OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NIŻAŃSKIEGO ZA ROK 2010 OCENA STANU SANITARNEGO I SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ POWIATU NIŻAŃSKIEGO ZA ROK 2010 Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest ochrona zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiska oraz zapobieganie powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych poprzez działania umożliwiające zachowanie bezpieczeństwa zdrowotnego ludzi lub je przywracające na podstawie identyfikacji i oszacowania skali zagrożeń, a także kształtowanie odpowiednich postaw i zachowań zbiorowości ludzkiej. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Nisku jest zakładem opieki zdrowotnej powołanym do prowadzenia działalności kontrolno-nadzorowej na terenie powiatu niżańskiego. Swym zasięgiem obejmuje powiat niżański w skład którego wchodzi 7 gmin i 3 miasta /Nisko, Rudnik nad Sanem, Ulanów/ Sytuacja epidemiologiczna W 2010 roku przeprowadzono 372 wywiady epidemiologiczne dotyczące chorób zakaźnych. W porównaniu z rokiem 2009 nastąpił nieznaczny spadek liczby zatruć pokarmowych, zarejestrowano 28 zachorowań, a w roku 2009 – 32. Badania laboratoryjne w pobranego od osób chorych materiału wykazały obecność pałeczek Salmonella enteritidis. Zarejestrowano spadek zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowe u dzieci do lat 2, na ospę wietrzną oraz na grypę. Przeciwko grypie sezonowej zaszczepiło się 1346 osób, co stanowi 1,97% ludności w powiecie. W roku 2010 nie odnotowano zachorowań na grypę AH1N1. Na porównywalnym poziomie z rokiem 2009 odnotowano zachorowania na: nagminne zapalenie przyusznic, płonicę, bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 oraz wirusowe zakażenia jelitowe. W roku sprawozdawczym zarejestrowano 110 przypadków pokąsań przez zwierzęta, po których u 14 osób podjęto szczepienia przeciwko wściekliźnie. Zaszczepionych zostało 13 osób pokąsanych przez psy nieznane i 1 osoba pokąsana przez kota. W 2010r. zmniejszeniu uległa ilość zarejestrowanych osób z antygenemią HBs i z przeciwciałami anty HCV. W zakresie nadzoru epidemiologicznego nad chorobami zakaźnymi i zakażeniami współpracowano również z innymi służbami i inspekcjami. W związku z wystąpieniem na terenie powiatu podtopień, współpracowano z lokalnymi urzędami gmin i Powiatowym Zespołem Zarządzania Kryzysowego. Dokonywano oględzin podtopionych obiektów użyteczności publicznej (niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, szkoły, zakłady produkujące żywność). Jednocześnie przekazywano ulotki dla powodzian dotyczące postępowania w przypadku zalania żywności, studni i pomieszczeń oraz rozdawano środki dezynfekcyjne (wapno chlorowane, chloramina T). Wydawano szczepionkę przeciwko tężcowi dla służb biorących udział w likwidacji skutków powodzi. Prowadzono również szeroką akcję informacyjną dot. postępowania z żywnością na terenach zalewowych oraz postępowania z zebraną żywnością w punktach zbiórek. Zakłady służby zdrowia W roku 2010 objęto nadzorem 90 placówek świadczących usługi medyczne. Kontrole mające na celu zapewnienie bezpiecznych warunków udzielania świadczeń zdrowotnych były przeprowadzane w zakresie: stanu sanitarno-technicznego, procedur dezynfekcji, sterylizacji, postępowania z odpadami i bielizną oraz wykonawstwa szczepień ochronnych. W obiektach tych przeprowadzono 145 kontroli sanitarnych, wydano 15 decyzji administracyjnych dot. stanu sanitarno-technicznego. Na koniec 2010 roku 81 obiektów służby zdrowia spełniało wymagania obowiązujących rozporządzeń. Uchybienia techniczne w obiektach nie spełniających wymagań stwierdzane podczas kontroli uwzględnione