Postacie mitologii greckiej
advertisement
Opracował Kamil Bauer z klasy V e w SP nr 3 w Trzebnicy Bogowie greccy mieszkali na Olimpie. Pożywieniem ich były: • Ambrozja- pokarm spożywany przez bogów greckich podczas uczt, zapewniający im nieśmiertelność i wieczną młodość. Źródło ambrozji znajdowało się w ogrodzie Hesperyd. • Nektar - napój bogów olimpijskich. Dawał im nieśmiertelność i wieczną młodość. Gaja • Gaja– w mitologii greckiej Ziemia - Matka. • Wyłoniła się z Chaosu, była więc jednym z najstarszych bóstw. • Uosabiała płodność i macierzyństwo. • Sama z siebie zrodziła Niebo (Uranosa) i Góry (Ourosi). • Z miłości jej i Eteru rodzi się Morze (Pontos). Uranos • Uranos - bóg uosobienie nieba w mitologii greckiej. • Pierwszy władca świata i jedno z najstarszych bóstw. • Bez udziału innej istoty poczęła go i urodziła Gaja (Ziemia), która stała się jego małżonką. Zeus • Zeus (Dzeus) – najważniejszy z bogów w mitologii greckiej. • Syn Kronosa i Rei. Grecki bóg Nieba i Ziemi. Bóg pogody; władca błyskawic. • Uosobienie najwyższej zasady rządzącej Wszechświatem. Władca wszystkich bogów i ludzi. Strzegł prawa i porządku na świecie, bezlitośnie karząc przestępców, a zwłaszcza morderców, krzywoprzysiężców i zdrajców. • Jego atrybutami były złote pioruny, orzeł i tarcza, zwana egidą. • Wychowała go nimfa Amalteja o koziej postaci. Posejdon • Posejdon – bóg mórz, trzęsień ziemi, żeglarzy i rybaków. Hades • Hades – w mitologii greckiej oznacza zarówno państwo zmarłych, jak i bogawładcę tego podziemnego świata zmarłych. Hera • • • • Hera - w mitologii Greków trzecia córka Kronosa i Rei, żona Zeusa. Według niektórych źródeł była trzecią małżonką władcy bogów, po Metydzie i Temidzie. Była również Zeusową siostrą, królową Olimpu, boginią niebios, patronką macierzyństwa, opiekunką małżeństwa i rodziny. Uosabiała cnoty małżeńskie, w związku z czym walczyła z wszelkimi przejawami zdrady; sama cierpiała z powodu niewierności małżonka. Mity związane z Herą opisują przede wszystkim jej spory i pojednania z Zeusem oraz mściwe knowania wymierzone przeciwko kochankom i nieślubnym dzieciom małżonka. Z tego powodu stała się symbolem zazdrości. Atena • Atena – w mitologii greckiej bogini mądrości, sztuki, wojny sprawiedliwej oraz opiekunka miast, m.in. Aten i Sparty. • Jedna z dwunastu głównych bogów olimpijskich. Artemis • Artemida – w mitologii greckiej bogini łowów, zwierząt, lasów, gór i roślinności, wielka łowczyni, dlatego na wielu rzeźbach i obrazach przedstawia się ją z jeleniami, lub w lesie. • Uważana również za boginię płodności, niosącą pomoc rodzącym kobietom. Jej atrybutami był łuk i strzały, a ulubionym zwierzęciem łania. Należała do grona 12 bogów olimpijskich. Hermes • Hermes jest w mitologii greckiej jednym z 12 bogów olimpijskich. • Bóg wędrowców, złodziei i podróżujących. • Posłaniec boży. Syn Zeusa i Tytanki Mai, brat Dionizosa, Hefajstosa, Ateny, Afrodyty, Apolla, Artemidy i innych. • Patron wędrowców, złodziei, handlu, kupców, wynalazców oraz posłańców. • Urodził się w górach Kyllene w Arkadii, gdzie były główne ośrodki jego kultu. Hefajstos • Hefajstos – w mitologii greckiej jest to bóg ognia, kowali i złotników. Hefajstos był synem Zeusa i Hery. • Opiekun rękodzielników. Pracował w kuźni, którą najczęściej umieszczano we wnętrzu wulkanu Etny. • Dziełem Hefajstosa były Zeusowe pioruny, tarcza i berło Zeusa, zbroja Achillesa, strzały Erosa. • Hefajstos był kulawy, ponieważ kiedyś został