Biologia Przemiany materii i energii w komórce Pakiety zadań Powtórka przed egzaminami Opracowała : Krystyna Sokołowska Zadanie 1. Wskaż błędne dokończenie zdania . Regulacja aktywności enzymów w komórce odbywa się poprzez : a) dołączenie do enzymów efektorów b) przez dołączenie koenzymu do apoenzymu c) przez fosforylacje – defosforylacje reszt aminokwasowych w enzymie d) przez zmianę ilości enzymów w komórce Zadanie 2. Uszereguj podane w tabeli etapy dotyczące mechanizmu działania enzymów . Procesy zachodzące w komórce Następuje przyłączenie substratu do centrum aktywnego enzymu Niezmieniony enzym tworzy kompleks z następną cząsteczką substratu Powstaje kompleks enzym – substrat Następuje uwolnienie produktu i enzymu Zachodzi reakcja przekształcenia substratu w produkt Kolejność 1 Zadanie 3. Uzupełnij schemat przedstawiający mechanizm działania enzymów , wpisując odpowiednie nazwy zamiast A,B,C,D . Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 4. Wskaż zdanie błędnie opisujące właściwości enzymów a) mogą przyłączać substraty do centrum aktywnego b) zużywają się w czasie reakcji c) mogą przyłączać tylko określone substraty d) przyśpieszają reakcje zachodzące w komórkach Zadanie 5. Wskaż zdanie błędnie opisujące genomy prokariontów i eukariontów a) pojedyncza , kolista cząsteczka DNA stanowi główną część genomu prokariontów b) plazmidy to cząsteczki DNA występujące w mitochondriach c) DNA eukariontów znajduje się w chromosomach d) chloroplasty roślin zawierają koliste DNA Zadanie 6. Uszereguj podane w tabeli elementy budujące chromosom tak , aby pokazać sposób upakowania DNA w jądrze Nazwa elementu DNA Chromosom Nukleosom Chromatyna Chromatydy Kolejność 1 Zadanie 7. Uzupełnij schemat przedstawiający upakowanie materiału genetycznego w chromosomie . Zamiast A,B,C wpisz odpowiednie nazwy Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 8. Uszereguj podane w tabeli etapy dotyczące replikacji DNA Opis etapu W określonych miejscach DNA następuje zerwanie wiązań wodorowych Z macierzystej cząsteczki DNA tworzą się dwie siostrzane cząsteczki potomne Polimeraza DNA spaja wolne nukleotydy – nowo powstające nici DNA wydłużają się Do rozplecionych nici przyłączają się wolne nukleotydy Tworzą się widełki replikacyjne Kolejność 1 Zadanie 9. Przedstaw na schemacie następne etapy procesu replikacji a) dorysuj do każdej nici macierzystej odpowiednie wolne nukleotydy b) połącz ze sobą nukleotydy przyłączone do macierzystych nici DNA Zadanie 10. Porównaj budowę DNA i RNA , uzupełnij tabelę , wybierając sformułowania ze środkowej kolumny DNA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Cechy budowy Zbudowany jest z jednego łańcucha nukleotydów Zbudowany jest z dwóch łańcuchów nukleotydów Zawiera rybozę Zawiera dezoksyrybozę Zawiera tyminę Zawiera uracyl Ma nukleotydy zbudowane z cukru , reszty kwasu fosforowego i zasady azotowej RNA Zadanie 11. W cytoplazmie komórek eukariotycznych występują trzy podstawowe rodzaje RNA : - rybosomalny – rRNA - transportujący – tRNA - informacyjny – mRNA Opisz funkcję jaką pełni w komórce każdy z tych kwasów . Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 12. Ten kwas RNA jest najdłuższy w porównaniu z innymi rodzajami RNA . Powstaje on w jądrze komórkowym . Następnie przenosi kopię informacji o budowie białek do miejsca gdzie w komórce białko będzie syntetyzowane . Nazwij kwas , o którym mowa w tym zadaniu . Zadanie 13. Uzupełnij schemat przedstawiający budowę kwasu tRNA wpisując odpowiednie nazwy zamiast A,B Zadanie 14. Wskaż zdanie błędnie opisujące reguły kodu genetycznego a) kod jest trójliterowy b) zapis informacji o kolejności aminokwasów w białku jest zawarty w sekwencji czterech rodzajów zasad znajdujących się w jednej z dwóch nici podwójnej helisy DNA c) kod genetyczny składa się z 64 kodonów d) jeden z aminokwasów jest zapisany w DNA pod postacią kilku różnych kodonów Zadanie 15. Korzystając z tabeli kodu genetycznego wykonaj następujące polecenia . a) wypisz kodony w mRNA przypisane serynie b) napisz kodony w DNA odpowiadające temu aminokwasowi Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 16. Uszereguj podane w tabeli etapy dotyczące ekspresji informacji genetycznej Procesy zachodzące w komórce Zawarta w DNA informacja o sekwencji aminokwasów w białku zostaje w procesie transkrypcji przepisana na mRNA Mała podjednostka rybosomu przyłącza się do cząsteczki mRNA w miejscu gdzie występuje kodon AUG Przesuwający się wzdłuż mRNA rybosom napotyka kodon „stop” Łańcuch białkowy wydłuża się Następuje aktywacja tRNA – powstaje aminoacylo-tRNA Kolejność 1 Zadanie 17. Na schemacie przedstawiającym przepływ informacji genetycznej zamiast X,Y oraz A,B wstaw odpowiednie nazwy . Zadanie 18. Schemat przedstawia fragment kodującej nici DNA . -A-A-C-G-G-G-G-C-T-C-G-TKorzystając z tabeli kodu genetycznego wykonaj następujące polecenia a) zapisz sekwencję nukleotydów w mRNA b) zapisz sekwencję aminokwasów we fragmencie polipeptydu kodowanego przez tę nić Zadanie 19. Wskaż zdanie błędnie opisujące funkcje składowych elementów operonu laktozowego a) operator to miejsce przyłączenia represora b) gen 1 , gen 2 , gen 3 to nośniki informacji genetycznej c) promotor to miejsce przyłączenia laktozy Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 20. Na schemacie prawidłowy układ genów we fragmencie pewnego chromosomu przedstawiono jako wyraz EGZAMIN , a wyraz EEGZAMIN przedstawia mutację zwaną duplikacją . Przedstaw , korzystając z powyższego przykładu , następujące mutacje chromosomowe a) delecję b) inwersję c) translokację Zadanie 21. Wskaż zdanie błędnie opisujące etapy biosyntezy białka a) aktywacja tRNA polega na powstaniu aminoacylo-tRNA b) kodon AUG jest sygnałem początku translacji c) w czasie elongacji aminokwasy łączą się wiązaniem peptydowym d) informacja zawarta w cząsteczce mRNA może być wykorzystywana w komórce tylko raz Zadanie 22. Podkreśl właściwą odpowiedź . U zwierząt glukoza nie może powstać z acetylo-CoA ponieważ : a) komórki zwierzęce nie wykorzystują acetylo-CoA jako substratu reakcji b) reakcja usunięcia cząsteczki dwutlenku węgla z pirogronianu , w wyniku której powstaje acetylo-CoA jest nieodwracalna c) założenie jest błędne , u zwierząt glukoza może powstać z acetylo-CoA Zadanie 23. Uzupełnij schemat przedstawiający cykl mocznikowy , wpisując odpowiednie nazwy zamiast X i Y Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 24. Uszereguj podane w tabeli etapy dotyczące rozkładu aminokwasów w komórce , uzupełniając odpowiednio ostatnią kolumnę . Procesy zachodzące w komórce Następuje odłączenie od aminokwasu grupy aminowej W czasie cyklu mocznikowego powstaje mocznik Jony amonowe zostają przeniesione do komórek wątroby Reakcje cyklu mocznikowego zachodzą w cytoplazmie komórek wątroby Reakcje cyklu mocznikowego zachodzą w mitochondriach komórek wątroby Kolejność 1 Zadanie 25. Profil metaboliczny jakiej tkanki cechują następujące procesy : - energię komórki uzyskują z glukozy , kwasów tłuszczowych , ciał ketonowych - w warunkach głodu komórki korzystają z własnych białek - przy intensywnej pracy organizmu, komórki pirogronian przekształcają w mleczan Wybierz poprawną odpowiedź . Jest to profil tkanki : a) mięśniowej b) tłuszczowej c) komórek krwi Zadanie 26. Przyporządkuj podanym związkom rolę , jaką odgrywają w reakcjach fotosyntezy zależnych od światła 1. 