są w programach dostosowawczych opracowanych przez te placówki i pozytywnie zaopiniowanych przez PPIS. W roku 2010 przeprowadzono 56 kontroli z zakresu szczepień ochronnych w 22 punktach szczepień. Zarejestrowano 1 niepożądany odczyn poszczepienny. Szczepienia realizowane są zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych. Warunki zdrowotne środowiska W 2010r. nadzorowano 14 wodociągów sieciowych oraz 4 wodociągi lokalne. Przeprowadzone badania próbek wody z wodociągów lokalnych wykazały, że nadal w 3 z nich woda nie odpowiada obowiązującym wymaganiom ze względu na przekroczenia parametrów fizyko-chemicznych: barwa, mętność, odczyn, żelazo, mangan i amonowy jon (Publiczna Szkoła Podstawowa w Wolinie ul. Piaskowa, Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 4 w Nisku ul. Dąbrowskiego 8, Publiczna Szkoła Podstawowa Nr 3 w Rudniku nad Sanem ul. M. Konopnickiej 58). Poprawie uległa jakość wody z wodociągu sieciowego w Sierakowie (w zakresie parametrów fizyko-chemicznych: mangan, barwa i mętność). W dalszym ciągu 2 wodociągi sieciowe (Koziarnia i Nisko) zaopatrują konsumentów w wodę złej jakości ze względu na przekroczenia barwy, mętności, manganu i żelaza. Ponadto w wodzie podawanej do sieci z wodociągu sieciowego w Nisku występują przekroczenia dopuszczalnej wartości niklu. W wodzie z 4 wodociągów sieciowych (Jeżowe, Koziarnia, Rudnik ul. Stróżańska oraz Sigiełki) stwierdzono również przekroczenia w zakresie parametrów mikrobiologicznych (bakterie grupy coli). Pozostałe wodociągi sieciowe i lokalne podawały wodę dobrej jakości. W 2010r. wydano 3 decyzje administracyjne dot. złego stanu sanitarno-technicznego wodociągów w Zarzeczu, Jeżowem i Nisku. Dwie zostały zrealizowane, natomiast przedłużono termin doprowadzenia do należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń stacji uzdatniania wody w Nisku. Pod nadzorem PPIS w Nisku znajdowały się 2 miejsca zwyczajowo wykorzystywane do kąpieli na rzece Tanew: - przy ul. Podlądzie w Ulanowie, - przy stanicy Harcerskiej w Łazorach (gm. Harasiuki). Przez cały sezon letni woda w rzece Tanew była przydatna do kąpieli. W związku z nowelizacją ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz.U. z 2005r. Nr 239, poz. 2019 z późn. zm.) obecnie nadzorem zostaną objęte jedynie kąpieliska wyznaczone uchwałą rady gminy oraz zgłoszone przez organizatora miejsca wykorzystywane do kąpieli. Stan sanitarno-techniczny basenu otwartego nadzorowanego przez PPIS w Nisku oraz jego eksploatacja nie budziły zastrzeżeń. W ewidencji zarejestrowano 128 obiektów użyteczności publicznej (m. in. hotele, motele, zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tereny rekreacyjne, zakłady pogrzebowe, ośrodki kultury, obiekty sportowe). Na koniec 2010r. 6 z w/w obiektów oceniono jako złe. Stan sanitarno-techniczny większości ośrodków wczasowo-turystycznych, hoteli oraz obiektów związanych z obsługą podróżnych w tym środków transportu do przewozu osób został oceniony jako prawidłowy. Nadzór nad zakładami pracy Zadania PIS w zakresie higieny pracy polegają na sprawowaniu bieżącego i zapobiegawczego nadzoru oraz na prowadzeniu działalności zapobiegawczej przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska pracy. W zakresie tym PIS sprawuje nadzór nad higienicznymi warunkami pracy w zakładach, który polega na wykrywaniu zagrożeń zdrowotnych i ocenie warunków środowiska pracy, w oparciu o przeprowadzone pomiary stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. Zadaniem PIS w zakresie higieny pracy jest wyegzekwowanie od zakładów pracy zgodności warunków zdrowotnych pracy z przepisami prawnymi. Ma to na celu zapobieganie