zrzucony przez Herę lub Zeusa z Olimpu na wyspę Lemnos i wówczas złamał nogę. • Mąż pięknej i niewiernej Afrodyty. Eros • Eros to w mitologii greckiej bóg miłości i namiętności seksualnej. • Grał na lutni podobnie jak Apollo. Charyty • Greckie Charyty, rzymskie Gracje – boginie wdzięku, piękności i radości. • Lubiły zabawy, opiekowały się szczególnie piękną młodzieżą. • Chętnie przebywały w towarzystwie boga wina Dionizosa. Ares • • • • • • Ares – w mitologii greckiej bóg wojny, utożsamiany z rzymskim bogiem Marsem. Syn Zeusa i Hery. Jeden z dwunastu bogów olimpijskich. Wzbudzał powszechny strach, nawet wśród Olimpijczyków, jedynym, który się nie bał Aresa był Hades. W odróżnieniu od Ateny, która również jest greckim bóstwem wojny, nie patronuje on rzemiosłu wojennemu i szlachetnej walce, ale nikczemnościom związanym z wojną: konfliktowi, zniszczeniu i okrucieństwu. Jest opiekunem m.in. szpiegów, katów i bezwzględnych dowódców. Helios • Helios – bóg i uosobienie Słońca w mitologii greckiej, syn Hyperiona i jego żony Tei oraz brat Eos i Selene. • W mitologii rzymskiej utożsamiany z bogiem Solem. • Do jego atrybutów należały m.in.: promienista aureola wokół głowy lub promienista korona na głowie, a także dysk słoneczny. Eos • Eos (także Jutrzenka) – bogini zorzy porannej w mitologii greckiej. Selene • Selene – bogini i uosobienie Księżyca w mitologii greckiej. Iris • Iris – bogini i uosobienie tęczy, powstawania chmur i deszczu oraz posłanka bogów w mitologii greckiej. Wiatry Boreasz – bóstwo greckie, uosobienie wiatru północnego zimnego, burzliwego i najbardziej groźnego. Syn Eos i Astrajosa. Porwał Orejtyję, z którą miał dwóch synów: Kalaisa i Zetesa, oraz córki Kleopatrę i Chione. Notos – bóg i uosobienie wiatru południowego (gorącego, wilgotnego, przynoszącego deszcz, silnego) i południowej strony świata w mitologii greckiej, syn Astrajosa i jego żony Eos, brat Boreasza, Eurosa i Zefira, również Apeliotesa, Kaikiasa, Lipsa i Skirona oraz Fosforosa i Hesperosa, a także większości gwiazd. W mitologii rzymskiej utożsamiany z Austerem. Do jego atrybutów należały m.in.: skrzydła i naczynie na wodę Zefir– bóg i uosobienie wiatru zachodniego (ciepłego, wilgotnego oraz łagodnego) i zachodniej strony świata w mitologii greckiej, syn Astrajosa i jego żony Eos, brat Boreasza, Eurosa i Notosa, również Apeliotesa, Kaikiasa, Lipsa i Skirona oraz Fosforosa i Hesperosa, a także większości gwiazd. Mąż Chloris, ojciec Karposa, Ksantosa i Baliosa. W mitologii rzymskiej utożsamiany z Fawoniuszem. Do jego atrybutów należały, m.in.: skrzydła i kwiaty Eol – w mitologii greckiej władca wiatrów, syn Posejdona i Melanippy. Zamieszkiwał Wyspy Liparyjskie (nazywane również Eolskimi). Hestia • Hestia – w mitologii greckiej córka Kronosa i Rei, siostra Zeusa, Demeter i Hery, oraz Posejdona i Hadesa. • Ślubowała dziewictwo, jak Atena i Artemida. • Opiekunka ogniska domowego, podróżnych, nowożeńców i sierot. Demeter • Demeter – bogini płodności, rolnictwa i urodzaju w mitologii greckiej. Dionizos • Dionizos – według mitologii greckiej bóg urodzaju i winorośli, reprezentujący nie tylko jego upajający wpływ, ale także ten dobroczynny. • Syn Zeusa i śmiertelnej kobiety Semele. • Na cześć Dionizosa odbywały się Dionizje. Pan • Pan – wywodzący się z Arkadii grecki bóg opiekuńczy lasów i pól, strzegący pasterzy oraz ich trzody. • W rzymskim panteonie bogów Pan utożsamiany był z Faunem lub z bogiem lasów Silvanusem. Syleny • Syleny - pierwotne bóstwa rzek i źródeł czczone w Azji Mniejszej, u Jonów i Frygów, którzy je przedstawiali pod postacią półkoni i półludzi. Satyrowie • Satyr – bóg grecki; demon leśny; bóstwo płodności; według niektórych ojcem satyrów był Hermes, matką Iphtime. • Określany mianem brata nimf górskich i Kuretów. Nimfy • Nimfy – w mitologii greckiej i rzymskiej śmiertelne boginki niższego rzędu, opiekunki miejsc, które zamieszkiwały. Asklepios • Asklepios - grecki bóg, opiekun sztuki lekarskiej. • Jego rzymskim odpowiednikiem był Eskulap. Eirene • Ejrene, Eirene – w mitologii greckiej córka Zeusa i Temidy, bogini pokoju, wyobrażana z małym Plutosem, bóstwem bogactwa na ręku, rogiem obfitości i gałązką oliwną. • Nazywana "matką bogactwa i czarów wiosny„. Jedna z Hor. Hymen • Hymen w mitologii greckiej patron małżeństwa i uroczystości weselnych. Hypnos • Hypnos – bóg i uosobienie snu w mitologii greckiej. Mojry • Mojry - w mitologii greckiej boginie losu, utożsamiane przez Rzymian z Parkami. Nemezis • Nemezis - w mitologii greckiej bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia. Nazywana kobietą bez winy i wstydu. Nike • Nike - w mitologii greckiej bogini zwycięstwa, zdobiąca często pomniki upamiętniające słynne zwycięstwa odniesione w bitwach. • Przedstawiano ją jako młodą kobietę ze skrzydłami i gałązką oliwną w dłoni. • Jest opiekunką sportowców i wojowników. Tanatos • Tanatos – bóg i uosobienie śmierci w mitologii greckiej. Temida • Temida – grecka bogini sprawiedliwości i praw. • Córka Uranosa i Gai, pierwsza żona Zeusa. Tyche • Tyche – w mitologii greckiej bogini opiekująca się miastami, a także losem i szczęściem poszczególnych ludzi. Bohaterowie • Bohater, inaczej heros. • Według greckich wierzeń bogowie często przybywali na Ziemię i ingerowali w sprawy ludzi. • Zdarzało się, że mieszkańcy Olimpu zakochiwali się w pięknych kobietach, a te wydawały na świat obdarzone boskimi zdolnościami dzieci. Wyrastały one na bohaterów zwanych herosami. • Takie pochodzenie Grecy przypisywali także założycielom miast i prawodawcom, którzy byli posłańcami historycznymi. Herakles • Herakles– jeden z herosów w mitologii greckiej, syn Zeusa i śmiertelniczki Alkmeny. • W mitologii rzymskiej utożsamiany z Herkulesem. • Znany był z wielkiej siły, męstwa, zapaśnictwa i umiejętności wojennych, zwłaszcza celnego strzelania z łuku. • Lubiany przez Zeusa i Atenę, • był prześladowany przez zazdrosną Herę. Tezeusz • Tezeusz - syn Posejdona i Ajtry, formalnie syn Egeusza, króla Aten. • Wychowywany poza domem z obawy przed żądnymi tronu synami swojego stryja Pallasa. • Jego wejściem w dorosłość było uniesienie głazu, pod którym Ajgeus zostawił dla niego miecz i sandały. Jazon • Jazon – w mitologii greckiej heros, • Syn Ajzona króla Jolkos w Tesalii. Odyseusz • Odyseusz – legendarny król Itaki. • Syn herosa Laertesa i jego małżonki Antyklei. • Bohater „Odysei” Homera. Kamil Bauer Muzy Kalliope z rylcem i tabliczką śpiewa o bohaterach, Klio, trzymając zwój pergaminu, snuje o historii dziejach. Radosna Euterpe gra na flecie, Taleja w masce komicznej jest w kabarecie. Melpomene w smutnej masce gra w dramacie, Terpsychora z lirą w ręku tańczy tacie. Erato, grając na cytrze, śpiewa o miłości, Polihymnia w głębokiej zasłonie pełna jest pobożności. Urania, z globusem, między pozostałymi Muzami, Opiekuje się gwiazdami. Materiał źródłowy • J. Parandowski, Mitologia,PULS, Londyn 1992. • www. wikipedia.pl