2. 3. 4. światło woda chlorofil przenośniki elektronów a) b) c) d) absorbowanie energii świetlnej wybicie elektronu z chlorofilu dawca protonów umożliwienie powstania ATP Zadanie 27. Porównaj rośliny typu C3 i C4 , uzupełnij tabelę , wybierając sformułowania ze środkowej kolumny . Rośliny typu C3 1. 2. 3. 4. 5. 6. Charakterystyka Rośliny typu C4 Do grupy tej należą kukurydza , trzcina cukrowa Akceptorem CO2 jest u nich RudP Akceptorem CO2 jest u nich PEP Rośliny te wykształciły mechanizm chroniący je przed fotooddychaniem Do grupy tej należą : pomidor , fasola , groch Rośliny te mają mniejszy przyrost masy w jednostce czasu Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 28. Uzupełnij schemat przedstawiający cykl Calvina wpisując odpowiednie nazwy zamiast A,B,C,D oraz X,Y Zadanie 29. Wskaż poprawną odpowiedź . Podczas skurczu sarkomeru : a) zmienia się struktura cząsteczki aktyny b) zmienia się struktura cząsteczki miozyny c) skracają się filamenty miozynowe d) skracają się filamenty aktynowe Zadanie 30. Wskaż odpowiedź błędnie kończącą zdanie . Cząsteczkami sygnałowymi docierającymi do receptorów komórkowych mogą być : a) neuroprzekaźniki b) jony c) hormony d) czynniki wzrostowe Opracowała: Krystyna Sokołowska Klucz odpowiedzi i schemat punktowania Zadanie 1. Odpowiedź b 1 pkt. Zadanie 2. Odpowiedź : kolejność 1,5,2,4,3 1 pkt. Zadanie 3. Odpowiedzi : A- substrat B- kompleks enzym – substrat C- produkty D- enzym 2 pkt. Zadanie 4. Odpowiedź b 1 pkt. Zadanie 5. Odpowiedź b 1 pkt. Zadanie 6. Odpowiedź : kolejność 1,5,2,3,4 1 pkt. Zadanie 7. Odpowiedzi : A - chromatydy B – nukleosomy C – chromosom 3 pkt. Zadanie 8. Odpowiedź : kolejność 1,5,4,3,2 1 pkt. Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 9. Odpowiedzi a) T A A T C G G C T A 2 pkt. b) 2 pkt. Zadanie 10. Odpowiedzi DNA 2 4 5 7 RNA 1 3 6 7 2 pkt. Zadanie 11. Odpowiedzi rRNA – powiązany z rybosomami i procesem biosyntezy białka tRNA – transport aminokwasów do miejsca gdzie powstaje białko mRNA – zawiera informacje o tym jakie białko ma być syntetyzowane 3pkt. Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 12. Odpowiedź: mRNA 1 pkt. Zadanie 13. Odpowiedzi A : antykodon B : miejsce przyłączenie aminokwasu 2 pkt. Zadanie 14. Odpowiedź d 1 pkt. Zadanie 15. Odpowiedzi a) UCU UCC UCA UCG AGU AGC 1 pkt. b) AGA AGG AGT AGC TCA TCG 1 pkt. Zadanie 16. Odpowiedź : kolejność 1,3,5,4,2 1 pkt. Zadanie 17. Odpowiedzi X : DNA Y : białko A : proces odwrotny do transkrypcji B : replikacja 2 pkt. Zadanie 18. Odpowiedzi a) U-U-G-C-C-C-C-G-A-G-C-A 1 pkt. b) Leu – Pro – Arg – Ala 1 pkt. Zadanie 19. Odpowiedź c 1 pkt. Zadanie 20. Przykładowe odpowiedzi a) EZAMIN 1 pkt. b) GEZAMIN 1 pkt. c) ENZAMIG 1 pkt. Opracowała: Krystyna Sokołowska Zadanie 21. Odpowiedź d 1 pkt. Zadanie 22. Odpowiedź b 1pkt. Zadanie 23. Odpowiedzi X : ornityna Y : mocznik 2 pkt. Zadanie 24. Odpowiedź : kolejność 1,5,2,4,3 1 pkt. Zadanie 25. Odpowiedź : a 1 pkt. Zadanie 26. Odpowiedzi 1–b 2–c 3–a 4–d 2 pkt. Zadanie 27. Odpowiedź Rośliny typu C3 2 5 6 Rośliny typu C4 1 3 4 2 pkt. Zadanie 28. Odpowiedzi A : NADPH B : NADP C : ATP D : ADP X : karboksylacja Y : regeneracja 3 pkt. Zadanie 29. Odpowiedź b 1 pkt . Zadanie 30. Odpowiedź b 1 pkt. Opracowała: Krystyna Sokołowska