powstawaniu chorób zawodowych i para zawodowych poprzez polepszenie stanu sanitarno-higienicznego pracy. Organy PIS sprawują również nadzór nad przestrzeganiem przepisów unijnych w zakresie nadzoru na chemikaliami, środkami powierzchniowo czynnymi i detergentami, obrotem prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3 oraz handlem prekursorami narkotyków pomiędzy Wspólnotą a państwami trzecimi. Organy PIS egzekwują przepisy dotyczące wprowadzania do obrotu produktów biobójczych i substancji czynnych oraz ich stosowania w działalności zawodowej. W 2010 roku skontrolowano 82 zakłady pracy (42% zakładów będących w ewidencji). Przeprowadzono 134 kontrole sanitarne oraz wydano 46 decyzji administracyjnych dot. poprawy warunków środowiska pracy. Do najczęściej stwierdzanych podczas kontroli sanitarnych uchybień należą: - brak aktualnych pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy w 31 zakładach ( 37,8%) - brak oceny ryzyka zawodowego ( lub brak uwzględnienia wszystkich zagrożeń występujących w środowisku pracy) w 23 zakładach ( 28 %), - nieprawidłowości z zakresy stosowania substancji i preparatów niebezpiecznych w 13 zakładach ( 15,9 %), – nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń produkcyjnych i zaplecza socjalnego w 12 zakładach (14,6%). Z analizy narażenia zawodowego wynika, że w 2010 roku 380 pracowników eksponowanych było na jeden lub kilka czynników szkodliwych dla zdrowia w stężeniach lub natężeniach przekraczających dopuszczalne normatywy higieniczne, co stanowi około 11,8 % ogólnej liczby zatrudnionych w skontrolowanych zakładach. Narażenie na poszczególne czynniki środowiska pracy w 2010roku przedstawiało się następująco: - 346 pracowników eksponowanych było na ponadnormatywny hałas, - 32 pracowników pracowało w ponadnormatywnym zapyleniu, - 2 pracowników narażonych było na drgania mechaniczne przekraczające normatyw higieniczny, - 22 pracowników pracujących w ekspozycji na czynniki rakotwórcze (głównie promieniowanie jonizujące) , W 15 zakładach (18,3 %) wartości stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia przekraczały dopuszczalne normatywy higieniczne. Skutkiem pracy w warunkach z przekroczonymi normatywami higienicznymi czynników szkodliwych, kontaktu z czynnikami alergizującymi i zakaźnymi oraz niewłaściwej opieki profilaktycznej są choroby zawodowe. W porównaniu z 2009 rokiem dla 128 pracowników w 2010 roku warunki pracy uległy poprawie ze względu na obniżenie stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia. W 2010 roku na terenie powiatu stwierdzono 2 przypadki chorób zawodowych oraz prowadzono 3 postępowania wyjaśniające w związku ze zgłoszeniami podejrzeń chorób zawodowych. W ramach zabezpieczenia społeczeństwa przed niebezpiecznymi skutkami biernego palenia pracownicy PIS rozprowadzają w zakładach pracy broszury o w/w tematyce. Obiekty żywnościowo – żywieniowe W powiecie niżańskim, w ewidencji w roku 2010 znajdowało się 538 obiektów żywnościowo-żywieniowych. Spośród ogólnej liczby najliczniejszą grupę stanowiły: • sklepy spożywcze – 281, • środki transportu żywności – 79, • zakłady żywienia zbiorowego otwarte (restauracje, bary) – 62, • zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego (stołówki szkolne, przedszkolne) – 54, • piekarnie – 13, • inne obiekty obrotu żywnością – 10. W roku 2010 przeprowadzono 503 kontrole, w wyniku których wydano 200 decyzji administracyjnych, w tym m.in.: - 50 nakazujących usunięcie uchybień dotyczących stanu technicznego, - 1 wstrzymujące działalność produkcyjną zakładu ( za nieodpowiedni stan sanitarny), - 1 wstrzymujące działalność handlową zakładu (za nieodpowiedni