„Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Załącznik nr 1 do uchwały Nr LXIV/438/10 Rady Gminy Rewal z dnia 18 października 2010r. „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Rewal, wrzesień 2010 1 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” SPIS TREŚCI 1. Założenia do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku________________________ 4 1.1. Wstęp ________________________________________________________________________ 4 2. Diagnoza Gminy Rewal ____________________________________________________________ 5 2.1. Sfera ekologiczno-przestrzenna ______________________________________________________ 5 2.1.1. Charakterystyka lokalizacji________________________________________________________ 5 2.1.2. Uwarunkowania historyczne ______________________________________________________ 6 2.1.3. Uwarunkowania przyrodnicze _____________________________________________________ 7 2.1.4. Zasoby przyrodnicze. Fauna i flora___________________________________________________ 7 2.1.5. Sieć hydrograficzna – zasoby wodne ________________________________________________ 10 2.1.6. Zasoby naturalne _____________________________________________________________ 11 2.1.7. Źródła oraz wielkość emisji zanieczyszczeń ___________________________________________ 11 2.1.8. Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej _________________________________________ 12 2.1.9. Edukacja ekologiczna __________________________________________________________ 13 2.1.10. Zagospodarowanie przestrzenne _________________________________________________ 14 2.1.11. Obiekty zabytkowe ___________________________________________________________ 17 2.1.12. Komunikacja i układ drogowy ___________________________________________________ 18 2.1.13. Pozostała infrastruktura. Gospodarka odpadami _______________________________________ 19 2.1.14. Identyfikacja problemów w sferze ekologiczno-przestrzennej _____________________________ 21 2.2. Sfera gospodarcza ______________________________________________________________ 22 2.2.1. Profile gospodarcze województwa zachodniopomorskiego i podregionu szczecińskiego_____________ 22 2.2.2. Profil gospodarczy Gminy Rewal ___________________________________________________ 24 2.2.3. Branża turystyczna ____________________________________________________________ 26 2.2.4. Identyfikacja problemów w sferze gospodarczej________________________________________ 30 2.3. Sfera społeczna ________________________________________________________________ 31 2.3.1. Mieszkańcy Gminy Rewal________________________________________________________ 31 2.3.2. Rynek pracy _________________________________________________________________ 32 2.3.3. Gospodarstwa domowe w Gminie Rewal _____________________________________________ 33 2.3.4. Pomoc społeczna w Gminie Rewal _________________________________________________ 34 2.3.5. Oświata w Gminie Rewal ________________________________________________________ 35 2.3.6. Przestępczość na terenie Gminy Rewal ______________________________________________ 36 2.3.7. Organizacje pozarządowe funkcjonujące na terenie Gminy Rewal ____________________________ 37 2.3.8. Identyfikacja problemów w sferze społecznej__________________________________________ 38 2.4. Sfera mieszkaniowa _____________________________________________________________ 38 2.4.1. Zasoby mieszkaniowe __________________________________________________________ 38 2.4.2. Identyfikacja problemów w sferze mieszkaniowej ______________________________________ 40 2.5. Analiza SWOT__________________________________________________________________ 41 3. Cele LPR i powiązania ze strategicznymi dokumentami dotyczącymi rozwoju regionu i Gminy _________ 44 3.1. Cele LPR _____________________________________________________________________ 44 3.2. Powiązania LPR ze strategicznymi dokumentami dotyczącymi rozwoju kraju, regionu i Gminy__________ 45 3.2.1. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013____________________________________ 45 2 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 3.2.2. Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 ________________________________________________ 46 3.2.3. Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007 – 2013 ________ 47 3.2.4. Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 _______________________ 48 3.2.5. Strategia Województwa Zachodniopomorskiego w zakresie polityki społecznej do roku 2015_________ 50 3.2.6. Program ochrony środowiska województwa zachodniopomorskiego na lata 2008 – 2011 z uwzględnieniem perspektywy 2012 – 2015 _______________________________________________________________ 51 3.2.7. Strategia rozwoju turystyki w województwie zachodniopomorskim do 2015 roku ________________ 51 3.2.8. Strategia Rozwoju Gminy Rewal do 2015 roku _________________________________________ 52 4. Konsultacje Społeczne____________________________________________________________ 54 5. Obszary objęte rewitalizacją _______________________________________________________ 60 5.1. Metodologia wyznaczenia obszarów kryzysowych ________________________________________ 60 5.2. Opis wyznaczonego Obszaru Kryzysowego _____________________________________________ 61 6. Identyfikacja kierunków interwencji i działań oraz ich hierarchizacja____________________________ 62 6.1. Planowane działania _____________________________________________________________ 63 6.2. Projekt Zintegrowany ____________________________________________________________ 65 6.3. Plan finansowy Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku _____________________ 73 7. System wdrażania, monitorowania, aktualizacji. Komunikacja i partycypacja społeczna ______________ 75 7.1. Wdrażanie ____________________________________________________________________ 75 7.2. Monitorowanie i ocena realizacji Projektu Zintegrowanego __________________________________ 75 7.3. System aktualizacji LPR___________________________________________________________ 76 7.4. Komunikacja i partycypacja społeczna_________________________________________________ 77 8. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko _________________________________________ 77 9. Zakończenie___________________________________________________________________ 78 Załącznik 1: Tabela ze społeczno-gospodarczymi kryteriami wyznaczania obszarów kryzysowych _____ 78 Załącznik 2: Mapa Obszaru I ___________________________________________________________ 78 Załącznik 3. Matryca logiczna Projektu 2: Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu __________ 78 Załącznik 4. Materiał zdjęciowy do Projektu 2: Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu _______ 78 Załącznik 5. Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko ________________________________ 78 Spis tabel _________________________________________________________________________ 78 3 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 1. Założenia do Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku 1.1. Wstęp (1) Realizowana od zjednoczenia Polski z Unią Europejską zrównoważona koncepcja rozwoju obszarów miejskich i wiejskich łączy rozwój gospodarczy z rozwojem technologicznym, poszanowaniem środowiska i spójności społecznej. Tworzy warunki do budowania trwałych przewag konkurencyjnych w oparciu o endogeniczny rozwój, rozumiany jako zdolność do konkurowania w oparciu o własne, wewnętrzne zasoby (przewagi konkurencyjne danego obszaru1). (2) Koncepcji zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich i wiejskich została podporządkowana także polityka ich odnowy oraz wszystkie działania w zakresie rewitalizacji obszarów uznanych za zdegradowane. (3) Rewitalizacji łączącej aspekty ekologiczno-przestrzenne, społeczne i gospodarcze przypisano kluczową rolę w przywracaniu obszarów wykluczonych do życia i stymulowaniu aktywności środowisk lokalnych. Sam proces rewitalizacji, jako kompleksowy, skoordynowany, i wieloletni, inicjowany przez władze lokalne, prowadzony na obszarze zdegradowanym proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych został uznany za podstawę wyprowadzania danego obszaru ze stanu kryzysowego, w szczególności poprzez nadanie mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenie warunków do jego rozwoju, w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne. (4) Sporządzenie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku (dalej LPR) jest wynikiem identyfikacji endogenicznych czynników rozwoju obszarów zdegradowanych w celu zwiększenia dostępności przestrzennej i turystycznej Gminy. Przy czym dostępność należy rozumieć jako możliwość korzystania z szans, jakie mieszkańcom i turystom odwiedzającym Gminę stworzy rewitalizacja obszarów zdegradowanych. (5) Za kluczowe dla zmniejszenia stopnia degradacji obszarów rewitalizacji i wygenerowania warunków do przyspieszonego, trwałego i zrównoważonego rozwoju całej Gminy uznano w szczególności następujące endogeniczne czynniki wzrostu: położenie geograficzne, zasoby turystyczne, przyrodnicze i kulturowe. (6) LPR opracowuje się w celu kontynuacji procesu rewitalizacyjnego i uruchomienia działań rewitalizacyjnych na obszarach uznanych za kryzysowe, w tym wykreowania nowych, sieciowych produktów turystycznych wpływających na wydłużenie sezonu turystycznego, tym samym dynamizujących rozwój lokalny i integrujących lokalną społeczność, wzrost atrakcyjności turystycznej i kulturalnej Gminy i regionu, poprawy ładu i estetyki przestrzeni publicznej oraz ograniczenia negatywnych zjawisk społecznych. (7) LPR opracowuje się w oparciu o obowiązujące dokumenty planistyczne i strategiczne Gminy Rewal i Województwa Zachodniopomorskiego, zgodnie z przyjętymi kierunkami przestrzennego zagospodarowania i politykami zrównoważonego rozwoju. Analiza i identyfikacja międzyregionalnych uwarunkowań rozwoju w planowaniu strategicznym regionów, Grzegorz Węcławowicz. 1 4 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (8) Misją LPR jest kompleksowa odnowa przestrzenna, gospodarcza i społeczna obszaru Gminy Rewal i Powiatu Gryfickiego, oparta na wykreowaniu nowej, regionalnej marki oraz produktu turystycznego. (9) LPR ma charakter wieloletniego programu działań w sferach ekologiczno-przestrzennej, społecznej, gospodarczej i mieszkaniowej. Jest kompleksowym dokumentem przeciwdziałania degradacji obszarów Gminy oraz marginalizacji określonych grup społecznych. Ma na celu, poprzez wskazanie zadań inwestycyjnych (infrastrukturalnych i nieinfrastrukturalnych) i skorelowanie ich z polityką lokalną i regionalną oraz dostępnymi źródłami finansowania, ustalenie długofalowych działań na przyszłość w zakresie rewitalizacji obszarów kryzysowych Gminy. (10)Prace nad LPR przeprowadzono w ramach etapów: przygotowania, diagnozowania i projektowania. (11)W ramach etapu przygotowania we współpracy z Zespołem Zadaniowym ds. rewitalizacji, złożonym z pracowników merytorycznych poszczególnych referatów Urzędu Gminy, pozyskano niezbędne dane liczbowe i informacje na potrzeby etapu diagnozowania. Zdefiniowano obszary kryzysowe, które z uwagi na stopień degradacji, uznano wstępnie za wymagające rewitalizacji. Ponadto, przeprowadzono konsultacje społeczne, w których mieszkańcy mogli wskazać główne, ich zdaniem, przyczyny degradacji Gminy. Na podstawie zebranych materiałów oraz przeprowadzonych konsultacji społecznych wyznaczono wstępnie granice obszaru uznanego za obszar kryzysowy, podlegający rewitalizacji. (12)W ramach etapu diagnozowania zostały przeprowadzone wieloczynnikowe analizy, faktograficzna i jakościowa, w sferach ekologiczno-przestrzennej, gospodarczej, społecznej i mieszkaniowej dla obszaru Gminy Rewal. Na podstawie wyników analiz wyznaczono ostateczne granice obszaru kryzysowego. (13)W ramach etapu projektowania zaplanowano do realizacji Projekt Zintegrowany, w ramach którego przewiduje się realizację 4 projektów. (14)LPR został sporządzony metodą ekspercko-partnerską, w ścisłym partnerskim współdziałaniu z Gminą Rewal, Referatem Integracji Europejskiej i Środków Pomocowych. 2. Diagnoza Gminy Rewal 2.1. Sfera ekologiczno-przestrzenna 2.1.1.Charakterystyka lokalizacji (15)Gmina Rewal jest gminą wiejską położoną w północnej części województwa zachodniopomorskiego. Należy do grupy najmniejszych jednostek administracyjnych w województwie. Wraz z gminami : Karnice, Trzebiatów, Gryfice, Brojce, Płoty wchodzi w skład powiatu gryfickiego. Siedzibą Gminy jest Rewal, oddalony od stolicy powiatu, Gryfic, o około 25 km, stolicy województwa, Szczecina, odpowiednio o 110 km. (16)Najważniejszym wyznacznikiem położenia geograficznego Gminy jest Morze Bałtyckie. 5 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (17)Gmina posiada układ pasmowy wzdłuż brzegu morskiego (długość pasa wynosi 18 km przy średniej szerokości około 2 km). Ponadto graniczy z gminami: Dziwnów, Świerzno, Karnice, Trzebiatów. (18)Na obszarze Gminy położonych jest 7 miejscowości: 6 kąpielisk nadmorskich o krajowym znaczeniu - Pobierowo, Pustkowo, Trzęsacz, Rewal, Niechorze, Pogorzelica i wieś Śliwin. (19)Mając na uwadze naturalne ciążenia miejscowości, liczbę ludności i wyposażenie w usługi założono następującą hierarchię sieci osadniczej: (a) ośrodek gminny Rewal (główne funkcje: obsługa ludności, turystyka, agroturystyka, rybołówstwo), (b) ośrodki elementarne o poszerzonym programie usług: (i) Niechorze (obsługa ludności , turystyka, agroturystyka, rybactwo i rybołówstwo), (ii) Pobierowo (obsługa ludności, turystyka, funkcja uzdrowiskowa, leśnictwo), (c) ośrodki elementarne - pozostałe: (i) Pustkowo (turystyka, rolnictwo), (ii) Trzęsacz (turystyka, agroturystyka), (iii) Śliwin (turystyka, agroturystyka), (iv) Pogorzelica (turystyka, funkcja uzdrowiskowa, leśnictwo). (20)Obsługę ludności poziomu ponadgminnego zapewniają Gminie dwa ośrodki subregionalne: Gryfice i Kamień Pomorski oraz ośrodek podstawowy – Trzebiatów. (21)Powierzchnia Gminy według danych GUS na koniec 2009 wynosiła 41 km². 2.1.2.Uwarunkowania historyczne (22)Obszar Gminy Rewal należy do najbardziej atrakcyjnych terenów pod kątem historycznym w Województwie Zachodniopomorskim. (23)Dzisiejsza Gmina zamieszkiwana była w pierwszych wiekach naszej ery przez Wandalów, a następnie przez Wendów. W X wieku ziemie te przyłączono do Polski. Następnie w roku 1181 stały się one lennem niemieckim. W 1630 roku pojawili się Szwedzi, którzy panowali tu aż do 1811 roku, kiedy to obszar Gminy przejęły Prusy. W XIX wieku na tych terenach przebywały m.in. oddziały Napoleona. (24)Duży napływ turystów rozpoczął się już w 1896 roku, kiedy otwarto kolej wąskotorową. Turystyka na tych terenach rozwijała się dynamicznie na początku XX wieku oraz w okresie międzywojennym. 6 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (25)Po II wojnie światowej obszar Gminy powrócił do Polski i stał się częścią Gminy Karnice. W 1973 roku powstała Gmina Rewal, której granice, pomimo zmian podziału administracyjnego Polski, pozostają do dziś niezmienione. 2.1.3.Uwarunkowania przyrodnicze (26)Zgodnie z podziałem Polski na regiony fizycznogeograficzne J. Kondrackiego obszar Gminy Rewal położony jest w całości w podprowincji Pobrzeża Południowobałtyckiego, w obrębie makroregionu Pobrzeże Szczecińskie – mezoregion Wybrzeże Trzebiatowskie i Równina Gryficka. (27)Według podziału Niżu Polskiego na strefy morfogenetyczne obszar Gminy Rewal leży w strefie młodoglacjalnej nizin nadmorskich. Jednostka ta posiada wyraźną północną granicę morską. (28)Obszar Gminy charakteryzuje się pasmowym układem głównych form geomorfologicznych o zróżnicowanych warunkach hydrogeologiczno - litologicznych, różnym sposobie użytkowania i formach ochrony, podkreślających specyfikę położenia w przestrzeni przyrodniczo - geograficznej: (a) morski pas przybrzeżny z piaszczystymi plażami, wałami mierzejowo – wydmowymi i brzegami klifowymi, (b) wysoczyzny morenowe, (c) równina torfowiskowa pradoliny przymorskiej. (29)Naturalne formy geomorfologiczne i krajobrazy antropogeniczne kontynuują się poza granicami Gminy. (30)Obszar Gminy stanowi ważne ogniwo w tworzeniu krajowego systemu obszarów chronionych w północno-zachodniej części Polski oraz europejskiego systemu obszarów chronionych w strefie nadbałtyckiej. Wzdłuż wybrzeża morskiego wyznaczony jest pas techniczny w celu jego ochrony. Jest to strefa wzajemnego, bezpośredniego oddziaływania wód morskich i lądu. 2.1.4.Zasoby przyrodnicze. Fauna i flora (31)Teren Gminy posiada charakterystyczny pasmowy układ krajobrazu. (32)Dominantą krajobrazu jest akwen morski obrzeżony linią piaszczystej plaży, nad którą stromą krawędzią wznosi się brzeg klifowy wysoczyzny rewalskiej. Nad klifem i na jego zapleczu występuje pas wydm nadmorskich z zespołem lasów sosnowych. (33)Pustkowo, Trzęsacz, Rewal i Śliwin leżą w pasie wysoczyzny morenowej ograniczonej od linii wąskich plaż stromą krawędzią klifu, którego korona wznosi się do 20,0 m n.p. plaży. Strefa ta dominuje wysokościowo nad obszarem gminy. (34)Mierzejowo-wydmowy brzeg we wsch. części Gminy tworzy odrębny zespół o cennych walorach bioklimatycznych. Pas wysokich wydm górujących nad szerokimi plażami porasta bór sosnowy z bogatym podszytem. 7 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (35)Zarastające jeziora: Liwia Łuża i położone na wschód od Pogorzelicy to interesujące, endemiczne formy krajobrazu, nawiązujące swą genezą i formą do późnoglacjalnej historii obszaru (wytopiska po bryłach martwego lodu) i jego holoceńskich przekształceń (litorinowa ingresja morska i utworzenie wału mierzei). (36)Odmiennym elementem krajobrazu gminy jest dolina przymorska. Rozległe łąki porastające torfowisko i gytiowisko wypełniające misę dawnego jeziora Dreżewskiego stanowią obszar retencjonujący zasoby wodne. (37)W strukturze przestrzennej Gminy Rewal powierzchnia gruntów leśnych na koniec 2009r. wynosiła 1.254,3ha. Lesistość Gminy odpowiednio 30%. (38)Lasy nadmorskie tworzą największe zwarte kompleksy w zach. części gminy w okolicy Pobierowa i Pustkowa oraz we wsch. części - w okolicy Pogorzelicy. Niewielkie enklawy lasu znajdują się w pradolinie przymorskiej na wsch. od Śliwina i na płd. od Trzęsacza, lasy łęgowe przywodne wśród użytków zielonych oraz na wysoczyźnie na płd. od linii kolejowych pomiędzy Rewalem a Śliwinem. (39)Ekosystemy leśne reprezentowane są przez 10 siedliskowych typów lasu związanych ze zróżnicowanym stopniem żyzności i wilgotności siedlisk. Generalnie dominują siedliska borowe typowe dla całego kompleksu lasów nadmorskich. W składzie gatunków siedlisk borowych dominuje sosna, natomiast na siedliskach lasowych i w młodszych partiach siedlisk borowych obok sosny występuje w dużym udziale dąb, świerk, modrzew, brzoza. W strukturze wiekowej drzewostanu, zwłaszcza na siedliskach borowych, przeważają lasy liczące 40- 100 lat. Na siedliskach lasowych przeważa drzewostan liczący poniżej 40 lat. (40)Szczególną funkcją lasów jest ochrona strefy brzegowej i bardzo podatnego na degradację środowiska glebowego siedlisk wydmowych, kształtowanie mikroklimatu nadmorskiego, tworzenie ciągów ekologicznych. (41)Na terenach poza lasami szczególną rolę odgrywa zadrzewienie i zakrzewienie śródpolne, śródłąkowe, wzdłuż cieków, przydrożne, starodrzew parkowy i cmentarny. Zadrzewienie terenów nieleśnych stanowi ważny element stabilizacji ekologicznej krajobrazu zwłaszcza zantropogenizowanego. (42)Istotną role odgrywa naturalne zadrzewienie wśród użytków zielonych w pradolinie przymorskiej wzbogacające walory tej formy geomorfologicznej będącej ważnym korytarzem ekologicznym. Lasy łęgowe i zadrzewienia śródłąkowe nad rowami melioracyjnymi uczestniczą w retencjonowaniu wody i kształtowaniu bilansu wodnego. (43)Na wysoczyźnie szczególną rolę odgrywa zadrzewienie przydroży (walory krajobrazowe, ekologiczne, wiatrochronne-przeciwerozyjne, osłona akustyczna), zadrzewienie parkowe i cmentarne, zwłaszcza starodrzew (walory krajobrazowe, ekologiczne, historyczne). (44)Do szczególnie cennych wymagających zachowania i ochrony należą aleje lipowa i klonowa w okolicy stacji kolejowej w Rewalu. (45)Cenne skupisko zadrzewienia tworzą: (a) parki osiedlowe ze starodrzewem (obok parku zabytkowego w Trzęsaczu), 8 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (b) drzewostan bukowy i dębowy w Rewalu, (c) drzewostan mieszany (kasztany, lipy, dęby, brzozy) w Niechorzu, (d) cmentarze ze starodrzewem: Niechorze - drzewostan mieszany (sosny, lipy, dęby). (46)Obszary i obiekty przyrodnicze prawnie chronione obejmują: (a) Rezerwat Przyrody „Jezioro Liwia Łuża”, utworzony zarządzeniem Nr 239 MLiPD z dnia 8.07.1959 r. na powierzchni 220 ha, obejmującej jezioro i jego obrzeże, zastąpione Rozporządzeniem Nr 1 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 9 stycznia 2008 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Jezioro Liwia Łuża” oraz Rozporządzeniem Nr 28/2008 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 19 czerwca 2008 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Jezioro Liwia Łuża”. Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego środowiska lęgowego łabędzia dzikiego na jeziorze, będącym jednocześnie ostoją wielu gatunków ptactwa wodnobłotnego. Ponadto, zachowanie ekosystemu płytkiego lagunowego jeziora wraz z mozaiką siedlisk kształtowanych pod jego wpływem w warunkach zmiennego oddziaływania wód Bałtyku oraz siedlisk rzadkich gatunków roślin szczególnie słonolubnych i biotopów ptaków wodno- błotnych, (b) park zabytkowy TRZĘSACZ - park dworski z XVIII w. wpisany do rejestru zabytków, o pow. 5 ha (w tym 0,3 ha stawy), (c) lasy ochronne - obejmują 81 % ogólnej powierzchni lasów, w tym: lasy glebochronne - wszystkie lasy w pasie technicznym wybrzeża morskiego, lasy masowego wypoczynku w rejonie Pobierowa, pomiędzy Niechorzem a Pogorzelicą oraz lasy ochronne inne (związane z terenami wojskowymi) - na wschód od Pogorzelicy, (d) obszary Europejskiej Sieci Ekologicznej NATURA 2000: (i) Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 „Wybrzeże Trzebiatowskie” (PLB320010), Ostoję stanowią rozległe łąki, dawniej intensywnie koszone i wypasane, ale od kilkunastu lat prawie nie użytkowane. Znaczną powierzchnię porasta trzcina i łoza, a zaniedbywany system odwadniający powoduje dłuższe utrzymywanie się rozlewisk. Na terenie ostoi znajdują się dwa jeziora przymorskie - Liwia Łuża i Resko Przymorskie oraz tzw.Bagno Pogorzelickie. W granicach obszaru znajdują się ostoje krajowe: Doliny Świńca i Niemicy K02 i Jezioro Liwia ŁuŜa K03. W ostoi występuje co najmniej 25 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 5 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C6) następujących gatunków: błotniak łąkowy, błotniak zbożowy (PCK), kania ruda (PCK), rybołów (PCK), sowa błotna (PCK); w stosunkowo wysokim zagęszczeniu (C7) występują bocian biały, derkacz i wodniczka (PCK). Latem na obszarze pierzą się gęgawy w ilości 100-350 osobników (C3). (ii) Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „TrzebiatowskoKołobrzeski Pas Nadmorski” (PLH320017), Ostoja ta odznacza się wysokim stopniem reprezentatywności siedlisk, typowych dla południowego wybrzeża Morza Bałtyckiego. Głównym walorem obszaru jest bardzo dobry stan 9 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” zachowania typowych biotopów tworzących pas nadmorski, w szczególności kompleksu wybrzeża akumulacyjnego z borami bażynowymi. W obrębie ostoi występuje szereg skupień roślinności halofilnej. Rozległe mszarne torfowiska typu bałtyckiego rozwinęły się w pasie nadmorskim ze względu na korzystne warunki klimatyczne. Reprezentują one mozaikę zbiorowisk naturalnych i stadiów regeneracyjnych. Charakterystycznym elementem pasa brzegowego są jeziora lagunowe, oddzielone od morza wąskim pasem mierzei: Resko Przymorskie i Liwia Łuża. Pełnią ważną rolę jako ostoje ptaków, obfitują także w cenne gatunki flory. Od południa obszar Ostoi zamknięty jest rozległym, pasmowym obniżeniem Pradoliny Bałtyckiej, w dużym stopniu wypełnionej pokładami torfów niskich, w większości odwodnionych w przeszłości i wykorzystywanych jako użytki zielone. Obszar pradoliny przecięty jest siecią kanałów oraz mniej lub bardziej naturalnych cieków. (iii) „Zatoka Pomorska” (PLB990003), to akwen o dużym zróżnicowaniu dna morskiego (od piaszczystych ławic, po rozległe żwirowiska i głazowiska). Na obszarze tym występują co najmniej 3 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej. W okresie wędrówek i w okresie zimy występuje co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego (C2 i C3) następujących gatunków: perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi, perkoz rogaty, bielaczek, lodówka, markaczka, nurnik, tracz długodzioby i uhla; w stosunkowo wysokich liczebnościach (C7) występują: nur czarnoszyi i nur rdzawo szyi. Ptaki wodno-błotne występują w koncentracjach powyżej 20.000 osobników (C4) - zimą powyżej 100.000 osobników. 2.1.5.Sieć hydrograficzna – zasoby wodne (47)Gmina Rewal znajduje się obrębie 3 głównych obszarów zlewniowych (I rzędu): (a) zlewni Dziwny (niewielki fragment w zach. części Gminy), (b) zlewni przymorza od Dziwny do Regi (największa część Gminy), (c) zlewni Regi (niewielki fragment we wsch. części Gminy). (48)Granice zlewni w pasie nadbrzeżnym wyznacza dział wodny biegnący kulminacjami wydm. Jest to obszar zalesiony, pozbawiony cieków. (49)Wody powierzchniowe zajmują 244 ha tj. ok. 6% obszaru Gminy Rewal, z czego: wody stojące – 208 ha, wody płynące – 2 ha, rowy – 34 ha. Obejmują: jezioro Liwia Łuża i sztuczne cieki tj. rowy i kanały melioracyjne (Kanał Lądkowski, Kanał Konarzewski) w pradolinie przymorskiej, odwadniające obszary zlewni oraz kanał Liwia Łuża o długości ok. 1 km. Brak jest naturalnych cieków. (50)Jezioro Liwia Łuża jest jedynym naturalnym zbiornikiem wodnym powstałym na skutek odcięcia mierzeją dawnej zatoki od morza. (51)Gmina charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem „jeziorności”, wynoszącym 5 %, przy średniej wojewódzkiej 2,17 %. Poziom wody w jeziorze waha się w granicach 0,3-0,4 m rocznie, zależy głównie od dopływu wody z kanałów oraz rowów melioracyjnych w strefie nadbrzeżnej. Przy wysokich stanach wody jezioro staje się zbiornikiem 10 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” przepływowym i następuje odpływ wody do morza przez kanał Liwia Łuża (wrota samoczynne). (52)Budowa geologiczna terenu Gminy Rewal nie sprzyja występowaniu wód podziemnych wysokiej jakości. 2.1.6.Zasoby naturalne (53)Lokalne zasoby surowców mineralnych to praktycznie wyłącznie złoża torfów i gytii, występujące w obrębie pradoliny przymorskiej. 2.1.7.Źródła oraz wielkość emisji zanieczyszczeń Ochrona powietrza (54)Gmina znajduje się poza zasięgiem szkodliwego wpływu emisji zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł ponadlokalnych. Głównym źródłem zanieczyszczeń są kotłownie lokalne oraz paleniska domowe, sukcesywnie eliminowane poprzez upowszechnianie paliw ekologicznych, głównie gazu ziemnego. (55)Na terenie gminy nie przewiduje się negatywnych działań ani lokalizacji inwestycji powodujących emisję szkodliwych lub uciążliwych zanieczyszczeń. (56)W Rewalu znajduje się punkt pomiaru stężenia zanieczyszczeń powietrza WIOŚ wykonywanego metodą pasywną. Średnioroczne stężenia SO2 i NO2 w powietrzu w tle miejskim wskazały poziomy znacznie niższe od dopuszczalnych norm dla stref uzdrowiskowych. Ochrona wód (57)Na jakość wód powierzchniowych negatywny wpływ ma gospodarka wodno-ściekowa Gminy Rewal i gmin sąsiednich. Wyniki badań monitoringowych Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska wykazały w jeziorze Liwia Łuża nadmierną koncentrację substancji biogennych. Stwierdzone zostało przy tym przekroczenie wartości granicznych zarówno azotu ogólnego jak i fosforu ogólnego. Z uwagi na niewielką głębokość (średnio 0,9 m) jezioro Liwia Łuża jest bardzo podatne na degradację. Na podstawie przeprowadzonych badań jakość wód jeziora została określona jako pozaklasowa. Główny dopływ jeziora to Kanał Dreżewski (Lądkowski Kanał), który jest odbiornikiem ścieków oczyszczanych na oczyszczalni w Pobierowie. Na oczyszczalnię tą docierają ścieki z całej Gminy Rewal, Łukęcina (Gmina Dziwnów) i Gostynia (Gmina Świerzno). (58)Obecnie Gmina Rewal jest skanalizowana. Dzięki ukończonej inwestycji polegającej na modernizacji oczyszczalni ścieków jakość wód jeziora Liwia Łuża powinna ulegać stopniowej poprawie (59)Zagrożeniem dla środowiska w obszarze Liwia Łuża jest także niedostateczny wpływ wód morskich do misy jeziora zatrzymywanych przez wrota sztormowe na kanale Liwia Łuża. Wody te przyczyniają się do poprawy stosunków tlenowych w toni jeziora oraz nanoszą piasek morski niezbędny dla niektórych ryb do odbycia procesu tarła. Wrota stanowią także barierę dla organizmów żywych będących m.in. składnikiem pokarmu dla występujących tu zwierząt, głównie ryb (często dwuśrodowiskowych) i ptaków. 11 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (60)Kolejnym istotnym zagrożeniem w obszarze Liwia Łuża jest gospodarka rybacka prowadząca do zaburzenia składu ichtiofauny, płoszenia ptactwa i niszczenia roślinności wodnej. Hałas (61)Tereny Gminy są terenami nieuprzemysłowionymi, gdzie dominuje gospodarka rolna i turystyka. Stąd na jakość środowiska naturalnego i jego degradację główny wpływ ma ruch turystyczny, szczególnie w okresie letnim. Źródłami tego rodzaju hałasu są przede wszystkim źródła liniowe związane z komunikacją drogową i kolejową. 2.1.8.Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej (62)Zadania ochrony przyrody i różnorodności biologicznej są realizowane przede wszystkim poprzez ustanawianie różnych prawnych form ochrony. (63)Powierzchnia obszarów prawnie chronionych na koniec 2009r. wynosiła 240,1ha, w tym pow. rezerwatów przyrody 239,7ha, pow. stanowisk dokumentacyjnych odpowiednio 0,4ha. (64)Na koniec 2009r. w Rewalu ochroną objętych było 10 pomników przyrody, w tym pojedyncze drzewa typu jesion o wysokości 24 m, który rośnie w rozwidleniu ulic Westerplatte i Saperskiej naprzeciwko hotelu "Residens", ostrokrzew kolczasty o wysokości 5,5 m, przy ul. Westerplatte 5 i grupy drzew. (65)Proponowane formy ochrony przyrody: (a) pomniki przyrody: (i) TRZĘSACZ: pojedyncze drzewa i grupy drzew w zabytkowym parku (lipy, jawory, buki, cyprysiki oraz aleja i szpaler grabowy), 2 jesiony na terenie dawnego cmentarza przy ruinie kościoła na klifie, 2 żywotniki, świerk, jodła na dawnym cmentarzu przy płd. kościele, (ii) REWAL: aleja lipowa (ul. Dworcowa), aleja klonowa (wzdłuż stacji kolejki), (b) zespoły przyrodniczo krajobrazowe: (i) TRZĘSACZ: zespół obejmuje fragment intensywnie abradowanego brzegu klifowego ze stanowiskiem dokumentacyjnym przyrody nieożywionej, wraz z pasem plaży do linii brzegowej oraz ruiną kościoła i fragmentem cmentarza przykościelnego, (ii) NIECHORZE: z pasem linii brzegowej oraz teren wysoczyzny do drogi Śliwin-Niechorze. Szczególną atrakcją zespołu jest latarnia morska wybudowana w 1870 roku na koronie klifu na wysokości 21 m n. p. m. Stok klifu u podnóża latarni jest chroniony opaską betonową z zespołem ostróg. Latarnia jest dominantą architektoniczną wyróżniającą się w krajobrazie nadmorskim i stanowi trwały pomnik historii i techniki, (iii) BIELIKOWE WYDMY: zespół obejmuje kilka charakterystycznych pagórów wydm śródlądowych znajdujących się w kompleksie leśnym „Liwski Las” we wschodniej części Gminy, pomiędzy morzem a pradoliną 12 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” przymorską. Najwyższy szczyt osiąga 35 m n. p. m., grupa niższych pagórów liczy 25 – 30 m n. p. m. ( Sowia Góra 28 m n. p. m. ). Na wierzchowinach i stokach niektórych pagórów znajdują się polany stanowiące atrakcyjne punkty widokowe na rozległą panoramę doliny Regi i miasto Trzebiatów oraz morze, (iv) DOLINA DOPŁYWU REGI: zespół obejmuje fragment podmokłej doliny dopływu Regi wypływającego z zarastającego j. Konarzewo. Dolina rozciąga się wzdłuż południowowschodniej granicy Gminy w obrębie pradoliny przymorskiej. W skład zespołu wchodzą tereny bagienne i torfowiskowe zajęte częściowo przez drzewostany siedlisk borów bagiennych i wilgotnych oraz olsów (sosna, brzoza, olcha) z bogatą roślinnością bagienną i torfowiskową. Obszar stanowi ostoję ptactwa wodno-błotnego, (c) użytki ekologiczne (i) ZARASTAJĄCE JEZIORO KONARZEWO: płytkie jezioro położone na wsch. od wsi Pogorzelica w obrębie pradoliny przymorskiej, (d) stanowiska dokumentacyjne przyrody nieożywionej: (i) TRZĘSACZ: (372,900 kmM - 373,150 kmM) – reperowy profil geologiczny osadów glacjalnych ostatniego zlodowacenia, (ii) REWAL: (370,950 kmM) - reperowy profil geologiczny osadów glacjalnych ostatniego zlodowacenia na klifie, (iii) REWAL (Śliwin Nadm.): (369,720 kmM) – reperowy profil geologiczny późnoglacjalnych i holoceńskich osadów jeziornych na klifie, (e) miejsca rozrodu i regularnego przebywania zwierząt gatunków chronionych: (i) CZĘŚĆ LASU położona na płn. od jez. Konarzewo – odziały leśne 47, 48, 49, 62, (ii) GNIAZDA BOCIANA BIAŁEGO w m. Niechorze, Rewal, Śliwin. 2.1.9.Edukacja ekologiczna (66)Edukacja ekologiczna na terenie Gminy Rewal prowadzona jest w różnorodnej formie – od edukacji formalnej do nieformalnej. (67)Edukacja formalna prowadzona jest w placówkach oświatowych wszystkich szczebli. Polega m.in. na organizacji zajęć poglądowych, konkursów i mini-olimpiad o tematyce przyrodniczej, morskiej i krajoznawczej. Biblioteki szkolne oferują książki o tematyce przyrodniczej, morskiej, krajoznawczej, itp. (68)Edukacja nieformalna kierowana jest do wszystkich mieszkańców Gminy. Obejmuje różnego rodzaju akcje, festyny, konkursy, wystawy, rajdy, regaty, kampanie i programy edukacyjne, np. „Sprzątanie Świata”. W akcjach i programach biorą udział nie tylko dzieci, ale także i dorośli mieszkańcy Gminy i turyści. (69)Edukację ekologiczną prowadzi się ponadto w ośrodkach kultury i muzeach (m.in. Muzeum Rybołówstwa w Niechorzu). 13 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (70)Treści proekologiczne przekazywane są także za pośrednictwem środków masowego przekazu (telewizji, prasy, radia, Internetu). Media, poprzez sposób ukazywania problemów ekologicznych, poszerzają grono zwolenników oraz podnoszą poziom ogólnej wiedzy na temat ochrony środowiska. (71)Efekty konsekwentnie prowadzonej polityki proekologicznej potwierdza fakt, że w 2009 roku aż 3 kąpieliska Gminy Rewal spełniły najwyższe normy prestiżowego międzynarodowego programu na rzecz edukacji ekologicznej otrzymując certyfikat "Błękitnej Flagi". Międzynarodowe Jury przyznaje ten znak kąpieliskom spełniającym najwyższe standardy w zakresie ochrony środowiska w czterech dziedzinach: informacja i edukacja ekologiczna, zarządzanie środowiskowe, stan jakości wody i bezpieczeństwo i organizacja usług. 2.1.10. Zagospodarowanie przestrzenne (72)W układzie regionalnym struktur przestrzennych Gmina wchodzi w skład strefy nadmorskiej – intensywnego selektywnego rozwoju, podstrefa PAS NADMORSKI KOŁOBRZESKO-KAMIENSKI. Główne funkcje podstrefy: turystyka, w tym kwalifikowana, uzdrowiskowa oraz funkcje rekreacyjne i ochronne środowiska przyrodniczego. (73)Według danych ewidencyjnych (stan na 01.01.2010r.) powierzchnia Gminy Rewal wynosiła 3.930 ha. (74)Dane dotyczące sposobu użytkowania gruntów w Gminie Rewal (stan na 1.01.2010r.) prezentuje poniższa tabela. Tabela 1. Sposób użytkowania gruntów w Gminie Rewal wg wybranych kategorii (stan na 1.01.2010r.) l.p. Wyszczególnienie 1. Użytki rolne, w tym: - grunty orne - sady - łąki i pastwiska 2. Udział % w ogólnej powierzchni 1 505 38,30 890 59,14 2 0,14 613 40,73 Lasy 1 286 32,73 - lasy 1 265 98,37 - zadrzewienia 3. Powierzchnia [ha] 21 1,66 Wody 247 6,29 - stojące 246 99,6 1 0,41 - rowy 4. Tereny komunikacyjne 220 5,6 5. Tereny osiedlowe 316 8,04 - zabudowane 283 89,56 33 10,45 - niezabudowane 6. Tereny różne 7. Nieużytki Razem 66 1,68 290 7,38 3930 100 Źródło: Referat Nieruchomości Urząd Gminy Rewal 14 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (75)Jak wynika z tabeli, w strukturze użytków gruntowych dominowały użytki rolne oraz grunty pod lasami i zadrzewieniami. Łącznie zajmowały powierzchnię 2.791 ha, co stanowiło 71,02% ogólnej powierzchni Gminy. W drugiej kolejności tereny osiedlowe, grunty pod wodami i tereny komunikacyjne, odpowiednio 316 ha (8,04%), 247 ha (6,27%), 220 ha (5,6%). Pozostałe 9,06% powierzchni zajmowały tereny różne oraz nieużytki. (76)Tereny osiedlowe i komunikacyjne (13,6%) stanowiły podstawę rozwoju głównej funkcji Gminy – turystyki. Dominujące użytki rolne (38,3%) i lasy (32,7%) stanowiły o funkcjach uzupełniających Gminy którymi są rolnictwo i leśnictwo. (77)Dane dotyczące struktury własnościowej gruntów w Gminie prezentuje poniższa tabela. (stan na 1.01.2010r.) Tabela 2. Struktura własnościowa gruntów w Gminie Rewal Numer grupy rej. Numer podgr. rej. Wyszczególnienie gruntów wchodzących w skład grupy podgrupy rejestrowej lub 1 2 1 1.1 Grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa 1.2 Grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe 1.3 2 4 5 8,78 1171 28,94 Grunty w trwałym zarządzie państwowych jednostek organizacyjnych z wyłączeniem gruntów PGL 262 6,48 1.4 Grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości Skarbu Państwa 249 6,16 1.5 Grunty SP przekazane do zagospodarowania Agencji Mienia Wojskowego 1 0,03 1.6 Grunty SP przekazane do zagospodarowania Wojskowej Agencji Mieszkaniowej 0 0 22 0,55 2,13 5 7 8 Pozostałe grunty SP spośród gruntów zaliczanych do 1 grupy 2.1 Grunty SP w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych 36 2.2 Grunty SP w użytkowaniu wieczystym państwowych osób prawnych 19 2.3 Grunty SP w użytkowaniu wieczystym spółdzielni mieszkaniowych 2.4 Grunty SP w użytkowaniu wieczystym pozostałych osób 3 4 % 355 1.7 3 Powierzchni a ogólna gruntów w ha Grunty spółek SP, przedsiębiorstw państwowych i innych państwowych osób prawnych 4.1 Grunty wchodzące w skład gminnego zasobu nieruchomości 4.2 Grunty gmin i związków międzygminnych przekazanych w trwały zarząd gminnym jednostkom organizacyjnym 4.3 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 4 grupy 5.1 0 31 0 - 356 8,83 1 23 0,57 Grunty gmin i ich związków w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych 4 0,37 5.2 Grunty Gmin i ich związków w użytkowaniu wieczystym gminnych osób prawnych 0 5.3 Grunty gmin i ich związków w użytkowaniu wieczystym spółdzielni mieszkaniowych 1 5.4 Grunty gmin i ich związków w użytkowaniu wieczystym pozostałych osób 10 7.1 Grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych 865 21,16 7.2 Grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych 516 12,75 8.1 Grunty, które są własnością roln. sp-ni produkcyjnych i ich związków oraz grunty których właściciele nie są znani 8 0,35 15 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 8.3 9 11 13 15 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 8 grupy 6 Grunty kościołów i związków wyznaniowych 1 11.1 Grunty wchodzące w skład powiatowego zasobu nieruchomości 11.2 Grunty powiatów przekazane w trwały zarząd oraz grunty, których wł. nie są znani 1 13.1 Grunty wchodzące w skład wojewódzkiego zasobu nieruchomości 2 13.2 Grunty wojew. przekazane w trwały zarząd oraz grunty których wł. nie są znani 0 13.30 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 13 grupy 30 15.1 Grunty spółek prawa handlowego 49 15.3 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 15 grupy Powierzchnia ewidencyjna 2,75 27 1 4 047 Powierzchnia wyrównawcza 100 18 Powierzchnia geodezyjna 4 065 Źródło: Referat Nieruchomości Urząd Gminy Rewal (78)Z analizy danych wynika, iż największy udział w strukturze własnościowej gruntów miały grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (28,94% ogólnej powierzchni Gminy). W dalszej kolejności odpowiednio grunty należące do osób fizycznych wchodzących w skład gospodarstw rolnych (21,16%) oraz grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych (12,75%). (79)Dane dotyczące przestrzennego zagospodarowania Gminy Rewal wg stanu na dzień 27.09.2010r. prezentuje poniższa tabela. Tabela 3. Wykaz obowiązujących na terenie Gminy Rewal miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego Nr uchwały z dnia w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Rewal dot.: Miejscowość 1 XVI/135/2003 30.12.2003 teren przy ul. Zgody Pobierowo 2 XVI/136/03 30.12.2003 części działki nr 706 Pobierowo 3 VIII/85/03 29.04.2003 w rejonie ulic: Mickiewicza i Grunwaldzkiej Pobierowo 4 XXXIV/234/01 14.08.2001 5 XLVII/334/98 18.06.1998 między ul. Mazowiecką, Grunwaldzką, Graniczną, a brzegiem morskim Pobierowo 6 XXXIV/233/01 14.08.2001 teren oznaczony symbolami 22 RP i 2 RP Trzęsacz 7 XXXIX/278/02 01.03.2002 8 XI/105/03 26.08.2003 teren przy ul. Słonecznej Śliwin 9 XXIV/141/2000 30.08.2000 część terenu oznaczonego symbolem 55 RP, RL Śliwin 10 XXXII/217/01 30.05.2001 teren przy ul. Łokietka, ul. Kamieńskiej Śliwin 11 XXXVII/260/01 14.12.2001 teren przeznaczony na stację paliw Śliwin Lp. Pobierowo Trzęsacz 16 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 12 XIV/120/03 29.10.2003 teren przy ul. Polnej Niechorze 14 XIX/171/2004 05.04.2004 w sąsiedztwie rezerwatu przyrody "Liwia Łuża" Niechorze 15 XLIII/312/02 16.08.2002 teren pomiędzy ul. Klifową a kolejką wąskotorową Niechorze 16 XI/104/03 26.08.2003 obszar sąsiedztwa latarni morskiej Niechorze 17 XXXIX/273/02 01.03.2002 terminal i przebieg gazociągu "Balticpipe" Pogorzelica 18 XLIII/311/02 16.08.2002 terminal i przebieg gazociągu "Balticpipe" oraz lokalizacji terminala odbiorczego Pogorzelica 19 XLVII/333/98 18.06.1998 teren między ul. Saperską, Parkowa, Westerplatte (Centrum) Rewal 20 XLVII/332/98 18.06.1998 cz terenu oznaczonego symbolem 27 UO,US (w rejonie ul. J. Słowackiego) Rewal 21 XLIV/327/02 30.09.2002 teren przy ul. Polnej Rewal 22 XVIII/122/95 02.12.1995 zmiana planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego Gminy Rewal Gmina Rewal 23 XXIV/142/2000 30.08.2000 13 teren od ul. Kamieńskiej do skrzyżowania z ul. Dworcową do skrzyżowania Westerplatte Źródło: dane Urzędu Gminy Rewal Rewal (80)Z informacji uzyskanych w referacie planowania przestrzennego wynika, iż 8,2% powierzchni Gminy Rewal ma obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego. 2.1.11. Obiekty zabytkowe (81)Na terenie Gminy Rewal znajduje się 86 obiektów i terenów objętych ochroną konserwatorską, w tym: (a) obiekty wpisane do rejestru zabytków – 7: (i) NIECHORZE: zagroda przy ul. Ludnej 2, linia kolei wąskotorowej (w tym tory zasadnicze, rozjazdy, budynek stacyjny, most nad Kanałem Liwia Łuża), latarnia morska wraz z zabudową towarzyszącą oraz ogrodem, (ii) POGORZELICA: linia kolei wąskotorowej (w tym tory zasadnicze, rozjazdy, budynek stacyjny). (iii) REWAL: linia kolei wąskotorowej (w tym tory zasadnicze, rozjazdy, budynek stacyjny), (iv) ŚLIWIN: linia kolei wąskotorowej, (v) TRZĘSACZ: park podworski krajobrazowy, ruina XV wiecznego kościoła, cmentarz poewangelicki z ruiną XIX wiecznego kościoła, pałac. (b) obiekty przewidziane do wpisu do rejestru zabytków – 1: (i) REWAL: wielkokubaturowy budynek o jednorodnej formie architektonicznej z pocz. XX w. Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego. 17 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (c) obiekty w ewidencji konserwatorskiej – 78 (w/g wykazu zawartego w „Skróconym Studium Ruralistycznym”, będącym materiałem wejściowym do studium uwarunkowań przestrzennego zagospodarowania). (82)W ramach strefy ochrony archeologicznej zaewidencjonowano najstarsze ślady osadnicze związane są z działalnością człowieka na terenie Gminy Rewal od epoki kamienia do średniowiecza. Odnoszą się one do kategorii źródeł nieruchomych: (a) stanowisk wziemnych typu: osada, cmentarzysko płaskie, punkt lub ślad osadniczy, (b) stanowisk naziemnych typu: grodzisko, cmentarzysko kurhanowe. (83)Znajdują się w następujących miejscowościach: Śliwin, Rewal, Pobierowo, Pustkowo, Trzęsacz, Niechorze. (84)Stanowiska archeologiczne będące zabytkami kultury materialnej stanowią integralną część krajobrazu. Specyfika ich ochrony polega m. in. na właściwym wykorzystaniu zasobów kulturowych umożliwiających ich integrację funkcjonalno-przestrzenną z istniejącą strukturą osadniczą, jak również ograniczeniu zbędnych działań inwestycyjnych na terenach zabytkowych. 2.1.12. Komunikacja i układ drogowy (85)Układ komunikacyjny Gminy tworzą drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne, linia kolejowa (wąskotorowa) i ścieżki rowerowe. (86)Przez teren Gminy przebiegają: (a) droga wojewódzka nr 102 (odcinek 13,3 km) relacji Międzyzdroje - Dziwnówek Trzebiatów – Kołobrzeg, łącząca tereny nadmorskie, stanowiąca główną oś komunikacyjną Gminy. Ma charakter regionalny, zapewnia dojazd i połączenie miejscowości wypoczynkowych wzdłuż pasa nadmorskiego, (b) drogi powiatowe: nr 41124 Pobierowo – Gostyń, nr 41135 Śliwin – Karnice, nr 41140 i 41141 Niechorze - Pogorzelica - do drogi wojew. nr 102, nr 41183 Rewal – Niechorze, zapewniają powiązania wewnątrz Gminy oraz z sąsiednimi gminami: (c) kolejka wąskotorowa relacji Trzebiatów – Gryfice (obecnie czynny odcinek relacji Gryfice–Pogorzelica), stanowiąca atrakcję turystyczną Gminy. (87)Kolejka wąskotorowa Gryfice-Pogorzelica (licząca około 40 km), z czynnymi eksponatami, z początków XX wieku (trasa o długości 10 km prowadzi przez atrakcyjne miejscowości pasa nadmorskiego – Trzęsacz, Rewal, Niechorze). (88)Podstawowe parametry dostępności komunikacyjnej Gminy wg stanu na koniec stycznia 2008r. prezentują poniższe tabela. 