Podbój kosmosu
advertisement
Wszystko zaczęło się 4 października 1957 roku. Wtedy właśnie Rosjanie wystrzelili pierwszego sztucznego satelitę na orbitę Ziemi. Był to Sputnik 1 - kulisty obiekt wielkości piłki do kosza z którego wyrastały anteny o długości ok. 1 metra. Kolejnym krokiem w rozwoju lotów kosmicznych było wysłanie w kosmos pierwszej żywej istoty - psa Łajki na pokładzie statku Sputnik 2. Rosjanie wystrzelili go w niecały miesiąc później (3 listopada 1957 roku). Statek wyglądał tak jak jego pierwsza wersja, tyle że był nieco większy. Spalił się w atmosferze. Następnym ważnym faktem w historii było wystrzelenie rosyjskiej sondy Łuna 1 która osiągnęła II prędkość kosmiczną (potrzebną do wydostania się z orbity ziemi) i stała się satelitą Słońca (było to 2 stycznia 1959 roku). Pod koniec roku 1959 (12 września) Rosjanie wystrzelili drugą sondę z tej serii (Łuna 2). Tym razem osiągnęła ona powierzchnię Księżyca. Natomiast Łuna 3 po raz pierwszy sfotografowała drugą stronę Księżyca (4 października 1959 roku) udowadniając istnienie atmosfery na tej półkuli. Amerykanie jako pierwsi wystrzelili meteorologicznego. Był to Tiros wystartował 1 kwietnia 1960 roku. satelitę 1 i Wynieśli również na orbitę pierwszego satelitę komunikacyjnego (12 sierpnia 1960 - Echo 1). Podróże kosmiczne z udziałem człowieka zostały zapoczątkowane przez lot statku kosmicznego Wostok 1 z Jurijem Gagarinem na pokładzie. Statek ten w dniu 12 kwietnia 1961 roku okrążył Ziemię w czasie 108 minut. Poruszał się on po orbicie, której maksymalna odległości od Ziemi wynosiła 327 kilometrów, a minimalna 181 kilometrów. Kilkanaście dni później również Amerykanie wysłali swojego rodaka w przestrzeń kosmiczną. Był to Alan Shepard. Odbył on lot statkiem kosmicznym Merkury 3 . Statek ten oddalił się od powierzchni naszej planety na odległość 187 kilometrów po czym powrócił na Ziemię i wylądował na Oceanie Atlantyckim w odległości 489 kilometrów od miejsca z którego wystartował. Pobyt Sheparda w przestrzeni kosmicznej trwał 15 minut. Program, którego celem było doprowadzenie do lądowania człowieka na powierzchni Księżyca rozpoczął się w roku 1966. Na początku odbyły się dwa bezzałogowe loty statków Apollo 1 i Apollo 2 po torach balistycznych. Po tych udanych próbach rozpoczęto przygotowania do pierwszego lotu załogowego w ramach tego programu czyli startu statku kosmicznego Apollo 3. Miał on wystartować 27 stycznia 1967 roku. Niestety nieszczęśliwie w kabinie statku wybuchł pożar. W trakcie pożaru poniosło śmierć trzech kosmonautów. Pierwszy załogowy lot odbył się dopiero w październiku 1968 roku. Był to statek Apollo 7. Niecały miesiąc później wystartował kolejny statek, Apollo 8 , na pokładzie którego znalazło się trzech członków załogi. Wówczas statek odbył lot dookoła Księżyca i zbliżył się do jego powierzchni na odległość niespełna stu kilometrów. Kolejne statki kosmiczne z serii Apollo ponawiały próby lądowania na księżycu, ale udawało im się tylko zbliżać do orbity okołoksiężycowej . 16 lipca 1969 roku rozpoczął się słynny lot statku Apollo 11. Start statku odbył się w Centrum Lotów Kosmicznych im. Kennedy'ego na Florydzie. Statek połączony był z lądownikiem księżycowym, który nazwano Eagle. Łączna masa statku wynosiła prawie 44 tony. Lądowanie odbyło się w miejscu zwanym Morzem Spokoju. I tak 21 lipca 1969 roku człowiek zrobił pierwszy krok na Księżycu. Jako pierwszy lądownik opuścił Neil Armstrong, po nim na powierzchnię Księżyca wyszedł Aldrin. Armstrong w momencie dotknięcia stopą powierzchni Księżyca wypowiedział słynne słowa, które później były na ustach wszystkich. Brzmiały one: "Ten mały krok człowieka jest wielkim krokiem ludzkości". Armstrong i Aldrin przebywali na Księżycu 21.5 godziny. Po tym czasie udało się pomyślnie doprowadzić do uniesienia się lądownika i przyłączenia go na powrót do macierzystego statku Apollo 11, który cały czas krążył po orbicie okołoksiężycowej. Kabina statku Apollo 11 wylądowała na Pacyfiku w dniu 24 lipca 1969 roku. Miejsce lądowania było oddalone od miejsca startu o 1500 kilometrów. W wyniku tej pierwszej wyprawy człowieka na Księżyc na Ziemi znalazły się 22 kilogramy gruntu księżycowego. Oprócz tego astronauci przywieźli naświetloną przez wiatr słoneczny folię aluminiową. Dzięki temu możliwe stało się określenie składu chemicznego i izotopowego wiatru słonecznego. Astronauci na powierzchni Księżyca umieścili lustro, którego zadaniem było odbijanie promieni światła laserowego, które wysyłane były z powierzchni naszej planety. Dzięki temu można było już dokładnie określać odległość między Ziemią a jej satelitą. Na zakończenie warto wspomnieć o NASA(skrót od: ang. National Aeronautics and Space Administration) amerykańskiej agencji aeronautyki, organie rządowym USA prowadzącym działania związane z badaniami kosmicznymi, rozwojem astronautyki i lotnictwa cywilnego. Oprócz programu lotów kosmicznych agencja jest również odpowiedzialna za długofalowy (zarówno cywilny, jak i wojskowy) program badań przestrzeni kosmicznej. NASA prowadzi obecnie misje związane z badaniami Księżyca, Merkurego, Marsa i Saturna, jak również obserwację Słońca. W sferze zainteresowań agencji leży też eksploracja dalszych obszarów Wszechświata, a także badania Ziemi. Michał Batruch kl. VIa