stan sanitarny), - 2 zakazujące wprowadzania do obrotu handlowego środków spożywczych nieopanowanych (ze względu na złą jakość wody ), - 104 zatwierdzające zakłady obrotu, produkcji i transportu żywności, - 11 zatwierdzające warunkowo zakłady obrotu, produkcji i transportu żywności. Do badan laboratoryjnych pobrano 176 próbek żywności – zakwestionowano 6 (2 próbki soli i 4 próbki napoju niegazowanego). W obiektach żywnościowo-żywieniowych dokonano 219 kompleksowych kontroli zgodnie z arkuszem oceny stanu sanitarnego. W wyniku kontroli ocena sanitarna zakładów wypadła pozytywnie lub wymagała niewielkiej poprawy. W 2010 r. otrzymano 23 powiadomienia alarmowe oraz 13 informacyjnych w systemie RASFF (system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i paszach). W wyniku podjętych działań nie stwierdzono w obrocie produktów wymienionych w powiadomieniach alarmowych. W ramach funkcjonowania systemu RAPEX (system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach nieżywnościowych), otrzymano 12 powiadomień dotyczących kosmetyków oraz artykułów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Przeprowadzone kontrole nie wykazały występowania w obrocie artykułów objętych powiadomieniami. W kontrolowanych obiektach częstym problemem jest nieodpowiedni stan techniczny pomieszczeń, sprzętu i urządzeń. W dalszym ciągu odnotowuje się brak bieżącej realizacji zadań z zakresu opracowania i wdrożenia zasad systemu HACCP. Placówki nauczania i wychowania Na terenie powiatu niżańskiego znajduje się 88 placówek nauczania i wychowania. W ramach nadzoru nad warunkami pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach, pracownicy Higieny Dzieci i Młodzieży PSSE w Nisku przeprowadzili w ubiegłym roku 166 kontroli. Nadzorując bezpieczne i higieniczne warunki pobytu wychowanków i uczniów w podległych placówkach zgodnie z przepisami prawnymi, wydano 7 decyzji merytorycznych. Dla zapewnienia uczniom higienicznych warunków pobytu w placówkach, w trakcie kontroli oceniano: - rozkłady zajęć lekcyjnych, uwzględniających zasady higieny umysłowej, - dostosowanie do wzrostu stanowiska pracy ucznia (krzesło i stolik) - dostępność infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego, - dokonywano pomiarów temperatury w salach lekcyjnych w okresie grzewczym. W związku z możliwością wystąpienia zachorowań na grypę A/H1N1 kładziono nacisk na zapewnienie w szkołach warunków do utrzymania higieny osobistej (środki czystości, dostęp do bieżącej ciepłej wody). W okresie wakacji i ferii zimowych przeprowadzano kontrole zorganizowanych na terenie powiatu form wypoczynku (kolonie, obozy) zwracając uwagę na bezpieczeństwo i higienę odpoczywających dzieci i młodzieży. Wszystkie placówki nauczania i wychowania na terenie powiatu niżańskiego spełniają standardy placówek oświatowych. Budynki, w których się mieszczą wykorzystywane są zgodnie z ich przeznaczeniem. Ich stan sanitarno-techniczny jest dobry. Większość jest podłączona do kanalizacji centralnej i wodociągów sieciowych, wszystkie posiadają ciepłą wodę w sezonie grzewczym. Kontrole wykazały, że placówki są w ogólnym dobrym stanie czystości i porządku. Stan sanitarno-techniczny w placówkach sukcesywnie ulega poprawie. W roku 2010 poprawę stanu sanitarno-technicznego uzyskano poprzez oddanie do użytku: - kompleksu boisk sportowych z zapleczem sanitarnym w PSP Nr 1 Nisko, - kompleksu boisk sportowych z zapleczem sanitarnym w ZS w Jacie. Na powstałe Punkty Wydawania Posiłków (obiady dowożone) wydano pozytywne opinie sanitarne: - Punkt Przedszkolny przy PSP w Hucie Krzeszowskiej, - Świetlica Środowiskowo-Profilaktyczna w Zarzeczu, - Świetlica