18 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 4. Długość sieci drogowej w km (stan na styczeń 2008r.) Rodzaj drogi Długość w km Wojewódzkie 13 Powiatowe 13 Gminne 58,5 Razem: 84,5 Źródło: Dane Urzędu Gminy Rewal Tabela 5. Wykaz dróg gminnych na terenie Gminy Rewal w km (stan na styczeń 2008r.) L.P Miejscowość 850 2.380 Drogi o nawierzchni nie utwardzonej 4.200 Niechorze 4.305 7.965 1.880 9.845 3 Pobierowo 3.910 18.900 10.095 28.995 4 Pustkowo 2.255 2.615 278 2.893 5 Trzęsacz 2.390 1.075 1.130 2.205 6 Pogorzelica 5.220 5.210 430 5.640 7 Śliwin 1.650 1.900 450 2.350 20.580 40.045 18.463 58.508 1 Rewal 2 Razem Chodniki Drogi o nawierzchni utwardzonej Suma 6.580 Źródło: Dane Urzędu Gminy Rewal (89)Długość dróg gminnych o nawierzchniach utwardzonej i nie utwardzonej wynosiła na koniec stycznia 2008r. 58,5km, z czego 40,1 to drogi o nawierzchni bitumicznej. Niezbędne jest wykonanie remontów istniejących nawierzchni ulic celem zapobiegnięcia postępowi degradacji dróg istniejących, a także budowa nowych nawierzchni. (90)Główne lokalne szlaki rowerowe turystyczno – krajoznawcze to: Rewal - Śliwin Skrobotowo - Kusin - Drozdowo - Konarzewo - Skalno – Niechorze, szlak o długości 22 km - szlak niebieski, Pustkowo – Dreżewo, szlak o długości 3,0 km - szlak czarny, Pobierowo - Rybice - Sulikowo - Świniec - Ugor - Jatki - Będziszewo - Świerzno Gostyniec - Niczonów - Niwy - Dreżewo - Trzęsacz - szlak zielony, dookoła Pobierowa, szlak stanowi pętlę o długości 5,8 km dookoła zachodniej części Pobierowa - szlak żółty również spacerowy, dookoła jeziora Liwia Łuża, szlak stanowi pętlę o długości 8,1 km szlak żółty. (91)W nawiązaniu do planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego proponuje się przez Gminę trasę międzynarodowej ścieżki rowerowej Velo Hanseatica - od Świnoujścia wzdłuż Bałtyku przez Pobierowo, Pustkowo, Trzęsacz, Rewal, Śliwin, Niechorze i Pogorzelicę w kierunku Kołobrzegu i Gdańska. (92)Dojazdy komunikacją publiczną do miejscowości zapewnia komunikacja autobusowa. 2.1.13. Pozostała infrastruktura. Gospodarka odpadami (93)Infrastrukturę techniczną tworzą ciepłownicza i energetyczna. sieci: wodociągowa, kanalizacyjna, gazowa, 19 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (94)Sieć wodociągowa (rozdzielcza) obejmuje cały teren Gminy, w układzie lokalnych sieci połączonych, tzw. rurociągami spinającymi w jedną całość, zasilana w wodę z istniejących stacji wodociągowych. Sieć ta w większości zbudowana jest z rurociągów PVC. Ogólna długość głównej sieci rozdzielczej wynosi ok. 55,7 km. (95)Wszystkie miejscowości Gminy zaopatrywane są w wodę z układów zbiorowych bazujących na ujęciach w Trzęsaczu, Pobierowie, Rewalu i Pogorzelicy. (96)Dane dotyczące sieci wodociągowej w Gminie Rewal prezentuje poniższa tabela. Tabela 6. Dane dotyczące sieci wodociągowej w Gminie Rewal Wyszczególnienie J. m. Długość czynnej sieci rozdzielczej Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania Ludność korzystająca z sieci wodociągowej Korzystający z instalacji w % ogółu ludności 2007 2008 2009 km 58,2 58,2 58,2 szt. 1 806 1 895 1 949 osoba 3 357 3 427 3 456 % 97,3 97,4 97,5 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (97)Z danych tabeli wynika, iż w analizowanym okresie odnotowano wzrost liczby podłączeń instalacji i osób korzystających odpowiednio o 7,9% i 2,9%. (98)Na terenie Gminy Rewal funkcjonuje grupowa oczyszczalnia ścieków mechaniczno biologiczna w Pobierowie, która obsługuje wszystkie miejscowości gminne oraz Łukęcin z gminy Dziwnów i Gostyń z gminy Świerzno. (99)Dane dotyczące sieci kanalizacyjnej w Gminie Rewal prezentuje poniższa tabela. Tabela 7. Dane dotyczące sieci kanalizacyjnej w Gminie Rewal Wyszczególnienie Długość czynnej sieci kanalizacyjnej Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej Korzystający z instalacji w % ogółu ludności J. m. km szt osoba % 2007 74,0 1 606 3 227 93,5 2008 74,0 1 621 3 302 93,9 2009 74,0 1 673 3 334 94,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (100) Z danych tabeli wynika, iż w analizowanym okresie odnotowano wzrost liczby podłączeń instalacji i osób korzystających odpowiednio o 4,2% i 3,3%. (101) Gmina Rewal jest całkowicie zgazyfikowana. Do wszystkich odbiorców doprowadzona jest sieć gazowa. Gmina obsługiwana jest gazem przewodowym średniego ciśnienia ze stacji redukcyjno - pomiarowej I º zlokalizowanej w gminie Karnice. Stacja zasilana jest odgałęzieniem od gazociągu wysokiego ciśnienia Gryfice - Trzebiatów - Gorzysław. W istniejącej na terenie gminy sieci gazowej występują duże rezerwy przesyłowe, ze względu na zbyt małą ilość przyłączonych odbiorców. (102) Dane dotyczące sieci gazowej w Gminie Rewal prezentuje poniższa tabela. 20 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 8. Dane dotyczące sieci gazowej w Gminie Rewal Wyszczególnienie długość czynnej sieci ogółem w m czynne przyłącza do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych odbiorcy gazu odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania gazem ludność korzystająca z sieci gazowej Korzystający z instalacji w % ogółu ludności J. m. m szt gosp.dom. gosp.dom. osoba % 2007 75 484 1 534 978 925 1 445 41,9 2008 76 147 1 575 1 023 971 1 536 43,7 2009 b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. b.d. Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (103) Z danych tabeli wynika, iż w analizowanym okresie odnotowano wzrost liczby podłączeń instalacji i osób korzystających odpowiednio o 2,7% i 6,3%. (104) Na obszarze Gminy nie funkcjonuje sieć ciepłownicza, dominuje system lokalnych źródeł ciepła ogrzewających obiekty, w które są wbudowane lub obiekty sąsiadujące. Do ogrzewania stosuje się zarówno paliwa stałe, płynne, jak i gazowe. (105) Gmina Rewal zasilana jest z krajowej sieci elektroenergetycznej liniami napowietrznymi średnich napięć (15 kV), ze stacji elektroenergetycznej 110/15 kV o mocy 16,0 MVA, zlokalizowanej w rejonie Niechorza. GPZ Niechorze zasilany jest jednostronnie linią napowietrzną 110 kV od strony Trzebiatowa. Sieć średniego napięcia na terenie Gminy Rewal ma powiązania i współpracuje z sieciami SN w gminach sąsiednich, stwarzając w ten sposób możliwość dwustronnego zasilania - z GPZ Kamień Pomorski lub z GPZ Trzebiatów. Ma to szczególne znaczenie w okresie szczytowego poboru energii elektrycznej w okresie sezonu letniego. Wtedy też istniejący GPZ obciążony jest w 100 %. (106) Na obszarze Gminy Rewal nie przewiduje się i nie wyznacza terenów potencjalnej lokalizacji elektrowni wiatrowych. Teren całej gminy mieści się w 3-kilometrowym pasie od brzegu morza, gdzie lokalizacja elektrowni wiatrowych (zgodnie z zapisami obowiązującego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Zachodniopomorskiego) jest zakazana. (107) Gmina Rewal posiada uporządkowaną gospodarkę odpadami. Specyficznym dla Gminy problemem jest gwałtowny przyrost odpadów (głównie opakowania plastikowe, kartonowe i szklane) w sezonie turystycznym. Z terenu Gminy odpady komunalne wywożone są specjalistycznym transportem na istniejące składowisko odpadów komunalnych we Włodarce w Gminie Trzebiatów. 2.1.14. Identyfikacja problemów w sferze ekologiczno-przestrzennej (108) Główne problemy w sferze ekologiczno-przestrzennej Gminy to: (a) Negatywny wpływ nadmiernego ruchu turystycznego na stan ochrony środowiska naturalnego i tempo degradacji zasobów przyrodniczo – krajobrazowych, (a) Niezadowalający stan czystości wód powierzchniowych, (b) Pozaklasowa jakość wód jeziora Liwia Łuża, (c) Brak znaczących zasobów wód podziemnych na obszarze Gminy, (d) Deficyt wody w sezonie letnim przy gwałtownym wzroście poziomu zużycia wody, 21 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (e) Niewystarczające zasoby wody pitnej, (f) Niewydolność istniejących urządzeń do uzdatniania i rozprowadzania wody, (g) Ograniczony system selektywnej zbiórki odpadów (h) Niezadowalający stan trafostacji i sieci rozdzielczych. (i) Narastający problem hałasu komunikacyjnego, (j) Zanieczyszczenie powietrza, spowodowane zanieczyszczeniami komunikacyjnymi, (k) Niezadowalający standard urządzenia przestrzeni publicznych, tj. ulic, placów, parków, (l) Brak selektywnej zbiórki odpadów na terenie całej Gminy, (m) Brak pełnego uzbrojenia terenów w obrębie Gminy, (n) Niezadowalający stan techniczny dróg, (o) Mała ilość parkingów, (p) Niedostateczny rozwój komunikacji kolejowej, (q) zły stan techniczny zabytkowych budynków dworców, 2.2. Sfera gospodarcza 2.2.1.Profile gospodarcze województwa zachodniopomorskiego i podregionu szczecińskiego (109) Punktem wyjścia do diagnozy sfery gospodarczej Gminy Rewal jest profil gospodarczy regionu w przekrojach Polski (NTS1), województwa zachodniopomorskiego (NTS2) i podregionu stargardzki (NTS3, w którym uwzględnia się również Gminę Rewal). (110) Udział województwa zachodniopomorskiego w wytworzonym Produkcie Krajowym Brutto (PKB) w cenach bieżących na koniec 2007r. wyniósł 4% (9 pozycja na 16 województw). PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca stanowił 89,8% średniej krajowej i wyniósł 27,7 tys. zł (7 pozycja na 16 województw). (111) Wartość PKB na 1 mieszkańca województwa zachodniopomorskiego wg parytetu siły nabywczej (PPS) na koniec 2006r. wyniosła 47,7% średniej w Unii Europejskiej, przy średniej dla Polska odpowiednio 52,4%. W całym okresie 2000-2007 wartość ta spadła z poziomu 49,1% do 47,7%, przy wzroście średniej dla Polski z poziomu 48,3% do 52,4%. (112) Strukturę Wartości Dodanej Brutto wg rodzajów działalności w podziale na kraj, województwo i podregion stargardzki w latach 2006-2007 prezentuje poniższa tabela. 22 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 9. 10Struktura Wartości Dodanej Brutto wg rodzajów działalności w latach 2006-2007 Struktura WDB 2006 2007 Handel i naprawy; hotele i restauracje; transport, gospodarka magazynowa i łączność POLSKA 28,2 27,1 województwo zachodniopomorskie 30,5 29,7 Podregion stargardzki 26,1 25,6 POLSKA 24,2 24,3 województwo zachodniopomorskie 17,8 18,5 Podregion stargardzki 17,9 19,2 18,6 19,2 18,6 18,7 16,0 16,0 POLSKA 5,9 6,5 województwo zachodniopomorskie 6,7 7,3 Podregion stargardzki 6,8 7,4 POLSKA 4,3 4,3 województwo zachodniopomorskie 4,5 4,2 10,1 9,4 POLSKA 18,8 18,5 województwo zachodniopomorskie 21,9 21,6 Podregion stargardzki 23,1 22,5 RAZEM 100 99,9 Przemysł Pośrednictwo finansowe, obsługa nieruchomości i firm POLSKA województwo zachodniopomorskie Podregion stargardzki Budownictwo Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo; rybactwo Podregion stargardzki Pozostała działalność usługowa Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rachunków Regionalnych GUS 2007 (113) Jak wynika z tabeli, udział podregionu stargardzkiego w tworzeniu WDB na koniec 2007r. w porównaniu do danych dla kraju i województwa zachodniopomorskiego był zdecydowanie wyższy w obszarach rolnictwa, łowiectwa i leśnictwa oraz rybactwa, w drugiej kolejności odpowiednio w obszarach pozostałej działalności usługowej i budownictwa. (114) Strukturę Wartości Dodanej Brutto wg sektorów instytucjonalnych w podziale na kraj i województwo w latach 2006-2007 prezentuje poniższa tabela. 23 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 11. Struktura Wartości Dodanej Brutto wg sektorów instytucjonalnych w latach 2006-2007 Struktura WDB 2006 2007 Przedsiębiorstwa POLSKA 47,3 47,6 województwo zachodniopomorskie 37,8 38,7 POLSKA 14,7 14,3 województwo zachodniopomorskie 17,4 17,1 POLSKA 32,2 31,6 województwo zachodniopomorskie 40,6 39,9 Instytucje rządowe i samorządowe Gospodarstwa domowe Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rachunków Regionalnych GUS 2007 (115) Jak wynika z tabeli, udział przedsiębiorstw w tworzeniu WDB w województwie zachodniopomorskim był zdecydowanie niższy niż średnia dla kraju i wyższy w przypadku instytucji rządowych i samorządowych oraz gospodarstw domowych. 2.2.2.Profil gospodarczy Gminy Rewal (116) Główną funkcją gospodarczą Gminy Rewal jest turystyka. Baza turystyczna miejscowości leżących w Gminie jest jedną z największych w Polsce i wciąż się rozwija. (117) Walory turystyczne, którymi charakteryzuje się gmina Rewal, wynikają z jej położenia na styku lądu i morza. Osiemnastokilometrowy odcinek wybrzeża Bałtyku, jaki należy do Gminy, to piaszczyste plaże, czysta woda morska, wydmy porośnięte lasem świerkowym, ale także siedem miejscowości z dużą bazą noclegową i gastronomiczną. Wszystkie te walory w połączeniu z korzystnym mikroklimatem sprawiają, iż liczba odwiedzających gminę turystów stale się zwiększa. (118) Rolnictwo i rybołówstwo to funkcje uzupełniające Gminy. Warunki agroprzyrodnicze kwalifikują Gminę do intensywności produkcji rolniczej na średnim poziomie. Produkcja rolna w Gminie Rewal jest jednak traktowana marginalnie, mimo dużego zapotrzebowania na produkty rolne, szczególnie w okresie sezonowym. (119) Wody otwarte Gminy, zgodnie z jej turystycznym charakterem, pełnią głównie funkcję rekreacyjną. Gospodarka rybacka jest jedynie funkcją uzupełniającą. Prowadzona jest w zakresie rybactwa morskiego przez rybaków indywidualnych w miejscowościach Niechorze i Rewal, w których zlokalizowane są morskie przystanie rybackie. (120) Rozwój gospodarczy Gminy determinują ilość i struktura podmiotów gospodarczych działających w Gminie. (121) Liczbę podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON w Gminie Rewal, na tle województwa zachodniopomorskiego oraz kraju w latach 2007 – 2009 prezentuje poniższa tabela. 24 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 12.Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w latach 2007 – 2009 Podmioty gospodarcze/Lata 2007 Gmina Rewal 2009 1 255 1 302 1 353 210 750 213 124 215 080 3 685 608 3 757 093 3 742 673 Województwo zachodniopomorskie Polska 2008 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS 2007 – 2009 (122) Z tabeli wynika, że w stosunku do 2007r. liczba podmiotów gospodarczych w Gminie Rewal w analizowanym okresie wzrosła o 7,8%. Tempo wzrostu było szybsze aniżeli w województwie i kraju, w których wyniosło ono odpowiednio 2,0% i 1,5%. (123) Podział podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON według sektorów własnościowych w latach 2007–2009 przedstawia poniższa tabela. Tabela 13. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sektorów własności w latach 2007-2009 Podmioty gospodarki narodowej/lata Ogółem: 2007 2008 2009 1 255 1 302 1 353 Sektor publiczny 21 22 22 Sektor prywatny 1 234 1 280 1 331 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS 2007 – 2009 (124) Z analizy danych wynika, iż w strukturze podmiotów gospodarki narodowej działających w Gminie Rewal na koniec 2009r. dominowały te z sektora prywatnego (98,4%). W sektorze publicznym działało odpowiednio 1,6% podmiotów. (125) Podmioty zarejestrowane w rejestrze REGON według sekcji PKD w latach 2007 – 2009 przedstawia poniższa tabela. Tabela 14. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD Podmioty gospodarki narodowej/Lata 2007 2008 2009 Ogółem 1 255 1 302 1 353 w tym sektor prywatny: 1 234 1 280 1 331 A. ROLNICTWO, ŁOWIECTWO I LEŚNICTWO 12 14 12 w tym sektor prywatny: 12 13 11 B. RYBACTWO 22 21 22 w tym sektor prywatny: 22 21 22 D. PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 25 26 27 w tym sektor prywatny: 25 26 27 E. WYTWARZANIE I ZAOPATRYWANIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ, GAZ, WODĘ 1 1 1 w tym sektor prywatny: 1 1 1 F. BUDOWNICTWO 53 58 59 w tym sektor prywatny: 53 58 59 25 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” G. HANDEL HURTOWY I DETALICZNY; NAPRAWA POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH, MOTOCYKLI ORAZ ARTYKUŁÓW UŻYTKU OSOBISTEGO I DOMOWEGO 209 208 207 w tym sektor prywatny: 209 208 207 H. HOTELE I RESTAURACJE 767 796 842 w tym sektor prywatny: 764 793 839 I. TRANSPORT, GOSPODARKA MAGAZYNOWA I ŁĄCZNOŚĆ 22 24 24 w tym sektor prywatny: 21 23 23 J. POŚREDNICTWO FINANSOWE 10 9 9 w tym sektor prywatny: 10 9 9 K. OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI, WYNAJEM I USŁUGI ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 55 59 59 w tym sektor prywatny: 53 57 57 L. ADMINISTRACJA PUBLICZNA I OBRONA NARODOWA; OBOWIĄZKOWE UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE I POWSZECHNE UBEZPIECZENIE ZDROWOTNE 3 4 4 w tym sektor prywatny: 1 2 2 12 12 11 M. EDUKACJA w tym sektor prywatny: 3 4 3 N. OCHRONA ZDROWIA I POMOC SPOŁECZNA 27 27 28 w tym sektor prywatny: 25 25 26 O. DZIAŁALNOŚĆ USŁUGOWA KOMUNALNA, SPOŁECZNA I INDYWIDUALNA, POZOSTAŁA 37 43 48 w tym sektor prywatny: 36 41 46 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS 2007 – 2009 (126) Wg danych na koniec 2009r. w Gminie Rewal dominowała działalność podmiotów gospodarczych w zakresie hoteli i restauracji (62,2%), w drugiej kolejności handel hurtowy i detaliczny (15,3%). (127) Do największych pracodawców na terenie Gminy należą: (a) Przedsiębiorstwo usługowo-handlowe „Gama” Spółka Jawna, (b) Ośrodek Wczasowo–Sanatoryjny odpowiedzialnością, „Stoczniowiec” Spółka z ograniczoną (c) Bagińscy SPA Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, (d) „Sandra” J. Zalewski i Spółka , Spółka jawna, (e) Przedsiębiorstwo handlowo turystyczne „Maja” Stacja Paliw, Spółka jawna. 2.2.3. Branża turystyczna (128) Funkcja turystyczno-rekreacyjno-wypoczynkowa jest wiodącą funkcją gospodarczą Gminy. (129) O możliwości rozwoju funkcji turystycznej i uzdrowiskowej w Gminie stanowią : (a) położenie w pasie nadmorskim Bałtyku, 26 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (b) korzystny klimat wzbogacony w pasie nadmorskim w mikroelementy w postaci aerozolu morskiego i jodu, (c) lesistość terenów w strefie nadmorskiej, (d) atrakcyjny krajobraz i występowanie ekosystemów o unikatowych wartościach cennych dla rozwoju funkcji poznawczej, (e) bardzo dobry stan środowiska naturalnego spełniający wszystkie normy ekologiczne, (f) zasoby siły roboczej z tradycjami w zakresie obsługi turystyki, (g) możliwość rozwoju funkcji uzdrowiskowej, (h) położenie na szlaku turystyki motorowej, pieszej, rowerowej i wodnej, (i) duże rezerwy terenów pod inwestycje. (j) brak uciążliwej dla środowiska i wypoczynku działalności umożliwiający przestrzenną ciągłość funkcji turystycznej. gospodarczej (130) W „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rewal” przedstawione zostały podstawowe kierunki rozwoju sfery turystyczno – kulturalno - wypoczynkowej: (a) dążenie do przedłużenia sezonu i całorocznego modelu funkcjonowania turystyki pobytowej oraz infrastruktury towarzyszącej, (b) rozwój funkcji sanatoryjno - uzdrowiskowej w Pobierowie i Pogorzelicy, (c) modernizacja i kategoryzacja, przekształcanie zainwestowania turystycznego oraz jego (d) zróżnicowanie bazy turystycznej, w tym wprowadzenie bazy wysoko standardowej, (e) przebudowa środowiska przyrodniczego w celu zwiększenia pojemności rekreacyjnej na zapleczu stref turystycznych (lasy - wprowadzenie zorganizowanych ciągów pieszych, urządzenie parków i skwerów), (f) wykorzystanie dla rozwoju funkcji turystycznej walorów środowiska przyrodniczego i kulturowego - trasy dydaktyczno-przyrodniczo-obserwacyjne, wyeksponowanie wartościowych obiektów związanych z dziedzictwem kulturowym, (g) rozwój turystyki: żeglarstwo, windsurfing i inne sporty wodne, paralotniarstwo, wędkarstwo, jeździectwo, turystyka piesza i rowerowa, (h) rozwój bazy sportowo - rekreacyjnej.2 (131) Ocena bieżącego stanu zagospodarowania turystycznego Gminy Rewal obejmuje przede wszystkim wielkość i rodzaj bazy noclegowej, zaplecze gastronomiczne, infrastrukturę uzupełniającą (sportową, kulturalną, rekreacyjną) oraz informację 2 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rewal. 27 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” turystyczną. Wszystkie te elementy decydują powiązaniu z produktem turystycznym. o ogólnej atrakcyjności Gminy w (132) Baza noclegowa Gminy Rewal, choć jest sezonowa, to charakteryzuje się największą koncentracją miejsc noclegowych w Polsce północno - zachodniej. Gmina skupia największą liczbę obiektów i miejsc noclegowych w pasie nadmorskim i przewyższa pod tym względem takie miasta jak Świnoujście czy Kołobrzeg. (133) Na koniec 2009r. w Gminie funkcjonowało 109 całorocznych obiektów zbiorowego zakwaterowania (w tym jeden hotel), dysponujących 13.222 miejscami noclegowymi. (134) Dane dotyczące liczby turystów korzystających z noclegów na terenie Gminy w latach 2007 – 2009 prezentuje tabela poniżej. Tabela 15. Wykorzystanie bazy noclegowej w Gminie Rewal w latach 2007-2009 J. m. 2007 2008 2009 korzystający z noclegów ogółem IXII korzystający z noclegów turyści zagraniczni I-XII udzielone noclegi ogółem I-XII osoba 117 720 126 540 142 465 osoba 11 693 12 624 14 870 -- 836 508 845 986 870 764 udzielone noclegi turystom zagranicznym I-XII -- 96 855 123 837 117 700 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS 2007 – 2009 (135) Z danych GUS wynika, iż w analizowanym okresie odnotowano wzrost liczby osób korzystających z noclegów w Gminie Rewal o ok. 21%. W 2009r. z noclegów skorzystało ponad 142 tys. osób, w tym, 14,9 tys. stanowili turyści zagraniczni (10,4%). (136) Na terenie Gminy Rewal nieustannie wzrasta liczba obiektów usługowych w zakresie małej gastronomii i handlu, lokalizowanych w każdej miejscowości, zwłaszcza przy głównych ciągach pieszych. Brakuje jednak sklepów i lokali o podniesionym standardzie (eleganckich i ekskluzywnych restauracji, kawiarni i sklepów), na które rośnie popyt w miarę jak rośnie popyt na bazę noclegową o wysokim standardzie. Podobnie jak w przypadku bazy noclegowej dostępność restauracji i innych punktów rozrywkowo gastronomicznych jest ściśle uzależniona od sezonu. Po sezonie czynne są jedynie pojedyncze lokale w miejscowości Rewal, sporadycznie w Pobierowie, Niechorzu, Pogorzelicy. (137) Infrastruktura sportowa na obszarze Gminy jest bardzo dobrze rozwinięta. W Rewalu znajduje się duża hala widowiskowo - sportowa o olimpijskich wymiarach parkietu oraz przylegające do niej boisko wraz z bieżnią, z widownią na ponad 500 osób. Hala wyposażona jest w różnorodny sprzęt sportowy, posiada dobrze wyposażoną siłownię i korty tenisowe. Ponadto, dostępne są trzy hale sportowe i trzy profesjonalne kompleksy sportowe w Rewalu, Pobierowie i Niechorzu. (138) W Gminie prowadzi działalność Ludowy Klub Sportowy „Wybrzeże Rewalskie Rewal”. Na terenie Gminy działają ponadto: (a) Koło Polskiego Związku Wędkarskiego „Liwia” w Niechorzu, (b) „UKS – Rewal", (c) Ochotnicza Straż Pożarna i Stowarzyszenie Miłośników Rybołówstwa Morskiego. 