce speed to (Twój callsign), zredukuj szybkość (speed) knots. do (liczba) węzłów. PILOT Reducing to (speed knots, (your Zredukować prędkość do (liczba) callsign). węzłów, (Twój callsign). (Your callsign), high speed (::(Twój callsign), masz zgodę na approved. lot z wysoka prędkością. KONTROLER PILOT High speed callsign). approved, (your Zgoda na lot z wysoka prędkością, (Twój callsign). PODEJŚCIE Z WIDOCZNOŚCIĄ Na podejście z widocznością pilot musi otrzymać zgodę kontrolera. Przykład: Jesteś kierowany przez ATC do podejścia z widocznością. Kontroler może wydać kilka instrukcji. Kto wersja angielska wersja polska PILOT (Your callsign), request visual (Twój callsign), proszę o zgodę na approach runway (number). podejście z widocznością na pas (numer pasa). KONTROLER (Your callsign) , fly heading (three (Twój callsign), leć kursem (trzy digits), descent and maintain cyfry), zniż się i utrzymaj (altitude), QNH (four digits), (wysokość), ciśnienie (cztery cyfry), vectors for visual approach to wektory do podejścia z runway (number). widocznością na pas (numer pasa). PILOT Heading (three digits), descending Kurs (trzy cyfry), zniżam się na to (aititude), QNH (four digits), (wysokość), ciśnienie (cztery cyfry), (your callsign). (Twój callsign). Kiedy pilot znajdzie się na właściwej pozycji do rozpoczęcia podejścia, dostanie na nie zezwolenie od kontrolera lotu. Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), cleared visual (Twój callsign), masz zgodę na approach runway (number), contact podejście z widocznością na pas tower on (frequency). (numer pasa), skontaktuj się z wieżą na częstotliwości (częstotliwość). PILOT Cleared visual approach runway Zgoda na podejście z widocznością (number), tower on (frequency), na pas (numer pasa), wieża na (your callsign). częstotliwości (częstotliwość), (Twój callsign). 20 PODEJŚCIE WEDŁUG ILS Kontroler lotu ustawi pilota do podejścia według systemu ILS w ten sam sposób, jak w podejściach z widocznością (tzn. użyje tych samych frazeologii). Przykład: Kto KONTROLER PILOT wersja angielska (Your callsign), fly heading (turn right/left heading) (three digits), (descent and) maintain (altitude), QNH (four digits), vectors for ILS approach runway (number). wersja polska (Twój callsign), leć kursem (lub skręć w prawo/lewo na kurs) (trzy cyfry), zniż się i utrzymaj (wysokość), ciśnienie (cztery cyfry), wektory do podejścia według ILS na pas (numer pasa). Heading (three digits), (altitude), Kurs (trzy cyfry), (wysokość), QNH (four digits), runway ciśnienie (cztery cyfry), pas (numer (number), (your callsign). pasa), (Twój callsign). Gdy pilot znajdzie się we właściwej pozycji do rozpoczęcia podejścia, może usłyszeć od kontrolera: instrukcję dotyczącą ostatniego skrętu, zmiany wysokości lub przechwycenia ścieżki kierunku. Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), turn left/right (Twój callsign), skręć w lewo/prawo heading (three digits) to intercept na kurs w celu przechwycenia the localizer runway (number), ścieżki kierunku na pas (numer cleared ILS approach runway pasa), masz zgodę na podejście (number), report established, według ILS na pas (numer pasa), number (digit), distance (number of zgłoś, kiedy ustabilizujesz się na miles). ścieżce, masz numer (cyfra), dystans do pasa (liczba mil). PILOT Left/right heading (three digits), W lewo/prawo na kurs (trzy cyfry), cleared ILS approach runway zgoda na podejście według ILS na (number), will report established, pas (numer pasa), zgłoszę (your callsign). ustabilizowanie na ścieżce, (Twój callsign). PILOT (Your callsign), established ILS (Twój callsign), ustabilizowany na runway (number). ścieżce podejścia na pas (numer pasa). KONTROLER (Your callsign), continue approach, (Twój callsign), kontynuuj contact tower on (frequency). podejście, skontaktuj się z wieżą na częstotliwości (częstotliwość). PILOT (Frequency), (Your callsign). (Częstotliwość), (Twój callsign). Jeżeli przed Tobą ląduje JEDEN samolot, dostaniesz inne instrukcje. Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), continue approach, (Twój callsign), kontynuuj number two, proceeding traffic, podejście, masz numer dwa, (type of the aircraft), (digit) miles (dystans w milach) przed Tobą (typ ahead, contact tower (frequecny). samolotu), skontaktuj się z wieżą na częstotliwości (częstotliwość). PILOT Traffic in sight, (freqnuecy), (Your Widzę ten samolot, (częstotliwość), callsign). (Twój callsign). 21 ZAKOŃCZENIE SŁUŻBY RADAROWEJ Pilot może otrzymać instrukcję zmiany częstotliwości , gdy: podchodzi do lądowania i potrzebuje czasu na odebranie informacji o lotnisku opuszcza przestrzeń kontrolowaną przez dany organ ATC rezygnuje z dalszego wektorowania radarowego Przykład: Kontroler może wydać kilka instrukcji: Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), radar service (Twój callsign), służba radarowa terminated, SQUAWK 1200. zakończona, kod transpondera 1200. PILOT SQUAWK 1200, (your callsign). Kod transpondera 1200, (Twój callsign). KONTROLER (Your callsign), contact (frequency (Twój callsign), skontaktuj się z identification). (częstotliwość i oznaczenie). PILOT (Frequency identification), (your (Częstotliwość i oznaczenie), (Twój callsign). callsign). KONTROLER (Your callsign), cancel IFR. PILOT (Your callsign), SQUAWK 1200, IFR flight cancelled at (time), descent and maintain (altitude) feet, QNH (four digits). KONTROLER SQUAWK 1200, (altitude), (four digits), (your callsign). 22 QNH (Twój callsign), kasuję twój lot według przyrządów. (Twój callsign), kod transpondera 1200, lot IFR skasowany o godzinie (czas), zniż się i utrzymaj (wysokość) stóp, ciśnienie (cztery cyfry). Kod transpondera 1200, (wysokość) stóp, ciśnienie (cztery cyfry), (Twój callsign). INNE FRAZEOLOGIE APP Kto KONTROLER KONTROLER KONTROLER KONTROLER KONTROLER KONTROLER KONTROLER PILOT KONTROLER KONTROLER wersja angielska Report heading (and flight level). Continue heading. Fly heading (three digits) Resume own navigation. Stop turn now. Vectoring for (position in the circuit). (Type) approach not available due (reason), (alternative instructions). Request (distance) final. Report established on ILS localizer (or glide path). Closing from left (or right), report established. KONTROLER Maintain altitude until glide path interception. KONTROLER Report established on glide path KONTROLER KONTROLER ILS runway (number) localizer frequency is (frequency). Turn left (or right) heading (number) degrees immediately to avoid traffic (deviating from adjacent approach), climb to (altitude). In case of go around (instructions). KONTROLER PILOT KONTROLER KONTROLER KONTROLER (Distance) from touchdown. Going around. No delay expected. Expected approach time (time). Delay not determined (reasons). KONTROLER Turn left (or right) now. KONTROLER 23 wersja polska Podaj swój kurs (i poziom lotu). Kontynuuj aktualnym kursem Leć kursem (trzy cyfry) Podejmij własną nawigację. Przerwij skręt teraz. Wektorowanie dla (pozycja w kręgu). (Typ) podejście nie jest możliwe (przyczyny), (inne instrukcje). Proszę o (specyficzna długość) prostą. Zgłoś ustabilizowanie na ścieżce kierunku (lub ścieżce schodzenia). Zbliżasz się do ścieżki schodzenia z lewej (lub z prawej), zgłoś ustabilizowanie. Utrzymaj obecną wysokość do momentu przechwycenia ścieżki schodzenia. Zgłoś ustabilizowanie na ścieżce schodzenia. Częstotliwość radiolatarni kierunku pasa (numer) to (częstotliwość). Skręć w lewo (lub w prawo) na kurs (liczba) stopni natychmiast