Środowiskowo-Profilaktyczna w Nowosielcu, - Świetlica Środowiskowo-Profilaktyczna w Wolinie. Ponadto poprawę stanu sanitarno-technicznego uzyskano także poprzez modernizacje oraz generalne remonty: Nisko- Przedszkole Nr 1, PSP Nr 1, PSP Nr 6, PSP Wolina, ZS Nr 3, Rudnik nad Sanem - PSP Nr 1; PSP Nr 2; PSP Przędzel; PSP Harasiuki; PSP Dąbrówka; PSP Mostki Sokale; ZS Krzeszów; ZS Jarocin; ZS Kurzyna Średnia. Niezależnie od powyższego lepszy stan sanitarny placówek uzyskuje się poprzez egzekwowanie realizacji obowiązków wynikających z wydanych decyzji. Na wyróżnienie pod tym względem zasługuje Gmina i Miasto Nisko, która w roku 2010 wykonała 12 decyzji z lat wcześniejszych. W celu dalszej poprawy stanu sanitarno-technicznego należy dążyć do : - podłączenia do sieci wodociągowej i kanalizacyjnej placówek, które do chwili obecnej nie zostały jeszcze podłączone : sieć wodociągowa - PSP w Wolinie, Niepubliczne Przedszkole ul. Gisgesa, PSP Nr 3 w Rudniku nad Sanem, sieć kanalizacyjna - ZS Nr 3 w Nisku, ZS w Nowosielcu, PSP w Wolinie, - zapewnienia warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów (mydło, ręczniki jednorazowego użytku i papier toaletowy w dostatecznej ilości w każdej placówce), - zapewnienia ciepłych posiłków dla wszystkich uczniów we wszystkich placówkach, - wyposażenia placówek w meble szkolne dostosowane do wzrostu uczniów. Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia Działalność oświatowo-zdrowotna na terenie powiatu niżańskiego prowadzona jest poprzez realizację zadań wynikających z programów krajowych, wojewódzkich i lokalnych. Tematyka prowadzonych działań dotyczyła: - promocji zdrowego stylu życia, - promowania zdrowego żywienia – zapobieganie nadwadze i otyłości, - profilaktyki chorób zakaźnych ( HIV/AIDS, Grypa AH1N1), - profilaktyki nowotworów (rak piersi, rak szyjki macicy), -ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu. Oprócz długotrwałych programów prozdrowotnych inicjowano kampanie i akcje prozdrowotne dotyczące obchodów: - Światowego Dnia Zdrowia, - Światowego Dnia bez Tytoniu, - Bezpiecznych Wakacji, - Światowego Dnia AIDS, - Światowego Dnia Rzucania Palenia. Przy wdrażaniu programów organizowano szkolenia dla różnych grup zawodowych. Przy kontynuacji i organizacji nowych interwencji programowych i nieprogramowych organizowane były narady. Założeniem organizowanej działalności oświatowo- zdrowotnej i promocji zdrowia było przede wszystkim promowanie zdrowego stylu życia, rozwijanie indywidualnej odpowiedzialności za zdrowie, działanie na rzecz poprawy czynników determinujących zdrowie, a tym samym zapobieganie chorobom. Przy organizacji przedsięwzięć nawiązano współpracę z: Urzędami Miast i Urzędami Gmin, Starostwem Powiatowym, Komendą Powiatową Policji, Niżańskim Centrum Kultury „Sokół”, Miejskim Ośrodkiem Kultury w Rudniku nad Sanem, Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, placówkami nauczania i wychowania, zakładami opieki zdrowotnej, zakładami pracy, lokalnymi mediami. Celem głównym organizowanej działalności oświatowo-zdrowotnej było podniesienie poziomu kultury zdrowotnej mieszkańców naszego powiatu, a poprzez dostarczenie informacji i wiedzy, zmianę sposobu myślenia o zdrowiu własnym i swoich najbliższych. „Trzymaj Formę” – kontynuacja programu ogólnopolskiego Program służy promocji aktywności fizycznej, uczy prawidłowego, czyli zróżnicowanego i zbilansowanego sposobu odżywiania się dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności indywidualnej za zdrowie i zasady wolnego wyboru. Program adresowany był do uczniów szkół podstawowych oraz szkół gimnazjalnych na terenie powiatu niżańskiego. Realizacja