28 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (139) Do innych atrakcji turystycznych i rekreacyjnych gminy Rewal należą także: (a) Muzeum Rybołówstwa w Niechorzu - Muzeum położone przy głównym trakcie spacerowym łączącym Niechorze z Pogorzelicą, spełnia oprócz funkcji wystawienniczych rolę lokalnego centrum kultury. Miejsce to gromadzi wszystkie aktywne stowarzyszenia działające na terenie Gminy Rewal. Odbywają się w nim spotkania, wykłady, warsztaty a nawet spektakle teatralne. Oprócz stałej ekspozycji poświęconej rybołówstwu morskiemu, muzeum organizuje liczne wystawy czasowe. Wszystkie ekspozycje stanowią same w sobie gotowy scenariusz lekcji muzealnych, które mogą być pomocne w realizacji ścieżek przedmiotowych, programów wychowawczych czy szkolnych wycieczek turystyczno-krajoznawczych. (b) Szlaki turystyczne - przez teren Gminy przebiegają liczne trasy turystyczne, w pełni ukazujące jej walory krajoznawcze i turystyczne. Należą do nich następujące szlaki piesze: (i) „Letniskowy Szlak Pobierowa”, (ii) „Zachodni Szlak Łącznikowy”, (iii) „Śladami Zabytków Architektury”, (iv) „Rewalska Kraina Słońca”, (v) „Wschodni Szlak Łącznikowy”, (vi) „Śladami Historii Niechorza”, (vii) „Śladami Rybołówstwa Morskiego”, (viii) Szlak „Jeziora Liwia Łuża”, (ix) Szlak „Leśnym Duktem”. (c) Paralotniarstwo - Trzęsacz jest miejscem szczególnie często odwiedzanym przez miłośników paralotniarstwa, głównie ze względu na doskonałe warunki do uprawiania tego sportu. (d) Oznakowane szlaki rowerowe, wraz z zintegrowaną siecią wypożyczalni rowerów Rewal Bike System to najnowsza oferta, umożliwiająca turystom zwiedzanie okolicznych atrakcji w tani, zdrowy i ekologiczny sposób, (e) Imprezy - w miejscowościach Gminy Rewal odbywają się przyciągające corocznie tysiące turystów tak znane imprezy jak m.in.: (i) Międzynarodowy Festiwal Muzyczny „Sacrum Non Profanum”; (ii) Międzynarodowy Festiwal Muzyki Gitarowej w Trzęsaczu; (iii) Regaty Unity Line; (iv) Festiwal Szachowy „Konik Morski Rewala”; (v) „Święto Śledzia Bałtyckiego”; 29 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (vi) Mistrzostwa Polski W Siatkówce Plażowej Mężczyzn, (vii) Wyścig Kolarski O Puchar Bałtyku. (140) Ważnym elementem budowy wizerunku danego regionu jest odpowiednia promocja. Dobrze przygotowany proces komunikacji z otoczeniem – wewnętrznym (mieszkańcy, lokalna władza) jak i zewnętrznym (turyści, inwestorzy) – to jeden z kluczowych czynników sukcesu. (141) W Gminie Rewal funkcjonuje Centrum Informacji, Promocji, Rekreacji Gminy Rewal (CIPR), z siedzibą w Rewalu przy ulicy Szkolnej 1. Do podstawowego zakresu obowiązków Centrum Informacji, Promocji, Rekreacji Gminy Rewal należy szeroko rozumiana promocja Gminy, w tym: (a) udział w targach i konferencjach dotyczących turystyki, (b) organizacja imprez kulturalnych i sportowo – rekreacyjnych o charakterze lokalnym, regionalnym i ogólnopolskim, (c) koordynacja działań związanych z wydawaniem materiałów promocyjnych, (d) współpraca z lokalnymi, regionalnymi i ogólnopolskimi organizacjami turystycznymi, (e) udział w konkursach związanych z turystyką, np. konkurs na najlepszy produkt turystyczny. 2.2.4.Identyfikacja problemów w sferze gospodarczej (142) Główne problemy w sferze gospodarczej: (a) rozdrobnioną i słabo technicznie przygotowana baza noclegowa i infrastruktura turystyczna, (b) brak standaryzacji obiektów turystycznych, (c) niedoinwestowanie infrastrukturalne, (d) wysoka sezonowość ruchu turystycznego; warunki ograniczają okres sezonu turystycznego do max 3 m-cy, klimatyczne Wybrzeża (e) słabo rozwinięta infrastruktura około i paraturystyczna, (f) ograniczona oferta do podstawowych form turystyki (słońce - morze - plaża) hamuje rozwój bazy całosezonowej oraz zmniejsza efektywność ekonomiczną istniejących obiektów, (g) brak charakteru i wyróżników – efekt upodabniania się kąpielisk nadmorskich do siebie, (h) niedostateczna oferta oraz infrastruktura turystyczna pozwalająca na przedłużenie sezonu poza okres letni (czerwiec-sierpień). (i) brak zagospodarowania niektórych kluczowych atrakcji i walorów turystycznych, 30 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (j) brak wysokostandardowych obiektów turystycznych, (k) brak bazy dla uprawiania sportów wodnych, (l) niewystarczająca ilość zejść na plażę przystosowanych dla osób niepełnosprawnych, (m) niewystarczająca jest oferta produktów markowych w różnych obszarach produktowych, w tym turystyki wypoczynkowo-aktywnej, oraz wypoczynkowozdrowotnej. 2.3. Sfera społeczna 2.3.1.Mieszkańcy Gminy Rewal (143) Według danych GUS (stan na 31 grudnia 2009 roku), w Gminie Rewal mieszkało 3.544 osób. Przeciętna gęstość zaludnienia wynosiła 87 osób/km2. Szczegółowe informacje na temat sytuacji demograficznej prezentuje poniższa tabela. Tabela 16. Liczba ludności Gminy Rewal w latach 2007 – 2009 Ludność/Lata 2007 2008 2009 Ogółem 3 451 3 517 3 544 Mężczyźni 1 668 1 695 1 715 Kobiety 1 783 1 822 1 829 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (144) Z analizy danych wynika, iż w ciągu ostatnich trzech lat liczba ludności w Gminie wzrosła o 2,7%. W strukturze ludności przeważały kobiety (52%). (145) Strukturę ruchu naturalnego i migracji w w latach 2007–2009 prezentuje poniższa tabela. Tabela 17. Ruch naturalny i migracje w latach 2007-2009 Ruch naturalny i migracje/Lata 2007 2008 2009 Urodzenia żywe na 1000 ludności 5,8 9,7 11,3 Zgony na 1000 ludności 8,1 9,7 8,2 -2,3 0,0 3,1 51 42 32 3 5 1 Przyrost naturalny na 1000 ludności Saldo migracji w ruchu wewnętrznym Saldo migracji zagranicznych Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (146) Z analizy danych wynika, iż w okresie analizy przyrost naturalny osiągnął poziom dodatni na koniec 2009r. Saldo migracji, zarówno w ruchu wewnętrznym jak i zagranicznych, było przez cały okres dodatnie. (147) Strukturę wiekową ludności Gminy Rewal w latach 2007 – 2009 przedstawia poniższa tabela. 31 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 18. Ludność wg ekonomicznych grup - wiekowych Ludność/Lata 2007 2008 2009 W wieku przedprodukcyjnym (%) 19,1 19,0 18,8 W wieku produkcyjnym (%) 66,6 66,1 65,9 W wieku poprodukcyjnym (%) 14,3 15,0 15,3 Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS 2007 – 2009 (148) Z danych wynika, że w ciągu ostatnich trzech lat nastąpił wzrost udziału ludności w wieku poprodukcyjnym (o 1 punkt procentowy) oraz spadek ludności w wieku przedprodukcyjnym (o 0,3 punkta procentowego) i w wieku produkcyjnym (o 0,7 punkta procentowego). (149) Nie zanotowano w Gminie Rewal pobytów imigrantów, przedstawicieli mniejszości narodowych i etnicznych oraz uchodźców. 2.3.2.Rynek pracy (150) Podstawową przesłanką kształtującą potencjał zasobów pracy są zmiany liczebności ludności w wieku produkcyjnym. Podstawowym wyznacznikiem stopnia równowagi na rynku pracy jest wielkość bezrobocia mierzona stopą bezrobocia. (151) Strukturę osób pracujących wg płci w Gminie Rewal przedstawia tabela poniżej. Tabela 19. Struktura osób pracujących według płci Liczba osób pracujących 2007 Ogółem Mężczyźni Kobiety 2008 2009 932 902 488 446 444 456 962 513 449 Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS 2007 – 2009 (152) Z analizy danych wynika, iż w latach 2007–2009, przy ogólnej dynamice wzrostu liczby osób pracujących na poziomie 3,2% dynamika zatrudnienia była dodatnia, zarówno w przypadku kobiet (1,1%) jak i mężczyzn (5,1%). (153) Dane dotyczące liczby osób bezrobotnych w latach 2007-2009 prezentuje poniższa tabela. Tabela 20. Struktura osób bezrobotnych J. m. 2007 2008 2009 Bezrobotni zarejestrowani wg płci ogółem osoba 290 266 239 mężczyźni osoba 125 125 126 kobiety osoba 165 141 113 Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym ogółem % 12,6 11,5 10,2 mężczyźni % 10,5 10,5 10,5 kobiety % 14,8 12,5 10,0 32 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Źródło: Bank Danych Regionalnych GUS 2007 – 2009 (154) Jak wynika z tabeli na koniec 2009 w Gminie Rewal zarejestrowanych było 239 osób bezrobotnych, tj. 6,7% mieszkańców Gminy i 10,2% osób w wieku produkcyjnym. (155) W ciągu ostatnich trzech lat odnotowano spadek liczby osób bezrobotnych o 17,6%, głównie wśród kobiet. (156) Dane dotyczące struktury osób bezrobotnych z prawem do zasiłku prezentuje tabela poniżej. Tabela 21. Struktura osób bezrobotnych według prawa do zasiłku Wyszczególnienie 2007 2008 2009 Liczba osób bezrobotnych z prawem do zasiłku - ogółem 54 55 60 Liczba kobiet bezrobotnych bez prawa do zasiłku 28 28 32 Źródło: Dane Powiatowego Urzędu Pracy w Gryficach (157) Z danych, wynika, iż w Gminie Rewal w analizowanym okresie liczba osób bezrobotnych z prawem do zasiłku wzrosła o 11,1%, w tym kobiet odpowiednio o 14,3%. 2.3.3.Gospodarstwa domowe w Gminie Rewal (158) Na koniec 2002r. w Gminie Rewal funkcjonował 1.174 gospodarstwa domowe. W strukturze gospodarstw dominowały gospodarstwa jednorodzinne (68,8%). (159) Charakterystykę gospodarstw domowych w Gminie Rewal na koniec 2002r. przedstawia tabela poniżej. Tabela 22. Charakterystyka gospodarstw domowych w Gminie Rewal J. m. 2002 RODZAJE GOSPODARSTW Gospodarstwa domowe ogółem ogółem gosp.dom. 1 174 jednorodzinne ogółem gosp.dom. 808 jednorodzinne 2 osobowe gosp.dom. 299 jednorodzinne 3 osobowe gosp.dom. 239 jednorodzinne 4 i więcej osób gosp.dom. 270 dwurodzinne gosp.dom. 48 trzy i więcej rodzinne gosp.dom. 4 nierodzinne ogółem gosp.dom. 314 nierodzinne 1 osobowe gosp.dom. 296 nierodzinne 2 osobowe gosp.dom. 17 nierodzinne 4 i więcej osobowe gosp.dom. 0 GŁÓWNE ŹRÓDŁO UTRZYMANIA Gospodarstwa domowe źródło utrzymania praca najemna 33 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” poza rolnictwem w sektorze publicznym ogółem gosp.dom. 241 gosp.dom. 140 gosp.dom. 4 poza rolnictwem w sektorze prywatnym ogółem w rolnictwie w sektorze publicznym ogółem w rolnictwie w sektorze prywatnym Gospodarstwa domowe źródło utrzymania praca na rachunek własny poza rolnictwem ogółem gosp.dom. 229 gosp.dom. 26 w swoim gospodarstwie rolnym ogółem Gospodarstwa domowe źródło utrzymania niezarobkowe emerytura pracownicza, kombatancka i pochodne ogółem gosp.dom. 205 gosp.dom. 26 gosp.dom. 144 gosp.dom. 30 gosp.dom. 31 gosp.dom. 18 gosp.dom. 17 emerytura rolna ogółem renta z tytułu niezdolności do pracy ogółem renta rodzinna ogółem zasiłek dla bezrobotnych ogółem zasiłek pomocy społecznej ogółem inne niezarobkowe źródło ogółem Gospodarstwa domowe źródło utrzymania inne dochody dochody z własności ogółem gosp.dom. 0 gosp.dom. 20 dochody z najmu ogółem Gospodarstwa domowe źródło utrzymania na utrzymaniu ogółem gosp.dom. 37 Źródło: Narodowy Spis Powszechny 2002 (160) Jak wynika z tabeli, główne źródła utrzymania gospodarstw domowych stanowiły praca najemna poza rolnictwem w sektorze publicznych (20,5%), praca na rachunek własny poza rolnictwem (19,5%) i emerytury (17,5%). 2.3.4.Pomoc społeczna w Gminie Rewal (161) Pomoc społeczna stanowi jedną z podstawowych płaszczyzn działalności Gminy i traktowana jest jako mechanizm przeciwdziałania patologiom oraz umożliwiający pobudzenie aktywności zawodowej mieszkańców. (162) Na terenie Gminy Rewal pomoc społeczną realizuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Rewalu. Jego przedmiotem działania jest umożliwienie osobom i rodzinom 34 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia oraz zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. (163) Pomoc społeczną udziela się osobom i rodzinom z powodu: ubóstwa, sieroctwa, bezdomności, potrzeby ochrony macierzyństwa, bezrobocia, niepełnosprawności, długotrwałej choroby, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych i wielodzietnych, alkoholizmu i narkomanii, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, klęski żywiołowej lub ekologicznej. (164) Dane dotyczące liczby osób korzystających z pomocy społecznej w Gminie Rewal w latach 2007- 2010 prezentuje poniższa tabela. Tabela 23. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej w Gminie Rewal Liczba osób korzystających z pomocy społecznej 2007 2008 347 407 2009 318 Źródło: dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (165) Z analizy danych wynika, iż w latach 2007-2009 liczba osób korzystających z pomocy społecznej spadła o 21,9%. (166) Dane dotyczące przyczyn ubiegania się o pomoc w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Rewalu prezentuje poniższa tabela. Tabela 24.Zestawienie przyczyn ubiegania sie o pomoc społeczną w Gminie Rewal Przyczyny ubiegania sie o pomoc społeczną BEZDOMNOŚĆ DŁUGOTRWAŁA CHOROBA, NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ WIELODZIETNOŚĆ RODZINY NIEPEŁNE ALKOHOLIZM POBYT W ZAKŁADZIE KARNYM NARMOMANIA 2007 2008 2009 Liczba rodzin/ liczba osób w rodzinie Liczba rodzin/ liczba osób w rodzinie Liczba rodzin/ liczba osób w rodzinie 5/7 4/11 4/9 79/224 76/186 69/161 8/42 17/52 1/4 - 4/22 12/47 3/8 1/3 1/1 6/26 6/19 5/14 - Źródło: dane Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej (167) Z danych wynika, iż w analizowanym okresie najczęstszymi przyczynami, z powodu których korzystano ze świadczeń pomocy społecznej były długotrwała choroba i niepełnosprawność. 2.3.5.Oświata w Gminie Rewal (168) Oświata stanowi fundament rozwoju gospodarki opartej na wiedzy oraz społeczeństwa uczącego się. Edukacja, jako spójny system kształcenia i wychowania, sprzyja, na różnych poziomach kształcenia, kształtowaniu postaw niezbędnych do funkcjonowania w społeczności lokalnej. (169) Na system edukacji w Gminie Rewal składają się: przedszkola, 3 szkoły podstawowe i 2 gimnazja. 35 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (170) Dane dotyczące szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego w Gminie Rewal prezentuje poniższa tabela. Tabela 25. Szkoły podstawowe i gimnazjalne WYSZCZEGÓLNIENIE 2007 Szkoły podstawowe dla dzieci i młodzieży 2008 2009 3 3 3 Uczniowie 277 299 311 Absolwenci 47 41 41 2 2 2 202 197 188 54 59 65 Gimnazja dla dzieci i młodzieży Uczniowie Absolwenci Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS 2007-2009 (171) Jak wynika z tabeli, do szkół podstawowych i gimnazjów w Gminie Rewal (według stanu na koniec 2009r/) uczęszczało odpowiednio 311 i 188 uczniów. W analizowanym okresie rosła liczba uczniów szkół podstawowych, przy spadającej liczbie absolwentów i spadała liczba uczniów szkół gimnazjalnych, przy rosnącej liczbie absolwentów. (172) Współczynnik skolaryzacji brutto3 dla szkół podstawowych na koniec 2009r. wyniósł 126,8% i był wyższy od tego w 2008r., dla gimnazjów odpowiednio 218,4% i był także wyższy od tego w 2008 r. (173) Współczynnik skolaryzacji netto4 dla szkół podstawowych na koniec 2009r. wyniósł 124,0% i był wyższy od tego w 2008r., dla gimnazjów odpowiednio 170,6% i był także wyższy ode tego w 2008r. 2.3.6.Przestępczość na terenie Gminy Rewal (174) Jednym z elementów mających znaczący wpływ na jakość życia mieszkańców Gminy i odwiedzających ja turystów jest poziom odczuwanego zagrożenia/bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania/przebywania. (175) Dane dotyczące skali przestępstw w latach 2007-2009 prezentuje poniższa tabela. Tabela 26. Przestępczość w Gminie Rewal w latach 2007-2009 WYSZCZEGÓLNIENIE Liczba przestępstw stwierdzonych 2007 2008 491 2009 466 394 Źródło: dane Komisariatu Policji w Rewalu (176) Jak wynika z tabeli, w analizowanym okresie liczba przestępstw spadła o 19,8%. (177) Dane dotyczące kategorii przestępstw w latach 2007-2009 prezentuje poniższa tabela. Współczynnik skolaryzacji brutto jest to relacja liczby osób uczących się (stan na początku roku szkolnego) na danym poziomie kształcenia (niezależnie od wieku) do liczby ludności (stan w dniu 31 XII) w grupie wieku określonej jako odpowiadająca temu poziomowi nauczania 4 Relacja liczby osób w danej grupie wieku uczących się na danym poziomie kształcenia do liczby ludności. 3 36 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 27. Przestępczość według kategorii w Gminie Rewal w latach 2007-2009 Kategoria przestępstw Rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze 2007 2008 2009 2 1 3 Kradzież cudzej rzeczy 150 79 95 Kradzież z włamaniem 41 44 55 Uszkodzenie rzeczy 19 4 21 8 18 5 110 82 56 24 20 7 137 218 152 Bójka i pobicie Przestępstwa drogowe Przestępstwa narkotykowe Pozostałe Źródło: dane Komisariatu Policji w Rewalu (178) Jak wynika z tabeli, w 2009r. najwięcej stwierdzonych przestępstw miało charakter kradzieży cudzej rzeczy (95) i przestępstw drogowych (56). W kategoriach: kradzież cudzej rzeczy, bójka i pobicie, przestępstwa drogowe oraz przestępstwa narkotykowe odnotowano spadek przestępczości, odpowiednio o 36,7%, 37,5%, 49,1% i 70,8%. Natomiast w kategoriach: rozbój, kradzież rozbójnicza, wymuszenie rozbójnicze, kradzież z włamaniem, uszkodzenia rzeczy i pozostałe odnotowano wzrost przestępczości, odpowiednio o 50,0%, 34,2%, 10,5% i 10,9%. 2.3.7.Organizacje pozarządowe funkcjonujące na terenie Gminy Rewal (179) Aktywna współpraca z organizacjami pozarządowymi jest jednym z elementów polityki społeczno-finansowej Gminy. Potencjał organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Rewal, wykonujących zadania tematycznie zbliżone do zadań Gminy, gwarantuje możliwość lepszego zaspokojenia potrzeb zbiorowych, przy wspólnym wysiłku samorządu lokalnego i organizacji pozarządowych. (180) Szczególne znaczenie ma współpraca z organizacjami pozarządowymi w zakresie rozwiązywania istotnych dla społeczności Gminy problemów. We współczesnym demokratycznym społeczeństwie rola organizacji pozarządowych stale wzrasta. Wiele dziedzin życia, w tym pomoc społeczna nie mogłoby dziś funkcjonować bez aktywności obywatelskiej. (181) Działalność organizacji pozarządowych w znaczący sposób wpływa na rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Integruje lokalne społeczności oraz aktywizuje je do angażowania się w różne dziedziny życia wspólnoty. Organizacje pozarządowe działające na terenie Gminy Rewal stanowią duży i wartościowy potencjał, który w istotnym stopniu przyczynia się do budowania społeczeństwa obywatelskiego. (182) Na terenie Gminy działają m.in.: (a) Stowarzyszenie Miłośników Tradycji Rybołówstwa Bałtyckiego w Niechorzu, 37 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (b) LKS „Wybrzeże Rewalskie” Rewal (piłka nożna: seniorzy, juniorzy, oldboje), (c) Uczniowski Klub Sportowy Rewal (badminton). (183) Zakres oddziaływania tych organizacji jest bardzo szeroki. Wiele z nich zajmuje się działalnością o charakterze interdyscyplinarnym, zaspokajającą jednocześnie zróżnicowane potrzeby np. oświatowe, kulturalne, rekreacyjne. (184) Współpraca Gminy Rewal z organizacjami pozarządowymi odbywa się na zasadach: pomocniczości, suwerenności stron, partnerstwa, efektywności, uczciwej konkurencji i jawności. 2.3.8.Identyfikacja problemów w sferze społecznej (185) Główne problemy występujące w sferze społecznej: (a) Niewystarczająca ilość miejsc pracy, (b) Utrzymującym się poziomem bezrobocia, szczególnie wśród mężczyzn, (c) Spadek osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym (d) Wzrost migracji, w tym zarobkowej, (e) Starzenie się społeczeństwa, (f) Występowanie obszarów skupiających osoby zagrożone wykluczeniem społecznym oraz obszarów niebezpiecznych, (g) Nasilenie się problemów związanych z niepełnosprawnością i ubóstwem, (h) Rosnący brak poczucia bezpieczeństwa publicznego, (i) Duża liczba rodzin dysfunkcyjnych, (j) Zjawisko alkoholizmu jako przyczyna wielu problemów społecznych. 2.4. Sfera mieszkaniowa 2.4.1.Zasoby mieszkaniowe (186) Według stanu na 31 grudnia 2008r. zasoby mieszkaniowe Gminy Rewal obejmowały 1.530 mieszkań. (187) Szczegółowe dane na temat zasobów mieszkaniowych w Gminie w latach 2007–2008 oraz ich stanu prezentują tabele poniżej. Tabela 28. Sytuacja mieszkaniowa w Gminie Rewal 2007 Wyszczególnienie/Lata Liczba mieszkań ogółem (szt.) Liczba izb ogółem (szt.) 2 Powierzchnia użytkowa mieszkań ogółem (m ) 2008 1 482 1 530 8 581 8 808 178 586 184 098 Liczba mieszkań komunalnych (szt.) 208 b.d. Liczba izb w mieszkaniach komunalnych (szt.) 677 b.d. 38 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Powierzchnia użytkowa mieszkań komunalnych (m2) 10 859 b.d. Liczba mieszkań zakładów pracy (szt.) 51 b.d. 189 b.d. Powierzchnia użytkowa mieszkań zakładów pracy (m ) 3 379 b.d. Liczba mieszkań osób fizycznych (szt.) 1 219 b.d. Liczba izb w mieszkaniach osób fizycznych (szt.) 7 698 b.d. 164 048 b.d. Liczba izb w mieszkaniach zakładów pracy (szt.) 2 2 Powierzchnia użytkowa mieszkań osób fizycznych (m ) Liczba mieszkań pozostałych podmiotów (szt.) 4 b.d. 17 b.d. 300 b.d. Liczba izb w mieszkaniach pozostałych podmiotów (szt.) 2 Powierzchnia mieszkań pozostałych podmiotów (m ) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS 2007 – 2008 (188) Z danych w tabeli wynika, iż w analizowanym okresie wielkość zasobów mieszkaniowych ogółem w Gminie Rewal wzrosła nieznacznie o 3,2%, tj. o 48 mieszkań. (189) Dane na temat stanu wyposażenia mieszkań i ich powierzchni użytkowych w okresie 2007-2008 prezentują tabele poniżej. Tabela 29. Mieszkania wyposażone w instalacje Wyszczególnienie 2007 2008 Wodociąg (%) 99,2 99,2 Łazienka (%) 95,1 95,3 Centralne ogrzewanie (%) 84,0 84,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS 2007 – 2008 Tabela 30. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania Wyszczególnienie 2 1 mieszkania (m ) 2 na 1 osobę (m ) 2007 2008 120,5 120,3 51,5 52,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Banku Danych Regionalnych GUS 2007 – 2008 (190) Jak pokazują dane w tabelach powyżej, wyposażenie mieszkań w instalacje, w analizowanym okresie, uległo nieznacznej poprawie. Odnotowano niewielki wzrost liczby mieszkań wyposażonych w łazienkę (o 0,2 punkta procentowego) oraz w centralne ogrzewanie (0,5 punkta procentowego). Według stanu na 31 grudnia 2008r., w wodociągi wyposażonych było 99,2% mieszkań, łazienki posiadało 95,3% mieszkań, a instalacje centralnego ogrzewania były zamontowane w 84,5% mieszkań. (191) Przy nieznacznym spadku przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkania wzrosła przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w przeliczeniu na 1 osobę. Na koniec 2008r. wynosiły one odpowiednio 120,3m2 i 52,3m2. Obie wielkości zdecydowania przekraczały przeciętne dla kraju, które wynosiły odpowiednio 70,2m2 i 24,2m2. (192) Stan techniczny tkanki mieszkaniowej w Gminie Rewal jest zróżnicowany, od mieszkań zlokalizowanych w nowoczesnych budynkach, do tych w zdegradowanych, , wymagających działań modrrnizacyjnych. (193) Dane dotyczące wieku budynków w Gminie Rewal prezentuje poniższa tabela. 