dla ominięcia samolotu (odchylającego się od sąsiedniego podejścia), wznieś się na (wysokość). W przypadku odejścia na drugie okrążenie (instrukcje). (Dystans) od punktu przyziemienia. Odchodzę na drugie okrążenie. Opóźnienia nie przewiduje się. Spodziewany czas podejścia (czas). Opóźnienie nieokreślone (przyczyny). Skręć w lewo (lub w prawo) teraz. [CTR] Center Stanowisko Center ma największy zasięg radarowy ze wszystkich. To ono poprowadzi Cię do lotniska docelowego. Jego główne zadania to: - zapewnienie odpowiedniej separacji kierowanie samolotów do punktów nawigacyjnych przekazywanie samolotów odpowiednim organom kontroli lotów sprawdzanie, czy trasa samolotu zgadza się z planem lotu ogólna koordynacja lotów PRZEJŚCIE Z LOTU VFR DO IFR (Twój callsign) wykonuje lot VFR. Zechciał jednak zmienić warunki lotu na IFR. Dialog między kontrolerem a pilotem nie będzie się różnił, od tego, który ma miejsce na ziemi. Kto wersja angielska wersja polska PILOT Center, (your callsign), request Kontrola, (Twój callsign), proszę o clearence to (destination). zgodę na lot IFR do (punkt docelowy). KONTROLER (Your callsign), you are cleared to (Twój callsign), masz zgodę na lot (destination), direct (VOR/FIX), IFR do (punkt docelowy), skieruj się then flight plan route, climb and do (nazwa stacji VOR/punktu maintain flight level (three digits), nawigacyjnego), potem leć trasą SQUAWK (four digits). wskazaną w planie lotu, wznieś się na poziom lotu (trzy cyfry), potem utrzymaj tą wysokość, kod transpondera (cztery cyfry). PILOT Cleared to (destination), direct Zgoda na lot IFR do (punkt (VOR/FIX, then flight plan route, docelowy), skierować się do (stacja flight level 120, SQUAWK (four VOR/punkt nawigacyjny), poziom digits), (your callsign). lotu 120, kod transpondera (cztery cyfry), (Twój callsign).. KIEROWANIE SAMOLOTU Samolot, znajdujący się pod kontrolą CTR, będzie kierowany do odpowiednich punktów nawigacyjnych (FIXów), które zostały wskazane w planie lotu. Kto wersja angielska wersja polska PILOT Center, (your callsign) with you at (Twój callsign) pod Wasza kontrola, (altitude). (wysokość). KONTROLER (Your callsign), radar contact, climb (Twój callsign), mam Cię na and maintain flight level (three radarze, wznieś się na poziom lotu digits), direct (VOR/FIX). (trzy cyfry), skieruj się na (stacja VOR/punkt nawigacyjny). PILOT Direct (VOR/FIX), flight level (three Skierować się na (stacja VOR/punkt digits), (your callsign). nawigacyjny), poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign). 24 Kontroler CTR może wydawać inne polecenia: Kto wersja angielska KONTROLER (Your callsign), descent and maintain flight level (three digits). PILOT Flight level (three digits), (your callsign). KONTROLER (Your callsign), direct (VOR/FIX). PILOT Direct (VOR/FIX), (your callsign). KONTROLER (Your callsign), after (VOR/FIX) direct (VOR/FIX)/heading (three digits). After (VOR/FIX) direct (VOR/FIX)/heading (three digits), (your callsign). PILOT KONTROLER (Your callsign), contact Approach/Center on (frequency). PILOT (Frequency), (your callsign). wersja polska (Twój callsign), zniż się i utrzymaj poziom lotu (trzy cyfry). Poziom lotu (trzy cyfry), (Twój callsign). (Twój callsign), skieruj się do (VOR/punkt nawigacyjny). (VOR/punkt nawigacyjny), (Twój callsign). (Your callsign), after (VOR/FIX) direct (VOR/FIX)/heading (three digits). Po minięciu (VOR/punkt nawigacyjny), skierować się na (VOR/punkt nawigacyjny)/lecieć kursem (trzy cyfry), (Twój callsign). (Twój callsign), skontaktuj się z Kontrolą podejścia/innym radarem na częstotliwości (częstotliwość). (Częstotliwość), (Twój callsign). W ten sposób kontroler może nas kierować do różnych punktów, stacji VOR, itp. Gdy zechce, żebyśmy zmienili kurs lub wysokość powie odpowiednio Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER (Your callsign), fly heading (three (Twój callsign), leć kursem (trzy digits). cyfry). KONTROLER Climb (or descent) and maintain Wznieś się (lub zniż) i utrzymaj (altitude). (wysokość). 