programu „Trzymaj Formę” wpływa na kształtowanie wśród młodzieży pozytywnych postaw wobec zdrowia, zwiększenie dbałości o własne zdrowie, urodę i sprawność fizyczną. Zasięg programu objął 31 placówek nauczania i wychowania Programem objęto 4423 uczniów. „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu” Program adresowany był do dzieci i młodzieży, pracowników służby zdrowia oraz mieszkańców. Celem programu było ograniczenie zdrowotnych skutków palenia tytoniu czynnego i biernego, zapobieganie chorobom powstającym w wyniku palenia tytoniu oraz tworzenie stref wolnych od dymu tytoniowego. Dystrybuowano materiały edukacyjne w postaci ulotek oraz plakatów w placówkach nauczania i wychowania, zakładach opieki zdrowotnej, obiektach użyteczności publicznej, zakładach pracy, obiektach żywnościowo-żywieniowych. Jednocześnie udostępniano prezentacje multimedialne i spoty reklamowe do wykorzystania w szkołach. W placówkach szkolno-wychowawczych zorganizowano szereg prelekcji i pogadanek dot. szkodliwości palenia tytoniu. W roku 2010 łącznie programem objęto 785 osób z placówek oświato-wychowawczych działających na terenie naszego powiatu. W ramach Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej Światowego Dnia Bez Papierosa podejmowano szereg działań. Grupą docelową byli uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, pacjenci służby zdrowia, kobiety ciężarne oraz ogół społeczeństwa. Koordynatorami obchodów byli pracownicy pionu Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE w Nisku, natomiast realizatorami nauczyciele szkół / nauczyciele plastyki i biologii, psycholog, pedagodzy szkolni, wychowawcy klas/, naczelna pielęgniarka szpitala, pielęgniarka Aresztu Śledczego, pielęgniarki ZOZ-ów oraz higienistki szkolne. Zorganizowano 6 narad dla współrealizatorów obchodów, konkurs plastyczny dot. antyreklamy palenia, przeprowadzono szereg pogadanek w klasach gimnazjalnych nt. szkodliwości palenia. W Szpitalu im. PCK w Nisku przygotowano punkt informacyjno-edukacyjny dla pacjentów i pracowników szpitala, wyeksponowano plakaty antytytoniowe, rozłożono ulotki, natomiast w Areszcie Śledczym w Nisku przeprowadzono szkolenie i wyeksponowano plakaty antytytoniowe i ulotki. Miejski Ośrodek Kultury w Rudniku nad Sanem włączył się aktywnie w kampanię antytytoniową poprzez oplakatowanie miasta, zorganizowanie punktu informacyjnoedukacyjnego. „Co każda kobieta wiedzieć powinna” Powyższy program edukacyjny miał na celu zwrócenie uwagi na wczesną diagnostykę i zwiększenie efektywności leczenia nowotworów złośliwych piersi. Program adresowany był do uczennic, nauczycielek szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych, pielęgniarek oraz kobiet zatrudnionych w stacji sanitarnoepidemiologicznej. W trakcie programu realizowano naukę samobadania piersi. Istotnym również było zachęcanie młodzieży do wizyt u specjalistów w celu wczesnej diagnostyki i leczenia. Szkolenia prowadziła Konsultantka Profilaktyki Raka Piersi. Programem objęto 30 zakładów opieki zdrowotnej, 4 placówki nauczania i wychowania. 347 kobiet uczestniczyło w programie nauki samobadania piersi. „Zawsze razem”; „Zapobieganie HIV/AIDS i chorbom przenoszonych drogą płciową. Edukacja młodzieży szkolnej” Program adresowany był do społeczności lokalnej. Głównymi odbiorcami była młodzież szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, nauczyciele i pedagodzy szkolni oraz uczniowie szkół podstawowych. Celem było ograniczenie liczby zakażeń wirusem HIV oraz kształtowanie postaw akceptacji i życzliwości wobec osób żyjących z HIV. Ponadto propagowano i utrwalano świadomość na temat ryzykownych zachowań w kontekście