39 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 31. Mieszkania zamieszkane wg okresu budowy budynku, stan 2002r. WYSZCZEGÓLNIENIE J. m. 2002 MIESZKANIA ZAMIESZKANE OGÓŁEM Mieszkania zamieszkane ogółem mieszkania ogółem mieszk. 1 083 Mieszkania zamieszkane wg okresu budowy budynku przed 1918 mieszkania mieszk. powierzchnia użytkowa m2 92 8 004,0 1918 - 1944 mieszkania mieszk. powierzchnia użytkowa m2 495 35 398,0 1945 - 1970 mieszkania mieszk. powierzchnia użytkowa m2 40 3 058,0 1971 - 1978 mieszkania mieszk. powierzchnia użytkowa m2 146 24 969,0 1979 - 1988 mieszkania mieszk. powierzchnia użytkowa m2 113 19 155,0 1989 - 2002 łącznie z będącymi w budowie mieszkania mieszk. powierzchnia użytkowa m2 193 37 268,0 2001 - 2002 łącznie z będącymi w budowie mieszkania mieszk. powierzchnia użytkowa m2 53 9 198,0 Źródło: Narodowy Spis Powszechny 2002. (194) Z danych wynika, iż na koniec 2002r. budynki mieszkalne powstałe przezd 1989r. stanowiły 81,8% zasobów mieszkalnych Gminy Rewal. 2.4.2.Identyfikacja problemów w sferze mieszkaniowej (195) Główne problemy w sferze mieszkaniowej: (a) dekapitalizacja części zasobów mieszkaniowych, (b) niska efektywność energetyczna budynków mieszkalnych, (c) ograniczone środki na remonty i modernizacje zasobów mieszkaniowych, w szczególności komunalnych, (d) niski wskaźnik wyposażenia mieszkań w instalacje centralnego ogrzewania. 40 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 2.5. Analiza SWOT MOCNE STRONY SŁABE STRONY 1. Atrakcyjne położenie geograficzne oraz atrakcyjność krajobrazowa 1. Negatywny wpływ nadmiernego ruchu turystycznego na stan ochrony środowiska naturalnego i tempo degradacji zasobów przyrodniczo – krajobrazowych 2. Korzystny mikroklimat 2. Niezadowalający stan czystości wód powierzchniowych 3. Korzystne warunki środowiska naturalnego 3. Pozaklasowa jakość wód jeziora Liwia Łuża 4. Brak uciążliwego dla środowiska przemysłu 4. Brak znaczących zasobów wód podziemnych na obszarze Gminy 5. Duża lesistość 5. Deficyt wody w sezonie letnim przy gwałtownym wzroście poziomu zużycia wody 6. Niewystarczające zasoby wody pitnej 6. Czyste środowisko naturalne, czyste wody przybrzeżne 7. Dobra infrastruktura techniczna i komunalna 7. Niewydolność istniejących urządzeń do uzdatniania i rozprowadzania wody 8. Dobrze rozwinięta sieć usługowa: baza noclegowa, gastronomiczna, handle 8. Brak selektywnej zbiórki odpadów na terenie całej Gminy 9. Wysoka dostępność komunikacyjna 9. Narastający problem hałasu komunikacyjnego 10. Duża liczba podmiotów gospodarczych 10. Zanieczyszczenie powietrza, spowodowane zanieczyszczeniami komunikacyjnymi 11. Korzystne warunki do inwestycji 11. Niezadowalający stan techniczny dróg 12. Wzrost liczby osób pracujących 12. Niezadowalający standard urządzenia przestrzeni publicznych, tj. ulic, placów, parków 13. Spadek liczby osób bezrobotnych 13. Mała liczba miejsc parkingowych 14. Dobrze rozwinięta współpraca Gminy z organizacjami pozarządowymi 14. Niedostateczny rozwój komunikacji kolejowej 15. Dobra współpraca Gminy na poziomie lokalnym i regionalnym 15. Zły stan techniczny zabytkowych budynków dworców 16. Duża świadomość ekologiczna mieszkańców 16. Rozdrobnioną i słabo technicznie przygotowana baza noclegowa i infrastruktura turystyczna 17. Brak standaryzacji obiektów turystycznych 17. Oferta licznych, cyklicznych imprez kulturalnych w Gminie 18. Niedoinwestowanie infrastrukturalne 19. Wysoka sezonowość ruchu turystycznego; warunki klimatyczne Wybrzeża ograniczają okres sezonu turystycznego do max 3 m-cy 20. Słabo rozwinięta infrastruktura około i paraturystyczna 21. Ograniczona oferta do podstawowych form turystyki (słońce - morze - plaża) hamuje rozwój bazy całosezonowej oraz zmniejsza efektywność ekonomiczną istniejących obiektów 22. Brak charakteru i wyróżników – efekt upodabniania się kąpielisk nadmorskich do siebie 23. Niedostateczna oferta oraz infrastruktura turystyczna pozwalająca na przedłużenie sezonu poza okres letni (czerwiec-sierpień) 24. Brak zagospodarowania niektórych kluczowych atrakcji i walorów turystycznych 41 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 25. Brak wysokostandardowych obiektów turystycznych, ograniczających popyt ze strony pozasezonowych odbiorców 26. Brak bazy dla uprawiania sportów wodnych 27. Niewystarczająca oferta produktów markowych w różnych obszarach produktowych, w tym turystyki wypoczynkowo-aktywnej, oraz wypoczynkowozdrowotnej 28. Niewystarczająca ilość zejść na plażę przystosowanych dla osób niepełnosprawnych 29. Niewystarczająca ilość miejsc pracy 30. Utrzymujący się poziom bezrobocia, szczególnie wśród mężczyzn 31. Starzenie się społeczeństwa, potwierdzone rosnącym udziałem w strukturze mieszkańców osób w wieku poprodukcyjnym 32. Spadek osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym 33. Wzrost migracji, w tym zarobkowej 34. Występowanie obszarów skupiających osoby zagrożone wykluczeniem społecznym oraz obszarów niebezpiecznych 35. Nasilenie się problemów związanych z niepełnosprawnością, bezrobociem, ubóstwem 36. Duża ilość patologii społecznych i brak poczucia bezpieczeństwa publicznego 37. Duża liczba rodzin dysfunkcyjnych 38. Zjawisko alkoholizmu jako przyczyna wielu problemów społecznych 39. Dekapitalizacja części zasobów mieszkaniowych 40. Niska efektywność energetyczna budynków mieszkalnych 41. Ograniczone środki na remonty i modernizacje zasobów mieszkaniowych, w szczególności komunalnych SZANSE ZAGROŻENIA 1. Zwiększenie dostępności przestrzennej i turystycznej Gminy rozumianej jako możliwość korzystania z szans, jakie stworzy mieszkańcom i turystom odwiedzającym Gminę rewitalizacja obszaru kryzysowego 1. Niedostateczna czynników wzrostu 2. Wykorzystanie walorów przyrodniczych i kulturowych do rozwoju turystyki i rekreacji, tym samym zwiększenie dostępności turystycznej Gminy 2. Niewystarczające działania w zakresie stymulowania wzrostu i zatrudnienia 3. Położenie nad Morzem Bałtyckim 3. Brak integracji społeczności lokalnej 4. Zagospodarowanie atrakcyjnego terenu po jednostce wojskowej w zachodniej części miejscowości Pobierowo 4. Wysoka konkurencja ze strony zagranicznych ośrodków nadmorskich 5. Rozwój współpracy na poziomach regionalnym i międzynarodowym 5. Zmniejszenie wartości wizerunkowych regionu 6. Ograniczenie współpracy miast zlokalizowanych w Panie Nadmorskim 6. Kontakty z miastami partnerskimi lokalnym, aktywizacja endogenicznych polskich i 42 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 7. Współpraca z sąsiednimi miastami i gminami również w zakresie rozwiązywania problemów społecznych 7. Degradacja zasobów turystycznych 8. Napływ kapitału zewnętrznego, w tym zagranicznego 8. Zanieczyszczenie środowiska naturalnego 9. 9. Stale rosnące natężenie ruchu komunikacyjnego w mieście Integracja społeczności lokalnej 10. Zgodność celów funduszy Unii Europejskiej z celami strategicznymi Gminy 10. Niewystarczające tempo naprawy dróg 11. Dostęp do środków finansowych z Unii Europejskiej 11. Ograniczenia w komunikacji kolejowej 12. Regulacje prawne ułatwiające Partnerstwa Publiczno-Prywatnego 12. Trudności z realizacją inwestycji współfinansowanych ze środków UE spowodowane: barierami prawnymi i proceduralnymi (procedury przetargowe, środowiskowe, protesty, itd.) wprowadzenie 13. Postęp naukowy, społeczny i technologiczny 13. Osłabienie koniunktury gospodarczej w kraju regionie skutkujące wzrostem poziomu bezrobocia i 14. Wzrost popytu zewnętrznego na ofertę turystycznowypoczynkową regionu w ciągu całego roku 14. Wzrost aktywności konkurencyjnej miast i gmin w regionie i najbliższym otoczeniu miasta 15. Polityka państwa odnośnie wspierania MŚP 15. Atrakcyjniejsza oferta edukacyjna dużych aglomeracji połączona z ofertą pracy 16. Skuteczna analiza zjawisk społecznych wywołujących określone problemy społeczne 16. Wzrost poziomu emigracji zarobkowej 17. Zwiększona dostępność do środków zewnętrznych służących rozwiązywaniu konkretnych problemów społecznych 17. Wzrost problemów społecznych wynikający pogorszenia się sytuacji gospodarczej 18. Aktywność organizacji pozarządowych 18. Starzenie się społeczeństwa, potwierdzone rosnącym udziałem w strukturze mieszkańców osób w wieku poprodukcyjnym 19. Korzystne trendy światowe i europejskie dla turystyki 19. Spadający udział osób w wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym w strukturze ludności Gminy z 20. Dodatni przyrost naturalny 21. Dodatnie saldo migracji 22. Wzrost liczby mieszkańców (196) Przejawami stanów kryzysowych w Gminie Rewal są, w sferze przestrzennej: degradacja środowiska naturalnego w wyniku nadmiernego ruchu turystycznego, brak wysokostandardowych obiektów infrastruktury turystycznej, zły stan techniczny dróg, degradacja historycznych zasobów turystycznych, niezadowalający standard urządzeń przestrzeni publicznych, niezadowalające wykorzystanie terenów dla turystyki wypoczynkowej, brak zagospodarowania niektórych kluczowych atrakcji i walorów turystycznych oraz infrastrukturalne niedoinwestowanie; w sferze gospodarczej: wysoka sezonowość ruchu turystycznego, niewystarczająca oferta produktów markowych w różnych obszarach produktowych, w tym turystyki wypoczynkowo-aktywnej oraz wypoczynkowo-zdrowotnej, rozdrobnienie wśród przedsiębiorców, niewystarczająca ilość miejsc pracy; w sferze społecznej: rosnąca dysproporcja w strukturze wiekowej mieszkańców (starzenie się społeczeństwa), wzrost migracji zarobkowej oraz występowanie obszarów skupiających osoby zagrożone wykluczeniem społecznym i obszarów niebezpiecznych; w sferze mieszkaniowej: dekapitalizacja części zasobów mieszkaniowych oraz niska efektywność energetyczna budynków, w tym komunalnych. 43 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 3. Cele LPR i powiązania ze strategicznymi dokumentami dotyczącymi rozwoju regionu i Gminy 3.1. Cele LPR (197) Definiując cele rewitalizacyjne uznano za priorytetowy cel główny, zapisany w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013, Oś priorytetowa 5. Turystyka, kultura i rewitalizacja, Działanie 5.5. Rewitalizacja, Poddziałanie 5.5.1. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych, zdefiniowany jako: „Pobudzenie gospodarcze oraz społeczne obszarów zdegradowanych, poprzez tworzenie kompleksowych projektów rewitalizacyjnych”. (198) W odniesieniu do rewitalizacji w sferze ekologiczno - przestrzennej, za cel główny uznano podniesienie jakości infrastruktury miejskiej w wyniku realizacji następujących celów szczegółowych: (a) Cel szczegółowy 1: Zwiększenie przestrzennej dostępności Gminy Rewal, tym samym podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej na obszarze kryzysowym (do 2015 roku zakłada się poddanie działaniom rewitalizacyjnym 1.050,879 ha powierzchni Gminy), (b) Cel szczegółowy 2: Odtworzenie historycznej zabudowy oraz racjonalne zagospodarowanie przestrzeni w harmonii z otoczeniem (do 2012 roku planuje się odtworzenie zabytkowej linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gminie Rewal), (c) Cel szczegółowy 3: Odnowa walorów urbanistyczno-architektonicznych i estetycznych Gminy (do 2012 roku planuje się budowę Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu przy Parkowej), (d) Cel szczegółowy 4: Poprawa jakości przestrzeni miejskiej, poprzez zagospodarowanie zdegradowanego obszaru kryzysowego (do 2012 roku planuje się budowę Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu przy Parkowej 2 i odtworzenie zabytkowej linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gminie Rewal), (199) W odniesieniu do rewitalizacji w sferze gospodarczej, za cel główny uznano zwiększenie konkurencyjności Gminy w wyniku aktywizacji endogenicznych czynników wzrostu, w tym przede wszystkim poprzez zwiększenie dostępności turystycznej Gminy: (a) Cel szczegółowy 1: Tworzenie sieciowych produktów turystycznych (do 2012 powstaną dwa nowe produkty turystyczne o zasięgu regionalnym), (b) Cel szczegółowy 2: Rozwój i dywersyfikacja oferty turystycznej w wyniku pełniejszego wykorzystania walorów środowiskowo – kulturowych Gminy (do 2015 roku zakłada się wzrost liczby turystów odwiedzających region o 15%), (c) Cel szczegółowy 3: Tworzenie nowych miejsc pracy (do 2015 roku planuje się utworzenie minimum 9 stałych miejsc pracy), (d) Cel szczegółowy 4: Podejmowanie działań promocyjnych, mających na celu przyciągnięcie turystów oraz inwestorów do Rewala (do 2015 roku planuje się organizację 5 Spotkań obywateli Miast i Gmin Bliźniaczych Unii Europejskiej), 44 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (e) Cel szczegółowy 5: Rozwijanie działalności kulturalnej i rekreacyjno – sportowej (do 2015 roku zakłada się organizacje kilkunastu imprez kulturalno-sportowych, w tym w ramach nowo wybudowanego Centrum Kultury i Amfiteatru), (200) W odniesieniu do rewitalizacji w sferze społecznej, za cel główny uznano poprawę warunków życia mieszkańców w wyniku realizacji następujących celów szczegółowych: (a) Cel szczegółowy 1: Poprawa warunków życia mieszkańców Gminy Rewal (do 2015 roku zakłada się objęcie działaniami rewitalizacyjnymi obszaru zamieszkanego przez 1.900 mieszkańców Gminy), (b) Cel szczegółowy 2: Ograniczenie odpływu młodych i wykształconych osób z Gminy (do 2015 roku planuje się organizację 5 projektów dotyczących wymiany młodzieży EUROCLIMA), (c) Cel szczegółowy 3: Ograniczenie patologii społecznych i wzrost poczucia bezpieczeństwa publicznego (do 2015 roku spadnie poziom przestępczości o 10%), (d) Cel szczegółowy 4: Rozwój współpracy z gminami partnerskimi (do 2015 zakłada się realizację z Gminą partnerską Eleftheres, Grecja, 10 wspólnych projektów), (e) Cel szczegółowy 5: Rozwój współpracy z gminami sąsiednimi, w tym przede wszystkim budowa powiązań funkcjonalnych pomiędzy gminami zlokalizowanymi w Pasie Nadmorskim (do 2012 zostanie zrewitalizowany odcinek 10 km linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej łączącej 5 miejscowości nadbałtyckich). 3.2. Powiązania LPR ze strategicznymi dokumentami dotyczącymi rozwoju kraju, regionu i Gminy 3.2.1. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 (201) Celem strategicznym Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia 2007-2013 wspierających wzrost gospodarczy i zatrudnienie (dalej też NSRO) jest tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej. (202) Kwestia rewitalizacji została w NSRO potraktowana w następujący sposób: (a) Rewitalizacja rozumiana jako proces przemian przestrzennych, społecznych i ekonomicznych w zdegradowanych częściach miast, przyczyniający się do poprawy jakości życia mieszkańców, przywrócenia ładu przestrzennego i do ożywienia gospodarczego, obejmuje przede wszystkim części starej, często zabytkowej zabudowy oraz humanizację osiedli budowanych z wielkiej płyty. Jej celem jest także zachowanie walorów historycznych (w tym głównie urbanistycznych i architektonicznych), podkreślenie ich unikalności i kolorytu lokalnego, co może zwiększyć ich atrakcyjność turystyczną, a tym samym przyczynić się do wzrostu szans rozwojowych. Rewitalizacji powinny zostać poddane miasta o istotnym znaczeniu dla rozwoju otaczających je układów lokalnych, znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej i gospodarczej, a także miasta o wysokich walorach turystycznych. Procesom rewitalizacji powinny być poddane także obszary miast dotkniętych problemami gospodarczymi i społecznymi, które jednocześnie posiadają 45 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” duże walory architektoniczne i urbanistyczne, będące elementami historycznego dziedzictwa, szczególnie narażone na bezpowrotne zniszczenie oraz tereny poprzemysłowe i powojskowe, dające się stosunkowo szybko przystosować do nowych funkcji miejskich, (b) Rozwój turystyki jest szansą na wzmocnienie pozycji ośrodków metropolitalnych, a równocześnie nadanie nowej dynamiki rozwoju ośrodkom mniejszym, peryferyjnym oraz ośrodkom o wyczerpanych dotychczasowych potencjałach rozwojowych. Turystyka jest aktywnością spinającą regiony, łączącą obszary miejskie z wiejskimi, aktywizującą wieś dziedziną przyczyniającą się do rewitalizacji obszarów zdegradowanych, nadającą nowy sens obszarom podmiejskim z funkcjami turystyczno-rekreacyjnymi, (c) Odrębnym problemem jest rewitalizacja zdegradowanych obszarów miejskich, obejmujących zniszczone budynki zamieszkane przez ludność zagrożoną wykluczeniem społecznym. Rewitalizacja prowadzona będzie poprzez połączenie działań technicznych z rozwojem gospodarczym i społecznym, w oparciu o kompleksowe plany rozwoju miast i/lub programów rewitalizacji. Działanie techniczne obejmować będą także remonty i modernizację istniejących wielorodzinnych zasobów mieszkaniowych, jak również adaptację istniejących budynków na cele mieszkaniowe dla gospodarstw domowych o niskich dochodach lub osób o szczególnych potrzebach. (203) LPR jest zgodny z następującymi celami horyzontalnymi oraz postanowieniami NSRO: (a) Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej, (b) Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski, (c) Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług, (d) Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej. 3.2.2.Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 (204) Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015 (dalej też SRK, Strategia) jest podstawowym dokumentem strategicznym, określającym cele i priorytety rozwoju społecznogospodarczego Polski oraz warunki, które powinny ten rozwój zapewnić. (205) SRK jest nadrzędnym, wieloletnim dokumentem strategicznym rozwoju społecznogospodarczego kraju, stanowiącym punkt odniesienia zarówno dla innych strategii i programów rządowych, jak i opracowywanych przez jednostki samorządu terytorialnego. (206) Głównym celem Strategii jest podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski: poszczególnych obywateli i rodzin. Dokument spaja wszelkie działania rozwojowe podejmowane na rzecz poprawy warunków społeczno-gospodarczych. (207) LPR wpisuje się w: 46 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (a) Priorytet 2. Strategii: „Poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej”, działania ukierunkowane na zachowanie, ochronę i rewitalizację materialnego dziedzictwa kulturowego, poprzez renowację, konserwację, adaptację obiektów zabytkowych dla celów kulturalnych i turystycznych, a także wdrożenie systemu monitoringu i zabezpieczeń tych obiektów (wybrane wskaźniki rezultatu: łączna długość dróg (km), emisje zanieczyszczeń powietrza (kg na mieszkańca) SO2 i NO, recykling odpadów opakowaniowych (% ogółu wprowadzonych opakowań), odsetek mieszkańców obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków, turyści zagraniczni (przyjazdy w mln osób), (b) Priorytet 6. Strategii: „Rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej”, działania mające na celu tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności wszystkich regionów w taki sposób, aby sprzyjać spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz dążyć do wyrównywania szans rozwojowych województw, przy zachowaniu zasady zrównoważonego rozwoju. Oznacza to dążenie do poprawienia konkurencyjności gospodarczej poszczególnych regionów i całego kraju, jak również wyrównywania szans rozwojowych tych obszarów, które bez wsparcia ze strony państwa skazane są na marginalizację lub długotrwałe trudności rozwojowe. W myśl zasady subsydiarności oraz zasady wspierania endogenicznego rozwoju, polityka regionalna państwa będzie ukierunkowana na elastyczne różnicowanie celów i wykorzystanie potencjału wewnętrznego poszczególnych obszarów (wybrane wskaźniki rezultatu: średnie zróżnicowanie poziomu PKB na mieszkańca wg województw (%), średni wskaźnik bezrobocia w 3 podregionach (NTS 3) o najwyższych stopach bezrobocia, poziom urbanizacji definiowanej jako odsetek ludności zamieszkałej w miastach). 3.2.3. Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007 – 2013 (208) Celem głównym Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego na lata 2007-2013, dla którego LPR posiada swoje uzasadnienie, jest: „Rozwój województwa zmierzający do zwiększenia konkurencyjności gospodarki, spójności przestrzennej, społecznej oraz wzrostu poziomu życia mieszkańców” (wskaźniki rezultatu: liczba nowoutworzonych miejsc pracy brutto, w podziale na kobiety i mężczyzn, szt., liczba nowoutworzonych miejsc pracy netto, szt.; wskaźnik oddziaływania: wpływ realizacji programu na zmianę PKB, %). (209) LPR wpisuje się w następujące cele szczegółowe: (a) Poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i spójności terytorialnej województwa, ukierunkowana na zwiększanie przestrzennej konkurencyjności regionu, zachowanie i ochronę wartości przyrodniczych, racjonalną gospodarkę zasobami i wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu (wskaźnik rezultatu: powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji, ha), realizowana w ramach: (i) Osi priorytetowej 5. Turystyka, kultura i rewitalizacja, której głównymi celami są: stworzenie i rozwój regionalnych i ponadregionalnych produktów turystycznych wpływających na wydłużenie sezonu turystycznego, wzrost atrakcyjności turystycznej i kulturalnej regionu, rewitalizacja i pobudzenie gospodarcze obszarów problemowych (wskaźniki rezultatu: liczba nowo utworzonych miejsc pracy, szt., liczba osób korzystających z systemu 47 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” informacji turystycznej i efektów projektów z zakresu kultury oraz powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji), (b) Poprawa warunków życia poprzez zachowanie i ochronę środowiska naturalnego oraz zwiększenie bazy społecznej, ukierunkowana na zachowanie i ochronę wartości przyrodniczych, racjonalną gospodarkę zasobami oraz budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności, realizowana w ramach: (ii) Osi priorytetowej 4. Infrastruktura ochrony środowiska, której główne cele to: ograniczenie ilości zanieczyszczeń emitowanych do powietrza, wód i gleby, poprawa jakości wody pitnej dostarczanej mieszkańcom, usprawnienie systemu gospodarki odpadami, czynna ochrona przyrody oraz wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych (wskaźniki rezultatu: liczba osób przyłączonych do wodociągu, sieci kanalizacyjnych, objętych selektywną zbiórką odpadów), (210) Osi priorytetowej 7. Rozwój infrastruktury społecznej i ochrony zdrowia, której główne cele to: podniesienie jakości infrastruktury edukacji, podniesienie jakości i rozwój bazy sportowej, poprawa jakości i dostępności placówek ochrony zdrowia, poprawa jakości i dostępności infrastruktury rynku pracy osób niepełnosprawnych (wskaźniki rezultatu: liczba osób korzystających z infrastruktury społecznej pozostałej powstałej w wyniku realizacji projektów oraz rozbudowanej infrastruktury rynku pracy przez osoby niepełnosprawne). 