Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 6.0, obowiązująca od 1 stycznia 2016 roku Polskie tłumaczenie pod red. prof. dr hab. n. med. Walerii Hryniewicz Dokument należy cytować jako: „European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing. Breakpoints tables for interpretation of MICs and zones diameters. Version 5.0, 2015. http://www.eucast.org.” Spis treści Przedmowa do polskiego tłumaczenia wersja 5.0 Wprowadzenie Przewodnik: „Jak czytać tabele z wartościami granicznymi EUCAST” Zmiany Enterobacteriaceae Pseudomonas spp. Stenotrophomonas maltophilia Burkholderia cepacia Acinetobacter spp. Staphylococcus spp. Enterococcus spp. Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Streptococcus pneumoniae Streptococcus spp. grupa viridans Haemophilus influenzae Moraxella catarrhalis Neisseria gonorrhoeae Neisseria meningitidis Beztlenowe bakterie Gram-dodatnie Clostridium difficile Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Helicobacter pylori Listeria monocytogenes Pasteurella multocida Campylobacter jejuni i coli Corynebacterium spp. Mycobacterium tuberculosis PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem Dawkowanie Polskie tłumaczenie „Eksperckie zasady interpretacji – zalecenia EUCAST” Wykrywanie mechanizmów oporności – zalecenia EUCAST Wartości graniczne antybiotyków stosowanych miejscowo Strona 1 2 4 5 8 15 21 22 27 38 47 56 66 73 83 90 95 100 106 108 114 116 118 120 122 124 125 131 - Informacje dodatkowe – adresy internetowe http://www.eucast.org/antimicrobial_susceptibility_testing/guidance_documents/ http://www.eucast.org/antimicrobial_susceptibility_testing/guidance_documents/ http://www.korld.edu.pl/pdf/eucast/Expert_rules_v.2.0_2013.pdf http://www.eucast.org/resistance_mechanisms/ http://www.eucast.org/ast_of_bacteria/guidance_documents Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 PRZEDMOWA DO POLSKIEGO TŁUMACZENIA Dokument “Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST). Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu. Wersja 6.0, obowiazująca od 1 stycznia 2016 roku” jest polskim tłumaczeniem dokumentu „European Committee on Antimicrobial Susceptibility Testing Breakpoint tables for interpretation of MICs and zone diameters. Version 6.0, valid from 201601-01”, opublikowanego w dniu 1 stycznia 2016 roku na stonie internetowej EUCAST www.eucast.org. Zawiera on aktualne, obowiązujące w 2016 roku zalecenia EUCAST interpretacji wyników oznaczania lekowrażliwości drobnoustrojów. W spisie treści do tego dokumentu zawarte są również adresy internetowe, pod którymi opublikowane zostały inne dokumenty EUCAST, zawierające informacje nt. oznaczania lekowrażliwosci drobnoustrojów i interpretacji wyników. Niniejszy dokument zastępuje dokument “Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST). Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu. Wersja 5.0, obowiązująca od 1 stycznia 2015 roku”, który w polskim tłumaczeniu ukazał się w kwietniu 2015 roku na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów www.korld.edu.pl. W opracowaniu polskiego tłumaczenia brali udział członkowie Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST, którym bardzo dziękuję za zaangażowanie w przygotowanie tego dokumentu. prof. dr hab. n. med. Waleria Hryniewicz Konsultant Krajowy w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej 1 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 5.0, obowiązująca od 1 stycznia 2015 roku Wprowadzenie 1. Tabele EUCAST zawierają kliniczne wartości graniczne minimalnych stężeń hamujących MIC (opracowane lub w latach 2002-2015) oraz odpowiadające im wielkości stref zahamowania wzrostu. W tabelach wartości granicznych EUCAST wersja 5.0 poprawiono błędy w pisowni i redakcyjne, poprawiono wyjaśnienia i komentarze, wprowadzono wartości graniczne dla nowych grup i gatunków drobnoustrojów, dokonano przeglądu i skorygowano wartości MIC oraz zaktualizowano wielkości stref zahamowania wzrostu. Wszystkie zmiany zaznaczono kolorem jasnożółtym, najlepiej widoczne na ekranie lub kolorowym wydruku. Podkreślono nowe lub zmienione komentarze. Komentarze usunięte zaznaczono przekreśleniem treści komentarza. 2. Wartości graniczne PK/PD (niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów) podano w osobnych tabelach na końcu opracowania. 3. Komentarze oznaczone numerem są to komentarze ogólne oraz/lub odnoszące się do wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących MIC. Komentarze oznaczone literą odnoszą się do wartości granicznych stref zahamowania wzrostu drobnoustrojów w metodzie dyfuzyjno- krążkowej. 4. W oryginale dokumetu w wersji angielskojęzycznej, dostępnym na stronie internetowej EUCAST www.eucast.org, kolorem niebieskim oznaczono nazwy antybiotyków, dla których opracowano charakterystykę leku (dokument RD, ang. rational documents). Oznaczone kolorem wartości graniczne minimalnych stężeń hamujących oraz wartości graniczne stref zahamowania wzrostu drobnoustrojów w metodzie dyfuzyjno-krążkowej mają połączenie do baz EUCAST odpowiednio rozkładów wartości MIC oraz rozkładu wielkości stref zahamowania wzrostu dla poszczególnych gatunków drobnoustrojów. 5. Na stronie internetowej EUCAST jest dostępna niezabezpieczona wersja dokumentu w formacie arkusza Excel®, odpowiedniej do podglądu i wprowadzania zmian oraz w formacie pliku Acrobat® PDF odpowiednim do druku. Wszyskie funkcje programu Excel sa aktywne pod warunkiem uzywania oryginalnych programów MicrosoftTM. W dokumencie w formacie Excel możliwe jest wprowadzenie modyfikacji w zakresie listy antybiotyków, tak aby odpowiadała ona lokalnym potrzebom. Zawartość pojedynczych komórek w arkuszu nie może być zmieniona. Schowanie wiersza jest możliwe przez zaznaczenie numeru wiersza klikając na prawy klawisz myszy i wybranie funkcji „ukryj”. Schowanie kolumny jest możliwe przez zaznaczenie numeru kolumny klikając na prawy klawisz myszy i wybranie funkcji „ukryj”. 6. Wielkość strefy zahamowania wzrostu dla kategorii „wrażliwy” S≥50 mm jest arbitralnie przyjętą wartością graniczną „wykraczającą poza skalę” odpowiadajacą wartości MIC w przypadkach drobnoustrojów, których szczepy dzikie charakteryzują się wartościami MIC klasyfikującymi je do kategorii „średniowrażliwy” (tzn. nie są spotykane szczepy w pełni wrażliwe). Uczyniono tak, aby zapewnić, że szczepy dzikie wykazujące wielkość strefy zahamowania wzrostu wokół krążka w przedziale pomiędzy 50 mm a wartość graniczna dla kategorii „oporny”, będą klasyfikowane jako „średniowrażliwy”. 2 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 7. W celu uproszczenia tabel z wartościami granicznymi EUCAST, w tabelach nie umieszczono kolumn dla kategorii „średniowrażliwy”. Np. jeśli wartość graniczna MIC dla kategorii wrażliwy S≤1 mg/L i dla kategorii „oporny” R>8 mg/L, to kategoria „średniowrażliwy” zawiera szczepy o wartościach MIC w zakresie 2 – 8 mg/L (czyli w zakresie od >1 do ≤8); w przypadku wielkości stref zahamowania wzrostu kategoria „wrażliwy” S≥22 mm, a kategoria „oporny” R<18 mm to kategoria „średniowrażliwy” zawiera się w przedziale 18-21 mm. 8. W przypadku oznaczania wrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową na trimetoprim-sulfametoksazol dla Stenotrophomonas maltophilia, na penicylinę benzylową dla Staphylococcus aureus oraz na wankomycynę dla enterokoków, do prawidłowej interpretacji wyniku testu niezbędne jest stosowanie odpowiednich reguł odczytu. W celu ułatwienia interpretacji wyniku, na końcu odpowiednich rozdziałów z tabelami wartości granicznych zamieszczono zdjęcia prezentujące prawidłowy odczyt wielkości stref zahamowania wzrostu. Ogólne i szczegółowe zasady odczytu wyników w oznaczaniu lekowrażliwosci metodą dyfuzyjno-krążkową są zamieszczone w dokumencie „EUCAST Reading Guide” (strona internetowa www.eucast.org ). 9. Dla cefuroksymu i fosfomycyny zamieszczono osobno wartości graniczne dla formy parenteralnej i doustnej leku. 10. Zgodnie z ogólnie przyjętymi, miedzynarodowymi zasadami, zakres rozcieńczeń dla oznaczania wartości MIC obejmuje podwójne rozcieńczenia leku w górę i w dół od wartości 1 mg/L. Dla rozcieńczeń poniżej 0,25 mg/L otrzymujemy wartości wyrażane w liczbach z wieloma miejscami po przecinku. W celu uniknięcia stosowania w tabelach i innych dokumentach EUCAST liczb z wieloma miejscami po przecinku zadecydowano o używaniu następujących skrótów (pogrubioną czcionką): 0,125→0,12; 0,0625→0,06; 0,03125→0,03; 0,15625→0,015; 0,0078125→0,008; 0,00390625→0,004 i 0,001953125→0,002. Skróty i definicje: „–‘’ oznacza, iż nie zaleca się oznaczania lekowrażliwości, gdyż lek wykazuje słabą aktywność wobec tej grupy drobnoustrojów. Izolaty mogą być raportowane jako oporne bez wykonania oznaczenia lekowrażliwości. „IE” oznacza, że istnieje zbyt mało dowodów potwierdzających, że lek wykazuje aktywność wobec tej grupy drobnoustrojów. W wyniku oznaczania lekowrażliwości możliwe jest podanie wartości MIC bez interpretacji jako wrażliwy, średniowrażliwy lub oporny. NA = nie dotyczy IP = w przygotowaniu S = wrażliwy R = oporny Komentarz do tłumaczenia polskiego: Wartość graniczną dla kategorii „wrażliwy” i „średniowrażliwy” (S/I) zaproponowano w oparciu o standardowe dawkowanie leku, natomiast wartość graniczną dla kategorii „średniowrażliwy” i „oporny” (I/R) w oparciu o maksymalną dawkę leku. (Źródło: EUCAST Standard Operating Procedure Harmonization of breakpoints for existing antimicrobial agents. EUCAST SOP 2.0, 26 September 2010; punkt 8.2). Umieszczanie na wynikach badań mikrobiologicznych informacji o dawkowaniu leków patrz: „Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie informacji o dawkowaniu leków umieszczanych na wynikach badań mikrobiologicznych, 3 marca 2014.”, strona internetowa Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów KORLD www.korld.edu.pl 3 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Jak czytać tabele z wartościami EUCAST? Wartość graniczna z nazwą gatunku bakterii odnosi się jedynie do wymienionego gatunku ( w tym przypadku S. aureus) Antybiotyk Tabela nie zawiera kolumny dla kategorii „średniowrażliwy” , ale wartość ta jest zawarta pomiędzy wartościami granicznymi dla szczepów wrażiwych S i opornych R. Jeśli wartości graniczne dla kategorii S i R są takie same, to brak jest kategorii „średniowrażliwy”. Antybiotyk A: brak kategorii „średniowrażliwy” Antybiotyk B: średniowrażliwy: 4 mg/L, 23-25 mm Antybiotyk G: średniowrażliwy: 1-2 mg/L, 24-29 mm Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ A R< Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Inokulum: Wskazówki dla oznaczeń metodą Hodowla: dyfuzyjno-krążkową oraz kontroli jakości Odczyt: Kontrola jakości: Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Antybiotyk A 1 1 1 1 X 20 20 1. Komentarz dotyczący wartości granicznych MIC A. Komentarz dotyczący metody dyfuzyjno-krążkowej Antybiotyk B, S.aureus 2 4 Y 26 23 2. Nowy komentarz Usunięty komentarz Antybiotyk C IE IE IE IE Antybiotyk D - - - - A Antybiotyk E IP IP IP IP Antybiotyk F (badanie przesiewowe) NA NA Y 25 25 Antybiotyk G 0,5 2 Z 30 24 Nie dotyczy Wartość graniczna dla odróżnienia izolatów z mechanizmem oporności od izolatów bez mechanizmu oporności W przygotowaniu Istnieje zbyt mało dowodów potwierdzających, że lek wykazuje aktywność wobec tej grupy drobnoustrojów Kolorem niebieskim oznaczono nazwy antybiotyków, dla których opracowano charakterystykę leku (dostępne w wersji angielskojęzycznej dokumentu stronie internetowa EUCAST www.eucast.org,) Brak wartości granicznych. Oznaczanie lekowrażliwości nie jest zalecane Pola zawierające zmiany w stosunku do poprzedniej wersji oznaczono na żółto 4 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Europejski Komitet ds. Oznaczania Lekowrażliwości (EUCAST) Tabele interpretacji wartości granicznych minimalnych stężeń hamujących (MIC) oraz wielkości stref zahamowania wzrostu Wersja 6.0, obowiązująca od 1 stycznia 2016 roku Wersja 6.0, 2016-01-01 Zmiany (fragmenty zmienione, usunięte lub dodane) w stosunku do wersji 5.0 zaznaczono kolorem jasnożółtym Zmienione komentarze zostały podkreślone. Usunięte komentarze zostały przekreślone. Wszystkie • Komentarze dotyczące oporności rzadkich lub dotąd nie opisywanych zostały przeniesione z sekcji kometarzy do wartości MIC do sekcji z nazwami antybiotyków. • Komentarze dotyczące dawkowania przeniesiono z sekcji kometarzy do wartości MIC do sekcji z nazwami antybiotyków. • Komentarze odnoszące się do wartości granicznych dla specyficznych gatunków przeniesiono z sekcji kometarzy do wartości MIC do sekcji z nazwami antybiotyków. • Dodano rekomendacje kontroli jakości krążków zawierających kombinacje lek β-laktamowy – inhibitor. • Do tabel dodano nowe leki:ceftolozan-tazobaktam, dalbawancyna, oritawancyna i tedizolid. • Zmieniono nagłówek „Glikopeptydy” na „Glikopeptydy i lipopeptydy”.. • Oksazylidynony (tedizolid i linezolid) są prezentowane w nowej sekcji (przeniesiono linezolid z tabel z róznymi lekami) • Zmieniono punkt 3 i 5. Wprowadzenie Enterobacteriaceae Stenotrophomonas maltophilia • Dodano nowe wartości graniczne: ceftibiprol (wielkość strefy w metodzie dyfuzyjno-krążkowej) oraz ceftolozan-tazobaktam (wartości MIC i wielkość strefy w metodzie dyfuzyjno-krążkowej) • Dodano nowy komentarz: Cefalosporyny 3. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: cefalosporyny komentarz 1 i 4 (dodano dawkowanie), karbapenemy komentarz 1, monobaktamy komentarz 1 oraz różne leki komentarz 1. • Dodano nowe wartości graniczne: ceftolozan-tazobaktam wartości MIC • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: ceftazydym (wielkośc strefy w metodzie dyfuzyjno-krążkowej) • Dodano nowy komentarz: Cefalosporyny 3. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: penicyliny komentarz 3, cefalosporyny komentarz 1 i 2 (dodano dawkowanie) i karbapenemy komentarz 1 i 2 (dodano dawkowanie). • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: różne leki komentarz 2 (dodano dawkowanie). Acinetobacter spp. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: karbapenemy komentarz 1 i 2 (dodano dawkowanie). Staphylococcus spp. • Dodano nowe wartości graniczne: ceftobiprol (wielkość strefy w metodzie dyfuzyjno-krążkowej) oraz dalbawancyna, oritawancyna i tedizolid (wartości MIC) • Dodano nowe komentarze: glikopeptydy komentarz 2, 3 i 4 oraz oksazylidynony komentarz 1 i B. • Dodano przeglądu i zmieniono komentarze: penicyliny komentarz 4, cefalosporyny komentarz 1/A (dodano ceftolozan-tazobaktam), cefalosporyny komentarz 2 (dodano dawkowanie), cefalosporyny komentarz 3 (dodano mecC), fluorochinolony komentarz 2 i 3 (dodano dawkowanie), aminoglikozydy komentarz 1 i 2 (wielkość strefy do badania przeglądowego z uzyciem krążka z kanamycyną), tetracykliny komentarz 2 oraz różne leki komentarz 1, 2 i 3. Pseudomonas spp. 5 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wersja 6.0, 2016-01-01 Zmiany (fragmenty zmienione, usunięte lub dodane) w stosunku do wersji 5.0 zaznaczono kolorem jasnożółtym Zmienione komentarze zostały podkreślone. Usunięte komentarze zostały przekreślone. Enterococcus spp. • Dodano nowe wartości graniczne: ciprofloksacyna i lewofloksacyna (wielkość strefy w metodzie dyfuzyjno-krążkowej). • Dodano nowy komentarz: różne leki komentarz 1. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: aminoglikozydy komentarz 3/B (zmieniono wielkość strefy w metodzie dyfuzyjnokrążkowej), glikopeptydy komentarz A, tetracykliny komentarz 1 oraz opis do zdjęć przedstawiającyh oznaczanie wrażliwości na wankomycynę. Streptococcus spp. grupy A, B, CiG • Dodano nowe wartości graniczne: dalbawancyna, oritawancyna i tedizolid (wartości MIC) • Dodano nowe komentarze: glikopeptydy komentarz 1, 2, 3 i A oraz oksazylidynony komentarz 1 i B. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: penicyliny komentarz 2, makrolidy komentarz 2, tetracykliny komentarz 2 oraz różne leki komentarz 1 i 2. • Usunięto komentarz: glikopeptydy komentarz B. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: fluorochinolony komentarz 2 (dodano dawkowanie) oraz glikopeptydy komentarz 1 • Usunięto komentarze: cefalosporyny komentarz 1, karbapenemy komentarz 2 i glikopeptydy komentarz A. • Dodano informacje o gatunkach zaliczanych do Streptococcus spp. grupy viridans • Dodano nowe wartości graniczne: dalbawancyna, oritawancyna i tedizolid (wartości MIC) • Dodano nowe komentarze: glikopeptydy komentarze 1, 2 3 i A oraz oksazylidynony komentarz A. • Usunieto komentarze: karbapenemy komentarz 1 oraz glikopeptydy komentarz B. • Wyjaśniono używanie wartości granicznych dla H. influenzae do interpretacji wyników oznaczania wrażliwości H. parainfluenzae. • Usunięto Haemophilus influenzae ATCC 49766 jako szczep do kontroli jakości. • Usunieto komentarze: cefalosporyny komentarz 1, karbapenemy komentarz 2 i fluorochinolony komentarz 2. • Dodonano przeglądu i uaktualniono tabelę uzupełniająca (usunieto cefaklor). • Usunięto Haemophilus influenzae ATCC 49766 jako szczep do kontroli jakości. • Dokonano przeglądu i zmieniono wartości graniczne: ciprofloksacyna i lewofloksacyna (wielkości stref w metodzie dyfuzyjnokrążkowej). • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarz: karbapenemy komentarz 1. • Dodano nowy komentarz: makrolidy komentarz 1. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarz:penicyliny komentarz 1 dodano do wartości granicznej dla kategorii „wrażliwy” dla penicyliny benzylowej. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarze: cefalosporyny komentarz 1 i karbapenemy komentarz 2. Streptococcus pneumoniae Streptococcus spp. grupa viridans Haemophilus influenzae Moraxella catarrhalis Neisseria gonorrhoeae Neisseria meningitidis Beztlenowe bakterie Gram-dodatnie Clostridium difficile Beztlenowe bakterie Gramujemne Pasteurella multocida Corynebacterium spp. • Dokonano przeglądu i zmieniono informacje ogólne z rekomendacjami dotyczącymi inkubacji. • Dokonano przeglądu i zmieniono komentarz: różne leki komentarz 1. • Dokonano przeglądu i zmieniono informacje ogólne z rekomendacjami dotyczącymi inkubacji. • Usunięto Haemophilus influenzae ATCC 49766 jako szczep do kontroli jakości. • Dokonano przeglądu i zmieniono informacje o gatunkach zawartych w tabeli (włączono do tabeli Corynebacterium diphteriae). • Poprawiono zakres czasu przedłużonej inkubacji do 40-44 godz. (błąd pisarski). 6 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne PK/PD niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów Dawkowanie • Dokonano przeglądu i zmieniono informacje ogólne. • Dodano informacje o warunkach wykonania oznaczeń lekowrazliwości. • Dodano nowe wartości graniczne: ceftolozan-tazobaktam, dalbawancyna, oritawancyna i tedizolid. • Dodano nową tabelę z dawkowaniem leków z dokumentów opisujących antybiotyki (Rational documents z sekcji 8). Dodano dawkowanie dla wielu leków. 7 Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Enterobacteriaceae Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Escherichia coli ATCC 25922. Do kontroli krążków z połączeniami β-laktam/inhibitor należy stosować szczepy Escherichia coli ATCC35218 lub Klebsiella pneumoniae ATCC 700603 Penicyliny1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - - Penicylina benzylowa Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - - 10 14 A,B 8 10-10 14 A,B 1 8 - Komentarz 1,3 8 20-10 19 16 1 8 1,2 Ampicylina 8 Ampicylina - sulbaktam 8 Amoksycylina 8 Amoksycylina – kwas klawulanowy Amoksycylina – kwas klawulanowy (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 8 1,3 2 3 3 B 14 14 B C C Komentarz A,B 19 B A,B 16 B 32 32 20-10 8 16 30 20 17 Piperacylina – tazobaktam 4 8 4 16 30-6 20 17 Tikarcylina 8 16 75 23 23 3 3 75-10 23 23 - - Piperacylina Tikarcylina – kwas klawulanowy 8 16 Fenoksymetylopenicylina - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej 1/A Dzikie szczepy Enterobacteriaceae są uznawane za wrażliwe na aminopenicyliny. W niektórych krajach uważa się, że dzikie szczepy Escherichia coli i Proteus mirabilis należy zakwalifikować do kategorii średniowrażliwy na aminopenicyliny. Należy wówczas stosować następujące wartości graniczne: wrażliwy MIC ≤0,5 mg/L oraz wielkość strefy zahamowania wzrostu dookoła krążka ≥50 mm. 2. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/L. 3. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L. 4. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/L. 5/D. Wartości graniczne dla mecylinamu (pivmecylinamu) odnoszą się wyłącznie do E. coli, Klebsiella spp. i P. mirabilis. B. Należy ignorować słaby wzrost, który czasami może wystąpić w strefie zahamowania wzrostu. C. Wrażliwość przewidywana z oznaczenia wrażliwości na ampicylinę. D. W przypadku E. coli należy ignorować pojedyncze kolonie widoczne wewnątrz strefy zahamowania wzrostu. 8 Enterobacteriaceae Penicyliny1 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Oksacylina - Kloksacylina Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - - - - - - - Dikloksacylina - - - - Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) E. coli, Klebsiella spp. oraz P. mirabilis 8 8 15D 15D 10 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej Przypisy do tłumaczenia polskiego: W Polsce dla izolatów z zakażeń inwazyjnych należy stosować następujące wartości graniczne ampicyliny, amoksycyliny, ampicyliny-sulbaktam oraz amoksycyliny-kwas klawulanowy: wrażliwy MIC ≤0,5 mg/L lub wielkość strefy zahamowania wzrostu wokół krążka ≥50 mm; oporny MIC >8 mg/L lub wielkość strefy zahamowania wzrostu dookoła krążka ampicylina, amoksycylina i ampicylina-sulbaktam <14 mm oraz krążka amoksycylina-kwas klawulanowy <19 mm. Wartości graniczne amoksycyliny-kwas klawulanowy dla niepowikłanych zakażeń dróg moczowych mają zastosowanie dla zakażeń wywołanych przez E.coli i P.mirabilis W pozostałych przypadkach stosowane są wartości graniczne zgodnie z zaleceniami EUCAST. Uwaga: Nie należy oznaczać wrażliwości na ampicylinę, amoksycylinę, ampicylinę-sulbaktam oraz amoksycylinę-kwas klawulanowy izolatów pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae należących do gatunków naturalnie opornych na te leki, czyli Klebsiella spp.(naturalna oporność wyłącznie na ampicylinę i amoksycylinę), Citrobacter spp., Enterobacter spp., Hafnia alvei, Morganella morganii, Providencia spp., Proteus vulgaris, Proteus penneri, Serratia marcescens, Yersinia enterocolitica, a jeśli oznaczano lekowrażliwość, to w raporcie z badania mikrobiologicznego przy nazwach ww. leków należy podać wynik „oporny” . (Źródło „Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie wartości granicznych aminopenicylin i aminopenicylin z inhibitorami βlaktamaz dla pałeczek z rodziny Enterobacteriaceae, 3 marca 2014”) Mecylinam - lek niedostępny w Polsce. 9 Enterobacteriaceae Cefalosporyny1 Cefaklor Cefadroksyl (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Cefaleksyna (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Cefazolina Cefepim Cefiksym (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Cefotaksym Cefoksytyna (badanie 2 przesiewowe) Cefpodoksym (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten (wyłącznie zakażenia układu moczowego) Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson 4 Cefuroksym iv E. coli, Klebsiella spp. and P. mirabilis Cefuroksym forma doustna (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 16 16 16 16 1 1 4 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 12 12 30 14 14 30 5 24 17 21 17 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. 2. 1 NA 2 NA 5 30 20 19 17 19 1 1 10 21 21 0,5 1 1 0,5 4 1 5 10 30 23 22 23 23 19 23 0.25 13 1 3 8 0.25 13 2 8 5 30-10 30 30 23 23 23 18 23 23 20 18 8 8 30 18 18 3. 4. Wartości graniczne cefalosporyn dla Enterobacteriaceae umożliwiają wykrycie wszystkich klinicznie istotnych mechanizmów oporności (włącznie z ESBL i plazmidowym AmpC). Niektóre szczepy wytwarzające β-laktamazy są wrażliwe lub średniowrażliwe na cefalosporyny trzeciej i czwartej generacji na podstawie proponowanych wartości granicznych i powinny być raportowane zgodnie z uzyskanym wynikiem. Oznacza to, że zarówno wytwarzanie, jak i brak produkcji ESBL nie wpływa na zakwalifikowanie szczepu do kategorii wrażliwy. Wykrywanie i określanie typu ESBL jest zalecane dla zdrowia publicznego w kontroli zakażeń ze względów epidemiologicznych. Zastosowanie epidemiologicznej wartości granicznej ECOFF cefoksytyny (8 mg/L) wykazuje wysoką czułość, ale niską specyficzność wykrywania obecności mechanizmu AmpC u Enterobacteriaceae ze względu na fakt, że wartość MIC tego antybiotyku jest także zależna od zmian przepuszczalności osłon komórkowych oraz obecności niektórych karbapenemaz. Typowe szczepy dzikie nie są producentami AmpC. Producenci AmpC z genami plazmidowymi lub hiperproducenci AmpC z genami zlokalizowanymi chromosomalnie, zaliczani są do kategii szczepów „nie-dzikich”. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/L. Wartość graniczna odnosi się do wysokiej dawki 1,5 g x 3. oraz wyłącznie do E. coli, P. mirabilis i Klebsiella spp. 10 Enterobacteriaceae Karbapenemy1 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Doripenem Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 2 Ertapenem 0,5 1 10 25 22 2 8 10 22 16 2 8 10 22 16 Imipenem 2 Meropenem Monobaktamy Aztreonam 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 4 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 24 21 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 24 21 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne karbapenemów dla Enterobacteriaceae umożliwiają wykrycie wszystkich klinicznie istotnych mechanizmów oporności (włącznie z większością karbapenemaz). Niektóre szczepy produkujące karbapenemazy są kwalifikowane jako wrażliwe na podstawie proponowanych wartości granicznych i powinny być raportowane zgodnie z uzyskanym wynikiem. Oznacza to, że zarówno wytwarzanie, jak i brak produkcji karbapenemazy nie wpływa na zakwalifikowanie szczepu do kategorii wrażliwy. Wykrywanie i określanie typu karbapenemaz jest zalecane dla zdrowia publicznego w kontroli zakażeń ze względów epidemiologicznych. 2. Niski poziom oporności jest powszechnym zjawiskiem u Morganella spp., Proteus spp. i Providencia spp. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne aztreonamu dla Enterobacteriaceae umożliwiają wykrycie wszystkich klinicznie istotnych mechanizmów oporności (włącznie z ESBL). Niektóre szczepy wytwarzające β-laktamazy są kwalifikowane jako wrażliwe lub średniowrażliwe na aztreonam na podstawie proponowanych wartości granicznych i powinny być raportowane zgodnie z uzyskanym wynikiem. Oznacza to, że zarówno wytwarzanie, jak i brak produkcji ESBL nie wpływa na zakwalifikowanie szczepu do kategorii wrażliwy. Wykrywanie i określanie typu ESBL jest zalecane dla zdrowia publicznego w kontroli zakażeń ze względów epidemiologicznych.. 11 Enterobacteriaceae Fluorochinolony Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 5 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 22 19 S≤ 0,5 R> 1 Ciprofloksacyna, 1 Salmonella spp. Pefloksacyna (badanie przesiewowe) 1 Salmonella spp. Lewofloksacyna 0,06 0,06 NA NA 5 24 24 1 2 5 22 19 Moksifloksacyna 0,5 1 5 20 17 Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna NA NA NA NA 0,5 1 10 22 19 Ofloksacyna 0,5 1 5 22 19 Ciprofloksacyna Aminoglikozydy1 Wartość graniczna MIC (mg/L) A Komentarz B Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz B Amikacyna S≤ 8 R> 16 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 18 15 Gentamycyna 2 4 10 17 14 Netylmycyna 2 4 10 15 12 Tobramycyna 2 4 10 17 14 1. Istnieją dane kliniczne potwierdzające słaby efekt terapeutyczny leczenia ciprofloksacyną zakażeń układowych wywołanych przez Salmonella spp, wykazujących niski poziom oporności na ciprofloksacynę (MIC >0.06 mg/L). Dostępne dane dotyczą przede wszystkim Salmonella typhi, pojawiają się również doniesienia kazuistyczne opisujące słaby efekt terapeutyczny w przypadku innych serotypów z rodzaju Salmonella. A. W celu wykrycia oporności niskiego stopnia na ciprofloksacynę u Salmonella spp. należy zastosować krążek z pefloksacyną 5 µg. Wyniki uzyskiwane z użyciem krążka z ciprofloksacyną 5 µg nie są wiarygodne. B. Wrażliwość Salmonella spp. na ciprofloksacynę może być wnioskowana na podstawie wyniku testu przesiewowego z użyciem krążka z pefloksacyną 5 µg. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości stężeń granicznych ustalono dla wysokiej dawki aminoglikozydów podawanej raz dziennie. Aminoglikozydy najczęściej stosuje się w terapii skojarzonej z antybiotykami betalaktamowymi. 12 Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy 1 Azytromycyna Klarytromycyna 1 Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna Klindamycyna Chinupristyna/dalfopristyna Tetracykliny Doksycyklina Minocyklina Tetracyklina 1 Tigecyklina Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 2 - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Azytromycynę stosowano w terapii zakażeń wywołanych przez Salmonella typhi (MIC ≤16 mg/L dla szczepow dzikich) i Shigella spp. - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - 15 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - - 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< A 18 A 15 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Tigecyklina wykazuje obniżoną aktywność wobec Morganella spp., Proteus spp. oraz Providencia spp. 2. Do oznaczania MIC tigecykliny metodą mikrorozcieńczen w bulionie należy stosować świeże podłoża, przygotowane w dniu wykonania oznaczeń. A. Wielkości stref zahamowania wzrostu jedynie dla E. coli. Dla pozostałych Enterobacteriaceae należy oznaczać MIC tigecykliny. 13 Enterobacteriaceae Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Oksazylidynony Linezolid Tedizolid Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Różne leki Chloramfenikol Kolistyna Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< 8 - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 8 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 17 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 17 A A 2 2 Komentarz Komentarz - - - - Fosfomycyna iv 32 32 IP IP Fosfomycyna forma doustna (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu 1 moczowego) Kwas fusydowy 32 32 IP IP - - - - Metronidazol - - - - Mupirocyna - Daptomycyna 1 2 2 Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) E. coli Rifampicyna 64 64 - Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol 2 (ko-trimoksazol) 100 1. Do oznaczania MIC fosfomycyny podłoże musi być uzupełnione glukozo-6-fosforanem (do końcowego stężenia 25 mg/L zarówno do oznaczen w bulionie jak i w agarze). W przypadków systemów komercyjnych należy przestrzegac zalecen producenta 2. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19.Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu. 2/B Wartości graniczne odnoszą się jedynie do E. coli B B 11 11 - - - - - - - 2 4 5 18 15 2 4 1.25-23.75 16 13 A. Wyłącznie oznaczanie minimalnego stężenia hamującego MIC. 14 Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Pseudomonas spp. Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853. Do kontroli krążków z połączeniami β-laktam/inhibitor należy stosować szczepy Escherichia coli ATCC35218 lub Klebsiella pneumoniae ATCC 700603 Penicyliny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Penicylina benzylowa Ampicylina Ampicylina - sulbaktam Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy 1 Piperacylina 1 Piperacylina – tazobaktam 3 Tikarcylina 3 Tikarcylina – kwas klawulanowy 16 2 16 16 4 16 16 2 16 16 4 16 Fenoksymetylopenicylina - Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 18 18 18 18 18 18 18 18 - - - - - - - - - - - 30 30-6 75 75-10 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. 2. 3. 4. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (z dodatkiem lub bez tazobaktamu, 4 g x 4). Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/L. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (z dodatkiem lub bez kwasu klawulanowego, 3 g x 4). Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L. 15 Pseudomonas spp. Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan - tazobaktam, P. aeruginosa Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 8 NA 1 8 IE 43 8 NA 8 IE 43 - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 1 4 2 2 8 8 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 10 30-10 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 10 10 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 19 NA 17 IE IP 19 NA 17 IE IP - - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 25 20 24 22 17 18 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (2 g x 3) 2. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (2 g x 3) 3. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/L Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (1 g podawany w ciagu 4 godz. x 3) 2. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (1 g x 4) 16 Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Monobaktamy Aztreonam 1 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 30 16 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Fluorochinolony Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 50 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 16 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Ciprofloksacyna 0,5 1 5 25 22 Lewofloksacyna 1 2 5 20 17 Moksifloksacyna - - - - Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna NA NA NA NA - - - - Ofloksacyna - - - - Aminoglikozydy1 Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 8 4 4 4 16 4 4 4 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 10 10 10 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 18 15 12 16 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 15 15 12 16 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla wysokich dawek aminoglikozydów podawanych raz dziennie. Aminoglikozydy stosowane są najczęściej w terapii skojarzonej z antybiotykami β-laktamowymi. 17 Pseudomonas spp. Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Azytromycyna Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna Klindamycyna Chinupristyna/dalfopristyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - 18 Pseudomonas spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Tetracykliny Doksycyklina Minocyklina Tetracyklina Tigecyklina Oksazylidynony Linezolid Tedizolid Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - - - - - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - 19 Pseudomonas spp. Różne leki Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna 1 Fosfomycyna iv 1 Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 4 - 4 - A Komentarz - A Komentarz - - - - - Trimetoprim – sulfametoksazol (ko-trimoksazol) - - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Zakażenia wywoływane przez dzikie szczepy Pseudomonas spp. (ECOFF 128 mg/L) leczono z zastosowaniem terapii skojarzonej: fosfomycyna z innymi lekami. A. Wyłącznie oznaczanie minimalnego stężenia hamującego MIC 20 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Stenotrophomonas maltophilia Stenotrophomonas maltophilia Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii ( poniżej zamieszczono dokładną instrukcję odczytu) Kontrola jakości: Escherichia coli ATCC 25922 Trimetoprim-sulfametoksazol jest jak dotąd jedynym lekiem, dla którego zostały opracowane wartości graniczne EUCAST. Dodatkowe informacje można znaleźć w dokumencie EUCAST „Stenotrophomonas maltophilia”, dostępnym na stronie internetowej EUCAST: http://www.eucast.org/antimicrobial_susceptibility_testing/ guidance_documents/ Antybiotyk Trimetoprim1 sulfametoksazol (ko-trimoksazol) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ 2 4 R> 2 4 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1.25-23.75 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A A 16 16 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Trimetoprim-sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu. 2. Wartości graniczne ustalono dla terapii z zastosowaniem wysokich dawek leku, co najmniej 240 mg trimetoprimu i 1,2 g sulfametoksazolu podawanych dwa razy na dobę. A. Należy ignorować mgławicowy lub delikatny wzrost w strefie zahamowania wzrostu. Przykłady wyglądu stref zahamowania wzrostu dla Stenotrophomonas maltophilia, oznaczanie wrażliwości na trimetoprim-sulfametoksazol a-c) Widoczna zewnętrzna krawędź strefy zahamowania wzrostu. Należy raportować jako „wrażliwy”, jeśli średnica strefy zahamowania wzrostu ≥16 mm. d) Wzrost bakterii aż do krawędzi krążka oraz brak widocznej krawędzi strefy zahamowania wzrostu. Należy raportować jako „oporny”. 21 Acinetobacter spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Acinetobacter spp. Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Pseudomonas aeruginosa ATCC 27853 Penicyliny1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Penicylina benzylowa Ampicylina Ampicylina - sulbaktam Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy Piperacylina Piperacylina – tazobaktam Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE Fenoksymetylopenicylina - - - - Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Oznaczanie wrażliwości Acinetobacter spp. na penicyliny jest niewiarygodne. W większości przypadków izolaty Acinetobacter spp. są oporne na penicyliny. 22 Acinetobacter spp. Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 1 2 2 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 2 8 8 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 10 10 - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 23 23 21 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 20 17 15 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (1 g podawany w ciagu 4 godz. x 3) 2. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku (1 g x 4) 23 Acinetobacter spp. Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna Lewofloksacyna Moksifloksacyna Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna Ofloksacyna Aminoglikozydy1 Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 NA 1 2 NA - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 8 4 4 4 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 16 4 4 4 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 5 5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 10 10 10 - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 21 21 NA 21 18 NA - - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 18 17 16 17 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 15 17 16 17 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla wysokich dawek aminoglikozydów podawanych raz dziennie. W terapii, aminoglikozydy stosowane są najczęściej w skojarzeniu z antybiotykami beta-laktamowymi. 24 Acinetobacter spp. Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Azytromycyna Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna Klindamycyna Chinupristyna/dalfopristyna Tetracykliny Doksycyklina Minocyklina Tetracyklina Tigecyklina Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej . Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej IE IE IE IE IE IE IE IE 25 Acinetobacter spp. Oksazylidynony Linezolid Tedizolid Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Różne leki Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna Fosfomycyna iv Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 2 - 2 - A Komentarz - A Komentarz - Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol 1 (ko-trimoksazol) - - - - 2 4 16 13 1.25-23.75 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu A. Wyłącznie oznaczanie minimalnego stężenia hamującego (MIC) 26 Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Staphylococcus spp. Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii (z wyjątkiem penicyliny benzylowej i linezolidu, patrz przykłady na końcu rozdziału) Kontrola jakości: Staphylococcus aureus ATCC 29213 Penicyliny1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ Zawartość antybiotyku w krążku (µg) R> 1 0,12 1,2 1 jednostka 1 0,12 1,2 1 jednostka Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A,B A,B Penicylina benzylowa, S. aureus Penicylina benzylowa, S. lugdunensis Penicylina benzylowa, gronkowce koagulazoujemne 0,12 Ampicylina, S. saprophyticus Ampicylina - sulbaktam Komentarz Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Amoksycylina Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Amoksycylina – kwas klawulanowy Piperacylina Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Piperacylina – tazobaktam Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Tikarcylina Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Tikarcylina – kwas klawulanowy Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 0,12 - 3 - 1 3 26 26 A A 26 26 C Komentarz 1 Komentarz 2 A,D C Komentarz A,D 18 18 A,D Komentarz A,D A,D Komentarz A,D Komentarz A,D Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej . 1/A Większość gronkowców wytwarza penicylinazę, co skutkuje ich opornością na penicylinę benzylową, fenoksymetylopenicylinę, ampicylinę, amoksycylinę, piperacylinę i tikarcylinę. Izolaty niewytwarzające penicylinazy i wrażliwe na metycylinę mogą być raportowane jako wrażliwe na ww. penicyliny. Izolaty wytwarzające penicylinazę i wrażliwe na metycylinę są wrażliwe na połączenia penicylin z inhibitorami βlaktamaz oraz penicyliny izoksazolilowe (oksacylina, kloksacylina, dikloksacylina, flukloksacylina). Izolaty oporne na metycylinę są oporne na wszystkie, z kilkoma wyjątkami, antybiotyki β-laktamowe. A,D A,D Komentarz A,D A,D Komentarz 2/C. Żadna z dotychczas stosowanych metod nie pozwala wykrywać w sposób wiarygodny wytwarzania penicylinazy przez gronkowce koagulazo-ujemne. A,D A Komentarz A A Komentarz A 27 Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) Penicyliny S≤ Fenoksymetylo-penicylina 2 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) R> Komentarz 1 1,2 Komentarz 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) R< S≥ A Komentarz 1,2 Komentarz Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Oksacylina Komentarz Kloksacylina Komentarz 1 Dikloksacylina Komentarz Flukloksacylina Komentarz Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - Komentarz - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz A Komentarz A A Komentarz A Komentarz Komentarz A Komentarz - - A A A 3/D. Izolaty S. saprophyticus wrażliwe na ampicylinę nie posiadaja genu mecA i są wrażliwe na ampicylinę, amoksycylinę i piperacylinę (same oraz w połączeniu z inhibitorem β-laktamazy). 4. S. aureus, S. lugdunensis i S. saprophyticus, dla których wartość MIC oksacyliny wynosi >2 mg/L są w większości oporne na metycylinę z powodu obecności genu mecA lub mecC. Odpowiednie wartość MIC oksacyliny dla gronkowców koagulazo-ujemnych opornych na metycylinę z gatunków innych niż S. saprophyticus i S. lugdunensis wynosi >0.25mg/L. B. Metoda dyfuzyjno-krążkowa jest bardziej wiarygodna niż oznaczanie MIC do wykrywania szczepów produkujących penicylinazy, umożliwia bowiem zmierzenie wielkości strefy zahamowania wzrostu oraz dokładną ocenę granicy strefy (patrz zdjęcia pod tabelami). Jeśli wielkość strefy zahamowania wzrostu jest <26 mm, izolaty należy raportować jako oporne. Jeśli wielkość strefy zahamowania wzrostu jest ≥26 mm i granica strefy jest wyraźna, izolaty należy raportować jako oporne. Jeśli granica strefy jest rozmyta, izolaty należy raportować jako wrażliwe. Jeśli są wątpliwości co do oceny krawędzi strefy, izolaty należy raportować jako oporne.Testy chromogenne z nitrocefiną do wykrywania β-laktamaz nie wykrywają w sposób wiarygodny penicylinaz gronkowcowych. Przypis do tłumaczenia polskiego: Izolaty oporne na metycylinę są oporne na wszystkie antybiotyki β-laktamowe z wyjątkiem ceftaroliny, na którą wrażliwość tych izolatów należy oznaczać. 28 Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 . Cefalosporyny1 Cefaklor 2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 A A Cefadroksyl Komentarz Cefaleksyna Komentarz Cefazolina Komentarz Cefepim Komentarz Komentarz Komentarz Komentarz Cefiksym - - - - Cefotaksym Komentarz Cefoksytyna (badanie przesiewowe) S. aureus, S. lugdunensis S. saprophyticus Komentarz Cefoksytyna (badanie przesiewowe) gronkowce koagulazo – ujemne inne niż S. lugdunensis i S. saprophyticus Komentarz Cefoksytyna (badanie przesiewowe), S. pseudointermedius Komentarz Cefpodoksym Komentarz Ceftarolina, S. aureus 1 5 1 Komentarz 1 3 Komentarz 4 Komentarz 4 Komentarz 1 Komentarz A Komentarz 5 1 A A Komentarz 22 A 25 A 35 30 22 4 30 25 4 30 35 A A A A Komentarz 5 A A 3 1 A B 20 A Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1/A Wrażliwość gronkowców na cefalosporyny można przewidzieć na podstawie oznaczania wrażliwości na cefoksytynę, z wyjątkiem ceftadyzymu, cefiksymu, ceftibutenu oraz caftolazonu-tazobaktam, dla których nie określono wartości granicznych i których nie należy stosować w leczeniu zakażeń gronkowcowych. Niektóre S. aureus oporne na metycylinę są wrażliwe na ceftarolinę i ceftobiprol, patrz komentarz 5/B i 6/C. 2. W leczeniu zakażeń gronkowcowych niezbędne jest zastosowanie wysokich dawek leku (500 mg x 2) 3. S. aureus, S. lugdunensis oraz S. saprophyticus, dla których MIC cefoksytyny wynosi >8 mg/L są w większości oporne na metycylinę z powodu obecności genu mecA lub mecC. Wykonanie oznaczenia metodą dyfuzyjnokrążkową pozwala w sposób wiarygodny wykryć oporność na metycylinę. 4. Dla gronkowców koagulazo-ujemnych należących do gatunków innych niż S. aureus, S. lugdunensis i S. saprophyticus wartość MIC cefoksytyny jest słabszym wskaźnikiem oporności na metycylinę niż oznaczenie metodą dyfuzyjno-krążkową 5/B. Izolaty wrażliwe na metycylinę mogą być raportowane jako wrażliwe na ceftarolinę bez wykonywania dalszych oznaczeń. 6. Izolaty wrażliwe na metycylinę mogą być raportowane jako wrażliwe na ceftobiprol bez wykonywania dalszych oznaczeń B 20 29 Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Cefalosporyny1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Ceftazydym - Ceftibuten - Ceftobiprol, S. aureus Ceftolozan-tazobaktam 2 2 - - Ceftriakson Komentarz Cefuroksym iv Komentarz Cefuroksym forma doustna Komentarz Karbapenemy1 6 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) S≥ R< - - - - - - 17C 17C - - 6 5 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Doripenem Komentarz Ertapenem Komentarz Imipenem Komentarz Meropenem Komentarz Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) A Komentarz A A Komentarz A Komentarz A A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Przypis do tłumaczenia polskiego: Dla szczepów opornych na metycylinę i w metodzie dyfuzyjno-krążkowej wykazujących wokół krążka z ceftaroliną wielkość strefy 19-21 mm, należy oznaczyć MIC ceftaroliny w celu potwierdzenia wrażliwości na ten lek. A Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A A A 1/A Wrażliwość gronkowców na karbapenemy jest przewidywana z wyniku oznaczania wrażliwości na cefoksytynę. A 30 Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Monobaktamy Aztreonam - Fluorochinolony1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 2 1 1 5 20 Lewofloksacyna 1 2 5 22 Moksifloksacyna 0,5 1 5 Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) NA NA Norfloksacyna (badanie przesiewowe) NA NA 10 17 1 1 5 20 2 Ofloksacyna - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Ciprofloksacyna Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A 20 A 19 24 A 21 NA NA Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A 1. Wartości stężeń granicznych dla innych leków z grupy fluorochinolonów (np. pefloksacyna i enoksacyna) – należy stosować wartości graniczne ustalone przez krajowe komitety ustalające wartości graniczne. 2. Wartości graniczne ustalono dla terapii wysokimi dawkami leku. A A B Komentarz B A 20 A A. Krążek z norfloksacyną może być używany do badania przesiewowego w celu wykrycia oporności na fluorochinolony. Patrz komentarz B. B. Izolaty sklasyfikowane jako wrażliwe na norfloksacynę mogą być raportowane jako wrażliwe na ciprofloksacynę, lewofloksacynę, moksifloksacynę i ofloksacynę. Dla izolatów sklasyfikowanych w teście przesiewowym jako niewrażliwe należy wykonać oznaczenie wrażliwości na poszczególne leki z tej grupy. 31 Staphylococcus spp. Aminoglikozydy1 2 Amikacyna S. aureus 2 Amikacyna gronkowce koagulazo-ujemne Gentamycyna S. aureus Gentamycyna gronkowce koagulazo-ujemne Netylmycyna S. aureus Netylmycyna gronkowce koagulazo-ujemne Tobramycyna S. aureus Tobramycyna gronkowce koagulazo-ujemne Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 8 8 16 16 30 30 18 22 16 19 1 1 1 1 10 10 18 22 18 22 1 1 1 1 10 10 18 22 18 22 1 1 1 1 10 10 18 22 18 22 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wartości graniczne ustalono dla wysokich dawek aminoglikozydów podawanych raz dziennie.Najczęściej stosowana jest terapia skojarzona aminoglikozydów z antybiotykami β-laktamowymi. 2. Najbardziej wiarygodnym sposobem wykrycia oporności na amikacynę jest zastosowanie krążka z kanamycyną (MIC>8 mg/L). Dla S. aureus odpowiadająca wielkość strefy zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej wynosi <18 mm. 32 Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Glikopeptydy i lipopeptydy1 2 Dalbawancyna 2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0.125 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A 0.125 Komentarz A A Komentarz A Oritawancyna 0.125 0.125 Teikoplanina, S. aureus 2 2 Komentarz Teikoplanina, gronkowce koagulazoujemne Telawancyna, MRSA 4 4 Komentarz 0,125 2,3 0,125 Komentarz Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 2,3 Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz Komentarz Wankomycyna, S.aureus 2 2 Komentarz Wankomycyna, gronkowce koagulazoujemne 4 4 Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A A A A A 1. Wartości MIC glikopeptydów są zależne od metody oznaczania; zalecana metoda mikrorozcieńczeń w bulionie (ISO 20776). Izolaty Staphylococcus aureus o wartości MIC wankomycyny 2 mg/L to izolaty o wartości MIC granicznej dla szczepów dzikich i z tego względu możliwa jest gorsza odpowiedź kliniczna w przypadku terapii zakażeń przez nie wywołanych. 2. Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. 3. Do oznaczania MIC podłoże musi być uzupełnione polysorbatem80 do końcowego stężenia 0,002% dla metody rozcieńczen w bulionie (metoda rozcieńczeń w agarze nie jest walidowana) W przypadku metod komercyjnych należy stosować sia do zaleceń producenta.. 4. Izolaty MRSA wrażliwe na wankomycynę mogą być raportowane jako wrażliwe na dalbawancynę i oritawancynę. 5. Izolaty MRSA wrażliwe na wankomycynę mogą być raportowane jako wrażliwe na telawancynę. A. Wartość graniczną dla kategorii oporny obniżono do 2 mg/L, w celu uniknięcia klasyfikowania izolatów GISA (szczepy o obniżonej wrażliwości na glikopeptydy) jako średniowrażliwych, ponieważ brak jest możliwości leczenia zwiększonymi dawkami wankomycyny lub teikoplaniny zakażeń inwazyjnych wywoływanych przez izolaty o fenotypie GISA.Metoda dyfuzyjnokrążkowa jest niewiarygodna i nie pozwala na rozróżnienie między szczepami dzikimi a opornymi, u których oporność warunkowana jest mechanizmem innym niż obecność genu vanA 33 Staphylococcus spp. Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 2 1 2 1 2 1 1 2 Komentarz IE IE IE Klindamycyna 0,25 0,5 2 22 19 Chinupristyna/dalfopristyna 1 2 15 21 18 Azytromycyna 1 Klarytromycyna 1 Erytromycyna 1 Roksytromycyna Telitromycyna 2 1 Komentarz 1 Komentarz 1 15 1 A Komentarz A Komentarz A B 1/A. Erytromycyna może być stosowana do oznaczania wrażliwości na azytromycynę, klarytromycynę i roksytromycynę. 6. Indukcyjny mechanizm oporności na klindamycynę może zostać wykryty w teście badającym antagonizm klindamycyny i antybiotyku z grupy markolidów. Jeśli nie stwierdza się antagonizmu, izolat należy raportować jako wrażliwy. Jeśli stwierdza się antagonizm, izolat należy raportować jako oporny i rozważyć dodanie do wyniku komentarza: „Klindamycyna może być stosowana w krótkotrwałej terapii lżejszych postaci zakażeń skóry i tkanki podskórnej, ponieważ w trakcie takiej terapii jest małe prawdopodobieństwo rozwoju pełnej oporności.” C B. A 18 A B A A 21 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz IE C. W celu wykrycia antagonizmu klindamycyny i antybiotyku z grupy markolidów należy umieścić krążki z klindamycyną i erytromycyną w odległości 12-20 mm (od krawędzi do krawędzi krążków). Antagonizm jest widoczny jako strefa w kształcie litery D, spłaszczenie od strony krążka z erytromycyną. Wynik „niewrażliwy” w metodzie dyfuzyjno-krążkowej należy potwierdzić oznaczeniem MIC. Przypis do tłumaczenia polskiego: W Polsce w przypadku wykrycia antagonizmu izolat należy raportować jako oporny i wynik uzupełnić komentarzem: „Wykryto mechanizm MLSB indukcyjny.” (Źródło „Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie raportowania mechanizmu oporności MLSB (oporności na makrolidy, linkozamidy i streptograminy B) u ziarenkowców Gram-dodatnich, 3 marca 2014.”) 34 Staphylococcus spp. Tetracykliny Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Doksycyklina 1 Minocyklina 0,5 1 Tetracyklina 1 1 2 2 0,5 Tigecyklina Oksazylidynony Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A 2 1 2,3 Komentarz 1 30 23 1 30 15 2 0,5 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid 4 Tedizolid 0.5 4 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 0.5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 A Komentarz A 20 22 A 19 18 18 1/A Szczepy gronkowców wrażliwe na tetracyklinę są również wrażliwe na doksycyklinę i minocyklinę. Niektóre szczepy gronkowców oporne na tetracyklinę mogą być wrażliwe na minocyklinę lub/oraz doksycyklinę. Jeśli jest taka potrzeba należy oznaczyć MIC doksycykliny dla izolatów opornych na tetracyklinę. 2. Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego 3. Do oznaczania MIC tigecykliny metodą mikrorozcieńczen w bulionie należy stosować świeże podłoża, przygotowane w dniu wykonania oznaczeń A A Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A A 19 19 B Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej B Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Izolaty wrażliwe na linezolid moga być raportowane jako wrażliwe na tedizolid. A. Odczyt strefy w pświetle przchodzącym (płytka trzymana w stronę światła); nalezy zwracać uwagę na krawędzie strefy zahamowania wzrostu. B. Izolaty wrażliwe na linezolid moga być raportowane jako wrażliwe na tedizolid. Dla izolatów niewrażliwych należy oznaczyc wartośc MIC. 35 Staphylococcus spp. Różne leki Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Chloramfenikol 8 8 Kolistyna - - Daptomycyna 1 1,2 1 3 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 18 18 - - 3 1. A Komentarz A Komentarz A A Fosfomycyna iv 32 32 Komentarz Komentarz Fosfomycyna forma doustna - - - - Kwas fusydowy 1 1 24 24 Metronidazol - - - - Mupirocyna 1 Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) S. saprophyticus Rifampicyna 64 4 10 4 C 18 13 D 13 26 23 - - 5 17 14 1.25-23.75 17 14 256 200 30 64 5 100 0,06 0,5 5 Spektinomycyna - - Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol 6 (ko-trimoksazol) 2 4 2 4 5 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej C D Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu niewrażliwego na daptomycynę należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat taki przesłać do laboratorium referencyjnego. 2. Do oznaczania MIC daptomycyny podłoże musi być 2+ uzupełnione Ca do końcowego stężenia 50 mg/L dla metody rozcieńczen w bulionie (metoda rozcieńczeń w agarze nie była walidowana). W przypadku metod komercyjnych należy stosować sia do zaleceń producenta 3. Do oznaczania MIC fosfomycyny podłoże musi być uzupełnione glukozo-6-fosforanem do końcowego stężenia 25 mg/L dla metody rozcieńczen w bulionie (metoda rozcieńczeń w agarze nie była walidowana).W przypadku metod komercyjnych należy stosować sia do zaleceń producenta 4/B. Wartości graniczne ustalono dla dekolonizacji nosa w przypadku nosicielstwa S. aureus. Zastosowanie mupirocyny w przypadku nosicielstwa izolatów średniowrażliwych wiąże się z krótkotrwałą supresją szczepu (przydatne jako profilaktyka przedoperacyjna), ale w odróżnieniu od izolatów wrażliwych, odsetek długotrwałych dekolonizacji jest niski. 5/D. Wartości graniczne odnoszą się jedynie do S. saprophyticus 5. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Stężenia graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu A . Wyłącznie oznaczanie minimalnego stężenia hamującego (MIC) B. Odczytać strefę zahamowania wzrostu w świetle przechodzącym (płytka trzymana pod światło) 36 Staphylococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Przykłady wyglądu stref zahamowania wzrostu dla Staphylococcus aureus, oznaczanie wrażliwości na penicylinę benzylową a) Rozmyta krawędź strefy zahamowania wzrostu i średnica strefy ≥26 mm, raportować jako „wrażliwy”. b) Wyraźna krawędź strefy zahamowania wzrostu i średnica strefy ≥26 mm, raportować jako „oporny”. 37 Enteococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0 obowiązująca od 01.01.2016 Enterococcus spp. Wartości graniczne dla Enterococcus spp. w zapaleniu wsierdzia (endocarditis) – patrz wytyczne krajowe lub międzynarodowe dotyczące leczenia zapalenia wsierdzia Penicyliny1 Penicylina benzylowa Ampicylina 2 Ampicylina – sulbaktam 2 Amoksycylina Amoksycylina – kwas 2 klawulanowy 2 Piperacylina 2 Piperacylina – tazobaktam Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy Fenoksymetylopenicylina Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki tlenowe, 35±1 ºC, 18±2 godz., (dla glikopeptydów 24 godz) Odczyt: od spodu płytki, na czarnym tle, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii (wyjątek: wankomycyna; patrz zdjęcia pod tabelami) Kontrola jakości: Enterococcus faecalis ATCC 29212 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 4 3 4 4 4 4 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 8 3 8 8 4 8 2 2 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 10 A Komentarz A Komentarz A Komentarz 8 A Komentarz A Komentarz A Komentarz A A Komentarz 2 Komentarz - Komentarz 2 Komentarz - Komentarz A Komentarz - Komentarz A Komentarz - - - - - Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Enterococcus faecium oporne na penicyliny uznaje się również za oporne na inne antybiotyki β-laktamowe, włącznie z karbapenemami. 2/A. Wrażliwość na ampicylinę, amoksycylinę oraz piperacylinę w połączeniu lub bez połączenia z inhibitorem β-laktamazy można przewidywać na podstawie oznaczenia wrażliwości na ampicylinę 3. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/L. 4. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L Przypis do tłumaczenia polskiego: W przypadku konieczności zastosowania penicyliny w terapii należy wykonać oznaczenie lekowrażliwości (oznaczenie MIC lub metodą dyfuzyjno-krążkową z użyciem krążka z penicyliną benzylową 10 jednostek ) i wynik interpretować zgodnie z wartościami granicznymi CLSI (MIC wrażliwy ≤8 mg/L, oporny ≥16 mg/L; metoda dyfuzyjno-krążkowa: wrażliwy ≥15 mm, oporny ≤14 mm) (Żródło: „Rekomendacje Zespołu Roboczego ds. wprowadzania zaleceń Europejskiego Komitetu ds. Oznaczania Lekowrażliwości EUCAST, 04.2011.”) 38 Enterococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem - - - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 4 - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 8 - 10 - - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 21 - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 18 - 39 Enterococcus spp. Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Lewofloksacyna (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Moksifloksacyna Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna (badanie przesiewowe) Ofloksacyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 4 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 4 4 4 NA NA NA NA - - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 5 5 10 - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 15A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 15A 15A 15A NA NA B Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej B 12 12 - - A. Krążek z norfloksacyną może być używany do badania przesiewowego wykrywającego oporność na fluorochinolony. Patrz komentarz B. B. Wrażliwość na ciprofloksacynę i lewofloksacynę może być wnioskowana z wrażliwości na norfloksacynę w badaniu przesiewowym. Przypis do tłumaczenia polskiego: Oznaczanie wrażliwości w przypadku braku innych opcji terapeutycznych (Źródło „Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie oznaczania wrażliwości na fluorochinolony u Enterococcus spp., 3 marca 2014.”) 40 Enterococcus spp. Aminoglikozydy1 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ Amikacyna Zawartość antybiotyku w krążku (µg) R> 2 Komentarz 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A Komentarz Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz 1. 2 Komentarz 2 Komentarz Gentamycyna (wykrywanie oporności wysokiego stopnia na aminoglikozydy) Komentarz Netylmycyna Komentarz 2 2 30 A Komentarz A Komentarz Komentarz Komentarz A A Enterococcus spp. są naturalnie oporne na aminoglikozydy i leki te w monoterapii są nieskuteczne w leczeniu zakażeń wywołanych przez enterokoki. Wobec tej grupy drobnoustrojów obserwuje się synergizm działania aminoglikozydów i antybiotyków β-laktamowych lub aminoglikozydów i glikopeptydów, o ile nie posiadają one nabytych mechanizmów oporności.wysokiego stopnia. W związku z tym oznaczanie wrażliwości na aminoglikozydy jest wykonywane w celu odróżnienia oporności naturalnej od nabytej oporności wysokiego stopnia. 2/A. Gentamycyna może być używana do badania przesiewowego wykrywania oporności wysokiego stopnia na aminoglikozydy (HLAR) Wynik negatywny: Izolaty o wartości MIC gentamycyny ≤128 mg/L lub strefie zahamowania wzrostu wokół krążka ≥8 mm. Są to izolaty typu dzikiego, o naturalnej oporności niskiego stopnia na gentamycynę. W odniesieniu do innych aminoglikozydów może to nie być izolat typu dzikiego, o naturalnej oporności niskiego stopnia. Należy oczekiwać synergizmu z penicylinami lub glikopeptydami, jeśli izolaty są wrażliwe na te leki. Wynik pozytywny: Izolaty o wartości MIC gentamycyny >128 mg/L lub strefie zahamowania wzrostu wokół krążka <8 mm. Izolaty takie posiadają nabyte mechanizmy oporności wysokiego stopnia na aminoglikozydy z wyjątkiem streptomycyny, dla której należy osobno wykonać oznaczenie wrażliwości (patrz komentarz 3/B) Nie występuje synergizm działania aminoglikozydów z penicylinami lub glikopeptydami. 41 Enterococcus spp. Aminoglikozydy1 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 3 Streptomycyna (wykrywanie oporności wysokiego stopnia na streptomycynę) Komentarz Tobramycyna Komentarz 2 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 3 Komentarz 2 Komentarz 300 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< B Komentarz A Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej B Komentarz A Komentarz 3/B. Izolaty o wysokim poziomie oporności na gentamycynę mogą nie być wysoce oporne na streptomycynę. Wynik negatywny: Izolaty o wartości MIC streptomycyny ≤512 mg/L lub strefie zahamowania wzrostu wokół krążka ≥14 mm. Są to izolaty typu dzikiego, o naturalnej oporności niskiego stopnia na streptomycynę. Należy oczekiwać synergizmu z penicylinami lub glikopeptydami, jeśli izolaty są wrażliwe na te leki. Wynik pozytywny: Izolaty o wartości MIC streptomycyny >512 mg/L lub strefie zahamowania wzrostu wokół krążka <14 mm. Izolaty posiadają nabyte mechanizmy oporności wysokiego stopnia na streptomycynę. Nie występuje synergizm działania aminoglikozydów z penicylinami lub glikopeptydami. 42 Enterococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Glikopeptydy i lipopeptydy1 2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Dalbawancyna IE IE IE IE 2 Oritawancyna IE IE IE IE Teikoplanina 2 2 16 16 Telawancyna IE IE IE IE Wankomycyna Makrolidy, linkosamidy i streptograminy 4 4 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Azytromycyna Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna - - Klindamycyna Chinupristina-dalfopristina, E. faecium 1 1 1 4 30 5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 15 A 12 A 12 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - - A 22 A 20 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A. Szczepy Enterococcus spp. wrażliwe na glikopeptydy dają w metodzie dyfuzyjno-krążkowej ostre krawędzie stref zahamowania wzrostu. Należy oceniać krawędzie strefy zahamowania wzrostu oglądając płytkę w świetle przechodzącym (płytka trzymana w stronę światła). Jeśli krawędzie strefy są rozmyte, obserwuje się wzrost kolonii w obrębie strefy zahamowania wzrostu wokół krążka lub nie ma pewności co do wyniku należy wykonać test potwierdzający metodą PCR lub raportować jako „oporny”, nawet wtedy gdy wielkośc strefy zahamowania wzrostu wynosi ≥ 12 mm. (patrz zdjęcia pod tabelami). Nie wolno raportować izolatu jako wrażliwy przed upływem 24 godz. inkubacji. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1/A. Wartości graniczne chinupristyny/dalfopristyny wyłącznie dla E. faecium. 43 Enterococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Tetracykliny Doksycyklina Minocyklina Tetracyklina Tigecyklina Oksazylidynony 1,2 0,25 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid 4 4 Tedizolid IE IE Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 0,5 15 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 10 18 15 19A 19A IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. 2. Do oznaczania MIC tigecykliny metodą mikrorozcieńczeń w bulionie należy stosować świeże podłoża, przygotowane w dniu wykonania oznaczeń Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 44 Enterococcus spp. Różne leki Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna Fosfomycyna iv Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna IE - IE - Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego), E. faecalis Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu 2 moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol 3 (ko-trimoksazol) 64 64 2 0,03 2 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - IE - 100 15 15 1 5 B 50 21 1 1.25-23.75 50 B 21 1 0,03 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A IE A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Wiecej informacja na stronie internetowej http://www.eucast.org/guidance_documents/. 2/A. Wartości graniczne nitrofurantoiny odnoszą się tylko do E. faecalis 2/A Aktywność trimpetoprimu wobec Enterococcus spp. nie jest pewna, stąd populacja szczepów dzikich klasyfikowana jest jako średniowrażliwa. 3. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu 45 Enterococcus spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Przykłady wyglądu stref zahamowania wzrostu dla Enterococcus spp., oznaczanie wrażliwości na wankomycynę a) Wyraźna zewnętrzna krawędź strefy zahamowania wzrostu i średnica strefy ≥12 mm. Należy raportować jako „wrażliwy”. b-d) Rozmyta zewnętrzna krawędź strefy zahamowania wzrostu lub w strefie widoczne kolonie. Należy raportować jako „oporny”, nawet jeśli średnica strefy ≥12 mm. 46 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Streptococcus pneumoniae ATCC 49619 Penicyliny1 Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> 2 Penicylina benzylowa 0,25 Ampicylina 3 Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Komentarz Komentarz 3 1 jednostka 0,25 1 Komentarz Ampicylina- sulbaktam Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarz Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< 18 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 18 1 A Komentarz Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz A A Komentarz A Komenarz A Komentarz A A A 1/A. Wrażliwość paciorkowców β-hemolizujących grup A, B, C i G na penicyliny można przewidywać na podstawie oznaczenia wrażliwości na penicylinę benzylową, z wyjątkiem wrażliwości paciorkowców grupy B na fenoksymetylopenicylinę i penicyliny izoksazolilowe. 2. Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. wrażliwych, należy je raportować jako oporne. 3. Paciorkowce grup A, B, C i G nie wytwarzają β-laktamaz. Dodatek inhibitora β-laktamaz nie wpływa na efekt kliniczny. 4/B. Wartości graniczne fenoksymetylopenicyliny odnoszą się wyłącznie do Streptococcus spp. grupy A, C i G 47 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Penicyliny1 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg Komentarz A Komentarz - - - - - - Komentarz 1 Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy Fenoksymetylopenicylina Streptococcus spp. grupa A, C i G Oksacylina Streptococcus spp. grupa A, C i G Kloksacylina Streptococcus spp. grupa A, C i G Dikloksacylina Streptococcus spp. grupa A, C i G Flukloksacylina Streptococcus spp. grupa A, C i G Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego 1 Komentarz Komentarz 1 - Komentarz 3 R< Komentarz Komentarz Piperacylina – tazobaktam S≥ A 1 Piperacylina Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu 1,4 Komentarz NA NA Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Komentarz Komentarz - A,B Komentarz NA 1,4 Komentarz - 1,4 Kometnarz A A,B Komentarz NA A,B Komentarz A,B Komentarz A,B Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz - A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej . A,B A,B A,B - 48 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Cefalosporyny1 Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy1 Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz NA 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz IE IE 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 R< Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz NA A Komentarz A Komentarz A Komentarz IE IE A Komentarz A Komentarz A Komentarz Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz S≥ A Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz NA 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz IE IE 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz NA A Komentarz A Komentarz A Komentarz IE IE A Komentarz A Komentarz A Komentarz Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1/A. Wrażliwość paciorkowców grupy A, B, C i G na cefalosporyny można przewidywać na podstawie oznaczenia wrażliwości na penicylinę benzylową. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1/A. Wrażliwość paciorkowców grupy A, B, C i G na karbapenemy można przewidywać na podstawie oznaczenia wrażliwości na penicylinę benzylową. 49 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Monobaktamy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - 15 A A 1 2 5 18 Moksifloksacyna 0.5 1 5 18 15 Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna (badanie przesiewowe) Ofloksacyna NA NA NA NA NA NA - - Aminoglikozydy Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Lewofloksacyna 10 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej B A B 12 Komentarz - - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - A. Krążek z norfloksacyną może być używany do badania przesiewowego w celu wykrycia oporności na fluorochinolony Patrz komentarz B. B. Izolaty sklasyfikowane jako wrażliwe na norfloksacynę mogą być raportowane jako wrażliwe na lewofloksacynę oraz moksifloksacynę. Dla izolatów sklasyfikowanych jako niewrażliwe należy wykonać oznaczenie wrażliwości na poszczególne leki z tej grupy. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - 50 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Glikopeptydy i lipopeptydy 1 Dalbawancyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 3 0.125 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 3 0.125 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< KomentarzA Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej KomentarzA 1. 1 Oritawancyna 3 0.25 3 0.25 KomentarzA KomentarzA 2. 1 Teikoplanina 2 2 Telawancyna IE IE Wankomycyna 2 30 A A 15 15 IE IE 3. 1 2 5 A 13 A 13 A. B. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do oznaczania MIC podłoże musi być uzupełnione polysorbatem-80 do końcowego stężenia 0,002% dla metody rozcieńczen w bulionie (metoda rozcieńczeń w agarze nie jest walidowana) W przypadku metod komercyjnych należy stosować sia do zaleceń producenta.. Izolaty wrażliwe na wankomycynę mogą być raportowane jako wrażliwe na dalbawancynę i oritawancynę Wartości graniczne dla metody dyfuzyjno-krążkowej nie zostały określone i należy używać metod oznaczania MIC. Wartości graniczne strefy zahamowania wzrostu oparto na dystrybucji wielkości stref dla szczepów dzikich, ponieważ jak dotąd nie stwierdzono szczepów opornych. 51 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 0,5 1 0,5 A 0,5 1 1 0,5 0,5 Azytromycyna 0,25 Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna 2 Klindamycyna 0,25 A 0,25 1 0,5 0,25 0,5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 Komentarz 1 Komentarz A 21 A Komentarz 20 B 17 15 15 2 A Komentarz A Komentarz A 18 A Komentarz 17 B 17 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A A 1/A. Erytromycyna może być stosowana do oznaczania wrażliwości na azytromycynę, klarytromycynę i roksytromycynę. 2. Indukcyjny mechanizm oporności na klindamycynę może zostać wykryty w teście badającym antagonizm klindamycyny i antybiotyku z grupy markolidów. Jeśli nie stwierdza się antagonizmu, izolat należy raportowac jako wrażliwy. Jeśli stwierdza się antagonizm, izolat należy raportować jako oporny i rozważyć dodanie do wyniku komentarza: „Klindamycyna może nadla być używana w krótkotrwałej terapii lżejszych zakażeń skóry i tkanki podskórnej, ponieważ konstytutywna oporność na klindamycynę nie powinna rozwinąć się w trakcie takiej terapii. Znaczenie kliniczne indukcyjnego mechanizmu oporności na klindamycyne w leczeniu poważnychc h zakaźeń wywoływanych przez S. pyogenes nie jest znane. B. Chinupristyna/dalfopristyna - - - - W celu wykrycia antagonizmu klindamycyny i antybiotyku z grupy markolidów należy umieścić krążki z klindamycyną i erytromycyną w odległości 12-16 mm (od krawędzi do krawędzi krążków).Antagonizm jest widoczny jako strefa w kształcie litery D, spłaszczenie od strony krążka z erytromycyną. Przypis do tłumaczenia polskiego: W Polsce w przypadku wykrycia antagonizmu izolat należy raportować jako oporny i wynik opatrzyć komentarzem „Wykryto mechanizm MLSB indukcyjny.” (Źródło „Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie raportowania mechanizmu oporności MLSB (oporności na makrolidy, linkozamidy i streptograminy B) u ziarenkowców Gram-dodatnich, 3 marca 2014.”) 52 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Tetracykliny Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Doksycyklina 1 Minocyklina 0,5 1 Tetracyklina 1 1 2 2 Tigecyklina Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A 2 1 2,3 0,25 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Komentarz 1 30 23 1 30 15 2 0,5 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz A 20 A 23 A 20 19 16 A 1/A. Szczepy wrażliwe na tetracyklinę są również wrażliwe na doksycyklinę i minocyklinę. Niektóre szczepy paciorkowców oporne na tetracyklinę mogą być wrażliwe na minocyklinę lub/oraz doksycyklinę. Jeśli jest taka potrzeba należy oznaczyć MIC doksycykliny u izolatów opornych na tetracyklinę. 2. Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu niewrażliwego na tigecyklinę należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat taki przesłać do laboratorium referencyjnego. 3. Do oznaczania MIC tigecykliny metodą mikrorozcieńczen w bulionie należy stosować świeże podłoża, przygotowane w dniu wykonania oznaczeń 53 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Oksazylidynony Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 2 1 0.5 Linezolid Tedizolid Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 4 2 0.5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 19 16 KomentarzA KomentarzA Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu niewrażliwego na tigecyklinę należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat taki przesłać do laboratorium referencyjnego. 2. Izolaty wrażliwe na linezolid mogą być raportowane jako wrażliwe na tedizolid. A. Izolaty wrażliwe na linezolid moga być raportowane jako wrażliwe na tedizolid. Dla izolatów niewrażliwych należy oznaczyc wartość MIC. 54 Streptococcus spp. grupy A, B, C i G Różne leki Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 8 1,2 1 8 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 19 A Komentarz 19 A Komentarz Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. 2. 3. Fosfomycyna iv Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego), S. agalactiae (paciorkowce groupy B) Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego), S. agalactiae (paciorkowce groupy B) Trimetoprim – sulfametoksazol 2 (ko-trimoksazol) IE 3 64 IE 3 64 0,06 4 2 0,5 4 2 1 2 IE B 15 IE B 15 5 21 IP 15 IP 1.25-23.75 18 15 100 Izolaty, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną dla szczepów wrażliwych występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu niewrażliwego na daptomycynę należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat taki przesłać do laboratorium referencyjnego. Do oznaczania MIC daptomycyny podłoże musi być uzupełnione 2+ Ca do końcowego stężenia 50 mg/L dla metody rozcieńczen w bulionie (metoda rozcieńczeń w agarze nie jest walidowana) W przypadku metod komercyjnych należy stosować sia do zaleceń producenta.. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu. 3/B. Wartości graniczne nitrofurantoiny odnoszą się wyłącznie do S. agalactiae (paciorkowiec grupy B) 4. Wartości graniczne trimetoprimu odnoszą się wyłącznie do S. agalactiae (paciorkowiec grupy B) A. Wyłącznie oznaczanie MIC 55 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Streptococcus pneumoniae Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda z hodowli na podłożu agarowym z krwią lub 1,0 McFarlanda z hodowli na podłożu czekoladowym Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii. Kontrola jakości: Streptococcus pneumoniae ATCC 49619 Penicyliny1 Penicylina benzylowa (zakażenia inne niż zapalenie opon mózgowordzeniowych) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1,2 0,06 1,2 2 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A Komentarz A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarz 1. Wartości graniczne penicylin innych niż penicylina benzylowa odnoszą się jedynie do izolatów z zakażeń innych niż zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Izolaty całkowicie wrażliwe na penicylinę benzylową (MIC ≤0,06 mg/L oraz/lub wrażliwe w teście przesiewowym z krążkiem z oksacyliną, patrz komentarz C) mogą być raportowane jako wrażliwe na antybiotyki β-laktamowe, dla których ustalono wartości graniczne, włączając antybiotyki, dla których interpretację wyniku podano w komentarzach. 