HIV/AIDS. Zasięg programu objął 13 placówek nauczania i wychowania, uczestniczyło w nim 1481 osób. „Bezpieczne Wakacje” Państwowa Inspekcja Sanitarna w Nisku realizowała również w ramach kampanii prozdrowotnej „Bezpieczne Wakacje” programy dotyczące zdrowego i bezpiecznego wypoczynku podczas wakacji. Poruszała problematykę związaną z zapobieganiem m.in. chorobom zakaźnym w tym HIV i AIDS oraz zapobieganiu oparzeniom słonecznym i nowotworom skóry. Głównymi celami kampanii było zachęcanie kobiet planujących macierzyństwo i oczekujących dziecka do rozważenia wykonania testu w kierunku HIV, by uchronić poczęte dziecko przed zakażeniem w przypadku, gdy zakażona jest matka. Swoim zasięgiem objęła również uczestników letniego wypoczynku, w tym dzieci i młodzież w celu ochrony przed nadmierną ekspozycją na promieniowanie UV, zarówno naturalne jak i sztuczne (solaria). W ramach programów „Wróć bez HIV” oraz „Rozsądnie korzystaj ze słońca” przeprowadzano pogadanki, poradnictwo metodyczne oraz przekazywano materiały informacyjno-oświatowe. Odbiorcami kampanii był ogół społeczeństwa lokalnego. „Światowy Dzień Zdrowia” Poświęcony był tematowi urbanizacji z uwagi na jej wpływ na zbiorowe i indywidualne zdrowie mieszkańców pod hasłem przewodnim „Człowiek i miasto”. W ramach tych dni zorganizowano różne formy, takie jak: apele, inscenizację (Żyj zdrowo), konkurs plastyczny „Nasza droga do zdrowia”, dzień aktywności fizycznej w szkole (aerobic, turniej wiedzy o zdrowiu).. Organizowano również zabawy ruchowo-quizowe oraz zajęcia profilaktyczne w przedszkolach i szkołach. Profilaktyka grypy W ramach prowadzonej ogólnopolskiej społecznej kampanii dotyczącej ograniczenia liczby zakażeń grypą sezonową oraz nowym typem wirusa grypy A H1N1 przeprowadzono dystrybucję materiałów informacyjnych i spotu reklamowego w placówkach nauczania i wychowania, zakładach opieki zdrowotnej i areszcie. Na stronie internetowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Nisku umieszczono broszury dot. treści merytorycznych i metodycznych z zakresu profilaktyki grypy sezonowej i „nowej grypy”. Upowszechnienie wśród społeczności lokalnej treści zawartych w spocie informacyjnym mogło przyczynić się do ograniczenia liczby zachorowań. Profilaktyka zakażeń meningokokowych Kolejna ogólnopolska społeczna kampania przeciwko meningokokom, ma na celu zminimalizowanie skutków zagrożenia spowodowanego zakażeniami dwoinką zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. W ramach Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej „Stop meningokokom” przeprowadzono dystrybucje materiałów informacyjnych w placówkach oświatowo-wychowawczych. Sanitarny Nadzór Zapobiegawczy Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Nisku nadzorują również przestrzeganie wymogów sanitarno-higienicznych w aspekcie ochrony zdrowia i życia ludzi, na etapie projektowania i realizacji inwestycji, a także uczestniczą w postępowaniu dotyczącym strategicznej oceny oddziaływania na środowisko i w sprawie oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W świetle powyższego można stwierdzić, że w naszym powiecie w 2010 roku wśród opiniowanych projektów przeważały projekty budowy sieci wodociągowych i kanalizacyjnych a postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w przeważającej większości prowadzone było dla przedsięwzięć dot. budowy i modernizacji dróg. Realizacja tych inwestycji przyczyni się bezpośrednio do poprawy stanu środowiska, bezpieczeństwa oraz warunków higienicznych i zdrowotnych mieszkańców powiatu. W 2010 roku przeprowadzono oględziny w tym uczestniczono w odbiorach w związku z dopuszczeniem do użytkowania