3.2.4.Strategia Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020 (211) LPR zgodny jest z misją województwa, która ma na celu „Stworzenie warunków do stabilnego i zrównoważonego rozwoju województwa zachodniopomorskiego opartego na konkurencyjnej gospodarce i przedsiębiorczości mieszkańców oraz aktywności społecznej przy optymalnym wykorzystaniu istniejących zasobów. (212) LPR wpisuje się w następujące cele strategiczne i kierunkowe Strategii Rozwoju Województwa Zachodniopomorskiego do roku 2020: (a) Cel strategiczny 1: „Wzrost innowacyjności i efektywności gospodarowania” (i) Cel kierunkowy 1.2. Wzrost konkurencyjności województwa w krajowym i zagranicznym ruchu turystycznym (wskaźniki rezultatu: noclegi udzielone w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania ogółem na 10 tys. mieszkańców, noclegi udzielone turystom krajowym w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania ogółem na 10 tys. mieszkańców, noclegi udzielone turystom zagranicznym w turystycznych obiektach zbiorowego zakwaterowania ogółem na 10 tys. mieszkańców, hotele 4 i 5 gwiazdkowe/motele/pensjonaty w hotelach/motelach/pensjonatach ogółem, zatrudnienie w hotelach i restauracjach wobec zatrudnionych ogółem, obiekty zbiorowego zakwaterowania na 10 tys. mieszkańców, wykorzystanie miejsc noclegowych), (ii) Cel kierunkowy 1.3. Wspieranie współpracy przedsiębiorstw i rozwoju przedsiębiorczości (wskaźniki rezultatu: firmy nowo zarejestrowane na 1 tys. mieszkańców w danym roku, liczba podmiotów MŚP na 10 tys. mieszkańców), 48 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (b) Cel strategiczny 2: „Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu” (i) Cel kierunkowy 2.1. Podnoszenie atrakcyjności i spójności oferty inwestycyjnej regionu oraz obsługi inwestorów (wskaźniki rezultatu: powierzchnia oferowanych terenów przeznaczonych pod inwestycje będących w ofercie samorządu województwa, udział kapitału zagranicznego w kapitale podstawowym ogółem podmiotów z kapitałem zagranicznym), (ii) Cel kierunkowy 2.4. Budowanie i promocja marki regionu (wskaźniki rezultatu: rozpoznawalność marki regionu, %, liczba produktów lokalnych/regionalnych i tradycyjnych, szt.),, (c) Cel strategiczny 3: „Zwiększenie przestrzennej konkurencyjności regionu” (i) Cel kierunkowy 3.6. Poprawa dostępności do obszarów o walorach turystycznych i uzdrowiskowych (wskaźniki rezultatu: drogi publiczne ogółem przypadające na 100km2 powierzchni województwa, km, linie kolejowe eksploatowane na 100km2 powierzchni województwa, km, długość regularnej komunikacji autobusowej, km), (d) Cel strategiczny 4 : „Zachowanie i ochrona wartości przyrodniczych, racjonalna gospodarka zasobami” (i) Cel kierunkowy 4 .1. Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego (wskaźniki rezultatu: długość sieci kanalizacyjnej do sieci wodociągowej, %, mieszkańcy korzystający z oczyszczalni ścieków, %, nakłady na środki trwałe na 1 mieszkańca służące ochronie środowiska), (ii) Cel kierunkowy 4.2. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne wykorzystanie zasobów (wskaźniki rezultatu: odnowienia lasów rocznie, ha, pomniki przyrody ogółem, szt., zużycie wody na potrzeby gospodarki narodowej i ludności ogółem na 1 mieszkańca, m3), (iii) Cel kierunkowy 4.6. Rewitalizacja obszarów zurbanizowanych (wskaźnik rezultatu: liczba przedsięwzięć samorządowych i prywatnych służących rewitalizacji obszarów zurbanizowanych, szt.), (e) Cel strategiczny 5 „Budowanie otwartej i konkurencyjnej społeczności” (i) Cel kierunkowy 5.2. Zwiększanie aktywności zawodowej ludności (wskaźniki rezultatu: stopa bezrobocia wg BAEL, %, współczynnik przyjęć do pracy, %, współczynnik aktywności zawodowej ludności, %), (ii) Cel kierunkowy 5.4. Rozwój szkolnictwa zawodowego zgodnie z potrzebami Gospodarki (wskaźniki rezultatu: wskaźnik zatrudnienia wg poziomu wykształcenia, %, solaryzacja w szkołach średnich zawodowych i zasadniczych szkołach zawodowych, %, stopień pokrycia potrzeb Gospodarki na poszczególne kierunki kształcenia, %, egzaminy czeladnicze i mistrzowskie, szt.), (f) Cel strategiczny 6: „Wzrost tożsamości i spójności społecznej regionu” 49 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (i) Cel kierunkowy 6.4. Wzmacnianie tożsamości i integracji społeczności lokalnej (wskaźniki rezultatu: inicjatywy i imprezy wzmacniające tożsamość lokalną, szt., osoby zrzeszone w klubach sportowych), (ii) Cel kierunkowy 6.5. Rozwijanie dorobku kulturowego jako fundamentu tożsamości regionalnej (wskaźniki rezultatu: widzowie i słuchacze w teatrach, instytucjach muzycznych na 1 tys. mieszkańców, czytelnicy w bibliotekach na 1 tys. mieszkańców, wydatki samorządów na kulturę i sztukę ogółem przypadające na 1 mieszkańca, zł, widzowie w kinach na 1 tys. mieszkańców, domy i ośrodki kultury, szt.), (iii) Cel kierunkowy 6.6. Przeciwdziałanie ubóstwu i procesom marginalizacji społecznej (wskaźniki rezultatu: korzystający ze świadczeń opieki społecznej na 10 tys. mieszkańców, zatrudnienie osób niepełnosprawnych, %, udział osób w wieku 18-59 lat mieszkających w gospodarstwach domowych bez osób pracujących, %). 3.2.5.Strategia Województwa Zachodniopomorskiego w zakresie polityki społecznej do roku 2015 (213) LPR jest zgodny z misją polityki społecznej w województwie zachodniopomorskim, zdefiniowaną jako: „podnoszenie jakości życia wśród mieszkańców regionu szczególnie tych, którzy ze względu na trudną sytuację życiową nie są w stanie samodzielnie zaspokoić podstawowych potrzeb bytowych, a przez to nie mogą uczestniczyć lub mają ograniczony udział w życiu rodzinnym, zawodowym i społecznym”. (214) LPR wpisuje się w następujące cele strategiczne i cele operacyjne polityki społecznej: (a) I. Cel strategiczny: Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia, (i) Cel operacyjny 1: Aktywizacja osób długotrwale bezrobotnych, (ii) Cel operacyjny 2: Promocja na rzecz zatrudnienia osób długotrwale bezrobotnych, (iii) Cel operacyjny 4: Przeciwdziałanie „dziedziczeniu” długotrwałego bezrobocia przez mieszkańców województwa, (b) II. Cel strategiczny: Pomoc rodzinom w prawidłowym wypełnianiu ról społecznych, (i) Cel operacyjny 1: Tworzenie lokalnego systemu wsparcia dla rodzin, (ii) Cel operacyjny 2: Pomoc dla rodzin znajdujących się w sytuacjach kryzysowych, (iii) Cel operacyjny 3: Poprawa jakości i dostępu do usług socjalnych, (c) III. Cel strategiczny: Przeciwdziałanie marginalizacji grup społecznych, i łagodzenie negatywnych skutków (i) Cel operacyjny 1: Rozbudowa zaplecza instytucjonalnego i pozainstytucjonalnego na rzecz rozwiązywania problemów społecznych, 50 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (ii) Cel operacyjny 2: Aktywizacja mieszkańców województwa zagrożonych marginalizacją społeczną, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet, (d) V. Cel strategiczny: Tworzenie warunków równego niepełnosprawnych do życia zawodowego i społecznego, dostępu osób (i) Cel operacyjny 1: Integracja społeczna osób niepełnosprawnych, we wszystkich grupach wiekowych, (ii) Cel operacyjny 2: Integracja zawodowa osób niepełnosprawnych, (e) VI. Cel strategiczny: Podniesienie bezpieczeństwa społecznego i socjalnego wśród osób starszych, (i) Cel operacyjny 1: Poprawa bezpieczeństwa socjalnego wśród ludzi starszych. 3.2.6.Program ochrony środowiska województwa zachodniopomorskiego na lata 2008 – 2011 z uwzględnieniem perspektywy 2012 – 2015 (215) LPR jest zgodny z następującymi celami strategicznymi ochrony środowiska województwa zachodniopomorskiego na lata 2008 – 2011 z uwzględnieniem perspektywy 2012 – 2015: (a) Cel 1 Poprawa jakości środowiska, (b) Cel 2. Poprawa gospodarki odpadam, (c) Cel 3. Ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem oraz rekultywacja terenów zdegradowanych, (d) Cel 7. Zachowanie równowagi ekologicznej w procesie rozwoju społeczno – gospodarczego, (e) Cel 8. Ochrona i racjonalne użytkowanie lasów, (f) Cel 9. Wzmocnienie systemu zarządzania środowiskiem i podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa. 3.2.7.Strategia rozwoju turystyki w województwie zachodniopomorskim do 2015 roku (216) LPR jest zgodny z wizją Strategii rozwoju turystyki w województwie zachodniopomorskim do roku 2015: „Województwo Zachodniopomorskie należy do najlepiej rozwiniętych turystycznie regionów w kraju i Europie Środkowej. Stanowi synonim polskiej marki turystycznej w zakresie wypoczynku aktywnego, pobytów zdrowotnych oraz inspirującej przygody z kulturą i historią. Turystyka stanowi wiodącą dziedzinę gospodarki Województwa, generując nowe miejsca pracy, stanowiąc istotne wsparcie dla rozwoju handlu, usług, transportu, gospodarki morskiej oraz napływu nowych inwestycji. Region jest postrzegany jako atrakcyjne, bezpieczne i inspirujące miejsce spędzania urlopów i wyjazdów kilkudniowych, zarówno przez swoich mieszkańców jak i obywateli Polski i Europy. Markowe produkty turystyczne 51 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Województwa, zaspakajające wymagania turystów zagranicznych i krajowych, są zaliczane do najbardziej konkurencyjnych ofert na rynku”. (217) LPR wpisuje się w następujące obszary priorytetowe i cele operacyjne Strategii: (a) Obszar priorytetowy I – Rozwój markowych produktów turystycznych regionu: (i) Cel operacyjny I.1 – Kreowanie i wdrażanie markowych produktów turystycznych identyfikujących unikatowe i osobliwe cechy Regionu, (ii) Cel operacyjny I.2 – Budowa i rozwój kompleksowych markowych produktów turystycznych wokół typów turystyki, (b) Obszar priorytetowy IV – Kształtowanie przestrzeni turystycznej: (i) Cel operacyjny IV.1. – środowisk woda/ ląd, Kształtowanie infrastruktury na styku (ii) Cel operacyjny IV.2. – rozwoju przestrzeni turystycznej, Kształtowanie środowiska w kontekście (iii) Cel operacyjny IV.3. – turystycznej, (iv) Kształtowanie jakości infrastruktury Cel operacyjny IV.4. – Zwiększanie dostępności turystycznej Regionu. 3.2.8.Strategia Rozwoju Gminy Rewal do 2015 roku (218) LPR jest z następującymi celami i priorytetami Strategii Rozwoju Gminy Rewal do 2015 roku: (a) Cel strategiczny: Zrównoważony rozwój środowiska, kształtowanie i racjonalne wykorzystanie przestrzeni (i) Cel pośredni: Rozwój infrastruktury technicznej (ii) Cel operacyjny: transportowej Modernizacja i rozwój infrastruktury (iii) Priorytety: Utrzymanie i modernizacja kolei wąskotorowej oraz budowa i modernizacja dworców (b) Cel strategiczny: Zrównoważony rozwój środowiska, kształtowanie i racjonalne wykorzystanie przestrzeni (i) Cel pośredni: Rozwój infrastruktury technicznej (ii) Cel operacyjny: Rozwój telekomunikacji i informatyki (iii) Priorytety: Działanie na rzecz organizacji sieci informacji turystycznej w Gminie Rewal (bank danych o miejscach noclegowych, atrakcjach turystycznych i innych informacjach niezbędnych turyście dostępny drogą elektroniczną). 52 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (c) Cel strategiczny: Zrównoważony rozwój środowiska, kształtowanie i racjonalne wykorzystanie przestrzeni (i) Cel pośredni: Kształtowanie i racjonalne wykorzystanie przestrzeni (ii) Cel operacyjny: Efektywne koordynacja działalności inwestycyjnej zarządzanie przestrzenią i (iii) Priorytety: Zwiększenie efektywności zarządzania przestrzenią oraz Planowany rozwój miejscowości (d) Cel strategiczny: Aktywizacja gospodarcza i wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich. Poprawa wizerunku Gminy. (i) Priorytety: Rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw, stwarzanie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, rozwój podmiotów podejmujących działalność gospodarczą w sferze pozarolniczej i tworzenie nowych miejsc pracy, wykorzystanie innych funkcji niż rolnictwo w rozwoju Gminy (e) Cel strategiczny: (i) Rozwój funkcji turystyczno – rekreacyjno – wypoczynkowej Cel operacyjny: Rozwój bazy i infrastruktury turystycznej (ii) Priorytety: Modernizacja i rozbudowa istniejącej infrastruktury turystycznej, poprawa dostępności komunikacyjnej do miejsc o charakterze turystyczno-rekreacyjnym, adaptacja na cele turystyczne obiektów zabytkowych i innych, wyznaczanie nowych terenów na cele turystycznorekreacyjne (f) Cel strategiczny: Rozwój funkcji turystyczno – rekreacyjno – wypoczynkowej (i) Cel operacyjny: Kreowanie i rozwój turystyki w zgodzie z ochroną środowiska naturalnego (ii) Priorytety: opracowywanie i wdrażanie programów rozwoju i promocji turystyki w Gminie, właściwe zagospodarowanie i wykorzystywanie w celach turystyczno – rekreacyjnych zasobów naturalnych Gminy (g) Cel strategiczny: Powszechna dostępność dóbr i usług kulturalno – społecznych (i) Priorytety: Poprawa poziomu usług w zakresie oświaty, kultury, sportu, turystyki, ochrony zdrowia i opieki społecznej oraz bezpieczeństwa mieszkańców i turystów, zwiększenie dostępności mieszkańców gminy i turystów do wszystkich elementów infrastruktury społecznej i kulturalnej, poprawa poziomu wykształcenia i rozwój kulturalny mieszkańców Gminy. (219) Wszystkie założenia LPR odnoszą się w sposób bezpośredni lub generują potrzebę podjęcia działań w ramach priorytetów wymienionych powyżej. 53 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 4. Konsultacje Społeczne (220) Konsultacje społeczne przeprowadzono we wrześniu 2010r. (221) W tym celu udostępniono mieszkańcom Gminy celowo opracowane ankiety. Zadaniem respondentów było m.in. wskazanie głównych przyczyn degradacji Gminy oraz kategorii interwencji, które ich zdaniem należy uznać za priorytetowe (wzór ankiety zamieszczono w Załączniku). Przyjęta przez Zespół ds. rewitalizacji metoda konsultacji społecznych miała na celu upowszechnienie informacji na temat samej rewitalizacji i możliwości, jakie stwarza ona mieszkańcom Gminy w zakresie ekologiczno-przestrzennego, gospodarczego i społecznego ożywienia Gminy. (222) W konsultacjach społecznych wzięło udział łącznie 30 osób. (223) Na pytanie „Czy Pana(i) zdaniem Gminie potrzebny jest program ożywienia gospodarczego, społecznego i przestrzenno-środowiskowego w postaci Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku”: (a) 17 (56,7%) respondentów odpowiedziało „zdecydowanie TAK”, (b) 13 (43,3%) respondentów odpowiedziało „raczej TAK”, (c) 0 (0%) respondentów odpowiedziało „raczej NIE”, (d) 0 (0%) respondentów odpowiedziało „zdecydowanie NIE”, (e) 0 (0%) respondentów odpowiedziało „nie wiem”, (224) Poniższy wykres prezentuje wskazania respondentów. Raczej TAK 43% Zdecydowanie TAK 57% (225) Na pytanie „Jakie efekty, według Pana(i), powinny zostać osiągnięte w wyniku procesu rewitalizacji?” (a) Bardziej wykształcone społeczeństwo (3,3%), (b) Poprawa bezpieczeństwa na ulicach (26,7%), (c) Zwiększenie liczby miejsc pracy (60%), (d) Przyciągnięcie dużych inwestorów (36,7%), 54 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (e) Rozwój małej i średniej przedsiębiorczości (63,3%), (f) Stworzenie lub rozszerzenie bazy turystycznej (16,7%), (g) Poprawa jakości i estetyki środowiska naturalnego (46,7%), (h) Eliminacja patologii w społeczeństwie (76,7%), (i) Podniesienie standardu życia społecznego (70%), (j) Zatrzymanie w mieście ludzi młodych i wykształconych (56,7%), (k) Polepszenie komunikacji przemysłowymi (0,0%), zarówno miejskiej, jak i z innymi ośrodkami (l) Odnowa zabytków w Gminie (20%), (m) Zwiększenie ilości i poprawa jakości mieszkań (13,3%), (226) Procentowe wskazania respondentów prezentuje poniższy wykres. 76,7% 70,0% 60,0% 63,3% 56,7% 46,7% 36,7% 26,7% 16,7% 3,3% 20,0% 13,3% 0,0% (227) Na pytanie „Jaki obszar Gminy powinien być Pana(i) zdaniem poddany procesowi rewitalizacji?”: (a) 20 (67%) respondentów nie wskazało żadnego konkretnego obszaru Gminy, (b) 5 (17%) respondentów wskazało na Amfiteatr, 55 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (c) 3 (10%) respondentów wskazało na centrum miejscowości Rewal i centra innych miejscowości, (d) 1 (3%) respondentów wskazało na kolejkę wąskotorową, (e) 1 (3%) respondentów wskazało na miejsca wokół przestanków, sklepów i dyskotek. (228) Na pytanie „Dlaczego Pana(i) zdaniem ten obszar jest zdegradowany?” najczęściej udzielanymi odpowiedziami były: (a) Zanieczyszczone środowisko (6,7%), (b) Patologie społeczne (80%), (c) Przestępczość (26,7%), (d) Brak miejsc pracy (26,7%), (e) Małe zasoby mieszkaniowe (3,3%), (f) Słaby rozwój handlu i usług (46,7%), (g) Słabo rozwinięta baza turystyczna i rekreacyjno – wypoczynkowa (43,3%), (h) Zły stan dróg i komunikacji (73,3%), (i) Zły stan zabytków (40%), (229) Poniższy wykres prezentuje procentowe wskazania respondentów. 80,0% 73,3% 46,7% 26,7% 6,7% 43,3% 40,0% 26,7% 3,3% (230) Na pytanie „Jakie problemy ekonomiczne, na wskazanym obszarze, chciałby Pan(i) rozwiązać w procesie rewitalizacji?” najczęściej wskazywano na: 56 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (a) Brak miejsc pracy (53,3%), (b) Brak lub zła jakość terenów inwestycyjnych (40%), (c) Brak lub zbyt mała ilość połączeń komunikacyjnych z innymi ośrodkami (10%), (d) Brak wsparcia dla msp (50%), (e) Zła gospodarka odpadami, ściekami (16,7%), (f) Niewystarczającą ilość i niski standard mieszkań (23,3%), (g) Zły stan zabytków (30%), (h) Słaby rozwój handlu 43,3%), (i) Niewielka ilość (mała aktywność) msp (63,3%), (j) Inne (0%), (231) Poniższy wykres prezentuje procentowe wskazania respondentów. 63,3% 53,3% 50,0% 43,3% 40,0% 30,0% 23,3% 16,7% 10,0% 0,0% (232) Na pytanie „Jakie problemy społeczne, na wskazanym obszarze chciałby Pan(i) rozwiązać w procesie rewitalizacji?” najczęściej wskazywano na: (a) Przestępczość (30%), (b) Bezrobocie (66,7%), (c) Biedę (26,7%), (d) Alkoholizm (73,3%), 57 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (e) Przemoc w rodzinie (3,3%), (f) Narkomanię (13,3%), (g) Przestępczość młodocianych (23,3%), (h) Chuligaństwo (80%), (i) Utrudniony dostęp społeczeństwa do dobrych szkół (0,0%), (j) Niedobór organizacji pomagających w znalezieniu pracy (10%), (k) Brak dostępu do nowoczesnych technologii (3,3%), (l) Emigracja z miasta młodych i dobrze wykształconych osób (50%), (233) Poniższy wykres prezentuje wskazania procentowe respondentów. 80,0% 73,3% 66,7% 50,0% 30,0% 26,7% 23,3% 13,3% 3,3% 10,0% 3,3% 0,0% (234) Na pytanie „Jakie problemy związane z jakością życia, na wskazanym obszarze chciałby Pan(i) rozwiązać w procesie rewitalizacji?” najwięcej respondentów wskazało na: (a) Zły stan estetyczny otoczenia (76,7%), (b) Zły stan infrastruktury wokół budynków (56,7%), (c) Brak instytucji, organizacji integrujących mieszkańców danych osiedli (6,7%), 58 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (d) Brak lub słaba aktywność ośrodków kulturalno-rekreacyjnych i sportowych w pobliżu miejsca zamieszkania (70%), (e) Brak poczucia bezpieczeństwa w okolicy zamieszkania (23,3%) (f) Słaby przepływ informacji w sprawach dotyczących najbliższego otoczenia zamieszkania (16,7%), (g) Słaba samoorganizacja społeczna i współpraca między mieszkańcami a władzami publicznymi (13,3%), (235) Poniższy wykres prezentuje procentowe wskazania respondentów. 76,7% 70,0% 56,7% 23,3% 16,7% 13,3% 6,7% (236) Sondaż społeczny pozwolił wskazać konkretne problemy ekologiczno-przestrzenne, ekonomiczne i społeczne, które powinny zostać rozwiązane w procesie rewitalizacji. Najczęściej pojawiającymi się problemami były: zły stan dróg i komunikacji, słabo rozwinięta baza turystyczna i rekreacyjno–wypoczynkowa (problemy przestrzenne), brak miejsc pracy, brak lub zła jakość terenów inwestycyjnych (problemy ekonomiczne), słaba aktywność ośrodków kulturalno-rekreacyjnych i sportowych w pobliżu miejsca zamieszkania, bezrobocie, chuligaństwo, alkoholizm, przestępczość (problemy społeczne) a także zły stan infrastruktury wokół budynków i zły stan estetyczny otoczenia (problemy związane z jakością życia). 59 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 5. Obszary objęte rewitalizacją 5.1. Metodologia wyznaczenia obszarów kryzysowych (237) Przy wyznaczeniu obszarów objętych rewitalizacją przyjęto założenie, że wyprowadzenie obszarów dotkniętych degradacją fizyczną i wykluczeniem społecznym ze stanów kryzysowych, pozwoli na zwiększenie dostępności przestrzennej i turystycznej Gminy Rewal, a tym samym zdynamizowanie rozwoju gospodarczego Gminy, integrację lokalnej społeczności oraz zwiększenie atrakcyjności dla mieszkańców, turystów i inwestorów. Stworzy warunki do zmniejszania koncentracji problemów społecznych, tym samym doprowadzi do poprawy wewnętrznej spójności obszarów Gminy Rewal. (238) Wyznaczenie obszarów objętych LPR nastąpiło zgodnie z wymaganiami określonymi w „Wytycznych w zakresie opracowania Lokalnych Programów Rewitalizacji” (dalej Wytyczne). (239) Uznanie danego obszaru za wymagający rewitalizacji określono w oparciu o kryteria obligatoryjne, determinujące stopień degradacji danego obszaru kryzysowego. (240) Przeanalizowano wyznaczone obszary pod kątem kryteriów ze sfery społeczno – gospodarczej. Uwzględniono następujące kryteria: (a) Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia, (b) Wysoką stopę długotrwałego bezrobocia, (c) Wysoki poziom przestępczości i wykroczeń, (241) Dodatkowo, w celu uzupełnienia analizy społeczno – gospodarczej, uwzględniono kryterium ze sfery infrastrukturalnej – porównywalnie niski poziom wartości zasobu mieszkaniowego, zdefiniowany liczbą budynków wybudowanych przed 1989 rokiem. (242) Każde z ww. kryteriów obligatoryjnych zostało skwantyfikowane za pomocą wskaźników bazowych. Wzięto pod uwagę te wskaźniki, które umożliwią osiągnięcie założonych w LPR celów rewitalizacji. Szczegółowe zestawienie kryteriów obligatoryjnych i wskaźników bazowych prezentuje poniższa tabela. Tabela 32. Zestawienie kryteriów obligatoryjnych i wskaźników bazowych pozwalających na wyznaczenie obszarów rewitalizacji Kryterium obligatoryjne Wskaźnik bazowy Sfera społeczno – gospodarcza Łączna liczba toczących się w sądzie postępowań eksmisyjnych z lokali mieszkalnych, orzeczonych eksmisji oraz wykonanych eksmisji w ciągu roku Wysoka stopa długotrwałego bezrobocia Liczba osób bezrobotnych powyżej 12 miesięcy do liczby osób w wieku produkcyjnym (kobiety 18-59, mężczyźni 18-64) Wysoki poziom przestępczości i wykroczeń Liczba przestępstw na 1000 mieszkańców Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia Źródło: opracowanie własne na podstawie Wytycznych (243) Na potrzeby delimitacji obszarów kryzysowych wyznaczono dwa obszary analityczne, obejmujące łącznie obszar całej Gminy Rewal. Obszarem I objęto miejscowości Rewal i Niechorze, Obszarem II odpowiednio pozostałą część Gminy. W oparciu o analizę społeczno-gospodarczą obszarów analitycznych wyznaczono obszar, którego stan 60 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” zdecydowanie negatywnie odbiegał od średniej dla Gminy, tj. Obszar I, dalej zwany też Obszarem Kryzysowym. (244) Tabelę ze społeczno-gospodarczymi kryteriami wyznaczania Obszaru Kryzysowego prezentuje Załącznik 1. 