25 INFORMACJE O INNYCH SAMOLOTACH Piloci latający na VATSIM spotkają na pewno inne samoloty. Gdy dwa statki powietrzne zbliżą się do siebie, kontroler poinformuje pilotów o towarzystwie. Możliwych odpowiedzi jest kilka. Kto wersja angielska wersja polska KONTROLER Your callsign), traffic is (callsign (Twój callsign), (callsign oraz and company), at your (digit) nazwa linii) na (liczba) godzinie, o’clock, (distance) miles. odległość (dystans) mil. PILOT (Your callsign), traffic in sight. (Twój callsign), widzę. PILOT (Your callsign), negative contact. (Twój callsign), nie widzę. PILOT (Your callsign), looking for traffic. (Twój callsign), wciąż wypatruję. PILOT (Your callsign), looking out. (Twój callsign), rozglądam się. PILOT (Your callsign), no reported traffic. (Twój callsign), nie ma zgłoszonego ruchu. Ogólny wzór informacji o ruchu innych samolotów wygląda tak: Traffic (number) o’clock, (distance), (direction of flight), (any other pertinent information); Ruch (liczba) godzina, (odległość), (kierunek lotu), (inne istotne informacje); unknown - nieznany slow moving - wolne przemieszczający się fast moving - szybko przemieszczający się closing - zbieżny opposite (or same) direction - przeciwny (lub ten sam) kierunek overtaking - wyprzedzający closing left to right (or right to left) - przecinający z lewa na prawo (lub z prawa na lewo) type - typ level - poziom climbing (and descending) - wchodzący (lub zniżający się) 26 INNE FRAZEOLOGIE CTR Kto KONTROLER KONTROLER KONTROLER KONTROLER PILOT PILOT KONTROLER wersja angielska Stop climb (or descent) at (level). wersja polska Przerwij wznoszenie (lub zniżanie) na poziomie (poziom lotu). Continue climb (or descent) to Kontynuuj wznoszenie (lub (level). zniżanie) do poziomu lotu (poziom). When ready climb (or descent) to Gdy będziesz gotowy wznoś się (lub (level). zniżaj) do poziomu lotu (poziom). Expect descent at (time). Spodziewaj się zniżania o godzinie (godzina). Request descent at (time). Proszę o zniżanie o godzinie (godzina). Unable to comply. Nie mogę wykonać. KONTROLER Oczekuj nad (nazwa pomocy nawigacyjnej), (znak wywoławczy i częstotliwość, jeśli konieczne), (poziom), kąt drogi odlotu (trzy cyfry) stopni, zakręty w prawo (lub w lewo), czas odlotu (liczba) minut, (dodatkowe instrukcje, jeśli konieczne), spodziewaj się dalszych zezwoleń o (czas). Make a three sixty turn left (or Wykonaj zakręt o trzysta right) (reason). sześćdziesiąt stopni w lewo (lub w prawo) (przyczyna). Resume own navigation. Podejmij własną nawigację. KONTROLER Report speed. PILOT KONTROLER Speed (number) kilometers per Prędkość (numer) kilometrów (lub hour (or knots). węzłów) na godzinę. Maintain (number) kilometers per Utrzymaj (numer) kilometrów na hour (or knots), until (location). godzinę (lub węzłów), aż do (miejsce). Increase (or reduce) speed to (by) Zwiększ (lub zmniejsz) prędkość do (number) kilometers per hour (or (o) (liczba) kilometrów na godzinę knots). (lub węzłów). Maintain present speed. Utrzymaj obecną prędkość. KONTROLER Resume normal speed. Przyjmij normalną prędkość. KONTROLER No (ATC) speed restrictions. Nie ma żadnych ograniczeń prędkości (ze strony ATC). KONTROLER KONTROLER KONTROLER Hold at (name of facility) (call sign and frequency, if necessary), (level), inbound track (three digits) degrees, right (or left) hand pattern, outbound time (number) minutes, (additional instructions, if necessary), expect further clearance at (time). Podaj prędkość. 27