obiektów zgodnie z art. 56 Prawa budowlanego oraz w celu stwierdzenia spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach. W sektorze publicznym zostały zrealizowane obiekty, które były spełnieniem potrzeb i oczekiwań lokalnego społeczeństwa. Do obiektów tych należą: -kompleksy sportowo- rekreacyjne z zapleczami w Harasiukach, Nisku, Kopkach, Jacie; -sala gimnastyczna przy Zespole Szkół w Nowosielcu; -wiejskie domy kultury w Krzywdach, Łazorach, Goździe, Nowosielcu, Zarzeczu (rozbudowa); -zbiorniki małej retencji w Jarocinie i Nisku; -lokale socjalne kontenerowe w Nisku. W kategorii obiektów przemysłowych dopuszczono do użytkowania takie obiekty jak: halę produkcyjną do montażu konstrukcji stalowych o dużych gabarytach, budynek stolarni, suszarni, budynek produkcyjny zakładu krawieckiego, halę magazynową do przechowywania blach z częścią biurową, magazyn wysokiego składowania do przechowywania grzejników i armatury sanitarnej. Wiąże się to z powstawaniem nowych stanowisk pracy, które spełniają wymagania w zakresie higienicznym i zdrowotnym. Oceniając 2010 rok należy stwierdzić że w powiecie niżańskim zrealizowano więcej o 12 nowych inwestycji, w odniesieniu do ubiegłego roku. Wszystkie odebrane obiekty spełniały odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne. Podsumowanie Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Nisku zrealizowała założony cel podejmując w 2010r. określone w planach przedsięwzięć następujące kierunki działań: Realizowanie programów edukacyjnych i kampanii społecznych. Współpracowanie z władzami samorządowymi, instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi oraz sektorem prywatnym na rzecz edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia. Doskonalenie systemu RASFF oraz współpracowanie w tym zakresie z innymi jednostkami i na terenie nadzorowanego powiatu. Kontynuowanie nadzoru nad uodpornieniem populacji w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych. Doskonalenie działalności przeciwepidemicznej w zakresie chorób występujących ogniskowo, stanowiących szczególny problem zdrowotny w kontekście sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu niżańskiego. Kontynuowanie działań związanych z funkcjonowaniem systemu nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego SENTINEL nad grypą zwłaszcza w obszarze diagnostyki mikrobiologicznej. Przesyłanie materiału do badań w kierunku grypy do Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. grypy w NIZP-PZH za pośrednictwem WSSE. Uczestniczenie w komputerowej sieci nadzoru epidemiologicznego nad zakażeniami i chorobami zakaźnymi, w zakresie rejestracji zgłoszeń, prowadzenia analiz epidemiologicznych i przygotowania raportów statystycznych. Wzmożenie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. Wzmożenie nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi w oparciu o obowiązujące przepisy. Kontynuowanie nadzoru nad warunkami nauczania, wychowania, opieki oraz wypoczynku i rekreacji dzieci i młodzieży. W celu poprawy stanu sanitarnego nadzorowanego terenu współpracowanie z organami administracji samorządowej w szczególności w zakresie zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Przestrzeganie poprawności i terminowości sporządzania dokumentacji ze sprawozdań, ocen i zestawień oraz dążenie do osiągnięcia wysokiej rzetelności w przekazywaniu wszelkich danych. Przestrzeganie wnikliwego i terminowego rozpatrywania spraw, wniosków i skarg zgłaszanych do organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, konsekwentne egzekwowanie eliminacji udokumentowanych naruszeń obowiązujących przepisów prawnych w nadzorowanych placówkach.