5.2. Opis wyznaczonego Obszaru Kryzysowego (245) Obszar Kryzysowy obejmuje obszar ewidencyjny miejscowości Rewal i Niechorze w ich administracyjnych granicach. (246) Granica Obszaru w miejscowości Niechorze przebiega wzdłuż następujących ulic: Klifowa, Deptak, Nadmorska, Deptak, Krakowska, Słoneczna, Cicha, Szczecińska, Spokojna, Leśna, Deptak, Jodłowa, Graniczna, Krótka, Wschodnia, Rybacka, Jeziorna, Kolejowa, Trzebiatowska, Łąkowa, Polna, Bosmańska, Żeglarska. (247) Granica Obszaru w miejscowości Rewal przebiega wzdłuż następujących ulic: Szczecińska, Saperska, Sikorskiego, Warszawska, Deptak, Klifowa, Lipowa, Kormoranów, Kamieńska, Słoneczników, Chabrowa, Kwiatowa , Makowa, Rumiankowa, Leśna, Kasztanowa, Turystyczna. (248) Obszar Kryzysowy zajmuje łącznie powierzchnię 1.050,879 ha, w tym 750,4075 ha zajmuje obszar miejscowości Niechorze, 300,4715 ha odpowiednio miejscowości Rewal, tj. około 25,85% powierzchni Gminy. Stanowi on zwartą jednostkę przestrzenną, położoną w północnej części Gminy. (249) Teren Obszaru Kryzysowego zamieszkuje łącznie 1.900 osób, w tym 968 osób w miejscowości Rewal i 932 osoby w miejscowości Niechorze, tj. 52,76 % ogólnej liczby ludności Gminy Rewal. (250) Na Obszarze Kryzysowym dominują funkcje usługowa, turystyczna i mieszkaniowa. Dopuszcza się lokalizowanie obiektów turystycznych, handlowych, gastronomicznych, kulturalnych, biurowych i hotelowych, zgodnie z miejscowym planem. (251) Na terenie Obszaru Kryzysowego zlokalizowane są następujące obiekty zabytkowe: (a) W miejscowości Niechorze: linia Wąskotorowej, Latarnia Morska, kolejowa, dworzec Nadmorskiej Kolei (b) W miejscowości Rewal: linia kolejowa, dworzec Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej. (252) Obszar Kryzysowy przedstawia mapa stanowiąca Załącznik 2. (253) Na tle pozostałej części Gminy Obszar I, uznany za kryzysowy, cechuje relatywnie wysokie zdegradowanie, potwierdzone zarówno opiniami mieszkańców Gminy jak i wynikami analizy porównawczej wskaźników bazowych, stanowiących podstawę delimitacji obszarów kryzysowych. (254) W odniesieniu do sfery społeczno – gospodarczej na stopień degradacji Obszaru I największy wpływ mają: (a) Wysoki poziom ubóstwa i wykluczenia: według danych Urzędu Gminy Rewal (stan na koniec 2009r.) na Obszarze I toczyły się 2 postępowania eksmisyjne z lokali 61 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” mieszkalnych, oba w Niechorzu, w budynkach przy ulicach Nadmorskiej i Szczecińskiej, (b) Wysoka stopa długotrwałego bezrobocia: według danych Urzędu Gminy na Obszarze I (stan na koniec 2009r.) bez pracy powyżej 12 miesięcy pozostawało 13 mieszkańców, (c) Wysoki poziom przestępczości i wykroczeń: według danych Komisariatu Policji w Rewalu na Obszarze I popełniono 215 przestępstw (stan na koniec 2009r.). (255) Na podstawie wyników analizy uznano Obszar I za kryzysowy, wymagający rewitalizacji. Wartość wskaźnika sumarycznego Obszaru I prezentuje załącznik 1. (256) W odniesieniu do sfery infrastrukturalnej na terytorium Obszaru I odnotowuje się porównywalnie niższy poziom wartości zasobu mieszkaniowego: większość budynków została wybudowana przed 1989r. 6. Identyfikacja kierunków interwencji i działań oraz ich hierarchizacja (257) Identyfikacji kierunków interwencji i działań dokonano w oparciu o zdefiniowane w toku diagnozy społeczno-gospodarczej Gminy Rewal endogeniczne czynniki rozwoju gospodarczego i społecznego Gminy. Są to czynniki, które bezpośrednio determinują potencjał rozwoju Gminy podnosząc jej zdolność do budowania trwałych przewag konkurencyjnych w oparciu o własne, wewnętrzne zasoby (przewagi konkurencyjne danego obszaru5). Podnoszą atrakcyjność Gminy z punktu widzenia mieszkańców, turystów i inwestorów. (258) W literaturze przedmiotu endogeniczne czynniki rozwoju gospodarczego i społecznego dzieli się na: (a) aktywne, tj. te zasoby i kapitały, które aktualnie najsilniej oddziałują na rozwój gospodarczy miasta/regionu (np. wysokie kwalifikacje siły roboczej, wysoka innowacyjność przedsiębiorstw działających na danym obszarze), (b) bierne/uśpione, tj. zasoby i kapitały skumulowane na danym obszarze, których pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy miasta/regionu wymaga zaistnienia określonych warunków. W szczególności chodzi o inwestycje w infrastrukturę techniczną, edukacyjną, dostęp do środków finansowych, (c) zmarnowane, tj. takie których inwestycyjnych w długim okresie. odtworzenie wymaga wysokich nakładów (259) LPR tworzy się w celu uruchomienia takich procesów rewitalizacyjnych, aby maksymalizować korzyści wynikające z przejścia endogenicznych czynników rozwoju gospodarczego z kategorii biernych do aktywnych. W przypadku Gminy Rewal chodzi o następujące czynniki endogeniczne: (a) położenie geograficzne, (b) cechy środowiska geograficznego, Analiza i identyfikacja międzyregionalnych uwarunkowań rozwoju w planowaniu strategicznym regionów, Grzegorz Węcławowicz. 5 62 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (c) dziedzictwo kulturowe, (d) atrakcyjność turystyczna, (e) dostępność środków z funduszy unijnych, w szczególności z RPO Województwa Zachodniopomorskiego 2007-2013, (f) partnerstwo publiczno-prywatne, (g) współpraca lokalna, regionalna i międzynarodowa. (260) Przy hierarchizacji działań i kierunków interwencji kierowano się przede wszystkim potencjałem Obszaru Kryzysowego wyznaczonego do rewitalizacji i możliwością dyfuzji efektów uzyskanych dzięki podejmowanym działaniom na pozostały obszar Gminy. Za kryterium kluczowe wyboru uznano zdolność do nadania mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenia warunków do rozwoju w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne. (261) Przy wyborze działań w zakresie poprawy zagospodarowania przestrzennego, kierowano się ich zdolnością do zwiększania przestrzennej konkurencyjności Gminy, racjonalnego zagospodarowania pustych przestrzeni w harmonii z otoczeniem, odnowy walorów urbanistyczno-architektonicznych i estetycznych Gminy oraz podniesienia efektywności energetycznej zasobów użyteczności publicznej. Oceniano charakter obecnych funkcji realizowanych na Obszarze Kryzysowm oraz możliwości wprowadzenia nowych, spełniających cele rewitalizacji. (262) Działania w sferze gospodarczej zostały ukierunkowane przede wszystkim na tworzenie sieciowych produktów turystycznych, rozwój i dywersyfikację oferty turystycznej w wyniku pełniejszego wykorzystania walorów środowiskowo–kulturowych Gminy, rozwój bazy rekreacyjnej, gastronomicznej i hotelowej, a w konsekwencji na tworzenie nowych miejsc pracy. (263) Działania w sferze społecznej zostały ukierunkowane przede wszystkim na te związane ze zwiększaniem udziału społeczności w życiu Gminy i jednoczesnej integracji społeczności lokalnej oraz rozwojem infrastruktury społecznej, podnoszącej jakość życia mieszkańców i mających istotne znaczenie dla ożywienia społecznego Gminy oraz zapewnienia właściwych warunków bytowych społeczeństwa. (264) Przy wyborze wszystkich działań kierowano się przede wszystkim potencjałem ich oddziaływania, przy czym preferowano te działania, których zakres oddziaływania wykraczał poza obszary rewitalizacji i stwarzał warunki lepszej dostępności nie tylko dla potrzeb mieszkańców Gminy, a także turystów i inwestorów. (265) Zidentyfikowane i zhierarchizowane działania, ujęte w LPR, odpowiadają na potrzeby zarówno mieszkańców jak i władz samorządowych Gminy Rewal. Należy podkreślić, iż wszystkie przewidziane do realizacji w LPR działania stanowią odzwierciedlenie zdiagnozowanych problemów w Gminie i mają na celu przeciwdziałanie im. 6.1. Planowane działania (266) Zaplanowane do realizacji i ujęte w LPR działania stanowią sekwencję powiązanych ze sobą projektów ze sfer ekologiczno-przestrzennej, gospodarczej i społecznej, mających na 63 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” celu wyprowadzenie obszarów rewitalizacji ze stanów kryzysowych. Tworzą spójną i kompleksową koncepcję na potrzeby przyspieszonego, trwałego, zrównoważonego rozwoju Gminy, realizowaną w ramach jednego Projektu Zintegrowanego pn.: „Zwiększenie dostępności przestrzennej i turystycznej Gminy Rewal” (dalej Projekt Zintegrowany). Przy czym dostępność należy rozumieć jako możliwość korzystania z szans, jakie mieszkańcom i turystom odwiedzającym Gminę stworzy realizacja inwestycji w ramach Projektu Zintegrowanego, a tym samym rewitalizacja Obszaru Kryzysowego. (267) Projekt Zintegrowany ma na celu wykreowanie także w ramach powiązań sieciowych nowych produktów turystycznych dynamizujących rozwój lokalny i integrujących lokalną społeczność, modernizację tkanki, poprawę ładu i estetyki przestrzeni publicznej oraz ograniczenie negatywnych zjawisk społecznych. (268) Projekt Zintegrowany generuje warunki do zwiększenia dostępności przestrzennej Gminy rozumianej jako możliwość korzystania z szans, jakie stworzy mieszkańcom, turystom odwiedzającym Gminę i inwestorom rewitalizacja obszarów kryzysowych. Wpisuje się w szerszy program strategiczny Gminy, mający na celu odzyskanie, dla obecnych i przyszłych pokoleń, miejskich zasobów pod nowe, dotychczas niemożliwe do realizacji przez Gminę, funkcje społeczne i gospodarcze. Dąży do wyprowadzenia przestrzeni publicznej, na której zaszły niepożądane, destrukcyjne procesy, dotyczące w przeważającej mierze degradacji terenów zdekapitalizowanych i centrów miejscowości ze stanu kryzysowego. Prowadzi do poprawy jakości życia lokalnej społeczności i turystów. (269) Spośród grup docelowych, w przypadku których realizacja Projektu Zintegrowanego spowoduje zmniejszenie negatywnych zjawisk, należy wyodrębnić beneficjentów bezpośrednich od pośrednich. (270) Do grupy beneficjentów bezpośrednich, czyli tych którzy na realizacji Projektu skorzystają w sposób bezpośredni, należy zaliczyć: (a) Mieszkańców Gminy Rewal w liczbie 3,54 tys. osób (stan na koniec 2009r.), (b) Turystów (w rozumieniu GUS, tj. spędzających na obszarze Gminy co najmniej jedną noc), w liczbie ok. 142,47 tys. osób (stan na koniec 2009r.), (c) Podmioty i instytucje otoczenia biznesu, działające głównie w branży turystycznej. (271) Do grupy beneficjentów pośrednich, czyli tych którzy na realizacji Projektu skorzystają w sposób pośredni, należy zaliczyć podmioty gospodarcze, instytucje otoczenia biznesu oraz organizacje i stowarzyszania prowadzące działalność na terenie Gminy Rewal, w obszarze innym niż turystyka. (272) Zakłada się, że w wyniku realizacji Projektu Zintegrowanego i rewitalizacji obszaru kryzysowego poprawie ulegnie dostępność przestrzenna i turystyczna Gminy, tym samym wzrośnie jej konkurencyjność i atrakcyjność jako miejsca zamieszkania, wypoczynku i pracy. (273) Inwestorem wszystkich zaplanowanych w ramach LPR projektów do realizacji jest Gmina Rewal. (274) Zbiorcze zestawienie projektów zaplanowanych do realizacji w ramach Projektu Zintegrowanego, prezentuje poniższa tabela. 64 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 33. Zestawienie projektów w ramach Projektu Zintegrowanego Projekty Projekt 1: Rewitalizacja zabytkowej linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gminie Rewal – remont budynków i budowli wraz z zagospodarowaniem terenu Projekt: 2: Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu Projekt 3: Spotkania obywateli Miast i Gmin Bliźniaczych Unii Europejskiej Projekt 4: Wymiany młodzieży EUROCLIMA 6.2. Projekt Zintegrowany (275) W ramach Projektu Zintegrowanego przewiduje się realizację 4 projektów, w tym 2 o charakterze inwestycyjnym, 2 bezinwestycyjnym (projekty tzw. miękkie). (276) Zaawansowanie organizacyjne projektów jest zróżnicowane. Wszystkie projekty będą realizowane przez Urząd Gminy. (277) Zakłada się, że wraz z realizacją zaplanowanych w obecnej wersji LPR inwestycji i zwiększeniem dostępności przestrzennej i turystycznej Gminy powstaną warunki do realizacji kolejnych inwestycji w następnych latach 2011 – 2015, także przez innych partnerów procesu rewitalizacji, w tym finansowanych ze środków własnych lub kredytów oraz środków pomocowych z funduszy unijnych. (278) Na potrzeby opisu projektów wykorzystano celowo opracowane karty projektów. Projekt 1: Rewitalizacja zabytkowej linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gminie Rewal – remont budynków i budowli wraz z zagospodarowaniem terenu 65 KARTA PROJEKTU DO LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY REWAL DO 2015 ROKU 1. Nazwa projektu: Rewitalizacja zabytkowej linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gminie Rewal – remont budynków i budowli wraz z zagospodarowaniem terenu „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 2. Miejsce realizacji - ulice (charakterystyka miejsca): 3. Opis stanu istniejącego: Niechorze, Rewal, Pogorzelica, Trzęsacz, Śliwin 4. Opis zadań, które są do wykonania w ramach projektu Rewitalizacja obejmie m. in. przebudowę budynków dworcowych, budowli i infrastruktury technicznej wraz z zagospodarowaniem terenu w Niechorzu, Rewalu oraz Pogorzelicy. Wybudowane zostaną przystanki kolejki w Trzęsaczu, Śliwinie, Niechorzu - „Przystanek Latarnia Morska”. W zespole zabudowy dworcowej znajdą się kasy biletowe, punkty informacji turystycznej, poczekalnie pełniące funkcje kameralnej powierzchni wystawienniczej, kawiarnie, restauracje oraz pokoje gościnne. Przebudowane zostaną perony. Powstaną wypożyczalnie rowerów oraz 66 rowerownie. W Rewalu będzie można zwiedzić Galerię Miniatur Kolei Wąskotorowych, a w Pogorzelicy Skansen – Muzeum Kolei Wąskotorowej (w tym wystawa taboru kolejowego w plenerze). Turyści będą mogli korzystać z parkingów, znajdujących się przy każdej stacji kolejki Po II wojnie światowej kolejkę gryficką oraz inne linie zachodniopomorskie wcielono do PKP, tworząc tzw. Pomorskie Koleje Dojazdowe, które stanowiły najdłuższą sieć na Pomorzu Zachodnim. Mimo wprowadzenia bardziej wydajnej trakcji spalinowej oraz transporterów umożliwiających przewóz wagonów normalnotorowych, sieć kolejki stopniowo kurczyła się wskutek rozwoju transportu samochodowego. Na początku lat 50. czynnych było jeszcze ok. 580 km linii o ujednoliconej szerokości toru 1000 mm. Obecnie tylko w sezonie letnim eksploatowana jest jedna linia długości ok. 52 km z Gryfic do Pogorzelicy, przez Trzęsacz, Rewal, Śliwin i Niechorze. Jest to 22% wszystkich linii dawnej Gryfickiej Kolei Wąskotorowej. W 2001 r. Gmina Rewal została zaproszona do rozmów na temat likwidacji Gryfickiej Kolei Wąskotorowej. Polskie Koleje Państwowe zaproponowały gminie przejęcie zabytkowej linii, przebiegającej przez pięć miejscowości: Trzęsacz, Rewal, Śliwin, Niechorze i Pogorzelicę. Rada Gminy Rewal podjęła Uchwałę w sprawie przejęcia majątku ruchomego i nieruchomości od spółki PKP SA. Cała infrastruktura objęta jest ochroną prawną poprzez wpis do Rejestru Zabytków (decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie nr A-1286 z dnia 11.05.1995 r.). Zgodnie z obowiązującym prawem, prowadzenie działalności przewozowej wymaga uzyskania licencji. Podmiot ubiegający się o licencję musi mieć nieposzlakowana opinię, odpowiednie środki finansowe na prowadzenie działalności, tabor kolejowy oraz wnieść stosowną opłatę w wysokości 1750 euro. Użytkowany przez przewoźnika tabor oraz urządzenia linii kolejowej muszą uzyskać świadectwa bezpieczeństwa, wydane przez Urząd Transportu Kolejowego. Gmina Rewal uzyskała licencję nr WPO/064/2004 z dnia 28.04.2004 r., zgodnie z decyzją nr TRL/14/04 z dnia 11.10.2004 r., wydaną przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Na dzień dzisiejszy Nadmorska Kolej Wąskotorowa funkcjonuje w strukturze Gminy Rewal jako Referat Transportu Kolejowego. Na stałe zatrudnionych jest 10 pracowników (administracja i bieżące utrzymanie kolei). W sezonie letnim, kiedy kolej realizuje przewozy turystyczne, zatrudniane są dodatkowe osoby (ok. 5). Kolejka wyjeżdża z Gryfic i dalsza jej trasa przebiega przez Trzęsacz, Rewal, Śliwin i Niechorze do Pogorzelicy. Ogólny stan torowiska można uznać za zadowalający. Część linii nadmorskiej pod koniec lat 80. XX w. gruntownie wyremontowano. Obecnie konieczna jest stała konserwacja, połączona z wymianą spróchniałych i popękanych podkładów. Szczególnemu zużyciu podlegają rozjazdy kolejowe i jest to problem w obecnej chwili nie rozwiązany. Zużyte elementy, krzyżownice i iglice przekładane są z torów bocznych. Na odcinkach linii biegnących przez łąki dochodzi do podtapiania torowiska. Dzieje się tak dlatego, że tereny te, należące niegdyś do Państwowych Gospodarstw Rolnych w większości nie znalazły nowych dzierżawców i w ten sposób niekonserwowane rowy melioracyjne przestały odprowadzać nadmiar wody. Zmusiło to kolej do oczyszczania niektórych rowów na własny koszt. Sezonowy rozkład jazdy obowiązuje od maja do września. W sezonie 2008 z kolejki skorzystało 62 787 turystów. Poza sezonem cały tabor można zobaczyć w Muzeum Kolei Wąskotorowej w Gryficach. W okresie letnim, podczas weekendów, uruchamiany jest pociąg prowadzony parowozem Px48 „Parys”, złożony z wagonów turystycznych, przebudowanych z wagonów towarowych. Każdego roku przeprowadzana jest bieżąca konserwacja mostów i przepustów. Remontów wymagają również obiekty zaplecza technicznego oraz budynki dworcowe w Rewalu, Niechorzu i Pogorzelicy (np. budynek stacyjny w Niechorzu, postawiony na niestabilnym gruncie, zapadł się i przechylił o 15). „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Projekt 2: Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu 67 KARTA PROJEKTU DO LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY REWAL DO 2015 ROKU 1. Nazwa projektu: „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 2. Miejsce realizacji - ulice (charakterystyka miejsca): 3. Opis stanu istniejącego: 4. Opis zadań, które są do wykonania w ramach projektu 5. Cel realizacji projektu (proszę opisać najważniejsze efekty, jakie chce się osiągnąć realizując projekt) 6. Nazwa i adres głównego realizatora projektu (beneficjenta) Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu Gmina Rewal , miejscowość Rewal , Działka numer geod. 415 obręb Rewal 1 Położenie - w rejonie ulic Parkowej, Wesołej i Dworcowej. Obiekt zlokalizowany będzie w ścisłym centrum miejscowości Rewal i otoczony typową zabudową nadmorską. Zdewastowany teren obecnego „amfiteatru” wraz z budynkiem zaplecza sceny jest w bardzo złym stanie technicznym . W istniejącym stanie obiekt nie spełnia oczekiwań zarówno inwestora jak i osób z niego korzystających . Brak zadaszenia powoduje problem korzystania podczas niesprzyjającej pogody. Brak profesjonalnego zaplecza oraz wiek i stan zużycia istniejących elementów wyposażenia i obiektów spowodował iż obiekt przestał spełniać normy użytkowe. W ramach realizacji projektu przewiduje się : 1. Rozbiórkę istniejącego budynku zaplecza sceny amfiteatru , rozebranie istniejącej sceny oraz widowni wraz z niezbędnymi pracami ziemnymi 2. Budowę budynku kubaturowego Amfiteatru i Centrum Kultury 3. Wykonanie drogi wewnętrznej 4. Wykonanie dwóch parkingów po 3 stanowiska w tym jedno dla osób niepełnosprawnych 5. Wydzielenie miejsca do składowania śmieci . Projekt obejmuje budowę zadaszonej sceny i widowni na 1200 osób z zapleczem sanitarnym oraz budynek Centrum Kultury stanowiący również zaplecze dla sceny Amfiteatru. Planowane jest również zagospodarowanie ternu obejmujące place przed wejściem do obiektu, miejsca postojowe dla pracowników oraz zieleń zorganizowaną. Obiekt zaprojektowano zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz normami. W przeważającej części zastosowano surowce naturalne – konstrukcja zadaszenia nad widownią z drewna klejonego , ściany z pustaków ceramicznych, izolacja termiczna z wełny skalnej. Powierzchnia inwestycji: 1. Powierzchnia całej nieruchomości - 4456 m2 2. Powierzchnia istniejących obiektów budowlanych : obiekt kubaturowy 126 m2 , scena 222m2 , widownia 640m2 3. Powierzchnia planowanych obiektów budowlanych 1538 m2 - aktywizacja obszaru zdegradowanego - ożywienie gospodarcze - poprawa estetyki przestrzeni Gmina Rewal Urząd Gminy Rewal ul. Mickiewicza 19 72-344 Rewal Gminny Ośrodek Kultury w Rewalu Centrum Informacji Promocji i Rekreacji Gminy Rewal 7. Inne podmioty uczestniczące w realizacji projektu (jeśli istnieją) III kwartał 2011- II kwartał 2013 8. Przewidywany termin rozpoczęcia i zakończenia projektu 2009 2010 2011 9. Przewidywany, szacunkowy koszt realizacji 2008 projektu w rozbiciu na poszczególne lata 0 10. Finansowanie projektu 11. Dane kontaktowe realizującego projekt (imię i nazwisko osoby kontaktowej, telefon, email) 12. Posiadane zezwolenia niezbędne do realizacji projektu (np. pozwolenie na 0 0 2 000 000 2012 2013 2014 2015 4 000 000 3 000 000 0 0 Źródło finansowania Kwota Wkład własny Inwestora 1 000 000 Planowana wysokość dotacji z funduszy strukturalnych UE RPOWZ Oś Priorytetowa 5. Turystyka, kultura i rewitalizacja, Działanie 5.5. Rewitalizacja, Poddziałanie 5.5.1. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Inne źródła (kredyty bankowe) 3 600 000 Razem planowane nakłady inwestycyjne ogółem 9 000 000 Edyta Sobolak-Murzynowska, [email protected] 91/38 49 039 Przeprowadzona została procedura oddziaływania na środowisko – 4 400 000 68 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Projekt 3: Spotkania obywateli Miast i Gmin Bliźniaczych Unii Europejskiej 69 KARTA PROJEKTU DO LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY REWAL DO 2015 ROKU 1. Nazwa projektu: Spotkania Gminy obywateli Miast i Gmin Bliźniaczych Unii Europejskiej „Lokalny Program Rewitalizacji Rewal do 2015 roku” 2. Miejsce realizacji - ulice (charakterystyka miejsca): 3. Opis stanu istniejącego: Gmina Rewal , Gmina Eleftheres , Grecja Gmina Rewal organizuje wraz z partnerską Gminą Eleftheres spotkanie obywateli miast bliźniaczych w Gminie Rewal, rozwijanie w dalszym ciągu autentycznych więzi przyjaźni, współpracy i solidarności, które kształtują się już w drodze nawiązanych kontaktów i wymiany. Spotkanie obywateli miast bliźniaczych odbywa się cyklicznie, wymiany miały miejsce w latach 2005, 2006 ,2008 ,2010 r, kolejna wymiana planowa jest na w roku 2011. Zakłada się kontynuację projektu w kolejnych latach. 