2. W zapaleniu płuc, przy zastosowaniu dawki 1,2 g x 4 (2 000 000 j.m. x 4 ) za wrażliwe na penicylinę benzylową należy uznać izolaty, dla których wartość MIC wynosi ≤0,5 mg/L. W zapaleniu płuc, przy zastosowaniu dawki 2,4 g x 4 (4 000 000 j.m. x 4) lub 1,2 g x 6 (2 000 000 j.m. x 6), za wrażliwe na penicylinę benzylową należy uznać izolaty, dla których wartość MIC wynosi ≤1,0 mg/L. W zapaleniu płuc, przy zastosowaniu dawki 2,4 g x 6 (4 000 000 j.m. x 6), za wrażliwe na penicylinę benzylową należy uznać izolaty, dla których wartość MIC wynosi ≤2,0 mg/L. 56 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Penicyliny1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 Penicylina benzylowa (zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych Ampicylina 0,06 Ampicylina- sulbaktam Komentarz Amoksycylina Komentarz Amoksycylina – kwas klawulanowy Piperacylina Komentarz Piperacylina – tazobaktam Komentarz Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A 0,06 Komentarz A Komentarz W przypadku izolatów klasyfikowanych jak średniowrażliwe na ampicylinę należy unikać stosowania terapii doustnej ampicyliną, amoksycyliną lub amoksycyliną-kwas klawulanowy 4/B Wrażliwość wnioskowana na podstawie wyniku oznaczania MIC ampicyliny 3. 1,3 1,3 0,5 2 1,3 Komentarz A,B Komentarz A,B Komentarz A,B Komentarz A,B Komentarz A,B Komentarz 1,3 Komentarz 1,3,4 Komentarz 1,3,4 Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Komentarz 1,3,4 Komentarz 1,3,4 Komentarz 1,4 Komentarz 1,4 Komentarz Komentarz A,B Komentarz A,B A,B A,B A,B A,B - - - - Tikarcylina – kwas klawulanowy - - - - 1 Komentarz A 1 Komentarz Komentarz Oksacylina (badanie przesiewowe) Kloksacylina NA NA - Dikloksacylina 1 C A. A,B Tikarcylina Fenoksymetylopenicylina Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej C. Badanie przesiewowe z użyciem krążka z oksacyliną 1 µg, umożliwiające wykrycie oporności na antybiotyki β-laktamowe, patrz komentarz C. Interpretacja wyniku badania przesiewowego z użyciem krążka z oksacyliną 1 µg, patrz tabela uzupełniająca na końcu rozdziału. Dla szczepów niewrażliwych w badaniu przesiewowym należy zawsze oznaczyć MIC penicyliny benzylowej A Komentarz C 20 Komentarz - - - - - - - Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - 57 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Cefalosporyny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 50 28 Cefaklor 0,03 0,5 Cefadroksyl - - - - Cefaleksyna - - - - Cefazolina - - - - Cefepim 1 2 Komentarz Komentarz Cefiksym - - - - Cefotaksym 0,5 2 Komentarz Komentarz Cefoksytyna NA NA NA NA 1 1 A A A A A Komentarz A A Cefpodoksym 0,25 0,5 Komentarz Ceftarolina 0,25 0,25 Komentarz Komentarz Ceftazydym - - - - Ceftibuten - - - 1. Szczepy dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do czasu pojawienia się dowodów potwierdzających skuteczność kliniczną wobec izolatów, dla których wartość MIC antybiotyku przekracza ustalone wartości graniczne dla szczepów wrażliwych, należy je raportować jako oporne. A A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A. Badanie przesiewowe z użyciem krążka z oksacyliną 1 µg. Interpretacja wyniku, patrz komentarz C w tabeli uzupełniającej na końcu rozdziału. A Ceftobiprol 0,5 0,5 Komentarz Komentarz Ceftolozan -tazobaktam - - - - Ceftriakson 0,5 1 2 Komentarz Cefuroksym iv 0,5 1 Komentarz Cefuroksym forma doustna 0,25 0,5 Komentarz A Komentarz A A Komentarz A Komentarz A A 58 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Karbapenemy Doripenem 1 Ertapenem 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 1 1 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A Komentarz Komentarz A Komentarz A Komentarz Komentarz 2 2 2 Komentarz Meropenem (zakażenia inne niż zapalenie opon mózgowo3 rdzeniowych) 2 2 Komentarz Meropenem (zapalenie opon mózgowo3 rdzeniowych) 0,25 1 1 A,B Komentarz A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarz A 0,5 Imipenem 0,5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A A A A,B Komentarz 1. Nie stosować do leczenia zapalenia opon mózgowordzeniowych (meropenem jest jedynym karbapenemem stosowanym w terapii zapalenia opon mózgowordzeniowych). 2. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do czasu pojawienia się dowodów potwierdzających skuteczność kliniczną wobec izolatów, dla których wartość MIC antybiotyku przekracza ustalone wartości graniczne dla szczepów wrażliwych, należy je raportować jako oporne. 3. Meropenem jest jedynym karbapenemem stosowanym w leczeniu zapalenia opon mózgowordzeniowych. A. Badanie przesiewowe z użyciem krążka z oksacyliną 1 µg. Interpretacja wyniku, patrz tabela uzupełniająca na końcu rozdziału. B. Oznaczyć MIC meropenemu w przypadku stosowania w terapii zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych 59 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Monobaktamy Aztreonam Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Fluorochinolony 1 Ciprofloksacyna 2 - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,12 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 5 - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A 50 22 A 22 NA NA 2 5 17 Moksifloksacyna 0,5 0,5 5 Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) NA NA Norfloksacyna (badanie przesiewowe) NA NA 10 12 0,12 4 5 50 3 A 17 2 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 16 A Lewofloksacyna Ofloksacyna Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Dzikie szczepy S. pneumoniae nie są uznawane za wrażliwe na ciprofloksacynę i z tego względu są klasyfikowane jako średniowrażliwe. 2. Wartości graniczne lewofloksacyny odnoszą się do terapii wysokimi dawkami leku (500 mg x 2) 3. Dzikie szczepy S. pneumoniae nie są uznawane za wrażliwe na ofloksacynę i z tego względu są klasyfikowane jako średniowrażliwe A A B Komentarz B A 13 A A. Krążek z norfloksacyną może być używany w badaniu przesiewowym w celu wykrycia oporności na fluorochinolony. Patrz komentarz B. B. Izolaty sklasyfikowane jako wrażliwe na norfloksacynę można raportować jako wrażliwe na lewofloksacynę oraz moksifloksacynę i jako średniowrażliwe na ciprofloksacynę oraz ofloksacynę. Dla izolatów sklasyfikowanych w teście przesiewowym jako niewrażliwe należy wykonać oznaczenie wrażliwości na poszczególne leki z tej grupy. 60 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Aminoglikozydy Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna 1 Teikoplanina Telawancyna 1 Wankomycyna Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< IE IE IE IE 2 IE 1 2 IE 30 17 IE 1 2 5 16 2 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej IE IE IE IE A 17 IE A A 16 A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. A. Wartości graniczne strefy zahamowania wzrostu oparto na dystrybucji wartości dla szczepów dzikich, ponieważ dotychczas nie stwierdzono szczepów opornych. 61 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 0,5 1 0,5 1 0,5 Komentarz 0,25 Erytromycyna 0,25 Roksytromycyna 0,5 1 Telitromycyna 0,25 0,5 0.5 1 15 1 0.5 A Komentarz A Komentarz A 2 A A A 22 19 A 15 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej R< 1 Klarytromycyna Klindamycyna S≥ Komentarz 0,25 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) 1 Azytromycyna 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A Komentarz Komentarz 23 20 B 19 B 19 1/A. Erytromycyna może być stosowana do oznaczania wrażliwości na azytromycynę, klarytromycynę i roksytromycynę. 2. Indukcyjny mechanizm oporności na klindamycynę może zostać wykryty w teście badającym antagonizm klindamycyny i antybiotyku z grupy markolidów. Jeśli nie stwierdza się antagonizmu, izolat należy raportowac jako oporny. B. W celu wykrycia antagonizmu klindamycyny i antybiotyku z grupy markolidów należy umieścić krążki z klindamycyną i erytromycyną w odległości 12-16 mm (od krawędzi do krawędzi krążków).Antagonizm jest widoczny jako strefa w kształcie litery D, spłaszczenie od strony krążka z erytromycyną. Przypis do tłumaczenia polskiego: W Polsce w przypadku wykrycia antagonizmu izolat należy raportować jako oporny i wynik opatrzyć komentarzem „Wykryto mechanizm MLSB indukcyjny.” (Źródło „Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie raportowania mechanizmu oporności MLSB (oporności na makrolidy, linkozamidy i streptograminy B) u ziarenkowców Gram-dodatnich, 3 marca 2014.”) Chinupristyna/dalfopristyna - - - - 62 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Tetracykliny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Doksycyklina 1 Minocyklina 0,5 1 Tetracyklina 1 2 Tigecyklina IE IE Oksazylidynony Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A 2 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid 2 4 Tedizolid IE IE Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Komentarz 1 30 24 1 30 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz A 21 A 25 A 22 IE IE A Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 22 19 IE IE 1/A. Szczepy wrażliwe na tetracyklinę są również wrażliwe na doksycyklinę i minocyklinę. Niektóre szczepy gronkowców oporne na tetracyklinę mogą być wrażliwe na minocyklinę lub/oraz doksycyklinę. Jeśli jest taka potrzeba należy oznaczyć MIC doksycykliny u izolatów opornych na tetracyklinę. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 63 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Różne leki Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna Fosfomycyna iv Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol 1 (ko-trimoksazol) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 8 IE IE - 8 IE IE - 30 21 IE IE - 21 IE IE - 0,06 - 0,5 - 5 22 - 17 - 1 2 1.25-23.75 18 15 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Stężenia graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu 64 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus pneumoniae Wykrywanie oporności na antybiotyki beta-laktamowe u S. pneumoniae Tabela uzupełniająca Krążek z oksacyliną 1 µg Średnica strefy zahamowania wzrostu ≥ 20 mm < 20* mm Antybiotyki Dodatkowe badania i/lub interpretacja Wszystkie antybiotyki β-laktamowe, dla których zaproponowano wartości graniczne, włączając antybiotyki, dla których interpretację wyniku podano w komentarzach Raportować „wrażliwy”, bez względu na postać kliniczną zakażenia, z wyjątkiem cefakloru, który jeśli podawany na wyniku należy raportować jako „średniowrażliwy”. Penicylina benzylowa (zapalenie opon mózgowordzeniowych) i fenoksymetylopenicylina (wszystkie postacie kliniczne zakażenia) Raportować „oporny” Penicylina benzylowa (wszystkie zakażenia z wyjątkiem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych) Oznaczyć MIC i i wynik interpretować zgodnie z klinicznymi wartościami granicznymi Ampicylina, amoksycylina i piperacylina (bez lub z inhibitorami β-laktamaz), cefepim, cefotaksym, ceftarolina, ceftobiprol i ceftriakson Pozostałe antybiotyki β-laktamowe Średnica zahamowania wzrostu wokół krążka z oksacyliną ≥8 mm: raportować „wrażliwy”. W zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych potwierdzić poprzez oznaczenie MIC antybiotyku β-laktamowego planowanego do terapii Średnica zahamowania wzrostu wokół krążka z oksacyliną <8 mm: oznaczyć MIC antybiotyku beta-laktamowego planowanego do terapii, ale dla ampicyliny, amoksycyliny i piperacyliny (bez lub z inhibitoram β-laktamazy) wnioskować o wrażliwości na podstawie wyniku oznaczania MIC ampicyliny. Oznaczyć MIC antybiotyku planowanego do terapii i wynik interpretować zgodnie z odpowiednimi wartościami granicznymi. *Oksacylina 1 µg < 20 mm: Należy zawsze oznaczyć MIC penicyliny benzylowej, ale nie powinno się opóźniać raportowania wyniku interpretowanego zgodnie z wyżej wymienionymi zaleceniami 65 Streptococcus spp. grupa viridans Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0 obowiązująca od 01.01.2016 Streptococcus sp. grupa viridans Wartości graniczne dla Streptococcus spp. grupa viridans w zapaleniu wsierdzia (endocarditis) – patrz wytyczne krajowe lub międzynarodowe dotyczące leczenia zapalenia wsierdzia Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Streptococcus pneumoniae ATCC 49619 Ta grupa bakterii zawiera wiele gatuknów, które mozna pogrupowac następujaco: grupa S. anginosus: S. anginosus, S. constellatus, S. intermedius grupa S. mitis: S. australis, S. cristatus, S. infantis, S. mitis, S. oligofermentans, S. oralis,S. peroris, S. pseudopneumoniae, S. sinensis grupa S. sanguinis: S. sanguinis, S. parasanguinis, S. gordonii grupa S. bovis: S. equinus, S. gallolyticus (S. bovis), S. infantarius grupa S. salivarius: S. salivarius, S. vestibularis, S. thermophilus grupa S. mutans: S. mutans, S. sobrinus 66 Streptococcus spp. grupa viridans Penicyliny Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Penicylina benzylowa Penicylina benzylowa (badanie przesiewowe) Ampicylina Ampicylina- sulbaktam Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy 0,25 NA 2 NA 1 jednostka 1 jednostka 18 A 18 12 A Komentarz 0,5 1 Komentarz 0,5 1 Komentarz 2 1 Komentarz 2 1 Komentarz 2 21 A,B Komentarz A,B Komentarz A,B Komentarz 15 A,B Komentarz A,B Komentarz A,B Komentarz Piperacylina Piperacylina – tazobaktam Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy Komentarz 1 Komentarz IE IE 1 Komentarz 1 Komentarz IE IE Komentarz A,B Komentarz IE IE A,B Komentarz A,B Komentarz IE IE Fenoksymetylopenicylina IE IE IE IE Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - 1 A,B Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1/B Dla izolatów wrażliwych na penicylinę benzylową, wrażliwość wnioskowana na podstawie wyniku oznaczania wrażliwości na penicylinę benzylową lub ampicylinę. Dla izolatów opornych na penicylinę benzylową, wrażliwość wnioskowana na podstawie wyniku oznaczania wrażliwości na ampicylinę. A. Krążek z penicyliną benzylową 1 jednostka może być stosowany w badaniu przesiewowym w celu wykrycia oporności na antybiotyki βlaktamowe u Streptococcus spp. grupy viridans. Izolaty klasyfikowane jako wrażliwe należy raportować jako wrażliwe na antybiotyki β-laktamowe, dla których ustalono wartości graniczne, włączając antybiotyki, dla których interpretację wyniku podano w komentarzach. Dla izolatów klasyfikowanych jako niewrażliwe należy oznaczyć wrażliwość na poszczególne antybiotyki. 67 Streptococcus spp. grupa viridans Cefalosporyny1 Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam, grupa S. anginosus Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,5 0,5 0,5 NA IE 0,5 0,5 0,5 NA IE 0,5 0,5 - 0,5 0,5 - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 30 5 30 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< IP A 25 A 23 NA IE IP A 25 A 23 NA IE A 27 A 26 - 27 A 26 - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A. Krążek z penicyliną benzylową 1 jednostka może być stosowany w badaniu przesiewowym w celu wykrycia oporności na antybiotyki β-laktamowe u Streptococcus spp. grupy viridans; patrz komentarz A w tabeli „Penicyliny A 68 Streptococcus spp. grupa viridans Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Monobaktamy Aztreonam Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 1 Komentarz A 0,5 2 2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A 1 0,5 1 2 1 2 - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarz A Komentarz A Komentarz Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A Komentarz A Komentarz A Komentarz A Komentarz Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do czasu pojawienia się dowodów potwierdzających skuteczność kliniczną wobec izolatów, dla których wartość MIC antybiotyku przekracza ustalone wartości graniczne dla szczepów wrażliwych, należy je raportować jako oporne. A. Krążek z penicyliną benzylową 1 jednostka może być stosowany w badaniu przesiewowym w celu wykrycia oporności na antybiotyki βlaktamowe u Streptococcus spp. grupy viridans; patrz komentarz A w tabeli „Penicyliny” Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej - 69 Streptococcus spp. grupa viridans Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) Fluorochinolony Zawartość antybiotyku w krążku (µg) S≤ R> Ciprofloksacyna - - Lewofloksacyna - Moksifloksacyna - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - - - - - - - - - Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna NA NA NA NA - - - - Ofloksacyna - - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 70 Streptococcus spp. grupa viridans Aminoglikozydy Amikacyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 2 Komentarz Komentarz 2 Komentarz 2 Komentarz 2 Komentarz Gentamycyna (wykrywanie oporności wysokiego stopnia) Netylmycyna Komentarz Tobramycyna Komentarz Komentarz Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - 2 - - 2 - - 2 - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Streptococcus spp. grupa viridans są naturalnie oporne na aminoglikozydy i leki te w monoterapii są nieskuteczne w leczeniu zakażeń wywołanych przez te drobnoustroje. Wobec Streptococcus spp. grupy viridans obserwuje się syngergizm działania aminoglikozydów i penicylin lub aminoglikozydów i glikopeptydów, o ile nie posiadają one nabytych mechanizmów oporności wysokiego stopnia. W związku z tym oznaczanie wrażliwości na aminoglikozydy jest wykonywane w celu odróżnienia oporności naturalnej od nabytej oporności wysokiego stopnia. 2. Wynik negatywny: Izolaty o wartości MIC gentamycyny ≤128 mg/L. Są to izolaty typu dzikiego, o naturalnej oporności niskiego stopnia na gentamycynę. Wynik nie oznacza, że jest to izolat typu dzikiego w odniesieniu do pozostałych aminoglikozydów. Należy oczekiwać synergizmu aminoglikozydów z penicylinami lub glikopeptydami, jeśli izolaty są wrażliwe na te leki. Wynik pozytywny: Izolaty o wartości MIC gentamycyny >128 mg/L. Są to Iiolaty posiadające nabyte mechanizmy oporności wysokiego stopnia na aminoglikozydy, z wyjątkiem streptomycyny. Wobec tej grupy drobnoustrojów nie występuje synergizm działania aminoglikozydów z penicylinami lub glikopeptydami Przypis do tłumaczenia polskiego: Szczepy o naturalnym niskim poziomie oporności na gentamycynę mogą się charakteryzować nabytą opornością wysokiego stopnia na amikacynę i kanamycynę. W przypadku konieczności zastosowania w terapii amikacyny należy oznaczyć MIC kanamycyny. Szczepy o wartościach MIC kanamycyny ≤250 mg/L są uważane za szczepy o naturalnej oporności niskiego stopnia na kanamycynę i amikacynę. (Żródło „Stanowisku Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie oznaczania wrażliwości na aminoglikozydy u Streptococcus spp. grupa viridans. 3 marca 2014.”) 71 Streptococcus spp. grupa viridans Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna grupa 1 S. anginosus Oritawancyna grupa 1 S. anginosus Teikoplanina Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2,3 2 0.125 0.125 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< KomentarzA KomentarzA Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. 2,3 0.25 1 2 2 0.25 2 KomentarzA 30 A 16 KomentarzA A 16 2. Telawancyna Wankomycyna IE 1 2 IE 2 5 IE A 15 IE A 15 3. A. B. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do oznaczania MIC podłoże musi być uzupełnione polysorbatem-80 do końcowego stężenia 0,002% dla metody rozcieńczen w bulionie (metoda rozcieńczeń w agarze nie jest walidowana) W przypadku metod komercyjnych należy stosować sia do zaleceń producenta. Izolaty wrażliwe na wankomycynę mogą być raportowane jako wrażliwe na dalbawancynę i oritawancynę Wartości graniczne dla metody dyfuzyjno-krążkowej nie zostały określone i należy używać metod oznaczania MIC. Wartości graniczne strefy zahamowania wzrostu oparto na dystrybucji wartości dla szczepów dzikich, ponieważ dotychczas nie stwierdzono szczepów opornych. 72 Streptococcus spp. grupa viridans Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Azytromycyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Klarytromycyna IE IE Erytromycyna IE IE Roksytromycyna IE Telitromycyna 1 Klindamycyna Chinupristyna/ dalfopristyna Tetracykliny Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE IE 0,5 0,5 IE 15 2 IE Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> A 19 IE Zawartość antybiotyku w krążku (µg) A 19 IE Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Doksycyklina - - - - Minocyklina - - - - Tetracyklina - - - - Tigecyklina IE IE IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Indukcyjny mechanizm oporności na klindamycynę może zostać wykryty w teście badającym antagonizm klindamycyny i antybiotyku z grupy makrolidów. Jeśli nie stwierdza się antagonizmu, izolat należy raportowac jako wrażliwy. Jeśli stwierdza się antagonizm, izolat należy raportować jako oporny. A. W celu wykrycia antagonizmu klindamycyny i antybiotyku z grupy markolidów należy umieścić krążki z klindamycyną i erytromycyną w odległości 12-16 mm (od krawędzi krążka).Antagonizm jest widoczny jako strefa w kształcie litery D, spłaszczenie od strony krążka z erytromycyną. Przypis do tłumaczenia polskiego: W Polsce w przypadku wykrycia antagonizmu izolat należy raportować jako oporny i wynik opatrzyć komentarzem „Wykryto mechanizm MLSB indukcyjny.” (Źródło „Stanowisko Zespołu ds. oznaczania lekowrażliwości zgodnie z zaleceniami EUCAST w sprawie raportowania mechanizmu oporności MLSB (oporności na makrolidy, linkozamidy i streptograminy B) u ziarenkowców Gramdodatnich, 3 marca 2014.”) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 73 Streptococcus spp. grupa viridans Oksayzlidynony Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid 2 4 Tedizolid, grupa S. anginosus 0.25 0.25 Różne leki Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Chloramfenikol - - Kolistyna - Daptomycyna Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 22 19 KomentarzA KomentarzA Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A. Należy oznaczać MIC. Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - - - - - - - - - Fosfomycyna iv - - - - Fosfomycyna forma doustna - - - - Kwas fusydowy - - - - Metronidazol - - - - Mupirocyna - - - - Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna - - - - - - - - Spektinomycyna - - - - Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol (ko-trimoksazol) - - - - - - - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 74 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Haemophilus influenzae Wartości graniczne EUCAST opracowano jedynie dla H. influenzae. Dane kliniczne dla pozostałych gatunków z rodzaju Haemophilus są niewystarczające. Dystrybucja wartości MIC dla H. parainfluenzae jest podobna do obserwowanej u H. influenzae. W związku z brakiem wartości granicznych dla H. parainfluenzae, do interpretacji wyników oznaczania lekowrażliwości izolatów tego gatunku można stosować wartości graniczne opracowane dla H. influenzae. Penicyliny Penicylina benzylowa Penicylina benzylowa (badanie przesiewowe) Ampicylina Ampicylina- sulbaktam Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Haemophilus influenzae ATCC 49766 lub Haemophilus influenzae NCTC 8468 Do kontroli krążków z połączeniami β-laktam/inhibitor należy stosować Staphylococcus aureus ATCC 29213 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) IE NA IE 1 1,2,3 1 16 1,2,3 10-10 1 2 Amoksycylina – kwas klawulanowy Piperacylina 2 2 Komentarz Piperacylina-tazobaktam Komentarz 1,4 16 2 1 Amoksycylina A 1 1 1 Komentarz 12 A A A,B Komentarz A,C Komentarz Komentarz Komentarz 1,4 2-1 2 1,5 Komentarz 1,5 1,3 Komentarz 1,3 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej IE A 1 jednostka NA 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A A,B A,C A 15 15 A,D Komentarz A Komentarz A,,D A Komentarz Komentarz Tikarcylina IE IE IE IE Tikarcylina-kwas klawulanowy IE IE IE IE Fenoksymetylopenicylina IE IE IE IE Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - - - 1. Wartości graniczne odnoszą się do leku podawanego dożylnie. Dla penicylin bez inhibitora β-laktamaz wartości graniczne mają zastosowanie jedynie do szczepów niewytwarzających β-laktamazy. Szczepy wytwarzające β-laktamazę należy raportować jako oporne na penicyliny bez dodatku inhibitora β-laktamaz. 4. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/L 3/B. Wrażliwość przewidywana na podstawie oznaczania wrażliwości na amoksycylinę - kwas klawulanowy 4. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L 5/D. Wrażliwość przewidywana na podstawie oznaczania wrażliwości na ampicylinę lub amoksycylinę A. C. Krążek z penicyliną benzylową 1 jednostka może być używany w badaniach przesiewowych, ale nie do rozróżnienia pomiędzy szczepami wytwarzającymi βlaktamazę, a izolatami ze zmienionymi białkami PBP. Interpretację wyniku badania przesiewowego z użyciem krążka z penicyliną benzylową 1 jednostka zawarto w tabeli uzupełniającej na końcu rozdziału Wrażliwość przewidywana na podstawie oznaczania wrażliwości na ampicylinę. 75 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Penicyliny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Przypis do tłumaczenia polskiego: U szczepów niewrażliwych na ampicylinę konieczne jest oznaczanie wytwarzania βlaktamaz krążkiem z nitrocefiną (test cefinazowy). Produkcja β-laktamazy u szczepu niewrażliwego na ampicylinę nie wyklucza obecności mechanizmu BLPACR Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> 1 0,25 0,25 1 0,12 0,12 NA 0,5 0,03 1 IE IE 0,12 2 1 0,12 1 0,12 NA 1 0,25 0,03 1 1 IE IE 1 0,12 1 0,12 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 5 5 10 30 30 30 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< A 27 A 27 A 25 A 26 NA A 23 IP A 25 IE IE A 30 A 25 26 25 A 26 NA A 26 IP A 25 IE IE A 30 A 26 50 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do czasu pojawienia się dowodów potwierdzających skuteczność kliniczną wobec izolatów, dla których wartość MIC antybiotyku przekracza ustalone wartości graniczne dla szczepów wrażliwych, należy je raportować jako oporne. A. Krążek z penicyliną benzylową 1 jednostka może być używany do badania przesiewowego w celu wykrycia oporności na antybiotyki beta-laktamowe; patrz tabela uzupełniająca na końcu rozdziału. A 76 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Karbapenemy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Doripenem 1 1 Ertapenem 1 0,5 Imipenem 1 2 3 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A 20 A 20 A 20 A 20 1 10 20 0,5 10 20 2 2 10 20 2 2 2 10 20 0,25 1 2 2 Meropenem (zakażenia inne niż zapalenie opon 3 mózgowo-rdzeniowych) 3 Meropenem (zapalenie opon mózgowordzeniowych) Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A A A A B Komentarz B Komentarz 1. Nie stosować do leczenia zapalenia opon mózgowordzeniowych (meropenem jest jedynym karbapenemem stosowanym w terapii zapalenia opon mózgowordzeniowych). 2. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do czasu pojawienia się dowodów potwierdzających skuteczność kliniczną wobec izolatów, dla których wartość MIC antybiotyku przekracza ustalone wartości graniczne dla szczepów wrażliwych, należy je raportować jako oporne. 2. Meropenem jest jedynym karbapenemem stosowanym w leczeniu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. A. Krążek z penicyliną benzylową 1 jednostka może być używany do badania przesiewowego w celu wykrycia oporności na antybiotyki beta-laktamowe; patrz tabela uzupełniająca na końcu rozdziału. A. W przypadku stosowania w zapaleniu opon mózgowordzeniowych należy oznaczyć MIC meropenemu. 77 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony1,2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE Zawartość antybiotyku w krążku (µg) IE Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< IE Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 26 A 26 A 25 23 B Komentarz - - 26 1 5 26 0,5 2 0,5 5 25 Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) NA NA 30 Norfloksacyna - - Ofloksacyna 0,5 Lewofloksacyna 1 Moksifloksacyna 2 2 0,5 5 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A 5 0,5 IE Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 0,5 Ciprofloksacyna Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A 23 A A A B A 23 1. Może występować oporność niskiego stopnia na fluorochinolony (MIC ciprofloksacyny 0.12-0.5 mg/L), niemniej brak jest dowodów wskazujących, że ma ona istotne znaczenie kliniczne w zakażeniach układu oddechowego wywoływanych przez H. influenzae. 2. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Do czasu pojawienia się dowodów potwierdzających skuteczność kliniczną wobec izolatów, dla których wartość MIC antybiotyku przekracza ustalone wartości graniczne dla szczepów wrażliwych, należy je raportować jako oporne. A. Krążek z kwasem nalidyksowym może być stosowany w badaniach przesiewowych w celu oznaczenia oporności na fluorochinolony, patrz komentarz B B. Izolaty klasyfikowane jako wrażliwe na kwas nalidyksowy mogą być raportowane jako wrażliwe na lewofloksacynę, ciprofloksacynę, moksifloksacynę i ofloksacynę. Izolaty klasyfikowane jako niewrażliwe na kwas nalidyksowy mogą wykazywać oporność na fluorochinolony i wówczas należy oznaczyć wrażliwość na lek wybrany do terapii. 78 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Aminoglikozydy Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE IE IE IE IE IE IE Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< IE IE IE IE Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej IE IE IE IE Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 79 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Makrolidy1, linkozamidy i streptograminy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 2 Azytromycyna 0,12 Klarytromycyna 1 32 Erytromycyna 0,5 16 2 2 4 16 Telitromycyna 0,12 8 Klindamycyna - Chinupristyna/dalfopristyna - 50 10 A A A - - - - - 1 1 2 IE IE Tigecyklina Komentarz - 2 Tetracyklina A 12 1 1 Komentarz 15 Zawartość antybiotyk u w krążku (µg) 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A Komentarz 1 30 24 1 30 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A 50 2 Minocyklina Komentarz Komentarz 1 1 A Komentarz Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Doksycyklina 15 2 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Komentarz 2 Roksytromycyna Tetracykliny Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1. Obserwuje się słabą zależność między wartościami MIC makrolidów, a efektem terapeutycznym w leczeniu zakażeń wywoływanych przez H. influenzae. Dlatego też wartości graniczne makrolidów i podobnych antybiotyków ustalono na poziomie wartości klasyfikujących dzikie szczepy H. influenzae do kategorii średniowrażliwe. 2/A Erytromycyna może być stosowana do oznaczania wrażliwości na azytromycynę, klarytromycynę i roksytromycynę. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz A 21 A 25 A 22 IE IE A 1/A Izolaty wrażliwe na tetracyklinę są również wrażliwe na doksycyklinę i minocyklinę, niemniej niektóre szczepy oporne na tetracyklinę mogą wykazywać wrażliwość na minocyklinę lub/oraz doksycyklinę. Dla szczepów opornych na tetracyklinę należy oznaczyć MIC doksycykliny, jeśli zachodzi potrzeba oznaczenia wrażliwości na ten antybiotyk. 80 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Oksazylidynony Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid 2 4 Tedizolid - - Różne leki Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Chloramfenikol 2 2 Kolistyna - Daptomycyna Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 22 19 - - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 28 28 - - - - - - - Fosfomycyna iv IE IE IE IE Fosfomycyna forma doustna - - - - Kwas fusydowy - - - - Metronidazol - - - - Mupirocyna - - - - Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna (wyłącznie do profilaktyki) Spektinomycyna - - - - 1 1 18 18 - - - - - - - - 0,5 1 23 20 Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol 1 (ko-trimoksazol) 5 1.25-23.75 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Stężenia graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu. 81 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Haemophilus influenzae Wykrywanie oporności na antybiotyki beta-laktamowe u H. influenzae Tabela uzupełniająca Krążek z penicyliną benzylową 1 jednostka Średnica strefy zahamowania wzrostu ≥12 mm Wykrywanie β-laktamazy (test cefinazowy) Dodatkowe badania i/lub interpretacja Nie oznaczać Raportować wrażliwość na wszystkie antybiotyki β-laktamowe, dla których zaproponowano wartości granicze, włączając antybiotyki, dla których interpretację wyniku podano w komentarzach. Wynik testu negatywny U izolatu występuje mechanizm oporności inny niż produkcja β-laktamazy. Ze względu na fakt, że taki mechanizm oporności może mieć różny wpływ na wrażliwość na poszczególne antybiotyki β-laktamowe, należy oznaczyć wrażliwość na antybiotyk β-laktamowy planowany do terapii < 12 mm Raportować oporność na ampicylinę, amoksycylinę i piperacylinę Wynik testu dodatni Dla pozostałych antybiotyków beta-laktamowych oznaczyć wrażliwość na antybiotyk β-laktamowy planowany do terapii, ponieważ nie można wykluczyć występowania innego mechanizmu oporności. 82 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Moraxella catarrhalis Moraxella catarrhalis Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L βNAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Haemophilus influenzae ATCC 49766 lub Haemophilus influenzae NCTC 8468 Do kontroli krążków z połączeniami βlaktam/inhibitor należy stosować Staphylococcus aureus ATCC 29213. Penicyliny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Penicylina benzylowa Ampicylina Ampicylina- sulbaktam Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy 1 2,3 1 1 4 1 1 2,3 1 1 4 1 Piperacylina Piperacylina – tazobaktam Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy 3 Komentarz 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A Komentarz A Komentarz 19 19 3 Komentarz 1 A Komentarz A Komentarz IE IE IE IE IE IE IE IE Fenoksymetylopenicylina - - - - Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - 2-1 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Większość szczepów M. catarrhalis wytwarza β-laktamazy, choć jest to proces powolny i może skutkować słabymi wynikami dodatnimi w testach in vitro. Szczepy wytwarzające β-laktamazy należy raportować jako oporne na penicyliny i aminopenicyliny bez dodatku inhibitora β-laktamaz. 2. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/L 3/A Wrażliwość przewidywana na podstawie oznaczania wrażliwości na połączenie amoksycyliny i kwasu klawulanowego 4. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L 83 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Moraxella catarrhalis Cefalosporyny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Cefaklor - - - - Cefadroksyl - - - - Cefaleksyna - - - - Cefazolina - - - - Cefepim 4 4 30 20 20 Cefiksym 0,5 1 5 21 18 Cefotaksym 1 2 5 20 17 Cefoksytyna NA NA NA NA Cefpodoksym IP IP IP IP Ceftarolina IE IE IE IE Ceftazydym - - - - Ceftobiprol IE IE IE IE Ceftolozane-tazobaktam IE IE IE IE Ceftibuten IE IE IE IE Ceftriakson 1 2 30 24 21 Cefuroksym iv 4 8 30 21 18 Cefuroksym forma doustna 0,12 4 30 50 21 10 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 84 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Moraxella catarrhalis Karbapenemy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 10 30 30 0,5 10 29 29 1 2 10 29 29 1 2 10 33 33 1 Ertapenem 0,5 Imipenem 2 Meropenem 2 Aztreonam Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 Doripenem Monobaktamy Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej IE 85 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Moraxella catarrhalis Fluorochinolony Ciprofloksacyna Lewofloksacyna Moksifloksacyna Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna Ofloksacyna Aminoglikozydy Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 0,5 1 0,5 NA 0,5 1 0,5 NA 5 5 5 30 26A 26A A 23 B 23 26A 26A A 23 B Komentarz 0,5 0,5 5 A 25 A 25 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE IE IE IE IE IE IE Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< IE IE IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A. Krążek z kwasem nalidyksowym może być stosowany w badaniach przesiewowych w celu oznaczenia oporności na fluorochinolony; patrz komentarz B B. Izolaty klasyfikowane jako wrażliwe na kwas nalidyksowy mogą być raportowane jako wrażliwe na lewofloksacynę, ciprofloksacynę, moksifloksacynę i ofloksacynę. Izolaty klasyfikowane jako niewrażliwe na kwas nalidyksowy mogą wykazywać oporność na fluorochinolony i wówczas należy oznaczyć wrażliwość na lek wybrany do terapii. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej IE IE IE IE 86 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Moraxella catarrhalis Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 0,5 0,25 1 0,5 Erytromycyna 0,25 0,5 Roksytromycyna 0,5 1 Telitromycyna 0,25 0,5 Klindamycyna - Chinupristyna/dalfopristyna - Azytromycyna 0,25 Klarytromycyna 1 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu S≥ R< Zawartość antybiotyku w krążku (µg) - Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 Komentarz 1 Komentarz 15 1 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz A Komentarz A A A 1/A Erytromycynę można stosować do oznaczania wrażliwości na azytromycynę, klarytromycynę i roksytromycynę. A 23 20 A A Komentarz Komentarz 23 20 - - - - - - 15 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej 87 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Moraxella catarrhalis Tetracykliny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 2 1 2 1 1 2 IE IE Doksycyklina 1 Minocyklina 1 Tetracyklina Tigecyklina Oksazylidynony Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid 2 4 Tedizolid - - A A Komentarz 1 30 25 1 30 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjnokrążkowej Komentarz A 22 A 28 A 25 IE IE A Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 22 19 - - 1/A Izolaty wrażliwe na tetracyklinę są również wrażliwe na doksycyklinę i minocyklinę, niemniej niektóre szczepy oporne na tetracyklinę mogą wykazywać wrażliwość na minocyklinę lub/oraz doksycyklinę. Dla szczepów opornych na tetracyklinę należy oznaczyć MIC doksycykliny, jeśli zachodzi potrzeba oznaczenia wrażliwości na ten antybiotyk. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 88 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Moraxella catarrhalis Różne leki Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Chloramfenikol Kolistyna 2 - 2 - Daptomycyna - Fosfomycyna iv Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A A 30 - 30 - - - - IE IE IE IE Fosfomycyna – forma doustna - - - - Kwas fusydowy - - - - Metronidazol - - - - Mupirocyna - - - - Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna - - - - Spektinomycyna - - - - Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - - - Trimetoprim – sulfametoksazol 1 (ko-trimoksazol) 0,5 1 18 15 1.25-23.75 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1/A. Wartość graniczna odnosi się do miejscowego użycia chloramfenikolu 2. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu 89 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria gonorrhoeae Neisseria gonorrhoeae Nie opracowano jak dotąd kryteriów oznaczania lekowrażliwości Neisseria gonorrhoeae metodą dyfuzyjno-krążkową i do oznaczeń lekowrażliwości należy stosować metody oznaczania MIC. W przypadku używania testów komercyjnych, oznaczenie należy wykonać zgodnie z instrukcją producenta testu. Penicyliny1 Penicylina benzylowa 1 1 Ampicylina Ampicylina- sulbaktam Amoksycylina Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 0.06 1 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1 Komentarz Komentarz IE IE 1 Komentarz 1 Komentarz 1 1. Zawsze oznaczać wytwarzanie β-laktamazy. Szczepy wytwarzające β-laktamazę należy raportować jako oporne na penicylinę benzylową, ampicylinę i amoksycylinę. Wrażliwość izolatów β-laktamazo ujemnych na ampicylinę i amoksycylinę można przewidywać na podstawie oznaczania wrażliwości na penicylinę benzylową. 1 Amoksycylina – kwas klawulanowy Komentarz Komentarz Piperacylina - - Piperacylina – tazobaktam - - Tikarcylina - - Tikarcylina – kwas klawulanowy - - Fenoksymetylopenicylina - - Oksacylina - - Kloksacylina - - Dikloksacylina - - Flukloksacylina - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - 90 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria gonorrhoeae Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,12 0,12 0,12 0,12 0,12 0,12 - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE IE IE IE IE IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 91 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria gonorrhoeae Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna Lewofloksacyna Moksifloksacyna Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna Ofloksacyna Aminoglikozydy Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,03 0,06 IE IE IE IE NA NA Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone IE 0,12 IE 0,25 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 92 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria gonorrhoeae Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Azytromycyna Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna Klindamycyna Chinupristyna/dalfopristyna Tetracykliny1 Doksycyklina Minocyklina Tetracyklina Tigecyklina Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,25 0,5 - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Wartości graniczne odnoszą sie do pojedynczej dawki 2 g. - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE IE IE 0,5 1 IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Izolaty wrażliwe na tetracyklinę są również wrażliwe na doksycyklinę i minocyklinę, ale niektóre szczepy oporne na tetracyklinę mogą być wrażliwe na minocyklinę. 93 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria gonorrhoeae Oksazylidynony Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid - - Tedizolid - - Różne leki Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna Fosfomycyna iv Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol (ko-trimoksazol) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - 64 - 64 - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 94 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria meningitidis Neisseria meningitidis Nie opracowano jak dotąd kryteriów oznaczania lekowrażliwości Neisseria meningitidis metodą dyfuzyjno-krążkową i do oznaczeń lekowrażliwości należy stosować metody oznaczania MIC. W przypadku używania testów komercyjnych, oznaczenie należy wykonać zgodnie z instrukcją producenta testu. Penicyliny Penicylina benzylowa Ampicylina Ampicylina- sulbaktam Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,06 0,25 0,12 1 IE IE 0,12 1 - Piperacylina Piperacylina – tazobaktam Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy - - Fenoksymetylopenicylina - - Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 95 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria meningitidis Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem 1 Meropenem Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 0,12 0,12 1 0,12 0,12 - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE 2 0,25 0,25 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. 1. Wartości graniczne odnoszą się wyłącznie do leczenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych 2. Szczepy, dla których wartości MIC przekraczają wartość graniczną pozwalającą sklasyfikować je jako wrażliwe występują niezwykle rzadko lub nie były dotychczas stwierdzane. Dla każdego izolatu z wyższymi wartościami MIC należy powtórzyć identyfikację oraz oznaczenie lekowrażliwości i w przypadku potwierdzenia wyników, izolat przesłać do laboratorium referencyjnego. 96 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria meningitidis Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 0,03 0,03 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Lewofloksacyna IE IE Moksifloksacyna IE IE Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) NA NA Norfloksacyna - - Ofloksacyna IE IE Aminoglikozydy Amikacyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Gentamycyna - - Netylmycyna - - Tobramycyna - - 1. Wartości graniczne odnoszą się wyłącznie do profilaktyki zakażeń meningokokowych Przypis do tłumaczenia polskiego: Ciprofloksacyna ma zastosowanie wyłącznie w profilaktyce zakażeń meningokokowych u osób, które miały bliski kontakt z chorym. (Żródło: „Rekomendacje postępowania w zakażeniach bakteryjnych ośrodkowego układu nerwowego. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków 2011.”) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 97 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria meningitidis Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Azytromycyna Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna - - Klindamycyna Chinupristyna/dalfopristyna - - Tetracykliny Doksycyklina 1 Minocyklina Tetracyklina Tigecyklina Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 2 2 IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Tetracyklinę stosuje się do przewidywania wrażliwości na minocyklinę w profilaktyce zakażeń wywoływanych przez N. meningitidis. 98 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Neisseria meningitidis Oksazylidynony Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid - - Tedizolid - - Różne leki Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna Fosfomycyna iv Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) 1 Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol (ko-trimoksazol) Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 4 0.25 - 0.25 - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Wyłącznie do profilaktyki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (patrz wytyczne krajowe) Przypis do tłumaczenia polskiego: Rifampicyna ma zastosowanie wyłącznie w profilaktyce zakażeń meningokokowych u osób, które miały bliski kontakt z chorym. (Żródło: „Rekomendacje postępowania w zakażeniach bakteryjnych ośrodkowego układu nerwowego. Narodowy Program Ochrony Antybiotyków 2011.”) 99 Bakterie beztlenowe Gram-dodatnie (z wyjątkiem Clostridium difficile) Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Bakterie beztlenowe Gram-dodatnie (z wyjątkiem Clostridium difficile) Nie opracowano jak dotąd kryteriów oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową i do oznaczeń lekowrażliwości należy stosować metody oznaczania MIC. W przypadku używania testów komercyjnych, oznaczenie należy wykonać zgodnie z instrukcją producenta testu. Ta grupa bakterii zawiera wiele rodzajów. Spośród Gram-dodatnich bakterii beztlenowych do najczęściej izolowanych należą: Clostridium, Actinomyces, Propionibacterium, Bifidobacterium, Eggerthella, Eubacterium, Lactobacillus i beztlenowe ziarenkowce Gram-dodatnie. Bakterie beztlenowe są najczęściej definiowane jako drobnoustroje niezdolne do wzrostu na podłożach stałych w warunkach atmosfery wzbogaconej w CO2, ale wiele niezarodnikujących Gram-dodatnich pałeczek, takich jak Actinomyces spp., wiele P. acnes i niektóre Bifidobacterium spp. mają zdolność wzrostu podczas inkubacji w CO2 i wykazują wystarczającą tolerancję na tlen, aby być zdolnym do słabego wzrostu w atmosferze tlenowej, jednakże nadal zaliczane są do bakterii beztlenowych. Wiele gatunków Clostridium, włącznie z C. carnis, C. histolyticum i C. tertium może rosnąć, ale nie jest zdolne do sporulacji w warunkach tlenowych. Penicyliny 1 Penicylina benzylowa 1 Ampicylina Ampicylina- sulbaktam 1 Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy 1 Piperacylina Piperacylina – tazobaktam 1 Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,25 0,5 4 8 2 2 4 8 4 8 3 3 4 8 8 16 4 4 8 16 8 16 3 3 8 16 Fenoksymetylopenicylina IE IE Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. 2. 3. 4. Wrażliwość na ampicylinę, amoksycylinę i piperacylinę bez dodatku inhibitora β-laktamaz można przewidywać na podstawie oznaczenia wrażliwości na penicylinę benzylową Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/L Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/L 100 Bakterie beztlenowe Gram-dodatnie (z wyjątkiem Clostridium difficile) Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE IE IE - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 1 1 2 8 2 8 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 101 Bakterie beztlenowe Gram-dodatnie (z wyjątkiem Clostridium difficile) Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna Lewofloksacyna Moksifloksacyna Kwas nalidyksowy Norfloksacyna Ofloksacyna Aminoglikozydy Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE NA NA - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 102 Bakterie beztlenowe Gram-dodatnie (z wyjątkiem Clostridium difficile) Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Azytromycyna Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna Klindamycyna Chinupristyna/dalfopristyna Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> IE IE IE IE IE IE IE IE 2 2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE 4 - Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 4 - 103 Bakterie beztlenowe Gram-dodatnie (z wyjątkiem Clostridium difficile) Tetracykliny1 1 Doksycyklina Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Komentarz Komentarz 1 Komentarz Tetracyklina 1 Komentarz 1 Komentarz Minocyklina Tigecyklina Oksazylidynony 1 Komentarz 1 1 Komentarz 1 Komentarz 1 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid - - Tedizolid - - Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. W przypadku bakterii beztlenowych istnieją kliniczne dowody wskazujące na aktywność tetracyklin w zakażeniach jamy brzusznej o etiologii mieszanej, nie wykazano jednak zależności pomiędzy wartościami MIC, właściwościami farmakokinetycznymi/farmakodynamicznymi oraz efektem klinicznym. Z tego względu nie zaproponowano wartości granicznych pozwalających sklasyfikować szczep jako wrażliwy. Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 104 Bakterie beztlenowe Gram-dodatnie (z wyjątkiem Clostridium difficile) Różne leki Chloramfenikol Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 8 8 Kolistyna - - Daptomycyna - - Fosfomycyna iv - - Fosfomycyna forma doustna - - Kwas fusydowy - - Metronidazol 4 4 Mupirocyna - - Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna - - - - Spektinomycyna - - Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol (ko-trimoksazol) - - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjnokrążkową nie zostały jeszcze ustalone 105 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Clostridium difficile Clostridium difficile Nie opracowano jak dotąd kryteriów oznaczania lekowrażliwości Clostridium difficile metodą dyfuzyjno-krążkową i do oznaczeń lekowrażliwości należy stosować metody oznaczania MIC. W przypadku używania testów komercyjnych, oznaczenie należy wykonać zgodnie z instrukcją producenta testu. Fluorochinolony Moksifloksacyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Glikopeptydy Wankomycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 2 2 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Tetracykliny Tigecyklina Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1,2 1,2 - Antybiotyk nie stosowany w leczeniu. Oznaczanie lekowrażliwości wyłącznie dla celów epidemiologicznych z zastosowaniem epidemiologicznej wartości granicznej (ECOFF 4 mg/L) Kliniczna wartość graniczna została ustalona w oparciu o epidemiologiczną wartość graniczną ECOFF, która oddziela populację szczepów dzikich od populacji szczepów charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na lek Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. 2. Do oznaczania MIC tigecykliny metodą mikrorozcieńczen w bulionie należy stosować świeże podłoża, przygotowane w dniu wykonania oznaczeń Antybiotyk nie stosowany w leczeniu. Oznaczanie lekowrażliwości wyłącznie dla celów epidemiologicznych z zastosowaniem epidemiologicznej wartości granicznej (ECOFF 0,25 mg/L) 106 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Clostridium difficile Różne leki Daptomycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1,2 1,2 3 - 3 Kwas fusydowy - Fidaksomycyna IE 4 IE Metronidazol 2 5 2 Rifampicyna - 6 - 4 5 6 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 2+ 1. Do oznaczania MIC daptomycyny podłoże musi być uzupełnione Ca do końcowego stężenia 50 mg/L dla metody rozcieńczen w bulionie (metoda rozcieńczeń w agarze nie jest walidowana) W przypadku metod komercyjnych należy stosować sia do zaleceń producenta. 2. Antybiotyk nie stosowany w leczeniu. Oznaczanie lekowrażliwości wyłącznie dla celów epidemiologicznych z zastosowaniem epidemiologicznej wartości granicznej (ECOFF 4 mg/L) 3. Antybiotyk nie stosowany w leczeniu. Oznaczanie lekowrażliwości wyłącznie dla celów epidemiologicznych z zastosowaniem epidemiologicznej wartości granicznej (ECOFF 2 mg/L) 4. Dla fidaksomycyny nie ustalono klinicznych wartości granicznych oraz epidemiologicznej wartości granicznej ECOFF, ponieważ dostępne dane wskazują na duże róznice dystrybucji wartości MIC w poszczególnych badaniach 5. Kliniczna wartość graniczna została ustalona w oparciu o epidemiologiczną wartość graniczną ECOFF, która oddziela populację szczepów dzikich od populacji szczepów charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na lek 6. Antybiotyk nie stosowany w leczeniu. Oznaczanie lekowrażliwości wyłącznie dla celów epidemiologicznych z zastosowaniem epidemiologicznej wartości granicznej (ECOFF 0,004 mg/L) 107 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Nie opracowano jak dotąd kryteriów oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową i do oznaczeń lekowrażliwości należy stosować metody oznaczania MIC. W przypadku używania testów komercyjnych, oznaczenie należy wykonać zgodnie z instrukcją producenta testu. Ta grupa bakterii zawiera wiele rodzajów. Spośród Gram-ujemnych bakterii beztlenowych do najczęściej izolowanych należą: Bacteroides, Prevotella, Porphyromonas, Fusobacterium, Bilophila oraz Mobiluncus. Bakterie beztlenowe są najczęściej definiowane jako drobnoustroje niezdolne do wzrostu na podłożach stałych w warunkach atmosfery wzbogaconej w CO2. Penicyliny 1 Penicylina benzylowa 1 Ampicylina Ampicylina- sulbaktam 1 Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy 1 Piperacylina Piperacylina – tazobaktam 1 Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,25 0,5 0,5 2 2 2 4 8 0,5 2 3 3 4 8 16 16 4 4 8 16 16 16 3 3 8 16 Fenoksymetylopenicylina IE IE Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina - - Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. 2. 3. 4. Wrażliwość na ampicylinę, amoksycylinę i piperacylinę bez dodatku inhibitora β-laktamaz można przewidywać na podstawie oznaczenia wrażliwości na penicylinę benzylową Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/L Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/L 108 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Cefalosporyny Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten Ceftobiprol Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE IE IE - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 1 1 2 8 2 8 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 109 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna Lewofloksacyna Moksifloksacyna Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) Norfloksacyna Ofloksacyna Aminoglikozydy Amikacyna Gentamycyna Netylmycyna Tobramycyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE NA NA Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 110 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna Teikoplanina Telawancyna Wankomycyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Azytromycyna Klarytromycyna Erytromycyna Roksytromycyna Telitromycyna Klindamycyna Chinupristyna/dalfopristyna Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne MIC (mg/L) S≤ R> - - Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE 4 - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 4 - 111 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Tetracykliny1 Doksycyklina Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Komentarz Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz 1 Komentarz Minocyklina Komentarz Tetracyklina Komentarz Tigecyklina Komentarz Oksazylidynony 1 1 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid - - Tedizolid - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. W przypadku bakterii beztlenowych istnieją kliniczne dowody wskazujące na aktywność tetracyklin w zakażeniach jamy brzusznej o etiologii mieszanej, nie wykazano jednak zależności pomiędzy wartościami MIC, właściwościami farmakokinetycznymi/farmakodynamicznymi oraz efektem klinicznym. Z tego względu nie zaproponowano wartości granicznych pozwalających sklasyfikować szczep jako wrażliwy Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 112 Beztlenowe bakterie Gram-ujemne Różne leki Chloramfenikol Kolistyna Daptomycyna Fosfomycyna iv Fosfomycyna forma doustna Kwas fusydowy Metronidazol Mupirocyna Nitrofurantoina (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Rifampicyna Spektinomycyna Trimetoprim (wyłącznie niepowikłane zakażenia układu moczowego) Trimetoprim – sulfametoksazol (ko-trimoksazol) Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 8 8 4 4 - - - - - Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 113 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Helicobacter pylori Helicobacter pylori Nie opracowano jak dotąd kryteriów oznaczania lekowrażliwości Helicobacter pylori metodą dyfuzyjno-krążkową i do oznaczeń lekowrażliwości należy stosować metody oznaczania MIC. W przypadku używania testów komercyjnych, oznaczenie należy wykonać zgodnie z instrukcją producenta testu. Penicyliny Amoksycylina Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 0,12 0,12 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Fluorochinolony Lewofloksacyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 1 1 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Makrolidy Klarytromycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 0,25 0,5 Kliniczne wartości graniczne zostały ustalone w oparciu o epidemiologiczne wartości graniczne ECOFF, które oddzielają populację szczepów dzikich od populacji szczepów charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na lek Kliniczne wartości graniczne zostały ustalone w oparciu o epidemiologiczne wartości graniczne ECOFF, które oddzielają populację szczepów dzikich od populacji szczepów charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na lek Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Kliniczne wartości graniczne zostały ustalone w oparciu o epidemiologiczne wartości graniczne ECOFF, które oddzielają populację szczepów dzikich od populacji szczepów charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na lek 114 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Helicobacter pylori Tetracykliny Tetracyklina Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 1 1 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Kliniczne wartości graniczne zostały ustalone w oparciu o epidemiologiczne wartości graniczne ECOFF, które oddzielają populację szczepów dzikich (WT) od populacji szczepów charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na lek Metronidazol Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 8 8 Rifampicyna 1 Różne leki 1 1 1 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjno-krążkową nie zostały jeszcze ustalone 1. Kliniczne wartości graniczne zostały ustalone w oparciu o epidemiologiczne wartości graniczne ECOFF, które oddzielają populację szczepów dzikich (WT) od populacji szczepów charakteryzujących się obniżoną wrażliwością na lek 115 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Listeria monocytogenes Listeria monocytogenes Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Streptococcus pneumoniae ATCC 49619 Penicyliny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Penicylina benzylowa 1 1 1 jednostka 13 13 Ampicylina 1 1 2 16 16 Karbapenemy Meropenem Makrolidy Erytromycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,25 0,25 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 15 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 26 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 26 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 25 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 25 116 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Listeria monocytogenes Różne leki Trimetoprim – sulfametoksazol 1 (ko-trimoksazol) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,06 0,06 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1.25-23.75 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 29 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 29 1. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu 117 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Pasteurella multocida Pasteurella multocida Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Haemophilus influenzae ATCC 49766 lub Haemophilus influenzae NCTC 8468 Do kontroli krążków z połączeniami β-laktam/inhibitor należy stosować Staphylococcus aureus ATCC 29213.. Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Penicylina benzylowa 0,5 0,5 1 jednostka 17 Ampicylina 1 1 2 17 Penicyliny Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowwy Cefalosporyny Cefotaksym 1 1 1 1 1 1 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,03 0,03 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Komentarz 2-1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 5 15 17 17 A A Komentarz 15 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 26 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L. A. Wrażliwość przewidywana z oznaczenia wrażliwości na ampicylinę Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 26 118 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Pasteurella multocida Fluorochinolony Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< A 27 A 27 A Komentarz Ciprofloksacyna 0,06 0,06 5 27 Lewofloksacyna 0,06 0,06 5 27 Kwas nalidyksowy (badanie przesiewowe) NA NA 30 23 Tetracykliny Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Tetracyklina (badanie przesiewowe) Różne leki Trimetoprim – sulfametoksazol 1 (ko-trimoksazol) 1 NA Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,25 0,25 A A A Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Doksycyklina 1 NA A 30 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1.25-23.75 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarz A 24 23 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej A Komentarz A 24 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 23 A. Krążek z kwasem nalidyksowym może być stosowany w badaniach przesiewowych w celu oznaczenia oporności na fluorochinolony. Izolaty klasyfikowane jako wrażliwe na kwas nalidyksowy mogą być raportowane jako wrażliwe na ciprofloksacynę i lewofloksacynę. Izolaty klasyfikowane jako niewrażliwe na kwas nalidyksowy mogą wykazywać oporność na fluorochinolony i wówczas należy oznaczyć wrażliwość na lek wybrany do terapii. A. Wrażliwość przewidywana z badania przesiewowego wrażliwości na tetracyklinę Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej . 1. Trimetoprim - sulfametoksazol w stosunku 1:19. Wartości graniczne wyrażono jako stężenie trimetoprimu 119 Campylobacter jejuni i coli Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Campylobacter jejuni i coli Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F). Płytki należy wysuszyć przed wykonaniem oznaczenia w celu ograniczenia wzrostu mgławicowego (przez noc w temp. 20-25ºC lub w temp. 35ºC, z otwartym wieczkiem przez 15 min.) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: warunki mikroaerofilne, 41±1 ºC, 24 godz. Izolaty prezentujące niedostateczny wzrost po 24 godz. należy natychmiast wstawić do ponownej inkubacji i wynik odczytywać po upływie 40-48 godz. całkowitej inkubacji. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Campylobacter jejuni ATCC 33560 Fluorochinolony Ciprofloksacyna Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 5 0,5 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 Komentarz 1 Komentarz Azytromycyna Komentarz Klarytromycyna Komentarz Erytromycyna, C. jejuni 4 Erytromycyna, C. coli 8 1 4 1 8 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 26 26 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 1 Komentarz 1 Komentarz 1 15 20 1 15 24 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1 Komentarz 1 1 Komentarz 1 A 20 A A 24 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 1/A. Erytromycyna może być stosowana do oznaczania wrażliwości na azytromycynę i klarytromycynę. A 120 Campylobacter jejuni i coli Tetracykliny Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 Doksycyklina Komentarz Tetracyklina 2 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 A Komentarz 1 2 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Komentarz 30 A 30 A Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarz A 30 1/A. Tetracyklina może być stosowana do oznaczania wrażliwości na doksycyklinę 121 Corynebacterium spp. Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Corynebacterium spp. z wyjątkiem Corynebacterium diphtheriae Metoda dyfuzyjno-krążkowa zgodnie z EUCAST Podłoże: Mueller-Hinton agar + 5% odwłókniona krew końska i 20 mg/L β-NAD (MH-F) Inokulum: zawiesina o gęstości 0,5 McFarlanda Hodowla: 5% CO2, 35±1 ºC, 18±2 godz.. Izolaty prezentujące niedostateczny wzrost po 16-20 godz. inkubacji, należy natychmiast wstawić do ponownej inkubacji i wynik odczytywać po upływie 40-48 godz. całkowitej inkubacji. Odczyt: od przodu płytki, po zdjęciu wieczka, w świetle odbitym; odczytywać wielkość całkowitej strefy zahamowania wzrostu bakterii Kontrola jakości: Streptococcus pneumoniae ATCC 49619 Penicyliny Penicylina benzylowa Fluorochinolony Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,12 0,12 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 1 jednostka Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 29 29 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Ciprofloksacyna 1 1 5 25 25 Moksifloksacyna 0,5 0,5 5 25 25 Aminoglikozydy Gentamycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 10 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 23 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 23 122 Corynebacterium spp. z wyjątkiem Corynebacterium diphtheriae Glikopeptydy Wankomycyna Linkozamidy Klindamycyna Tetracykliny Tetracyklina Różne leki Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,5 0,5 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 2 2 Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 5 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 2 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) 30 Zawartość antybiotyku w krążku (µg) Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 17 17 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 20 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 20 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< 24 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 24 Wartość graniczna strefy zahamowania wzrostu (mm) S≥ R< Linezolid 2 2 10 25 25 Rifampicyna 0,06 0,5 5 30 25 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej 123 Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Mycobacterium tuberculosis Mycobacterium tuberculosis Wymienione wartości graniczne zostału ustalone równolegle z rejestracją leku przez EMA. Dotychczas nie ustalono wartości granicznych dla innych leków. Obecnie trwają dyskusje nad ustaleniem rekomendowanej metody oznaczania lekowrażliwości Wartość graniczna MIC (mg/L) Delamanid S≤ 0,06 R> 0,06 Bedakilina 0,25 0,25 Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Kryteria oznaczania lekowrażliwości bakterii beztlenowych metodą dyfuzyjnokrążkową nie zostały jeszcze ustalone 124 PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 5.0, obowiązująca od 01.01.2016 Wartości graniczne PK/PD - niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów Komentarz do tłumaczenia polskiego: Wartość graniczną dla kategorii „wrażliwy” i „średniowrażliwy” (S/I) zaproponowano w oparciu o standardowe dawkowanie leku, natomiast wartość graniczną dla kategorii „średniowrażliwy” i „oporny” (I/R) w oparciu o maksymalną dawkę leku. (Źródło: EUCAST Standard Operating Procedure Harmonization of breakpoints for existing antimicrobial agents. EUCAST SOP 2.0, 26 September 2010) Zawarte w tym rozdziale wartości graniczne mogą być stosowane jedynie w przypadku, gdy w tabelach dla poszczególnych rodzin, rodzajów lub gatunków drobnoustrojów brak jest specyficznych wartości granicznych (wartość liczbowa, znak „ – „ lub komentarz wskazujący interpretację wyniku oznaczania lekowrażliwości) Penicyliny Penicylina benzylowa Ampicylina Ampicylina- sulbaktam Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy Piperacylina Piperacylina – tazobaktam Tikarcylina Tikarcylina – kwas klawulanowy Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,25 2 2 8 2 8 2 8 2 8 4 16 4 16 8 16 8 16 Fenoksymetylopenicylina IE IE Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina IE IE IE IE IE IE IE IE Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia dróg moczowych) IE IE PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) 1. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie sulbaktamu na 4 mg/L. 2. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie kwasu klawulanowego na 2 mg/L. 3. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 4 mg/L. 125 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Cefalosporyny Cefaklor Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Cefadroksyl IE IE Cefaleksyna IE IE Cefazolina 1 2 Cefepim Cefiksym 4 IE 8 IE Cefotaksym Cefoksytyna 1 IE 2 IE Cefpodoksym IE IE Ceftarolina Ceftazydym Ceftibuten 0,5 4 IE 0,5 8 IE Ceftobiprol 4 4 Ceftolozan-tazobaktam Ceftriakson Cefuroksym iv Cefuroksym forma doustna 2,3 4 1 4 IE PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) 1. W oparciu o wartości Pk/PD dla bakterii Gram-ujemnych 2. Wartości graniczne ustalono w oparciu o dane dla ceftolozanu 3. Dla celów oznaczania lekowrażliwości ustalono stężenie tazobaktamu na 2 mg/L. 2,3 4 2 8 IE 126 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Karbapenemy Doripenem Ertapenem Imipenem Meropenem Monobaktamy Aztreonam Fluorochinolony Ciprofloksacyna Lewofloksacyna Moksifloksacyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 2 0,5 1 2 8 2 8 PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 4 8 PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujacych dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 0,5 1 1 2 0,5 1 PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) Kwas nalidyksowy IE IE Norfloksacyna 0,5 1 Ofloksacyna 0,5 1 127 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Aminoglikozydy Amikacyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Gentamycyna IE IE Netilmycyna IE IE Tobramycyna IE IE Glikopeptydy i lipopeptydy Dalbawancyna Oritawancyna PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> 1 1 0.25 0.25 1,2 0.125 1,2 0.125 Teikoplanina IE IE Telawancyna IE IE Wankomycyna IE IE PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) 1. Do oznaczania MIC metodą rozcieńczeń w bulionie podłoże musi być uzupełnione polysorbatem-80 do końcowego stężenia 0,002% 2. Wartości graniczne PK/PD są oparte na danych dla S. aureus. Dla S. pyogenes są wątpliwości dotyczące danych PK/PD. Do oznaczania MIC metodą rozcieńczeń w bulionie podłoże musi być uzupełnione polysorbatem-80 do końcowego stężenia 0,002% 128 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Azytromycyna Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Klarytromycyna IE IE Erytromycyna IE IE Roksytromycyna IE IE Telitromycyna IE IE Klindamycyna IE IE Chinupristyna/dalfopristyna IE IE Tetracykliny Doksycyklina Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Minocyklina IE IE Tetracyklina IE IE Tigecyklina 0,25 0,5 PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) 1. Do oznaczania MIC tigecykliny metodą mikrorozcieńczen w bulionie należy stosować świeże podłoża, przygotowane w dniu wykonania oznaczeń 129 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Oksazylidynony Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> Linezolid 2 4 Tedizolid IE IE Różne leki Chloramfenikol Wartość graniczna MIC (mg/L) S≤ R> IE IE Kolistyna IE IE Daptomycyna IE IE Fosfomycyna iv IE IE Fosfomycyna – forma doustna Kwas fusydowy IE IE IE IE Metronidazol IE IE Mupirocyna IE IE Nitrofurantoina ( Rifampicyna IE IE IE IE Spektynomycyna IE IE Trimetoprim Trimetoprim – sulfametoksazol (kotrimoksazol) IE IE IE IE Komentarze Numerami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych MIC Literami oznaczono komentarze dotyczące wartości granicznych stref zahamowania wzrostu w metodzie dyfuzyjno-krążkowej PK/PD - wartości graniczne niezwiązane z określonym gatunkiem drobnoustrojów ustalono dla następujących dawek (Patrz: Charakterystyki leków („Rational documents”) część 8 ; stona internetowa EUCAST www.eucast.org) 130 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 5.0, obowiązująca od 01.01.2016 Dawkowanie Wartości graniczne EUCAST odnoszą się do następujących dawek leków (patrz sekcja 8 w „Rationale Documents”). Penicyliny Dawka standardowa Wysoka dawka Penicylina benzylowa 600 mg x 4 iv 2.4 g x 6 iv Ampicylina 500 mg -1 g x 3-4 iv 1 - 2 g x 4-6 iv 500 mg x 3 iv Dawka doustna w trakcie ustalania 500 mg x 3 iv Dawka doustna w trakcie ustalania 2 g x 6 iv Dawka doustna w trakcie ustalania 2 g x 6 iv Dawka doustna w trakcie ustalania Piperacylina 4 g x 3 iv 4 g x 4 iv Piperacylina – tazobaktam 4 g x 3 iv 4 g x 4 iv Tikarcylina 3 g x 4 iv 3 g x 6 iv Tikarcylina – kwas klawulanowy 3 g x 4 iv 3 g x 6 iv 200 - 400 mg x 3 oral None Ampicylina- sulbaktam Amoksycylina Amoksycylina – kwas klawulanowy Fenoksymetylopenicylina Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina Mecylinam (wyłącznie niepowikłane zakażenia dróg moczowych) 131 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Cefalosporyny Dawka standardowa Wysoka dawka 500 mg x 2 doustnie 1 g x 2 doustnie 2 g x 2 iv 2 g x 3 iv 1 g x 3 iv 2 g x 3 iv Ceftarolina 600 mg x 2 iv w ciągu 1 godz. brak Ceftazydym 1 g x 3 iv 2 g x 3 iv Ceftibuten 400 mg x 1 doustnie brak Ceftobiprol 500 mg x 3 iv w ciągu 2 godz. brak Ceftolozan-tazobaktam 1 g x 3 iv w ciągu 1 godz. brak Ceftriakson 1 g x 1 iv 2 g x 1 iv Cefuroksym iv 750 mg x 3 iv 1.5 g x 3 iv 750 mg x 3 iv 1.5 g x 3 iv Cefaklor Cefadroksyl Cefaleksyna Cefazolina Cefepim Cefiksym Cefotaksym Cefoksytyna Cefpodoksym Cefuroksym forma doustna Cefaklor Cefadroksyl 132 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Karbapenemy Dawka standardowa Wysoka dawka Doripenem 500 mg x 3 iv w ciągu1 godz. 1 g x 3 iv w ciągu 4 godz. Ertapenem 1 g x 1 iv w ciągu 30 min. Brak Imipenem 500 mg x 4 iv w ciągu 30 min. 1 g x 4 iv w ciągu 30 min. Meropenem 1 g x 3 iv w ciągu 30 min. 2 g x 3 iv w ciągu 30 min. Monobaktamy Dawka standardowa Wysoka dawka Aztreonam 1 g x 3 iv 2 g x 4 iv Fluorochinolony Dawka standardowa Wysoka dawka Ciprofloksacyna 500 mg x 2 doustnie lub 400 mg x 2 iv 750 mg x 2 doustnie lub400 mg x 3 iv Lewofloksacyna 500 mg x 1 doustnie lub 500 mg x 1 iv 500 mg x 2 doustnie lub 500 mg x 2 iv Moksifloksacyna 400 mg x 1 doustnie lub 400 mg x 1 iv brak Norfloksacyna 400 mg x 2doustnie brak Ofloksacyna 200 mg x 2 doustnie lub 200 mg x 2 iv 400 mg x 2 doustnie lub 400 mg x 2 iv Kwas nalidyksowy 133 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Aminoglikozydy Dawka standardowa Wysoka dawka Amikacyna 20 mg/kg x1 iv 25 mg/kg x1 iv Gentamycyna 5 mg/kg x 1 iv 7 mg/kg x 1 iv Netilmycyna 5 mg/kg x 1 iv 7 mg/kg x 1 iv Tobramycyna 5 mg/kg x 1 iv 7 mg/kg x 1 iv Glikopeptydy i lipopeptydy Dawka standardowa Wysoka dawka Dalbawancyna 1 g x 1 iv w ciągu 30 min. dzień 1 Jeśli potrzeba, 500 mg x 1 iv w ciągu 30 min. dzień 8 brak Oritawancyna 1.2 g x 1 (pojedyncza dawka) iv w ciągu 3 godz. brak Teikoplanina 400 mg x 1 iv 800 mg x 1 iv or 400 mg x 2 iv Telawancyna 10 mg/kg x 1 iv w ciągu 1 godz. brak Wankomycyna 500 mg x 4 iv lub 1 g x 2 iv lub 2 g x 1 we wlewie ciągłym brak Makrolidy, linkozamidy i streptograminy Dawka standardowa Wysoka dawka Azytromycyna 500 mg x 1 doustnie lub 500 mg x 1 iv brak Klarytromycyna 250 mg x 2 doustnie 500 mg x 2 doustnie Erytromycyna 500 mg x 2-4 doustnie lub 500 mg x 2-4 iv 1 g x 4 oral lub 1 g x 4 iv Roksytromycyna 150 mg x 2 doustnie brak Telitromycyna 800 mg x 1 doustnie brak 300 mg x 2 doustnie lub 600 mg x 3 iv 300 mg x 4 oral lub 1200 mg x 2 iv Klindamycyna 134 Dawkowanie Tabele wartości granicznych EUCAST wersja 6.0, obowiązująca od 01.01.2016 Tetracykliny Dawka standardowa Wysoka dawka Doksycyklina 100 mg x 1 doustnie 200 mg x 1 doustnie Minocyklina 100 mg x 2 doustnie brak Tetracyklina 250 mg x 4 doustnie 500 mg x 4 doustnie Tigecyklina 100 mg dawka nasycająca, następnie 50 mg x 2 iv brak Oksazylidynony Dawka standardowa Wysoka dawka Linezolid 600 mg x 2 doustnie lub 600 mg x 2 iv brak Tedizolid 200 mg x 1 doustnie brak Różne leki Dawka standardowa Wysoka dawka Chloramfenikol 1 g x 4 doustnie lub1 g x 4 iv 2 g x 4 doustnie or 2 g x 4 iv Kolistyna 3 MU x 3 iv z dawką nasycającą 9 MU None Daptomycyna 250 mg x 1 iv 500 mg x 1 iv Fosfomycyna iv 4 g x 3 iv 8 g x 3 iv Fosfomycyna – forma doustna 3 g x 1 doustnie jako pojedyncza dawka None Kwas fusydowy 500 mg x 2 doustnie lub 500 mg x 2 iv 500 mg x 3 doustnie or 500 mg x 3 iv Metronidazol 400 mg x 3 doustnie lub 400 mg x 3 iv 500 mg x 3 doustnie or 500 mg x 3 iv Mupirocyna Jedynie do stosowania miejscowo Nitrofurantoina ( 50 mg x 3 doustnie 100 mg x 4 oral Rifampicyna 600 mg x 1 doustnie lub 600 mg x 1 iv 600 mg x 2 doustnie or 600 mg x 2 iv Spektynomycyna 2 g x 1 domięśniowo None Trimetoprim 160 mg x 2 oral None Trimetoprim – sulfametoksazol (ko-trimoksazol) (160 mg trimethoprim + 800 mg sulfa) x 2 doustnie lub (160 mg trimethoprim + 800 mg sulfa) x 2 iv (240 mg trimethoprim + 1.2 g sulfa) x 2 doustnie lub (240 mg trimethoprim + 1.2 g sulfa) x 2 iv 135