4. Opis zadań, które są do wykonania w Opis zadań ; ramach projektu -Spotkania i podejmowanie delegacji; - Twórcze spotkania grup roboczych; - Wspólne imprezy reprezentacji obydwu Społeczności z tematami będącymi przedmiotem zainteresowań dot. zjednoczenia europejskiego, itp.; Zwiedzanie miejsc archeologicznych, historycznych, kulturalnych, przyrodniczych, ekologicznych, produkcyjnych itp.; Organizowanie wystaw dla ukazania lokalnych walorów i osiągnięć , takich jak produkty , zabawki, fotografie itp.; Wymiana grup artystycznych, takich jak grupy taneczne, chóry, orkiestry itp., w celu zaprezentowania i promocji naszego bogactwa i naszych tradycji 5. Cel realizacji projektu (proszę opisać Cel realizacji : najważniejsze efekty, jakie chce się osiągnąć Zacieśnianie więzów braterstwa opartych na solidarności, realizując projekt) porozumieniu i wymianie doświadczeń oraz związków pomiędzy ludźmi na zasadach wspólnoty i wzajemnego zrozumienia opartego na wspólnej kulturze europejskiej wykraczającej poza wszelkie dzielące nas różnice, Kształtowanie więzów przyjaźni, solidarności i braterstwa w kontekście rodziny europejskiej pomiędzy różnymi grupami ludzi ( młodzieży, hodowców, przedsiębiorców , nauczycieli, przedstawicieli religijnych, polityków itp.), Popieranie ich współpracy na różnych poziomach działań ( szkoły, kluby sportowe, organizacje biznesowe, usługowe, Kościoły, Samorządy Miejskie/Gminne, itp.), Promocja unikalnych wartości i bogactwa narodowego i powszechnej kultury każdego z naszych narodów oraz wzajemnego zrozumienia i poznania oryginalności bogactwa narodowego i regionalnego strony drugiej, Wykorzystanie możliwości, które wynikają z projektów mających na celu pobudzenie współpracy pomiędzy lokalnymi władzami w ramach Unii Europejskiej, tak aby Władze Samorządowe wspólnie uczestniczyły w tych przedsięwzięciach, które będą możliwe do zrealizowania, Rozwijanie wymiany turystycznej pomiędzy społecznościami bliźniaczych miast, Wymiana wszelkiego rodzaju produktów takich jak dobra kulturalne, rolnicze, wymiana doświadczeń, informacji ekspertów, technologii itp., Informowanie o pracownikach samorządów miejskich/gminnych o systemach zarządzania i obsługi obywateli stosowanych w toku działań każdego z nich 6. Nazwa i adres głównego realizatora Gmina Rewal projektu (beneficjenta) Urząd Gminy Rewal Ul. Mickiewicza 19 72-344 Rewal 7. Inne podmioty uczestniczące w realizacji Gmina Eleftheres- Grecja 70 projektu (jeśli istnieją) 8. Przewidywany termin rozpoczęcia i Spotkanie obywateli miast bliźniaczych odbywa się cyklicznie, zakończenia projektu wymiany miały miejsce w latach 2005, 2006 ,2008 ,2010 r, kolejna wymiana planowa jest na w roku 2011 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Projekt 4: Wymiana młodzieży EUROCLIMA” 71 KARTA PROJEKTU DO LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY REWAL DO 2015 ROKU 1. Nazwa projektu: Wymiana młodzieży EUROCLIMA „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 2. Miejsce realizacji - ulice (charakterystyka miejsca): 3. Opis stanu istniejącego: 4. Opis zadań, które są do wykonania w ramach projektu Gmina Eleftheres, Gmina Rewal Gmina Rewal zorganizowała wraz z partnerską Gminą Eleftheres pierwsze spotkanie młodzieży, które odbyło się w dniach 1725.05.2010 w Gminie Eleftheres. Wymiana młodzieży polsko-greckiej odbyła się w ramach Programu Młodzież w działaniu. Kolejne spotkanie planowane jest na 2011r. Zakłada się kontynuację projektu w kolejnych latach. Dla tej wymiany młodzieży, obydwaj partnerzy byli w ścisłej komunikacji i współpracy zarówno podczas fazy przygotowywanej propozycji jak również podczas realizacji wymiany młodzieży. W szczególności, Gmina Eleftheres przystąpiła do przygotowania propozycji we współpracy z Gminą Rewal i w dalszym ciągu była odpowiedzialna za organizację imprez, które odbyły się podczas wymiany. Obie gminy ustanowiły dwa zespoły młodzieży, które wzięły udział w programie, a także dokonały wyboru przewodników dla tych dwóch grup. Głównym przedmiotem wymiany był wpływ środowiskowych zmian klimatycznych i sposoby ochrony, które młodzież Europy mogłaby promować w praktyce. Zadania, które realizowane były w projekcie: praca w grupach, warsztaty, zajęcia ogólno-rozwojowe, prezentacja potraw, wspólna degustacja, zajęcia integracyjne, zabawa, warsztaty ekologiczne, praca w grupach, drama, dyskusja. 5. Cel realizacji projektu (proszę opisać Wymiana ta miała miejsce w kontekście już wcześniej nawiązanych najważniejsze efekty, jakie chce się osiągnąć stosunków pomiędzy obywatelami Eleftheres i Rewala w oparciu o realizując projekt) Europejski Program „Europe for Citizens”. Wzajemnym pragnieniem obu społeczności było rozszerzenie tej doskonałej współpracy na młodzież, jako że jest ona najważniejszą częścią społeczeństwa. Celami tej wymiany było: Aktywne zaangażowanie młodych ludzi w sprawy środowiska i działania interaktywne Wymiana ideii i opinii pomiędzy młodymi ludźmi Zapoznanie z ideą integracji europejskiej Poznanie młodych ludzi z innych krajów Europy Zrozumienie i zdanie sobie sprawy z faktu, że młodzi ludzie obu krajów mają podobne problemy i zainteresowania Współpraca i połączony udział młodzieży obu krajów w procesie rozwoju, który odbywa się na europejskim poziomie regionalnym Pogłębienie ideii, że młodzi ludzie każdego kraju sa członkami wielkiej rodziny europejskiej, a jednocześnie zachowują oni swoją własną charakterystykę i tożsamość kulturową Równy współudział młodych ludzi ( w życiu społecznym) bez względu na różnice społeczne i płeć Zgodnie z wyżej wymienionymi celami, wymiana jest realizacją celów i priorytetów Programu Młodzież w Działaniu oraz oferuje zarówno narzędzia jak i założenia dla pomyślnej i trwałej kontynuacji tego projektu. 6. Nazwa i adres głównego realizatora projektu (beneficjenta) Gmina Rewal Urząd Gminy Rewal Ul. Mickiewicza 19 72-344 Rewal Gmina Eleftheres 7. Inne podmioty uczestniczące w realizacji projektu (jeśli istnieją) 8. Przewidywany termin rozpoczęcia i 01.03.2010 - 30.06.2010 , planowana kolejna – 2011r. zakończenia projektu 9. Przewidywany, szacunkowy koszt realizacji 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 72 2015 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 6.3. Plan finansowy Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku (279) Harmonogram rzeczowo-finansowy projektów inwestycyjnych zaplanowanych do realizacji w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku z uwzględnieniem źródeł finansowania prezentuje poniższa tabela. 73 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 34. Plan finansowy Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku Nazwa projektu Projekt 1: Rewitalizacja zabutkowej linii Nadmorskiej Kolei Wąskotorowej w Gminie Rewal remont budynków i budowli wraz z zagospodarowaniem terenu Projekt 2: Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu Projekt 3: Spotkania obywateli Miast i Gmin Bliźniaczych Unii Europejskiej Projekt 4: Wymiana młodziezy EUROCLIMA Razem Czas realizacji 2007-2012 2010-2015 2010-2015 2010-2015 Finansowanie projektu Źródło finansowania Kwota Ogółem 40 931 189 środki własne 25 485 157 środki z funduszy UE (RPOWZ) Inne źródła 15 446 032 Ogółem 9 000 000 środki własne 1 000 000 środki z funduszy UE Inne źródła (kredyt) Ogółem 25 187 2008 150 000 2009 200 000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 10 709 964 25 139 453 4 706 585 2 000 000 4 000 000 3 000 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 60 000 10 829 964 27 259 453 8 826 585 3 120 000 120 000 120 000 3 600 000 4 400 000 360 000 środki własne 240 000 środki z funduszy UE Inne źródła 120 000 Ogółem 360 000 środki własne 120 000 środki z funduszy UE Inne źródła 240 000 2010-2015 Ogółem Koszt realizacji projektu w rozbiciu na poszczególne lata 2007 50 651 189 środki własne 26 845 157 środki z funduszy UE Inne źródła 19 406 032 25 187 150 000 200 000 4 400 000 74 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 7. System wdrażania, monitorowania, aktualizacji. Komunikacja i partycypacja społeczna 7.1. Wdrażanie (280) Ważnym elementem decydującym o skuteczności realizacji założeń i celów każdego dokumentu planistycznego jest skuteczny i przemyślany system jego wdrażania. W Urzędzie Gminy został powołany Zespół Zadaniowy ds. rewitalizacji, odpowiedzialny za opracowanie założeń LPR i jego stałą aktualizację. Pełni w ramach systemu wdrażania funkcję ciała doradczego dla Wójta Gminy Rewal. (281) Do zadań Zespołu Zadaniowego ds. rewitalizacji należy koordynacja wdrażania LPR na obszarze Gminy, przygotowywanie projektów aktualizacji LPR, jego promocja, organizacja systemu monitorowania, współdziałanie z partnerami społecznymi. (282) Do zadań Zespołu Zadaniowego ds. rewitalizacji należy w szczególności: (a) Zbieranie, z wszelkich źródeł, informacji o rejonach Gminy, które wymagają wsparcia, (b) Inicjowanie propozycji nowych działań, w tym modyfikacja bądź całkowita zmiana granic obszaru, który powinien podlegać rewitalizacji, (c) Wstępna analiza zgłaszanych projektów, zarówno pod względem merytorycznym, jak i pod względem celowości, (d) Prowadzenie bieżącego monitoringu projektów i działań już realizowanych, przedstawianie propozycji ich bieżącej modyfikacji czy aktualizacji, (e) Składanie propozycji wniosków w zakresie zmian Lokalnego Programu Rewitalizacji na poziomie strategicznym. (283) Zadaniem Zespołu Zadaniowego ds. rewitalizacji jest także bieżąca współpraca ze wszystkimi beneficjentami LPR i realizatorem Projektu Zintegrowanego. Ponadto jest on zobligowany do udostępniania informacji, organizowania spotkań, konferencji, konsultacji w celu upowszechnienia informacji o LPR i o poszczególnych projektach. Informacje te powinny być upowszechniane wśród mieszkańców oraz działających na terenie Gminy podmiotów i środowisk opiniotwórczych. Obowiązkiem Zespołu jest ponadto organizowanie dialogu społecznego w sprawach dotyczących potrzeb oraz możliwości aktualizacji LPR. (284) Odpowiedzialność za realizację Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku ponosi Wójt Gminy. 7.2. Monitorowanie i ocena realizacji Projektu Zintegrowanego (285) Realizacja poszczególnych projektów i całego LPR monitorowana będzie na poziomie wskaźników produktu i rezultatu. Stopień ich osiągania sprawdzany będzie w ramach prowadzonego cyklicznie monitoringu. (286) Częstotliwość pomiaru zależy od kategorii wskaźnika i od poziomu jego pomiaru w strukturze wdrażania. Wskaźniki produktu będą mierzone raz na rok, wskaźniki rezultatu po zakończeniu poszczególnych projektów i podprojektów. 75 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (287) Monitoring prowadzić będzie Zespół Zadaniowy ds. rewitalizacji. Podstawą do jego przeprowadzania będą dane uzyskane od podmiotów zaangażowanych w rewitalizację wyznaczonego obszaru Gminy. Monitoring w zakresie osiąganych wskaźników produktu i rezultatu będzie wykonywany w oparciu o przedstawione poniżej wskaźniki. Wskaźniki produktu Liczba nowych/zmodernizowanych obiektów infrastruktury turystycznej Liczba projektów z zakresu rewitalizacji Liczba zrewitalizowanych obszarów Liczba projektów zapewniających zrównoważony rozwój oraz poprawiających atrakcyjność miast Liczba budynków poddanych renowacji Liczba budynków poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej Liczba budynków poddanych termomodernizacji Powierzchnia budynków poddanych termomodernizacji Liczba obiektów zmodernizowanych na cele kulturalne i turystyczne Długość zmodernizowanych dróg na obszarach objętych rewitalizacją Długość zmodernizowanych ulic i chodników w obszarach objętych rewitalizacją Powierzchnia zmodernizowanej nawierzchni jezdni Powierzchnia zmodernizowanych chodników w obszarach objętych rewitalizacją Liczba obiektów przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych Liczba zmodernizowanych obiektów infrastruktury społecznej Powierzchnia obiektów wybudowanych/ zmodernizowanych na cele sportowo-rekreacyjne Liczba terenów zielonych poddanych rekultywacji Wyremontowana powierzchnia biurowo - mieszkaniowa Wyremontowana powierzchnia szkolno - warsztatowa Wskaźniki rezultatu Powierzchnia zmodernizowanej elewacji zewnętrznej Powierzchnia wyremontowanych pokryć dachowych Powierzchnia kubatury wyburzonych budynków Powierzchnia obszarów poddanych rewitalizacji Liczba utworzonych miejsc pracy Liczba osób korzystających z obiektów infrastruktury turystycznej Powierzchnia nowych obiektów infrastruktury turystycznej Powierzchnia zabudowanych pustych przestrzeni publicznych Jednostka miary szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. m2 szt. km m. m2 m2 szt. szt. m2 ha m2 m2 Jednostka miary m2 m2 m2 ha szt. szt. m2 m2 7.3. System aktualizacji LPR (288) Procesy rewitalizacyjne mają charakter dynamiczny. Istotnym elementem LPR jest bieżąca ocena aktualnych potrzeb oraz priorytetów na poziomie Gminy. Ocena potrzeb powinna dotyczyć wskazania projektów, które należy realizować w pierwszej kolejności oraz wyboru nowych obszarów gdzie muszą zostać skoncentrowane działania związane z rozwojem społeczno-gospodarczym. (289) Celem aktualizacji jest identyfikacja nowych projektów bądź wprowadzanie zmian do już podjętych przedsięwzięć oraz dokonywanie wyborów o charakterze strategicznym, wypracowanie wizji rozwoju procesów rewitalizacji, przede wszystkim w skali całej Gminy i jej uwzględnienie przy planowaniu budżetu na kolejny rok kalendarzowy. 76 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” (290) Zespół Zadaniowy ds. rewitalizacji przyjmuje opinie, propozycje i wnioski dotyczące: aktualizacji projektów w ramach Projektu Zintegrowanego, włączenia do LPR nowych projektów, jak również ewentualnej modyfikacji istniejącego lub wyznaczenia nowego obszaru bądź obszarów wymagających rewitalizacji, w oparciu o terminy konkursów dla Poddziałania 5.5.1. i Poddziałania 5.5.2. 7.4. Komunikacja i partycypacja społeczna (291) Zarówno przygotowanie, jak i realizacja LPR odbywa się z zachowaniem zasady partnerstwa. W trakcie prac nad dokumentem planowane kierunki działań oraz projekty były konsultowane ze środowiskami partnerów społecznych, zainteresowanymi określonymi dziedzinami. (292) Powodzenie działań realizowanych w ramach LPR wymaga współpracy wielu podmiotów, nie tylko z sektora publicznego. Władze Gminy Rewal dążyć będą do jak największego zaangażowania w działania rewitalizacyjne podmiotów prywatnych. (293) Realizacji LPR będzie towarzyszyła otwarta polityka informacyjna, zarówno podczas opracowywania programu, jak i podczas jego późniejszej realizacji. (294) Zakłada ona informowanie mieszkańców rewitalizowanego obszaru oraz całej Gminy, najpierw o założeniach Projektu Zintegrowanego, później o konkretnych projektach, wreszcie o efektach prac. Informacje będą upowszechniane poprzez opracowanie materiałów informacyjnych o programie rewitalizacji, a także ulotek informujących o poszczególnych projektach (przedmiot projektu, cele realizacji projektu, przewidywane koszty i terminy realizacji). (295) Na stronie internetowej Urzędu Gminy zamieszczane będą bieżące informacje o postępach we wdrażaniu LPR i poszczególnych projektów, zdjęcia obszaru objętego LPR wraz z przedstawieniem osiągniętych efektów, ankiety, sondaże i wyniki przeprowadzonych badań. (296) Konsultacje społeczne będą przeprowadzane przez cały okres realizacji LPR, przy czym konsultacje bezpośrednie, z mieszkańcami i środowiskami opiniotwórczymi, odbywać się będą co najmniej raz w roku. 8. Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko (297) Pismem z dnia 30 września 2010r. znak: RDOŚ-32-WOOŚ.OSZP-7040/96/7/10/AM Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Szczecinie stwierdził, iż biorąc pod uwagę rodzaj, lokalizację, a także charakter działań przewidzianych w Lokalnym Programie Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku nie zachodzi konieczność przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko dla przedmiotowego dokumentu. (298) Przedmiotowe pismo stanowi Załącznik 5. 77 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” 9. Zakończenie (299) Opracowanie Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku jest wynikiem identyfikacji endogenicznych czynników rozwoju obszarów zdegradowanych, generujących warunki do przyspieszonego, trwałego, zrównoważonego rozwoju całej Gminy. W przypadku Gminy Rewal chodzi w szczególności o położenie geograficzne, zasoby turystyczne, surowcowe i przyrodnicze. (300) LPR opracowuje się w celu kontynuacji procesu rewitalizacyjnego i uruchomienia działań rewitalizacyjnych na obszarach uznanych za kryzysowe, w tym wykreowania w ramach powiązań sieciowych nowych produktów turystycznych dynamizujących rozwój lokalny i integrujących lokalną społeczność, modernizacji tkanki miejskiej, poprawy ładu i estetyki przestrzeni publicznej oraz ograniczenia negatywnych zjawisk społecznych. (301) LPR umożliwi Gminie aplikowanie o środki finansowe z Unii Europejskiej na realizację zadań, które zostały ujęte w LPR. Załącznik 1: Tabela ze społeczno-gospodarczymi kryteriami wyznaczania obszarów kryzysowych Załącznik 2: Mapa Obszaru I Załącznik 3. Matryca logiczna Projektu 2: Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu Załącznik 4. Materiał zdjęciowy do Projektu 2: Budowa Centrum Kultury i Amfiteatru w Rewalu Załącznik 5. Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko Spis tabel Tabela 1. Sposób użytkowania gruntów w Gminie Rewal wg wybranych kategorii (stan na 1.01.2010r.) ........................ 14 Tabela 2. Struktura własnościowa gruntów w Gminie Rewal...................................................................................... 15 Tabela 3. Wykaz obowiązujących na terenie Gminy Rewal miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ........ 16 Tabela 4. Długość sieci drogowej w km (stan na styczeń 2008r.)................................................................................ 19 Tabela 5. Wykaz dróg gminnych na terenie Gminy Rewal w km (stan na styczeń 2008r.) ............................................. 19 Tabela 6. Dane dotyczące sieci wodociągowej w Gminie Rewal .................................................................................. 20 Tabela 7. Dane dotyczące sieci kanalizacyjnej w Gminie Rewal ................................................................................... 20 Tabela 8. Dane dotyczące sieci gazowej w Gminie Rewal .......................................................................................... 21 Tabela 9. 10Struktura Wartości Dodanej Brutto wg rodzajów działalności w latach 2006-2007 ...................................... 23 Tabela 11. Struktura Wartości Dodanej Brutto wg sektorów instytucjonalnych w latach 2006-2007................................ 24 Tabela 12.Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON w latach 2007 – 2009 ........................... 25 Tabela 13. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON .......................................................... 25 Tabela 14. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON wg sekcji PKD ..................................... 25 Tabela 15. Wykorzystanie bazy noclegowej w Gminie Rewal w latach 2007-2009 ......................................................... 28 Tabela 16. Liczba ludności Gminy Rewal w latach 2007 – 2009 .................................................................................. 31 Tabela 17. Ruch naturalny i migracje w latach 2007-2009.......................................................................................... 31 Tabela 18. Ludność wg ekonomicznych grup - wiekowych ......................................................................................... 32 Tabela 19. Struktura osób pracujących według płci ................................................................................................... 32 Tabela 20. Struktura osób bezrobotnych .................................................................................................................. 32 Tabela 21. Struktura osób bezrobotnych według prawa do zasiłku .............................................................................. 33 Tabela 22. Charakterystyka gospodarstw domowych w Gminie Rewal ......................................................................... 33 78 „Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku” Tabela 23. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej w Gminie Rewal .............................................................. 35 Tabela 24.Zestawienie przyczyn ubiegania sie o pomoc społeczną w Gminie Rewal ...................................................... 35 Tabela 25. Szkoły podstawowe i gimnazjalne ............................................................................................................ 36 Tabela 26. Przestępczość w Gminie Rewal w latach 2007-2009 .................................................................................. 36 Tabela 27. Przestępczość według kategorii w Gminie Rewal w latach 2007-2009.......................................................... 37 Tabela 28. Sytuacja mieszkaniowa w Gminie Rewal ................................................................................................... 38 Tabela 29. Mieszkania wyposażone w instalacje ........................................................................................................ 39 Tabela 30. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania .......................................................................................... 39 Tabela 31. Mieszkania zamieszkane wg okresu budowy budynku, stan 2002r. ............................................................. 40 Tabela 32. Zestawienie kryteriów obligatoryjnych i wskaźników bazowych pozwalających na wyznaczenie obszarów rewitalizacji................................................................................................................................................... 60 Tabela 33. Zestawienie projektów w ramach Projektu Zintegrowanego ....................................................................... 65 Tabela 34. Plan finansowy Lokalnego Programu Rewitalizacji Gminy Rewal do 2015 roku ............................................. 74 79